18 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TİYATROSUNDA 17 den 21 maylsa kadar saat 21 de ve 21 mayls pazar günü saat 17 de Bir Orman Nasalı ve ilâveten : Antikacı Dükkâm 18 mayls Üniversite gecesi talebeye 1 lira 19 mayls Halk gecesi ber yerde % 50 tenzilât. Gişe her gün saat 14 ten 20 ye kadar açıktır. Telefon: 42157. J u m h u riyet 21 İI1Cİ Vll SaVi: 7 0 9 7 İSTANBUL CAGALOGLU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrîr heyetl: 24298 İdare ve Matbaa klsml: 24299.21290 Andre Maurois'nın %n enteresan ve Garb edebiyatlnda defalarca basılan eseri ÜŞÜ DUŞUNCELERI OKUYAN MAKİ HAKKI SUHA GE taraflndan türkçeye çevrilmiştir U ÜÖUE K İ T A B E 18 1944 Aynî yardım ve barem tadilâtı lâyihaları Alman tebliği malzeme meydan Italyada Müftefikle Hitler hattına geldiier savaşı devam ediyor, diyor En büyük Âlmanlar, Miittefiklerin Nettuno köprübamuharcbeyc şında da taarruza geçmelerini bekliyorlar dogru.. Millî Şef Von Papeni kabul etti Mülâkatta Hariciye Vekili de hazır bulundu Ankara 17 (a.a.) Relsicumhur tsmet İnönü, bugün 11,30 da memleketinden vaziiesl başlna avdet etmis olan Almanya büyük elçisi Von Papen'i ka Memurların tertiF şeklini almış olduğundan yarın Büyük Millet Meclisine verilecektir. Diğer taraftan baremde yapılması kararlaşan tadiller hakklnda uzun zamandanberi devam eden çalışmalar da neticelenmiş ve hazırlanan kanun lâyihası gon şeklini almıştır. Bu lâyiha da yarın Meclise verilecektir. Son şekülerini alan lâyihaîar bugün Millet Meclisine veriliyor Ankara 17 (Telefonla) Memurlara yapılacak aynî yardım için yeni bütçeye tahsisat konulmuş ve bu yardım tutarınm ileride varidat fazlasından karşılanmak suretile 35 milyon liraya kadar çıkarılması esas itibarile takarrür etmişti. Aynî yardımm ne şekilde yapılacağına dair riükümleri rhtiva eden kanun lâvihası eon eş yıldır içinde çalkandığımıi şu meş'um harbi daha öncekl bütun harblerden ayırdeden başLıca vasıflardan biri de, mahiyetf ve gümulü bakımından gittikce artan, genişliyen meydan muharebelerine şahid olmamızdır. Prusya ve ŞHezyanın muhtelif noklalarından hareket eden Alman ordulan Polonya hııdndunu aştıklan zaman, gânü çıinüne savaşlan takib etmeğe calı şan askerük bilginleri, bu muharebelere nasü bir ad takacaklannı düşünürken, biitiin dünya, hayret ve dchşet içinde Polonya scfcrinin sona erdiğini ve orada yirml üç gun süren savaşlara toplu ola rak Polonya meydan muharebesi dendl gini gördu. Bu, ilk zamanlar havsalaya İtalyadaki son harekâtfa nazan dikkati celbeden Fransız kuvvetleri zor sı&acak derccede büyük ve geniş İtalyadaki Müttefik üerl karargâhl 17 alarl Hitler hattına hâklm dağları Işgal çaplı bir mnharebe sayJıyordu. HaJbu (a.a.) Fransız klt'aları Hk Alman etmişlerdir. Gaeta körfezi kesiminde ki, arada geçen zaman, Polonya meydan hatlarında derinliğine 10 kilometrelik Amerikalllar Castel Onoratoyu ele gemnharebesinin sadece bir başlanfiç ol bir giriş kapmlşlarsa da dağlar etrafln. çirerek sahll yolu boyunca, düşmanın âugunn açığa vurdu. Holandaya, Belçi da dönmek ve dağ yollarlnl taklb et. inadll mukavemetine rağmen Formia kaya ve Fransaya kârşı ayni zapıanda mek suretile yapılan mü^adele İle ka şehri lslikametinde ile^lemişlerdir. başlıyan Alman taarruzunun !Ik günle tedilen mesafe takriben 29 kllometreye Daha şlmalde, 8 incl orduya mensub rinde, askerlik bilginleri şurada bnrada varmaktadır. Hlnd kıt'aları, düşmanın topçu ateşine yapılagelen buyük çarpışmalara gene ad Napoli 17 (a.a.) İtalyan cepheslnde. rağmen Hgnataro'ya glrmişler, Rapito yakıştırmıya çalışıyorlardı. Onlar çalışa ki harehât hakklnda şu taMlât bildiril. nehrl üzerindeki köprübaşmı genlşlet. dursun, uç beş hafta içinde, bu savaşmişler ve en ağlr taşltların bile geçebimiştlr: lar da, (Fransa meydan muharabesi) ile Liri nehrtnden denlze kadar uzanan leceği köprüler kurmuşkrdır. sona ermiş bulundu. Bclgraddan Giride Ele geçirilen bütün meskun mahaller. Güstav hattınm bütün niüdafaalarını kadar nzanan ve dort devletin topraklan Arkası Sahife 3, Sü. Z de aştlktan sonra Frenslz ve Amerikan klt. iizertnde geçen büyuk muharebelere sadece Balkan seferi dendi. Ondan sonra başlıyan şark seferi ise, Avrupanuı yansından fazla bir sahayı kapiadı ve bn saha, üç yıl müddetle binlerce ki)ometrelik cephelere yayılan dövüşlere sahne oldn. Atlantik meydan mubarebesinl coğrafya Vadrosu içinde mütaleaya kalkarsak, biitiin kara savaşlarını kolayca kncağma alabilecek ocsuz, bncaksız bir saha İle karşı karşıya geliriz. Ya Afrikadaki meydan mnharebeleri? llkönce Ceneral Wawel'in, sonra da General Eisenhower'ln İtalyan ve Alman meslektaslarile yaptıklan karşılıklı ustaca manevralar, bütün Avrupa, kıt'asuun kaldesi boynnca gidip gelme koşulanna benzetilmedi miydl? Şimdi ise, bir yandan ttalya mnharebeleri adı verilen henüz özü iyi aydınAnkara 17 (Telefonla) Öğrendiğime göre, memleket müdafaasl bakllanmamış büyük çapta hareketler ol mlndan çok mühim bir mevzuu ele alan bir kanun lâyihasl Millî Müdafaa Vegunlaşırken bir yandan da (Avrupa kâletince hazlrlanmış olup bu günlerde Millet Meclisine sevkolunacaktlr. Lâyiha, meydan muharebesi) nl hazırlıyacaği Türk topraklanna paraşüt<;üler veya sair suretle yapılacak havadan indirme Böylenen ikinci cepbeden bansediliyor. teşebbüslerile denizden çıkarma vukuunda allnacajç tedbirieri izah etmekte Avrupa meydan muharebesinin vukua ve bunlarl kanunî hükümlere bağlamaktadlr. Lâyiha. bu vaziyetlerde ordu İle, gelebilmesl için gereken şartlar kendini mülkl teşkilâta ve halka düşen vazifeleri tayin etaıektedir. gösterdiği gün, bu harbin ve tarihte şimdiye kadar görülen harblerin en büyük savaşma şahid olnnacagı şüphesizdir. Şarktan, garbdan, cenubdan \t belki de şimalden Avrupanm merkezlne doğrn yürütülecek olan bn taarrnzlarda gözle görünür hedef, Berline varmaktır. Her taraftan yokladıklan Almanyanm maddî manevi aayıf noktalanm Anglo Saksonlar, şimdiden aramağa başlamışlardn*. Küçük Mihver ortaklan arasında başgösterebileeek bir bozgun, cenub veya şark cephelerinde açılabilecek bir gedik, Avrupa meydan muharebesinde en güç vazifelerden birini yüklenmek mevkiinde bulunan Müttefiklere büyük faydalar temin edecek, onların bu işi mümkün oldugu kadar az zayiatla başarmalanna yardım eyliyecektir. Meselâ Rmnanyanın. çökmesi, yahud Italyada Almanlann şimale dogru fazla eerilemesi, Balkan yanmadasını tehlikeye dtişürebilir. Bu takdirde ikinci cepheyi açmadan önce Anglo Saksonların Almanyayı orta Avrupada kendi kabnğnna dogrn çekilmeğe zorlamak istemeleri muhtemeldlr. Çünkü onlarca, Almanyanın müdafaa sahası ne kadar küçülürse, kendilerine ald başan sansları da o kadar artacaktır. Fakat bütün bu imkânların hazırianması için önümüzde alabildiğine geniş bir vakit kalmamıştır. Bir yandan iç ve dış politika endişeleri, öteyandan harb zaruretleri Avrupa meydan muharebesinin artık fazla zaman kaybetmeden başlamasım emreder görünöyor. Eger bu müddet içinde Avrnpa meydan muhaKatil, karardan sonra Mahkemeden çıkanlırken gazete fotoğrafçılarına rebesile Dgili sayılan ve ona muvazi okarşı yüzünü örtüyor larak yürütülmek lstenen Anglo Sakson faaliyetlerlnden elddl bir netice çıkTakslmle Pangaltı araslnda, Altınbak. can hakklnda; İstanbul blrlnci ağırceza mazsa, ikinci cephe açıldığı zaman, bu kaldaki Belvü apartlmanmm kömürlük mahkemesince dün akşam karar bildi. dairesinde arkadaşı kumüsyoncu Kamer rilmiş, suçlu ölüm cezaslna mahkum r NADÎR NADİ Mestç/yam tabanca kurşunile öldur edilmiştir. Safııjs, g, ŞJL & t& & suclu kumiİFvoncu Mlsak. Kasar .,^. Arkası Sahı'a ?. Sü* 3 te. Dünkii Meclis Içtimaı Bazı vergi ve resimlere zam lâyihası kabul edildi Posta ve Telgraf bütçesinin müzakeresi esnasında memnrlara yemek verilmesi istendi, Naliye Vekili beyanatta bulundu Ankara 17 (a.a.) Büyük Millet Meclisi bugün Refet Canltezin reisliğin. de toplanarak meb'uslardan bazılarına izin verilmeslna dair rlyaset tezkeresini kabulden »onra Posta, Telgraf ve Telefon Umum müdürlüğü 1944 yılı bütçe lâyihasınin müzakeresine geçmiştir. Bu münasebetle »öz alan meb'uslardan doktor Fahrl Ecvid (Kastamonu) demiştirki: < Posta, Telgraf ve Telefon idare. si memurlari bu pehallllk karşisında gayet elbn bir vaziyete düsmü?lerddr. Bunlar her vakit, bilhassa mülî müca. dele esnasında fedakârane çalışmlş ve çallşmakta bulunmuş Insanlardlr. Bunlarln eline geçen paranln miktarl vasatl 75 liradir. Bazılan bütün gece uykusu2 kalmak mukabilinde ilâve olarak üç lira yevmiye alırlar. Buna da ancak ayda on gün tahammül edebilirler. Blr takriıle Münâkalât Vekâletinln diğer iki Arkası Sahtfe 8. Sü. 4 te Maliye Vekili Fuad Agralı "Zaferden eminiz!,, Ingiltere Imparatorluk Konferansınm neşrettiği tebliğ Tebliğde zaferden sonra sulhu idame edecek milletlerarası bir teşekkül kurulması isteniyor Londra 17 (B.B.C.) İngiltere, Kanada, cenubî Afrika, Avustralya ve Ye. nl Zelanda Başvekllleri, dominyonlar konferansınm son bulması munasebetıla neşrettikleri blr demecde, konferansm harbdenberi İlk defa olarak toplanarak müşterek meseleîeri ve plânlari tetkik ettiğinl ve şimdiye kadar kazanılan mu« vaffaklyetlerin zaferin de kazanılacağu na delâlet ettiğini söyleraekteürler. Demecde Amerlkallların, Sovyetlerin ve Çlnlllerin mücadeleleri ve muvaffak^. yetleri methedilmekte, harbin rafere kadar devam edeceği anlaUldıktai son* Arkası Sahife 3, Sü. 6 da Yurd müdafaasile alâkalı mühim bir lâyiha Havadan indirme ve denizden çıkarma teşebbüslerine karşı orduya, mülkî teşkilâta ve halka düşen vazifeler Alman Buyük Elçisi Von Papeg bul buyurmuşlardır. Bu mülfikatta Ha. rlclye Vekili Numan Menemencioğlu da hazlr bulunmuştur. Genclik bayranıı Hazırlıklar bitti, dün Fener stadında son prova yapıldı 19 Mayıs gençlik bayramma aid lıklar tamamlanmıştır. Yarm saat 16,30 da birl Fener, diğeri Şeref stadlarırda olmak üzere şehrimizde iki yerde bü, yük senlik ve jimnastik hareketler; ya. pılacaktır. Liseler. öğretmen okulları, lî.'e de» recesindekl okullar Fener stadmda; or. ta dereceli okullar da Besiktaşta Şcret stadmda yapılacak hareketlere iştırte edeceklerdir. Dün Fener stadmda son Arkası Sahife 3. Sü. 5 te Titoya karşı Alman umumî taarruzu Âlmanlar: «Harekât son safhasına girdi» diyorlar Berlin 17 (T.P.) Salâhiyetli as&erî mahfüleri çarşamba sabahl Balkanlardaki harekâta dair aşağldaki mütemmim malutnatl vermektedirler: İstilâ hareketinin Balkanlarda da vukua gelmesi İhtimali mevcud olduğundan, Tito çetelerinin imha edilmesi hareketine büyük blr ehemmlyet atfedilmektedir. Bu sebebden ve Balkanlarda husule gelen büyük feyezanlardan dolayı çok müşkül bir duruma düşmüş olan Tito çetelerine karşl Alman ve müttefikleıinin kara ve hava kuvvetleri umumî taarruza geçmişlerdir. Kıt'alarımiza iltira edenlerin ifadelerine göre, Tito çetelerinde çökün. tü emareleri bellrrnektedir. Tito çetelerlne karşl glrisllen harekât sonuncu safhasina girmiş bulunmaktadır. Karaborsanın en meşhur elebaşısı bir kadmmış Bunun sahibi bulunduğu firma, sahte fatura tanziminden mahkemeye verildi İlhalâtçl birlikleri MU1Î &orunma şef kontrolörlüğü , yeniden iki flrnaanin Millî Korunma müddelumumiliğine ve. rllmek üzere muamelesini ikmal etmlştir. Öğrendiğimize göre bu İki firma da manifatura lthalâtçısidır. Diğer tstzt. tan Millî korunma konlrolörleri âmirliği faturasiz mal satmak suçundan dolayı sekiz, sahte fatura tanzim ederek fiatlarl yükseltmekten İki firmayı Millî Korunma mahkemesine vermlştir. Muhtellf ithalâtçilarin getirttilderi çeşidli İthalât mallarını kendisl getirtmiş gibi göstererek yüksek fiatla sahte fatura tanzim edip başka tacirlere satan bu İki firmadan birisi bir kadlna aiddir. Bu kadln şlmdiye kadar piyasada gözükmemls, onun namma bir takım sahlslar hareket etmiş, fakat şöhreti bütün piyasayl tutmuştur. Bu kadmın kurduğu flrmanm bir çok sahte faturalan yaka. lanmlştir. Katil kumüsyoıtcu idam edilecek Belvü apartımanı cinayetinin muhakemesi dün bitti. arkadaş katili Kayserili Ermeni öliim cezasına çarpıldı Ixmirde alarm denemesi Dün gece yapılan deneme iyi netice verdi Eden Noskovaya gidip gelmiş! Alman Hariciyesinin ılerı surdugu ıddıa Berlin 17 CT.P.) Stettinius'ün LOTÎdrayı ziyareti sıralannda Anthov Eden Moskovaya gıtmiş ve orada kendisine Staün tarafından, So\Tetler Birlığ'inin siyast istekleri tebllg edilmiştir. Bu malurrat Alman Hariclyesinden verümek'edir. Stalin bilhassa. Norvecin l= İzmir 17 (Telefonla) Şehrimizde bu gece saat yirmi ikiyi dokuz geçe başlıyan alarm denemesi 36 dakika sürdü. İyi netice verdi. Cavanar düdüklerinln kisa sesli işaretleri üzerlne şehir kesif blr karanlığa gömülJü. Hîlk sığlnaklara, nakil vasltalarl ağaclar altlna glzlendl. Mefruz düşman tayyarelerlnin sesleri duyulunca projektörler gökü taramaya başladl. Pesif korunma eklpleri muvaffaklyetle çallştılar. Vali denemeyi Kadlfekaleden taklb etti ve neticede halkm uhdesine düşen vazifeyi şayanı takdlr bir şekilde yaptığını bildirdi. Tecrübeler zaman zaman habersiz tek rarlanacaktlr. , AIıcı Kaça bunun kilosu? Satıcı Faturah mı. faturasiz mı?.. Pazarlıklı mı, pazarlıksız mı?.. Açıktan mı, kaçaktan mı?.. EtikeÜi roi, etiketsiz mi istiyorsuDuz, eyyelâ onu söyleyin!..