16 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

/ ^ VACHERON VE DÜNYANIN BİRİNCİ SAATİ CONSTANTİN ACEN'TASI: Eminönü meydanı Arlon saat mağazası. Mağazamlzda son model müce\heratin zengın çeşidleri vardlr. 19 Jfll SSyi r 6525 umhuriyet Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeü ; 24298. İdare ve Matbaa klsml 2429924290 ClilTld 1 6 BİPİflClteSPİII t 9 4 2 ' Ekmek tevzii bir hafta sonra Belediyeye geçiyor Dün Vilâyette yapılan uzun bir toplantıda yeni durum üzerinde görüşmeler oldu tkinci cephe içln hazırlık: Şimali İrlandaya getirilen Amerikan birliklerl M. Wilkie ikinci cephenîn açılmasmda ısrar ediyor Amerikan kuvvetleri Dakarı tehdid etmektelermis MİLLÎ ŞEF İNÖNÜ • Zahire tüccarları, bu kısa müddet zarfında ekmeklik unun teminine imkân göremediklerini söylediler, bugünkü şartlar içinde bunun bir hükuraet işi olduğu bilhassa ileri sürüldn Tetkik seyahatinden avdet eden • Londraya göre, Afrikanm şimal ve cenubundaki Parti Genel Sekre teri Memduh Şevket Esendalı kabul etti Daha ne zamana kadar arb hareketle başlar, hareketle yurur \e hareketle biter. Bir devlet, başvekili, yahud da oaşkumandanı ağzile başka biı devlete karşı «size harb açıyoruz!» demekle sahiden harb açılmış olmaz. İki milletin dovuş halinde bnlunması için ordular şahlanmah, kılıclar şıkırdamalı, toplar, tufekler gurultu çıkararak toıa dumana katmalıdır. Hartin yurumesi için de harcket şarttır. Şahlanan ordular çarpışmalı, şıkırdıyan kılıclar kana boyanmah. patlıyan toplar da dustuğu jeri yakıp yıkmalıdır. Yüruyen bir harb durakladı mı. bunlar gorunmeı olur, yahnd o kadar az gorunur ki, insan etrsfında sıkıcı bir hareketsiılik duyar: müzminleşen hastalıklarda olduğn çibi umldsizliğe duşer. Harb hareketsizlige saplandıgı zaman yapılacak iş, milleti avutmıya çalışmaktır. Fakat bunu da kolayca başanljr bir şey sanmıyalmj. Harb bir ıstırab kaynağıdır. Onu yapan millet bir an önce sul. ha kavuşmağa can atar. Hareketslzligin de doTuşe son vennlyeeeğinl herkes bildiğine göre, böyle zamanlarda devlet adamlan, sık sık halkın karşısına çıkıp [Ieriki projelerden bahis açmak luzumunu duyarlar. H Mareşal Rommelin Afrika harekât sahasında alınmış resimlerinden Washington 15 (a.a) Rusya ve Çin seyahatinden çarşamba giinü Washington'a donen M. Wılkie, ikinci cephenin imkân olur olmaz derhal açılması lüzumuna dair olarak evvelce Moskovada yapmış olduğu beyanatı basma tekrar etmiştir. M Wılkie, ikinci cephenin dnü> müzdeki ilkbaharda açılması haünde Stalin'in memnun olup olmıyacağını söylemek istememiştir. M Wilkie, ikinci cephe hakkuıdaki beyanatının seyahatı esnasında uğradığı bütün memleketlerdeki askerî mutehassıslarm mutalealarına istınad ettiğini soylemiş, askerî şeflerin efkârı umumiyeye tercüman olmak bahsınde sözlerinin nassı katı teşkıl ettiği kanaatinde bulunmadığını ilâve etmiştir. Wılkie, birleşmiş milletlerin harbi kazanacaklarına itminan hasıl ettiğini soylemiş ve «Yalnız nekadar insan hayatma ve nekadar insan kuvvetine mal olacağmı bilemeyiz.» demişür. Wılkıe, bir demecinde seyahatinin başlıca hedeflerinden biri harbi kazanmak gayesinde Birleşik Amerikanın ittıhad halinde bulunduğunu Müttefiklere ve (Arkası sahife 3, sütun 4 te) Ankara 15 (Telefonla) Tetkik seyahatinden şehrimize dönmüş olan Parti Genel Sekreteri Memduh Şevket Esendal bugün Millî Şefimiz Reisicumhur Ismet Inönü tarafından kabul buyurulmuştur. Dtinkü içtimaa lştirak edenlerden Vali ve Btlediye reisl Dr. Lutfl Kırdar, Murad Fortun ve Mltat N>mll Ekmek satış fiatlarını yeniden tanzim etmek zarureti karşısında hükumetçe alınan tedbirlerin hemen bugünlerde tatbikına başlanacağı anlaş'lmaktadır. Dün, İstanbul Vilâyetıne gelen bir emirde, ekmek tevzii işlerile bundan sonra doğrudan doğnıya belediyelerın meşgul olacağmdan ona gore gereken tedbirlerin alınması lüzumu büdirilmiştir. Vali Lutfi Kırdar, dün sabah saat 9 dan itıbaren, Vilâyet makammda şehir ihtiyacını karşılıyacak ekmeklik hububatın temini İşlerile esash surette meşgud olmuştur. Muteakıben Val' Maavini Ahmed Kınıkla Toprak M?hsulleri Ofısi Mudürü Şakir Turahnın da lüzum gorüldukçe hazır bulunduğu toplantı da gene aynı mesele üzerinde görüşmeler yapılmıştır. Zıraat Başmudürü Tahsin de bir aralık kendisinden izahat almmak üzere davet edilmiştir. Vali Lutfi Kırdar, Vilâyetten ayrıldıktan sonra Tiraret ve Zahire Borsasına giderek, geç vakte kadar, burada kalmış ve şehrin ekmeklik hububatının sür'at ve intizamla, aksamadan temini üzerinde İncelemeler yapmıştır İstanbul, İzmir ve Ankara ekmeğin mahalli belediyelerce temmı ve karne esasının kaldırılması işınin 25 birinclteşrınden itibaren ta'bikı münasıb gorülmuştür. Askert vaziyet Amerika Harbiye Nazın M. Stlmson Amerikalılar Pasifikte taarruza geçebilirler mi? Tazan: Emekli General Nitekim bu giınlerde böyle yapıhyor. Üç, dort gun önce ChurchiH'le Roosevelt arka arkaya iki nutuk soyliyerek istikbalde Mihveri mahvedeceklerine dair tetninat vermejje çahşmışlardı. Dun de cenub Afrikası Başvekili Mareşal Şmuts Londrada bir demeçte bulundn. Mareşal da Chnrchill ve Roosevelt gibi istikbalden konuşuyor ve şoyle diyor: « Şimdi. mudafaanm ycrine taarruz Ikame edeceğimiz safhaya giriyoruz. Bu degişiklik harbin neticesini tayin edeceğindcn bunu çok dikkatli hesab etmek lâzımdır.» Bu gune kadar (bugün de dahil) hep mudafaada kalan Demokrasiler, harbin hareketli safhalannda: Dayanıyornz, dayanmalıyız, dayanacağız! f Gibi teşvik edici sözlerle kanaat edebilirlerdi. Zaten btr taarroza karşı koyma vazifesini sırtına yüklendigi zaman milletler söze pek ehemmiyet vermezler. Hareket içinde yaşarken sinirler nasıl olsa gerilmiştir; duşünmek için insanlat vakit bulamaz. Fakat dnrgnnluk anlarında iş değişir. Moskova 15 (a a.) Geceyarısı neşre Neden kımıldamıyorıız? Ne zaman dılen Sovyet tebliği: harekete geçeceçiz? 14 ilkteşrin günü cephelerde ehemmiNADİR NADÎ yetli hiçbir degişiklik olmamıştır. (Arkası sahife 3, sütun 4 te) (Arkası sahife 3, sütun 3 te) Önümüzdeki yıla kadar ordu 73 milyon Yunanistandaki İtalyan askerleri Âfrika kişiyi bulacak çölüne gitmek istemedikleri için Mussolini Washington 15 (a.a.) Harbiye Nazın Stimson. Blıleşik Amerika ordusu vaziyeti düzeltmek üzere Atinaya gelmiş mevcudlarının halen 4.250,000 olduğunu Kahıre 15 (a a.) Paris radyosu. Rommerin şımali Afrikaya donduğunu bıldirmektedeir. Roma radyosu. Mısırda seçme bir tümen olan Brescia tümeninin kumandam General Aleksandre Pregheri'nin ço! cep. (Arkası sahife 3, sütun 3 te) ve 1943 yılında yedi buçuk müyona çıkarılacağını müraessiller mechsi askerlik işleri encumenine bildırmiştir. Stımson, hava kuvvetleri mevcudlarının gelecek sene somında 2,200.000 olacağmı ılâve etmiş ve 1943 yılında ulaşılacak olan hedeflerin aşağıdakller Mareşal Rommel Afrikaya dönmüş Amerikan harb gayreti H. Emir Erhilet I ^ fSoyyet Mrp tebliği Mozdok cephesinde Almanlar taarruza geçti şiddetli muharebeler oluyor Stalingraddaki traktör fabrikalan zaptedildi Kafkasyanm ormanhk bölgesinde yeni Rus mevzileri yarıldı, 500 istinad noktası ele gecirildi Berlin İ3 (a.a.) Alraan orduları başkumandanlığının tebliği: Kafkasyada Alman ve Slovak kıt'aları dağlık ve kesif ormanlık arazide şiddeth çarpışmalarla yeni düsman mevzılerini delmişler ve 500 den fazla istinad noktasile müstahkem mevzileri hücumla ele geçirmişlerdir. Terek kesiminde düşman kuvvetleri püskürtülmüstür. Stalingradda piyade ve tank teşkilleri düşmanın inadlı mukavemetıni kırarak evlerin gerilerindeki barikadları atmışlar ve şehrin bir kısmına derinliğine girmişlerdir. Pıke ve savaş uçakları filotillpları müteakıb dalgalar halinde hücumlar yaparak düşman kazamat ve topçu mevzilerini yoketmişlerdir. Düşmanın şaşırtma taarruzları ağır ve kanlı kayfblar verdirilmek suretile püskürtülmüstür. Düşman taşıt hareketlerıne ve Volga üstündeki münakalâta karşı da tesirıi hava taarruzları yapılmıştır. Bir petrol gemisıle iki büyük mavna tutuşturulmuş ve tahrıb olunmuştur. Don cephesinde Rumen kıt'aları mahallî düşman taarruzlarını püsküıtmjşlerdir. Cephenin merkez kesiminde Alman hutum kıt'alarımn hareketleri düşmanı f Alman harp tebliği Dunkü toplantıda, bu kısa müddet zarfmda İstanbul gibi 990 000 müstehlikin bulunduğu bir şehirde ekn.eklık buğdaym Beledıyece temini kabıl olup olamıyaoağı hususu üzerinde durulmuş ve Valj ve Belediye Reisi Lutfi Kırdar vaziyeti izah etmiştir. Toplantıda mütalealarını söyliyen tacirler bu kısa müddet zarfında İstan(Arkası sahife 3, sütun 5 te) bulun ekmeklik buğday ve ununun teminine imkân göremedıklenni. Anadolu (Arkası sahife 2, sütun 7 de) Cenubî Pasifikte simdi Amerikan Japon mücadelelerine sahne olmakta bulunao Salomon adalarile şarkî Yeni Gineyi gösterir harita Hawa'i adalanndan Oahu'nun limanı ponlar, 8 ay müddetle tam bir hareket ve Birleşik Amerikanın en büyük ve en serbestisine nail olarak Uzakdoğuda An« kuvvetli Pasifik üssü, Pearl Harbour'da gloSaksonlarla Holandahlara aid her ne toplanmış olan Amerika donanmasının varsa zaptettiler. Ancak sıra Salomon abüyük kısnıı, 7 ilkkânun 1941 sabahı ya dalannın istilâsına gelince burada Ameman bir Japon hava ve dentzaltı baskı rika deniz, hava ve kara kuvvetlerinin nile harab olduktan ve iki İngiliz dred ilk mukavemetine çarptılar (7 agustos nohı da doğu Malezja sularında batırıl 1942). dıktan sonra, batı ve cenub Büyük OkBirleşik Şimalî Amerika, bu suretle, yanuslarda deniz ve hava hakimiyetinin Pearl Harbour'da yediği ilk şiddetli sil" Japonlara geçmiş olduğunu dünkü ya lenin sersemletici tesirinden çabuk uyazımda hatırlatmıştım. Bunun üzerinc Ja(Arkası sahife 3, sütun 5 te)1 Kitterle Mussolini • Tekrar, Brenner geçidinde buîuşacakları haber veriliyor • Washington 15 (a.a.> Hıtlerle Musiohnı'nln Brenner geçıdinde buluşacakları haber almmıştır. Ges'apo şefi Hımmler, İtalyada Roma. Mılano, Torino, Cenova şehirlerinde üç gün kalmıştır. Hinımler> Mussolini ve Kont Ciano. 3 ropaganda Nazın Alessandro Pavolini e sıyah gomlekhler kumandam General Snzo Galbiati ile görüşmuştür. Japonlar Salomon adalarına yeniden asker çıkardılar Guadalcanal adasında büyük harekâtm başlaması endişe ile bekleniyor Washington 15 (a.a.) Bahriye Nazırlığmın çarşamba akşamı neşrettiği tebhğ: Cenub Pasifikte: 13'14 ilkteşrin geced Japon denızüstü birlikleri Guadalcanaldakı uçak meydar.lanmızı ve kara tesislerimizı topa tutmuşlardır. 15 ilkteşrin sabahı erkenden naklıye gemilerile getirılen düş^rıan askerleri deniz birliklerinin himayesı altında Guadalcanal adasının şimal sahiline tnevzilerimizin batısına çıkarılmıştır. Guadalcanal'da Amerikan taarruzu Washınglon 15 (aa.) Besmen bildirıldiğıne göre, Amerikan donanmasının piyade kuvvetleri, Salomon ajalarında yeniden taarruza geçmiş ve daha şımdiden Guada'canalın şhnal sahili üzerindeki Amerikan nevzılermi genifle»m"lır. (Arkası sahife 3, sütun 4 te)t gtalingradda Almanlar tarafından laptedilen Dzenlnski traktör f»brikasınd» yaktile tank tırtıllı makinelere yapılırd] (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Sultanahmed meydanındakl hafri yattan bir ıntıba:Ste. Eophemi» mabedinde bnlnnan »üslü »ütunlar