17 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

San'at Okulu Öğretmenlerinden: EKREM MUHİDDİN TEĞEN'in T A T L I ve PASTACILIK Öğretimj eserinde: Avrupa ve memleketimizin en yüksek mütehasslslarlnın tatll, bisküi, pasta, börek ve dondurma tertiplerini bulacaksmlz. İ N K I L Â P K İ T A B E V İ ve her kütübhanede bulnur. 21 II1CI yil Sajfi: 7 0 9 6 umhuriyet tSTANBUL CAGALOGLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298 idare ve Matbaa kismi: 24299.24290 ŞEHİR TTYATROSUNDA^ 17 den 21 maylsa kadar saat 21 de v« 21 mayls jpazar^Bnü saat 17 de 17 MaVIS 1944 Parti Grupunun dün y aptığı mühim toplantı Hariciye Vekilinden son zamanlarda aldığımız kararlann tesirleri soruldu Yeni yıl fotitçesi ütçe Enciimeni, epey zamandır süren hükumet projesi üzerindeki inceleme ve gprüşmelerini bitirdi. Şimdi baskıya verilmis olan 1944 malî yılı bütçe projest, önümüzdekl haftalarda Meclis muzakerelerinin en çok dikkaü çeken canlı blr mevIUU olacaktır. Encümence kabnl edilen şeklin teferrüatta ne gibi deSişIkliklere uğriyacagı şimdiden kestirilemezse de, projenin ana hatlarile Büyüfe MHlet Meclisinin tasvibini kaxanaca£ı muhakkak say:labllir. İBu bakundan bujründen 1944 yılı bütçesinin ban esaslarnı tnnnmî olarak belirtmekte, kesirlcrt h.esaba katmaksmn ban ırakamlar üzerinde durmakta mahzur değil, fayda gördük. Cnmhuriyet rejiminin tâ başlanjıcmdanberi denk bütçe esasma bağlılıfc. bütün ynrddaşlarm malumndnr. Hukîımetimlz harbin, dünya buhranının yarattığı ezici şartlar altında da bn esasa sadakatten aynlmıyarak masraf ve gelir denkliğini safclamak için bJç bir gayretten çekinmiyor. Bunnnla beraber harb uzadıkça kötü tesirlerinin'çofalaeagı ve buna uygıın bir surette bütçe muvaıenesini güçleştiren faktörlerjn (iinden Masraf yekununn kabartan' faktdrlerin bapnda mUlî müdafaa Ojttyaelan ycr slıyor. tkincl Clhan Harbinln başlangıcındanberi, her lhtimali karşılamak, yurd müdafaasını sa|lamak ncere miktar ve kıymetçe her gün artıp kuvvetlenen büyük blr orduyu ayakta tntnyoruz. Bn tedbirdeki kesin isabet, harbin beştncl yılında.ve tehlikeler ortasmda bnjrtinkü saflam durumumuzla. belli olmu$tur. Millî varlık ve istiklâltmbdn kornnması Bğrunda seve seve katlanılacak fedakârlığa çember ve ölçti yoktur. Bn maksada harcanan para, hangi yekuna yükselirse yükselsin, onn çok görecek ntç hir Türk yoktnr. Bngüne kadar oldn&n gibi bnndan sonra da başta gelen millî müdafaa ihtiyaclannı karşüamak üzere gerekeni yapma ve vermede ne mfllet, ne Meclis, ne de hükumet asla tereddüde düşmiyecektir. • 18 mayls Ünive: 19 mayls Ha tenzilât. Gişe V kadar esi talebeye 1 lira her yerde % 50 at 14 ten 20 ye fon; 42157. Dahiliye Vekili de bir hakaret davası mw nasebetile hâdis olan vak'aları izah etti Millî Şef pazar günü Ankarada Hipodromu şereflendirerek o gün Bursadan dönen Başvekil ve Hariciye Vekili ile bir» ,; likte şeref tribününden yanşları takib buyurmuşlardır. Resmimiz MiIU Şefjmid Başvekil lle birlikte suallere cevabları Parti Crupu perşembe günü yeni bir toplantt yapacak İkinci cephe yüz A l m a n y a tümenle açılacak bizi protesto mu etmiş? Berlin, «Reuter» in haberitıi yalaıtlıy or Berlin 16 (TP.) Alman hukumeti tarafından Türkiyeye bildirildiği rivaAnkara 16 (Telefonla) Cumhuriyet dıktan sonra son zamanlarda ittihaz e. yet edilen bir protestonamenin mvıhteHalk Partisi grup reis veküliğinden: dilen ban kararlann netice ve tesir. vlyatıni neşreden Reuter ajanslnın bu Cumhuriyet Halk Partisi Meclis gru. lerinin ne olduğuna dair Manisa nıeb'u haberi hakkında bugün Alman Haricipu umuml heyeti bugün (16/5/1944) su Hikmet Bayur tarafından verilen tak yesi sözcüsü. bu babda herhangi teferreis vekili Trabzon mefo'usu Hasan Sa. ririn müzakeresine geçildi. Bu tak.ruata girismeksizin ajansm bu nejriyakanın reisliğinde tcçlandı. Celse açıl. Arkast Sahije 3, Sü. 3 te tıra nakleden mubarrirln herhalde Alman notasinı okumamiş olduğunu tebarüz ettirmiştir. Almanlar, Başkumandanlığa RommeVi değil, Mareşal Rundstedt'i getirdiler Genelkurmay Başkanltgı Başvekâlete bağlanması hakkındakî lâyiha Meclis ruznamesine alındı Alman milletine radyonun ihtarı: Istilâ kıt'aları Atlantik müdafaa duvarından çok daha içerilere sokulabilirler Demiryolu konferansı Ankarada toplanan ve üç gün sürecek olan konferansa daire reislerile işletme müdürleri iştirak ediyor Müttefiklere cevabı «Bu ültîmatom pek aşikâr ve kaba bir blöftür» Masraf bütçestni kabartan fldnçj mflhim faktör, fiatlardaki yükselişin, dilendigi şeküde önlenememesidir. Hajat pahalıhğn yalnız içtimai, iktısadî bünvede aksaklıklar doğnrmakla kahnıyor, bütçenin masraf yekunnnn da boynna Jsabartıyor. Millî müdafaa ihtiyaclan, iktısadî, sınaî teşebbüslerimiz, imar ve sıhhat işlerimiz için gerekli malzemenin yurd içinden ve dışmdan tedarikinde harbden öncekine göre ödenen fiat farkı bütçenin masraf kısmına geçiyor. Bn sebeble bütçe mnvazenesi bakunından da hükumetin bütün dikkat ve gayreti, C. H. P. Meclis Grupunun hayat pahalılığı ile esaslı ve metodln bir şekilde mücadele Ankara 16 (Telefonla) Bu akşam dörde doğnı nlhayet buldu. Alarm sıhususunda vermiş bnlnndngn kararın Ankarada pasif korunma denemesi ya rasında İtfaiye, enkaz kaldlrıua ekipleMalatya 16 (a.a.) Kapıdere istasyotatbikı üzerinde toplanmış bulunuyor. pıldı. Saat yirmi İkiyi on sekiz geçe a ri, slhhi servisleri, muhtelif yerlerde nu ile Doğsnşehir arasında marşandiz İthalât güçlükleri yüzünden gümrük larm işareti verildi. Şehir blr an İçinde vazifeler gördüler. Tecrübe çok muvaf trenile amele taşıyan bir tonderezin çargeiirlerindeki eksiklik gibi varidat fash karanlığa gömüldü. Alarm s?at yirmi fakıyetli oldu. pısmıştır. 5 ölü ve 7 yaralı vardır. na menfi tesiri doknnan ikinei derecedeki âmiller de, bunlara eklenebilir. Buna karşılık lstihsalin artmasından, 1% hacminin genişlemesinden, fiat hareketlerinden, inhisar maddelerine yapılan zamlardan ve ihdas olunan yeni vergilerden ileri gelen gerek vasıtalı, gerek vasıtasız vergilerdeki mes'ud gelişmeyi, bütçe muvazenesini kolaylaştıran en esaslı âmil saymak gerektir. İşte bn karşılıkh tesirler altında vüzde beş gibi küçük bir nisbet istikraz ve kredüerle karşüanmak üzere 1944 bütcesi. nin denkliği satlanmış bulunuyor. Bn yıl bütçesi, sıhhat ve vnzuh bakunından hayirh bir yenilik arzetmektedir. Toprak mahsnlleri ve inhisarlar, müdafaa vergisi gibi fevkalâde gelirler, bn yıl bütçe içine ahnmış ve buna karşılık bütçe normal ve fevkalâde olmak üzere iki kısma aynlmıştır. İki kısım arasındakl sınırın Şehrimizde tetkikler ve sanayicilerle ] karışık ve snnl olmamasına dikkat edil temaslarda bulunan İktısad Vekili Fuad miş, gelir ve masraflar, fevkalâde halin Sirmen dün de Yerli Mallar Pazarlarınkalkroasfle normal bütçeye kolarhkla da meşgul olmuş ve öğleye kadar yeni aksamadan avdeti mümkün kılacak sn maliyet unsurları ve kâr hadlerı üzerette tertib ve tesbit olunmnştnr. rinden şikâyetleri ve dilekleri olan saVaridit bütçesi, encümence hükumet nayicileri münferid ve heyet halinde tahmirp'ne nazaran, 28 bnçnk milyon kabul ederek kendilerile görüşmüştür. fazlalıkla 570 milyonu normal, gerlsi Vekil, dün gazetecilerle de bir göfevkalâde gelir olmak üzere 901 milyon rüşme yaparak muhtelif mevzualar ükiisur lira olarak tesbit edilmijtir Bn a zerinde şu beyanatta bulunmuştur: arada bilhassa hükumetin 118 milyon « 1 haziran 944 tarihinden itibaren lira olarak getirdigi toprak mahsnlleri mer'iyete girecek kâr hadleri mekanik gelir| 124 milyon liraya çıkanlmıştır. tesisatla faaliyette bulunan bütün İEncfimen, yeni kanundaki vergl nlsbeti malâtçllar tarafından riayet edilmesi nin cüz"î fazlalıSından zlyade cibavet u mecburî bulunacaktlr. Pek yakmda triProf. Dr. Yavnz ABADAN kotaj sanayii ile deri sanayü kâr hadle Ankara 16 (Telefonla) Genelkurmay Başkanllğlnın vazlfe ve salâhiyetPeşte 16 (T.P) Müttefiklerin neşleri hakkındaki kanun lâyihası Millt rettlkleri ültimatoma karşl Peşter Loyd Müdafaa encümenince bazı ufak değiİngilterede ikinci cephe için son manevralan Parasütlerle inen kuvvetler resmî görüşü şu satırlarla belirtmekt*şiklerle kabul edilerek ruznameye alın. harekete geçiyorlar (Bu resfm radyofoto ile alınmışiır) dir: dl. Lâyihaya göre: 1 Harb kuvvetlerinin hazarda emir «Aklı başmda olan ve hakikl siyasî Stockholm 16 (e.a.) İsvec Telgraf •başkumandanlığına tayin edUmlşttr. ve komutaslna memur en büyük askedurumu müdrik olan her insan, bu ba ajansının Berlin mUhabirlntn blMirdiBatı cephesinin kumandanlım reketin pek aşikâr ve kaba bir blöf ol ğme göre, Feldmareşaî Von Rundstedt, Amsterdam 16 (a.a.) Batı Avrupa r! makam Genelkurmay Başkanlığldir. Hazarda Genelkurmay Başkanhğl duğunu derhal sezebilir. Bu hareketin istilâya karşı koyacak Alman kurvetleri Arkast Sahife Z,SÜ.Zde 1 Baçvekile bağlı ve emir ve komutadan takib ettiğl gaye, hiçblr fedakârlığa ve Genelkurmay işlerinden ona karşi katlanmadan başarı elde etmektir. Mames'uldür. Hazarda Genelkurmay işlelum olduğu üzere, Mütteflk, zaferi gerKonferansın ilk gününde Miinakalât Vekili nutkunu söylerken rinden ve hazar ve seferde harb kuvçekleştiği takdirde, buraların tamamen Ankara 16 (a.a.) Devlet Demlryol neral All Fuad Cebesoyun reisliğinde vetlerinin emir ve komutısl işlerinden larl, daire reisleri, İşletme ve atölye İkincl yillık konferanslannı akdetmiş kendisi tarafından İşgal edilmesini RusBüyük Millet Meclisine karşl Başvekil ya şart koşmuştur. O halde.üUimatom müdürleri, dün Münakalât Vekili Ge Arkası Sahife 3, Sü. 6 da mes'uldür. mahiyetindeki bu İsteklere icabet ettiğl2 Genelkurmay Başkani Başvekimiz takdirde, akıbetimiz nasll olacaklin tekllfl üzerine İcra Vekiîleri Heyetır? Ancak sarsllmaz bir sadakat ve ti kararile tayin olunur. devamlı bir mukavemet sayesinde var Arkast Sahife 3. Sü, 1 de Arkast Sahife 3, Sü. lde Ankarada dün gece pasif korunma denemesi yapıldı Malatyada bir tren kazası Çok isabetli bir karar Cezayir 16 (a.a.) Müttefiklerin tebliği: İtalyada Müttefik orduların lustav hattının cenub kesimine karşl taarruzlan ayni hlzk devam ediyor. İnci ordunun Iiri vadisinde, Rapido üzerindeki köprübaşl daha genişletilmiş ve yeni istinad noktaları ele geçirilmiş. tir. Beşinci orduya bağlı Fransiz kıfalan cenubdaki bölgede yeni terakkiler elde îtmiş ve Almanlarln muazzam mu.'îavemetine son vermiştir. Amerikall kıtalar bu yolun üzerindeki Spingu şehrini işgal etoişlerdir. Müttefikler'italyada ilerliyoruz,? diyorlar Hükumet, ihtiyaç maddelerini tek fiat esasına bağlamak istiyor Bu sene kömür sıkıntısı çekilmiyecek ve fabrikaların ihtiyacı tamamen karşılanacak, çimento için de geniş kontenjan veriliyor Alman tebliğt Berlin 16 (TP.) Alman resmî tebİği: «İtalya cenub cephesinde yeni piyade ve tank tümenleri ileri süren düşman, Arkası Sahıfe 3, Sü. 5 te Millî Müdafaa için verilen tahsisat Tahsisat yekunu 515,682,382 lira olarak tesbit edildi Ankara 16 (TelefonU) 1452 sayılı kanuna tevfikan Millî Müdafaanm filî kadroları Başvekâlet vasitasile Büyük Millet Meclisine sunulmuştur. Millî Mü. dafaa âdi bütçesine geçen yıldan bu yıl 23,968,762 lira fazlasile 140,000,000 lira ve Millî Müdsfaa Jmnetleri ad.ndaki hususî fasla da 376,300,000 lira olmak üzere 515,682,382 lira tahsisat veril. mektedir, Afkası Şahile ?• Sü, 5 te . v=erirken Sizin ihtiyar heyetlerînî bîlmem ama bizim mahalle birliklerinin işi pek fazlaych... Evet, bazıları bâlâ mahk emelerde dolasıycMrlar...