18 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İzdivacda devamh aşk arayan Genc zevc ve zevcelere: İZDİVACDA AŞK ÇIKTI Ingilizcesi yarım milyondan fazla nüsha basılmıs. dünyanın her Hsanına tercüme edilmiştir. Fiatı 100 kuruştur. ÎKBAL KİTABEVÎ Cumhuriyet 19 uncu yılsayı: 65Zf 1STANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 . . . , . râZHP I 0 DİNnCllBŞNn I 3 4 2 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrtr heyeti . 24298. İdare ve Matbaa klsml 2429924290 Şark cephesinden resimler: Kafkas daflannda Alman ileri hareketi Kemal Zülfü Orta ve Lise slnlflarl olduğu yan YENİ 6E DERSL Ç I K T İsbatlanmlş teoremlerle, çö lemlerden mürekkebdir. KANAAT KİTA 150 kurustur. Millî Şef Etimes'ud Hava meydanında İıısaııca bir sulhtan üıııicl yok! Yapılan uçuşlarla Ömer İnönünün akrobasi hareketlerini takib ve Hava Kurumu tayyare fabrikasını teftiş buyurdular Millî Ş?f müteakıben yanlarında Hava Kurumu başkanı Şukrü Koçak olduğu halde Kurumun Efımes'uddakı tesislerini ve tayyare fabrikasını geznılşler \e buradaki çalışmalardan memaunıyetlerınl ifade ederek 11 de Etimes'ud. dan ayrılmışlardır. ovuş meydanlarındaki cehennem gurultusunun biraz durakladıği bu sıralarda, bir Ankara 17 (a a.) Reislcumhur İsyandan jeni hamle hazırlıklan için çalışılukeıı, bir yandan da sijasî atışma met İnönü bu sabah 8,30 da Türk Hava ların ardı arası kesilmiyor. Kovu renkli Kurumunun Etımes'uddakı Ha\a meyelbiseler altuıda insanlığın ijilığhu dü danma giderek yapılmakta olan uçuşşunduklerini iddia eden kibar kıjafetli lan ve bu arada Ömer İnönunün akrodiplomatlar, hakikatte, gıcırdıyan dişle basi hareketleıınl takıb eylemişlerrini dujurmamna gavret sarfederken dır. cephclerdekı askerden çok daha büyük bir kinle karşılıkh birbirlerini imhaya caiışıvorîar. Otede beride tarafsız kalemlerden çıkma temiz ve saf bazı yazılar okuyurüz. Am.m bu scfcrki sulh da Versailles'ın bir naziresi olmasuı. Avıupamn ve butun dunja mılletlerinin rahata kavuşması için kin ve intikam dujguiarını yenruek şarttır. Yoksa felâket çemberirtlen kuıtuimıya imkân yoktur. Bu fikri ileri süren temiz vurckli mubarrirlerin isteği şudur: Harb bir defa bitti mi, silâhlarla beraber butun duşmanlık duj guları da bir tarafa bırakılsın. Galibler, zaferin kendilerine bahşedeceği maddî ve maAnkara 17 (Telefonla) Almanyamn nevî üstunlükten ilham alarak (âliceAn kara bu>uk elçisı Von Papen'e karşı nab) ve sogukkanlı olsunlar. Hıslerile suikasd tertıbı ve ıcrasından dolayı Andeğıl mantıklarile hareket etsinler. Tekara ağır ceza mahkemesince yirmlşer meli silâh gucune ve zorbalıga dajalı biı sene ağır hapse mahkum edılen Sovyet suıhun jerjıuune veni intikam tonumlatebaasından Pavlof, Kornılof ve onar serı atmaktan başka bir netice vermijeceneye mahkura edılen Abdurrahman ve ğıni anlıyarak (hakkanijet) prensipini berber Suleyman hakkmdaki karar beninısesınler. Sonra da bu\uk kuçuk Temj ızce nakzedılmiş ve evrak bugun butun milletlere musavi jaşama imkanı öğle uzen Ankara Cumhuriyet Müddeiveren uzun vadeli bir sulh de\ resinin unıumıliğLne gelmıştır. Uzun olan bozma projesini mağlubları da janlarına alarak kararında başlıca şu noktalar bulunmakberaberce hazırlamrja kojulsunlar. taciır: Hiç kimsenin itiraz edemijecegi bu 1 Ankara Pohs Enstitüsü kriminogüzel fikirler vazık ki günun birinıie tahal.kuk edeceğe pek benzemijor. Harb loji mutehassısı Payyonun raporunun okunmaması, aynan aya, jıldan yıla uzadıkça, milletle2 Abdurrahman Saymanm Uk tahrı idare edenler vumuşavacağı yerde, tam tersine eskisinden daha katı, daha kıkattaki ıfadelenmn okunmaması, 3 İtalyan sefaretı kapıcısmın şahid intikamcı oiuyorıar. Ortaçağ tarihindı okuduğumuz merdlik duj gularından c'.arak çağırıhp ıfadesıne müracaat edılbugun eser jok gıbidir O de\ırde jaşa memesı, mış olan insanları bu devredekileıe iliş4 Maznunîar hakkında 64 üncü tiren en ince bir rabıta bile goremijo tnaddetıin ne suretle tatbik edıld:ğinin ruz Düıı\a\a yuvarlak dediği, ateşte şey kararda izah edılmemesi. tan olmadığım iddia ettiği için adamların Payyonun, curmun subutuna müteallik kazığa oturtulduğu o devırlerde harb olarak hazırladığı raporun okunması esirlerine insanca nıuamele edılir, ka muddeıumumî ve suçlular taraftndan isdınlara, vaşhlara ve çocuklara dokunul tendığı halde mahkemece okutturulmamazmış Bugun milletinin şerefi uğrunda masını Temyiz, usulü muhakemeye aykıdovuşurken canlı olarak ele geçen as rı bulmuştur. Keza Abdurrahmanın ılk kerlerin bacaklarına pranga vurulujot tahkikattaki ıfadesınin suçlu Pavlof ve ve silâh nedir bilmijen, bilse de kulla Kornılof tarafından okunması taleb edilnamı> an çocuk, kadın ve ihtiyarlar bonı diğı halde okutturulmamasuıı bozma 3ebalarla paramparça edih'yor. Harb bitüği bebi addetmiştir. laman insanca bir suLha taraftaılık edilİtalj'a buyuk elçiüği kapıcısının şalıid mesini ileri suren tek devlet adamı çık olarak dın!<>nmememsı de bozma kararımıyor. Her taraftan intikamın muthiş (Arkası sahife 3, siitun 7 de) olacağını hajkıran yüksek sesler duyuyoruz. Bu şartlar altında harb sonrasına olduğu kadar harbin sonuna dair de ümid verici huljalara kapılmak guçtur. Mantığımızla düsundüğümüz halde bir türlü hislerimizin tesirinden kendimizi kurtaramayışımız, o romantik muharrirler tarafından kaleme alınan güzel temennilerin gerçekleşmelerine engel olacağa benz:>or. Bir kere harb bitse de iıst tarafı kolay! Diyenlerin de ümidlerinde ışık görmek giiçtür. Mademki nefret ve intikam duygulan günden güne daha azgın bir hale geliyor, harb bittiği zaman o duyguların gemi elden kaçmış bir avgır siddetHe boşanmıyacağına nasıl inanabiliriz? Bugünkü harb şartlan ortasında köParis 17 (aa.) İşçi haberler komitesi Gabriel Lafaye'nin reislıği altında tümserlikten kurtulabilene ne mutlu! toplannuştır. Almanyaya gdnderilen NADİR NADt Fransız işçileri hakkında komitece şu demec neşredılmiştir: Bugün bahis mevzuu olan mesele Almanyaya gıtmek veya gitmemek değildırMesele şudur: Ya/an: İşçilerımiz ya gönül isteğile gideceklerdir ve bunlaıdan kendi aileleri esirler ve Fransa için iyi neticeler hasıl olacaktır. Veya zorla gideceklerdir. Bundan Bo mühim makaleyi bugün iklnci da ne aileleri için ve ne de memleket sahlfemizde okuyunuı. için bir fayda olacaktır Amerikalılar Suikasd davasını Temyiz nakzcfti Afrikada Liberyayı işgal ettiler Şehrin simalindeki Rus kuvvetleri cevriîcîi, • Dakar'a karşı bîr Amerikan taarruzundan ısrarla bahsediliyor Stalingrad müdafaası en son safhaya girdi Askeri vaziyet Kızıl barikad fop fabrikaları zaptolundu Ankara Ağır cezasının verdiği kararın 4 noktası usule uygun görülmediğinden evrak mahkemeye iade edildi Berlin 17 (a a.) Alman orduları Haşkumandanlığının tebliğı: Batı Kafkasyada Alman ve Slovak kıt'alarının dunkü hücumları duşmEnın şiddetli mukavemeüne rağmen yeniden mühim arazi kazanılmasım temin etmiştir. Alman savaş ve bomba uçakları kara Monrovia 17 (a a.) Amerikan kıt'aları Liberyaya gelmişlerdir. Sahilin beş harekâtını tesirli bir surette desteklemişveya altı yüz mil açığmda faaliyet gös lerdir. Terek batısında Rumen kıt'alan düşteren düşman denizaltı gemilerile mucadele için bir hava devriyesi sistemi manı birçok dağ mevzilerinden atrcışlar ve çok sayıda esir almıslardır. kurulmuştur. Stalingradda piyade ve zırhlı teşkıller (CUMHURİYET Liberya Afrikanın garb şimalmde ve Fransız Ginesl sa devamh bir surette hücumlarda bulunan kıu vetlerlle ve uçaksavar batarhıllerinde mustakü bir zenci hükumotıdır. Dakarla arasında Freetcwn In yalarıle sıkı bır işbirliği halinde hareket giliz mustemlekesi vardır. Mesahası 94 ederek düşmanın şiddetli mukavemeüne min kılometre, nüfusu 2 milyondan faz rağmen bır çok istinad noktalarını ve ladır. Esaretin llgasından sonra, Ame yere gömülü tanklan geçmeğe muvaffak rikadan hicret eden zencıler tarafmdan olmuşlar ve 88 hk top ımal eden «Kızıl kurulmuştur. Burasını işgal etmek su Barikad» fabrikasma girmişlerdır. Şıraal isükametinde yapılan bir ılerleletile Amerikalılar, Fransız Ginesinin ortasma yerleşmlş ve Dakara da bir rre neticesinde şehrin şimal batısındakı rüşman ku\"\e11erinin üslerile irtibatlari hayli yaklaşm'ş bulunuyorlar.) kesilmiştir. Bu kuvvetler irnha edılmek Dakara karşı kareket üzeredirler. Londra 17 (a.a.) Paris radyosu bu (Arkası sahife S, sütnn t de) sabahki neşriyatında Dakarda askeri hareketler başladığma daır bir Alman Mamunlardan Abdurrahman ve Kornilof (Arkası sahife 3, sütun 3 te) Doğu cephesinde harekât durursa Mihverin Ingiltereye karşı bir taarruza geçmesi ve Ortaşarkta ilerlemeğe çalısması ihtimali yok değildir Yazan: Eıtıekli General H. Emir Erkilet Doğu cephesinde: Stalingradın akıbetini Alman başkumandanlığı bir tebliğ neşretayin edecek muharebe derek kabahati lngiŞehrin şimal batısında cereyan etmekte olan kanlı savaşlarda Almanlar üç bin kişi kaybettiler Moskova 17 (a.a.) Sovyet gece tebŞimal sanayj çevresinde Sovyet kıtllğı ekinde denıliyor kı: aları Volga kıyısında çarpışmakta, faStaünerad bölgesinde kıt'alarımız, sa kat nehre ulaşmak içm hatları yarmayıca üstun düşman kuv\etlerinın yap ğa çalışan Almanları üç gundur zaptıklan şiddetlj hücumlan pusküıtmüş tetmektedirler. 43 Alman tankı tahrlb lerdir. Gündüzün 43 Alman tankı tah edilmiş, 3000 nazl yok edilmiştir. Sarib edılmiş ve bir düşman alayı yok vaşlann cereyan ettiği mevkiler hakedilmiştir. İnadla devam ed(»n savaş kında sarih bir şey söylenmemekle belardan sonra kıt'alarımız bir sanayi raber, en şiddetli çarpışmamn çarşambölgesinj tahlıye etmişlerdir. ba günü Almanlar tarafından büyük Stalingradın batı şimalınde mevziî mevcudlarla hücuma geçilen şehrin şionemde savaşlar olmuştur. Bır kesimde malindeki sanayi kesimlnde yapıldığı ka\bettikleri mevziler; geri almığa ça aşlkârdır. Kızılyıldız gazetesi, halen lışan Rumen kıt'alan, 5 karşı taarruza cereyan etmekte olan muharebenin Stagecmişlerse de her defasında indirdi lingradın akıbetini tayin edeceğini söyğimiz darbeler karşısında geri çekil Iüyor. Gazete, müdafılere hitaben: meğe mecbur olmuşlardır. 200 den fazla «Şehri ne pahasma olursa olsun kurRumen öldurülmüştür. tarınız.> demektedir. Başka bir kesimde Sovyet topçusunun a'eşi, düşmanın takriben ıkı pi Stalingrad savaşlarmdan başka Kafyade böluğünü yok etm'ş, 5 hücum a kasyadan Moskovanm batı şımaline karabası dahil, dnemli miktarda malze dar olan saha İçinde şiddeti başka başka baskm hareketleri olmaktadır. me tahrîb etmiştir. Mozdok bölgesinde şiddetli bir muhaMuharebelerin tafsilâtı rebe devam etmekte ise de dunımun Moskova 17 (a a.) Stalingradın şe değiştıği söylenmemektedir. hir bölgesine dahıl bir kasabada sayı üstünlüğüne sahib Alman kıt'alan terefmdan hücuma uğrıyan Sovyet kıt Kendi kendimizi tenkid: aları, bu kasabadan çekılmişlerse de yenl işgal ettikleri mevzıe karşı Almanlar tarafından yapılan şiddetli hücumlan püskürtmüşlerdir. Bu, 24 saat zarfında yapılan üçüncü gerileme hareketi olmuştur. Tren'ın Tialhmastna beş dakika var. Büet almak içın sıraya çpıriyor ve ad\m adım gişeye yaklaşıyoruz. Fakat aramızda hdk hukuk tantmıyan, insanhk icablarını hiçe sayan bazt zorbalar da vat. Kadınlan dürtükliyerek, çocukları iterek, stra bekhyenlerin ba§\na çıkara/c, hattâ ters taraftan gişeye sokularak \ş\er\ni bitırmek istıyorlar. Ve ışın tuhaf\, catn duvar arkasında büet kesen memur, bu zorbalart medeniyete davet etmek föyle dursun; biz snadakilerden önce onlara hizmet etmekte hiç bir vıahzur görmüyor. Hareketinin doğru olmadığtnt fcendisİT?e hatırlaUyoruz. Verdiği cci'ab kesiiıdir: fSovyet harp FRANSIZ AMELESİ Almanyaya • Gönüllü olarak gitmezse zorla yollanacak ! Almanlar. Stalingradın şimal mahnllelerine gorulmemiş bir şiddetle yeniden hücuma basladılar. Londra radyosuna gore, Alman uçak filosu çarsamba sabahı şehrin bu kısmını tarihin şimdiye kadar ka> detmediği bir siddetle bomhardıman etmiş. müteakıben 100 tankla desteklenen iki pi\ade tümeni hücuma başlamış, bu muazzam savlet karşısında Ruslar gerilemiş, fakat sonraki taarruzlan defe muktedir olmuslarmış Alman tebliği de çarsambayı persembeye bağlıyan gecede hücum eden bir zırhlı tümeninin VolgaBerlin 17 (a.a.) Son gunlerde İ n ya kadar uzandığmı, piyade birliklerile ılız Başvekili veja Britanya hükumeti işbirliği >aparak şiddetli ev ve sokak tarafından yapılan fazla miktarda demec çarpışmalarile Çerçinski büyük traktor hakkında Alman ordulan başkuman fabrikalarınm bulunduğu endüstri mahal danlığı bır tebhğ neşretmıştir. Bu tebll lesinin şimal kısmını zaptettiğini bildirğın bumcı fıkrasında Dieppe hareketi mişti. esnasmda Alman ordıüarının e'me ge İdil (Vols'a') nehri bonınca hirî'>iıine çen ve bu harekete deir olan emrin su(Arkası sahife Z, sütun 1 de) reti dercedilmiş bulunuyor. Bu emrin 4 üncu fıkrasının 32 rakanıh merbutunda esirlerin üzerleı ndeki evrakı imha etmelerine mâni olmak üzere elleri. nın bağlanabüeceği sö> lenmektedir. Tebliğde, İngıhz hü'sumetinm 6 ilkteşrın 1942 tarıhmdeki demecinde bu emrin mevcudiyetini inkâr etmed'ği, fakat emrin «salâhiyet haricl> verildiği soylenmektedir. 10 ilkteşrin 1942 tarihinde ise îngilla hükumeti demlştir ki: ıDieppe'den naklediien hiç bir esirin elleri bagh olarak görü'düğüne daır her hangi bir delil yoktur. Bahis mevzuu o(Arkası sahife 3, sütun 4 te) Zincir vurulan esirler meselesi lizlere yüklüyor f aistasyon ııı Kızıl 8ar'ıkad c dokumhâoesi* Stalrnçrad şehrinde son muka\emet noktalannı gösterir harita (Uzakşark Salomonlarda Japon tazyikı artıyor Washington 17 (a.a.) Japonlar bîr çok harb ve nakliye gemüerini Short, land adası eçığında Guadalcanala tak. riben 300 kilometrelik bir mesafeda tahşid etmişlerdir. Bir Japon taarruzu her an beklenilmektedir. Gııadalcanal adasına mühim sayıda asker çıkarıldı, yeni gemi kafileleri geliyor Sef alet Kalkamaz mı? Prof, M. Sekib Tunc Guadalcanala çok sayıda Japon çıkmış Zabıta memuru değilmiş! Vilâyet tarafından neşredilen bir tebliğde kimlerin beyanname verecekleri ve ucuz ekmek alacakları bildiriliyor Ucuz ekmek alacak olanlar Washington 17 (a.a.) Kara muharebelerinin devam etmekte olduğu Guadalcanal'a çok sayıda Japon çıkmıştır, di« yen Bahriye Nazırlığuıın bir tebliğında Amerikan mevzilerinm top ateşine tutulduklan ilâve ediliyor. Dığer taraftan haber verildiğıne gcire, Shortland adası açığmda Japon gemıle» rinden bir teşkil gozükmüştür Bir Ame* rikan torpili muhtemel olarak bir J a pon kruvazörüne isabet etmiştır. Yeni Gine dağlannda muharebeler İstanbul halkının ekmeklik hububat İhtiyacını temin ğıtılacak beyannameler, araya tatil günü girdiğinden dolayı için hazırlıklar yapılmaktadır. Ancak, bugünku şartlar al ancak bu akşama doğru hazır olabılecektir. Beyannameler tır.da, Beledlyenın tek başma ve hükTımet yardımı olmak alâkalılar tarafından sur'atle doldurularak mensub bulunsızın bu işi başarabilmesi hemen hemen ımkânsız glbi go duklan dairelere teslim edilecektir. Bu tertiblerden maaş rülmektedir. İstihsai merkezlerinden buğday tedariki İç;n alanlar İstihkakları olan ekmeği, karneleri mukabilinde lshenüz teşebbüse geçılmiş değildir. Memurlarla emekiı. dul. tedikleri fırından tedarık edebileceklerdlr. (Arkası sahife 3, sütun 5 te) yetlm ve hidematı vataniye tertibinden maaş alanlara da Ben zabtta meinuViı değilim! Xra;ı/esi sadece bılet kesvıekten ıbaret olan bu adam, gişeye doğru. düriist yaklaşan vatandaşları zorbalardan bnce tatmin edvvermekle memlekete bir zabıta memuru tasarruj ettiremez miydı? Bu kadarcık bir iyi niyete büe hasret mı çekmeliyiz? Melbourne 17 (a a ) Müttefikler umumî karargâhının bÜdırdiğine göra» Yeni Ginede OVen Stanley dağlarının şimal sırtmda Japonlar blraz geri atılmışlardır. Müttefik uçaklar düşmanın Buna ila Kokoda arasındaki muvasala yollarma taarruzlarda bulunmuşlardır. Bir vapurun 137 mürettebat ve yolcusu öldü Pasifik mnharebelerinden resimler: Muazzam dalgalar Ijlnde seyreden Amerikan harb gemilerinden birisi Sidney 17 (a a ) Cuma akşamı bıldirildığıne gore TerreNeuve ile Yeni İskoçya arasında yolcu taşımakta olan 2200 tonluk Caribou vapuru, Cabot roğazında 14 ilktesriıvde torpıllenerek ba(Arkası sahife 3, sütun 3 te).