17 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
r BeyoğluBoğaziçi Lüks ve İçkiii Resloranını Son derece bir itina saygılarımla bildiririm. ile açtığunl Murad Türkmenoğlu Adres: Beyoğlu, Ağacaml, Bursa sokak . No. 20 Telefon 43916. Ekmek için memurlara ve halka ayrı karneler dağıtılacak Memurlar birer beyanname verecek Yeni ekmek karneleri basılıtıağa başlandı, yeni şekil aybaşından itibaren tatbik edilecek Ekmek karnelerının kalkacağı ve serbest ekmek satışının aym yinni beşinden itibaren başlıyacagı hakkındaki haberler, ekmek Işi hakkında ittihaz olunan son kararlarm hakikî ifadesi değıldir. Ekmek karneleri kaldınlmıyacagı gibi, vatandaşlann şımdije kadar karne mukabili almakta bulundukları mıktardan da karnesız fazla ekmek satın almamn kabil olmıyacagını mevsuk membalardan yaptığımız tahkikat neticesinde anlaşılmıştır. Şimdiye kadar olduğru gibi her vatandaşm karnesi olacak ve büjükler, küçukler, ağır işçilere verilen ekmek nuktarı değışmiyecektir. Beledıye tarafından memurlara ve halka dağıtılacak karnelerin basılmasıîia bugün başlanacaktır. Memur beyannameleri pazartesi günü dairelere tevzl edüecekhir. Bu beyannameler üç giin zarfmda memurlar tarafından doldurularak nahiye mudürluklerine verllecektir. Kararname\e gore Ofisın tanzim satışı fıatlarmdan istıfade edecek oianlar şunlardır Devlet, müesseseler ve demlryollan baremine dahil olan'ar; barem haricl olan vâ'zler, dersıânılar, hat bakıcıian, mu\ezziler; maaşlannı bıitçelerin masraf tertıblerinden alan kidrolarda çalışan kov öfre*menleri ve eğıtmenleri; dul, yetim ve hidematı vata.aa» »l*alar; yardımcı (Arkası sahife 2, sutnn 1 de) J 19 uncu yılsayı: 6526 umhuriyet Telefon: Başmuharnr: 22366 Tahrir heyeti . 24298. İdare ve Matbaa klsml 2429924290 SAFFET GEYLAti@İl'i COĞRAFY Pek 4 ve 5 inci sınıfla nefis olarak çlkmış İSTANBUL CAĞALOĞLU . . . p Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 UUIT1Hrt6SI I 7 BiriliCîtBŞrili I 9 4 2 HİLMİ KİTABE J Fransa 1850yaşındaki Fransızları Almanyada çalışmağa mecbur tutacakmış Londra 16 (a.a ) Paris radyosunun bıldırdiğıne gore, bu günkü perşembe gunu çıkan Resmî Gazetede, 18 üâ 50 jaşındokı butun Fransızlarm Almanyada çahşmağa davet olunmalan ıhtimahle 1B29 ilkteşrm tarıhleri arasında kaydolunmağa mecbur tutulduklarına aid taümatnameyı neşretmıştır. Bu talımata aykırı hareket edenler para cezasma çarpılacaklardır. Şark cephesinden yenl resfanler: Alman motöriu birlikleri Kafkasların en dar geçidlerinden cennba dojrtı iniyorlar Stalingrad harbinden yenl fotograflar: Alman topçnsu fabrikalar mahalleslnl döviiyor Londra ve Berlinden Ankaraya selâm! Ankaranm evgili Ankaramızm de\ let merkezi seçilmesinin on dokuzuncu yıldonumu vesilesile dost memleketler radyolaı ında j a pıîan neşri>at bızi sevindirmiştir. Bilfaassa Berlin stüdjosunda sojlenen guzei soıler, Hitler Ahnan>asiBd« Tmkiyeye karşı beslenen iyi dujguları bir daha açığa vurmuş olnıak bakımından Londra beledıye reisj Ankaranın hü»yrıca kayda değer bir kıjmet taşımak kumet merkezi olarak seçıldiğl günün tadır. 19 uncu yıldonümü münasebetile AnBuyuk Atatürk millî mücadelemizin kara halkma, Ankara Valı ve Belediye ruhu ve sembolu olan jalçın kajalı An Reısine hıtaben B B. C. vasıtasıle turkkarayı devlete başşehır olarak seçmeji çe bir mesaj neşretmlştir. İngllterenın, Ankara şehrinin inkışaduşunduğu zaman, her cesur ve ileri hafmı alâka İle takib ettlğini ıfade eden rekette olduğu gibi, dost, duşman bir çok kimselerın dudak buktuğu uzaktan beledıye reıs; bu mesaj ında ezcümle şoyle demektedır: gorülmuştu. Ycnilesmek, Avrupalıla^mak «Ankaranın bu inkişafı Atatürk ve iddiasile ortaja atıhrken Avrupadan uİnonu Tuıkiyesinin kulturel, sosyal ve zaklaşarak Anadolu yavlasma çıkışımızekonomık tekâmulile muvazj olarak yüda izah edılemez bir mantıksulık gorumuştur. Ankaralılar! Londra sıze en tenler çok olu\ordu. Onlara gore yeni samimî dileklerini göndermekte, saadet hajat şartlarına uymak istiyen bir Tur ve refah temenni etmektedlr.» kiye her zamandan ziyade Istanbula Berlin radyosu da turkçe neşriyabağlı kalmak, Avrupanın Asyaya bakan tmda bundan bahsederek şoyle demişbu dantelâ işlemeiı eteğine sımsıkı tu tir: tunarak oradan hıç aynlmamalıydı. Ka«Ankaranm hükumet merkezi olarak pitulâsjonlar zamamnda yıllarca Turki seçılmesi millî Tıirk hükumetinin hajede oturmuş bir yabancının, Turk dost. kıkaten siyaset, sevkulceyş ve İdare larma o zamanlar samimî bir eda ile şoy bakımından çok İsabetlı düşiınülerek le dedığini sonradan duymuştum: iş gorduğunü barlz surette goitermış Ankaranm inşası içın de her şey c Burada (Istanbulda) ne de olsa Avrupaja daha jakınsınız Zihniyetiniz olçülü bir plân dahılınde yapılmıştır. de hep şarkh olmakla beraber, fazîaca Ankarada butun Turk milletinın ruhu bir gayretle, adımlarınızı Avrupanınki toplanmıştır. Bu itibarla bız yeni Turkiye hükumet merkezinin 19 uncu kulere uydurabihnek şansınız var. Ankararuluş gunu yıldonumunde Tiırk dostya giderseniz bu şansı da elden kaçıralarımızla birlikte sevinıyoruz.» ı caksınız!» Londra Beledîye Reîsi ve Berlin radyosu Hüknmet Merkezimizin knruluş yıldönümü müıtasebetile samimî dostluk htslerini ve saadet dileklerini bildirdiler İşgal edilmiş memleketlerin Londradaki Hükunıetleri «Kara kitab» hazırlıyorlar Londra 16 (a.a.) A\Tupada Almanlarm işgal etmiş oldukları altı memlpketm yanı Norveç, Yugosla\ya, Polonya, ÇekoSlovakya, Hollanda ve Belçıkanın Londrada bulunan hukumetlerı, bu memleketler halkına karşı işlenen curumlere dair bir kara kitab hazırlamaktadırlar. Bu kıtabm hedefı, harb bıttıkten sonra teşkıl edilecek olan beynelmilel mankeme huzuruna mücrımleri çıkarmakür. Kitab, Bırleşık Amerıka, Buyuk Brıtanya, Rus>a ve dığer bırleşnüş mılletler tarafından. teş^il edilecek olan mılletlerarası komısj'ona sunuiacaklır. Şeker karne ile tevxi edilecek Haber aldığımıza göre şekerln karne ıie venlmesı kararlaştırılmıştır. Blr kaç gun sonra şeker plyasaya çıkarılacak ve vatandaşlar ekmek karnelerinin bir koşesme ışaret koydurmak suretıle yarımşar kilo şe"ker aiâTiiî^ceitlerair. Bu tedbirln, beledî mahiyette olup muvakkat bir zaman İçin olduğu anlaşılmaktadır, Kafkasyada yeni Rus kuvvetleri Imha edildi Stalingraddaki traktör fabrikasînın zaptı Almanlann ilerileyişini çok kolaylaştırdı Berlin 16 (a a ) Alman orduları Başkumandanlığımn tebliğı: Novorosisk cenub doğusundakı hareketler tekrar duşman kuvvetlerınm kuşaülması ve yok edılmesıle neticelenmiştır. Tuapse istikametinde, Alman kuvvetleri, taarruzun takıbı bakımından bilhassa onemlı yiıksek mevzileri hücumla ele geçirmişlerdir. Stalıngradda, cür'etli bir gece hücumu yapan bir zırhlı tümenimiz Volgaya kadar uzanmış ve müteakıben piyade teşkıllerile işbirh'ği yaparak şiddetli ev ve sokak çarpışmalarıle Çerçınski buyiık traktor fabrıkalarmm bulunduğu endustri mahallesinin şımal kısmını zaptetn.islerdır. Kuvvetli Iıava teşkilleri, şiddetli çarpışmalarla dusmana hırpalama t?arruzları yapmışîar ve bu arada av teşkıllenmiz dtişman hava kuvvetlermın butun katşıkoyma hareketlenni mumkunsuz bırakmı^lardır. Don cephesınde Macar kıt'aları, düşmanın nehrı geçmek için yaptığı leşebbuslerln hepsini boşa çıkarmışlaıdır. Cephenın merkez ve simal kesim'erinde hava kuv\retlerimiz Sovyet gerilerındekı munakalâta taarruz etmiştir. Mıiurmansk cephesınde dağ kıt'alarımız kısmen duşman karşılık taarıuzlarını kanlı kayıblarla püskurtmek süretile daşmanın bütiın taarruzlarını akim bıı akmışlardır. Düsman, bir çok dlu bırakmak suretıle ilk hareket mevzılerıne kadar çekılmistir. m Dün bakkallara şeker verîldi Bir kaç gündenberi durmuş olan şeker tevziatna dun gene eskı şetılde başlanmıştır. Vllâyetin emri üzerine dün Ttırklye Şeker Fabrıkalan şirketl, Bakkallar cemiyetl ve şekercllere şeker vermıştir. Bugün bakkallara şeker gelecektir. Polonyada Baltalamalar artmış Stockholm 16 (a a.) Pat ajansı bildlrıyor: İsveç gazetelerinin Berlin muhabirlerinden gelen telgraflara gore Polonyada baltalama vak'aları çoğalmaktadır. Lodz'da buyük bır dokuma fabrikası bir yanşm netıceslnde tamamen harab olmuştur. Baltalayıcılar butun Polonyada eklnlerj tahrib ediyorlar. Socıal Demokraten gazetesine Berlinden bıldinldiğıne gore Polonyada 1942 hasadının yuzde 80 i Alman makamları tarafından musadere edılmektedir. İsveç gazeteleri, Alman basınmdaki ueşriyata İstırad ederek, 1 haziran 1942 (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Salontonlar açığında Amerikan Japon donanmaları büyük bir muharebeye tutuştular İngflterede harb esiri olarak bulunan, nad şeflerinden, Hess SOVYETLER BİRLİĞİ Hess'le diğer esir Alman generallerisîin Kendi kendimizi tenkid: Kapitülâsyon nıhile konuşan bu yabancının jeni Turkiyeji haıekete getıren iç unsurlan anlaınasma şüphesiz imkân yoktu. Imparatorluk rejimi çerçevesi içiııde yaşadığumz asırlar zarfında bunyemize tam uygun bir başşehir olan İstanbul, benliğini kavramış ve onu kendi iradesile yabancıların elinden kuıtarmış hur \e mütecanis bir millet haline geldiğinüz zaman, arük bu vaziCeyi başarabilmekten âcizdi. Türkije, varlığını büjuk de\letler arasındaki politika Sanayi mıntakası nasıl işgal kombinezonlan sayesinde devam etrireedildi? bildiği muddetçe kozmopolit İstanbuldan Berlin 16 (a a ) Stalingradın simal bir hükumet merkezi olarak istıfade edckısmında Çerçlnski, Kızıl barikad ve KıMoskova 16 (a a ) îki Alman pi1 gerilemek mecburiyetinde bırakmış ise bilirdi. Yaşama hakkını millî iradesile zıl ilkteşrm adalarındaki üç büyük sılâh uğramış, 45 tank dünyaja tanıttığı andan ilibaren baş \ade tvımenınln 30,000 mevcudu, yüzier de ağır kayıblara fabrıkası harabesini ele geçirmek için ce tank ve bir çok tayyare tarafından kaybetmiş ve 1500 asker olü vermıştlr. NADİR NADİ (Arkası sahife 3, sütun 5 te) desteklensrek Stalingradda fabrikalar Stalingraddan alman son haberlere gö(Arkası sahife 3, sütun i te) mahallesine hücum etmiş ve mudafileri re, Kızılordu Almanlann taarruzlîrını püskürtmüş, yenıden 4 tabura yakın nazi kuvvetinj yok etmiştir. Bu suretle Alman kayıblan 4000 e çıkmış ve Sovyetler kendı mevzilerıni düzeltmiştu*. f SmîyeİHarp tebligı\ Stalingrad bölgesinde ağır kayıblar pahasına birliklerimîzi birkaç kesimde dağıtmağa muvaffak olmuştur Duşman, Fransa, işçi gSnderme mukabili Alman yadaki esirlerinl knrtarına|a çalı$ıyor: Esir doln bir tren Fransu imdndnna grirerken, Cepheden daha evvel alman telgrafIar, Almanlann Kafkastaki saveşları şiddetlendırdikleri ve şimdıden şlddetinl hissettirmeğe başlıyan Rusj'a kışmdan e\vel davranmak için umıdsız bir gayretle dort bü>iik muharebe birden vermekte olduklarım blldırmektadir. Almanlar, Karadeniz sabılinde Novorosiskln doğu şimalinı şıddetle dovmekte ve Kafkasyanın doğusunda Mozdok bblgesinde Brosnıye doğru ayni Londra 16 (a a.) Hava Nazırlığı zamanda Kafkas dağlarında 50 mll ce tebliğı: nubda Orzonıkıtze a^kerî yoluiun son Bomba uçaklanmızdan murekkeb dnoktasına doğru ıleılemeğe çalışmakta nemli bir teşkll Kolonya şehrı daml oldırlar. mak uzere Rhenani havzasmdaki endusBu bblgeden gelen haberler, bir Al trı hedeflerlne taarruz etmiştir. Av serman kolunun şimal Oset yaylasına ka visimize mensub uçaklar işgal altındakı dar vardığım bîlduTnekte ise de ya,'h topraklar üstünde keşif taarruzlan yaDMozdoktan bir kaç mll mesafeye ka ırışlardır. Bomba uçaklarımızdan 18 i dar meyillı olduğundan Alman kolu tksiktir. Almanlara göre nun ne büjuklukte arazi kazand.ğı Beılin 16 Ca.a.) Alman tebliği: bilınememektedir. Ren havzasma hava akmı İngiliz bombardıman tayyarelerinden 25 i duşuraidu (Arkası sahife 3, sütun 6 da) sahife 3, sütun 3 te) Washington 16 (a.a.) Bu harbds şimdiye kadar gorulen en muhim deMaarif Vekâleti tarafmdan Kselertn niz muharebesi şimdi Amerikan ve Jason s\mfında okutvlmak uzere bu se pon fıloları arasında Salomon adalan ne bastınian taıih kitabmdan bıze bir açığında cerejan edlyor. Amerikalılar nıısha gbiterdıler. (Yeni ve Yafcmçcğlar Guadalcanal hava meydamna ellerinde tanhı) admı taşıyan ve kapağına tki bulundurmakla buyük bir üstünlük tedoçentle bır profesbrun \rnza. bastığt bu min etmişlerdır. Japonlar mevzilerini kitab, altı asır öncesinden bııgüne ka takviye etmek için durmadan asker, dar dunyada oZup bıten değı^imleri tayyare ve gemi gondermek zorunda Moskova 16 (a.a.) Reuter ajansmm Tdrk çocuklanna bğretmek gayesıle kalmışlardır. Amerıkalılann birblrini Itselerimize resmen kabul edılmış b« takib eden taarruzlan ve yiıksek stra hususl muhabiri bildıriyor: Sovyetler Bırhğı hakkında hâkim ohınuyor. * tejıleri Japonları takımadalan sulanna donanmalarının en kuvvetli birllklerini lan kanaate göre, halen Mdttefıklera Şahsan ne tanhçi, ne de terbiyeci olmadığımız içın fctfabı bıze gosteren gondermek zonmda bırakmıştır. Bu elınde bulunan Hess'ın ve dığer nazi sinutfa beraber bu sularda şımdıye kadar yasî adamlarıle generallerinin artık alere: hıç bir Japon tayyare gemisi gorulme daletin pençesine verilmeleri zamanı Pekâîâ ne yapahm? gelmiştir. Nazi mücrımlerınin hemen mıstir. Dedık. muhakeme altma almmalarını istiyen Amerikan bahriye tebliği So ıdan j/irtni otuz sahijeyi okn, Sovyet hükumetinin notası mılletm bu anlarsin! Washmgton 16 (a a ) Amerika hıssiyatma tercüman olmaktadır. Dedıler. Cenub Pasifık: 14'15 ükteşrin gecesi (Arkası sahife 3, sütun 3 te) Bız de okudvk ve hakikaten anladtlc" (Arkası sahife 3, sütun 4 te) Bırınct Cılıan Harbini, o harbden sonraki bmjuk ıhtüâl ve infctlâbları Turk çocuğuna bğretmek tddiasınt da güden kapağına bır projesorle ifct doçenlın ımza bastığı bu kitab, Turk inkilâbrna daır iki satırhk bılqi yüku tas\mıvordu. 1917 Rus ihhlâîım, 1922 jaşistÇ ve 1933 nazi hareketlenni, Lenin'lerın, Dnçe'lenn ve Httler'Zcrm adlartle beraben yazrnayı unutvnyan tarıhçılerimiz, geçen harb sonu ıJıtılâZlerinin en mühimlerınden bıri olan bityük Tark devnmini ve onun Ebedî Şefıni eserlennde hesaba bile katmamışiar. Maarij Vekâleti tarafından bastırüan bir kıtabdaki bu feci eksikîığt havsaIamtz almadt. Ayıb değil a, hâlâ da almıyor. , Bızım projesörler Turk inlctMbtnt rafta saklarlarsa, Am.enka.1% profesörtin Boğazları Rusyaya hedıye etmesıne neden şaşmalı' Dememek için Tcendimizi ffüç zapieBir kaç ay evvel Amerikan tayjareleri tarafından Tokyonun bombardımanına diyoruz. dair ilk gelen resfanler: Japon payitahtt yangm ve dnman Içlnde Bu nasıl tarih Harb maznunu olarak muhakemesini istiyor
