28 Mart 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 28 Mart 1945 I Kendi Kalemile htiyar İngiliz devlet adamı, Lloyd George (Lojd Corc) 62 yaşında uldil. 1942 sonbaharında, Londraıia J..i;ilterenin o meşhur parl&mentosunu ziyaret ettiğimiz zaman, Avam Kamarasında, onu bembeyaz giir saçlaıile 80 yaşına rağmen, sağlam ve zinde olarak kılâbm pıştarı telâkki ediyordu; hele lzmirden tstanbula : gormüştük. O, Mr. Churchili'e, şimdı belâğat ve fesahat mütehassısları bu Dün gibi bir şey. Işte gözlerimi kapa hareketi lisan:n inhıdamma sebeb olaunuttuğrum bir konu üzerine küçük bir Aziz üstadın ölümünu haber aldığım yınca aradan saııki bir uyku zamanı cak bir zelzele başlangıcı nev'inden sual sormuş ve ondan kısa bir ceva'u zaman gözümün önünde çok eski bir geçmış denebilecek. Bu uzun yılların karşıhyordu. Muallim Naci vefat etalmıştı. hayal canlandı. Darülfünunda Garb öte tarafmda kalanlar da bir rüya.. mişti, lisanda o da bir müeeddid sayıArkadaşlardan biri Lloyd George ile edebiyatı hocamızdı. Zeyneb Hanım Acı ve tatlı birbirine dolaşan. kalın ve kbiHrken vefatından sonra bir başka göriişmemizin çok enteresan olacağını konağınm Marmaraya bakan geniş odauzun bir saç örgüsü gibi, kıvrılıp bü drnin vâzıı meriebesine çıkarılarak bize refakat ve rehberlik eden zata külüp birbirine sarılan, gülen ve ağh te'lîh edilen aazze gibi mütaassıb müGrip salgmı dolayısile sinema ve ti sında vişne çürüğü çuha örtülü bir masbjlemişti. Bir kaç gün sonra eski Başsa başmda karşıhklı oturuyoruz. O, bi>an hatıralarla dolu İzmir... Kaç yıl ev ridler bırakmıştı. yarolarm on gun kapatılması hakkmda vekilin köye gittiği ve Londrada bulunze (Homer) i anlatıyor. Arasıra gözvel şubat ayının sonuna yakın günleBu kadar muhalif anasır arasında verılen karar dün sabahtan ıtibaren yü lüğünü gözünden çıkarıp Marmararun madığı cevabını aldık. Galiba ihtijar rinden biri... Hidıviye kumpanyasının muvafık olanları neıede bulmak müm rürlüğe gırmiştir. Sıhhat Müdürlüğü, ufuklarına dalan gözleri uzun bir cümdevlet adamı, Türk gazetecilerile göDakhaliyye vapurunun üstündeyim. kündü? Batıl an'anelerden tecerrüd bu müddet içinde sinema ve tiyatro bi lenin peşine takılmıştır. Aynen eserlerüşmek istememişti. Kimbilir, belki de Karşımda acısile tatlısile karışık bir nalarında konser, müsamere vesaire gigeçen harbin sonunda, Türkiyeye karşı aşkın kollarından kopuyormuşcasma rr.aksadile dcğmuş bir teceddüd mez bi her hangi bir toplantı yapılmamasmı rinde olduğu gibi bu cümleler muntahebinin gizli mabedine karanlıltta sözam. pürüzsüz, tatlı bir şiir ve hayal takib ettiği kendi haksız ve yanlıs silzmirden ayrılmak üzereyim. Ne kadar da dün ilgılilere bildirnıiştir. diü ile bize takrir edilecektir. cOmiros, yasetini ve bu yiizden 1922 de Türk zaman için? Kimbilir? Beni ve onu nük bir fenerle giden yeni saliklcri Lise v« orta okullarda haatahk duruzaferi karşısında iktidar mevkiinden bekliyen mukadderat nedir? Oniimüz gibi bunlar Mektebi Mülkiyeden, Gala mu dün Maarif Müdürlüğünce incelen yüksek dağlara benzer, beşeriyet ondan çekilmek zorunda kaldığını hatırlamışde geçirilecek seneler ona ve bana ne tasaraydan yetişmiş, oralarda yeni fi miş ve hasta öğretmen ve taiebe sayısı nekadar uzaklaşsa arkasına baktığı zaman onu gene kendine hâkim ve ayakkirlerle dolarak büyüiıüş. yahud garbtı da onun için bu mülâkattan çekinler hazırlıyor?... Darülfünunda Son resimlerinden Genclik devresinde dan, başka bir feyz nuru almış anasır nın yüzde 20 yi bile bulmadığı anlaşıl ta görur>... Zamanma göre çok zarif mişti. Filvaki, onun 1922 deki sakim müderris iken biri Telâş ve halecan ile dolu bir gün tzmirde dı ki nadir oldukları kadar muhterizdir mıştır. Bu durum karşısında orta oğre giyınen üstad, çok sevimll simasma politikası, 20 yıl sonra 1942 de bizim Küçük ailemi, küçük eşyamı toplayıp ler. Hüviyetlerini saklıyacak birer ör tim kurullarınm hastalık yüzünden ka j başka bir mümtaziyet veren hafif, sivri bula gelip matbuat hayatma ıtılda ise kendisile görüşmek istediğimiz sırada, Yazan: Prof. Doktor buraya, beni meçhul bir istikbale gö tüye bürünerek, yüzlerini göstermiye patılmasma lüzum kalmadığı sonucuna ' rakalı ile ne asil bir varlıkü. Zarif, de çok kalamadı. Validesinin hastalığı i . .. T" ". ~ . " ••» . , . , , , . , , r | tamamıle ıflâs etmıs bulunuyor; Ingiltürecek bu vapura getirmek ne bunal] mümtaz üslubu adeta gözlerine, simaonu tekrar T Izmıre koşturdu. T Izmırde bir . .. .. . . , ' . . ,., cek birer nikab takarak yavaş yavaş varılmıştır. , , , , . . ,, , , , I tere ile Turkıve sıkı dost ve mütteîik v tıcı bir iş oldu! Belki esasen bu iş pek Grip salgını yüzünden kahvelerin öe \ sma, tavır ve hareketlerine sinmiştı. taraftan memurluk, bir taraftan hocalık , ,,.,..,. , , """'"r," iltihak edenler oldu. Hattâ en ziyade ^ olarak bırbırlcrıne dayanıyorlardı. I h Jcolay, pek sade bir ştydi, fakat sinirlekapatılacağı şayi olmuşsa da bu haijer Biz, onu bir kitab gibi okurduk. ediyor, bir taraftan da arkadaşlarile beihtiraz vaziyetinde bulunmak lâzım tiyar devlet adamı, si^asetinin bu iilâsı rimde öyle bir tuğyan vardı ki bana her lar, lâkin onların çoğu henüz mazide raber (Hizmet) gazetesini çıkarıvordu. gelen sarayda «Serveti Funun» en doğrulanmamıştır. Serveti Fünunun bu son rüknü de karşısında eski tatsız hatıralarını ta?eiş altüst ohcak, her saniye bir kazanuı Hgili makamlar, kahvelerdan ziyade eserini büyük ölçüde vermiş sanatkâr (Mensur Şıirler) i büyük bir hücuma kavî unsurlarını buldu. Ali Ekrem. A. sillesi yüzume çarpacak zannettiriyortramvaylarda gripin sirayeti kabil oldu bugün ebediler arasma karıştı. Bu, el lar değillerdi. Bir nevi bocalama halin uğradı. Fakat (Recai zade Ekrem) in lemek istememekte haklı idL Nadir; Ahmed Reşid, H. Nazım imzabctte mtıkarrerdi. Olüm kirr.i affetmiş du. teşviki ve takdiri onu kuv^etlendirilarile bu muhatarata maruz zümreye ğunu söylemektedirler. Grip ve z'atürrie ki... Ancak o; hakikaten bir Msm gibi deydiler. Lloyd George'a aid bir haüramdan dolayısile öliim vak'alarınm olağanüstü Fakat gene tekrar edelim ki bizim yordu. Yaptığı hareketin isabetine inanBugün Dakhaliyyenin süvarisi, efra geldiler, ve ona yeni bir kuvvet serI yıkıldı. Bizim nesil üzerinde Ha'id Zidı, yolcuları için ben en saşılacak mayesi ilâve ettiler. Süleyman Nszıf bir yekuna çıktığı hakkındaki haberler ya hakikaten bir âlemdi. Mai ve Siyah, nesil, onu duyuyor ve yaşıyordu. O mış bir san'atkâr cür'eti ile yolunda daha bahsetmek isterim. Mütareke yüadamlardan biri olmuştum. Buna her Bursa mektubculuğundan sakh bir im de doğru değildir. Istanbulda ölüm vak Aşkı Memnu bizim neslin ruhuna hiç arapça, farsça kelimeleri kuJIanırken pervasız yürüdü. Nemide, Bir Olünün larmda idi. O zaman Tevhidi Efkâr gakesin bana hayretle, bu yirmi oeş ya za ile, Süleyrnan Paşazade Sami baba ssı vasatî olarak günde 40 45 kadar0 derece san'atkâr idi ki adeta bir çrk Defteri, Ferdi ve Şürekâsı adlı eserleri 7etesinin Yazı İsleri müdürü idira. Bir di. Bunları kendnclcn san'atkârların eserlerinde ayrı bir ruhu bir çmda gencin kim olabileceğine karar sınm unvanım bir tehlike addederek dır. Bu miktar, grip olmadıjı zamanlar de yabancı edebiyat muhitinin nazarı dikkatini bu ı ,. „ . veremiyen bir merakla bakışmda oku aneak Süleyman Nesib ismile gelip bu da da ayni nisbeti muhafaza etmekte bir evvelki nesil, duymamakta ve ya hayal inceliği kazanarak bize kadar ge gence çevirdi. Uç yüz sekiz senesinde m l S " k R e s l m d e o n n " *>" B«ü « * *»*g şamamakta mazurdu. Fakat bizim nesil yordum. Çisintili bir rüzgâruı altında yeni yolun kervanma takıldılar. Daha idL len her kelimenin bütün ruh ve husu Istanbula tayin edilen genç romancı kı kusuru olarak silik çıkmıştı. O zaonu derin bir şevk ve heyecanla bağrıçalkantılı bir denizin dalgalarraı yara cesur olanlar vardı, bunlar daha gencsiyetini biliyor, onları en müessir bir burada (Mekteb) gazetesinde neşrıyata manki Müttefîk askeri sansiir heyctinde na basıyordu. Ahmed Mithat Efend rak gelen sandallar bana takım takım diler, biperva ve gencliğe mahsus bir başladı. Garb edebiyatma dair maka çalısan rnüfsirl ve miinafı'i yerli d»«tAkşam kurslarının neticeleri neslinin sendeliyen, aksıyan ronıan şekilde kuîlanıyordu. dostlar getiriyor. Sanki îzmir, nssıl atılışla daha yaşhlarm etrafını aldılar, Bizim neslin ruhunda bu kelimelerle leler yazdı. Serveti Fünunun teessü lar, hemen İngiliz subayına blzim, Ilk okul aV:şam kurslarına devam eden onda denebilir ki kemalini bulmuştu. 6icak bir muhiti terkettiğimi bana daha ilk harb sırasına yeni mezhebin îmanile çocuklar blrlncl üç aylık ofrenlm donümü ne derin bir şiir âlemi yaratmıştı. O ay sünden sonra oraya intisab etti. Serveti Lloyd George'un resmini kasden bir sarahatle hissettirmek istemişti: Muh dolu göğüslerini gerdiler. Ahmed Şu lçlndekl' başarılannı göstprmek Uzere, dün Tatlı bir =iirle realiteyi bu derece mu ni zamanda realiteye indiği zaman kah Fünun, artık Fikret Halid Ziya mek gözü kör olarak bastığımızı söylemisler. vaffakıyetle birbirine kaynaştıran deha I i I U suVa>ı beni çağırdı ve resmin telif muhitler içinde, mulitelif muhitler ayb, Hüseyin Suad, Hüseyin Siret, Beşlktas Halkevlnde bir musamere vermlş enderdır. Her varlıgı kendini saran ramanlarmı en tabiî dille 'tonuştu tebi olmuştu. Halid Ziya, en mühim lerdlr Eeşlktaş Partl Başkanı Zülıtü Çuarasında ne kadar muhabbet toplıyaaî'ını. kli rspıi i«;te''i. Iî MiTîav. \arı Ahmed Hikmet, hattâ Celâl Sahir, Faik bukçuoglu bu teşebbüsün verdlğl parlak muhit ve cemiyet imkânları içinde tet rurdu. Işte bu imtizaç onun t>serine eserlerini vermeğe başlamıştı. Büyük bilmişsem bunlar bana son temennileayrı bir hüviyet verij'ordu. Hulâsa et romanlar, küçük hikâveler birbirini ta ingiliz, yarı Malialı melez blr gene t e ğ ' Ali... Fakat herkesten ziyade, hattâ ilk basarıları anlatmıştır. kik etmek zaruridir. Bir gün Galatasarini getiriyorlar, tuğurlar olsun !> dimcndi. In,;ilı Ba.\e!alini 1 ı^,. . i üç yaşhdan daha büyük bir iman ceBundan sonra> kurslara devam eden ljçl rayı lisesinde edebiyat imtihanı yapılı mek icab ederse, bizde Avrupaî roma kib ediyordu. Romancı olabilmek için kasden tek gözlii bastığımız için çazeiıyorlardı. Ve ben her uğurlar olsun t e sareti ve mahsul mebzuliyeti Hüseyin çocukları muhtelif tablolar halinde göste yordu. Abdülha"k Hâmid, Halid Ziya, nın rakibsiz üstacb, bir devrin tek ba lâzımgelen vasıfları kendinde toplıyan yi blr hafta kapatacafmı söyledi. Resmennısinin arkasından kalben «acaba!.» rllerde bulunmuşlardır. Çocuklara Maarif Faik Ali. Hüseyin Siret, Reşad Nııri şına muazzam bir varlığı idi. büyük üstad, şimdi büyük mahsuller mi, klişeyi ve gazeteyi göstererek iki diyordum. İşte, banka, hükumet, mat Cahid ve Mehmed Rauf vardı. müdürlügü tarafından gönderllen armaBir yandan zumre büyürken te>hlikeyi ganlar dağıtılmıştır. Halid Fahri imtihana davetli idiler Bir küçük makaleye onun muazzam veriyordu: Mai ve Siyah Aşkı Memnu, gözlii bir adamın resmini tek gözlü basbaa, mekteb arkadaşları... Işte ganclik Onun aahsiyeti, Kırık Hayatlar™ ve ilâh. ve eğlence refikleri, sonra akraba, ve büyüyor görünce daha sıkı toplanmağa makta, bizim için, hiç bir sebeb, fayda Halkevinde çocukların üç ay gibi kısa Adeta o imtihana Tanzimattan bugüne varlığı sığdırılamaz. 1908 inkilâbına kadar susturulan Ser ve zevk olmadığını anlatmağa çalıştım. takım takım talebe, Idadinin sevgili üzum gören muhalefet on misli büyü bir müddet içlnde, meydana getlrdikleri lş kadar her nesil bir mümessil gönder hayatı, tesirleri cildler dolduracak tetkikler ister. Yalnız bugün kaybettiğimiz veti Fünun mektebi hürriyetin ilânı ü Yanındaki tercüman yerli çavuşun sözçocukları... Onları ben nasıl severdim yor, ve taarruz hattjnda daha müessir lert gösteren güzel blr sergl de açılmıştır. misti. Sual Halid Ziya ve eserleri... ve onlar beni nasıl severlerdi! Ara hücum silâhları kullanmağa başlıyordu. Bu kadar seçkin bir mümeyyiz hal üstad, her veçhile milletine ve yurdu zerine yeni bir hamle yapmak istedi. lerimi ingilizceye doğru olarak çevirYeni bir dispanser açıhyor mızda farkı pek büyük olmıyan yaş Sarayın vehim hilkatınde de daha fazla Şişli Halkevl tarafından yapılmakta olnn kası karşısmda zavallı bir talebe, buna na yapabileceği büyük hizmeti başarmış Fakat artık devir çok değişmişti. Halid mediğini görerek fransızca konustıım. bir gıdıklanış vardı. mukarenetinden başka bir his, bir fikir dl^pansef tamamlandıgmdan önümüzdekl lıyor, terliyor, cevab vermeğe çabalıyor. müstesna şahsiyetlerden biridir. Onu Ziya da küçük hikâyeler, edebî maka Fakat leğmen de galiba pek iji franEdebiyatı Cedidenin ilk mazhariyeti pazartesl günü törenle açılacaktır. Şişll Bazı seyler söyledikten sonra üstadı minnet ve rahmetle anmak her Türkün lelerle bu harekete iştirak etti. Fakat o sızca bilmiyordu. Bir türlü derd anlatayakınlığı vardı ki yaş farkını da silerböyle bedbahtane idi; fakat nekadar muhitinin büyük blr Ihtiyacmı karşılıva i tenkide baçhyor: «Halid Ziya, bizim vicdanî borcudur. nun asıl faaliyeti Darülfünunda olmuş madımsa da, gazeteyi yalnız iki j ü n dibedbaht olursa olsun sarahaten g^rb ak olan bu dlspanserde tanmmış doktor i hakikî millî varhğımıza tu. Senelerce garb edebiyatı kürsüsün kapatmakla iktifa etti. Lloyd Georgeun inememiştir. * * * larımız, haftanın muayyen günlerlr.de paO gün o saatte duyduğum teessür ha emayülleri, oradan istifaza için ızhaden o cevrin gençliğine garbi tanıtma tek gözlü resmi idareye epey pahalıya rasız muâyene yapacaklardır, Açılış tore i Kahramanlarını aristokrat tabakadan Halid Ziya, müreffeh bir aile evlâdı ğa çalışmış, o âlemi bilhassa kendi zen mai olmuştu. yanmın en derin iz bırakan hislerinden rmdan çekinilmiyen akideleri, bütün nlnden sonra İlk mu&yeneyl Vall ve Bele seçmiştir. Eserlerinde Anadolıı köyledır. 1282 de Istanbulda doğmuştur. Ba gin görüşünün adesesinden geçirip vebiri oldu. Süvari hareket zamanının encliği yavaş yavaş cezbetmeğe diye reisl Dr, Lutfl Kırdar yaparaktır # ri yoktur...» Bütün bunları sabırlı bir bası ve dedesi, Izmirin meşhur tüccar rebilmişti. gecıktiğinden sabırsızlanıyor, fakat bu yordu. F,lbette bu bir muvaffakıyetti. tebessümle dinliyen Halid Ziya, galngiliz kumaşından 150 1922 ağustosunda büyiik taarruzularındandı. Ayni zamanda edebiyata samimiyet tezahürünü tevkif etmeğe de Edebiyatı Cedide?... Bu isim de neSultan Reşada mabeyin başkâtibi ta murun geliştiği sıralarda, Lloyd George yet nazik ve kibar bir müdahalede buliraya elbise meraklı olan bu aile içinde yetişen sankıyamıyordu. Nihayet iskeleler nlındı, reden çıkmıştı? Bunu hiç bir raman Şehrimlzdeki tuccar terzilerden blrl, Tl lunmak zaruretini duydu. «Efendim, atkâr ilk tahsilini Istanbulda yapmış yin edilinciye kadar devam eden bu faa Türkler hakkında, şimdi tekrarlaroakta ve yavaş yavaş İzmir rıht'.mını, kışla âyıkile izah edemedim. Bu bir istihliyeti ondan sonra bir müddet sekteye fayda görmediğim nahoş bir söz sriydedi. Bir devirde ki Adaya gitmek istitır. Küçükken Izmire gidip orada aile meydanmdan Funtaya kadar uzanan :adan çıkmıştı. Edebiyatı Cedid", son caret Oöasına müracaat ederek kunaşı ve uğradı. Isüklâl Harbi ve Cumhuriyet lemişti. Ben, buna ağır bir cevab yazoutun rr.al7emesl Ir.glllz mamulatmdan ol yen bir muharçirin arkasına bir sürü ocağında muhitinin münevverlerile tebınaları, daha yukarıda sırtlara tırma a'.arı edebiyat tarihile^ştieal edenlerin nak uzere blr erkek elbis^sinl 1ÎO liraya üânından sonra onu yeni bir hüviyetle dım. Bu ya7inın sansürden geçmivecesi hafiye takılır...> Bu, orada kendini tanan biribiri üzerine yığılmış mahalle Tanzimat Edebiyatı dedikleri Şinası ve ilklp satab'.lecepinl ve bu fiat üzcrinden mas ede ede edebiyat ve san'at zevki karşmıızda gordük. Onun bu devrede şüphesizdi; fakat belki gözlerinden kanımadan eserlerini tcnkid eden laiobeye Kltleleıiul glulX.ı.c \\JJ ula?ıııega koflı Namık Kemal mektebinin unvanı idi. de kemnsınin oır nayıı xazauc icmin ctieteşekkül ediyor. Mekitarist mektebinde en büyük hizmeti hatıratını neşretmek çar ümidindeydim. Gördüler ve çizdideğil. bütün bir edebiyat âlemi ne kcrşı ceğinl blldlrmlşt'.r. yan b;r sis örtüsü altında bırakarak . e Recaizade ile Abdülhak Hâmidin yufransızcasım ilerleterek değerli hocalar • olmuştur. Gerek kendi hayatma gerek ler. Ertesi günü yazıyı bir daha sansüyapılan bir müdafaa idi. Evet, cnun uzaklaşmağa başladık. elinde san'at istidadını geliştiriyordu. üttükleri hareketi edebiyeye izafe edilTakma sakallı haydudun içinde yaşadığı edebî âlemin hususiyet re gönderdim. Gene çizdiler. Uçüncü eserleri içinde ancak Istanbul ve muBu örtünün arkasında şuradan bura mişti. Guya yenJiğe bir kat'î had tayin Daha çocuk denecek yaçta Fransız edeyargılanması lerine nüfuz imkânını bize veren bu hiti vardı. Fakat bir «Mahalleye Mevdan Izmirin tutuşmağa başhyan gözle dilebilirmiş, artık o Edebiyatı CedideBeyoğlundf kujumcu Otton Franguliyi kufe, bir «Saatçi Kardeşler», hiç de biyatı ile çok yakından temas imkânını eserler onun son ve çok değarli hiz gün ayni şeyi tekrarlaymca, beni çağırdılar. Ayni subay. yazıyı gosterdi: ri, bana her köşesinden bir hatıranın den sonra başka bir teceddüd hareketi ölduren (Takma sakallı ganıterı Rasinm bulan san'atkâr; tercümeler yapıyor, meti erindendir. i aristokrat bir muhitın akisleri dcğıldi. manalarla dolu selâmmı yollıyaıak sü Bunu niçin yazıyor ve ısrar edie mesağ yokmuş gibi gene ondan in ,ekill, son oforumda maktul İle katıl arayeni edebî cereyanları takib edebiliyorlümsemeğe çahşıyordu, işte Karşıyaka ;iab eden, onun ancak tersim ettiği bir ?ındakl boğuşmayı tesbit eden ehll vukuf Halid Ziya onlr.rm ruhları içinde ne du. Mektebini bitirdikten sonra IstanProf. Dr. Ali Nihad Tarlan yorsunuz? da sağımdan, işte Karataştan Goztepe ;eniş yola korkusuzca dalan zümreye raporunu kabul etmiyerek ir! kişlden mu derin bir salâhiyetle dolaşmasını bil Başvekilinizin sözlerine cevab verrekkeb yeni blr komisyonun tetkiklerde buye kadar bütün sahil solumdan, onlar îülünc bir unvan vermek istendi. Kim lunmasını lstemıştl, Mahkcmc. yarmkl o mişti. Serveti Fünun nesli bir bakıma mek için. Onun söylediklerinin neşrine havli talihsiz bir nesildir. O, yetiştiği da son selâmlarını gönderiyorlar, tsana r hangi muhalif tarafından ortaya turumda buna karar verecektir. müsaade ettiniz de bizim cevabımızın devre içinde çok büyük mücadele'.erle uğurlar olsun'... Fakat bizi unutmıya Yeni Edebiyatı Cedide> alayı fırlatıldı. basılmasına neden razı olmuyorsunuz? Tünel kayışı geliyor kendine yer yapmış, az zamanda hayli caksm değil mi?» diyorlardı. ve artık bunu bütün muhalifler dille Cevabınız agırdır. Bunu neşreti; olan Tünel kayıArr.erır.pya Adapazarı kazasını Imar Cemiyeti Başkanlığından: rine doladılar, Yeni Edebiyatı Cedide ınm ycla çıkarıldığı Trarr.vay ve Elektrik eser vücude getirmiş ve edebiyat sahatirmemek, takdir edersiniz ki vazifemiz Edebiyah Cedidenin doğuşu : dediler, yere attılar, Yeni Edebiyatı Ce idaresir.e büdlrllmiştir. Bu kayışın blr bu sına hâkim olmujtu. Birbirini az fası1 Adapazarı şehri Cumhuriyet alanına Atatürk ve İnönünün tek kaidede icabıdır. Recaizade, Te\fık Fikretin »Servet dide dediîer, kollarından tutup kaldırdı c.ık aya kadar çehrimize gelmesi beklenil lalarla kovalayan inkılâb kr.sır^aUirı az tabiî cesametten en az üç misli büyüklükte olmak üzere büstlerile, Ben de vazifemi yapıyorura. 2 Sabanca nahiye merkezi ve Arifiyede İnönü'nün tabiî cesametten iki Funun» risalesinde yazı riyasetin. lar, gene attılar,. ve bu atıs kaldırış ara mektidtr. Şu suretle Turıel seferlerinin ta zamanda zevklerde derin değişiklikler Gene teğmen, bu defa çok nazik vc tlline luzum kalraıyacaktır. yapmış, bu sefer Serveti Fünun ortadan buçuk misli büyüklükte ve on iki köyde İnönü'nün tabiî cesamette büstleri yap müsamahakârdı. Gülerek dedi k i : deruhde ettiğınden bahsederek oray: s;nda yeni sıfatı kendiliğinden düştü, orsiiinmiş, onun süslü dili artık hayattan tırılacaktır. Otobüs kontrolüne çarpan muntazaman yazı yağmağa beni dave tada bir Edebiyatı Cedide kaldı, bu un Siz de bu yazıyı jazarak vazi*eni*i çekilmiş... Fakat bu sefer; Serveti JTÜotomobil edınce buna derhal muvafakat ettim. vanı onun banileri addedilenler de kaPROJEIJ5Rİ ile bedel ve inşa müddeti ve tediye tarzına aid tekliflerini yaptınız. Biz de müsaade etmiyerek vanun kendini müdafaaya muktedir de nisanın onuncu gününe kadar cemiyetimize göndermeleri sanatkârlarınnza ilân Şoför Mehmed Mordağın ldareslndeki Ahmed İhsanın risalesi, Tevfik Fikre bul ettiler, ve öylece bütün vsrhğında zifemizi yaptık. Rica cderim, artık bu tin refakati, hele yazı yazmak fırsat zamanın gelecek yeniüklerine pek ta \ı,'22 numarall Uksl, Taksim Belediye ga ğildir. Lâkin bu; zamanın bir haksızlı olunur. (3690) ya7iyı bir daha bize göndermeyin. biî bir tekâmül nazarile bakan Edebi zlnosunun önünden geçerken Belediye oto ğı veya haklıhğı idi. Serveti Fünunun öyle cazib şeylerdi ki tereddüde imkân Türk zaferl, Lloyd Georgeun sanbüsleri kontro'.drlerinden 211 ü Seyfeddin yoktu; buna hemen müteakıben Cenab yatı Cedide bu unvanla kısa, fakat dol Çevlğe çarparak muhtelif yerlerinden yara edebiyatırmza getirdıği çok mühim ilersörünü de yumuşarmıştı. Bir kaç gün Sinemalar ve tiyatrolar kapalı diye üzülmeyln temiz ve açık havası olan lerr.eleri unutmak da zamanın haksızlıŞehabeddinin iştiraki de inzımam edin gun ömrünü yaşadı. lamıştır. Seyfeddin Beyoğlu hastaneslne sonra, Lloyd George, olayların alt.i«t ce adeta beğenilsn, sevilen, beraber kaldırılmış, Mehmed yakalanarak tahklUata âma iştirak etmek demektir. Bunların ettiği o haksız ve yanlış siyasetinin ariçinde bilhassa Halid Ziya. asla unutubaşlanılmıştır, bulunmaktan vicdanî bir saadet duyu Mai ve Siyah nasıl yazıldı? tık Ingiltere ve dominyonlar tarafından lamıyan bir sima kalacaktır. Çünkü o, lan dostlarla bir tenezzüh seyranma çıKömür çarpmasından ölüm Yarın akşam yeni bir revü sayın halka takdim edecektir. da tasvib edilraediğini görerek istifa etO zamana kadar şurada burada, ve kıyormuşçasma ruhuma kanadlar taSaraçhanebaşında > Gulcr apartımanında bize romanın hakikî zevkini tattıran mişti. kılmış zannettim. Istanbul muhıtinin, bilhassa Ahmed ihsanın risalesinde ya oturan Ismall Gonca dun sabah odasında sanatkârdır. Fransız edebiyatmdan çok resmî iş azabının boğucu havasından zılan şeylerimde bir nevi kendimi d«ne ö!u olarak bulunmuştur. Cesedl muayene genis ilham alan bu romancı, ayni zaMUAZZAM REVÜ daha yüksek nezih, saf bir nesim taba mekten ileri gitmemişken onun mat eden Adliye doktoru olumun kömür <;aıp manda çok ürik bir şairdi. Bütün bunYazan ' Z İ Y A Ş A K İ E Müzik: H A Y D A B kasında emellerle dclu ciğerlerime taze baası artık büsbütun karargâh ittüıaz masmdan vakl oldugunu teşhls ederek go lara ilâveten şunu söylemek icab eder mülmeslne ruhsat vermlştir edilmce ben de ne vakittenberi zihniBu gibi eserleri şimdiye kadar yalnız film yapılıp sinema perdesinde gördübir hayat doluyor hszzını duydum. ki Halid Ziya dilimize, Serveti Fünun mi tumalıyan, artık mutlaka doğurYanlış ilâç içerek ölen kız nüz. Bu kere müessesemiz size film değil hakikî ve canlı olarak hayretler diüne en ince duyguları tatlı bir şiir ve Işte Edebıyatı Cedidenin doğuşu... Fenerdc, Sultatıselim mahallesnıde (î numak ihtiyacile beni sükundan mahrum içinde bırakacak hiç görülmemiş zengin bir revü takdim ediyor. içit YavTularmızm unutamıyacağı bir gün Zannedilir ki bu doğumun bir hamil bırakan eseri yazmak istedim: Mai vı nıaralı evde cturan Eeyhan Şengıl aaınria musiki havası içinde terennüm edebileıc Y A K A R v e BÜYÜK S A Z HEYETİ 1 yasmda gene bir kız uyku ilâcı yerine cek bir kıvrakhk vermiş, dili, ruh ar • A>Tica a r S Ü Z A N olacaktır. Onlara şimdiden müjdele>inız devresi vardır, değil öyle bir ihzarî Siyah... yanlışlıkla kezzab lçmiş ve az bir zaman kasında sürüklemesini bilmiştir. Artık , jp Cumartesi ve Pazar günü İçkisiz Aile Matinesi. Çarşamba günü ucuz halk Cumart ki Taksim Belediye Gazinosunda saat 15 mukaddemesi, hattâ doğduktan sonra 1( matinesi. Masalarınızı evvelden temin ediniz. Tel: 82699 Bunu baçka türlü tasavvur ederdim c ı fecl kıvranmalar İçinde olm^ıstar. Ad kendinden evvelki neslin hendesî nesir ten itibaren geçirecekleri o mes'ud anlaismi bile yoktu. Orada toplananlar ve lı,e doktoru Izzet Işçan cesedl Morga kal dili çözülmüş, bütün mukavemetini rın hülyasını şimdiden tatmıya başlafiliz vermeğe başlıyanlar bir tesadüf O zamanın hgyatından, idaresinden, dırtmıştır, ksybetmişti. O, denebilir ki o devir sınlar. Davetiyelerinizi C. K. M. Mağarüzgârının uğrağına nasılsa serpiliver memîekette teneffüs edilen zehirle doBir cesed bulundu diline bütün mukavemetlere raÎTienzasından ve Pangalüda Şekerci Ismail miş tohumlar idi ki gene tesadüfün u havadan mustarib, mariz bir gene Beyazıdda, Yamksaraylar sokağında blr Hakkı Kalyoncudan tedarik edebilutfile taze usarelerini besliyebilecek hulâsa devrin bütün hayalperest yeni erkek cesedl bulunmuştur. Cesedin uzeı.rı tasavvur edilebilecek en büj ük genişBeher M3. Miktan Tutan Teminatı Nerede Cinsi bir avuç toprak da bulmuşlar, oracığa nesli gibi bir bedbaht tasvir etmek is deki hüvly?tlerden 1317 dojjmlu Ru^en liği vermişti. Halid Ziyayı okurken Lira K. Lira K. bulunduğu lirsiniz. K. kental M3. tutunuvererek etrafı ihata eden çalılık erdim ki ruhunun bütün acılarmı hay Kopar olduğu anlaşılmıştır. Cesedi muave bugünkü nesil, hayli güçlük çeker. Bu Y. S. Cemiyeti Beyoğlu Şubesi • eden Adliye doktoru Morga kaldırtmış doğrudur. Lâkin o; kendinden sonraki Çam ambalâjlık ^ lardan mevcudiyetlerini korayabilmiş kırsın, coşkun bir delılıkle çırpmsm. ve 2740 00 205 50 Haçıkırı istas27,40 10O odunu bütün emelleri parmaklarının arasmedebî ilerlemeğe uyabilmiş yegâne lerdi. yon rampası dan kaçan gölgeler g;bi silinip uçunca, Esrarlı bir ölüm sanatkârdır. 7600 00 570 00 Karapmar > Ah! O çalılar... «Serveti Fünun> da o da gidip kendisini, dlmek için sakla2000 3,80 Çam enkaz odunu Takçtmde Abdülhak Hâmld caddesinde Dil Kurumunun Birind Kurul'ayın7600 00 böyle bir toplanmanm ilk esmarmı gö nan bir kuş gibi, karanlık bir koşeye Millt apartımanda oturan yağ tuccarı Sım570 00 » » 2000 3,80 rünce adeta kendiliğinden hasıl olan atsm. Bu gencde bir aşk yıldızı, bir yon odasında olü olarak bulunmuştur, Ya da kürsüye çıkan Holid Ziya, yepyeni, 3800 00 285 00 > » , > > 1000 3.80 bir itüfakla onu boğmak için savlet anat hulyası olacaktı ve bunların arn pılan tahklk3tta ; Sirr.yonun basmda blr ta terütaze bir sima almıstı. Son eserlentı1 Revirimize bağlı Pozantı bö'lgesi mmtakasınm Haçıkın ve Karapmar Amerika Polis Müdürünün anlatbsnca kurşunu bulunmuştur. Ndbetçl Eavcı de bir zaman beğendıği üslubunun saettiler. Bu üç kişinin üçüne de muhib mda bir sarhoş gibi yıkıla yıkık, o Mes'ud Dolu hâdl'cye el koymuştur, Oltl kat nok+alarmı kendi itiraf ve tenkld istasyonu rampasında mevcud yukarda cins ve nevi ve bulundukları mahal ile tığı hakikî vakalar. Fiatı 50 Kr. olanlar yok gibiydi". ayrı ayrı hisseduvardan bu duvara çarpa çarpa geçip mun blr clnayet ml yoksa kaza escrl nn edij'or. Bu; büyük dil inkılâbma sanıt muhammen bedeli ve teminatı hizalarmda yszılı çam ambalâjlık odun ve çam NESİL YAYINI derdik ki her birimize mülâyim olanoldugunu anlamak için Adliye doktoru Izidecek, nihayet bir kovukta sintp can kâr sezişile ne derece geniş bir bağlılık enkaz odunu açık arttırma ile satışa çıkarılmıştır. lar, bizi birer birer alınca hattâ sevenet Isçan cesedi Morga kaldırtmıştır. 2 Ambalâjlık odunun muhammen bedeli beher metre küp için 27 lira erecekti. mai hulyalar içinde yaşaduyduğunu bize gösterir ki bu, 5an!.yoler vardır, bunlar pek kendilerini dumak için yaratılm:=ken siyah bir uçuruSahte fatura tanzim edenlerin rum pek az sanatkâra nasıb oîmuş bir 40 kuruş, odunun muhammen bedeli beher kental için 3 lira 80 kuruştur. yuramazlardı, sanat âleminde muvafık3 Arttırma 2/4/945 pazartesi günü saat 15 te Adana Revir Âmirliği binadavası mazhariyettir. Ondan sonrakiler uyduların zayıf sesi muhaliflerin yaygarası ma yuvarlanacaktı. smda yapılacaktn. Uydurma faturalar tanzim ederek fahiş Bu esasın ilk büyük kısmmdan tabiarasında sarahatle duyulmaz, fakat biz 4 Muvakkat teminat hizalarmda gösterilmiştir. Aşkın, ihttrasın. kıskançlığın. sergübu muhteriz. bir mırıltı kabilinden mü itile vazgeçilince ortada ancak sanat ve f:a:larla yunlü kumaş satan Ruştü Ta/ıcı. Herman ve Eaml Blum İle Nuri MaltacğluYENİ ÇIKTI 5 Şartname ve ilân kâğıdları Orman Umum Müdürlüğünün Adana, şevvik sadaları hayalen tefrıt eder ve şk hulyaları kahyordu, onun içindır ki zeştin ve güzelliğin romanıdır. n durusmalarma toplu müli kori'nma çok munsıf münakkid'erin dedikle nıahkemesinde devam edilmlştır. Dunkü onunla cesaretimizi beslerdık. Bu üç kiMaraş, Mersin, Osmaniye Revir Âmirliklerile Karaisalı, Pozanti, Kayserı Bölge şi ayrı ayrı iken muhalefet de ayrı ayrı gibi Ahmed Cemil itmam edilmemiş oturumda bazı şahldler dlnlenllmlş ve Şeflıkleıinde görülebilir. tecellilerle vukua gelirdi. Fakat onlar ir müsvedde halinde müphemiyetle mahkeme başka blr güne talık edilmlştir. 6 îsteklilerin muayyen gün ve saatte Revirimizde Komisyona müracaattoplanınca muhalefet de toplanmış oldu. muhat kalmıştır, fakat gene o münakTehir edilen konser leri. (3750) Konservatuvar lcra heyetınln bu aksam Sankı menfaat sahasmda tabiatile itti kidler onun etrafım teşkil eden şshıs •eıeceği konser grip Balgını dolavısile t^pfak ettıiş muhtelif ordular bu üç kişi ları pek zihayat buldular. Bu da pek nntı yerlerinin kapatılması kararuıa ır,u. bizzarure arak on glın sonraya tehir edllmlstir, Konnin etrafında mütearrız bir muhasara tabiî idi: Ahmed Cemili memleketin umumî muhitinden çıkar ierln yapılaca^ı tarih ayrıca llân edileordusu teşkil etmiş oldu. Seyyar Sabit Komple ^ Büyük İngiliz muharriri Babıâliden başhyarak bütün hüku mağa mecburiyet hasıl olunca onu mat •ektlr. yegâne müracaat yeri: Margaret KENNEDY'nin dünyarnet devairi mensubları alıştıkları ede buat âleminin hususî ve rr.ahdud zemiH A L K F İ L M nın bütün dillerine tercüme edi^ ninde bırakmak lâzım gelmisti, ve bu biyattan başka bir yazı ile, kalemlerde BİR İKİ SATIRLA Beyoğlu YeMlcam 19 2, Tel: 41542 len, filmi Amerikada aylarca göskullanılan resmî lisana hiç benzemiyen zemin ele ahnacak, tasvir olunacak o terilen bu muazzam romanı niMISIR, FILISTIN ve Iraka fazla mıkbir üslubla meydana çıkmağa çalışan kadar mebzul unsurlarla dolu idi ki hayet türkçeye çevrildi. bu gene, ve gene oldukları için içtinab kendiliklerinden koşuşup eseri doldur rtda kabak çeklrdsğl lhracma baş'.anmıçır. Ihrıc edilen maltarm bedell Ingillz lıİşletmemiz ihtiyacı için (2) tane yük asansörü yaptırılacaktır. edilmek lâzım gelen zümreye muha mağa müreyya idiler. ^ Şimdiye kadar hiç bir roası olarak odennıektedir. Bu işle alâkadar olanların şartnamesini görmek üzere Zonguldakta lifti; saray basiret ve tecessüs gözünü «Kırfc Yıh dan manda ifadesini bulamamış büAMEE1KA İLE yap'ılacak tlcaret anişletmemiz Umum Müdürlügüne, Ankarada Etibank Umum Müdürlüğüne, dikmiş duruyordu; oradan mü'Jıem aşaması konuşmalannda bulunmak uzere yük bir aşkın hikâyesi olan bu Nüshası 10 kuruştur. Istanbulda Etibank Istanbul Şubesine, müracaatleri ve teklif mektublannı :stanbuldan da delegeler gltmiştlr olan bütün anasır fırsata müterakkıb, Karaborsada satılan 145 vagon eseri bilhassa kadmlanmıza vs en geç 18 nisan 945 çarşamba günü saat (18) e kadar Zonguldakta işletTKAMVAY VE ELEKTRIK' Idaresl, AboneŞeraiti r ^ y e Ee zaman buradan bir külâh vesilesi kömiir genç kızlarımıza tavsiye ederiz. memiz Başsekreterliğine vermeleri lâzımdır. Tuhur edecek diye pusuda idi. Bütün Silivrlnin Seynıen koyünden Mahrukat îulgarlstanda kalan Idareye aid malzeme 3(K< Ki £ Bu romanın filmini oynamak e Mahrukat Oflsinln Balatta kuracağı ınedrese, tekke âlemi bu gene zümre Ofisi namma satm aîman ı|î vagon kö kmek fabrlkasına aid fırın maklne parçaîsteklilerin asansörler için istiyecekleri bedelin (% 7,5) >üzde yedi için Amerikanın yedi büyük arAltı aylık yi sade fikir ve lisan an'anelerinin gü •iur karaborsada satılmıştır Vak'aya mli:i armı getirmek uzere Eulgprisfina bir mebuçuğu nisbetinde muvakkat teminat akçesi makbuzunu da teklif mekSecellk 28<W) » 51OO » tisti müsabaka ile seçilmiştir. 3 L. tublarına bağlamalan icabeder. aahkârı değil, ayni zamanda iman ve korunma savcısı Nail el noymujtur. Dahl .ur gondermek üzere Bulgar kon^olo.OuD İk k a t itikad zerainlerinde mülhidâne bir in 11ye Bîkanlığı da vak'a hakkında Slllvrl una başvurmuşsa da gidecek meaıurun 1 ÖLMEZ ESERLER YAYINEVİ Işletme ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. (3806) kaymakamlıtından izahat istemlstlr. .saportu Tlze eailmemlîör. j Gazetemize gSnderlien evrak ve yazılar neşredllsln edllmeslo lade olunmaz Birkaç hatıra Yazan: Halid Ziya Uşaklıgil iııîııııııııııııniiıııııııi''ii'ııılinilHinnr^^^ Grip salgını nerı Edebiyatımızın Büyük Kaybı HEM NALINA M1HINA Halid Uşafchgil a Llyod George Lise ve orta okulların kapatılmasına lüzum görülmedi Bizde Avrupaî romanın rakibsiz üstadı, bir devrin tekbaşına muazzam bir varlığı idi Ali Nihad Tarlan BÜST YAPTIRILACAK KRÎSTAL SALONU ÂYİNİ BAKİRLER 31 Marl 1945 Gumarfesi t Dev!et Orman İsletmesi Adana Revir Âmirliğinden: Meşhur Gangsterler ve Çefeleri VAHŞİ IRNÂK Yakında çıkıyor. AŞK SENFONİSİ Iki Yük Asansörü Yaptırılacak Ereğli Kömürleri İsletmesi Umum Müdürlüğünden: SİNEMA MAKIKELERİI CUMHURİYET B t I