4 Aralık 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 4 Bîrîncîkânun 1942 Askert vazıyet Tetkik ve Tenkid İki seıte sıtııf ta kalan talebe Halktn şihâyeti Emekli telgrafçılann tekaüd maaşları Güzel san'atlar ve ortalarındanberi mo Eski tekaüd kanunu esaslan dahilinaraşürıcı tefekkür dası geçmiş oian ve de emekliye ayrılan telgrafçıların teşubelerini bir analoğusa şerbeti kadaı kaüd maaşlarmın azlığı vaktile hükunın çocukları farze I mide bulandıran, metçe nazan dikkate alınmış ve bundersek; roman ve ^ ^ ^ .İr.cil Romanüzmi» larm maaşlarma her sene yüzde yirmi (Baş tarafı 1 incl sahifede) harbi, ancak Almanyayı ve dolayısile musrki bu ananın mi; yoksa bitip tü beş zammedilerek dört senede İki misKap yolile de olsa, salimen Mısıra gön İtalyayı Avrupada Lüyük bir savaşta olgunluk. çağında doğan yavrularidır hesiz en kat'î kanunun bir İstisnası da kenmiyen nida işaretleri; ahlar, ohlar, linc çıkarılması kararlaştınlmıştı. Hattâ yenmekle veyahud Almanya, içinden derebilmeleri ve üstelik 500 gemiye Facia, mudhike, nazım, heykeltrsşlık ve mevcuddur. oflar ve o sonsuz hissî teşpihler mi ese bundan üç sene evvel de ilk yüzde yiryükletilen koca bir orduyu büyük bir çökmekle kazanmağı düşünebilir. Onlafeisefe eski Yunanistandan; r?sim ise Avrupada roman istihalesinin karşı rin yeniliğini bir asır geriye atmıştır? mi beş maaşlanna ilâve edilmişti. Erın bu her iki neticeye varabilmeleri harb armadası refakatinde olarak, AlOrtaçağ ve Ronesanstanberi, yalniî bi smda Türk romancısının durumu ne ol Acaba «Bir tereddüdün romanı» mü mekli telgrafçılar üç senedenberi zam man denizaltüarile uzun yollu Alman için Busyanm sonuna kadar dayanarak rer varhk değil; fakat bugünün te'iâmü muştur ve bugün nedir? eliifinin Bourget'den Ardel'e kadar uza görmedikleri cihetle bugünkü hayat pançaklanna görünjneden Cezayir ve Fas ayakta durması iktıza eder. Rusya bir lünü üg bin ve bin sene evvel yaşamış Türkün cihan imparatorluğunu kur nan psikolojik tezin, romanda yegâne halılığı karşısmda uğradıklan güçlükkıyılanna, beklenmiyen bir günde ve gün yıkılırsa o vakte kadar dayanacak Ticaret orta okullarile liselerl inıtthan varlıkiardır. Halbuki roman ve musiki duğu asırlarda henüz roman bugünkü eleman oluşuna inanması ve analizm lerin bir derece hafifiiyebilmesi için beklenmiyen bir şeklide, çıkanverme Ahnanya ne askeri bir mağlubiyete uğiaümatnamesinde yapılan tadüâta göre, öyle değil. Belki, msnzum epope yahud şeklinde mevcud değildi. Kasü ki, İslehine sentezi mütemadiyen feda etmesi mezkur zamlann gene maaşlarına tedleri Atlantik deniz harbinin kat'î olabil nyarak ve ne de içinden yıkılarak bu ricî surette İlâvede devam edilmesinl her hanği bir sınıîta iki yıl üstüste sınıf masal ve efsane, insanların anlatnıak ve panya ve Portekizde de, muazzam bir mi romanı «kül eser» halinden çakar temenni zımnında Büyük Millet Mecmekten çok nzak ve su götürür mahiye harbi kaybetmez. Bu takdirde Müttefiknakletmek ihtiyacını uzun zaman tat edebiyata sahib ve dünya devletleri kur mıştır? lerin zafer ümidine veda etmeleri ge geçmeğe muvaffak olamıyan talebelere lisine müracaatte bulundukları haber tini az çok açığa vurmuş gibidir. rektir. O halde görülüyor ki her iki taraf de bir belğe verilerek okuldan çıkanla min ettikleri için; belki de mevcud vak muş olmalarına rağmen ayni tecelliye Acaba «Çocuk adam» muharririnin ahnmıştır. Bu müracaatin Meclisimizde Şimalî Afrika muharebelerine gelince için zafer ümidi Busyadadır. ayı ve psikolojik tahlili, insanın vehim şahid oîuyoruz. Garbda ro;r.anın istiha romantizmle realizmih mezcedilmesinin ilgi ile karşılanacağı ve emekli telgrafcaklardır. Bunlar, ayni cinsten olan resnelice ve tesirleri Rusya ve Atlantik lesi devrinde, biz iç davalarımızı intiRusya ayakta durdukça, Müttefikler mî okullarla resmî umumî okullara a ve hayal hücrelerinden, reaütenin man zama sokmakia meşguldük. «Tanzimat bciki Gorki tarzı hikâyelerde kabüi af, çılann sür'atle yardımlarına koşulacağı harblerine nispetle, daha çabuk görületığına 6evredebi!mek gügliiğü, romanm lınamiyacaklardır. Meslekî derslerden ka fakat bir romanm gidişinde imkânsız bir umulmaktadır. bilse de bunlarm harbi bitirecek bir şimalî Afrikadan Mihveri atarak İtalya lanlar arasında yaşları müsaid olanlar, neşvünemasını geciktirdi. 'Neşvünsması hareketi» bu vakte İsabet eder. Ayni ve Almanyayı havadan hücumlarla zazamanda ne cemiyet hayatımızra şart usul olduğunu teslim etmemesinden mi kuvvet ve önemde bulunmadıklan meyyıflatmağa ve sonra onlan Avrupada imtihanla hususî okullara girebiîecekler nı, fakat doğuşunu değil Çünkü Röne lan ve psikolojik telâkkileri, ne de dili «Çocuk adam» bir nevi neoromantiznı dandadır. Filvaki Almanya, Müttefiklebüyük ve kat'î bir savaşta mağlub et dir. Belgeli talebeler, ders yıü sonunda sanstan, XVHI inci asrın sonuna kadar mizin durumu müspet bir ıstikrara u şeklini almıştır? rin Bizerte, Tunus, Sfaks ve Gabes liman meğe pekâlâ ümid besliyebilir. Bu büMaarif Müdürlüğünce gösterilecek res bugün bizira lirik mensur şiir diyebile iaşmamıştı. Buna rağmen Halid Ziya Acaba «Fahim Bey ve Biz» mübdünin ve iskelelerine ve bunlarm aralarındaki yük ve kafî savaş da Balkanlarda, İtal mi bir ticaret okulunda imtihan vers ceğimiz, tek türk denemeler yazılmamış Uşaklıgil ve Mehmed Raufun isimleriıü şahsma münhasır bir nevi Proust vari yol ve demiryollanna yapmakta olduk yada ve belki en çok muhtemel olarak ceklerdir. değildi. Pantagruel, Princesse de Cleves eda vermek istemesi, fakat bu uzun ları taarruzları İtalya ile birlikte gene Fransada olabilir. Bu maksad için ve Werther mizahî yahud lirik mensur kaydetmeden geçemeyiz. Hele Halid Ziya! Biz ondan roman yazrr.ağı öğrendik cümleli, karışık ve tahlili edanın ancak defi ve Mareşal Bommel Ela İngiltere ile Amerikada birkaçar milyazılardır. Fakat bunlarm hiç b'ri Şeker tevziatı Proust ve Rollanâ usulü «romanfleuve» geyla'da mukavemet ederek, Tunus yonluk ordular ve görülmcmiş derecede XIX uncu asrm büyük ve olgun roma Ve modern münekkiddn, eserlerinde buMemurlarla mütekaic, dul ve yetimlere nile kıyas edilebilecek ölçüde eserler labiieceği bütün kusurlara rağmen Halid tarzında harikulâde; fakat bir büyük eyaletine Almanya ve İtalyadan kâfı büyük ve kuvvetli uçak ve deniz arma. derecede büyük kuvvetler geçirilebildi daları hazırlanraaktadır. Onlar bu işi şeker tevziatına pazartesi gününden iti sayılamaz. Ancak cemiyet görüşünün da Ziyaya üstün roman müellıfini daha hâ hikâyede dar, çıkmaz bir geçid olduğuAnkara 3 (Telefonla) 11 inci hafta ği takdirde taarruzla Müttefikleri niha 1943 te başaramazlarsa 1944 te yapabilir baren başlanacaktır. Tevziat bu ay da ha reel esaslar üzerine teessüsü; ferdin, lâ yetiştiremedik. O gene, bugün de nu kabul etmemesinden mi eser ne hakikaten hikâye, ne hakikaten roman o at koşuları bu pazar Hipodromda yapıyet Cezayir ve Fastan çıkarabilir, Akde ler. Elverir ki Rusya ayakta dursun ve geçen seferki gibi ekmek karnelerile ya ihtira ve icadların açtıklan yeni ufuklar aaşta gidiyor. lacaktır. Programı bildiriyorum: nizi ortada ve batıda kapıyabilir, Mısıra Alman askerî kuvvetlerinin çoğunu iş pılacaktır. Tevzi işirün her semtteki şe sayesinde hayalî determinizmden, ampiTürk cemiyeti ancak 1923 inkılâbın labilmiştir? Birinci koşu: kerciler vasıtasile yapılması daha muvaAcaba «Üç İstanbul» müellifinin, rodönerek Süveyşi tehlikede bırakabilir gal ederek yıpratmakta devam e*s'\n. Bu rik hakikate geçişi; yeni yeni kıt'aların danberi müstakar bir nizarna girjyor. Mesafesi: 1000 metre. Kader, Soydan, fık göriilmektedir. Bu iş için kilo başma ve bütün bunlan son zaferi elde etmek sebeble Eusyaya yardım ve azami yarkeşfile, bu kıt'alara bağlı müstemleke Bu cemiyet ayni zamanda ve hiç şüpmanile hiç ilgili olmıyan bir takım te Meneviş. îçin birer vasıta olarak kullanabilir; fa dım Müttefikler için nekadar ehemmi 10 kuruş bir fark almarak şekerin kilosu sisteminin ve bunun neticesi olarak dün hesiz, realist bir milletin aynasıdır. Şu ferrüata girişmek istemesi ve lüzumsuz İkincl koşu: kat harbi kendi lehinde bitirebilmesi yetli ise Almanlar için de Busyavı yık 155 kuruştan satılacak ve kilo başında ya imparatorluklarının kuruluşlan, ro yirmi senelik dar bir zamanda bizde maiumatfüruşluğun zevküıe nefsini yeMesafesi 1200 metre. Polat, İz, Zehribir kuruş memurlar kooperatifine bıranememesi mi bu güzel romanı tarihî bir îçin Rusyayı mağlub etmesi Iâzımdır. manın çarelerini bulmak o derece hayamanın büyük hamlesini icab ettiren se «devir romancı» sını araştırmak; delimar, Vido. kılaçaktır. kanlıdan olgunluk çağının tecrübesini dosya haline getirmiştir? Busya ayakta durdukça Almanyanın ve tidir. bebler oldu. Üçüncü koşu: onunla beraber İtalyanın ve diğer MihAcaba, eşine Garb edebiyatında büe Mahrukat Ofisinin yaptığı Büyük romanın tekâmül sebeblerini, beklemek gibi abes olur. Biziaı istediğiMesafesi 1600 metre. ÎKomisarJ, Dandl, Busya ise, bundan sonra ancak uzun verci devletlerin bu harbden muzaüer bir bakımdan millî devletlerin dünya miz, milletlerarası tenkidinin önünde az rasladığımız, harikulâde realist bir Davalaciro, Bukct, Dernet. tevziat çıknıalanna maddl imkân düşünülemez. müddet dışarıdan vurularak, ve içeride devletleri oluşlarında; diğer bakımdan, dik durabilecek romandır. Bu roman roman, bizim bn^ün istediğimiz gibi bir Dördüncü koşu (Handikap) Mahrukat Ofisi, mekteblerin İhtiyac millî seciyeyi belirten esas vasıfiarda bizde yazılmış mıdır? Yukanda ise, Rusyada, kuvvetlerin aç, yoksul, benzinsiz ve ümidsiz bırakıroman olan «Ayaşlı ve kiracıları», müMesafesi: 2400 metre. Tomurcuk, Ceymuvazenede olmasıııdan, harbin yıllarla larak yıkılabilir. Almanlar geçen yıl ve larını tamamladıktan sonra halka tev aramahjiz. Yirmi sene zarfında yedi kıymetli ro ellifinin ecri.e ısmini bile koymaktan lântek, Bora, Tarzan, Yılmaz, Alok. uzamak ihtimalinden bahsettik. O halde bu yıl yapamadıklannı eğer gelecek yıl ziata başlıyacaktır. Mekteblere odun Beşinci koşu: Romanın hamîesile devletin genişle man intişar etti: Sineklibakkal, Ynban, çekinen büyük tevazuuna mı kurban ve öbür yıl, harbe dayanarak, yapabil verilmesi işi bu ay ortalanna kadar İkAlmanya, Avrnpada kat'î bir askerî Ayaşlı ve kiracıları, Bir tereddüdün ro gitmiştir? Mesafesi: 1000 metre. Dabi, Can, Hımeği nekadar umuyorlnrsa zafere o de mal edilecektir. Halka yapılacak tev tnesl arasındaki yakınlık bir tesadüf manı, Çocuk adam, Üç İstanbul ve Famağlubiyete uğramıyarak harbin her Bu acabalar doğru mudur? Cevabmı aır, Rind. rece ümid bağlıyabilirlerziatta beyanname sahibleri, semtlerin eseri değil; fakat hakikaten fiilin, ta him Bey ve Biz. türlü sıkmtılarına tahamtnül ettiği takÇifte bahis: 3 ve 4 üncü koşular üzebiz veremeyiz. Onu bizim değil, fakat deki Ofis bayilerine beyannamelerile savvur ve düşünceye geçişi demekf.r. H E ERKILET dirde şimdiki savaş uznn sürebilir. UBu eserlerden iüsinin, Sineklibakka yabancı münekkidler, ecnebi okuyucu rindedir. İdeolojiler, sömürge politikasından ve müracaat edecekler ve alacakları odun, zun bir savaşa ise Rusyanm Almanyakömür tutannı Ofis hesabma bayie ya ;enişleme megalomanisinden sonra bü Im ingilizceye, Yabanın almancaya ter lardan bekleriz, İstanbul postanesinde bir dan daha az dayanmak ihtimali ziyadeFakat şöyle bir hisslm var ki, çok Devlet Demiryollarında tırarak ihtiyadarını temin edeceklerdir. yük romanın temelini attılar. Burada çüme edildiklerini biliyoruz. İki büyük dir. Bu itibarla Almanyanın zafer iimidi benzin suiistimali Halka yapılacak tevziat bir kaç gün ev kültiir hamlesi yakından siyaset hamle Garb diline tercüme edildikleri halde ni kıymetli müelüiler olduklarına, garb Hd esaslı şarta dayanmaktadur; eşya nakliyatı sini takib eder. Devletleria inkişaiile çin ehemmiyetli eserin doğuşuna hâs çapında eser yazdıklarına inandığım bu İstanbul posta İdaresi ambar memu vel gazetelerle Üân edilecektir. a) Almanyanın Avrupada kat'î bir asDevlet Demiryolları ambar ve antremilletlerin saadet devri, büyük roman velveleyi koparamadılar ve niçin ayni hakikî san'atkârlarımız eserlerini yanı ve mutemedi Tevfik Sınna hakkmHaricden getirilecek kerî mağlubiyete uğramaması, poları tamamen ticarî eşya ile dolmuş da; benzin suiistimali yapmaktan tahların da tekâmül devri olmuşlardır. Bu kıymette olduklarına tereddüd etmediği zarken masalannm üstünde her şey b) Uzun bir savaşın varlık, yoksulluk kikata başlanmış, neticede jaillî korunmiz diğer beş eseri Garb tercümeya bile mevcuddu: Kalem, hokka, kâğıd, her olduğundan bu ayın onuna kadar seymayi mahruk oluşlar şöyle bir cümle ile de ifade edive fedakârlıklarma katlanması. ma müddeiumumiliğince birinci millî lâyık görmedi? Maksad bir takım roman şey. Yalnız bir âlet eksikti, o âlet bu rüseri, mesajeri ve perakende olarak Bazı ticaret firmaları haricden ken lebilinir: Cihan imparatorlukları büyük mükâfatlarile kendi yaratmalarımızı gibi çok değerli mübdilere yazdıkları Devlet Demiryollarında naklolunacak Bu umunıî çcrçeve içinde şimalî Afri korunma mahkemesinde dava açılmıştır. dilerine aid veya kiralıyacaklan vası romancıları doğurmuşlardır. eşya kabul edihnemesi takarrür etmişTahkikata göre, Tevfik Sırma, posta talarla mayimahruk getirtmek üzere teka muharebelerini Almanya ve İtalyaEsas unsurları reel görüşlere bağlı kendimizin medhü sena etmesi değildir. kalem kadar elzemdir: Bir makas! tir. Bundan yalnız yaş sebze ve meyotomobillerile kamyonlan İçin mute şebbüslerde bulunmuşlardı. Bu teşeb slan ve kuruluşlarını tabiî bir realiteye Türk romanı için maksad dünya romannın kazanmaları onların bir taraftan Bir makas bir çok lüzumsuz sahifeleri valar, resmî dairelerin eşyası, balık ve Avrupada kat'î bir askerî mağlubiyete med sıfatile satınaldığı benzinden bir büsler Ticaret Vekâletince kabul olun borclu olan cihan imparatorluklanmn lan arasında yer almaktır. Ve şuna da kesmeğe yarar. Bu güç bir iştir, teslim kasablık hayvan nakliyatı müstesnadır. tığramamaları ve diğer cihetten harbin tonunu, 1100 liradan satmıştır. Bu hâmuştur. millî karakterleri de ayni benzerlikleri eminiz ki, bu yedi roman, senelerdenberi ederim. Ben de kitab yazdım ve beynişiddetlerine göğiis germcleri bakımından dise etrafmda, Tevfik Sırmadan başka belirtir: XIX uncu ve XX nci asırlar; etrafmda bir muvaffakıyet hâlesi çev tnin doğurduğu çocuklann bir kaçmı Kahve Şirketi tasf iye ediliyor Universitede mühim bir Brezilya Kahvesi Türk Anonim Şirkeehemmiyetlidir. Çünkü Almanya ve bazı kimseler hakkındaki tahkikata ayFransa, Rusya, İngiltere ve Ameıika reliyen Balkanlı bir Panait İstraü, ya yok etmenin ne kadar ıstırablı olduğurıca devam olunmaktadır. tinin tasfiyesine karar verilmiş ve tasİtalya şimalî Afrikada kat'î bir mağlutoplantı Birleşik devletleri için büyük mikyasta hud Rumanyalı bir Bellu'nun eserlerin nu tasavvur edebilirim. Gümrük varidatı den çok, hem çok üstündürler. Bu biyete uğnyarak buradan çıkmak zoİşte bu ıstıraba katlanabilmek, blr fiye başlamıştır. Hukuk Fakültesinde, dün öğleden genişleme ve sömürge politikasmıtı inkirunda kaldıklan takdirde onlarm Avruİstanbul gümrüklerinin geçen bir ay sonra Rektör Cenıil Bilselin riyasetinde, şafı devreleriddr. Ayni zamanda bu mil adamların, hele birincisinin romanları makası alıp kendinden bir parçayı kePetrol tevziatı padaki askerî ve umumî durumlan iyi lık varidatı beş milyon küsur lira ol bütün profesörlerin Iştirakile bir topletlerin seciyelerinde bariz bir yakın'ıık, bir çok Avrupa dillerine çevrildi; daha sebilmek ve esere ne fazla, ne az, fakat Vilâyetten tebllğ edilmiştir: leşmez, bilâkis kötüleşir. Onun için şim muştur. lantı yapılmıştır. Bu toplantıda, bu hatta birleştikleri realizm vash mevcud on sene evveline gelinciye kadar hak tam ölçüsünü verebilmek... Bu fedakârElektriksiz semtlerdeki halka tevzl ekmda tenkidler yazıldı, kıyametler kop hk belki çok şeydir, fakat biraz nef dilen ikinciteşrin ayına aid gaz fişleri diki Afrika muharebeleri, ve bilhassa Tramvay İdaresi geçen sene ders yılraa aid ders programları. İmti dur. sini yenmek lâzım. O zaman yedi büyük Tunusta durmak ve tutunmak lüznmu Rasionel realist olan Fransıdar, mis* tu. Bizim bu yedi romanımız bir Balkanhan ve sınıf geçme talimatnamesinin bazı semtlerdeki bayilere petrol veriIVlihver için birinci derecede ehemmi ye nazaran daha çok kâr etti bazı maddeleri tetkik edilmiş; ayrıca tik realist olan Slavlar ve praıik realist Iı yahud Rumanyalının eserlerinden a beynelmilel müellif kazanmış cluruz. lememesi yüzünden kısmen istihkak saTramvay İdaresinin 943 senesi vari ders kitabları ve not işi üzerinde du olan AngloSaksonlar bu iki asrın devir şağı değildir. Hatta ufak Balkanhlar beryetlidir. Çünkü harbi uzatır ve harb Celâleddin EZİNE hiblerinin ellerinde kaldığı anlaşıhnıştır. nzarsa Busyanın gelecek yıllarda yıkıl datı geçen seneye nazaran 226 bin lira rularak bazı kararlar verilmiştir. yapmış en büyük romancılarını yetiştir taraf, dünya imparatorlukları kurnıuş Bu fişler birincikânun ayı için de mubir fazlalıkla 3,476,000 lira olarak tahmak ihtimali vardır. teber ojacağından ellerinde ikinciteşrin diler. Cihan imparatorlukları kuramamış milletlerin romancılarının bir çoklarınmin edilmektedlr. Bu fazlalık diğer na Bir muhasebeci tevkif edildi ve realist olmryan milietlerde devir yap dan da üstündür. Şu kanaatteyitn ki, ayına aid gaz kuponu bulunan kimseMihvcr için, durumun bugünkü mfikil vasıtalarımn azlığa, aylık kartlarla lerin, birincikânun ayı zarfında bayi saadesizliğine rağmen, harbi kazantnak aktarma biletlerinin İhdasından ve şe Samatya Hava Kurumunda muhase mış hiç bir büyük romancıya tesadüf şöhretlerile kulaklarımızı doldurduklari bakkallara müracaat ederek gazlannı ilıtimalinin ne gibi esaslı şartlara bağlı hir nüfusunun artmış bulunmasından beci Sadeddin Mete hakkmda; evrak ü etmiyoruz. Almanya bütün çırpınmala ve dünya roman tarihincle yalnız «pek almaiarı lüzumu tebliğ olunur. olduğunu bu suretle tespit etmekle ayni ileri gelmektedir. Elektrik, Tramvay ve zerinde tahrifatla zimmetine 2518 lira rma rağmen cihan imparatorluğunu ku âlâ» bir romancı • dlyebileceğimiz bir jeçirdiği kaydile tahkikat yapılarak, ramadı ve Avrupamn göbeğinde yalnız Fransız Maurois yahud GİrandouX; bir zamanda Müttefiklerin bu harbi nasıl Tünel İdarelerinin 943 varidatı da 10 neticede üçüncü sorgu hâkimliğince tev milli bir imparatorluk hacminde kaldı. İngiliz Baring yahud Houghton bizim kazanmak ihtimalleri olduğunu meyda milyon 350 bin lira olarak tahmin edil kü müzekkeresi kesilmiştir. A Y R I C A Karakteri kabil olduğu kadar realizmin bu yedi romanımızla güç aşık atarlar. na koyınuş oluyoruz. Müttefikler bu mektedir. keskin görüşünden uzak ve serapa Biz haddimizi biliriz. Roman mu'ıarrirMülkiye mektebinin metafizik romantiktir. Ve garibdir, ha lerimizi, bir Stendhal, bir Dostoevski. yıldönümü kikaten devTİni mühürlemiş tek büyük bir Dickens gibi devir yaratmıs, dev • Matlneler 1 de başlar, • • 4 birincikânun cuma günü Mülkiye Alman romancısı tanımıyoruz. Umumî çapta dâhilerle kıyas etmek gülünclüğüMektebinin kuruluşunun yıldönümü do Harb sonunun bazı vasat kıymette Fran r.e düşmüyoruz. Hayır; yabaız ortahalli layısüe şehrimizdeki Mülkiyeliler ve sız romancıları ayanndaki Alman ro Avrupa romancılarile mukayese ediyor dostlan akşam sa*t 20 de Taksim ka mancılan da halisüddem yahudidir. ve soruyoruz: Onlar beynelmilel olabilzinosunda toplanacaklardır. Bütün MülAlmanya misaüni, İskandinavyalılar dikleri halde biz neden olamadık? Zira kiyelilerin bu toplantıda bulunmalan için de söyüyebiliriz. Fakat onlarm mil san'at terazisinin kefesini ağu: bastıran rica edilmektedir. Ayrıca davetiye gönYüksek heyecanlar, sonsuz ıstırablar şaheseri lî karakterleri, Slavlarla AngloSakson öz milletin alkışı değil, fakat dünya derilmiy ecektir. Meşhur İspanyol Şantözü lar arasmda bir halitadır. Lâkin cdhan milletlerinin verdiklerl hükümdür. Aşkı için her şeyini feda eden, sevgisine sadık imparatorlukları kuramamışlar ve ve Acaba Türk romanlarında A\Tupanın kalan bir kalbin romanı rimleri orta çap romancılar olmuştur. gördüğü, fakat bizim farkına varamadıGazetemizin klişe atölyesi şefi Kemal Bu tasniflerin neticesi olarak, «devir ğımız büyük sksaklıklar mı vardır? Onganla Bayan Süheylâ Büyükgör'ün 5 K. Evvel 942 cumartesinden itibaren Meselâ «Sineklibakkal» ı yaşatan zinnikâh merasimi dün Eminönü Evlenme romancı» sını yetiştirebilmek İçin reamemurluğunda yapılmıştır. Bu törende list mület ve dünya devleti olmak esası de ve tabiî şahısların yanında, ölü ve iki tarafın aileleri ve dostlan hazır bu iki şart olarak göriinüyor. Başka şartlar sun'î tiplere de yaşamak hakkı verilmek lunır.uştur. Yeni aile yuvasını sevincle yok mudur? Ve bu şartlar olmazsa istenmesinden meydana gelen bir ahenkYeni ve zengin bir repertuarla seanslanna başhyacağınl saynı müşkutlar, arkadaşımızla sayın refikasına «dâhi romancı> yetişemez mi? Şüphesiz sizlik mi romanı bozmuşrur? terilerine bildirir: Acaba «Yaban» m; XIX uncu as>r daha bir yığın şartlar da vardır ve şüpsaadetler dileriz. İki muharib tarafın zafer ümidleri Romanm isfihalesi ve biz r Celaleddin Ezine Yazan: Bunlara birer belge verilerek mektebden çıkarılacak Bu Pazar yapılacak at koşuları pELHAMRA'da SÜRTÜK ŞARK'ta Bu akşam Tam9da 1 KADIN KÂLBI ALTIN SEHİR Taksim Belediye Gazinosu MÜDİRİYETİ ' Mcsud bir nikâh JULİA RAYES'in DAĞ K Lokanta Paviyon ve Matinelerde Heide Marie Hatheyer ve Winnie Markus =ıuıııııııııııııııııııııııııııııiııııııııiıııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııırınııiıııııııııııııııııııııııır î | İ | Şırıldayan ırmakların, cıvıldıyan kuşların, mele | yen koyun ve kuzuların, uçsuz bucaksız ovalar î dan dikleşerek bulutları aşan sisli ve karlı dağlar 1 arasmda geçen orijinal bir aşk ve hayat romanı. 1 Biletlerinizi evvelden aldınnız: Telefon: 40380 •^a T A K S İ M sinemasında * Bugün matinelerden itibaren Şöhreti bütün dünyaya yayılan beste ve nağmeleri herkesin ağzmda dolaşan Büyük Romanslar.. Serenadlar şaheseri MEN Tiirkçe Sözlü \ Ispanyolca orijina! şarkılı Başrolde: Bütün dünya sinema severlerinin biricik mahbubesl ateşli yıldlz İMPERİO ARJÂNTİNA Endülüsün şiir ve füsun dolu güzellikleri araslnda geçen ölmez bir aşkm hikâyesi... Yaşanan bir sevginin hatlrasl, kadln entrikalarl, gönül maceralarl, kin ve intikam sahnelerile dolu bir şaheser: A ralarında ancak üç yaş fark varKüçük hikâye ^ ^ dı. Evlenecek çağa geldikleri zamana kadar da çok İyi geçinmişlerdi. Sanki ikiz doğmuşlar gibi idi. Yüzleri, renkleri, şekilleri, zayıf ve ihtiyar hissini veren göğüsleri, çok az ve kuru hareketli vücudlari, hattâ sesleri, öksürükleri birbirine benziyordu. Galiba, birbirinden hiç eksikli, arVe, biraz sonra odada, avluda, muttıklı olmayışlanndan ve yavaş yavaş, fakta birbirinden ayrıldıkları zaman kaderin kendilerine ayni yolu göster içlerini çekerek kendikendilerine §öyle mesinden olacak; birbirlerini seviyor diyorlardı: lardı da. İnandırdım... Evet, güzel olduğuna Buna her halde kader değil, kader İnan4ı ve sevindi. Onun sevinmesi de sizlik demek daha doğru olacaktı. benim için bir saadet... Acısını dağıtAjmanın karşısmda gamlı gözleri ha mış oldum, oh, ne iyi. Halbuki ikimiz yal sukutlarile dolu dolu, kendüerini de ayni derecede zavallı ve çirkiniz. tetkik ediyor ve içlerinden: Gece, karşıhklı karyolalarında; elekNeyimiz eksik de evlenemiyoruz? triği söndürüp de uzandıklan zaman, Atıiet şöyle düşünüyordu: Niçin bizi istiyenler çıkmıyor? Haydi ben kendimden vazgeçtim. Diye konuşuyorlardı. Fakat bu acıyı, birbirinden de gizliyorlardı. Her Çünkü ondan daha küçüğüm. Belki bir gün benim de kısmetim çıkar. Fakat biri şöyle düşünüyordu: Niçin bunu açayım da kardeşime şu zavallı ablama, zavallı Letafet« hakendi ıstırabını hatırlatayım!. Bu aki yırlı bir kısmet çıksa!. bet İki yüzlü bir bıçak gibi hem onu, Letafetin kafasmda da şu düşünce doğuyordu: hem beni yaralamış değil n»idir?'. Haydi ben artık yaşımı, başımı Bu aralık birdenbire gözgöze, yüzyüze gelseler, derhal düşüncelerini göz aldım, kart bir kız pldum. Hiç olmazsa lerinin derinliklerine kaçınyor ve birşu Atıfet evlense de mürüvvetini görsem... .Öyle ya, artık ben onun annesi şey olmamış gibi konuşuyorlardı. Bazari biri diğerine teselli veriyor, yerinde bulunuyorum. o da verilen şeyi, kıymetli ve faizi ile Atıfet bir gün sütçünün hesabmı iadesi lâzımgelen bir bore İmiş gibi görmek için kapıya çıkmıştı. Köşeden onu tehalükle ödüyordu: Atıfet, bugün pek fevkalâdeliğin bir erkek göründü. Kendisine dikkatle bir şekilde var. Gözüme pırıl pırıl gözüküyorsun... bakıyor, manalı ve hafif Yapma abla, koltuklarımı kabar gülümsüyordu. Kalbi çarpar gibi oldu. tıyorsun... Hele sen kendine bir bak Bu mavi gözler, kendisinin rüyada sana... Bakışlann öyle derin, öyle gü tahayyül ettlğj gözlerdi. Çapkın, mütecaviz hissini veren, keszel ki... Yüzünün solgunluğu bugün o gözlerin etrafmda bilsen ne cazibelü. kin bakışlı gözler. iki kız kardeşler yaptı. Sonra tekrar döndü. Ve gözlerinin aralığmdan baktı: Ablası ayakta idi... Belki, dışarıya çıkacaktı. Elbet çarçabuk döner, çünkü hava soğuk. Diye düşündü ve çareaiz, beklemeğe karar verdi. Fakat garib şey; ablası ayaklarının ucuna basa basa ve gürülGayrühtiyarî o da bakışlarını, bu kin bakışlı gözler. tüsüzce odadan çıkmıştı. mavi gözlerde biraz fazlaca durdurmuş Pencerenin altmda onun hafifçe şuBir aralık, sokak kapısında bir anahve kıpkırmızı olmuştu. O geçerken ha nu söylediğini duydu: tar çevrilişi duydu ve doğruldu. O da fifçe çekildi. Fakat köşebaşmı döner Sizi görebildiğim için mes'udum... çıplak ayaklarla oda kapısma yaklaştı. ken onun tekrar dönüp bakmasmı bekKöşebaşuu dönerken onun tekrar Ve dışarısını dinledi. Bir erkek sesi. ledi ve baktığını da görerek heyecan dönüp bakmasmı bekledi ve baktığını Kısılmış ve hafifletibniş bir erkek sesl: ve zevkten sersemleşir gibi oldu. da görerek heyecan ve zevkinden ser Tam zamanında açtmu!. Oh, açHayatında, hiç mi hiç, böyle bir his semleşir gibi oldu. Biraz sonra kardeşi, mazsnıız, diye korkuyordum. Biraz tatmamıştı. Daha doğrusu hiç böyle Atıfet içeriye girince: şöyle, İçeriye giremez miyim?. Saat tam bir bakışın iltifatı ve alâkası İle sa Atıfet, oh, bilsen! bir!. rıLmamıştı. İçeriye girip: Diye bağtracak ve duyduğu heyecanı Hayır, imkânı yok, çünkü hem Abla!. Letafet!. Oh büsen!. anlatacak oldu. Sonra düşündü ve ken şirem var içeride. Diye bsğıracak ve duyduğu heyecanı disini tuttu: Erkeğin sesini tanımıştı. Kendisine anlatacak oldu. Fakat benim bu zevkim ve saabu gece saat birde randevu veren mavi Sonra düşündü ve kendisini tuttu: detim, ona bundan mahrumiyetini ha gözlü erkeğin sesi... Hiddetinden kanı Fakat benim bu zevkim ve saatırlatmıyacak mıdır? Yok yok, bunu kafatasına saldırdı ve elektrik düğmedetim, ona bundan mahrumiyetini ha zavallı Atıfete söyleyip ,de derdini ta sini çevirdi. Ne olduğunu bilemiyen tırlatmıyacak nudır? Yok yok, bunu zelemiyeyim. ablası: ablama söyleyip de zavallının derdini Bu karşıhklı saygı ve diğerbinlik, o Terbiyesiz! tazelemiyeyim. mavi gözlü erkeğin alâkası içinde, iki Diye bağırdı. kardeş arasmda bir müddetböyle de*** Atıfet, kendisini kaybedercesine ceErtesi günün akşam vakti idi. Alaca vam etti. vab verdi: Hakikaten iki yaşlı ve kart kız, yekkaranhk basıyordu. Atıfet, devam et Hayasız, sefil!. Benim sevdiğim tiği dikiş yurdundan henüz gelmemiş diğerini ne kadar düşünüyorlardı? erkegi kendine çekmekten sıkılmadın. ti. Ablası alt katm penceresinde dir*** Letafet bir çığlık attı: seklerinl çerçeveye dayamış, onu bek Gece saat bir!. Ne dedin, ne dedin?. liyordu. Atıfet, gözlerini açtı. Karanlıkta abİşte, bu hâdiseden sonra bizim maKöşeden bir erkek göründü. Kendi lasının karyolasına doğru baktı. Ab hallenin iki kart kızı, yani şu yekdisine dikkatle bakıyor, manalı ve haflf lası karyolasında doğrulmuş gibi idi: ğerini uzun yıllar düşünüp sayan kızbir şekilde gülümsüyordu. Kalbi çar Eyvah, diye düşündü, randevu lar, artık birbirine düşman oldular. Dün par gibi oldu. vaktim gelmişti. Şimdi neredeyse kapı sabah, miraslarmın taksim edildiğini Bu mavi gözler, kendisinin rüyada önünde dolaşmağa başlıyacak. Hiç olve Atıfetin başka bir eve taşmdığını tahayyül ettiği gözlerdi: mazsa bir defacık konuşsaydım... duydum. Mavi gözlü erkek hangi yolu Çapkın, mütecaviz hissini veren, kesKaryolasında döndü ve horuldar gibi tutacak, bilmiyorum. Yazan: Orhan Rahmi Gökçe