11 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Izdivaçta devamlı aşk arayan Genc zevc ve zevcelere: İZDİVAÇTA AŞK ÇIKTI İngilizcesi yarım milyondan fazla nüsha basıhnıs, diinvanın her lisamna tercüme edilmiştir. Fiatı 100 kurustur. ÎKBAL KITABEVÎ 19 uncu yılsayı: 6522 u m h u r i yet ISTANBUL ^ CAĞALO&U) Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 TeJefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Kemal Zülfü Taner'in T 7 YENİ GEOMETRİ Ç îsbatlanmış teoreml lemlerden mürekkebdh K AN AA T 150 ılmüş prob.tış yeri: Orta ve Lise slnlftarl için hazlrlamls olduğu yardımcı Pazar 11 Birinciteşrin 1942 B EVt Belediyelerin buğday mubayaaları kolaylaştırılacak Lüzumu takdirinde una patates karıştırılması da bütiin vilâyetlere bildirildi Pazarlar elden giderken Ankara 10 (Telefonla) Bazı vilâyetlerden ıstıhsa] mıntakalarma gönderılen mutemedlerin serbest pıyasadan hububat satın almalarına mahallî idare âmlrlerınce müsaade olunmadığı vnki muracaatlerden öğrenilmiştir. Ticaret Vekâleti, valıhklere bir tamim göndererek halkın ihtiyacını temin etmek mevkıinde olan belediyelerin serbest piyasadan mubayaada bulunmalarına mâni olunmamasını tebliğ etti. Ticaret Vekâleti, diğer bir tamimle istihsali, ihtiyacını karşılamağa yeter olduktan başka hattâ fazlası da mevcud bulunan mahaller belediyelerinin diğer lstihsal mıntakalarından mubayaayo teşebbüsten tevakki etmelerinl, çünkü aksi takdirde istihsali ihtiyacına klfayet etmiyen yerleri fena duruma sokrauş olacaklanru da valiliklere bildirmiştir. Noskova radyosu ,•. Anadolu Ajansının Stalin demecine dair yayınlarinda niçin kötü niyet arıyor? Radyo gazetemiz, hakikatiortayakoyarak bu şaşılacak iddiayacevabverdi Diin Partide yapılan toplantı Ankara 10 (Radyo gazetesi) Moskova radyosunun Stalın'm demecl etrafında Anadolu Ajansının verdıği haberlerle ılgıli olarak ortaya attığı bir iddla üterine bıraz durmak isteriz. Moskova radyosu, Anadolu Ajansının Sovyetlere ald haberlerde adeta kasdî denilecek tahrifler yaptığını, raeselâ, Asosyete Press muhabirinin Stalın'den sorduğu üç sualden yalnız ikisnl bildırdiğj ve ıkinci cepheye temas eden birinci suali vermedığini Iddıa etmiştır. Ayni radyo, Rus ve Alman zayiaü hakkında rakamları verirken de Anadolu Ajansının Ruslar aleyhine yanlışlıklar yaptığını iddia ediyor. Bütün haberlerini tam bir tarafsızlık havası içinde veren Anadolu Ajansının bu demec münasebetile yaydığı telgraflar da da Moskova radyosunun vehmettlği gibi bir kasid, bir kötü niyet olmadığını söylemeği blr vazife sayarız. Öğrendiğimize göre Staün'in demeclnde ikınci cephe hakkındaki birinci suali ve bunun cevabı gerçekten Anadolu Ajansınm ilk verdiği haberde çıkmamıştır Fakat bunda kotü niyet sezmek. ancak hayret edilecek bir şeydir. Çünkü Stalin'in birmci suale verdiği cevabın Hk gunü Anadolu Ajansı tarafından verilerr.emesi yalnız teknik bir sebebden ileri gelmlştir. Tass ajansı, haberlerini Türkiyeye kablo ile verir. Boylece bu haberler, çok defa bir gün geç kalır. Stalin'in demecınde de öyle olmılştur. Bu suretle (Arkan sahife 3, sütun 6 da) unkü gazetelerde okuduk: •Londrada İngiliz Çin münasebetleri bakımından gayetle bu>ük bir ehemraijeti haiz bir demec nesredilmiş. Bu dcmece gore, İngiltere hukumeti şimdiye kadar Çinde yabancıların istifade ettiği kapilulâsyonlardan \azgeçmeğe ve bu hususta Çin hükutnetile müzakereje girişerek jeni bir muahede akdetmeğe hazır bulunduğıını Çin elçisine bildirraiştir. Birleşik AmeTicaret Vekâleti,, umumî müfettişlikrika hukumeti de Washington'daki Çin ler ve valiliklere gönderdiğl bir mümessiline buna beıızer bir tebliğde tamimde 1942 hububat mahsulünün bulunmuştur » Diin turizm piıotluk brovesinl büyük bir borclandırılmasına ve satın alınmasına Anadolu Ajansının Londradan alıp torenle almış olan, azfz M1I11 Şeflmldn (Arkan sahife 3 sütnn 1 de) büyük ogln ömer tnöntt yajdığı bu haberi okuduktan sonra elimizi şakağımıza dajadık ve kotünıser bir filozof edasile içimizi çekerek: Vah zavallı Çin! Di>e hajıflannıaktan kendimizi alıkoyamadık. Konfuçius'un izinde harikulâde bir medenijet yaratan o ucsuz bucaksız genis ulke gozlerimizin önunde canlanır gibi oldu Ipek entarileri içinde göbekli mandarenler, çay kutularında resmini gorduğumuz çekik bıjıkh. kenarlan geniş hasır şapkalı, olura eyvallah diyen İyi jürekli fakir kojluler, ince bir kuyruk gibi tek örgülü saçları ve yumıık ayaklarile minnacık kadınlar, karsımızda bir an boy gösterip gene kajboldular. Parti Merkezinde dün mühim bir toplantı yapıldı Neb'uslanmızın halkla yaptıgı temaslardan aldıkları neticeler tctkik edildi İstanbul çevresinde ettntek karnesinin kaldifilmasıntn cofr ntahzurfu » olacağı da bu vesiîe ile anlaşılmuşttr Dün sabah Cumhuriyet Halk Partisi merkezinde, İstanbul meb'uslarından General Kâzım Karabekir, General Refet, Ziya Karamürsel, Ali Kâml Ak>üz, Hamdi Deniz, Bayan Fakıhe ve İsmail Hakkı, Vall ve Belediye Reisi Lutfi Kırdar, Parti idare heyeti reisi Kayseri meb'usu Suad Hayrl Ürgublünün iştırak ettiği bir toplantı yapılmıştır. Vall Muavini Ahmed Kınıkla Belediye Reis Muavini Lutfi Aksoyun ve bir kısım kaza kaymakamlarımn da hazır bulunduğu bu toplantıda İstanbul meb'usları, son bir hafta zarfındaki dolaşmalarda müntehıblerl tarafından ileri sürülen arzu ve dilekler etrafında alâkalılan tenvir etmışlerdır. Üç buçuk saatten fazla süen toplantı da ehrin butün ihtiyaclan ve bu arada bilhassa ekmek meselesi görüşülmüş, karnelerin kaldınlmaması hakkında apılan ısrarlı rlcalar üzerinde ehemmiyetle durulmuştur. Ankarada yapılan parlak bir tören Başlangıç ve tekâmül uçuşlarmı ikmal etmiş olan Omer Inönüne pilotluk brövesi verlldi Bu Çin Avrupalıların bulduğu Çindl Ve bu Çin onlar nazarında dünyanın en lezzetli bir lokmasıydı. O zamanlar üç >üz yirmi mil\on nüfusile, sonsuı ham madde kaynaklarile, Konfüçius'un ctliye sütlüye kanşmıjan, dünya nimetlerini hiçe sayan derin felsefesile bu diyar kaçırılır şey değildiDerhal harekete geçildi. İngiliz, Frantız ve Hollanda üniformasının himayesine sığınan Garb sennajesi ve Garb tekniği memlekete akın etmeğe başladı. l'iiz binlerce hektarlık çiftliklerde, boğaz tokluğuna hizmet eden jerli işçüer, Avrupalı 7İraat mütehassıslarımn emri altında topraği altına çevirdiler. Çin kıyılannm uygun yerlerinde muazıanj liman şehirleri yiıkseltildi. Buralan Garb milletleri arasında bölge bölbge taksime uğradı Oı memleketlerinde düpediiz esir sajılan Çinliler o imtijaz bolgelerinde esirden de beter, yabancı bir esir ımıamelesi görüjorlardı. Kapitalist memleketler nazannda Çin, Japonyadan çok daha elverişli bir sbmürge idi Verimsiz bir adadan başka bir şey olmıyan Japonya, sadece bir satış pazarı rolü oynarken, Çin, parasile satın aldığı endüstri mallarma karşılık bedavadan hesabsız servetler de veriyordu. Fakat ne yaparsınız ki. bir yere Garb sermayesi ve Garb tekniği girdi mi, arkasından Garb fikirlerine kapıyı kapamak mümkün olamıyor. Mandarenler ülkesine yerleşen kapitalist devletler, afyon çekmiş Çinlinin nykusunu bozmamak, onu Konfüçius'un maddî hayata metelik vermiyen derin felsefesinden ajıtmamak için ellerinden geleni yaptılarsa da, bir gün çekik gözlü sevimli adamlann silkinip uyanmıya baslamalarmı önliyemediler. Afyondan başını kaldıramıyacak sa*## CArkası sahife 3. sütun 4 te) Ankara 10 (Telefonla) Türk Hava Kunımunun Yüksek Muhendia mektebi talebesinin uçuşları için açmif olduğu kursu bıtiren Omer İnönüne bugün saat 16 da Hava Kurumunun havacılık akuiunda törenle turizm brövesi verilmiştir. Torende Bayan Inonu, Meclis Reisi Abdulhalık Renda, Başvekil Saracoğlu, Umumî Kâtıb Kemal Gedeleç, Hava Musteşarı General Zeki Doğan, Matbuat Umum müdürü Selim Sarper, meb'uslar, gazeteciler. uçucular, Hava Kurumu erkânı hazır bulunuyorlardı. Hava Kurumu Başkanı Şükrü Koçak irad etbği bir nutukta dedi ki: « Bugun sevincli bir başannm t3renini yapmak üzere burada toplanmış bulunuyoruz Bu tören Hava Kurumu tarıhçesinin serefli bir yaprağını teşki edecektir. Aziz Büyük Şefimizin oğlu Omer Inonü bugün Hava Kurumunun genc kartalları içine katılmış bulunuyor. Başlangıc ve tekâmül uçuşlannı pürüzsüz ıtina ile biflren ve Yüksek Mühendis mektebi talebelerinden olan Ömer İnönünü bu başarısmdan dolayi Turk Hava Kurumu namına tebrlk eder kendisine turizm brövesile alâmeti farikasını vermekle iftihar duyanm. Ömer İnönü, Hava Kurumunun kanadları seni daima şerefle hatırlıyacaıktır Seni ilk uçuran bu yuvayı unutmamak, Türk havacılığına bilgi ve enerjikle her zaman yardım ve hizrnet etmek; hepimizin senden istediği budur. En candan ^steğimiz de bugünkü gibi her lste muaffak olmandır.» Başkanın hitabesinden sonra Meclis Reisi Abdülhalik Renda Ömer İnönünün göğsüne turizm brövesinin alâmeti farikasını takmış ve Omer İnönü şu sözlerle taşekkür etmiştir: (Arkası sahife 3 sütnn 6 da) Şark cephesinden resimler: Stalinçradda sokak muharebesl ve hücumla bir zeminliği almağa çalışar (Arkası sahife 3, sütuo 5 te) Rumen askerierl Alman denizaltıları yenîden 24 müttefik gemisi batırdı Amerikan deniz inşaatı da dev adımlarla ilerliyerek eylulde 1,177300 tonluk doksan üç gemi teslim etti Berlin 10 (a.a.) Alman resmî tebliği: Alman denizaltıları İngiliz Amerikan ticaret gemilerine cenubî Afrika sahili açıklarında mühim kayıblar verdırmiştir. Denizaltılarımız, Kap limanının hemen yanıbaşmda 74 bin tonilâto tutarında 12 ticaret gemisini baskın hücumlarile batırmıştır. Başka Alman denizaltılan baü Afrika sahilinde Preitow n üssü açıklarında ve Afrika sahillerinde, Sto. Lorent ağzında, çimalî Atlantikte şiddetli fırtınalara rağmen 67.000 tonilâto tutarında 10 düsman gemisini batırmışlardır. Bunlann arasında İngiltereye çok kıymetli yiyecek maddeleri ve bilhassa et gotüren Andoluzya Star admdaki 15 bin tonluk İngiliz gemisi vardır. Bu suretle Alman denizaltıları çok dağınık harb sahalannda 141 bin toniâto tutarında 22 düşman gemisi batırmıştır. gemisi tahrib olunmuştur. Bu tonaj sullı zamanmda Birleşik Amerika petrol gemileri filosunun tonaj miktannın iki misline yakındır. Atlantik boğuşması Atlantik fadalarından: Torpillenen bir şilep batıyor Orta kesimde Alman ordusu büyük bir taarruza başladı Topçu baraj ateşile hücuma kalkan büyük piyade kuvvetlerile Rus kıt'aları arasında çetin bir muharebe oîuyor {.,.« Sovyet harp feMğt.jfl tek kumandaya Rus ordusu baglandı Ordudaki siyasî homiserlihler lâğvedildi Moskova 10 (a.a.) Moskova radyosu, Stalin tarafından neşredilen bir ka«« rarname İle tek kumandanlık ihdas edil« diğini ve harb komiserleri usulünün kal« Moskova 10 (a.a.) Almanlar mer müştür. Stalingradın simal batısında dırıldığını bildirmektedir. Kararnamede kaydedildiğine g5re da* cez cephesinin blr kesiminde büyük Sovyet kıt'aları zaptedilen mevzileri (Arkası sahife 3 sütnn 5 te) (Arkası sahife 3, süton 3 te) iyade kuvvetlerile şiddetli bir taarruza geçmişlerdir. Harekât, hava kuvveterile desteklenen havan ve topçu ba•y/ •aj ateşile açılmış ve başlanmıştır. Sovyet kuvvetleri hatlarında sıkı tutunmaktadırlar. f Tebliğin eki Moskova 10 (aa) Gece neşredilen ovyet teblığine ektir: Stahngrad çe\Tesinde, kıt^lanmız düşman hücumlanru püskürtmüşlerdir Şehir kenarlarında tanklarla destekenmiş düşman piyadesi Volgaya u.aşmak için iki teşebbüs yapmışsa da ler ikisi de akim bırakılmıştır. Bir kaç gündenblri düşman tarafından çevrilmış olan «N» birliğı düşman kordomınu yararak sanayi bolgesi çe\Tesine çıkmıştır. 300 düşman öldürül ( Garib bir hantyon kazast j Alman ordusu Tuapse üzerine yürüyor Bu kesimde büyük bir Rus müfrezesi kuşatıldr Stalingradda da büyük bir bina havaya uçuruldu Alman harp Amerikan gemi inşaatı Boston 10 (a.a.) Harici ticaret işlerile uğraşan milll meclisteki beyanatmda Bırleşik Amerika deniz komisyonu ikinci reisi Kontramıral Howard Vic(Arkası sahife 3 sütun 2 de) Bugiine kadar batırılan AngloSakson petrol gemileri Yüksekkaldırım yanmdaki merdivenli yokuşta feci ofrnası muhtemel bir kaza; atlatılmıştır. Beyoğlunda Serdarıekrem sokağında 107 numaralı evde oturan şofor İlya, surdüğü 4235 sayılı kamyonla Sen Jorj hastanesine odun götürmüştür. Yükünü boşalttıkten sonra kamyonu tekrar harekete gec.irifke.fl, tfikerlekier Jyzak ve kamyon, yokuş aşağı kaymıştır. Boş kamyon, hızını artırarak, birden merdivenlerin betondan korkuluklarına çarpmış, bunları kırmıştır. Bir tekerleği merdiveni çökerterek duran kamyonun bilhassa aşağıdan, caddeden gorünüşü; bakanlarda feci bir kaza olduğu kanaatini uyandırmışsa da, hakikatte hâdise, by kadark Berlin 10 (a a.) Birleşik Amerika kıyıları açığında, Caraib denizinde, Atantikte, baö Afrika kıyılan açığında, Buz denizinde ve Akdenizde batırılan düşman petrol gemilerinin sayısı, topyekun 2.400 bin tonilâto tutarında 320 gemiye yükselmiştir. Muharebenin başmdanberi 4.600 bin tytoruıdjn fa^Ja düşınan petro) Amerikan tezgâhlarında, batınlandan fazU gemi yetiştirmeğe çalışıyorUr: Solda bir günde 5 tanesi teslim edilen .HjjrriyeU vapurUn, sağdt d», seıi baUnde muharebe gemileri yapüiyor 15 b b Berlin 10 (a a.) Alman ordulan başkumandanlığının tebliği: Kafkas çevresinde Tuapse yolu flstünde büyük bir düşman müfrezesi kuşatılmış ve 47 müstahkem mevzi işgaı olunmuştur. Stalingrada karşı yapılan mücadelede, crdu topçusu Volgada iki düşman topçekeri baürmış ve bir diğerini ağır hasara uğratmıştır Hücum kıt'alan şehirde büyük bir binayı havaya uçurmuşlardır. Pike uçak teskiUerimiz, düşman rr.ukavemet yuvalarına ve şehrin müstahkem sırtlarına karşı hırpalama taarruzlarına devam etmişlerdir. Alman bomba uçakları aşağı Volga çevresinde liman tesislerile ikmal yollarınm tahribi işine fasılasız devam etrras" lerdir. Sovyet kuvvetlerinin simal baraj hstti arasındaki şaşırtma taarruzları akim kalmışür. (Arkası sahife 3 sütnn 2 defc