20 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ŞEHİR Bu TİYATROSUNDA akşam ve yarin akşam saat 21 de ve 21 mavls pazar günü saat 17 de Bir Orman Masalı ve İlâveten : Antikacı Dükkâm Bugün saat 17 de talebe matinesi ! Her yer 1 llra. Gişe her gün saat 14 ten 20 ye kadar aclktır. Telefon: 42157. 21 inci yıl Sayı: 7G99 umhuriyet ÎSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhurlyet, tstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyetl: 24298 idare ve Matbaa kismi: 24299.24290 ye kadar meçhul kalan bir eser ^ A B İ ' n i n SURNAMESİ ara tezkerelerile edebiyat tarihleri. ^etmedikleri bu manzum surname H SIRRI LEVEND raflndan bir tetkik yazlsile birlıkte neşredilmiştir. Cumartesi 20 Mayıs 1944 İnkılâp Kitabevi • Fiatl: 150 Kr. Millî Şefin Tarlht Nutku J Dünkü nutuk, millî rejimimizin millet adına yapılmış ateşli ve harikulâde bir müdafaası oldıı Millî Şefimiz söylediği nutukta: " Vatanımızı ırkçı ve turancıların fesadlarına karşı da kudretle müdafaa edeceğiz,, dedi Türk "Milli politikamız memleket dışında sesı sergüzeşt aramak zihniyetinden uzaktır,, irmi beş yü önce 19 mayısı yaşıyan \e duyanlanmız, dünkü buyuk nutukta kendi inanclan nm en canlı bir ifadesini buldularsa, o zaman henuz dunyaya gelmemiş olanla nmız, aynl nutukta, hayatlan boyunca ayrılamıyacaklan ulkü kaynaklarınm en balisine karuşmuş oldular. Bn nutku başından sonuna kadar otoıduktan sonra ben şöyle düşünuyorum: Atatürk çagdaşlarınm en biıyuk talihi, yirml beş yd önce Samsunda Mustafa Kemaîl Srocatdiyabllmek trfmtrçtn; • gunlere yetişetniyen Atatürk cocuklan, yirml beş yıl sonra, Ismet Inönünün ışıkh önderliği altında hayata hazırlanırken dünkü büyüklerden daha aı talihli mldirî Ve tarih boyunca muclıeler yaratarak akıp gelen milletimize bakıyorum. Dünya ynvarlağının en fırtınalı bir anına raslıyan son çeyrek asır Icinde, bu iki başı, birbiri ardısira bnlabilmek talihine ml, yoksa yaratabilmek mucizesine mi inanacağimı kestire. miyornm. Baştanbaşa genclige hitab eden. Milli Şefin dunku sözlerinde, yannımıza kar$ beslediğimiz sarsılmaı inancm maddi nianevî en canlı lfadesinitoplu olarak bir arada bulduk. Maddî ifade; rejimimlzin yeni yetişen nesiller uğrunda harcadığı emekler Te bu emeklerin vennekte olduğu ye daha da verecegi semerelerdir. Asırlann içine doiru adım adım sürüklediği felâketl'rden kurtulmak için bu millet yıllarca e»bktugü kanları boşuboşuna akıtmı? oljmazdı. Gerçekleşrnesi gereken her yaşıyan fikir, yaşaması gereken her gerçek Inanç gibl, o da gencliğe emanet edilecek; genclik de o emaneti korumağs' ve yükseltmege elverişli şartlar altında ye«Iştirilecekti. Maarif hayatınm hiç bir taman iskeletinl bile kuramamış bir tnemlekette en ilerl kültür vasıtalanna Ihtlyae pösteren bn davanm giiçlüjünü yenmek ne demek oldngımn hp> billyordnk re her giiç dava kar^ısında s5rü'düğü gibi şiiphe Te tereddüd vıîmlannın ıshkiannı da sağdan loldan Iş'tiyorduk. Fakat Lnkılâblarimizm ya^aması icin tkinci bir çıkar yol arıyamazdık. Milli varlıfunızm garantisl demek olan 'o Inkılâblar, yabancı bekçilerin gonasile konınacak değiidi. ! Sözlerinde Cumhnriyet Maarifinln bngttnkü başanlanna ve yarmki vazifelerine dokunan Milli Şef, bn hususta bii. tün inançlan tazeliyen blr knvvetle konuşuyor. Onu dinlerken, kısa zamanda Türkiyede millî kültür davasının en verimli neticelerile kucak kucağa geleceSimizi adeta gözlerimizle görürcesine yakından seziyor ve bu sezîşin peşin heyecanım lçhnizde dnynyornz. Törk vicdanının gür sesi «İnsaf edin. Türk vatandaşı yetiştirmek için bütün îyi şartları üzerinde toplamış olan feyizli yolu bırakır da ırkçılarm milleti parçalayacak nifaklı zehirlerine cemiyeti kaptırır mıyız?» Dün Fener Stadmda yapdan tdrende gencler İstdklâl Mar?mı löylerlerken 19 mayıs yurdda heyecanla kutlandı Ankara ve IstanbütcTaki törenler en coşkun tezahürlere vesile verdi Ankarada Millî Şef, Atatürkün muvakkat kabrini ziyaret etti, 19 Mayıs Stadından gencliğe bir hitabede bulundu, gencler kendisine sınırlardan gelen topraklarla bayrağı takdim ettiler Ankara 19 (a.a.) Millî Şef İnönu bugün 19 Mayıs Genclik ve Spor bayraml münasebetile gencliğe hitaben aşağldaki nutku irad buyurmuşlardır: Azlz Türk gencleri! Bugün Genclik bayramlnl kutluyoruz. Sevincler içindeyiz. Sizin bayrammızl düşütu mek bizlm İçin bahtlyarlık duygularmm kaynağıdlr. Bü. yüklerinizin slzi neş'ell ve sevinçll görmekten ne kadar derln zevk duyduklannl bir gün. sizin de daha genc arka. daşlarlnizla görüşürken hatirlamanlzı isterim. Sizler, bi Arkası sahife 2 sütün 4 te " Harb tahmin edildiğinden çabukbitecek,, MşL SmutsUn I dünkü nutku Birmingham 19 (a.a.) Binninşham îahri vatandaşlıgı ünvanmın kendısma verildiği merasim münasebetile söz alan Oenub Afrika Birliği Başvekili Mareşal Snrats, tougün işgal altında bulunan Avrupanın yakında Mütteîikler tarafından üç muhtelif cihetten kuşatılacağını sbyliyerefe, bu üçüzlü hamlenin kötümserierin tahminlnden daha çabuk kat'î neticeyi tevlid edebUecegini üâve etmiş va Arkası Sahife 3, Su. 1 de Mütteîikler istilâ Sovyet Rusya, provaları yapıyorlar Bulgaristana harb Almanlar Atlantik seddini havaya karşı yeniden takviye ettilery cenubda ve cenubî Fransada halk sahilden dahile alınıyor Washlngton 19 (a a ) Dün Berlin nun aylarca süreceğini ve işte o zaman adyosunun batl Avrupanm Muttefik Müttefiklerin başlıca kuvvetîerini Aver tarafmdan ne bir gün, ne bir hafta rupanm hangi noktasına tevcih edecek Arkası Sahife 3, Su. 4 te çinde istilâ edikbileceğini, fakat bu. mi ilân edecek? Genc kızlarrmlıın geçid resmi Ankara 19 (a.a.) 19 mayısin ylnni beşinci ylldönümü bugün bütün yurdda kutlanmlştur. Bu münasebetle şehrimizde yapılan tören en coşkun tezahürlere vesile vermiştir. Şehrin bütün caddeleri resmî ve hususî blnalar mill! renklerle süslenmiş ve ana yollar üzerine bugünün mânasinı İfadelendiren v«cizeleri İhtiva eden levhalar gerilmlş bulunu Arkası Sahife 3, SiL 2 de Moskova radyosu: «Bul. garistan; Almanya ile alâkasını kesmezse bu muhtemeldir» rledi Stockholm 19 (a.a.) Moskova rad. yosu, dünkü yayimlnda, Almanya İle tamamıle münasebetlermi kesmed'ği tak dirde Sovyetler Birliğinin harb ilân et mesi ihtimali olduğunu Bulgar hüku. metine açıkça ihtar eylemişt'r. Moskova radyosu. ou hususta Kızıl. yıldız gazetesinin neşriyatı arasırda a. şağıdaki satırlan zikreylem'ştir; Arkası Sah<fe 3. Sü. 3 te T Ü N E L D E * Maarif mükâfatı maçları bitti Nutkun manevî manasınft gelince, bu, millî rejimimizin millet adına yapılmış ateşli ve harikulâde bir müdafaasıdır ki bu eözlerde Atatürk gencligi, kendi Sz duygulannın en samtmî bir ifadesini bulmuştur. Canlı ve yaşıyan rejlmler, ne kadar ufak ve ehemmiyetsiz olnrsa olsun, her aksayış karşısında hassasiyet gösterirler. Bu hassasiyet ne kadar kuvvetli olursa, millî varlık şuuru da cenıiyette o kadar kSkleşmi; demektir. Canlılıfı ve yaşama kudretl lavıfhyan rejimlerdir ki zaman zaman kendi bütünlüklerini belli etmek Ihtiyacım yüreklerinde duyamaz ve bunu açığa vuramazlar. Bu itibarla Mülî Şef İsmet tnönünfl dün 19 Mayıs Stadyomunda çıtgın tezahurlerle alkışlıyan gencltk, oMaarif Mükâfatı futbol maçlarl, dün oynanan tehir maçlarmdan sonra nun ağzından Turk vicdanının gür ve bitmiştir. Dünkü maçlarda Beşiktas İstanbulsporu 3 . 1 , Fener de Vefayl 1 0 temiz sesini dinlediğine emin bulunu ' yenmişlerdir. Besiktaş bu suretle şampiyon olmuştur. Yukarlki resım, Vefa jwdı, I kaiecisini bir golü kurtarırken göstermektedir: B u maçların tafsilâtl üçüncü sahlfemizdedir. Windsor dttkfi Amerikan tebası mı oluyor Eski tngiltere Krahnın Bahama valiliğinden istifa ettiği bildiriliyor New.York 19 (a *) NewYork Post gazetesine Washingtondan verilen bir habere göre, Windsor Dükü bugün Bahama valİlİHnden istifa etmiştir. Duk Amerikan tâb'İİyetine geçrek ar. zusundadır. Bu haber burada henüz teyid ediimemiştir. Memur Girsene arabaya be adam, ne dolaşıp duruyorsffli ?„. Yolçu l bayın^ kaptyı anyorura!..