12 Ekim 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
r RAHIB MURE'nin 6ÜNAHI Yazan: E. ZOLA. Çeviren: H. VAROGLU Zola'nln şairane yazdlğl edebî btiyük bir roman. Fiatl 250 kuruş. Hilmi Kitabevi 20 nci yrl sayı: 6881 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhurıyet, İstenbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298 İdare ve Matbaa klsml: 2429924290 r CEVDET PERİN FRANSIZ DİLİ GRMİERİ LKE ve ORTA O Tanesi 150 Salı 12 Birinciteşrin 1943 Ahmed Halid Çindeki Japon ordusu çekiliyor Japonlar, ric'atlerini örtmek için şaşırtma taarruzlarına başladılar 1 Denizaltı harbi Almanlar miknatıslı torpiller kullannağa başladılar Muhtelif denizlerde yeniden sekiz Müttefik gemisi torpillendi Berlin 11 (T.P.) Resmî tebliğ: Alman denızaltılan Karaıb denızınde NovalyaSeınllya'nın doğa istkametincie, şımali Atlantlkte ve Akdenlz bolgesinde 40.200 tonllâto hacnlnde 8 geroiyi batırmış veya torpii isabetlerile ağır hasarlara uğratmıştır. Gemı kafilelerinin erardyet teşkıllerinden 2 rnuhTİbâe 1 karakol gemlsini batırmış'ardır. Uçler konferansı Rus, Amerikan, îngiliz murahhasları Moskovada toplanıyor Âmerikanın yeni Moskova elcisinin beyanatı ((Sovyet Rusya ile daha sıkı iş birliği yapmak zamanı geldi.)) "Uyanık Türkiye,, Yarıresmî Macar gazetesi, dış siyasetimizi övüyor Budapeşte 11 (aa.) Anadoıu Ajaru sının hususî muhabiri bıldiriyor: Türklyenin tarafsızlık slyaseti bir müddettenberi bütün cenub doğu Avrupa basuunı meşgul etmektedir. Gene bu mevzu etrafırKİa yan resmî Macar gazetesi Pester Lloydde «Uyar.ık Tur. kiye» başlığı aı'tmda neşrettıği bir makalede şöyle demektedır: «Harbin muhtelü safhalannda muhariblerin dikkati her ne vıkıt Turkiyeye döndü ise bu memleket bıdayetteki t a . rsfsızlık siyasetini sükunetle muhafaza etmistir. Bu siyasetın en kiyasetli yol olduğu her defasında sabit oırouştur. Şunu urrutmamak lâzlmdır ki, Adana konferansında Mr. Churchill harb sonrası teşkilâtında İngilterenin Türk İşbirliğıne güvendiğinl bildirmlştir. Ankara huku. meti de Türkiyenin hıç bir toprak taleb'nde bulunmak niyetinde olmadığıpı ve (Arkası sahife 3, ıfitnn 2 de) Almanlar yeni bir torpil kullanıyor Çinde dağlık bölgelerde Gerilla savaşlan yapan Çîn askerleri Londra 11 (aa.) Churchill İle Roosevelt arasında neşredılen müşterek biı demecden anlaşiı'dığına gore Alman denizaltılan son zamaniarai yeni bir torpil kullanmağa başlamıslardır. Miknatıslı olan bu torpilın hareket istıkame. tl, vapur pervaneıerinin çıkardlğı sesle kendillğinden değişrr.ekt3jıir. Yenl •torhakkında fazla tafsllât verHmemlş olmakla beraber bunun gemilerdeki elektrik cazibesine tâbi olarak hareket ettiği ve pervanelerin gürüUiisL'e ınfilâk ettiği de söylenilmektedir. Çin istiklali Amerikan hava kuvvetîeri ve Mareşal Japonlara büyük zayiat verdîrivorlar ÇanKayŞek in Cmmfanr Reisiiğme seçUen Mareşal ÇanKayŞek, diın. denberi yeri vaafesine başIamı# bnlBnuyor. Bu hâdise. nin ayni zamanda çin Cumhuriyetinin oluz ikinci yıldonumüne rastlaması, dunya milletleri arasinda lâyık olduğu şerefli yeri almak nğnmda altı yıldır dövuşen 1yi kalbli ve asîl yaradılışlı Çiııli dostlarımız hesabına hayra yorulacak bir tesadüftür. Çin dendiği zaman ÇanKayŞek'i ve ÇanKayŞek dendiği zaman da Çini hatırlamamak mümkün degildir. İstilâ ordu lanna karşı ilk giindenberi mukavemet bayrağını açan, kısa zaraanda hürnyet fisıkı milyonlarca yurddasmı etrahna toplıyan bn ünlü kunıandan. hakkmı an>an mazlum milletleTİn Uzaksarkta bu. gün en kuvvetli bir mümessilidir. Asırlarca AvnıpabJarm iktısadî tahakkümü altında bir sömürge hayatı yaşıyan Çin, kendini toparlayıp kımıldamağa basladığı zaman. tam b i r istiklâle kavuşabilmek için önünde çetin ve aşılmajı sanılan yollar vardı. Memleketin genişliği, ttüfusun havsalaya sığmıvscak bolluğu, baslıca servet kaynaklannın yabancılar elinde bulunması, muhtelif bölçeler arasında örf, âdet, hatta din ve dil farklan mîllî olusun zarurî kıldığı birlesme ve yüksehne sartlannı son derece güçleştiriyordu. Buna rağmen istiklâle sugamış yurdsever Çinliler her engeli hiçe sayarak millî bir bütün yararmak uğ. runda gayret harcamaktan bir an olsun bıkmıyorlardı. Şarktan ve garbdan gelen ber saldın içerideki nıh olusnnn yıkamıyor, bilâkis bu olusu sağlamlamağa yanyordu. Ne Mançnri meseleleri, ne de kcmünist propagandalan, bazı kimselerce Uzaksarkta beklenen çözüntüyc yol acabildi. 1936 yılmda Japon harbl basladığı zaman, dünya efkân, Çin mukavemetinin lızun müddet sürebileceçine pek ihtimal vermemişti. Fakat Maresal ÇanKay.Şek'in kıımandası altında dö\ü«en Çin yurdseverleri biitün tahminleri boça çıkardı, zaman zaman harikalar yaratarak millî kurtuluş tarihlerinde yer abcak zaferler kazandı. Avrupa harbinde malzemenin oynadığı rolün ehemmiyetini hergün göîüyoruz. Endüstri gahasında >eter derecede veritn temin edemiyen milletlerin başan elde edemiyeceği, hatta uzun müddet dayanamıyacağı söyleniyor. Avnıpa için doğru olan bu hükmün Asya milletleri hakkında bahis mevzuu olamıyacağını Çin bir daha İsp3t etmistir. 1939 harbi Uzaksarka sıçraymcıya kadar, düşraanına nazaran endüstrisi çok zayıf olan bu millet şuradan buradan güçlükle tedarik edebildiği derme çatma malzeme üe savaşıyordu. Harb TJzakşarkta da alev. lendiği zaman, Japonlann Anglo.Sak. sonlara karşı elde ettiği başarılar y'i•unden, bir arahk, Çine giden biitün yardım yollan kesilherdi. 941 ve 942 yıllan boyunca, Çan.KayŞek ordulan. hemen en ufak bir yabancı desteginden mahrnm olarak, vasıta bakımından çok lengüı Japon knvvetlerine yalnız mîllî enerji kaynaklan sayesinde karşı dnra. biidiler. Bn itibarla Uzaksarklı dostla. rımızın başarmaya azmettiği bugünku X4!*MX sahife 3, sütan 4 (e). Çungking U (a.a.) ~ Doğu Çin htıdudunda b ü a s s a K'ıangau ve Anlhvey vilâyetlerinln cenub çevrelerlle Yang Çekyang nehrlnin doğu cepheslnde çok siddetJi muharebeler devam etmektedir. Düşman taaıruzu büyuk ölçüde olmakla beraber, Ihtiyatları kâfi olmadığmdan ağır ağır Nanking'e doğru geri atılmak. tadır. Bu taarruzun hedefi henüz belli değildır. Her hfllde Yangse vadistndeki Japon krt'alarının tarr^ımile geri çekilmesini temin için Japon başkuraajıdan. lığınm bir şaşırtma hareketi suretinde gosterilmek istenilen bu taarruz esassız oKa gerektir. Küçük tngi'iz denizaltılannın faaliyeti Imerikamn yeni Moskova elçisi Harriman (sağda), ChurchiUln Stalini nyaıet ettiği vakit Moskovada hususi Amerikan miunessili olarak bulunmıtştu Bn resim o vakitki görüşmeter esnasmda almmıştır. Londra 11 (a.a.) Bırleşik Amerıka. « Bırlejmış m:lletler kuvvetlerinin nın yeni Sovyetler Bırlıği bujuk elçısi sarktan, cenubdan ve ba'Han AlmanyaHarriman bugün gazetecı'ere yeni va ya yaklaştıklvı çu sırada Sovyetlerle zdfesının başma bujuk b'r mcmnuniyetle eskerî sahada daha sıkı bir işbirliği gıttiğlni soylemiş ve demiştir ki; (Arkası sahife 3. sütnn 3 te) Londra 11 (a a ) Amiıalîık dairesinin büdirdiğine gore küçÜK İnglliz de. mzaltüan Norveçte Aİten flyordunda bu lunan AÂman muharebe donanmasına bir hücum yapmışlar ve Tirpitz zırhlısım hasara uğratmışlardlr. Hucum 22 ey. lulde yapılmıştır. Ertesi ?ün A^man tebliği küçük modelde denlfeltılar 'tarafından yapılan hücumun püskürtvudüğünü ve esfrîer almdığım bildirmlştlr. Acı bir kayıb Almanlar, Dnieperi muhtelif yerlerden Meşhur gureşçi geçen Kızıîorduyu durdurmağa çalışıyor Tayyar Yalaz vefat etti Ruslar köprübaşılarını genişlettiler Moskova 11 (a.a.) Sovyet geceyansı teblığı: Orta Dlnyeper istlkametinde, kıt'alarımız koprubaşlarını genişletmek ve ır.evziıerini düzeltmek suretile taaarruz. lanna devam etımişlerdir. Gomel istıkametbıde kıt'alanmız Sozh ırmağl üzerinde bulunan ve şehrin dış mahallesi olan Noboblitse demlryolu kavşağ:le daha bir çok meskun yerleri İşgaı etmlşlerdir. Vıtebsk istikametinde kıt'alanmız 40 tan fazla meskun yer zaptetmislerdir Büyük Rus taarruzu Çindeki Amerikan hava kuvvetlerinin faaliyeti Çungking 11 (aa.) Amerikan fcava koı'unun tebliği: Avcılarunızın refakatinde hareket eCArkası sahife 3, sütnn 4 te> Çin Cumhnr Reisi Mareşal ÇanKay.Şek Memur maaşlarına yapılacak zamlar Ankara 11 (Telefonla) Memurlara halen bulunduklan derecenin bir >üksek derece maaşının verilmesi eîrafmda Maliye Vekâletince tetkiklerde bulu. nulmaktadır. Üzerinde gorüşülen ilk projelere gbre her memur bir derece terfi elmis addolunacak ve maasını ona göre alacaktır. Hükumctçc buna imkân görülemediği takdirde, hajat pahalılığımn devamı miiddetince, memur maaşlaıına Merhum Tayyar Yalaz muayyen bir nisbet dahilinde zam yapılması düsünülmek+edir. Bu ınevzudaki tetkiklerin yakmda bir neticeye bağlanacağı kuvvetle Beden Terbiyesi Umum müdıhiüçü muhtempîdir. Güreş Federasyonu başkam yüzbaşl Tayyar Yalaz'ın Ankarada vefat etmiş olduğunu büyük bir teessurle öğrendik. Merhum Tayyar, Türk sporcuları içlnde sporculuk ve Türklük şerefini muhafaza da en buyük titizlık göstermi?, iyl huyluluğu ve dislpıine riayetile tanınmış pek kıymetli bir genccıi. 1924, v e 1923 olimpıyadlarmda muvaffakıyetli surette Türk Alman tebliği Fuhrer'in Umumî karargâhı 11 (T P ) Alman Başkomutanlığrmn resmî tebli. ği Azak denizinde Saporoşje a r asmda Sovyetler kuvvetli topçu, zırhlı ve savaş uçak kuvvetleriyle desteklediklerı taarruzlannı arttırmışlarsa da inatçı Alman mukavemeti önünde akamete uğ. ramışlardır. Orta Dinyeper'de de Gomel'm cenubunda ve Smolensk'in batı savaş bölge. sinde Sovyetlerin bilcümle hücumları püskürtülmüştur. Veliki Luki'nin cenup batı yarma noktasında ağır savaşlar azalmadan devam etmektedir Son iki rtın zarfında şark cephesinde 283 Sovet tarüa imha edilmiş olup en ziyadesi Mel'topol ile Saporoşje kesimleri ara,, sı^da düşurülmüştür. Hava kuvvetlerimiz cenub ve orta kesimlerde ordunun kuvvetli teşkillerini destekliyerek düşmanm Ikmal münakalâtına taarruz etmistir. Bu taarruz. da dün 48 Sovyet uçağı düşürülmüş, 3 uçak kaybımız oümtıştur. Şark cephesinden resimler: Yanmakta olan bir şehrin sokaklarında muharebeler oluyor Cenub Italyada harekât yavaşladı (Arkasj sahife 3. sütnn 4 t«) Stalingraddanberi en büyük muharebeler Stockholm 11 ( a a ) Eritanova: vŞlmdi takriben 8 Eus tümeni yani 125 000 kişi toplan ve tanklarib ve büün teçhizatile Dİnyeperİ geçerek nehrfn garb kıyısı boyunca iler'emeğe devam etmektedir. Kızılordu, inadlı karşı taar. uzlara rağmen tesis ettiği köprübaşlarl(Arkası sahife 3. stitun 5 te) Alman radyosunun yanlış bir haberi Londra 11 <"a a ) Alman haberlar a. jansı bugun yabancı memleketlere yap. ı neşnyatta Türk hukumetının. T u r . kiyenin Karaöeniz sahıllerinı askerl mu. dafaa bölgesl ılan ettiğıni büdirmıştir Turk hüKumetl daha e\velce bazı liman. lann askerierden başkalanna yasak e. dilmesini kararlaştırmıştır. Anadolu Ajansının notn: Bu haberin tamamıle asılsız oldugu anl&şılmışür. NADİR NADİ Harab olan Napoüde havagiri tesigatı da bozulduğundan halfe! yemeklerini sokaklarda kurdukları ocaklarda nisnıyor (Telgraflar 3 Uncti sahifemizdedir) 20 nci yıl bayramında siz ne yapacaksımz?'. 10 yıl marştm söyliyeceğiz!.. 1
