15 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

D ELT A KUTU SÜTLERİNİ Memleketin her yerınde arayınız. SağlamTara, haEt^riia. buvuk'ere ve çocuklara en kmvetli pıdadır Kutusu uzerındekl İzmlr Beled've Kımyagtrlerinin resmî raporunu dıkkatle oku\uauz. Her verde priMnlz. U n u n î Satlş Merkezi: 1 İzmırde H ' "?ea CIÎBL.1 57 numarada MEHMED SART 19 uncu yıl umhuriyet CCOyl İSTANBUL CAĞALOĞLU ^ ^ ıc o • ı SâVI." D 0 & 4 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 PePSBniDB 1 5 DİNnCltBSNn 1942 Ankara 14 (Telefonla) Sabit gelirl vatandaşlarla memurların ekmeklık ıhtiyaclaruıın Toprak Mahsullen Ofisi tarafından temın edıleceğıne dair kararın tatbıkına taalluk eden hususlar üzermde çalışmalara devam edilmektedir. Yenı kararın tatbıkında tanzım satışı yapılmakta olan yerlerle yapılmıyan yerlerde cari olmak uzere tespit edılen yeni esaslar şunlardır: Tanzim satışı yapılan yerlerde yanı Ankara, İzmır, İstanbul Vılâyetieri Be!edıye hududlan dahilınde karne ile ekmek tevzii usulü kaldırılmıyacaktır. Bundan evvel yazıldığı gibi bu üç vılâyette karne usulünün kaldınlması ban tasavvurlara yol açmışsa da takarrür etmiş hiç bir şey yoktur. Ve karne ile ekmek satışuıa şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da devam olunacaktır. Ancak Ankara, İzmir, İstanbul şehirlerinde oturmakta olan dul, tekaüd, yetim, malulıyet ve hidemalı vataniye maaşı alan vatandaşlar da tanzım satışına tâbi olmıyan yerlerde olduğu gibi Toprak Mahsulleıi Ofisi tarafındktn yapılacak olan ekmeklık hububat tevzıinden istifade edeceklerdiı. Bunlaıa aj rıca ekmek karnosı venlnmeeek \e bu kimseler ayhk ekmeklık hububat hisselerini resmî fıat U7Prinden 10 gunde bir defa olmak üzeı e aynen, yani mal olnrak alacaklardır. Bu tevziattan istifade edeı ck kimselerın lıstesı çıkaıılarak Topıak Mahsulleri Ofı<;ine goıidcıilmesi için İrtat bul vılâvetıne teblıpnt yapı'mıştır. TEFEYYÜZ KİTABHANESİ LÛGAT Doğruluklarlndan SA RAYI dolayıffl T 1 sonsuz rağbet bulan İM WIH yurdda ea^rimizden: Türkçe, Türkçeden F r a n ^ c * ^ v e Fransızcadan Türkçeye, TürkdM*»»••^Imancaya ve Almancadan Türkçeye, 1'miptden İngillzceye ve İngilizceden^jfl'ürKçeye, İtalyancadan Türkçeye. Her b ojfa. ve her fiatta: 25 250 Krş. Yeni baslmları da çıktl. Okullara husüsî tefezilât. J Ekmek işinde istikrar Ankara, istanbul ve Izmirde karne usulü kaldırılmıyacak Dul, yetim, tekaüd, maluliyet ve hidematı vataniye maaşı alanlara 10 günde bir aynen ekmeklik hububat verilecek Salomonlarda yeni bir deniz muharebesi oldu Altı Japon harb gemisi batırıldı, Amerikanın da bir muhribi battı ve birçok gemileri hasara uğradı Askeri vaziyet Bir Amerikan saffıharb ^emisi. tam yolla seyrederken boıda «te?i «çıyor Arasız bombardımanlarla yer yer harab olan Maltanın La Valetta şehrinden blr maazara ve ada kumandanı General Lord Gort blr akından sonra şehri dolaşıyor Maltaya ağır hava akınları iki saatte bir tekrar edilmektedir Bayramertesi Rommelin daha zijade az sevıstiajram, di ınsanlarla buluşup şo\ğimiz: ıns le asaküstu gorusmemize bir a\aküı \esile oluyor. Kendimıze sahıden jakın bulduğumuz »kr.ıba \ e dostlan aramak İçin bojle gunleri bekler mijiz? Onlarla beraber olnıak her zamanki isieğimiz değil midir? Halbuki bajram, uç gün de olsa, bizi bu ze^kten nıahrum bırakıjor. Se\ lîıklerinıizi gorsek bile. gorusme sahneM bir merasim çerçe\esi içine sığdnıldığından, istediğimız gibi keyiflpncmez. se\ diklerimize kanamajız Üstelık, aylardır j uzlerini gtirmediğimiz bir lakmı akra'janın elîni opmek. hatırını hos tuttuğumuz, haita hurmet ettiğimiz fakat içli dıslı olmatiığıımz bir çok kitnselcri zijaıete gitmek uğruna taban teper, boşuboşuna yonıkıruz. Kaç kapının ziline basarken «Ah e\de olmasalar da bir kart bırakıversek!. dije yureğimİ7İn titredİKİni dujanz Kuçuklerin eğlence, büjüklerin de dinlenme iştijakile seviııerek beklediği bajram, bu tarafile üzücüdur. Zaten bunuıı için değil mi ki, hcıgıinkü hajatımızm başlangıcı olan bayram ertesine gircrken, kajbettiği eşeğini bulınıış kojîıi gibi candan bir oh çeker, bir hafta once jorucu bulduğumuz işimiz« jeniden dort elle sarılırız. ORTAŞARKTA HARB KIZISIYOR! takviyeler geçirdiği sanılıyor Washington 14 (a a.) Bahriye Nezareti tebliğı: Dun sabah donanmanın uçakları YeniGeorgle adasının şimalinde Japonarın iki kruvazbrüe dort muhrıbme hucum etmişlerdir. Bu kruvazorlerden birine tam isabet vaki olmuş ve gemi hasara uğramıştır. Tayyareciler son de'a olarak bu kruvazorü gördukleri zaman kıç tarafından suya dalmış olduğunu muşahede etmişlerdir Kruvazdrlerden ıkincisi de ha^ara uğram'şsa da hasar pek ağır değlldır. Hucumumuzu İstanbula aıd teşrmisani ve kSıumu puskurtmeğe kalkışmış olan üç duşman e'.vel ayı ekmek kameleri bu defi Aıı deniz uçağı düşürülmüştür. 11 birinciteşrınde Japonlann av u(Arkası sahife 3, sutun 5 te) çaklan tarafmdan himaye edılen bombardıman uçaklan, topyekun 35 bombardıman ve 30 av uçakları dort dalga halınde geleıek Gaudaleanal'daki mevzilerimizı bombardıman etmek teşebbüsunde bulunmuşlardır. Donanmanın (Arkası sahife 3, sütun 5 te) Müttefik kuvvetleri Ruslarm ve Çinin yüklerini azaltmak üzere nerelerden taarruz edebilirler? •" B Amerikadaki gazetecilerîmiz Yazan: Emekli General H. Emir Erkilet Roosevelt, yeni bir ocakbaşı konusmasında, Rusya ile Çinin yükünü hafifletmek maksadile, Muttefiklerin yeni taarrnzlarda bulunmak hususunda birleşmi; olduklannı soyledi. Bundan başka, A . merika harb plânlannın masabaşı, gazete sevkulceyşicilerinin yazdıklarına göıe değil, Birleşik şimalî Amerika harb meclisinin düşüncelerile işlendiklerini anlattı. Daima mün'akid olan bu harb meclisini, başkumandan sıfatile kendi başkanlığında Amerikanin deniz, kara Te hava kuvvetlerile başkomntanlan, teş kil ediyorlar. Bu meelisin çıkardıgı ve çıkaracağı plânlar gizli olduğn için, galetelerde mütalea beyan eden sevkulceyşirilerin mütalealan esaslı bir malumata dayannııyormiış. Daha evvel radyo ile düşmana haber verllmiyecekleri tabii olan Amerika harb (Arkası sahife 2, sütun 1 de) Almanlar, asker dolu iki İngiliz tratısat Batı bölgesindeki lantiğini daha batırdıklarım bildiriyorlar sanayi merkezlerini Berlin 14 (a a."» Alman tebliği: ve ziraî istihsal Atlantık adasmda hava üslerinin Alman savaş uçak!an tarafmdan bombaGalatasaray yerlerini geziyorlar lannıası sırasında, dim de. bir çok bul yuk talırıbat ve genış yangınlar çıkanlmıstır. Şidde li hava çarpışraalarmda Alman refakat avcılan kendileri hiç b:r zarara uğramaksızın. 13 duşman av uçağı dusurmü^erdir. Blr Alman savas uçağı ksyıbdır. • Şımal Afrıkada, dün bü'ün gün, İngiliz asker toplulukları ve motorlu kuvvetler teşkilleri Flaiemeyn cephe^inin cenub ve orta kesımlermde Alman hava b'rlıkler.nin şiddetli taarruzlanna hedef olnıuslardır. Alman av uçaklan. kendileri iki uçak kavbetmışler, 6 düşman av uçagı düşürmü^lerdir. dün Ankarada 41 yenildi • Fenerbahçe Mersinde iki maçı da kazandı Ankara 14 (Telefonla'i Dun Demirsporlularla 3 3 berabere kalan Gala'asarayl'lar bııgün ikınci m?çlarmı Gencler Bırlıği ile yaptılar. Tr.bunler dünkünden de kalabahktı. Başvekıhnıız Şukrü Saracoğlu Şeref tribununde idı. İngiliz bomba uçaklan, dün gece şlmal Almanva kvısma taarruz etmişlerdir. Sıvil halk arasmda kayıblar vardır. Yangın ve infılâk bombalarıle Kıel şehrindeki elverde ve binalarda maddi zaOvun başlar başlamaz Gencler Bıılirarlar olmu>îtur. Gece avcılarile hava • ğinin hâkimiyetl kurduğu görüldü ve (Arkası sahife 3, sütun 7 de) İşte seıgili okujucularım, üç gunluk hemen iki devrede de bu hâkımiyet ekzoraki bir a>rılıktan sonra, şu dakikada seriyetle devam etti. Gencler B rlıği blasağı yukarı hepinizin tattığınız bujuk rınci devrede bır, ikınci de\rede üç gol bir bajram ertesî sevincile karsıniza çıattı. Galatasarayhlar ılk ve son şollekıyorum Uç gun içinde dunyada ne olnni ikınci devrede bir ceza vuıuşundan muşsa hepsıni bir anda size anlatabilŞahabm ayağından kazandılar. Oyunun mek ihtirasile içim titrijor. Yazık ki, biz son dakikalarma doğru hakem, G3İa*abajram japarken harb ve siyaset dıınsaravhlardan Musa, Adnan ve Faruğu yası da sanki jürüjüşune bir mola versahadan çıkardı. Maç bu suretle 4 1 Gencler Birh^inin galebesile sona erdı. di Ortahğı üç gün önce nasıl bıraktıksa Gencler Birlığinden b'lha&sa Keşfı ve gene oyle buluyoruz. Cephelerde bir kaAh çok güzel oynadılar. nsıklık, bir değişme bile yok. Orası deği«medikçe gcri kalan yerlerde de geveFenerbahçe Mersinde îkinci maçı zeiikten başka ne aranır? Mrl. Smuts Londrada Bajramın birinci günü (Tasviri Efkâr) arkadasımız, Atnerikalı bir coğrafya profesoru tarafından çizilmiş bir harita bash. Harb sonrası hududlanna dair bit proje olan bu haritada, sayın profesör, Altnanyajı çevreliyen devlelleri takım takım birleştirip Avrupa manzumesini basitleştirirken, arada İstanbulu ve Boğazlan da Rus>a\a vermek suretile bir kalemde işin içinden çıkıvermiş. Dcçıusu. profcsorün harilası, Atnerikatı siyasî propagandasım bir tarafa bıtakalun, fakat Araerikan Üniversite âlirriııe dair bir fikir edinmemiz bakımından bir pot oldu. Millet hududlarının tnasa başında çizilebileceğini zannenen bııadam, Çanakkaleji Rusyaya bağlamak için Odesadan kalkıp Runıarna, Bulgar'ıslan ve Turki>e kıjılarını takıb edelek tâ Ege denizine kadar ince ve uzun bir şerid çizmiş. Bu>ük nehirlerin ba?an hudud rolunü cjnaıhğmı beserî coğrafya kaydeder ama, elle çizilen seıidlcrden, Cettubi Afrika Başvekili mühim karârlar için çağırümış r I Amerıka batı şehiılennden buinden, 14 (aa.) Tııık gazetecılerı halen şehnnıızde bulumnakia ve harb Tabnkalarını zıyaret etmektedırler. Bu arada meşhur uçar kalelerı yapan fabrıkayı da gezmışlerdir. Mısafırlerımız seyaha r leri esnasında dunyaca şohret kazanmış Amerıkan endüstrı ve zıraa: istihsal merkezlerım de gornıuşîeıclır. Turk gazetecılerı, harb gemileri için turbın makınelerı ve muazzam elektnk generatöılen yapan ışçıleri görduklerı gıbı ağır tanklar ve bomba uçaklan inşa eden ışçıleri de ış başmda gormek fırsafını bulmuşlardır. Bundan başka şinıal batı kısmmın mukemmel buğday yetış ıren topraklannı gezmişler ve bütun dunyanın en önemh bakır istihsal sahası olan Montana çevresini de zıyaret etmişlerdir. Geçtikleri şehirlerin hepsinde Turk gazetscileri büyük hararet ve sevgi ile karşılanmıslar, yerli basm tarafından fotograflan almmış ve mııhtehf gorüşmeler yapılmıstır. Misafirlerımiz, yeni Türkıyeje ve Ortaşarktaki dunıma büyük ilgi ve bağhlık gSsteren Amenkalı gazetecilerle gen:ş ölçüde fikir teatisi yapmışlardır. Maykop Tuapse yolu üzerindc Alman kıt'aları hâkim tepeleri ve yüksek müstahkem mevzileri zaptettiler, 100 den fazla istinad noktası ele geçti Berlin 14 (a.a.) Alman Ordulan Başkumandanhğının tebliği: Kafkasyada Maıkop'tan Tuapse'ye giden yol ustünde pıke uçak teşkillerile iesteklenen Alman kıt'aları, yenlden hâ;im tepeleri ve yüksek müstahkem mevkileri hücunîla zaptetmişlerdir. Bu münasebetle yalnız bir tümen kesimın100 den fazla müstahkem duşman stinad noktaları ele geçirilmiştır. Stajıgradda ve Don cephesinde Sovyetle•İn bazı karşılık taarruzlan ve hücum areketlçri püskürtülmüştür. Volga doğusunda Alman savaş uçakarı gundüz asker ve malzeme kafveerini ve diğer dıişman hava alanlanm rombalamışlardır. Volga nehrinde orta tonajda bir duşman ticaret gemisi ba(Arkası sahife 3. sütun 3 te) Kafkasyada büyük bir meydan muharebesi On beş gün evvel başlıyan hâlâ şiddetle devam eden bu savaşta? Alman tayyareleri büyük bir rol oynamaktadır Sovyet harp tebltgı ) Yeşilhayde dün yapılan hava bayrams \ da kazandı Mersin 17 (Hususî muhabirimizden) Fenerbahçe takımı buraya ikınci maçı Mersm İdman yurdu ile yaptı ve maçı 3 1 kazandı. Fenerbahçelıler bugun Toros ekspresıle İs^anbula hareket ettiler. Misafirler istasyonda hararetle uğurlandılar. M. Wilkie Washingtona dönüyor Washington 14 (a.a.) M. Roosevelt, gazeteeılerin toplantısında beyanatta bulunarak M. Wendell Wilkie'nin yarm aksam Washingtona geleceğini sdylemiştlr. M. Roosevelt, kendisini pek j'akuıda gormek arzusunu M. Wılkle'ye bıldirmiştir. Sorulan bir suale cevab veren M. Roosevelt, Çln Başkumandar.ı ÇanKayŞek'e gonderilmek uzere doktor T. V. Soong'a blr çok mesajlar tevdi etmij olduğunu beyan etmiştir. NADİR NADÎ (Arkası sahife 3, sütun 4 te) Cenubi Afrika Baş\ekili Mareşal Smuts (Telgraflar 3 uncu sahifemiıde) Dttnkü hava b»ynunm» letirak eden Nuri Demirat tayyarelert (Yazısı 3 üncü sahitemude) Moskova 14 (a a.) Öğle vakti neşredılen Sovyet ek tebliği: Stalingrad çevresinde kıt'alarımız mevzilerini tahkim etmişlerdir. Burada karşılıklı topçu ve havan topu atışları ol muştur. Bir duşman piyade taburu tozguna uğratılmış ve mevcudunun büyuk kısmı yokedilmiştirBir Sovj'et komutanı 2 binayı geri almıştır. Stalingrad şimal batısmda mevziî önemlı çarpışmalar olmuştur. 300 Alman yokedılmış, 4 top ve başka b'r çok silâhlar tahrib olunmuştur. Mozdok çevresinde savaş devam etmektedir. Burada bir duşman piyade bolüğü imha olunmuş, 6 tank, 4 top ve malzeme ve asker taşıyan bır çok kamyonlar tahrib edilmiştir. Novorosisk cenub doğusunda birlikierimizın gerisine sarkan sayıca üstün düsman kuvvetlerinin yolları krqilnis va kıt'alarımız 400 Alman askerini yoketmişlerdir. Sovjet bahriye silâhendaaJarı düsman tarafından işgal edilen KaVadaniz kıyılarmdan bir nok*aya akm etmişler ve bu koyde duraklıyan blr Rumen suvarı ta» burunu yokettıkten son^î bıu"adaki muhimmat depo^mu, verici radvo merkezini (Arkası sahife 3, sütun 2 de),