11 Ekim 1942 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

Baş M 20827 Sahip ve BıınuııMrL ımm EZ'_'I' BİNİCI zi SON TELGRAF EN SON TELGRAFLARI VE HABERLERİ VEREN AKŞAM GAZETESİ YEDİ MİLYON STALİNGRAD SOKAKLA- LİRALIK İSTİF.. ' Hiç şüphesiz 21 milyonluk vur- gun haline inkılâp edecekti Hükümet gıda maddeleri üzerine krediyi kesmekle en mükemmel işi yapmıştı! ETEM İZZET BENİCE | Memleketteki — hüyat pahalılığı üzerinde şahsan edindiğimiz ka- | aat bizi üç yol boyunca yürümek | zaruüretine inandırmıştır; A— Mahdüt gelirli — vatandaşı korumak vi B— Umumi hayat — seviyesimi nizamlamak C— Mülli şuuk — ve bassasiyeti | seferber halde tutmak.. Hükümeti gidiş — yolunda böyle bir tasnif üzerinde — görür | yiz. Mahdüt gelirli vatandaş | zümresi her vakit tebarüz ettirdi. gimiz gihi — ha €n çok zarar gören — smrktır. Ki | bunlar devlet memurları; — dev- letten gelirli olanlar, —emekliler, husust müesseselerde mahdut ge- lir mükabilinde çalışanlar, ölmi- yecek kadar kazanabilen işlerde bulumanlarla beraber işsizler, ha- bakiki fokirler, dullar, kimsesiz- ler ve bir de muhtelif sebeplerle darlık içinde bulunan köylüler ve şehkinlilerdir. Bunların umumi tu- 2 milyonla 4 milyon ara- sında mütemevviçler . Hükümet bunları kendi vesaiti ile korumak; yize bunlara kendi moamalât, istihsalât, — masnualını ve tedarik edebileceği hayat mad- delerini sistemli bir şekilde — ve adaletle tevzi eylemek imkânını bulabilirse - ki bu yol üzerinde olduğunu — müşahede ediyoruz - t pahalılığından | hayat pabalılığı bu sınıfı tazyik | hususunda aşgın bir tesir yapamı- | yacaktır. Bu sınıf dişinda 13344 müyonun umumi — hayat seviye- sini nizamılamak davası ise ihi Kârcılığı, istilçiliği, vurgunculuğu önlemek, para ve fiat politikasına normal istikamıet vermekle başa- rılabilecek olan davadır. Hükümet bu yolda da hareket ve faaliyet halindedir. linde avans vermeleri miştir, İhlikârcılığı, vurgunculuğu darbelemek bakı- mımdan bu ilk ve en tesirli hi Kümet — tedbirlerinden — biridir. Hükümetin geniş ölçüdeki sami- miyet ve hüsnüniyetini sulistimal edenler, memleketin umumi em- niyet ve selâmetini şalsi menla- atlerine feda eyliyenler hiç şiip- he yok ki banka kredilerinden arami istifade ediyor ve hayalı pa bablatmak yolunda başdöndürü- cü dalaverelere sapıyorlardı. Bir ilk inteleme yalnız İstanbul milli | mkalarma 7,000,000 liraya re- binli gida niaddesi — mevcut bu- lunduğunu — ortaya — çıkarmıştır. Hiç şüpbesiz bu yedi milyon kısa bir zaman — mesalesi — içinde 21,006,000 luk vurgun baline in- Kalâp edecekti. Şimdi ea kısa günler içinde bu stoklarım sahipleri başka ardiye- derinden rehirli gıda maddelerini çekmiye mocbur olacakları için hiç şüpbesiz piyasa bu 7,000,000 Tak mal ile dolacaktır. Ancak bu moktada dikkat edilecek iki şey vardır; 1 Belediyenin ve belediyele- Tin bankalare ipotekli maddelerin derhal birer üzerine 96 20 kâr ilâvesi ile bu maddeleri — kendi emirlerine a) maları Bunu yapamadıkları tak- dirde ardiyelerden çekilip piya- saya çıkar.lacak malların 9p 20-25 kâr haddinden fazlayı. satılması- na müni olmak. S Gida maddeteri üzerine ke- silen avansların müsclsel hefalet- hesabıni alması ve | Bankaya peşin ödenen — yüzdeler | ler baline tahavvül etmesine mâ- Bi elmak. Bu takdirde de bu nevi işleri yapan tacirler istıfçiliğe — kendi hesaplarına bankalardan para çe keres devam edebilirler. Herhalde bahıkaların gıda mad- desi üzerine rebin kabul etmeme- si, İstanbulda ve Aaadolunun her tarafında İstif yapılmasına mâni olacak, tüccar kendi sermayesi içindeki — cirolarla pa: ya meebur olacağı pazarlar malsız kalmıyacaktır. Bu takdirde olmazsa istikrar bulacaktır. Bina- enaleyh hükümet iyi ve yerinde bir karar vermiştir. Filhakika: — Bankaların krediyi kesmesi şehirlerde gıda maddelerinin stok edilmesine mâni olacak, — tüccar gehrin ihtiyacı nisbetinde vaktin- de mal mübayaa edip iddibar ede- miyecektir. Denecekse de bu ancak hüsnü- Diyet sahibi, ahlâklı, banka kredi- i meşru kâr baddi içinde ken- di kazancına ve halk menfaali tahsis edenler için bir mazeret bir mazerettir. Fakat, şimdi bu zelü belediyeler de ifa edebili Hayat pahalılığı ve umumi ik. tısadi nizam üzerinde «milli şuur ve hassasiyeli seferber halde fut- mak, gerektiği bahsinde ise ısrar | ediyor ve bunu gerek halin ve (Devumi Sar 3, Bü: 3 de) Belediye seçimi reyleri tasnif ediliyor İstanbul mülhala - tında Parti namzet- lerinin ittifakla se- çildiği bu sabah | anlaşıldı Bilivri, Şile, Çataka, Kartal Maltepe ve Pnâ.kte de; belediye seçimi bitmiş ve dün akşamdan Mibaren başlıyan reylerin tasnifi bu sabah bitiritmiştir. Neticede Parti namzetlerinin it- tifakla seçiklikleri anlaşılnıştır. Belediye hududu — dahilrdeki Kkazalarda da reylerin tasnifine devam edilmektedir. Netice yarın belli olacaktır. Yeni Tefrikamız ı| EHLİSALİB'e KarşıOsmanlı! TÜRKLERİ KEAAR. M. SAMİ KARAYEL <Ehlisalbe karşı Kılç As- lan» tefrikamızdan somra, bu tarihi biyük*hâdiselerin €i kısmamı teşkil eden <Ebi Balibe kâarşı Osmanlı Nünkle- vi> ni de telriks etmeğe baş- hyacağız. Osmanlr — tarihindeki — bu safhaları derinliğine inceles yeceğimiz için, okuyucuları- amaan; tefrikamızın bu ikinei Ki açık ve karşılıksız ticari kredi- | kısmanı daha- büyük bir alâ- ka ile takip edeceklerine e- min bulunuyoruz. lar düşmese dahi hiç | Harp cephesinde RINDA MUHAREBE DURDU Almanlar Tuapse'ye karşı büyük bir hamle gösteriyorlar foci bir mansara Londra, 11 (A.A.) — Yedi haf- tadar'deı k, tayyare, piyade İlerinin mülema- di bücumlarına koyan Sta- Hngrad'da Alman tsarruzu şime durdurulmuştur. Fakat bu dür- günluğun muvaklat olup olma- | dğ dan anlaşılacaktır. Çün- kü her iki taraf ta eÜerin: daha iyi bir hale ko- (Devami Sat 3, Sü: £ de) Ruslar Grozni kuyularını tahrip ettiler | Groany pet- etmş Terdir. BELEDİYE,EKMEK İŞİNİN KENDİSİNE VERİLMESİNE TARAFTAR DEĞİL ! bir zat diyor ki: “ lük ekmek ihtiyacı temin edilir. Bu et satışlarında —a nün kaktırılmaması bükki S0 nekiei nazarı Ankaraya bi aniştir. Bu «abah Mkarddan berlere göre karbe veulünün rılasaanın doğrü ölm | Veköletince de kadul yeni habene göre Ankara, (Dovamı Sa: 9, Si b alınan ııx-W va söve| vv İstandul ve 16 da) Çölde bir Mih- : | ” | ver garnizonu imha edildi Yi (AA) — Kahire dört motörlü — taygara- | ler dön Bingaiye Hhücym etm Limandaki ddt vepor miştir Batı Çöldeki durmunluk ertitodir. Yapılan bir gece Ga bir düşmün - gürrüzenü izriha S tahrip & dev bus n gt- vaL Şiddetli harbi Londra, 11 (ALA.) — Cum nü 600 tayyare vle işgül atında- kı Pranetda Li! şehrirft karşı ' pılan akın hakikında — Britanya | hava kun tebliğ | Neşretmi; | Bü tebliğe göne, İngiliz ve A- | merikan uçakları 10ğ Alman u- çağını ya tehrip veya hasar Tatmışlardır. —Adü VC tayyeresi, nereden bulalım ? Bunun içinayda S milyon lira lâzım | Bu sabah göıüş!üîümüı salâhiyettar stanbulun bir gün- 1 150 bin İira ile kadar parayı wxer g 4Umum Esnaf | Cemiyeileri Kooperatifi Şehrimizdi otleri ek bir «U- Cemiyetleri Koope i> teşkil olu tetikikler icra olunm ut olan mahdut koaperat rilmesi ve koope ında fi © cem'yetlerin de Şiirakları sureti- le kurulacak-olan bu büyük ko- eperatifin sermayesi çok geniş — ömayan izesktir. Bu Sâyede dağınık ve Mmünferit kooper in tevhidi- Te mrzrafları aza'ecak ve esnafın ihtiyacını görecek maddeler dana | bol bir şekilde satın alınarak â- | bir hava oldu 105 Alman uçağı tahrip edildi | ket'i olarak Gdüşürülmüş 38 * mühtemel olür 18 u basara k tahrip edilmiş, retilmiştir, leki çelik ve Tokomotil fab- rikası tamamile hasara uğramış- DAvc tavyareler 1 | ve Stalinin istimdadına ayram arifesidir. “Yarın Şeker | rataltın ilk günüdür. Bu yıl da baytamı solh ve huzur içinde idrök etmekteyiz. Bu büyük mi- meti sevgili MHUK Şefimiz İsmet İnönü'nün — yüksek — sevk — ve idare kabiliyetine, kahraman ore dumüzün — küvvet ve küdretine, asil milletimizin şuurlu birliğine börçlu bulunmaktayız. *Son Telgrale — okuyucularının bayranımı kutlular - ve sulh, sü- kün içinde daha nice bayramlar geçirmelerini — candan — tememni | eder. Güzetemiz Bayram münasebe- belile yarın ve öbüz gün çıkmı- | gaü Bugün Mudanya | Mütarekesinin 20 ciyıldönümüdür Garp ce; hısının askeri kah- ramanı İsmet İnönü yirmi yıl önce bugün ilk büyük siyasi zaferini kazanmıştı Bugün Mudanya mütare- kesinin yirminci yıldönümü- dür. 4 Teşminievyet 1922 de başlıyarak bir hafta devam eden bu sekeri konferans 11 Teşrinlevvel 1922 de nihayet bulmuş ve mütereke, o za man Gürp Cepbesi Kuman- danı: bulunan Mük Şefimiz İsmet İnönü ile itilâf devlet- leri kumandanları — arasında imzalanmıştı. Bu konferansın esas mev- zuu Trakyanın tahliyesi şek- b ile sulhun akdine kedar Boğazlarda ve İstanbulda mer'i olacak hükümlerin ta- yini idi. Bir hafta — çetin safhasır Bgeçitmek süretile devam e- den konferansta aşağıdaki - saslar tesbit olundu. (Devamı Sa: 3, Si 4 da) 'Ömer İnönü de Hava Kurumunun genç Milif Şeftimizia büyük oğluna dün Aıkırı da merasimle pilotluk brövesi veril Mekara, N1 (Teletoala) — Cumbur- 1 mününün büyük oğla Yüeek Mühendis Mektebi. talebesin- den Ömer İnönüğe Hava — Kurumam dözerlle * Bu törende - Bayan - İnönü, Meclie Resi Abdültalik Reradü, Buşveki Sar racefla, Ümümi Kâtp Kemal Gede- lec, Hüva — Müstoşürı — General — Zeki Doğan, Matbunt Umum Müdürü — Se- dim Sarper, Meb'uslar gazeteciler, uçu> cular, Hava Kurumu-erkânı hazir bu- hanuyurlardı. umu — Başkanı Şükmü Kos Bir nutuleta dedi e <— Bugün sevlaçli bir Başarımın tö- Tenini yapınak üzere buceda — toplum- miş bulumuyocut, Bu tözen Hava Ku- rumu tü yefli bir. yapra- Ban teyik ALİZ Büyük Şe- zi Özer İnönü bugün Hava ni Sar 3, bü: 6 da) Ömer İnönü bir talim uçuşunda yacak, çarşamba gününden iti- Laren dekrar neşir vazilesine de- | uvm edecektir. BAYRAM NAMAZI Sazt Dakika Başiktaş yarıgının- da kast varını ? | Evvolki gece vukun gelen Be | şiktaşta Sebat değinmenindeki yangında sarar ve zyanın yüz bin lira olduğu anlaşılmıştır. Bu de- Zirmen sahi maliyeye sek- sen bin lira borcu bulunduğu ve aleşin işçilerden Nazaret ile Ka- rabet tarafından tahta döşeme ü- zerine oturtulan ayaksız bir mar Sâz 3, 8ü: 2 de) KISACA İkinci dünyadan önce.. matbuatı, siyasi- gelecek dünyanın nasıl bir niza- ma tâbi olacağını — düşünmekle meşgüller, Dokuz günlük ömre en günlük mafaka gerektiği gerçeklir. Bu- Nü İçin yarının dünyasım da bir ihtiyat payı olarak düşünmek ye- rindedir. Fakat, yarın bugünden © kadar daha çok düşünülmiye başlandı ki insanın: | — Keş ya efendi.. Koyun can, | kasap et telâşi Dememesine Hele, hâdiseyi imkân kalmıyor. Sayyel Rusyaya tatbik | V edince.., A-ŞEKİP | d Garpta vaziyet şark cephesi vaziyetini, Almanların artık gelecek yaza kadar Kafkaslar istikametinde külli bir harekele — girişemiyece- Üi, sadece şimali ve merkezi Rus- yada bazı teşebbüslere buşvura- bileceği, fakat herşeye rağmen Sovyet mukavemelini kökünden söküp atamıyacağı — ve önümüz- deki kış mevsimi zerfında yine cephe: mihli — kalacağı tarzında mütslen ettik, Şarkta veziyet buyken garpta me olabilir? Muhakkak — Ki Dün, demokrasyalar Almanların ilk zaaf mevsimi olan 1042 - 43 kışı içiade mihvere kat'i bir darbe indirmok emelile her- şeyi yapmak ister!, Bu herşey medir? Sevyetlerin artık bir daha baş dizüstü getirilebilece; tini elde etmek; ve topyekün Av- Tupaya çıkıp, başi üzere Lir çok mü ihtilâl caddesinden geçe ge- girebil. makça iddialar dan hiç fark yektar .Hi kış öyle merkezi bir noktada dü- ğümlenecektir. ki, demokrasyala- üp eden büyük hamlenin kutbü üzerinde, imkân ve NECİP FAZI! AKÜREK imkânsızlık zaviyesinden kıl ka- dar fark kalmıyoçcaktır. Davanın kat'i olan esaslar; şun: lardır. ki, demokrasyaların harp başladı başiryalı yalnız böyle bir günü düşünerek hazırlendığı, ar- tık sövyetlerin kendileri için cide di bir korku mevruu — olnaktam çık mihverin de her türlü kam ve kuvvet vergis'ni falrile ödedi. ği ve harbi topyekün meticelen- ebilecek böyle bir hamleye yol acıldığı şüples Fakat bkütün Vu maddi şart - saslarınm yerine gekmesine mü- kabil, en esaslı ölçü olarak ah — ve irade şartmım, yani demüline yalarca böyle bir hamleye & rişik Tebilecek ruhi ve iradi ha: yer'nde olup — olmadığı müthiş bir meçhuldür. Kat iceyi 1943 kışına kadar Almarlardan kaçırabilen, kaçır- maya muvaffak olabilen - demek- rasyalar, bügüne kadar — sadece ric'at inceliğile temin ettikleri muvaffakiyete karşılık, bu. dela, birdenbire vaziyetine geçebilecekler mi?, (Hayır!) — diyebilmenin imkânsızlığına rağmen Çevet! yebilmenin pek zor alduğunu dirdiğim bu davada yalnız şu ni bette mutlak bir dil kullanabili rim ki, barhiy kat'i meticesi üzee rinde demokrasyaların ne düşü düğü, hiç yüz belli olucaklır, Kkat'i ve töprekün tanrrug değilse bu kış yüzde; kartallarıarasında...