18 Kasım 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 18 İkİRciteşrîn 1943 Asherî vaziyet Ruslar nereden ve nasıl kuvvet buluyorlar ? l H. Emir Erkilet l ( Yazan : Entekli General > ^ Kıskançlık yüzünden haberleri TARIH KONGRESI AÇILIRKEN NALINA İHEM MIHINAİ Sofyaya atılan bombaların manası Iman ordulan, 1941 nisanında Vugoslavya ile Yunanistana taarruz ettikleri zaman, Bulgaristan da ,bu harbe katılmıştı. Bulgar orduları, mavenra, meşhur eski tabirileaskerî tenezzüb yapar gibi Alman ordularının arkasından Yugoslav ve Yunan toiıraklarına girdiler; t a Arnavudluğa. kadar uzindılar. Pek iyi bilmiyorum amma. faliba .yalnız Selânigi ışgal etmelerine müsaadc edilmedi. Bulgaristan, daha önce, Dobnıcada kendisine aid oldugunu iddia ettiği Silistire bolgesini Almanyanın aracıhgı ile zahmetsizce Rumanyadan koparmıştı. [ÖJıstire deyınce Namık Kemalin meşhur Vatan veja Sılistıre t>iyeslnı hatırlıyan her Turkün kalbl çarpar. Tuna boyund^ki bu giızel şehri, tki defa gördüm: orası. ne Bulpardır, ne Rumen haiis bir Turk şehridirl Bulgaristan, şimdiye kadar, bu harbde davnlu başkalanna çaldınp parsayı kendisi toplıyan bir açıkgöz vaziyetinde idi. Almanlar kan döküyor, Bulparlar toprak kazanıvorlardı. Sovyet Rusyaya karşı Almanyanın actıfcı harbe, Rumen Fin, Macar İtaKan ve Slo\ak ku\vçtleri iştirak ettiler. Fran. sadan antibo'şevik Iejvonlar, hatta Avrupanm öteki ucundaki tspanyadan mavi tumenler bile do&u cephesine gelip kan doktuler; fakat. Bulgaristan. kendi hesabına çok akıllıca davranarak Ruslara karşı parnfogını bile oynatmadı; Moskova ile diplomafik munasebetleri kestigini bildiren bir nota bile fondermeii; elcislni orada bıraktı. Bulgaristan, butun kazanclarını Almanlara. Alman kanına borc'u olduSu halde ,BniçarUtandan gelenlerin anlattıklarına pore Bulçarlann çoçu, A'manlan se\miyor: bilâkis Slav amcalan Ruslara karşı sevgi ve minnet be«li'orlarmıs. Fakat .BulgTristm, Sovyet Rnsyaya harb üân etmediçi halde, Sovyetlerin rruttefiki, İngiltere ve Amerikaya meydan okumaktan çekinmemişti. Bnlgar devlet adamları. galiba, Anglo Ssksonların Bul^aristana kadar el uzatmağa vakit bulmadan maglub olacakları umid ve bayaline kapılmışlardı. Halbuki 1 numaralı dunya harbinin tarihini bir>ı duşünseler ve uçak denilen korkunc silâhın hudud, mesafe ve zaman mefhumlannı ortadan kaldırdıgını akıllarına %rtirselerdi. belki bovle dusunmczlprdi. Gecen harbde. Merkezî Devletler denilen dört müttefik arasındi, ilkonce Bulgaristan. muttefiklerin Şark Ordusu t a lafmdan 15 eylul 1918 de baslıyan bir taarnızla on gün Içindf maglub edilcrek anıan dilemege mecbur olmuştu. Mııttefiklcr ,bn defa da, BilUanlardan bir hareket yapmak isterlerse, Bulgaristan bu taarruzun kirsısındT. mahdnd \'rr>an yardımile, yalnıı başına dövüşmek mecburivetinde kalacaktır. AnHo Snkson uc>k1arının Sofyava yaptıklan ilk liyaret, Bulgarlarm karşısına bu acı iht'malin endişlerini dikmistir. Sofva gibi, Balkailarrn stratejisi ve her türlü askerî naklivat bakımındar mühim hir me'"k'>7İn bomb^lanmıSa başlaması. BulearKfan için, hiç dp havırlı bir alâmet degildir. amanıınızııt muht tarih görüşleri 2 [•] İtalyanm takib et Dun, dogu cephesindeki vazheti ve menfle 13 kadar Alman zırhlı tngayına tiğ ; tarlh gorusumuadil imiş. Gene resmi malumata gore, Rusların muhtelif kesımlerde nasıl usnu, son İtalya hâtunluK saglıyarak muvaffakiyetlt taar Ruslar 1941 senesi 22 hazrandan 28 ilkdiseleri hakkında neş ruzlara imkân bulduklarını anlatmıştım. teşrine kadar 3,230,614 esir, 27 000 top, riyatta bulunan muDoğu cephesinin, Ne\el'den Kırıma ka 22,000 tank ve 15 000 den fazla uçak harrlrlerlmiz hayü tanıttılar. CuTihur.dar, hemen her tarafında turlu şiddet ve kaybctm'şler. Ölenler ve sakatlınanlar yet. te yazdığım İtalyaya a'.d blr kaç onemde sa\aşlar oluyor. Buslar istedik hesab edilirse, insan zayiatı daha Dir kaç makalede de srrası duştükçe bu tarln E\rvelki gece şehrimizde gene ölümle göıuşune temas edilmlşti. Esasen faş.zmleri her yerdc kn\\et teksif ederek bü miljon artar. yuk uçak ve tank birlıkleri himajesınde Alman başkumandanlık karargâhında neticelenen kanlı bır allo faclası clmuş, den bshseden her kalem, eninde sjnunda taarruz ediyor ve Alman mevzılcrıni ya ki hesablaıa inanılınca, doğu cephesin .kendıslne ı.hanet ettiğinden şupheler.en onun dayandığı taııh te'âkkisinden de rabilıyorlar. de artık ihtiyacdan fazla A'man »uıvyet gene blr terzı, 18 yaşlndak: karısıru bo bahsedecektir. Bunlar arasında «Blr meAlman ordusn ise, mahallî mahiyette leri tutmak gerekmezdi. Bahnsus dort ğazından kesmek suretile feci blr şekll denlyetin sonu» muellıfi meseleyl en l>ı bazı olaylardan sarfı nazar, hiç bir yer kusur ay muharebelerle yorularak îayıat de olaumuş kendlsı de rğır suretle ya kavrlyanlar ve anlatanlardandır: «Faşizmln de\!et telâkklsl, smıfla'ın vs mllde buyuk olçude her hangi bir bozgun \ermış Alman piyade ve zırhlı tumenle lalanTiıstır. Gedıkpaşada Kulhan sokağı 4 nu letln ustur.de ıdare eden hâkım blr sınıf luk VP dağılma eserı gostermiyor. Kuçjk rini gerıyc ve batıva gonderm^k aıtık Alman kuv\etlerinin çeirilerek çember kabildi. Nitekim Alman Fuhıeri o vakit marada oturan Arıs adında penc bir ter yaratarak, eskı Roma arı'ciııeleıine b.ığzi b:r sene evvel 18 ya^larında Novart lanmaktan doğmuştur... Mussolmİ, Italicine almmatan ancak pek nadir ola bize boyle yaptığını soylemişti. Bundan admda guzel bir kızla pvıeıımiştir Üç ypyı buyuk Romadan ayıun butun tabiliyor. Bunun sebebi Alman kıt'a ve bu sonra, 1911 sonbahannda baş'ıyan Mosay evvel vazlfe l'.e dlşau gicen Arh son rlh hâdıselerinden nefretîa bahseder, onyuk birlik kumandanlarınm çekilme ve kova taamızunun surat ve koljvhkla gunlerde :z.nle Istanbula gei.xlstlr. Faboşaltma anım iyice tayin ^e tesb't ede gelişmesi, Alman başkumandanhK karar kat İstanbula geldikten S'.nra bazı ar laı ve bilhassa son mede^iyet nızammin bilmeleri ve kıt'aların emirleri tam vak gâhlarında duşman orduları hakkında kadaşları Anse. karismm kendl; nin doğurduğu butun rejlm'er ve flkirlerl tinde noksansız ve kusursuz ifa edobıl '•apılan hesab ve tahminlerin fazla yan gaybubeti esnasmda gezlp tozJjğunu rec ile eski Roma an'anelerine dor.meğl meleridir. O halde Alman ordusu, geçen lış ve nıubalağalı olmadık'arını gosterli. söylenlşlerdir. Esasen kaıîsırarj tavlr ve İster. . Na=ıl eskı Roma, butun eski mesonbaharda Volga, Don ve şimal Kaf Demek oluyor ki, Rus ordularının 1941 hareketlerlnden şüphelenen Arıs. evve.kı denlyetlenn enkazı üzermde kurulmuş kasyada başlıyan o sıirekli ric'at muha kısına kadar olan kayıbları, o vakte ka akşam eve gellnce karısnı bulam?mis ve ve b.r medeniyet devrinden sonra gelmlş rebelerine, Stalingrad felâketine ,bu yaz dar h3rbe sokulmuş kuvvetlerin yarısııı tekrar sokağa çıktığl zanun karısıle kar ise, şimdi de İtalyanm, yıkılan kap.talist medeniyetlerin yerlermde buyuk blr hep muvaffakıyetsizlikle neticelenen O dan fazla idi. Yukandaki rakamUrdan îilaşmıştır. dunya İmparatorluğu kurınağa tarıhen rel, Kursk, Harkof, Briansk, Viazma, anlaşıldıçına göre, malzeme ka\bı da Sesszce eve gelen karı koca odalanna mecbur olduğu flkrinden hareket etKjev, Veliki Luki ve Smolensk çetin sa pek buyuktu. Rus topçnsu, Rus tankları glrlnce manakaşaya başıirnışlar ve bu mhtlr(l)» Bu flkrln ve bu hareketin vaglanna ragmen diızen, disiplin ve mu ve Rus ucaklan o kadar zavıflamış vc birada fazla sınırlenen Ar.s blçağını çemuhasebesini yaşadığımız tarihî günler harebe kabıliyet ve kudretini kaybetme azaimıstı ki, piyadeleri artık hima>e e kerek Novartın boğazını kesmiŞ ve buyapmaktadır! mıştir. demez oldnlar. Bu vaziyette Moskovavı nunla da hırsını yenemyeıek bıçağınl Onun şimdi büyiık eksiği sayı kuvve kuıtaran, ancak birdenbire ve çok şid kadınm muhtelif yerlerlne sapknaıştır. Almanyaya gelince: 1918 i takib eden iidir. Ruslar kat'î taarruz ve yarma yer tfotli bıstıran 1941/42 Rns kısı olmnştur. Karslnı öldürdukten sonm mutfaktan senelerde, Ranke'lenn, Treıkchke'lerın, lerinde Almanlara daima sayıca bir kaç İşte bu Rus kışı hem Moskovayı kur kaçmak İstiyen Aris, ağü açık bulunan Sybel'lerin nasıl yenidcn değer kazanmisli ustun knvvetler toplıyabüiyor ve tarmış, hctn Ruslara nefes aldırmış, hem kuyuya düşmüştür. dığı malumdur. Fakat 1933 e kadar bu tyiatı gozc alarak tabiatile mnvaffak de Staline Sovyet ordulannı yeniden İtfaiye grupu vasıtasile kuyudan çıka. deâer kazanma, resmî slyaset mahfil«lnyorlar. Altnanlar ise yarma kamaları. kurmak ve kuvretlendirmek için ilk va rılan Arisin kamında blr de bıçak ya ler nde gbzonune ahnmadı veya byle gös. nın başlannı karşı taarrnzlarla kırmaga kit ve imkânı kazandırmıştı. Almanlar rası olduğu gorülmüş vs kuyuya dıiş terıldi. Fakat 1933 te Alman demckrasisi ve durdurmağa şuphesiz çalışıyorlar; fa üslerinden ortalama 1300 Km. kadar u tüğü sırada elmde bulunsn biçağin kar yerini nasyonalsosyallzna bırakınca vabat yedek kavvetlerin kâfi gelememe zaklaşmış, Ruslar ise o derecs memle nına saplandığı anlaşılmıştır. zlyet değlştı. 1918 1933 erasmda ten. Novartın cesedinı muayene eden Ad. kıdlere uğnyan siyasî tarih gorüşu yenisinden çevrileceklerini anlar anlamaz kctleri içine ve kuvvet kaynaklan üzeridayanak noktalarını bırakıp geri çekili ne çekilmişlerdi. Oral dağlarile Hazar liye doktoru defnine ;zin vermiştir. âer. mekteblere gl.erek cr.nlandı: Mazıyorlar. Mareşal Stalin ,bu tabiye sebebile denizi bolgelerinde bir takım mustakil Cerrahpaşa hastaneslne kaldırılan kaü'in ye doğru çevrllen tarlh goıüşu mukadAlmanlardan esir alamadığından, Rus sanayi merkezleri kurdukları gibi çeki yarasl ağırcadır. Hâdiseye aiti tahkl Js Roma CerT.en İmparatorluğurıun ihtilâlinin 26 ncı yıldonumunde soyledıği Hrken de kabil olabildiği kadar fazla raa. kata müddeiumumî muavınlerlnden Ne haj£İml mefkurevileştlı dı. Bu arada ilkln ııkçllık, sonra hayat sshası nozarıyenutukta, şikâyette bnlnndu: «Almanlar, kine taşımışlardı. Üsteîik, Muttefikler, cati Kutukçuoğlu el koymustur. si, .Büyük Almanya» formülü altında çeviraıeden ateşten korkar gibi korku onlara uçak, top, tank, ham madde, İstıkbale yone'en tar.h goruşunün ger. yorlar.» yiyecek, giyecek, akacak ve ilâç gönder' İzmir Valisi çekleşmeslne vasıtahk y^ptı. T.939 seneBu, doğrodur. Almanlar Stalingradda meğe başladılar. Rusların 1941 kışındanOn gundenoerı Aakaracla balunan si işte böyle bir göruş'in her vas'.ta İle ugradıkları o beyhude aeı felâketi t a beri kalkmmalan işte böylece mıımkun ızmır Valı»ı S=arı oney dan sabah şeh. hayata, mektebe ve kışlaya gjdıği ve biatile bir daha gormek ve yaşamak is olmuştn. rımıze gelmıştır. Bay oney pazar gu sinırleri gerginleşti'd ği blr yı'dlr. Gatcmiyorlar. Askerî tarıhte muvaffak ol1942 Alman yaz taarrozu bermutad ha •u lzır..re gıaecek ı. rlbi şu ki 1933 Alman mkılâbının rehD.uş buyuk çevirme ve çemberlemelcr. ziran sonlarında yanı gene pek gcç, başben olan Hıtler, ayni gerginlığ n vukua Kaioriferli apartımanlar rialma bir tarafın ric'at etnıek zoruna ladığı zaman, Ruslar tumenleıinı yenigeldiğl 1914 seneslnm harb kahıaıranı Kalorıfeılı aFîramanlar hakkında nuştuğu halde bunu vaktinde duvmama den insanla doldurmuş, tamamlamış ve lan Ik'.ncı Wllhelm'i, poht.kasızlıjmclan Bina ve boşaltıp geri gitme zamanmı grr ustelik bazı ycni tumenler bile teşkil et alâkddar bır zat bize juııları ioyli.iüi§. bturü büvuk bir üstunUık. iddiasıle Intakdir ve tesbit etmesine borr'i''nıl^r. mişlerdi. Kabilıyetli bol insan, Dol silâh, tır; « Şehır lleciisi geçen sene ^pa.tı. glllzlere karşı çlktığı için ş'.ddetlp tenRuslar 1941 muharebele.inde bo yiız bol malzeme ve kat'î bir irade ve azim dtu \e bc>lıude yere nice ordu'ar >e nıu nıe\cud olunca. bu yolda teşkılât daima manlardakı kalorıierıerın 1 teşrın.ev. kıd etmiştl. Ingıltere de. gerek 1918 den yonlarla asker ve malzcme kaybettıler. mumkundur. Fakat Ruslar henuz lamam velden msan sonuna kadar (ıyı hava. sonra, gerek 1933 ü taklb eden seneiede Fakat onlar 1942 de tam vaktinde dogrn hazırlanamamıslardı. Onnn içın. çok lar masCesna) yar.maga mecour tutul. Almanyayı muhtellf maksadlarla her olarak ric'at etmegi ve kâfi ku\v?tler doğru ve makul bir tabiye ıle Alman bu ması hakkında karar vermış ve bma. fırsatta himayeden ve bdslemekten çetoplayınca taarruz etmegi ogrendiler. yuk taarruzuna şurada ve buraJa .srar ların hararet derecesıni 20, korıdorlar.ın k.nmlyordu. Hİtler'ın İklncl Dünya HarRu;unku Rus muvaffakıyetlerinin h2ş ve inadla karsı durmadılar. Sadcce ard hararet dereceiir.i de 15 olarak tesbit bınde VVllhelm'İn tuttuğu yoldan yura. atmıştı. Faxat bu karamı tatb.Ki ıçm mesi, Alman tarih goru,jnun s yasî valıı âmillerindcn biri işte budur. cılarla mııharebe teması muhafaza edeTakat Ruslar ,1941 d<* uğradıklan o rek esir ve zayiat vermeden, silâh ve Sıhaat ve Iktısad Vekâletlerının mu. kîalar sahasmda düştüğu bü>uk tenakua ı m kayıblardan sonra bugünku muaz malzeme kajbetmeden asıl ku\\etlerls saaJetme luzum hasü olmaştu. b.hhat zu gostermektedir. lam ku\vet'eri nereden. nasıl bu'dulir? Don gerilerine .Volga kıvılarına, Kalmuk Ve..âletı bu husustakı muracaate ce. Bu arada devler yanındı cücelerin de vab vermemiş, iktısad Vekaleti ise koMuamması bugun herkesi şaşırtrmkta siteplerine ve şimal Kafka^yamn Grostarlh çoruşletmi unutmamalıyız. Filbamur darlığınaan dolayı bunun tatoıkın. ve hayretlere dusürmektedir. ny petrol ku>uları yakmlarına kadar ric aa mahzur gormuştur. Bu itıbarla I*. kıka Avrupada ve Asyiiakı iki kuçük 1911 sonbaharında, doğu cephesinde at ettiler. Bu muharebe ve takiblcrde A'komşu mületln mazıye "e âtıye ald tatar/bjl Beledı>esi bu sebebler dolayiüle rlh gdrüşlerile de alâkadar o'.mak fayAlman başkumandanbk karargâhlannı man nçak. tank ve topçu«u ustundü. Bu karaı.n tatbıkına ımkan bularaanıijtır. dalı olsa gerektir. Bulgjıistanl:,, bir tasiyaretimizde. bize resmen veıilen malu sebeble Rusların mukavemeti beyhude "lh ve arkeoloji prcfesorunun ışareti alInata gore .Ruslann harbin başmda Av idi. Ucuz pirinç ve makarna tında Mlhvere teveccuha sebebsız derupanın doğu cephesine soktuklan tüTopıak Ofısı Vılâyete gonderdıgı bır ğlldır. Da'a ilk ^unlerd 3 , kendi tjrlh 1942 Alman taarrnznmın Rus hatlarını ftiPn yekununun (takriben 300), yarıya tezkerede İstanbul hastanelerıle yatılı goıuşunun hududlara Ti'iterı'l'k muhır ynkın bir miktannı kaybctmişler. Teş Orel ve şimalinde yararak Mosko^aya ; yöneltîlmek yerine Kursk Harkof ara mekteoler ıçın Oiısm yetmış b€ş ku. blr kısmml bu sayede sözden İş halıne k lât olarak kalan Sovyet tümenlerinden ruştan 135 ton pırınç vereDÜecegmı be. kalbeden ve hududlarmı genıleten Bulher birinin insan mevcudlan iki binlc smdan gecerek, Don, Volga ve Kafkaslara uz">nmak pibi cok avkırı oir seyir yan ve bu luiajsta OJ: tevzıat hstesı garlstan, öte taraftan şı.kt.ıkı Alman. l'tı bin arasında deŞiştiğinden, yani hetaleb etm^ştır. Otıs, bundan jaşKa mek. Rus savaşma ıştırak ef"nemek sureliie, ırcn hepsi çok zayıflamış oldukların'ian takib etmesi Ruslara ayn bir taüh ol:eolerle ha^taneıeıe bakla, nonud ve ayni tarlh goruçünun T vc: unsurunu aa Iıunların topunnn hıkiki kıvmet ve kud muştu. (Sonu gelecek vazıvtK Halka H. E. ERKÎLET saıre de verecekt.r.mıktarda acjzja =?. da lhmal etmemiş oluyo/ Iklncı Clhan reti aneak 60 70 pbade. 13 suvari tütılrrak uzere fazla makarna Harbınde Buıg£tistanın butun polıtlkası. ımal Bulgar ilim ye sljaset addnTİarının muştereken ç.zdıkleri bir plân ddhllınde Kömür tevziatı Bir gene karısını öldürdü, kendiside kaçarken kuyuya düstü • • • • • • • Y a z a n : P r o f e s ö r ••••••••••••• ••••••» Ziyaeddin Fahri Fındıhoğlu ıdare edllmektedlr. Tüık tarlh goruşu ve bu goruşe dayanacak Tark jeopohtiği, pek zekice idare edllen bu plân karşlsmda uyanık bulunmak mecburıyetındedir. İşaret etmek istedîğim İkinci gorüş, komşu İranın bir müddettenberi kendl kultür muesseselerinde telkin ettıği, slyasî hâdıselere de müesslr olan yeni Iran tarih telâkkisınde görülüyor. Son zazamanlarda Ahmed Resııi gündelik gazetelerden birınde bu tilâkkiyl asıl membalarına dayanarak İzaha çalıştı. Sevr muahedesinin hazı'lanması sıralannda ve Turkiyenm felâketle dolu gün. lennde hortlayan bu garib goruş buyuk blr maziye dayanarak ou mazmln ccğrafî çerçevesine şarkî Anadolıınun bır klsmını da sokmakta!, îran Azerbaycanm sonradan Turkleştrlidlğlnl, şlmdl aslına ddnmek için merkezi Tebr z olan büyük bir Tu r k u^kesınin Acem'eştirilmesi lâzım geldiğini İlcri surmektedir (2). 1930 da Avrupadıki talebe.ığlm esnasında rasladığım Tebrızh gencler, acemceyi, ana dileri oJan türkçenln yanında sonradan mektsbde öğrenilmiş b.r dil olarak konuşabildlkieri halde bana Acemllkten. yen. Acen tarlh goruşünden hararetle ve Türklük kini ıle hahsetmişlerdi. Bu noktatia. İstikbale müteveccih Turk tarih gdrusünun goz. den uzak tutmaması İcab eden muhlm bir mesele buluntraktadır ı.3). Goruluyor ki gerek devlerin, gerek cücelerin tarih goruş leri, tasarlanamıyacak derecede halın mant'ğım idare ediyor. Meşhur Frans z fi'ozofu Auguste Comte, eserlerindLn birınde «Olüler dlrlleri hakimiyetleri altmda bulunduruyor» diyordu. Gercekten şoyle bir temas ettığİT.iz tarih goruşleri. adeta Petro'ıarıin. Sezar'lann, FredriVierm, Sinreonların, Darâ'larm başka rsnkler altında düe gelişleri değll mldir? «Türk tarih kongresi» nın toplandığı bövle bır gunae biı «dile gelış» lerle yakmdan ölâkadar olmanın yalnız başkalarma öid tarih meseleîerml duşünmekten ibaret olmadığl şüphesizdir. (1) Bk. Ahmed Hamdi: Bir Medeniyetln sonu, 1942, Sf. 132. (2) İran mutefekkirle. nden Şafak'm bir yazısndan: «Eğer Azerbaycanı Acemieçt rme işi ihmal ediliıse. Turkluğun ve türkçuluğün önü alınamîz. Z'ra Azerbaycan halkma çok ko av gelen yeni ve rr.odern Türk dili İle yaz'.mış çlır \e kıtablar, roT.anlar, İlmî eserler, Azerbaycanı dolduracak ve .ıerkes onlarl okuvacaktır. O zaman bir d^ha su oluğa geri gelmez'> Bk Tanin gazetesi, 15 eylul 1943. (3) B J meseleyi son zamanlarda b zde ehemmlyetle ve lâzım ge.en llım he\ecanlle ele alan muharrir. Orhan Conkerdir: «Turk tarlhi üze r mde blr deneme: Tu k Rus savaşları, 1942 İstanbul, Sf 6768. San'atın yaratamadığı bir harika... Tarihin ka>dctmediği bir ask... Hayatın gormedıği bir ıstırab olan Bette DAVİS Georges CRENT'in yarattığı ÖLÜME BU HAFTA KADAR Lkziyı klskandıran... Hâli çıldlrtan... İ=:.kbale hasret çekdiren büvuk bir zaferle  L E de devam edi yaratılan Clark GABLE ve Lana TURNER tarafından AŞK İPEK DAHA KAHRAMANI Gordüğü büyük rağbet üzerlne Sinemasında GÜN TEATDİD EDİLMİŞTİR BİRKAÇ SARAY KIPLİNG'ln SİNEMÂSIND ÇAHESERİ TAMAMEN R E N K L İ GİZLİ Harika BELDE istanbul Emniyet Müdür Muavinliği İstanbul Emniyet Mudur muavini Şjkru Saıd Izmj" Emniyet Mudurluğü. ne tayın edılmıştir. İstanbul Emniyet Mudur mua\ ınııgme de dorduncu şube rr.uaura Te\£ık Borlu tayın edılmıştir. \\elce vılâyet hukuk ışİ3rı mudurlugunu yapan Tevfık Bcrlu kjme'lı ıdare âmırlerımızdendır. Yem vazıfesınde de kendısme muvaffakıyetler temennı ede. rz. (ÇENGEL HİKÂYELERİ) filmini 63 bin kisi gordukten sonra BUGÜN 3 üncü YE SON HAFTASI BASLIYOR. Sl7 de mu'laka Eİdıb gorunuz Meşhur Alman Piyanisli Prof. Wiihelm Kempffin vereceği konserler I Tan.r.m.ş Alman piyan.stı Prcf. Wıl. helm Kempff yakında memlekeianızc gelecek ve şehrımızde ıkı konser vere. cektır. Bunların birincisi 21 ıkıncıteş. rm 1943 pazar gunu «Ses» smemasmda ve ıkıncsi 22 ıkincıteşrm pazartesı günu «Şehır Tıyatrosu s dram kısmmda vuku bulacaktır. AKBABA BUGÜNKU SAYIS! Su v£zl!ar"ve resimlerle sızi bir hafta neselendireccktii": Propagandacılarla vurguncular Italya Krahnın tacl Anka. rada hayat: At jarısları, Kaıpiç ve pavivon Safivenin calgılı Gazinosu Bir balo doııüsu! Komar tev zı mue.sese=ı umjn mu. (*) Bundan evvelki makale 15 teşrlnlaurj Sadeddm Enver şenrnruze gele. ssnı tarıhli nüshamızda çıkmıştır. rek ıstanbulun kcmur vazıyetuıı tetkık etm.ş ve dun Ankaraja donmuştur Bı ajın sonuna kadar ordım larıru alanlar kânunuevveljı Eonuna kadar komarlermi depolardan çekmış olmı. ları ıcabetme.cted^r. Aksı takdııae o r . dınoları ıptal edılecektır. LJîyıt satışı serbest olarak devam etmektedır. Sun'î ipek satışı serbest Sumeroank jimd>>e kaaar fa.rıkalara tevz. edılme^te olan sun î ıpegı bundan sonra serbest sa'unaga k^rar vermiştir. Büyük kıymette damga pulu yok Piyasada buyuk kıymette pul bulunmadığından dun garıb bir vak'a. olmuş. tur. MJlî bankalardan bırıne bır mues. sese tarafından verılmış olan 350 bın lırahk bonoya 700 lıralık pul olarak 600 "Sded pul yapıştırılmiîtır. Bu pullar 30 santım genişlığınde 5,5 meCre boyunda bır kâğıdm alt ve ustunu tama. men kapatmıştır Altın fiatı Altın kıymeu dun 36 iıraya kadar yukheltılrnış takat sonra 35 İıraya duş. rr.uştuT. Kulçe altının gramı da 48J Ku. ru^a kadar yukselmış ıken ax;aın uzerı 475 kurusa duşmuştur. T.caret Borıasında dun pek az maa. mele olmuş tamamen durgun geçm ş. tır. Gelen ithal malları Evvelki gan ve djn muhlelıf mera. «La Chartreuse de Parme» leketlerden muhım rmktarda ıtna'â' maddeleri gelm.ştır. Bılhassa Alman. Fransız edebiyatmın incisi yadan motorler. dınamolar, demir alât STENDHAL'in saheseri... boru. zıncır, kılıd, tıraş bıçakları, tel, an.lm boyalar, cam eşya, porseîen, eş Aşk ve tnacera romanı. 3 lira ya kâğ.d ve fotograf malzemesı gel. mıçtır MEcarıstandan gelen eşya arasır.d3 Bir Y. Mühendisi iş arıyor! bilhassa radyo, çınko levha, is\ıçreden İsUnbul Y. Mühendisi Makıne, Elekgelenler arasında anılin boyalar var. trık kısmından ve Parıs Y. Elektrik dır. tngiltereden yünlü kumsşlar, gaz Mühendısi mekteblerınden rr.ezun barem idrofıl, Slovakyadan kımyevi maddoler, dahılı 120 lıra ucretten fazla alamadıHindistandan pamuk ipliği ve Yugoslav. ğından barem hanci iş anyor. yadan per.cere carr.ı gelmışt:r. Adres: Çarşıkapı No. 105 Dis Mütenassısı Parıne Manastırı 51 inci sayısı Bü CUMARTESI Şeh rin sıhhî durumu Vılâyet umumî hıfziüinna dun saat 16 da Sıhhat Mudurlugunde, Valı muavını Aü Rıza ünsal'ın reıslı. ğınde ayıık toplantısını yapmıştır. Bır aylık, şehrin umumi sıhhî vazı. yetını tetkık eden mecl.s, bılhassa t ı . fas mucadelesınden memnunıyet ver.cı jnetıceler almdığını muşahede etmıştır. onumüzdekı kış devresınce, herhangı bır sâri hastahğm ortaya çıkmaiina karşı. mevcud teşkilâtın faalıyete eherr. mıyetle devam etmesi kararlaştırılmıştır. T:am\ay Umum Mudaıugunden dun 5U mektubu aldık; «ıdarenın Beledıyeye devredıldığı 939 senesınde elde kâîı mıktaıdn yeni ray stoku bulunmaaıg.ndan bunların derhal sıparışı için teşeaouslere gırışıl. mış ve resmî makamların da ta\a=sutu CREATn BARBARA STANWİCK JOEL Mc. Ue ancak bır buçuk sene evvel AlmanIHl^^nHBHB Şeref destanldlr. yaya sıparış temin ed'lmlştl. Aradan geçen zaman zarfında şebîkemn iyı hal. de muhaıazasını temm ıç n anbaıları. mızda bırasılmış yeni rayıarla tamır Tophanedeki saraç ate'yesıne saraç el İşçisi almacaktır. lalıbların Zeytln edılen eskı raylar ve Kadıkoy Tramvay burnu Trm'.rhanesı Mudurluğune rr.uracaatleri .1662. (11802) Şırketınden tedarık edüenler normal ışletmenin ldamesine yariım etmiştir. Bagunku şartlar altında ve Almanya. ya sıparış edılen ray ın3İzerresin'n ge. cıkmesı gozonunde tutularak şebeke uzermdekı raylarm omrunu arltırmak suretile seyrusefer emn yetıni ıdame ettırmek içm bazı ihtıyati tedbırlerm alınmasma 943 temTiuzunda karar ve. AÇIK ARTTIRMA İLE FEVKAL\DE BÜYÜK BİR SATIŞ rümış ve bu tedbırler Nafıa Vekâletıne 17 paıca Bayos marmTâtı en son model Louıs XV şeklmde yepyeni yemek arzolunmuştu. Ancak 943 eylulünde Aloda taklmı 7 parça Psalti mamulâtı son model emsalslz zengln oda manyadan blr kısım ray malzemesi gelvatak teklml, nadide mimster yazlhane. kutübhaneler ve üzerı kris'&ile. dığmden demır yolu şeoekesı üzermde Avrupa maroken taklmlar. Pomve usulü moket kaplı kiymetli kanape 5000 metre ray yenıletılmıs ve evvelce koltuk. kadlfe ve tul dan+el perdeler. kusursuz iki büvük venız avize, ıttıhaz olunan ihtıyati tedbırlerm deemsall nadlr bulunur tekrrilı kristal Lınoı Havl.pnd vaıdlz boıumle vamına luzum kalmamış, tramvay porseleı. komple tabak takımı, Kristofl komp'.e çatal blçak taklml bakara seyrüseferlerı normal vaziyete iade kr.stal bardak taklml komple, blr cok gümüş ve bakara vazolar ve bibloedılmıştır. lar. Arrerlkan portatıf radyo pikabl İle maroken kaplı Norge r a r k a Son gunlerde Nafıa Vekaleti tarafın. yepyen: altı ayak buz dolabl; kiymetli Acem ve Anadolu seccadeler, dan şebekeyi tetkık etmek üzere gon. Tafs:lât cumartesi günkü gazetelerde behemehal okuvunuz. derilen heyet de idare tarafoıdan ahnmış Fâzla tafsllât almak İçin Bevoglu Bursa sokak 9 numarah EPOK olan tedbırleri yerınds gormuş ve Mobılva Mağazasma muracaat Eşvalan gormek arzu ediline endişeyi mucib bir hal bulmamıştır» Epe Bahçesi slraslnda Susam sokak 18 No.h Çe'ik Palas 7 No sinde hergün saat 10.30 dan 12 ve kadar eörebıllrler Taril n şerefl.. Bu senenin en buyük san'at zaferi olan Bugün Kadıköy SÜREYYA'da Tramvay şebekesi hakkında SARAÇ ARANIYOR BÜYÜK FIRSAT SeyahM Dclsyıslle Nadide Eşva'ar CUNHURİYET Askerî Fabrikaları Umum Müdürlüğü Ticaret Şubesi Müdürlüğünden: SATTN ALINACAK MALZEME Ton Masserclas 3 metre M3 Çam kalası 0.05 X 0 25 X 20 9 064 0 05 X 0 22 X 2,850 0 05 X 0,20 X 67,680 Çam kadron 0,10 X 0,15 X Vukaıldaki malzeme için tekliflerin 22 2 nci tesrln 943 günü akcamlna kadar Ticaret şubesme veri'mesl. Şartname ve fazla İzahat almak lstiyenlerin bergün öğleden soara Tıcaret subesme müraeaatleri ilân olunur. (11675) Prof. Zeki Zeren'in konferansı 22/11 '1943 pazartesı gunü saat (18) , de Emindnü Halkev.r.de, Prcl. Zeki Ze. ren içtimaî bir meseleye temas eden (Topluluk hayatmda saygısızlarla sa. vaş lüzumu) mevzuunda muhun bır konferans verecektir, 1 Girij serbesttig, Abone seraiti JAK HAYON Bir*k moharrirlerdeı tercfineler: 2 TTJRGENIEF Nüshasl 10 kuruştur. Türkiye İçın 300 Kr. Bir aylık 800 . Üc aylık 1500 . Altı aylık Senelik 2800 » Haric ıçın 600 Kr. 1600 . 2900 > 5400 . Eskisi eibi hastalarlnl kabule başlamıştır. Beyoğlu 6. daire durağl Kordova Apt No 1 , KLARA MİLİÇ t Fiyata 75 K«nı? Kitapçılardan arayınız Dikkat Gazetemize gönderilen evrak ve vazılar neşredilsin edflmesın iade edilmez ve rjyaından mes'uliyet kabul olnnmaz. Guren Yayıneri C»ğ>lojlu yokufu: 18