28 Mart 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Gayet temiz, gayet f ennî sure tte imal olunan en sıhhî İÇMENİZİ TAVSİYE EDERİZ. Yaş Meyve ve Sebze Tarım Satış K. Birliği. Tel: 42772 . 2 I İnCİ Jfll Sflyi .' 7 4 0 I umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısau: 2429924290 GÖZEN Müstahzaratına güveniniz ve giizelliğinizi kendiniz YARATINIZ Büyükpostane caddesi Ko. 5. Çarşamba 28 Mart 1945 Ö Z E N Miiessesesi Batıda Alman mukavern eti sona erîy or Müttefikler yıldırım hızile Barış yoklamaiarı ilerlemeğe başladılar gittikçe çoğalıyor General Eisenhower, Almanlann, artık ciddî Her tarafsız memlekette birçok bir ıtıukavemet gösteremiyeceklerini söyledi Alman diplomatı asgarî şartları Uçüncü Amerikan ordusu son vardığı noktadan 160 kilometre b'teye giderek Nürnberg'i tehdide başladı Otorite ve hürriyet öğrenmeğe çabalamakla meşgul! Naziler İsviçreden 200 kişi için sığınma hakkı istediler Londra 27 (a.a.) Dally Espr^ss galeteefnln slyasl muharrirl şunlan yaamaktadır: tH<T tarafsız memlekette bans yoklamaiarı yapan o kadar çok Almoiı vardır kl, îngiUz Hariciye Bakanlıgı bu İş için kullanıİMi adamlara mahs'as tafsilâtü kayıdUr tutmaktadır. Bu barı^ yoklamalarının, nazfler tarafından da tasvlb edüdlği ve ateş kea emri vermek İçin Blrleşmlş millet;erin aagarl şartlarım öğrenmefc üzere yapıldifr sanılmaktadır. Dalma, kayıdsız, şartsız tesllm, crvabı verildijl lçindlr kl, bu banş gayretlsrinln hiç biri bir sonuç satlıyamarr.ıştır.» Berne 27 (a.a.) Haber alındıgına. göre, Alman hükumeti, geçenlerde İsvlçre hükumetine müracaat ederek tanınmis 300 naziye muvakkat olarak slt ğınma hakkımn verllmesinl istemiştir. Bunlar «onradan Arjantine gldeoeklerdlr. Arfca»t tahiU 3. Sü. 3 U Yok edilen kuvvetlerin yerine takviye gelmiyor O çinde yaşadığımız yüıyılın belll başlı karakterlerinden biri de devlet otoritesinin her tarafta kııvvetlenmesi, devleti bekliyen ödevlerin günden giine çoğalmasıdır. Vakıâ, totaliter ve demokrat adı vcrilen birbirine taban tabana zıd iki hükumet ?ekli, son yirmi beş yıl boyunca barışmaz rcjim davalarına yol hazırlamı? gibidir; fakat bu davalann kökii, devlcte otorite hakkı tanıyıp tanımamak noktası üzerinde değil, o otoritenin özü etrafında topBakan, bir çok hatiblerin lanmıstır. Totalitercilere göre otoritenin düşünce ve sorularına kaynağı mistik bir kudrettir. Bunlar, (devlet, devlet için) prensipinl giidercevablar verdi ler. Halbuki demokratlar gözünde otorite. halkın vc dolayısile ferdin menfaAnkara 27 (a.a.) C. H. P. Meclis •tlerini korumağa yarar, kaynağı nı halkgrupu başkan vekilliğinden: tan alan bir kudrettir. Demokratlara C. H. P. Meclis grupu genel kurulu göre devlet, halk ve hürriyet için çalı ! 27 3 1945 snlı giinü başkan vekili Teçan bir müessesedîr. kirdağ milletvekili Faik Oztrak'ın b»?. tter ne.DJuursa. olsmn jriioüa re»Mte«i» kanlığında toplandı. devleti her yerde ve her alanda d«ha Öturunî açI13ıkTân" ve geçeh foplsnçck iş görmeğe. daha kuvvetli bir oto Khin nehrinin geçilişine aid ilk resinı: İngiliz kuvvetlrrl nehrin do^tı kiyısııııla tı zabıt hulâsası okunduktan sonra kürrite sahibi olmağa zorluyor. Proudhon'uıı siye gelen Hariciye Bakanı Hasa.ı Saaldıklart bir kasabaya Ingiliz bayrağını eekiyorlar ıRadyo FotoJ yazılartnda en ilerî bir mümessilini buka'nın memleketinüzi iloilendiren aiyaWashington 27 (a.a.) Dün, Mareşal Diğer kıfalar, hava yolıı ile taşınan al sî olaylar hakkında verciği ızahat l!e bu laıı geçeıı yÜ7yıI hürriyetçiliği acaba Rhin doğusundakl tıncı Ingiiiz tilnıeninin unsurları, Bo meyanda bir çok hatibler *ara^Trian bütün bııtün ifiâs mı ermiştir? Bu a Montgomery'nin danılar. ferdi sımsıkı bağlıyan esirlik köprübaçısınuı derlnligi iki mlsline çı chol:',ı doğru terakkiler kaydetmekte ileri sürülen düşünce ve sorulıra verzincirlerinin ijk ve son halkasını dev kanlmiş ve genişliğl daha da arttırıl ve şinırti ancak 7 kilometre bir mcsafe diği tamanılayıcı cevablart linUvJi vt issel aîkışlarla karşılsndı. Bu. izahattîn sonlette ve devlet elindeki otoritede görü mıştır. Sol cenahı tutan Kanadalı kıt d€ bulunmaktadır. Bu kıfalar, Arkas\ taMU 3. SH 2 da ra gündemin ikinci maddesini teşl;il yor, yer yüzünde anarşik bir düzen alar EmmerieJı üzerine yürümektedir. (tabir tuhaftır) kurulmadıkça sahici bir eden Bıırsa milletvekili Muhittin Baha hürriyete kavu.şulamıyacağım iddia ePars"ın takririnin giirüşülmesi v;ikt:n diyorlardı. O günden bugüne ne değigecikmesi dolayısile gelecek top'.antıya şiklikl Eskiden anarşistleri sıkan, oıılabırakıldı ve saat 18 de oturuma son vera bir esirlik zinciri gibi gorünen devrildi. let otoritesi, Proudhon zamanında bugünkü kudret derecesine varmaktan çok uzaktı. Ekonomide, endüstride ve kültürde devlet hemen hiç bir şeye karışmıyordu. Bugün her memlekette ve her alanda hiikumetler söz ve ödev sahibidirler. Ondoknzuncn asra baştanbaşa hâkim olan serbest rekabet prensipi hemen de unutulmuş gibidir. Ferd«Yannki barıç için en ler istedikleri çalışma dalında Uiledikmühim şart, önceden sağlanleri şekilde iş görmek hakkından mahrumdurlar. Çocuklarını kendi düşiincemış ekonomik bir dünya lerine göre terbiye edemezler. Gönüllerinin çektiği yere gidip yerleşemczler. yaratılmasıdır» Çalışma hakkı mukaddestir, ama i? koWashington 27 (a.a.) Cumhur uusunda söz ferde değil, devlete aiddir. Baçkanı Roosevelt, Birleşik Amerikanın Çalışmak istiyen ferd, kendl hcves ve 1934 tenberi yabancı memleketlerle istidadına uygun bir işi her zaman seTürk romancıhğının büyük fistadı yaptıSı ticaret anlaşmalarına aid kanuçemez. Çok defa ona bir i? gösterilir, Halid Ziya Uşaklıgil dün sabah saat nun uzatılmasını iltizam eden bir mesa7,30 da Yeşilköydeki köşkünde hayata Bunu yapamazsan aç kahrsın! jı dün, kongreye göndermiştir. Başkan Denir. Üst tarafı kendi bileceği gözlerini yummuştur. Halid Ziya UşakRoosevelt, kongreye gönderdiği mesalıgil cumartesi günü son bir kriz atlatçeydir. jında, önceden sağlanmış ekonomik bir dünya yaratılmadıkça, barı? içinde Fakat devlet otoritesinin bugünkü mış ve yapılan enjeksiyonlar sayesinde yaşıyan bir dünya kurulmasının mümkudreti devanılı bir hal midir? yoksa sâkin iki gece geçirebilmiştir. kün olamıyacağını kaydeylemektedir. geçici midir? bunu kesin olarak şimdiBüyük üstadın vefatı basın âleminde Bu gayeye erişmek maksadile sarfedi'.en den söyleyemeyiz. Otoriteyi hürriyet ve halk arasında geniş bir teessür douğruna ve hürriyet emrinde kullanan ğurmuştur. Bu suretle edebiyatımız en j gayıetlerden balıseden Başkan Roosedemokrat devletlere bakarsanız, yann kıymetli şahsiyetlerinden birini kaybet! velt şöyle demektedir: sağlam bir barış düzeni kuruldağu za mektedir. Arkası ja/ıi/« 3, Su 1 de rnau, devletin o kadar kudretli bir otoHalid Ziya Uşaklıgilin cenazesi yann riteyi elinde tutmasma lüzum kalmıya saat 11,30 da Yeşilköydeki evinden kalcak, politika mekanizmaları her ycrde dırılacaktır. Yeşilköy halkı, büyük üsferdlere söz, hareket ve i? serbeslliği tad için bir merasim tertib etmek arveren daha yumuşak bir şekilde işle zusunu izhar etmişlir. Cenaze, otomomeğe başlıyacaktır. Mademki bugünkü bille Bakırköye nakledilecek ve namaotorite halkm isteği ile kuvvetlenmiştir, zı öğleyi müteakıb bakırköy camiind» gerektiği zaman halk onu gene kendi ialmdıktan sonra oradakl aile mezaristeği ile gevşetebilecektlr. lığında, merhuın oğlu Vedadm yanma Bu anlattıklarımm açığa Turduğu defnedilecektir. Londra 27 (B.B.C.) Arjantin hübir gerçek varsa, o da devletçilik mefMerhuma Tanrıdan rahmet dilerken kumetinin Almanyaya ve Japonyaya humile hürriyet nıefhurmınun bağda ailesi erkânile, oğlu Bülend Uşakligile Karb ilân ettiği bugün Buenos Ayres'te şamaz iki prensip sayılaroıyacağıdır. baş sağlığı diler, Türk edebiyatına b t Edrbiyatı Cedidenin kaybettiuimi^ en resmen bildirilmiştir. Bu suretle ArjanNADÎR NADl yük kaybı dolayısile taziyetlerimizi suson ve en büyük mümessili. modern tin de Birleşmiş Milletler arasına katılmış btılunmaktadır. * ArUas\ tahife 3, Stt. 4 U narız. Türk ronıanınm yaratıeısı üstad Arkan saUfe 3, Sü. 5 f Halid Ziya Uşaklıgil D Parti Meclis Grupunda Hariciye Bakanı, son olayları izah etti Müttefikler, cephede ateş hattındaki Alman halkını jerilere naklediyorlar (Radyo Foto) Japonyada mektebler bir sene müddetle kapatıldı Rytıkyu atJa^arımı çtfcartntir %«4ta4*k»k c t Nazilerin tsviçreden bir isteği medi, adalar devamlı bir ateş altında! Tebliğ, Amerikan kuv\etlerinln düşLondra 27 (a.a.) Birleşik Amerika Bahriye Bakanhğı tarafından neşredi man uçaklan tarafından taarruza ugralen bir tebliğ, uçak gemilerindea hava dıklarını ilâve etmektedir. 6 düşmsn ulanan Anıerikan vıçaklarınm, dün, J a çağı düşürülmüştür. Amerikan hafı£ ponya ile Formosa arasmdaki Ryukyu deniz birliklerinden biri hasara uğratakımadalarından Okinowa adasına ta mıştır. Mariyan adalarındaki üslerden havaarruz ettiklerini bildirmektedir. Hızlı ltruvazörler, karadaki düşman tesisle lanan Amerikan üstün uçarkaleleri, bu Arkas\ gahijt 3, Sil. 4 t« rini topa tutmuşlardır. Türkiye ve Sovyetler Bulgar basınmda çıkan makale Sofya 27 (a.a.) Yarıresmî Izgrsv gazetesi «Sovyet Türk münasebetleri» başlığı altında, Başbakanlık hususi kalem müdürü Kuliçefin bir makalesini neşretmektedir. Bu makalede ezcümle deniliyor ki: <Sovyetler Birliği Hariciye komiseri M. Molotofun Moskovodaki Türkiye büyük elçisi Sarpere yaptığı beyanat hayret uyandırmamıştır. Sovyetlerin Türkiye ile dostluk ve tarafsızlık andlavşmasını muayyen mühlet içinde feshetmek kararı iki sebebden dolayı u zun zamandır beklerüliyor ve derpiş e« diliyordu. Filhakika, bir müddettenberi İzvestia gazetesinin de kaydettiği gibi, bilhassa şimdiki harp şartlarj içinde Türk Sovyet münasebetleri bazı anlarda memnuniyet verici olmamıştır. Diğer taraftan bugünkü durum, andlaşmanm imza edildiği zamandakir.den yani 17 eylul 1925 dekinden ve andlaşmanm yenilendiği zamanlardan b ü s bütün başkadır. Andlaşmanın feshi 7 kasım 1935 protokolunda derpiş edilen kaidelere va şekiUere tamamile uygun olarak yapılmıştır. Yalnız bir iki aylık bir istical gösterilmiştir. Binaenaleyh bu hususta, Arka&\ sahife 5, Sü. 2 de Büyük bir kayıb Halid Ziya Uşaklıgil, dün sabah vefat etti Roosovoliiıı ıııosajı Büyük üstadut ölümü basın âlemiıtıizde ve halk arasında derin bir teessür uyandırdı, cenaze yann kaldtrılıyor Dördüzlerden hayatta kalan iiçü Işıklar köyiindeki evleıinde (Cumhuriyet) objektifi karşısında Dördüz kardeşler Hayatta kalan ücü dün Anharaya getirildiîer Ankara 27 (Telefonla) Çivrili.i Işıklar köyünde Fatma Karakaya adlı bir kadınm bir batında dört çocuk dünyaya getirdiği ve bunlardan bırinin sonradan öldüğü malumdur. Dördüzlerden hayatta kalan üçü bu?ün Ankaraya getiriîmişlerdir. Yavrular Çocuk Esirgeme Kurumunun Keçiörendeki yuvasına yerleştirilmişlerdir. Her ücünün de sıhhatleri mükemmeldir. Çocuklara bu suretle başhyan yardım devam edecektir. Arjantin de Mihvere harb Ilan etti Yunanistan ve Bulgaristan Atina halkı orduyu selâmlarken «Sofya.. Sofya» diye bağırdı Atina 27 (a.a.) Anadolıı ajansımn özel muhabiri bildiriyor: Yunan millî bajTamı münasebeüle yeni Yunan ordusuna mensub kıt'alarm geçid resmi sırasında yüzbinlerce Atinalı coşarak orduyu tSofya, Sofya, Sofya> avazelerile selâmlamışlardır. Diğer taraftan Yunanistandaki İngiliz kıt'aları komutanı General Scobie'ye güsterilen hararetli kabul de manalıdır. Naib Damaskinos kendi eliyle ve büyük bir törenle İngiliz generaline birinci Jorj nişanınm büyük haçını vermiştir. Arkan tahife 3, Sü. 6 da Büyük üstadın ölümünden sonra YeîUköydeki evinde: Oğlu Bülend Uşaklıgil mııharririmizle birlikte eserlerinin arasuda, son günlerini ^ d i ğ i odadan bir kös« ve yma masas' Japon Bsri sulh istesek diyorum... Alman Ne?.. Yoksa zaferimizden emin değil misin?!..