19 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CU ....^ 19 Mayıs 1944 UNÜ MEVZULARI I UNÜN Kitab sohbetleri hayatıru aniatan ve «Atatürk» ün Mil. tahlilini yapan u lî Mücadelenin, t a . zun mukaddemede, rihini hikâye eden bu incelemelere ay. meşhur <Nutuk» u rıca yer verilmij şu cümle ile baş. buluamaktadır. lar. [Levend, bu araştınnaiarı sıraslnda t 1919 senesi mayıslnin 19 uncu Fakat başka ne yapabiliriz? Lâyihanın ikinci maddesi şöyledir: İstanbuldald hükumet ve padişahın, günü Samsuna çlktlm.» Belki de daha kat'î tedbirler düşü Nabinin umumî kütübhanelerde buluBugün kutladığımız 19 mayıs millî nanlar haricinde hususî kütübhaneler «Devlet dairelerinin teşkilât kadrolarl kendisini ordu müfettişliğinden ayira «O. nun Samsuna ayak basışı, mü nülebilir. bayramı bir zafenn yıldönümü değildir; Millî Korunma Kontroîörlüğü tarafın. de mevcud yazma divanlarım da gözden memuriyetin mahiyet vasfma göre aşa. Meselâ, ne gibi?. fakat çeyrek asırlık tarihimizin bjr dö rak vazifesine nLhayet verm<'k ve böy dan meydana çıkarıhp Milli Korunma cadele ve inkl!âbln, vakıâ İlk adlmıdır; lece resroî nüfuzunu klrmak. İstanbula fakat Ebedî Şefin, mücadele kararinl, O zaman bir ses, eğer yanllş hatırım. geçirmeyi ihmal etmemîştlr; hatta bu İıda gösterilen yedi gruptan birine İthal " nüm noktası, bu 25 yıl içinde Türkun Mahkemesine verilen fatura sahtekârlığı ıdilir. kazandığı bütün askeri, siyasi, içtimai celbetmek, hatta Slvasta tutturup zor. üzerindeki tahkikata dsvam edilmekte. bugüne takaddüm ederek verdiği şüphe da kaimamlşsa, Mehmed Ali Beyin sesi arada böyle bir divanln bende bulüna. bileceği ihtimalini düşünerek ziyaretila getirtmek gibi teşebbüslere girişeceğinl Birincl grup: A 500 600, B . 300 ötürmez. «Bugüne takaddü'n eden za cevab verdi: • Öyle hareketkre k zaferlerin başlangıcıdır. dir. Memleketin her taraiına dağılan bu anladığ İçin, 9 temmuzda üçüncü ordu man», onun mütarekeyi takihen Ad;na karsak bize neler yaparlar, bilir misi me gelmiş, kütübhanemdeki nüshayl da 400, 500, 600 faturalardî bir çok firmalar alâkdar 19 mayıs 1919 da üçüncü ordu müfettetkik etmişti. 25 senelik edebiyat hocası müfettişliğinden ve askerlikten istifa 260, İkinci grup: 260, 300, 400. 500 dan İstanbula gelişile, Samsuna gidişi niz?..» tlşi Mustafa Kemal Paşa, Anadolu tcp ettiğinl bir telgrefla padişaha bildirdi. b'jlunmaktadır. 210 260, 300, 400 Üçüncü grup: 210, araslndaki dört b€ş ayllk bir cİstanbul .... Damad Ferid kabinesini bu perL ancak bu tetküderden sonradlr ki ne Bu iş ilk defa bir keten mensucat sa. rağına ayak bastığı zaman, kimse, bu Ve bu hareketini bütün millete Uân İkametinden» İbarettir. Bu ikamet şanlık içerisinde bırakarak zat1 şalıa. şuara tezkerelerinde, ne de edebiyat taDördüncü grup: 140, 170, 210, 240 39 yaşındaki genc kumandanın, Samsu etti. O, artık, yalnız kendisine ve mİL tışı dolayısile meydana çıkmiitır. Piyamüddeti zarfında cereyan eden lıâaise neyi ziyaret etmek üzere Bablâliden ay. rihlerinde bahsi geçmiyen bu tSurnaBeşlnci grup: 100, 120, 140, 170 na gelişine fazla bir ehemmiyet atfet lete güvenerek harekete geçiyor; Tür sada bazı firmalaraa satılan bu keten. me» nin hakikaten meçhul kaldığına ler nelerdir ve Atatürk, ne gibi sebeb rlldım.» Altlccı grup: 75, 85, 100, 120 satılanların ıki memi§ti. Bu gürültüsüz, törensiz, sade kün iç ve dlş düşmanlarlna karşl savaşa lerin diğer firmalarda hükmetmiş ve onu İhti.namla lstinsah Yedinci grup: 50, 60, 75, 85 misli fiata clduğunu gdren kontrolörler erin tesiri altlnda kalarak, miüeti müve mütevazı Samsuna çıkış, üçüncü or başlıyordu. Umumî muvazeneye dahü dalrelerin Eser, şimdi okuduğunuz şu, parçada ederek, matbu bir halde, kütübhaneaz ve yüksek fiatlı malların fatural£.r:rı cadelsye sevketmek kararinl vern.îştir?. duya yeni tayin edilmiş bir müfettışin teşkiât kadroarı fiyihaya bağl bir cet. Netice malumdur; mil'.et onu Büyük bulmuş, yüksek kıymetli faturaTarın bir Ne tNutuk», ne de «Atatüıke oid ha olduğu gibi, başindan sonuna kadar, mize kazandırmlştır.] vazifesi başına gitmek üzere, her zaman Kurtarıcl olarak tanldl ve kendisine kadm tacir tarafmdan verildiğini gor. tlralar» ihtiva ederek nef.'edilmiş essr. kuvvetini edebiyattan alan usta bir gavede, bunlardan ihtısas mevkii olanlar olduğu gibi, bu Anadolu iskelesine gelŞef yaptı. İstiklâl harbi tam ve katî müşlerdir. Bu malı veren tacir, bu ka. ler, mücadeleye takaddü.tı eden bu zstecinin, nefis üslubüe ayrı blr cetvelde gösterilmiştir, Yeni kitabkrdan bir kaç tanesl: yazllmlş.tır. mesi nev'inden gündelik ve olağan bir zaferle neticelendi. Hasta ve çökmüş dına satış faturası «esmış fakat bu fa «safha» dan bahsetmezlsr. Halbukl E;ori n sonunda «Atatürke yazı'.ar» var. .Hayst, hukuk ve cemiyet»... İsmine Lâyihanın diğer bir maddesi, yukan b&dise telâkki edilmişti. Halbuki o genc Osmanlı imparatorluğu yerine genc ve «Mustafa Kemali İstanbuldan ayrılarak dir. Bu yedi parça yazl, Falihin, Ata ve üstündeki imzaya bakarak, bunun dereceye terfi için en az üç sene bir kumandan, Anadoluya vatanı kurtarmak canlı Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. tura meydandan toldınia'pk ithalâtçı bu Anadoluya gelmeğfa ve Tütk tarihinin türk ı ö'lümünden sonra, muhtelif ta yalnız hukukçularl alâkadar eden bir ki. derecede bulunmanin ve bu kadar müd. karar ve azmile geliyordu. Samsuna çı Dünyanın hayret ve hayranllkla karşi. kadmmış gibi başka bir firmaya iki başlıca büyük hareketleriıiden birine rih'erde yazılmlş makaleleridir. Böyle tab olduğu sanllmamalıdlr. Bu, profesör de o derece aylığmi filen almlş olmanln misli fiatlı fatura kesiîmiştir. Ar?da gö. fcış, alelâde bir seyabatin Uk merhale ladığl büyük Türk İnkllâbl yapıldı. zükmiyen ve yazıhanesinin Bahkpazarın baş'.amağa sevkeden sebabler», elbette bir eserds, muharririnin, gene Ataturke Hlfzl Veldet tarafından kaleme alınmış şart olduğunu kaydetmektedir. sinin sonu degil; harikalar ve muciaeİşte, Türklüğün Atatürk devri diye da bir handa olduğu faturasından anla. ki, bizim için olduğu kadar, yarınki ne aid olarak, daha evvel neşredilmiş yazl bir eserdir ki, gayesi «hukuk» u popülerle dolu yeni bir tarihin başlangıcı iöi. Devlet memurluklan yedi grupa ay. tarihe geçen bu parlak devri, 19 mayıs şılan bu kadıh Türk olmakla beraber bir siller için de merak, alâka ve tetkik larl da bulunsaydl, nekadar iyi olacak. ler yap.naktan ibarettir; ve muhatabl O gün, Türkün tarihinde «Atatürk dev1919 da. onun sessiz sadasız Samsuna Ermeni ve bir Rum kumüsyoncu onun mevzuudur. tı? Gazete sahifelerinde kalmış bu yahukultçulardan ziyade münevver halk rılmiş olduğundan gnıplar içinde terfi, ri» adını alacak olan yeni bir devir başayak bastlğl gün başla.Tilştır. Bir ordu namma hareket etmek*ecl;r. Bu kıımüs. Bu ynzının serlevhaslnda «Bugünün zılarln kitaba girmesl, yalnlz edebî kıy tabakasldır. Çünkü profesör şu kanaat ihliyetin âmir tarafından kabul ve tas. lıyordu. Fakat, kimse, bunu aklma bile müfettişinin Samsun iskelesine çıkışı yoncular piyasada tanınmış olduğur.dan kitabls diye takdim ettiğim «19 mayıs», meti sebebile değil, inkllâb tarlhini tet tedir: «Hukuk, mademki hayatm nizamı dik edilmesile mümkün olacaktır. Ye. getirmiyordu. gibi alelâde bir hâdise, yeni bir devle. kolaylıkla is yapmışlar ve itimrd telkin İşte bu «sebeb» leri hem de bizzat kik edecekler için de alâka verici olur ve cemiyetin İlmidir; onun hayat ve dincl gruptan attınciya. altlncıdan beTürkün o muhteşem kurtuluş müca tin doğuşu ve tarih karşisına çıkışı gibi etmişlerdir. Bu kumüsyor'.cu'ar da bu.Atatürkün hatlraları halinde İhtiva du. Kitaba girmemiş yazllar araslndan, cemiyetle olan çeşidli münasebetlerini şinci gnıpa ve beşinclden dördüncü gru. gözü önüne sermek ve pa dahil vazlfelerden blrLie tayin edile. delesi, İstiklâl Harbi, zafer destanı, iıı muazzam blr olay hallne inkılâb eU lunup ifadelerl alınmıştır. eden blr .eser» dir. Eseri Falih Rlfkl ıastgele bir tanesinden şu küçük herkesin herkes» i hukuk meselsleri üzerinde bilmek İçin kanundakl şartlardan başka fcüâb tarihi, işte böyle sessizce başlamş, miştir, Ataya medyunuz. Böyle bir eserin, kü parçnyi aliyorum: düşündürmeğe allştırmak, bir üniversite Aliyet imtlhanlarında kazanmak da vatanın bütün ufuklanru sannış olan katübhanemize, Türk edebiyatlnın en de*** «... Zira on beş senedenberi onun arhocaslnln, kürsü faaliyeti dlşmda, halka şarttır. Şu kadar ki, meslek Jcurslarını Bükreş Büyük Elçimiz ranlık ve kâbuslu geceyl, parlak güneşli ğerli bir kalemile intikal etmiş olmasl, kaslndan gitmek ya hürriyete gitmek, Türklüğün mukadderatı üzerinde, o ve bizzat hukuka yapabileceği en büyük muvaffaklyetle bltirenler ve memuriyet bir gün haline getirecek olan şafak, böyŞehrlmizde bulunan Bükreş Büyük ayrlca sevinilecek bir hâctisedir. ya İzmire gitmek, ya 31 martta olduğu zaman, kimsenin hayalind«n bile geçirhizmettir.» unvanlan değlşmlyenler mesleklerl da. Je sökmüştü. Fakat karanlik ve bulutlu Elçimiz Hamdullah Suphi Tanrıöver bu gibi hürriyeti kurtarmak veya Anafar. mediği büyük bir devrim yapmlş olan Mlinde ust grupa terfi İOÎTI ayrica imti. bir gecenin fecri nasıl görünmezse, aym sonunda Bükreşe gidecektir. Mu. Eser, çeşidli mevzuunu dokuz fasla Falih Rıfkı, uzun yillar içinde, Ata. talarda olduğu gibi İstanbulu kurtarbu tarihî ve mes'ud hâdisenin 25 yıl. Türkün kara bulutlarla örtülü bedbaht maileyh dün Vall ve Belediye »Reisi türkün hemen bütün hatıralarım dinle mak, yahud Millî Mücahedede olduğu ayirmiştır: «Alle meselesi ve hukuk), hana tâbl tutulmlyacak'.ardlr. Ehllyet dönümünü kutlarken, Atatürk ve İsmet ve ümidsiz günlerinde de, bu güzel şaLutfi Kırdarı ziyaret etmiştir. (İnkılâb ve hukuk), (Nizamsızlık ve lmtihanlarile ehllyetln âmir taraflndan mek bahtiyarllğını kazanmış olanlardan gibi vatanı kurtarmaktır.» İnönü çocuilarının, bizzat yaşamadlkfakın pembe nurunu kimse görmemışti. hukuk), (iktlsad ve hukuk) bu faslllar tasdikına aid esasların mevcud hususi. biridir. Şimdi neşredilen hatıralar, 1926 Bu parça, Cumhurlyetin Ilânindan ları ve yalnız tarih kitablarında okuduk. Hava seferleri ay başında bazllarınm isimleridir. Gerek bu yetlerine göre muhtelif dairelerde t a t . Atatürkün bütün, mekteblerimizin du lan o günleri düşünmeleri ve Bbedl Şesenesinde, Atatürkün her akşamki ko pek az sonra, Büyük Halâskâra dil uzatblk şekilîerl ayrı nizamna m eler] e tayin başhyor varlannı süsliyen «Genclige Hitabe» sin fin nutkundaki şu sözlerl hatırlamallnuşmalarl sıraslnda notedilmişti. Bu mak cür'etinde bulunmuş olanlara kar, kitab, gerek yukarlda bahsi geçen ıdUecektlr. de söyledigi gibi «cebren ve hile ile aziz dirlar: Yurd lçi hava geferlerine 1 haziıan notlar ertesi günler, bizzat Atatürk ta şl yazllmış (Sana da mı?) serlevhall blr .Kuvayi Milliye ruhu. islmll tetkik Birinci grupa dahil olanlar, o grupun rafmdan gözden geçiriliyordu. Neşre makaledcn allnmıştı. Bu cür'eti aksetti. eseri, «Nebioğlu Yaymevi» neşriyatı vatanın bütün kaleleri zaptedilmiş, bü«Bn beyanatunla mllli hayatı hitam dan itibaren başlanacaktır. Yeni alman on derecesl aylığmi bir terfi müddeti dilmek üzere hazlrlanan notlar üç kıslm ren makale, Mustafa Kemali ve Inkllâb] araslnda çlkarllmlştır. tün tersanelerine girilmis. bütün ordubnlmnş farzedilen büyük bir milletin, ve tngiltereden alınacak 4 uçakla hava olacaktl; dünya harbine aid olanlar, lan dagıttfmış ve memleketin her köjesi 5 Fuad Gökbudakln (A. Maurois) d«n ajdlktan sonra aylıkları tutarlnia yüzde istiklâlini nasıl kazandıgını, ilim ve fen seferlerlnde çalışan uçakların adedi 20 mütareke sıraslnda İstanbuldakl faall tetkik etmek istiyecekler İçin elbette ki bilfill işgal edilmis» ti. «Memleketin dayaptığı bir tercüme «aile müessesesini» onu her sene blr evvelkine llâveten bir «vesika» klymetini haizdir. bulaeaktır. Havayolları Sirkecide nin en son esaslanna müstenid ve asrl yi yetlerine aid olanlar, nlhayet Kuvayi hilinde iktidara sahib olanlar, gaflet ve koruyacak, eile reislerine, annelere ve kendilerine tazminat olarak ödenecektir. bir devleti nasıl kordu^nna ifadeye ça yeni bir bilet sabş yeri açnr.ştır. Şu kadar ki, bu suretle ödenecek tazmiMilliye devTİne aid olanlar. dalâlet ve hatta hiyanet içinde» idiler. Falih Rıfkmin «Kurtuluş kahra"nnnı. babalara dostluk ve rehberlik yapacak hştm. Şirketi Hayriyenin malze. İlk kısma aid hatlralar, o zammki ga mlzin blyografisindeki boşluğu doldu mahiyettedir. Eserin İs.ni .Hisler ve nat, grupun A kismına dahil olanlar «Hattâ bu iktidar sahibleri. şahsl msn«Bugün vâsıl oldnjnmnz netice, asırçin aylıkları tutarmın bir misli, B kls. faatlerini müstevlilerin siyasî emellerile zetelerde neşredildi. Fakat bu hatıra ran» bu yeni kitabile, kütübhanemize âdetler» dir: Evlenme, alle ve çocuklar, mesi sayılıyor mina dahil olanlar için de yarisını geçelardanberi çekilen millî musibetlerin intevhid» etmişlerdi. «MUlet yoksulluk larda bir çok İsimler geçtiği ve bu İsim kazandlrdlğı eserlerin say.sı 18 e çlk dostluk, meslek ve memleket, saadet (ibahi ve ba aziz vatanın her köşesinl Şirketi Hayriyenin D2vlet tarafmdan ler araslnda yabancı devlst reisleri de maktadlr (*). bahislerini İhtiva eden eser clddî bir mez. içinde, zaruret içinde, harab ve bttab sulayan kanların bedelidir. satm alınması kat'l şeklini almıştır. Ş:r. bulunduğu İçin, yazılarln içeride ve Maaşlı ve ücretli memurlarln çocuk düsmüş» tü. (Kütübhanelerimlz Atatürke, İnönüne. İtina ile tercüme edilmiştir. Müterci«Bu neticeyi Türk gencli&'ne ejnanet kete aid fabrika. vapurlîr ve bılumum dlşarıda yankılar uyandıracağı dü Kuvayi Miliiye ve Millî Mücadele tari. min, insanı yormadan okutan tatlı bir zamml da şu esaslar dahilinde yapıla. Daha dört gün evvel, 15 mayıs 1919 edivorum.» malzemenin tadadına b3şlannvştır. aktır: 19 yaşınl bitiren erkek ve 25 ya. şünüldü; hükumetin ricası üzeri. hine, inkllâblmıza aid eserler bakımm. üslubu vardlr. gilnü, asırlar boyunca Türk olan İzmire Atatürk, büyük eserlnl Türk gencllne, Mustafa Kemal, birinci klsmin dan aclnacak haldedir. Ufaktefek risale. 5 Kadınlarl ilgilendirecek üç kitab. îlnı dolduran veya evli bulunan klz ço> İç Yaym Dairesi Müdürü Yunan ordusu çikmıs, nice yüz yıllardır ğine emanet etmiştir. O eserln ve bu sonunda, hatıralarım kesti. Hatıraların ler bir tarafa blraklhrsa bellibaşlı eser. Biri anneler İçin: «Çocuk baklml». uklarla resırj, hususî daire ve müess*. Kadifekalede dalgalanan ay yıldızlı sanmanetin baş koruyucusu. onun silâh, şehrimizde İstanbuldakl faaliyetlerine aid olan ler sayllacak kadar azdar: Büyük «Nu Blr çocuk hcstalıklarl mütehasslsınln selerden ve haküî veya hükmî şnhlslar. *•*'** * *• iiLrııiflu ai rvavlcı^ı İame*, IIJCI^'U* Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü iç lkincl kısml Ise tamamlanml? olduğu tuk» la Millî Şefin Başvekilliği sırasin doktor Sami Ulus'un yazdlğl bu kitab dan ayllk veya gündelik alan ve fllen lenerek mazlum şehidlerin masum kan dür. Dünyanın görülrnemiş bir halle Yaym Dairesi Müdürü Setver Iskit, ls halde neşredilemedi. larile kızıla boyanmıştı. daki nutuklarını ihtiva eden kitab, Ge Maarif Vekâleti taraflndan neşredilmiş. iaşe edlmlyen erkek ve klz çocuklar eviçinde klvrandığı şu sırada, Türk genctl9 mayıs» la verilon hatıralar, işte nelkurmayla Uluğ İğdemirin »Atatürk» tir. Güzel yazllnış, güzel basılml? ve relemirde haric tutulacaklardır. Bunla. tzmire çıkan Yunan ordusundan baş Hği, bu emanetin üzerlne titremek va. tanbu! matbuatile s m teraas temir e t . ka 41,500 İcgiliz, 49,000 Fransız. 17,003 zifesile mükelleftlr. T ü r t Tarihinin dö mek ve bir müddet tstanbul mıataka o zaman tamanlanan ve neşredilemiyen İsimli eserleri, İsmail Habib ve Cevad resimlenrrdş, pek faydall blr eser. İki rın dlşmda kalan çocuklardan' da birl Abbasln neşrettikleri hatıralar, Ali Na bölümünden ilkl çocukluk çağlnm tür stisna edilerek diğerlerlne çocuk başin a ttalyan asksri, devlet merkezile yurdun nüm noktası ve devrim başlanglcl olan müdürlüğü vazifelerile de msjTJİ olmak bu cikinci kıslm» a aid olanlardlr. ci ve Cemil Bilselin Lozana aid İkilü mevzularlnı ve çocuk beslenme maktuan ayda beş Üra verilecektir. Yükbütün büyük şehirlerirü ve sevkuleeyşî 19 mayls gününün, genclik bayraml ola üzere şehrimizde bulunmaktadır. Kıymetli arkadaşımıza y^ni vazifesmde şeklini, ikincisi çocuk hastalıklarınl ve sek tahsile devam edenlere yirmi be» ya bölgelerini İşgal etmisti. Bu hatıralar büyük cNutuk» un bireseri, Hikmet Bayurun tarihi, M?hrak kabulü ve katlanması, gencli&e. her muvaffakıyetler düeriz. nevi «mukaddeme» si mahiyetindedir: mud Esad Bozkurtun <Atatürk İhtilâli» Hâsta çocuklarin baklm usullerini öğ lnı geçmemek üzere yardlma devam oDüşman zırhlılan, başta tatanbul ol yıl, bu millî vazifesini hatırlatma.k İçJn. unacaktlr. ^lütareke ile beraber İstanbulun ne ha ve blr İki hafta evvel çıkan Samed retiyor. üzere, bütün Türk limanlarına gır dir. Bergama Kermesi İkir.ci kitab, anneler kadJr anne olmlLâyihanüjj 12 nci maddesi maaşll ve le geldiğini canll levhalar halinde çlzen, Ağaoğlunun telifi .Kuvayi Milliye Rur; Türk medeniyetinin en kıymetli Türk gencliği. bu hengâmede, sağa Bergama kermesi mayısm yirminci hu». Hepsl bu kadar. Yabancı öillerde, yanlar İçin de alâka vericidir. Çünltü ücretli memurlardan vefat edenlerin abidelerini yakıp yıkmaga hazır topla ;ola sapmadan, yolunu çaşırmadan, gaf. ününden itibaren başlıy^cnktır. Zengln temas ve faaliyetlerini aniatan Atatürk, yabancllar tarafmdan bu mevzul.ıla adı cGüzellik formülleri» ve mevzuu ilelerine maa? ve harcirah kanunile rile Türkleri tehdid, Türklüğe her türlü !ete ve dalâlete düşmedsn, Atatürkün bir programla Asklepyan Tıyatrcsunda hatlralarma, Adanad>an İstanbula gelişi. le başlar ve bindiği vapurun Samsun alâkalı olarak çlkmlş eserler, bizim çl makiyaj, renk ve giyim meseleleridir. tanınmış haklardan başka son maaş vehakareti reva görenleri ise himaye ve izînde ve İsmet İnönünün arkasmda bediî rakıslar. millî Ki/a*3t baîosu v e . kardıklarimlzîa klyas edilemiyecek ka Yedigün» neşriyatı araslnda çıkarilan a ücretleri tutarlarınin iki misli. reflteşvii ediyorlardı. Binlerce yıllık şerefli yürümekledir ki Ebedî Şîfin kendisine saire gibi bir çok eğlenceler tertib edil. imanına girişile nihayet verir. Bu aradar çoktur.) bu eser!, süslenip püslenmenln, iat kat kası vefat edenlere bir ayllk, çocuğu da İstanbul ikametinin hulâsa halinde tarihinde, Türk, hiç bir zaman böyle bir tevdi ettiği kutsal emafıeti, her tehll miştir. boyalar sürmek, acayib şekülerde giyin. dünyaya gelenlere de gene blr aylık verilmesine İmkân olmıy;ın dört beş ay facia görmemiîtl. Bütün toplarmın ka keden ikorumuş olur. lık bütün «olup biten» ini ve mücadele Motörcüler Birliği Divan edebiyatı üzerindeki geniş tet mek, şu veya bu artiste benzemek de nisbetlnde yardim yapılacağınl göster. malan alınmış, fazla siâhlan depolara ABİDIN DAV'ER kararinl nasıl verdiğini anlatlr. Çok kiklerini, geçenlerde bir büyük cild ha mek oîmadlğlnı öğreten mahlyeti sebe mektedir. yığılmış, palaskalannda yalnız bir atımKüçük Deniz Motörcüler Nakllyat dikkatle glzlenen bu karardan ilk h a .linde neşreden Agâh Slrrı Levend, son bile, t^vsiyeye şayan buluyorum. lık cepane bırakılmış ve böylece yurduAynî yardim lâyihasi birliği kongresi toplanmıştır. Kon Mahsullerinin filiz ;rede nizamnamenin birinci ve ikinci berdar edilen sırdaş, <İsmet Bey» dir, zamanlarda Üniversite kütübhanesinin Üçüncü kitab, her ev kadınının işine Aynî yardim hakkındaki lâylhaya ge. nu, «erefini, 6ancağım müdafaa kudrcti Toprak (Millî Şef). bir yazma mecmuasında, şimdiye kadar yarlyacak bir eser. Bir enstitü hocasınm lin ce: tanlmak lstenümiş, 50,000 kişilik, bir maddeleri tadil olunmujtur. lenen fasulyeleri hiç bir kaynağm kaydetmediği, yeni blr Ekrem Muhiddin Yeğenin yazdığl bu Türk ordusu, genlş vatan topraklannın Bu suretle «Küçük Deniz Motörcüler A 3656 ve 3659 sayıll kanurJara tâkitabın adı .Tatlı ve pastacllık öğretimi» Bazı gazeteler Toprak M.ıhsulleri Ofijurasına burasma serpilmiş bulunuyorHatlralartn sonlanna doğru, Mustafa esere tesadüf etmiştir: dir. Bu eserin en güzel tarafl, bu nevi >i memur ve müstahdemlere, B 3173 sine aid hububatın depolarda çürüdü. Nakliyat Birliği» yerina «Türk MotorBu eser bir .Surname» dir; 1675 te, du. İşln fenası, bu orduyu, kahramanca Kemalin .Ordu Müfettişi, sıfatile İstankitablarda görmeğe allştığlmlz «birkaç ayılı kanuna tâbi memur ve müstahunü yazmışlarsa da bu hususta yaptı. cüleri Birüği» adı kabul oluimuştur. buldan ayrılacağl slrada, kabine erkâ Dördüncü Mehmedin şehzadeleri için bir mukavemet ve mücadele yerine zelil Bundan sonra yeni idare heyeti seyumurta İlâve edilir, vey a «bir müddet emlere (amele, işçi ve hîmallar haric), ğıraız tahkikata göre Ofisin mevcud nlna veda için yaptığı zarurî blr ziyaret Edirnede yapılan sünnet düğününü ve bir mutavaata ve teslimiyete sevkeden ateş üzerinde tutulur» nev'inden ölçü ' 3656 sayıll ianunun 19 uncu ve stokları arasmda çürümüş buğday mev çilmiştir. faslı var ki, Damad Ferid hükumetinin bu münasebetle on beş gdn devam eden bir hükumet ve padişahın, düşmanlarcud değlldir. Yalnız KabMaş depcsunda 318 Yahudi muhaciri geldi İzmirin Yunanlllar taraflndan İşgali şenlikleri, kendine hâs bir üslubla tas süz tarifler yerine, reçe'elerini «gramh 1659 sayıll kanunun 10 uncu maddeleri dan jefaat beklemeket olması ve varhve dakikah» vermekte olmr.sıdlr. Kİtab ümulüne glren müteferrik müstahdem. uzun zamandanberi alt itarafta kalan ğını korumak için milletin şahlanmasıBulgar bandırah 66 tonluk Moriça günündeki aczini ve perişanlığınl İfade vir etmek tedir. İşi n garib tarafj .ve da tatlı, blsküi. börek ve dondurma ter. , Ç 2005 sayılı kanuna göre mek•îstıh'elerden bir xısmı fihzlenmiştir. na önderlik edecek, Türkün daŞınık kuvmotörile köstenceden 318 yahudi muha. eder. Bu faslldan bir parçayı size de, şimdiye kadar dikkati çekmemesinin de tiblerl ayrl ayrı fasıllar halinde yazıl. eb pansiyonlarmda çahştırılanlara, Ofis memurları bütün depoları dolaşa. galiba tek sebebi. bu eserin, müstakil ciri dün akssm geç vakit ümanımıza dinlet.T.ek İsterim: vetlerini bir araya topiıyarak bir şafin D Kadroları 4454 sayiı kanuna göre mlştır. rak hububatm bozulmamaa için slınan l^ıaşında bulunmaması Jdi. ;elmiş{İr. öu m^hacirier bir kaç güne «... Beni Sadaret bekleme Salonuna bir yazma halinde olmamasıdır. Çünkü esbit edilen posta. telgraf ve telefon tedbirleri gözden geçirmektedirler. Kemal Salih SEL kadar tienle Filistlne hareket edecei aldılar. Geldiğiml duyan bazı nazlrlarm Surname (türkçe, arabca ve farsça muhmemurlarlna, E Bütçelerde masraf t^te böyle milll blr felâket içinde, ütelif risale'.eri İçinde bulunduran) bir Ank araya gidecek da heyecanlı heyecanlı salona geîdikerâir. (*) .19 mayıs» ln bir sahifesine, mu ertiblerlnden ahnan kadrolarda çalışmkUiz, yaaü, blrbirine düştnüş İstanbulu erlni görerek biraz şaşırJlm. Mehmed mecmuanın, sahife kenarlarlna, haşiye harririnin «neşredilmiş diğer eserleri». irılanlara, F 3238 sayılı Vanunun trîkotajcılar Korriiser Müainrriferln muha. Ali Bey (Dahiliye Nazırı) ben! merakt6 olarak yazllrslştır. bırakarak ve vatanın karşılaştığı büyük nin listesi konulmuş. Bu iiste bir «masa beşinci maddesinde yanlı köy eğitmen. n Yeni smaî kâr hsdlerinjn tesbitt için tehlfte karşısında şahsı için beliren her .Surname» 587 beyitten İbarettir, başl» mahsulüdür. Geçenlerde bir vesile erine, G 3803 sayllı kanun hükümbaşlandı kurtardl: türlü ölüm tehlikesini hiçe sayajak kü Ankaraya gidecek olan trikctajcılar he alınmlştır. ile söylediğim gibi, tâbiler, bugün İçin erine tâbi ]jöy öğretmenlerine, H Aİlah Allah. ne küstahhk?.. İşitti rr esnevî tarzlnda kaleme Bir kaç ay evvel bir geca Beyoğlunda : çük ve çürük bir tekne ile Karadenize reti pazartesi günü hareket edecekt r. Şark sineması müdürü Fııad Hergü. niz ml efendim, Yunanlılar İzmire çlkı. Şair münacat, nat v e mutad methi ;öze çarpmlyan bu «ezbere yazılrclş» Î624 ve 4504 sayılı kanunlara göre ücret çıkan Mustafa Kemal Paşa, milletin da Trikotajcıları deri sanayii mümessilleri nej'in karnına tekme İle vurarfk ölü. yor!» Bu sözleri Bahriye Nazırı teyid yelerden sonra düğün için yapllan ha istelerin yarin bir «vesika» klymeti t a . lan yardlmcl muallimlere, İ Umuğıruk kuvvetlerini bir araya toülamak. takib edecekttr. zlrllklarl anlatlyor; sadrazamla diğer şıyacağmı, hiç de hesaba katmlyorlar. mî muvazeneye dahil dalrelerle husus! müne sebeb olmaktan maznun Taksim etü. onu ölümden kurtarmak azim ve karaRevüler Gecesi komlser muavini Muammer Akal'm m u . : Ya, dedim, bu da ınl oldu?.». Ben vezirlerin padişaha ve şehzadelere ver Falih Rıfkmin şimdiye Kadar kitab ha. darelere, ve belediyeîere tâbi daire, rile Samsuna gelmişti. geîeceğinl dikleri hediyeleri kaydediyor; sonra on ini almlş eserkrinin tarih sırasile. müessese ve teşekküllerden 3656, 3659 25 mayıs 1944 perşembe akşamı Çeh'r hakemesine. dün Birineî Ağırceza mah. memleketin başına n e k r O, daha, mütareke imealandığı zaman TıytrQsu komedi kısm'.nda. bir Rövü. kemesinde mevkufen başlanmıstır. Mu. tahmin etmemiş değildim, faiat kimse. beş gün süren düğüne geçiyor, verilen doğru listesi şudur; 1 Ateş ve güneş sayılı kanunlara tâbl olanlara, J MaSuriye hududunda, Yıldırım ordulan er gecesi hazırlanmıştır. Daba gcnJş bir ammer Akal; o geee Fuadın bir mesele. ye anlatama'mıştim. Nazirlarin telâşi ziyafetleri, yapllan eğlenceleri tasvir (1919), 2 . İzmirden Bursaya (üç r k a . aş ve ücretleri 3652 ve 3659 sayılı i a a gTupu kumandanı iken hükumetin zâîı artist kadrosunun ve hemen bütün rr.a. den dolayı tahkikat yapılmak üzere ka karşısinda ağlamak ml, gülmec m\ lâediyor. Nihayet büyük bir alayla eski daşile müşterek 1922), 3 Yeni kitab nunlara tâbi dairelerle bunlara bağlı yüsünden yapamadıgını, şimdi daha âciz ruf müzisyenlerle bestekâr Salâhaddin rakcla getirildiğini. gslmek istemiyerek amdl? Kendimi tutuyordum. Fakat bu saraya getirilen şehzadeler, Mevlud (bir arkadaşile 923), 4 . Seçme yazllar e gene ayni kanunlara tâb} dalre ve v« aelil bir hale düşmüş olan hükumeti Pmar ve kadm okuyucularımızın iştirak yolda ve içeride hiddetle çarpındığını, emrivaki karşlslnda da, «Allah, Alİah» ganü sünnet ediliyorlar. Şrir, düğünün İki arkadaşile 928), 5 . Yeni Rus müesseselerdeki mütedavil sennayeden de, padişahı da tanımıyarak müsta'iillen edeceği bu müsameraye aid büetler 17 arafmdan dovülmediğıni s6ylemiştlr. demekten başka bir şey düşünemiyen sonunda yapılan a t koşulannl da tasvir ya (931), 6 Deniz aşirı (931), 7 ödenenlere, K Caml ve mesdd hadeyapmaga, devletin değDse de asıl kud mayıstân itibaren tiyatro gişelerinde Muhakemenin evamı; bu dava mevzuıı bu nazlrlara ibretle bakıyoidum. fkidal ederek «Surname» sine nihayet veriyor. Faşist Roır.a Kemalist Tiran ve me vazifelerine, E 1757 sayıll k a . ret ve kuvvet kaynagı olan milletin ba satılacaktır. le ayrx ayrı cihetlerden alâkalı görülüp. den ayrllmamağa pek dikkat ederek: kaybolmuş Ma!îedonya (931), 8 Ro una göre tahsisat alanlara fevkalâde jına geçmege karar vermişti. Bu .Surname» kime aîddir?. Agâh man mevkuf olmıyarak birlikte muh?keme. « Ne yapmağı tasavvur ediyorsunuz?» (932), 9 . Moskova Roma hallerin devamı müddetlne münhaslr olSlrnnln yaptığı uzun Incslemelerden (932), 10 Zeytin Dağı (932), 11 . mak üzere her sene bu lâyihada yanlı Bamsuna çıkar çıkmaz. yalnız kendi erinç Karar Verilen polis memurlan Ni. diye sordum. müfetüşnğine bağlı 3 üncü ve 15 inci yazi EdJcfl île Nusrat ^ostacınm. mahalle «Protesto edeceğiz!» eevâbınl ver. sonra hemen hemen katiyetle anlaşllî .ondra konferansı mek^ubları ' (933), saslara göre yardim yapllacaktır. yor ki, Surname, Divan edebiyatmm 12 Eski saat (933), 13 . Taymis kıyllabekçüeri Bekir Gülerls Ahroed Selvi. diîer. fcoloTduIann değil. diğer ordulardaju bir2 Devlet elinde bulunacak olan bir şairine, «Nabi» ye rlnda (934), 14 Bizim Akdeniz f934), tokun, komiser tzzet 3alm. Lnndra b a . Bu lâzımdir, doğnıdur. Ancak böy tanınmış liklerin kumandanlannı da. valileri de maddelerden yapllacak bu yardim usuBüyük Türk Hükümdan Fatih Sultan Şimdi «Nablnin Surnamesi» 15 . Tuna klyllarl (938), 16 Türk karmda trtisi Esma Şaşalın ve Alisle Amillî haklann meşru müdafaası ve is. blr protesto ile Yunanlllarm İzmir aiddir. lüne göre tesbit olunacak mallyet flat. Mehmedtn (Avni) imzasile yazdıgı divaeksandranın sorguları yapılmafc ürere; den geri çekileceklerine veya İngiliz İsmile ve güzel bir cild halinde neşre nadl (942), 17 Hind (944), 18 19 mayıs tikîâ!in korunmas için savaşmağa davet lan üzerinden ve blr senelik tutan munı, sonunda bir lufatçe ile ve ilk defa 8 hazüansaajt 14 e bırafcıjmıçtır. ettl . lerin onlarl geri çekeceklerine lhtimal dilmiş eserln baş tarafında, şairin de (944). hafaza. nakil ve dağltma masrafları daolarak basıldı. 100 kuruştur. verlyor musunuz?.. dedim. Yüzüme bakO kapkaranlık felâket günleri içinde Mîlİî f*iyangö bugün hil 10 milyon llradan aşagl ve 35 milyon tllar: ümidsiz, saga »ola bakarak kendisim liradan yukarı olamaz. çekilıyor İelâmet yolunu gösterecek ışığı araya n 3 Her sene hangi maddelerden ne MilU Piyangonun 19 Mnyıs 1944 fev. orâu ve millet Mustafa Kemal Paşamn miktar yardim yapilaeaŞı ve bunlar. kalâde çekilişi bugün saat 9 da Anksra. asimk&r şahsiyetinde kumandanıru ve dan her birine aid dağîtma tarlhlerile da Sergievinde yapılacak ve ikramiye Haftahk büyük fikir ve hareket mecmuası finderini bulmuştu. şekilleri İcr a Vekilleri Heyetlnce tesbit kazanan numaralar scnradan haberler Kahraman kumandan, 22 haz'randa olunacaktır. Son çıkan 16 ncı sayısmda ! meyanında radyo ile de neşrolunacak. En guzet yaztlari ve Genceli Nizaını divanı Prtrf. Ali Nihad yaptığı bir tamimle milht taraflndon Aynî yardim yapılrnasi mümkün gö« Tarlan tarafmdan tercüme edilesrek bagönderiîecek murahhaslarln Slvasta top nefis karikatürlerle rülmiyen yerlerdeki memur ve müstehsı!mıştır. 100 kuruştur. Porjsald muvaredatına karşı lanmalarmı Istedi. Kendisi de 27 hazidemlere diğerlerlne verilen ayniyatın randa Sıvasa geldi; oradan Erzuruma bedeli miktarinca nakden yardım yaplfeçÜ. 23 temmuz 1919 da Vilâyatı Şar. lacaktır. Mısırdâ Portsaid limînmda iki veba kiye kongresini topladı. Bu konjre Bü4 Devlet müessese ve teşekkülleri, vak'ası tesbit ediimiş olduğundan bu 11. yük Millet Meclisinin çskirdeği olmuş. hükumetçe lüzum görüldüğü takdlrde man muvaredatına karşı umıımt talimat tur, denilebilir. Bundan maada en değerli kalemlerin hayatımlza, davalarımıza, namenin 5İ incî maddeslnüı 4 üncü fık. dağıtma İşlerinl (bu hususta Ihtiyar e . Bu sırada. İstanbulda bulunan İsmet rası hükmü haric olmak üzere d'ğer tarihimize ve san'at âlemimize dair yazlları. decekleri masraflar haric olmak üzere) Bugün çıktı Bey (aziz Millî Şefimiz) Fevzi Pişa En nefis çocuk romanıdır. Hissî. ah fıkralarında yazıh •edbirlvTİn konuldu. paraslz yapmağa mecburdurlar. Tevzi yeri: Cumhuriyet matbaası (Mareşal Fevzi Çakmak) ve mernum lâkî bir eser olup herkes zeykle okur ğu S:hhat ve Içtimaî Muavenet Vekâ. Fikir hayatlmızda büyük bir boşluk dolduran Lâyihadaki diğer hükümlere göre heı • ve Ugur Cevad Paşa (18 mart kahraman.) ile Yazan: Huriye Öniz. 50 kuruş. letince alâkadarlara tebliğat yapümış. BARIŞ DüNYASINI MUTLAKA OKUYUNUZ. | İkisi de memur olan karl kocadan yalnli mektublaşiyordu. tır. AHMED HALİD KİTABEVt koca yardımdan istifade edeeektlr. 19 Mayıs: Tarihimizin Ba kadın kim; idare dönüm noktası Kara borsayı tacir eden kadm Yazan: AbİdİU DAV'ER meğer Türkmüş! "Bugün,,ün kitabı: '19 Mayıs,, Bilinmiyen bir «Surname» ve yeni birkaç kitab Nemarlara yardım Baştarafı 1 inci sahifede Derece 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Tutar 400 300 260 210 170 140 120 100 85 75 60 50 Maaşi esüleri 100 90 80 70 60 50 40 35 30 25 20 15 r Kemal Yazan: Salih Set 1 FÂTIH DIVÂNI NIZAMİ DİVAN1 Sevdiğiniz möharrirlerin BARIS DUNYÂSI t KOPRÜALTI ÇOCUKLARI flia tedbiH almd! T 0 G0 ALBÜMÜ Bir Yanlıştan Öbiir Yanhşa Düşmiyelim Ahmed Hamdi Başar'm Son cereyanlar karşısında miihim bir tahlil yazısı