13 Ekim 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

13 Birinciteşrîn 1943 AHantik harbmîn kazaıtdığı yen! önem Moskova konferansı ve Sark eephesi KızıSordünun taarruzu hızını kaybetmeğe başladı •I lmanyamn denizaltı harbiue yeni bir hız verdiği bu sırada Atlantik harbi ycni bir safhaya giımektedir. Çünkü Müttefikler de, Atlantikte dolaşan ücaret gemi (Eastarafj 1 lncl sahifede» lerini daha iyi himaye için yeni tedbirle] f?de ve elde edilecek kolaylıklar tama. aldılar ve Portekiz hükunıctile de anla, rrile muvakkat olup hiç bir surette şarak Azor adalarını işgal ettücr. Porle Portekiz toprakıarında Pctek.z iıukuku kizin batısıncian sekiz yüz mil otede bu. hükümranisine b i r zarar vermiyecektir? lunan bu adalar, geçen Büyiik Harb sı. Muhasamatln sonunda Asor adalarınia rasında da Amerikalılar tarafından isgal bulunan bütün kuvvetler geri çekilecdilmiş ve harbin son bulman üzerine cektir. Bu jtilâfnamede, Portekiz hükuPortekiz lıükumetine iade ohmmuştu metinin, Avrupa kıt'asile îberik yarım. Bu defa ise Analar İııgiHero tarafından adası sulh çevresinde, takib etmekte olişgal olur.uyor ve İr.giltere 1373 tenberi duğu, tarafsızlık politikastnı ihlâl edecek yani şö>!e b«>le aitı yüz senedenberi h cbir kayıd mevcud değKdir.» müttefiki olan Portekiz hükumetile anMr. Eden ile Salazar arasında laşarak. Aılantik harbini daha iyi idare mesajlar etmek için bu adaları knHanmak. bu Londra 12 (Radyo) İngiltere ile rada askerî tcsisat vücııde getirmek Portekiz arasında 1373 senesir.de imzahava ve deniz üsleri kurınak hakkını ka lanmış olan ittifak muahejefincenberi zanıyor. an'anevî dostluk bugüne kadar devam Tarafsız bir devletin muharih bir dev etmiştir. Asor adaları hakKi'Ha yapılan lete, askeıî nıaksadlar için kııllanılmak yeni am'aşma münasebetile M. Eden'le üzere kcndi arazisindcıı arazi verip ver. Portekiz Başvekili M. Sa'.azar arasında memesi meselcsini bu münasebetle ileri birer mesaj teati oı'unmuştur. M. Saasiirıneğc yer yoktıır. Çiinkü İnciltere ile zaı mesajmda anlaşmanın Atlantikteki Portekiz arasııulaki asırîik andlaşma, nckliyat için bir emnlyet amili olacağmı ona bu çcs'\A kolajlıklardan isliladeyi ve iki memleket arasındaki eski bağîıten.in etmektedir. İki taraf arannda iıklan takviye edecesini "övVmİştir. 1373 te yapian andlaşma ve bu andlaş Portekh hükumeti bir deklârasyon neşretti tnayı kııvvctlem'irmek için yapılan anl.şmaiar, aralarınria bu çcşiıl elbirliMeLizbon 12 (TP.) Devlet basın bürine in.kân verdiği icin PmtekU hüku rosunun bugün neşrettigi deklârasyona meti, İngiltcreye istediâi kolaylıçı şrös göre .Asor takımadalannda İngıltcre tcrmeMe beraber tarafsı/lıjjını ınuhafa. hukutnetine üsler venlmesıne dair, Müt7aya devanı etincAte ve İngiltere hüku tefik devletler tarafuıdan izhar ediltn meti de bıı taraısızhsa saysn îöstermek arzuya Portekiz İngiliz ittifakının şüten geri kalmıyarağınl hildirmekteiir. mulü daâıilinde muvafakat gösterild'.ğ!, Acaha Almanya da. hâdiscyi ayni şe. İngiliz hiuumetine bildirnmiştir. Bu anki'de kabul edcrek Portekizi tarafsız tama neticcsinde Portekizlerin hakkı rsımaga devam edectk nv? Yoksa Poıte hükümranisi ih'âl ed'lmiyecektir. Bütün kizi bu harekPti yüzünden düşman mu takım adalardaki Alman ve üçlü pakU haribler arasır.da saymak isliyerek mi? dahil d:ğer devletler konsoloslukları kalBu cihet hrnüz an'aşı'mamışür. Fa dırüacak ve bu devletlerin tebaası adakat gcçcn Büvuk Harb sırasında Porte lardan çıkanlacaktu. BunuDİa beraber kizin Mütlcfikiere, onterne edilen gemi Portekiz bitaraflığında bir tahavvül baIrrdm islifade hususıında kolayhk çös his mevzuu olmıyacaktır. İspanya Haritermc?i Almarryanm 1916 senesinin 9 clye Nazırı Jordana ile Salazar arasında martında PorteUSze h"rb ilân etmesine scbeb olmuş ve bu yiizden Portekiz, Fransaya s fe'î bir kuvvet gönderdikten b^ş';a şarki Afr'kada da A'.nıanlarla harb etrrişt'. Onun ir'n A'manyanın bu defa da Poıtekize harb i an etmesi muh(Baştarafı 1 lncl iahifede) tmldir. Fakat Pcıırkzin bu yüıdert tedir. Bunlann batı Avrupada ikinci bir tîhl'kr ile ka'sı'aşacağı znnnedilmez. bir cephe açılmasını geciktirmeğe maÇjkü Almaı.ya ile Portekiz araMida tuf infiradcı bir hareket hazırladıkları hırb d'sı kM.in ve inn zamanlarda dasöyleniyor. Bu uydurma şa>"iaların ha fazla Miittciikleri hoşnud etmeli göChandler'in beyanatına dayanılarak çı. aeten, hatta bunu yapmak için AlmanT kanldığı anlaşılmaktadır. Chandler şöyyada Sovyet'ere karşı harb eJmekte olan le demişti: İTjanyol leivonunu freri a'maga başlıyan « Batı Avrupada teşebbüs olunacak İspanya bıılunmaktadır. Bu yüzden Albir istilâ hareketi İntihar derr.ektir. İn. ımnvanın, Portekiı hükumoti tarafından »ilterenin Birmanyada taarruzu gecikvuku bu!an hircketl dıişraanca mahiyet. bmesi İse esasen bir hatadır.> te sayrr.akl* beraber i^in bu kadarla kalClıandler sanıimt kanaatirü izhar etrr~«ı knvvet'e muhtemeldir. mişti. Şımdl sozlerini geri aJnıai istese tngpizîere ve Müttefiklere gelinee Azor adalarını işgal etmekle ve bu adaları çok geç kahniş olur. Diğer dört arkadaşı kuHanrrıak'a, AtlantiÇin ticaret yolları ü da beyanatta bulunurken harb işlerine »eıindekl müh ; m isiasyon ve mevkilerde müdahale fikrinde olmadıklamu söyleyerlesmek ve bunlardan istifade etmek meği ihmal etmişlerdir. Jsini tamam)amış sayılabilirler. Müttefikler bu sayede denizaltı tehlikesile daParti Genel Sekreteri ha tesirü b'r surctte mücade'e edebıleAnkaraya döndü cfk'er, denjrcitıya karşı knllandıkları h:ua ve dcniz vasıtalarını daha iyi eaAnkara 12 (Telefonla) Parti Genel lıs*ıracaklar ve daha aı kayıb vermek Sesret«ri Mahmud Şevket E.sendal seyalırkânlp.nnı arttıracaklardır. hatinden Ankaraya dönmüştür. Atiantikte emniyetin artması. Miittefik'erin daha faz'a kuvvet'enmelçri re harb gü'lerin'len asç^rî kaybı verrrek İstifade etmel"ri demektir. Azor adaları. nın isff?l:, bu yolda atılmış müsbet ve mühim bir ?dım teşkli cdiyor. A Âsor adaiarında İngiltereye askerî üsler verildi bir kaç gün evvel İspanya toprağmda yapılan bir mülâkat esnaamda bu vaziyetten İspanya hükumeti haberdar edilmiştir. CUMHTJRİYET Asor takımaiaları şimal Atlantikte bulunmakta olup Por. tekizden 1300 kilometre mesafededir. TJmum mesahası 2393 kilometre murabbaıdır. Dokuz adadan mürek'ceb oı'an bu topraklar volkanik olmakla beraber yi sulanmakta ve iyi mahsul almmaktadır. Bütün adalann nüfusu 270,000 kişidir. Merkezi Angra do Heroizmo'nun 10.000 nüfusu vardır. Asorlar 15 inci asırdanberi Portekize aiddir ve halkın hemen hepsi Portekizlidir. Adalarda son zamamarda yapılmış bazı hava meydanları ve askeıî liman olarak kul'.amlabilecek testsat mevcııdtkır. Portekiz Japonyaya ültimatom vermemiş Tokyo 12 (T.P.) Portekiz hükumetinin Japonyaya bir ültimatom verdiği Timor adasından askerlerini çekmeği istedi*i ha:<kında Avnstralya^ radyosu ^e diğer düşman haber kaynakianndan intişar eden şayialnrın asılsız oldu ra bildirilmekte ve bu gibi rivayetlerin Japonyanın taraf=ız devletlerle arasm: bczmağa matuf olduğu ilâre edilmektedir. (Başmakaleden tle\am) vakit gecmiş değildir. 1914 te meşhur Tannenberg muharebesini, Dındenburg, aşagı yukarı bu mevsimde kazannuştı. Her ne kadar o dev»rde motörlü vaşıtalarm oynadığı rol, şimdikine nazaran çok az idiyse de, geriledikçe üslerine yaklaşan Almanların bugün teknik bakımdan oldukça müsaid bir durumda bulunduklannı unutmaınak lâzımdır. Her ne olursa olsun, Alman çekiltşinin mahiyeti bakkında simdye kadar açık bir fikir cdinebilm.ş değiliz. Bu çekiliş, Kus baskısının tesirile göze alınan zoraki bir çekiliş ise, harb geüşirainin yarın Almanlara güleryüz gdstermesi, ihtimal dışında sayıîabilir. Yok .plânlı biı' gerileme i!e karşı karşıya bulunuyorsak, o plânın bundan sonraki safhalarını dikkatle beUIemeliyiz. Askerî ve siyasî olduklanna göre bu safhaların ehemruiyeti başka başka olacaktır. Askerî bir plân, muayyen bir hatta kadaı düşnıanı çekip orada kafî rouharebeyi kabul etmektir. Bir yere kadar çekilip bek'emeğe karar .vermekse siyasî bir plân gütmek sayılu*. Şark cephesinde Almanlar bu plân. lardan acaba hangisini takib ediyorlar? Bugünlcrde aydınianması beklenen durum ,Moskova4aki konuşmaların netiresi üzerine de kuvvetle tesir edecek görünüyor. Dnieperi geçen Sovyet kıt'alan? Alman mukavemeti ile karşılaşıyor (Bastarafı 1 inci sahitede) ı'erinde ve bilhassa urta Dinyeperde, Pripjet mansabmda, Gomerin cenub bolgesinde, Vcüki Luki'nln cenub batıslnda düşman hüeumlan akim kalmıştır. Çetin savaşlar esnasında hava kuvvetlerim:z tarafından muhtelif koliarüa dastek'enen kıt'alaruTıiz muvaffakıyetıi ; mukabil taarruza geçmiş'.f»rd r. Son haftalardaki muharebelerde Azak denizinin şimalinde orta Almanyalı 18 inci zırhlı lümeni albay Hauser'in kurrandası aît ı r i a fevkalâde temavüz etmiştir. Sovyetler bazı yüksek mevzilerde çetin mukavemet göstermişler, fakat saat lerce süren çetin çarpışmalardan sonra nihayet tariedılmişlerdir. Zaparoşe köprübaşındaki Sovyet taarruzlan akkn bı. rakılmış ve bütün hatlarda mütearrızla. ra büyük kayıblar verjirilmiştir. Ort, Dnyeper havalisinde SovTetlerin köprübaşiarını tutmak ve arazı kazanma için yaptıkları tecrübeıer mukabil ta. arruzla akamete uğratllnııştır. Bu ke simde umumî vaziyette değişiklik olma, mıştır. Bedbaht ona demezler eçende Cüzel San'atlar Akademisinde açılmış olan bir sergiye gitmiştim. Bu sergi. de bir taşla iki kuş rurduk. Hem «Kenan, ın, hem de «Emin» isminde AJL rtıanyada hattathk ve nıücellidlik tahsil etmiş genc bir muallimin eserlerini gcrdıik. Cildcilik bizde hattatlık gibi geniş tarihi ve zengin eserleri olan bir san'at olduğu jçin babası da kendisi gibi bu iki güzel san'ata hizmet etmiş olan ssn'atkârm cildlerini ve yaalannı yakın, bir alâka ve ciddî bir memnuniyetle grirdük. Verdiği izahlan dinledik. Bu bize milletimizin istidadı hakkmdaki itinıadımızı kuvvetlendiren yeni bir vesil« oldu. Palavradan uzak ciddî iş gören Türk san'atkârlarınuı mevcudiyetl güvenimizi artırdı. i gezeıken teşMr edilraiş eserleı arasında, Kiyef şimalinde Rus taarruzu başladı Fin febliği Berlin 12 (E.P.) Salı günü ögle üze. :ine kadar Berline gelen haberlere göre. Klef şimalindeki saha şark cephesmin yen: bir sıklet merkezi haline gelmiştir. Ptza.tesi günündenberi bu kesimde cereyan etmekte oı'an muharebeler hakkmda henüz fazla malumat yoktur. Ancslî Sovyetlerin burada taarruza geçtlkleri ve çetin savaşlarm devam ettiği bilf irilmektedir. Berlinden veri'en haberler NADtR N.\Dİ Cepheleri gezen âyan azaları Afrika Müttefik umumî karargâhı 12 (a.a.) Bugünku tebliğ: Son Londra 12 (Rndyo) Btıraya gelen 24 saat zarfında her iki ordu cephesinde haberlere göre, A'mPnlar, Asor adala(Kaştarafı 1 ınrı 'aiıılfdel yalnız topçu ve keşif faaliyeti olmuşnnm işgalinden dolayı hayret etmemişAkdeniz komisyonu çalışmalanna tur. lerdir. Çünkü İnşiliz Amerikan tazyibaşhyacak Dün şimaı batı Afrika hava kuvvetle. kınm bu neticeyi vereceği zaten beklenîLoudra 12 (.a.a.) Reuter ajansuun rine mensub uçaklar Korfo adasındak: yordu, diyorlar. İngiliz ve Amerikan Cezayir muhabri bildıriyor: mahfillerine göre, Akdenizde Malta ne düşman hava alanlanna taarruz etmlşler Yeni kurulan Akdeniz komisyonunun dir. ise. Atlantikte de Asor adalan ayni vasalâhıyetlerinin ve kaorosunun kat'i suBüyiik topçu hazırbğı ziyettedir. Müttefikler burasmı işeal etLondra 12 (a.a.) Paris radyosuna rette tesbit ed:lmesirj üç'devlet konfemekle. Akdeniz gibi, Atlantiğe hâkim olgöre, İngiliz ve Amerikan kıt'alan, çok ransmın toplanmasından evvel beiklememuşlardır. büyük bir meydan muharebesimn yapı meîidır. Konıisyon azasmdan İki kişınir. yani Rusya namına Vışınski ve Amerika lac?ğını gösterlr şekilde şİddetH bir Kont Sforza İtalyaya gidiyor çu hazrclık ateşine başlamış'ardır. top namına Leon Wılson un gelmiş oln.a'aStokholm 12 (TP.) Londradan rına rağmen büro ıcin henüz bir bina Alman tebliği büdirildiğine göre, Kont Sforza Churtutulmamış ve bir sekreter tayin olunBerlin 12 ((T.P.) Resmî tebbğ: Cechill ve Eden'le uzun müzakereler yap. mannştır. Vişinski'ye yardım için pek nubî İtaı'yan cephesinde düşman yalnız mış ve İtalyanın şimdıki ve gelecek du. yakında 30 kışilik bir Sovyet heyet:ııin orta kesimde bir kaç mevziî taarruzda ruraunu görüşmüş ve bu münasebetle gclrnesi beklenmektedir. Sovyet heyetibulunmuştur. Muvrkkaten açılan bir İtalyan Kraluıın günleri sayıh olduğunu nin böyle kalibalık olması, Moskovanın gedik mukabil taaıuzumuzla tasfiye İhsas etmiştir. Kont Sforza pek yakınkendi teşebbüsu üzsrine kurulan bu koedilmtştir. Sair kesimlerde düşman müda cenub Italj aya gidecektir. mUyona verdiği ehemıniyeti gös'.ermekcadele grupları anbean artan tcpçu fatedir. Split şehrinde Sovyet aliyetj himayesi altında bulunarak savaş İngıltercnin şimal Afrika elçisi Mac hatlanmız yakininde görüJmüşlerdir. cumhuriyeti kurulmuş Wülam, Londradan döner dönmez ko12 adanm deniz bölgelermde hava Stokholm 12 (TP) Budapeşteden mjsyon ük faaliyetine başlıyacaktır. gelen haberlere göre, Dalmaçyada Split kuvvetlerimiz bir düşman harb gemisinj Japonlara göre şohrinin çeteler tarafından işqal olunan batırmış ve düşmanın. ada'.ardnki üs nokBerlin 12 CI.P.) Tokyo gazeteleri, Çankaya vapuru kurtarırdı kasımlarmda 11 eylulde sosyaüst bir talarlnı müessir surette bombardıman Moskova kOiiferansınm başlıca mevzuuÇanaikale civannda karaya oturduğuSovyet cumhuriyeti tesis edilmistir. Fa etmiştir. nu Balkan meselesinin teşkil edeceğini nu yazdığımız Çankaya vapuru kurtakat bu cumhuriyet Alman kıt'alarının Müttefik umum karargâhı yazmaktadır. nlmıştır. Gemi limanımıza hareket etşehri işgal etmesi dolayısile tekrar fesh. Napoliye kuruluyor Berlinin mütaleası miştir. edilmiştir. Londra 12 (a.a.) Cezajir radyosunBerlin 12 (T.P.) Bcrlin siyasî mahda Amerikalılar tarafından yapılan neşManifatura tevziatı Alman sefaretinde gazete. riyata göre Napolide bir Mü'tefik umum fıTerinde, Moskovada top'anacak olan üçler konferansı hakkinda, Sovyet basın Değişmez gelirlilerin manifaturalannı ciler için çay karargâhı ihdas edilecekür. Napoli limave makamlarımn ıfşaatta buîunmama Memuriar Kooperatifi dağıtacaktır. Hal. nı şimdi Müttefik gemileri tarafından Ankara 12 (Telefonla) Bu pazar sma işaret edilmekte ve Müttefik bası ka aid tevziatı da İzmir manifatura taakşamı Alman sefareti matbuat ataşe kuilanılmaktad'ir. nınüa bu hususta yapılan mübalâğal: cirlerinin Bahçekapı ve İstaabul maniliği tarafından yerli ve yabancı basın neşriyata dikkat nazan çekilmcktedir. fatura tacirl^rınn Yen:postane karşısmMüthiş bir kasırga mümessiilerine bir çay tertib edilmiştir. Avni mahfllerin mütaleasına göre, Sov ' daki msğazlarından yapılacaktır. E.Telâ Çayda bir harb filmi göstsrilecekür. Bu Meksiko 12 (T P) Cumarteîi cün. yet Rusya bu konferansta bütün siyasî, dar geUrîıler manifaturalannı alacak, arada MussoPni'nin kaçırılışma dcir de kü kasırgada 52 kişi öîmüş, 102 kişi talebîerinin kabul ed : lmss:ni temin ede bilâhare diğer halk istihkaklannı alzdlklerini bugün açığa \iırrnustur. varalanmıstır. cekitr. ' caktır. Haber, Almanyad^ hayret uyandırmadı Bomaya karşı büyük taarruz baslamak îizere Berl.n 12 (TP.) Beyııe m,lel haber. ler bürosu şark cephesi cenub kesimi hakkmda atideki mütemmim maıumatı vermektedir: Yeni ağır hücum tenkları. nın himayesinde Alm3n kıt'alan Azak denizile Melitopol arasında Sovyetiere taarruz etmişler ve cenub ve doğuva do&ru eenis büvük saha kazanmlşlardır. Amerika Harieiye Nazırı Moskovaya gidiyor Helsinki 12 (T.P.) Fin resmî tebli ği AnnusBerzahımn orta kesimnde 2 bölük kuvvetile yapılan düşman hücu muna mâni olunmuştur. Berzahın dcğu kısmmda bir keşif kolunun taarruzu Bedbaht ona derler kl eîinde cühelânın sür'atle püskürtüımüştür. Sair ceph Kahrolmak için kesbi jsemalü hüner kesimlerinde mühim bir hâdise cereyan eyler etmemiştir. Beyti gözüme iliştî. Demiryolleınnı tahrib içm Bir teessüf, b k teessür ifade eden bu kullanılan makine hazin şikâyet Uk söylendiği devirde ola Moskova 12 (a a.) Almanlar, Ruski haklı idi. Ziya Paşa bununla belki yadan ger; çekiüîleri sırasında. demir. rr.jhitinden bezmiş olduğunu. lâfını a n . yollarmı kullanılmaz ve İşe yaramaz hale getirmek İçin yeni tipte bir ma lıyacak kimse kalmadığınj söylemek iskine kullanmaktadırlar. Bu makine, tiyordu; lâkin eğer insan ya,«kesbü k e . kudretli bir lokomotif tarafından çeki nıal» etmiş bir bedbaht. yahud bu bedlen ve rayîarla traversleri yerlerinden bahtlarm kemalini anlamıyan cahil olkopsrarak karmakarlşık bir çelik ve tah mak şıklarından birini seçmek zorunda kalrrsa ben tereddüdsüz olarak birindyi ta kütlesi haline getiren husuFÎ bir tcrcih ederim. Çünkü dünyada rahil ol. ha7dan ibarettir. * mak, ve bu cehlile bir takrm kemal saMersinde bir fabrika yandı hiblerini bedbaht etmek kadar büyük Mersin (Husu=i) Ziraat Bankasma frlâket olaraaz. Diyeceksiniz ki: aid olup Turyağ'm İcarmda bulunan yağ fabrıkasında çıkan yangın netice O farkında değildir ki... sinde fabrikanın büyük bir !usmı yaru Öyledir. Pisler, iğrencler, sulular, sardıktan sonra İtfaiyemizin gayreti saye hcslar ve huysuzlar da kendi hallerinsinde söndürülmüştür. Zarar ve ziyan den şikâyet etmezler, lâkin herkes o n . 400 bin lira tahmin edilmektedir. lardan istikrah eder ve kimse onlar gibi Mersinliler bir lise istiyorlar olmak istemez. Cahillik büyük bir belâdır. Kötülüğü, Mersin (Hususi) Her sene toplanan Parti kongrelerinde İçel vilâyetiıün zaran ve musibeti yalnız sahibine debütün kazalarının dileklerinin başmda ğil, etrafına da ulaşan ve bulaşan bir Mersinde bir lise açılması gelir. Hattâ belâdır. Onun içindir ki elimden gelsa geçen sene bunun tahakkuku için bir k«sbi kemal edip cahiller elinde kalmayı de cemiyet kurulmuş ve lise binasının cabil olmağa daima tercih ederim. B a yapılacağı yerin istimlâkine tevessül e . bedbahtlığı hissetmek cahillik ve n a i dilmiş, ithalâtcı birliğinde muhtelif danlığin yanında büyük saadettir. tüecarlar namına bloke edilen 67 bin liGencler! Bütün gayretiniıi cehli e ı ranm da liseve verilmesi o zamanki nıek. cehille mücadele etmek ve cehilTicaret Vekili Dr. Behçet Vz tarafından den kurtulmak yoluna sarfediniz: Öğkabul edilerek para da verilmiştir. rendiğinni, söylediğinizi, hulâsa kemali. Aradan 10 ay geçtiği halde üse bina nîzi klmseye anlatamadığınua sebeb gössının inşasına başlanmaması bütün İçel tcrerek kesbl kemal» etmiş olmanızdan halkını müteessir etmektedir. Kıymetli dolayı asla nedamet göstermeyin, çikâyet Valimiz Tevfik Sırrı Gür'ün her sevden tme\nn! ogrenmenin, bflmenin ve cehiL önce en büyük derdimiz olan Hsenin inşasına el koymasını sabırsızhkla bek dçn kurtulmuş olmanm başhbaşma bir tadı, bir keyfi ve paba biçilmez r>ir kıylemektedir. meti vardır. B. FELEK \ YENİ ESERLER. ) îktısad ve Harb Bu kitab. gerek birinci, gerei ikinci dünya harblerini, mühim iküsadî mevkilerde bulunmak suretile, yaşamış maruf Macar iktısadcısı Ar.dre Telekl tarafından kaleme alınmıştır. Harb ekonomisinin türlü meselelerini .ktüel misallerle inceliyen bu kltab genc iktısadcılanmızdan S ı m Yarcalı va Vehbi Belgil tarafından pürüzsüz ve herkesin anlıyabilecegl bir dffle türkçeyo çevrümis ve tJniversite Kitabe\i tarafından basılmıştır. Okuyuculanmıaa nararetle tavsiye ederiz. İ AMCABEYE GÖRE.., Krallaran Hayab Birinci cildi ile büyüi alâka, uyaadıran, üstad Hüseyin Cahid Yalçının dilimize çevircftğl (Hususi haya,ttorında Hükümdarlar) ın ikinci ve son cildi ;ıkmıştır. Bu cüdce. Amavudluk KraU Zoga'nun, İtalyan Kralı Victor Emmanuel'in, Yunan Kralı G«orge'un, geçenlerde ölen Bu^ar Kralı Boris'in, Japon İmparatoru Hirohito'nun, Halaeş İmparatora Haıle Selasie'nin, İspanyaj Kralı 13 tincü Alphonse'un, HavdarAbad Nizamı ve Aga Hanın, eaki İngilia Kralı 8 inci EcSuard ve Madam Simpson'un, İngiliz Ana Kraliçesi Mary'nia Belçika Arta Kraliçesi EMzabeth'in, Yugosiav Kraü Ejerre'in, eski Bulga* Çan, Boris'in babası Ferdinandın, İ n iltereli Prenses EUzaıbeth'ia, şimalll Krallar 5 inci Gustave, 7 nci Haakon, ve İP uncu Christian'ın saray'.annın ve IUSUSİ hayatlannın içyüzünü bütün i n , ;eligi ve teferrüatile bu cildde bulacak;mız. Yedlgün neşriyatından olan bır [îymetli eserin fiatı 125 kTiruştur. Tav. siye ederiz. ömsr Rıza OOĞRUL Ankarahlara Londradan gönderilen mesaj Londra 12 ca.a. ) Londra kontluğy umıımi mcc'lsi rcisi Sir Rıchard Coppoc.î. Ankaranın Türkiye hü'îume'.inin meıkezı o'uşunun 20 nc'. yıldöaümü münarebeli'e Ankaralılara bir mssaj göndermiştir. 1 Ceb denizaltılarını iki kişi kullanıyor Wa=h!n3ton 12 (a.a.) Hırb'ye Nazırı albay K:ıox, T^rpltz A'.man zırhısını hasara uğrat'.n İng:liK cep denizaltı'.ann yalnız iki kşi ] ik mürcttebatla idare ecüld klerini b.ıglin açtğı şurmuîtur. Kadm onlarm içeri girdik'erim gorün. ce kımıldadij gülümsiyord ı. Yuzü faz la ihtiyar, buruşuk değildi. Saçiarı da yarı yarıya kırlaşmıştı Fakat Mavi goz. leri solgun, yorşun ifîdesi ıls ya?mı gfsteriyordu. Koltukta dimdik oturrr.uç. tu. Omuzlan geriye doğru gerüm'ş, vaıiyetteyd^ başım arkaya atışmda rrlüğrur bir ifade vardı. Yüzünün ılk tesiri Zehranın üzerinde hi^ de fazla se. vımsiz olmadı. Bilâkis kalkıp annesini kuraklamasını^ kendisini çenesinlen tutup bir çocuk oksar gibi öpmesini pek sevimli buldu. Cclâl Tahsine gelinc? o. öbürlerinin mevcudiyetlerinden habarsiz gibt kapıdan girer girmez gözlerini Zehranm ü . zerine dikinişti. Bu sıkıntılı ziyaretin îonuna kadar da bakışlarlnı kızın üzerinden ayırmadı Zehra, bu bakışların altırda hareketierini büsoü'ün şasırmıs. tı. Gösterilen yere düşer gibi oturdu. Kalkmcıya kadar gözlerLni, Ayşe haladan ve Celâl Tahsinden durm5dan Ka. çırarak, ayakları birbirine bitişmış, hareketsiz, uslu bir çocuk gibi kıpırda. ruadan kaldı. Heyecan^an odamn havası ona bulanık gibi geliyor. Hareketleri vtizuhla tef. rik edemiyor, sesleri uğu'tuter halinde duyuyor, keiimclsrin bir çoğunu kaçıriyordu. Celâl Tahs!n, kızm o ana kadar hîç görmediği yepyeni bir erkek tipi idi. El. biselerine, sarına, traçına, sisara çıkan. şma ve nihayet konurmasına kadar bu bambaska. bir adamdı. waroVf>npr' otu Profesörleri görmek istiyorsan bckl'sme Amcabey, yeni bir msseîeyi çözmelvle meşguller!.. A. Gene talebe yurdu meselesi mi? Hayır, bu sefer başka: Malum a, bazı talebe bir türlü sınıf geçemiyor... ... Çoluğa çocuğa karıştığı halde fakülte fakülte dolaşmaktan kurtulamıyor!.. ... Profesörler basbaşa verdiler, iste bunun sebebini anyorlar... ... Bakahm talebe neden «çakıyor» ?.. A. Neden olacak bayım, bir şeyden çakmadığı için!.. OGUŞü ROMAN : 1 4 Yazan: PERİDE CELÂL beâiriyoıüu. ruşu rahat ve serbestti. Bununla bera judailarmm kıvnnunda Zeiıra, iik anda, bu adaım koca, yaüud ber başkalarından, ayn çekümış, mesi. feli vazıyeUni muhafaza euneğe gajrjt sevgüı olarak duş'jmneyi unutmuştu. eder gibiydi. Saçiarı hafif dokülmüştü. Soasuz bıx iıeyecan ve lıayranuk ıçiaAlnı geniş, yüzü solgundu. İnce dudak deydı.Onun yalmz tebessumuııü sevıniş. larının üzerinde koyu kumral kalınca ti. Bu tebessüm kalbine sıkıntı verıyor. bıyıkları vardı. Zehra billıassa vücu. du. Bır muddet sonra Ayşe halamn Celâl Tahsin fincanı mısaya bıraktık. dünün uzunluöuna, gsnig, ince ve biçim. soluk mavi gözlenni kırparak, cılız kir. li omua'arına dikkat ecti. Karşısmda pıklerının ar2smdan kendisine bir ba. tan sonra yavaşça: yorgun yüzîü, şişmanca, geçtin bir a kışmı yakaladığı zanıan kız bır anda bu Sizi rahatsız etmiyormn ya? diye, dam bulacagmı sanm?ştı. SDrıra. onun kadınm da üz:rmde ilk yaptığı iyi teji sordu.. ancak mcda mecmualarır.da Srneklerini rin âdeta kaybolduğunu iıissstti. Ana Zehra cevab vermek istedi. «"Hayır» gördüğü sadeliği içindekl şıklığı, kızı hay. oğul ikisi de Münire ve Melek hammla demek, annesinin gelirken öğrettiği n a . meşgul gorunüşlerine ragmen kendis.ni ran bıraktı. Celâl Tahsin de Ayşe hala gi. zik cumlelerdfin birini söylenıek istıyor. bi mağrur bir insana benziyordu. bakışla. bir an gözden kaybetmiyorlardı ve Zeh du. Fakat sanki birdenbire bütün keli. ra annesinin elile diktigi beyaz ipes rmdaki uzak, dalgın ifade, bıyığmın bir meleri unutmuştu. Bir şey söylemiyor, ucu hafif kalkarak arada sırada müs elbisenin ıçmde kendisini ralıatsız, h a . titriyordu. Celâl Tahsin: reketlenni kaba hissediyor, saçlan, en. tehzi gü'ümseyişile cldulrça soğuk, fakat Biz yabancı değıîiz diye. devam et^ azîl bir hali vardı. Münire ile de resmî sesmi yakıj'or, yuziınde acaib bır ka. §ınma ile her an kım'ldamak ihtiyacı i. ti. Benden çekır.memelisinu:. Ben sizin konuşuyor, annesine, karşı îıürmetkâr, akrabanızım, sizınle dost olmak istiyo. fakat lakayd görünüyor, Melek hanıma çinde sakin. hareketsiz oturmaya giiçlük. rum. le tahammül ediyordu. ise kabil olduğu kadar dikkatli, hürmet. Zehra uzaktan annesinin: «Cevab ver. kâr. hatta m'.ıhabbetkâr muamele ediHizme^çi kahveleri getirdi. Ayşe hala yor. bununla beraber kadınm taşrah Münire ve Melek hanım bulunduklan sTisma» demelt istiyen sıkmtılı gözltrim tâbirieri. samiml, coşkun hareketle.l yerde birbirlertne yaklaşmış, konuşuyor. gördü, Güçlükle: kars'sında o müstehzi tefbessüm, deriıal lardı. Zehra gözlerini yere dikmişti Y&L (Arkası var) nız Celâl Talısiııln koyu kalıve rengi, ince uzun isiarpinlerini görüyordu. Bir an geldi ki bu isfcarpinler kunıldadı. A. dam ayağa kaikrr.ıştı. Zehra iskarpmle. rın kendisine doğru ilerlemekte oldu. ğunu görclü. Eudaklan kısılaıak gözlerini yumdu. Fakat Celâl Tahsmin yak. laşîıgını hissedinco gözlerini açtı. Başını kaidırdı. Adam gülümsiyerek bakıyordu. Bir ıskeuıle çckip yanıııa oturdu. Zeiıra. n:n elinde kahve fincanı titrıyordu. Celâl Tahsine uzandı. Fincanı yavaşça »onun elinden aldı ?e yanındaki küçük masaya bıraktı. Zehra bu hareketteki incel.ği onun fincanı almak içm uzanan uzun solgun parmaklannı, kendisine doğru eğilişini sonradan bütün gece hatırladı. Türkiye Spor Ansiklopedisi Türkiye Spor Ansiklopedisinin 9 uncu sayısı, çpk güzel renkli bir kapakla, Cehdi Şahingjray, Said Salâhaddin Cihanoğlu, Suad Erler, A. Atcı, Hilonet ^ Feridun Eş, Kerim Kaııok, Ahmed î h san, llhan Arakon/ Eşref Şefik gibi t a j nınmış spor muharrirlerinin güzel makaleleri, meşhur kaleci Cihadla bir r o . portaj, Fenerbahçenin tirıhçesi ve rnuh J telif yazı ve bol resirr!erle çıkmıştır. i Memleketimizin en zarıf bir mecmuasıj olan Türkiye Spor Ansiklopedisini her> kese tavsiye ederiz. SAÇ SABUI\U Saçların dökülmesine mâni olur, kuvvetlendirir, uzatır ve kepekleri sureti kat'iyede izale eder. HASAN DEPOSU ve şubelerinde bulunur. SÜMERBANK Hareke Mensucat Fabrikası Müdürlüğünden: Anuşka İvan S. Turganief'in bu eseri Ahme Cemil Miroğlu tarafından dilimize çevrilmiş ve Semlh Lutfi Kitabevi tarafından neşrolunmuştur. Tavsiye ederiz. İstanbul 3eledlyesi ŞEHİR TreATRÜSÜ B U A KS AM Saat ».SO da DRAM K I S M I NASIL HOŞUNUZA GİDEKSE. Yazan: W. ShaKespeare Türkçes:: Edebiyat Fakülteâ İr.gilizce şufeesi K O M E D İ K I S M I B O K S Ş A M P İ Y O N O Yazan: Carl Mathern. Otto Schvrarz Türkçesi: S. Goktıı. Pazar günleri 1530 da matine İŞÇİLİK EKSİLTMESİ 1 Yeniden İnça edilen mamul ve gayrimamul binasl ahşab Taf ve dolab'arınln 4500 lira keşif bedeli imal ve yerîne vaz'l işçiliği açik ek. siltmeye çıkarllmlştlr. 2 Malzeme tamamen fabrikadan verilecek ve mevcud doğra.ma makinelerinden fennî şartnamede yazıll şerait dahllınde istifade eujriiecektiı. 3 İhale 14/10/1943 perşembe günü saat 14,30 da Herekede FabHka Müdirivet odaslnda yapilacaktlr. 4 İlk teminat akçesi 340 liradlr. Daha fazla İzahat almak istiyenler hergün İnşaat Kontrol Şefliğine müracaat edebilirler.