5 Aralık 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

165 BİRİMCİ MUKÂFAT MOVADO ACVATIC ZARİF AYARI TAM Cumhuri 19 uncu yıl sayı: 6575 •• AMCAEgY Mizah 1 942 Cemal Nadir Gülerin İSTANBUL CAĞALOĞLU . Telgraf ^ mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 ClMlâriSSİ 5 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyett . 24298. İdare ve Matbaa klsml 2429924290 Bugün Mr. Eden'in demeci M. LAVAL BERLİNDE Köylü ile aynen eşya Yeni bir hükumet mübadele etmek üzere teskili isini teşebbüse geçiliyor müzakere ediyor Hayırlı bir karar arb bitmeden once harb sonuna dair demeçte bulunmayı luzumsuz görenler çoksa da bir bakıtna bu gibi sözler pek de tajdasız sayılamaz. Sulh imzalandığı zaman devlctin neler yapacağını bir nazır ağzından dinliyen halk, o guzel günAldığımiz malumata göre, hükumet, leri yakın gormcğe alışır, zafer peribugünkü şartlar içinde Türk köylüsüne sinin son öpücüğu kendi tarafına gondeelinde bulunan maddelerden istifade ereceğine inanır, daha oz\erili ve dayaderek, ayni mübadele esasına İstinaden nıkh olur. Harb sonuna dair soylenen geniş mlktasta istifade edeceği bir yardemeçlerin bir fajdası da kavgacı devdımda bulunmağı kararlaştınnıştır. letlerin maksadını açığa vurma«ındadır. Bu şekle göre, Tlcaret Ofisi, Türk köyTaraflar ne yapmak istiyorlar? Yapmak lüsunün başta elbiselik kumaşı olmak istedikleri şey ne dereceye kadar mumiızere giyecek bazı eşyasını, köylünün ekündür? Bunlan ancak salâhiyetli devlinde bulunan başta buğday olmak üzere let adamlannın dediklerini okuyarak bazı zahire ve hububatla aynen mübadele anlamağa çahsabiliriz. ederek verecektir. Bu hususta ticaret Ingiliz Hariciye Nazın Eden, evvelki Ofisi Umum Müdurluğünce bir proje giin Avam Kamarasuıda kendi hükumeh azırlanmış ve Ofis Umum Müdurü Fransanm eski mcb'uş,Iar Meclisi Reisi t»nin fikirlerine. bir politikacıdan bekM. Herriot Ahmed Cemil Conk dün akşam projeyi lenmiyecek kadar açık bir dille tercüAnkaraya götürmüştür. Ankara 4 (Radyo gazetesi) Bir man oldu, harbi kazandıktan sonra birHükumetçe muvafık görülen bu şek radyo haberine göre Laval yeni Vlchy lesmiş milletlerin nasıl bir A\rupa dülin tatbıkatım tetkık etmek üzer e Tica hükumetının teşkilini müzakere etmek zeni kuracaklarını uzun uzun anlattı. ret Ofisi Umum Müdürü Ahmed Cemil üzere Berhne gitrniştir. Bu haber başEden'in sojlediğine göre, asıl gaye «yeConk, beraberinde Ofis isühbarat şube ka kaynaklardan teyid edilmemiştir. ni bir Alman tecavüzü ihtimaline karşı si şefi Avni Şenda ile garbî Anadolu ve Herriot ve diğer bazı şahsiyetler devamlı bir müdafaa sistemi kunılmasitevkif edildi orta Anadoluda geçen ay bir tetkik seolacaktır. Tırnak icine aldığımiz cümLondra 4 (a a ) Herriot'nun tevyahati yapmış ve köyiü ile bu hususts leye bakarak İngilterenin dünyayı eski Siyasal Bilçiler Okulo Müdürü (Arkası sahife 3. sütun 6 da) kifını bıldiren Vichy radyosu umumî haraam eski tas yapmak istediğine hiikAli Fuad Başgil İş konfederasyonu eski reisi Leon Joumolunabilir. Bu hem doğru. hem yanlışhaux ile Blum kabinesinde hariciye tır. Birlesmiş milletler adına konuşan müsteşarı olan François de Tessan'nın Injilterenin, gaye olarak, yeni baştan da tevkif edıldiklerini İlâve eylemekkıs kıvrak bağlı bir Alman>a özlediğinc tedir. suphe edilemez. Belki Vcrsailles'a rahAlmanlar intihar eden Fransız met okutan bir takım projeler şimdiden filosunu çıkarmağa teşebbiu Eden'in veya Churchill"in kafasınaa etmişler dolaşıyordnr. Fakat bu sefer şekil ve Zurich 4 (a.a) İnanılır kaynakvantalar değişik olacak ve bunların tan oğrenildiğine göre, batırılan Pransağlamlığina çalışılacaktır. sız geır.ilerini çıkartmak İmkânlannı Görülüyor ki, İngiltere, Almatnanın incelemek maksadile bir Alman heyeti teravüz zorunda kalma scbeblerine hiç çarşamba günü Toulona gelmiştir. dokunmuj or. onları olduğu gibi bırakıyor Toulonda yapılan tetkiklerin tamave boyle yaptığı için de güniin birinde mile menfi netice verdiği ve heyetin gene tecavüze kalkacağmı bilerek ona şimdiden geri dönmeği düşündüğü rikarşı bir müdafaa sistemi tasarlıyor. Ehizmetleri anlattı ve vayeüeri dolaşmaktadır. Heyet, yap'laAnkara 4 (Telefonla) Siyasal Bil rinden istediği ğer başka türlü düşünseydi, 90 milyon giler Okulunun 86 ncı yıldonumu mü hizmetin bir borc olduğunu, bununla cak işlerin devamlı Müttefik hava hü\v.\ bü\ük komsusuna jnüsavi hayat nasebetile bugün 16,30 da okul bina övünülemiyeceğini, saadetin çalışmakla cumlarına maruz kalabilmesi bakımınhattâ tek gemi bile çıkartmaı.ın hakkı tanır ve daima jıkılmıya mahkunı sında bir toplantı yapıldı Buyuk Mıl elde edileceğini, mes'ud insanın çahşan dan, İnsan olduğunu soyledi. Ebedî Şef Ata tcknik güçlüklerle karşılaşacağını mübir müdafaa sistemi yerine. her zaman l e t ' Meclisi Reısi Abdülhallk Renda, (Arkası sahife 3. sütun 4 tei sahede etmiştir. inki«af edebilccek müspet ve bütün Av Başvekil Şükru Saracoğlu, butün Verupayı içine alan nnıunıî bir işbirliği killer, Partı genel sekreteri Memdulı si cf emi kurmağa çalısırdı. Şevket Esendal, Parti umumî İdare heİnçilterenin gaye edindiği müdafaa >eti âzaları, Cumhur Reislİğİ umumî politikası, b!r nevi polis nizamîdır. Bu kâtıbi Kemal Gedeleç, bir çok meb'usnizam üç ordu tarafından t"min edile lar, yuksek okullar profesörleri ve Sicektir. «Harb bittiği \akit Bü>ük Bri yasal Bilgiler Okulunun mezunlarından tanya, Birlesik Amerika ve Kus>a silâhlı Ankarada bulunanların hemen hepsi bu kuvvet inhisarına Mlfiil malik olacaklar toplantıda hazırdılar. Torene talebe tarafından söylenen dır». Dıinvanın üç ayrı yerinde vatanı olan bu üç süâhh kuvvet, aralarında Istiklâl Marşile başlanda. Bundan sonra Müdürü Ord. nası] bir iş bölümü yapacaklar, meraka Siyasal Bilgiler Okulu değer bir ııokladır. İngiltere ile Ameri Prof. Ali Fuad Başgil kursüye gelersk toplantıda hazır bulunan büyuklere ve ka, daha zivade birer deniz kuvvetidirdavetlılere teşekkür ettikten sonra Ier. Bunlar, simdi hazırladıklan kara ormemleketimizde maarif hayatının bir dularını harb bittiVten sonra da muhatarlhçesini çizdi ve 1856 da kurulan faza edecekler mi? Muhafaza edecekler Mülkiye Mektebinin hangi İhtiyaclarla Şimal Afrika Amerikan umumî kararse nerede kııl'anacaklar? Amerikada tesis edildiğini anlattı. Memlekete seçveya İngiliz adalannda otnran kara or kin evlâdlar yetiştirmiş olan bu irfan gâhı 4 (a a ) Resmî tebliğ: Tabourda çevresinde harekât devam duları nasıl. ne zaman. nereıe ve kt müessesesinin hayatındaki safhaları izah etmektedir. Burada Cedeida cıvarında min imdadına yetisecekier? İnpilİ7İer. etti. batıda çarpışmalar olmuştur. Keza Tahaıb bittiği zaman Hindistana istiklâl Türkiyenin idare mekanizmasındaki bourda yakınında 1 İlkkânunda daha vermeği vadelmislerdi. Suriye, Irak ve memur ihti\acını karşılamak gibi bir geniş ölçüde düşman tarafından yapıİranda da misafireten otıırduklarım ana gaye İle kurulmuş olan Mülkiyeden lan İkinci karşılık taarruz da püskürsöjlüyorlar. İnsiliz hirh sonu si^temin bahsederken sozlerini memur sistem» tülmüştür. Düşmana aid büyük mikde Japonya da hesaba katılmadığ\ia gö meselesine nakleden Ali Fuad Başgil bu tarda teçhizat tahrib olunmuştur. Her re demek Asva m'îletlerinin emnueti İşin bir «adam» meselesi olduğu kana İki tarafta hava faaliyeti devam etmekRus ve Çin ordıılan arasındaki birlik ati üzerinde durdu ve devleti izahla tedir. Tunus ve Bİzerte hava alan'arile haiz olması buradaki doklara gündüz ve «eco hava çalışmağa bağlı kal?caktır. Bununia be İstinad ettiği unsurlarm raber, sulhtan sonra İnscilterenin Hin Iâzımjelen vasıflan belirtti. akmları yapılmıştır. Her İki hava aladistana hürriyet vermesi, fakat Mısırla Prof. Ali Fuad Başgil memurun pa nmda, bilhassa Tunustakinde jok büyaptığı gibi Hindis'anla da askerî bir ıazit bürokrat» bir tip olarak kaı yük tahribat yapılmıştır. Yerde buluittifak imzalaması daha akla yakmdır. maması lâzımgeldiği noktasmda ısrar nan büyük sayıda düşman uçak'.arı t?hVali ve Belediye Reisimi* Hattâ Suriye. Irak ve İranla da böyle ederek .makam değil, insan. t^lâkki rib olunmuşhır. Av uçaklarımız Gabes Dr. Lutfi Kırdar sinin muzaffer olacağını ve makam çevresini yaylım ateşine tutmuşlar ve bir ittifak yapması beklenebilir. O zam^n, Asyanın emıu>etibahsinde, İngilte sisteminin yıkılacağını tebarüz ettirdi. düşman ileri mevzîlerine akın'ar yapre de gayret gbsteren, emek harcıyan bir A'i Fuad Başgil bundan sonra talebeye mışlardır Şimdilık henuz netıceler tam (Arkası Sahife 3. Sütun 5 tel devlet sayılabilir. Amcrikaıı ordusunu hitab ederek bu memleketin kendile H Kumaş ve giyim eşyasına karşılık Köylüden hububat ve zahire alınması için bir proje hazırlandı M. Herriot ile bazı şahsiyetlerin tevkif edildiği söyleniyor Alman ordusu bütün Şark cephcsinde taarruza geçti Londra radyosuna göre Staüngrad şehri içinde moharebeler: Bombardıman edilen bir mahalle yanıyor Siyasal Bilgiler okulunun yıldöntimti Dün ve yapılan toplantıda Meclis Reisi, BaşvekiL Vekiller 'eski mezunlar hazır bulundular Ankara 4 (Radyo Gazetesi) Londra radyosu Stalingraddan başka cephenin diğer bütün noktalarında Alman!arın karşı taarruza geçtiklerini bildirmektedlr. Genl Londra radyosunun bildirdiğine göre Don ve Volga arasmda Alman karşı taarruzları son derece artmıştır. Londra radyosunun bu haberi son bir kaç günkü Alman resmî tebliğleri de teyid ediyor gibidir. Öyle sanıhyor ki Almanlar, Stalingradı terketmeğe niyctleri olmadığı gibi Rus kuvvetlerini müstahkem mevzi noktalardan çıkardıktan »onra bu kuvvetler üzefinde müessıı neticeler elde etmek istemektedirler. r Moskova, Don cephesinde mühim stratejik bîr mahallin zaptedildiğini bildiriyor Rjev çevresinde kar fırtınaları arasmda muharebe oluyor Soyyet harp") tebliğ Sovyet tebliği Moskova 4 (a a ) Sovyet tebliği: Stalingradda ve Merkez cephede, kuvvetlerimiz düşmanı ayni istikamette ge(Arkası Sa. 3. sütun 3 te) Tunusta çarpışmalar Sofya Elçimiz gittikçe kızışıyor Kral Boris'e itimadnamesini Mihver Cideida mevkiini geri aldı, Müttefik hava faaliyeti artıyor Şark cephesinde muharebeler: Bir Alman nrhlı treni cepheye gidiyor takdim etti da belki Afrikada, her ihtiırale karşı hazır bulundurmak, yahud başka bir yerde çahstırmak imkânlarını harbi kazandıktan sonra birlesmiş milletler her ha'de düsünecefelerdir. Avrupaya gelince, silâhlan elinden ahnaeak ol?n Almanyanın ve oteki daha küçük millptlerin emniyetini kim koruyacak? Bu hususta Londra ve Washîngton'da neler tasarlandıhnı Eden'in sözlerinden anlamak mümkiin fleğildir. İnjriliz Haric've N?zırı, hııkumetinin bu işle yakından mesTul olduSTir.u, Avrnpava verilecpk nizamda bütün mes'u'iveti yüklendiJini soylüyor. Avunah mületler, diFoiikleri gibi hare; |> k»t edem ~ecekl rcl'r. Herkcs bu n'zama o^ııaya mecbıırflnr. Yoksa bir çün Altrniya onlan yutar. Eden, bu fikri daha açık bir şeklldc Zonguldak 4 (Hu3u$i) Çamlı kömür ocağında jöy'e anlıtıyor: « Eğer biz. Avrupa milletlerini kendi grizo iştîal etti^inden büyük çöküntü olmuştur. Nüfusça tnukadderatlarımn kendi hâkimi olmak zayiat henüz tesbit edilememiftir. Tahlisiye ekipi göçük vatlyetin^e bırakırsak mes'nliyetlerimiıden vazgcçmiş ve müstakbel Alman te altında kalanları çıkarmağa çalışmaktadır. Şimdiye kadar cavüzüne bir zemin hazırlamış olnruz.» S ölü, 7 yaralı çıkarılmıştır. Kömür havzamızda feci bir kaza Dr. LutJMdrdar Vali ve Belediye Reisliğimn beşinci yılına girerken.... Sofya 4 (a.a) Türkiyenin Bulgaristandaki jeni elçisi Vasfi Menteş bu sabah on bir buçukta hususî merasimle Bulgar Kralı Majeste Boris'e itimadnamesini vermıştir. Merasimde Bulgar Baş\Tekil ve Hariciye Nazın profesör Filof da hazır bulunmuştur. Vasfi Menteş, Krala hitabesinde demiştir ki: « Bulgaristanla Türkiye arasındaki dostluk siyaset ve iktısad sahalarmda İki memleketin müşterek menfaatierin<> dayanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti sulhu kendine şiar edınmiştir ve Bulgaristanla kendisi arasında en ufak bir anlaşmazlık bile bulunmadığını görmekle bahtiyardar. İki millet arasındaki itimad ve dostluğun münasebetlerinin karakteristik vasfını teçkil ettiğini ve bu bağların daîma muhafaza edilebileceğini tespit etmekle bu bahtiyar(Arkası sahife 3. sütun 4 te) Tereh üzerinde Alman karşı taarruzları muvaffakıyetle neticelendi Berlin 4 (aa.) Alman ordulan başkumandanhğının tebliğinde bildirildığine göre, Tuapsenin şimali şarkisinde ve Terek üzerinde Sovyet kıt'aları mühim kuvvetlerle taarruza geçmişlerdir. Alman mukabil taarruz hareketleri muvaffakıyetle neticelenmiştir. Almanlar pek geniş bir sahada İlerlemişler ve bir kaç düşman birliğini yok etmişlerdir. Bu arada bir miktar esir almmıştır. Kalmuk bozkırlarında 8 Sovyet tankı tahrib edilmiştir. Düşmanın en (Arkası sahife 3. sütun 2 de) f Japonların 6 harb ve 3 taşıt gcmisi batırıldı Yeni deniz harbinden sonra Japonlar Guadalcanala takviye çıkaramadılar Washington 4 (a.a.) Bahriye Nazırlığının tebliği: Cenub Pasifik: 30 sonteşrin 1 llkkânun gecesi Amerikan deniz kuvvet», leri, Guadacanal şimalinde Japon filosu tarafından himaye «dilen asker yüklü düşman gemileri keşıeltmişlerdir. Amerikan gemileri deA^İ, uıumrebeye tutuşmuşlardır. DüşmamrTadâdaki kuvvetlerini takviye ve İafe etmek tcsebbüsü akim bıraktırılmıştır. Düşman karaya asker çıkaramamıştır. Yapılan deniz çarpışmasında Japonlar iki büvük muhrib (yahud kruvazör), dört nıuhrlb, asker yüklü iki gemi ve bir tıcaret gemisi kaybetmişlerdir. Bu gemi'erm hepsi batmıştır Kurtnrma kcmerlprıle (Arkası Sa. 3, sütun 3 te), Çamlı ocağında cöküntü oldu Nüfus kaybı henüz belli değil Şimdiye kadar 5 ölü, 7 varalı çıkarıldı *** (Artası .ahifc 3. sü'.un i te) Vali ve Belediye Reisimiz Dr. Lutfi Kırdar, bugun İstanbula tayinlerinın dördüncu senesini bitirmiş bulunuyor. Şehir işlerinin tanzimi ve İmar sahasında İstanbulumuzu, uıkılâbm umumî yürüyüş hız ve hamlesine uygun bir sür'atle harekete getiren sayın Lutfi Kırdar bu dört sene İçinde, denilebilir ki büyük çapta muvaffakıyet hamleleri başarmış bulunuyor. Kısaca hulâsa etmek lâzımgelirse başta İnönü meydanı, Mısır çarşısı, Beyazıd meydanı, Koska yolu ve Inkılâb Müzesi Unkapanmdan Aksaraya kadar Gazi Bulvarı ve Şişhane Gazi köprüsü arası, Taksim meydanı, İndnü gezgisi, Florya kazlnosu ve Floryanın imarı, Bebek İstinve yolu, Kadıköy meydanı ve Altıyolağzı olmak üzere ufak mikyastaki Uzakşark muharebelerinden fotograflar: Bir Amerikan kruvazorunün mürettebatı kendi gemilerine Guadalcanal harbinde batırdıkları Japon mşa ve tamirler haric bir sürü büyük »emilerinin resimlerini yapıyorlar (Arkası Sahife 3, Sütun 5 te)