16 Eylül 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Şık Bayanlar ALTINÇAPAS / ISKARPESXERİNİ GİYİYORLAR. Yenipostane Yeni Valde han altında inmm** rj*/J SOÛAS/ / / Piyasaya çıkarılmıştır 19 uncu yılsayı: Diin teknik tedrisat işleri üzerinâe meşgul oldular Afrikada demokrasi hedefleri ransa bıı harbin ikinci ravndunda nakavt olup yere serildiği zaman, bu baygın imp3ratorluğa aid sömiirgeler, biiyük bir mesele teşkil etmi^ti. Yeryüzündeki ştratejik noktalara çok ehemmiyet veren Ingiltere, şuraya buraya serpili duran Fransız topraklarını başıboş bırakmak istemiyordu. Fakat nakavt oldu, bayıldı dijerek diinkii müttefikine doğrudan Mrslekî ve ieknik tedrisat hakkında Millî do>ru\a tecavuze kalkmak da pek uygun Şefimize izahat reren Maarif Vekül bir bahane sayılamazdı. AJmanların işiHasan AH Tücel ne yanjabilecck stratejik noktalara el koymak için hiç olmazsa bir paravanaya ihtiyac vardı. O sıralarda De Gaulle'ün İnçiltereje çok faydası dokuudu. Compiegne mütarekesinden bir müddct sonra sayın Generali içinde tasnan bir filo Dakar oniine giderek, bu stratejik harb limanını, îlkonce tatlı sözle. o paıa etmeyince top ateşile zaptetmeğe kalkıştı. Dakaı'ı ana Fransadan ayırtoak raümkün olarr.adı. Bir gün de hattı îstivadaki Fransız sömürgesine De Gaulle'cü ask°ılerin çıkanldığını duyduk. Oıadan şimal şarkına doğru ilerliyen bu kuvvctler, hatırı sayılır bir karşıhğa raslamaksızın Çat'a kadar çıktlar ve oraları ele geçirmeğe muvaffak oldular. Geçen sene gene De Izmir 15 (Telefonla) Cuma günü Gaulle kmvetlerinin Suriyeye taarnız üzum ve ıncır piyasaları açılacaktır. İnettiğini ve General Dentz tarafmdan gös gılız Ticaret birhğıne 12,500 ton kuru terilen mnkavemeti yıkarak bir kaç haf uzum satıımış, anlaşma imzalanmıştır. tada Sıtriyeyi baştanbaşa işgal ettiklerini Bu satış piyasaya iyi bir inkişaf verecektir. Tespit edilen fiatlar geçen seneki gönink. ihrac fiatlarının ayni olup muhtelif mıBütün bunları görürken, yapilan haıeketin De Gaulle'den ziyade İngiliz hesab maralara göre 5872 kuruştur. İhracatlarile ilgili olduğunu şüphesiz bütün çılar ferdî satışlan için de resmî fiat dünyı anlıyordu. O kadar iyi anhjordu tespitinın muvafık olacağuıı bildirmişki, nihayet İngilizler bile artık De Gaulle lerdir. 9 numara incir fiatı 135 kuru? o'arak paravanasına lüzum gönnediler ve lüzum lu buldukları stratejik ncktaları kendi tespit edilmiştir. Fiatları Ticaret Vekâleti adlanna ele geçirmeği tercih etmeğe baş tasdik edecektir. Pıyasaların açılma güJadılar. İlkbaharda Afrikanın şark kıyı nünde Ticaret Vekilinin burada bulunlanndaki Madagaskar adasına çıkarıian ası beklenmektedır. kuvvetlerin halis Britanjalı askerlerden Zeytinyağı fiatları jrükselmektedir. seçilmis olması, De Gaulle'ün elinde ora 3.5, 4,5 asidli yağ topian 120 kuruşa kaya gdnderecek birlik kalmadığından, ya dar yukseldi. 1.5 asidli yağ kahnamıştır. hud da o çıkarmayı İngilizlerin kendi Pepolardaii 600 ton yağ da sahibleri tabaşlarına daha iyi başarabilecekleri dü rafından piyasa istikran beklendiğinden şüncesinden değil, sadece pratik İngiliz satışa çıkarılmamaktadır. zekâsının artık herhangi bir paravanaya £t fiatları da yükseliyor lüzum gonnediğindendi. Yoksa (hür) İzmirde koyun ve dana eti fiatı kiloda Fransayı temsil eden General De Gaulle hükumeti, maddi ve manevî bütün hüvi 10 kuruş fırlamıştır. Koyun 140, dana yetile gene eskisi gibi devam ediyordu. 110 kuruştur. İstanbuldaki fiat fazlahğı Fakat harbi terketmek zonında kalan dolayısile hayvanların İstanbula gcrıdeasıl Fransa ile İngiltere arasmdaki vazi rildıği ileri sürülmekiedir. ınonu Kömür tevziatı ^m^0 Muhtelif teskilât nmum miidürleri dün İstanbul Parti merkezinde. İktısad Vekili Sırn Daym retsligi İle yapılan ve üç saat süren Içthnada. F Ankara 15 (Telefonla) Cumhur Reisimiz Millî Şef Ismet İnönü bugün saat 16,30 da Maarif Vekâleti msslekî ve teknik tedrisat müsteşarhğmı şereflendirmişler ve Başvekil ŞÜkrü Saraeoğlu, Maarif Vekili Hasan Âli Yücel ve müsteşarlık erkânı tarafından karşılanmışlardır. Cumhur Reisimiz müîteşarhğın meşgul olduğu mevzular üzerinde ve bu arada Ankarada eski tayyare meydanında inşa edilecek Yuksek San'at okulu ile Ankara Bölge San'at okulu hakkında izahat almışlardır. Cumhur Reisimiz müsteşarbkta bir müddet meşgul olduktan sonra Gazi Terbiye Elnstitüsü saha3inda yapılan Motör Usta okulu ile Meslek Öğretmen okulunu gezmişlerdir. c İktısad Vekilinin reisliğile bir toplantı yapıldı Zorlukları önlenek fizere yeni tedbirler ahnıyor Şehrimizde bulonan İktısad Vekili Sını Day dün Cumhuriyet Halk Partısi Vilâyet merkezinde yapılan büyük bir toplanüda bulunmuştur. Bu toplantıda Parti vilâyet heyeti reisi Kayseri meb'usu Suad Hayri Urgüblü, Vali muavini Ahmed Kınık, Sümerbank Umum müdürü Hulkî Alisbah, Inhisarlar Umum müdürü Adnan Halet Taşpınar, Şeker fabrikalan Umum müdürü Kâzım Taşkend, Kömür satış ve tevzi müesseseleri Umum müdürü Sadreddin Enver, Denizyollan Umum müdürü Abdülhalim Babacan, Şirketi Hayriye Umum müdürü Sadi Akandla Belediye İküsad müdürü Saffet SeMn, Mıntaka İktısad müdürü Kemal Tilkici, Sanayi tetkik heyeti azasmdan, Hikmet Horozoğlu, vapıırcular mümessilleri, Tramvay, Tünel Umum müdürü, Havagazi şirketleri müdürleri vesair kötesisleri tahrib edihniş, Ladoga gölünün cenubunda dü"=manın me\2İî taarruzları mür işlerile alâkah müesseselsrin mümüdafaamızın ateşi karşısuıda erimiştir. messilleri bulunmuştur. Ladoga golü üzerinde muharebe tay,Üç saat süren toplantıda bütün ihtiyarelerir • bir şilepi batırmışlar ve üç yaclar gözden geçirilmiş ve fazla kömür vapuru hasara uğratmışlardırsarfiyatının önlenmesi ve tasarruf edilDün gece muharebe tayyareleıimiz mesi için baa tedbirler alınması lüzuMourmansk ile bu şehrin civaruıdaki mu üzerinde durulmuştur. (Arkası sahife 3 sütun 2 de) (Arkası sahife 3. sütun 5 te) Nunzamtren Stalingradın yarısı seferleri • nariharpU Izmirde piyasa açtltyor İngilizlere 12,500 ton kuru üzüm satıldı Izinli erler için Haydarpaşadan hususî 2 tren kaldırılacak Toros ekspresinin hareket tarifesi değişiklik yapıldı Almanların elinde Berlinin salâhiyetli mahfelleri. bu şehirdeki muharebelerin sona ermek üzere olduğunu söylüyor Berun 15 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığınm teblıği: Novorosisk'in cenubu şarkisinde istihkâm sıstemınde kurulmuş olan bir fabrikalar bölgesi düşmanuı inadlı mukavemeüne rağmen zaptedılmiştir. Terek nehri üzerinde duşmanın şiddetli mukabil taarruzlan kırılmıstır. Hava teşkillerinın kıymetli yardımile Ahnan kıt'alarmın Stalingrad'a yaptıkları muvaffakıyetlı hücum yeni arazi kazancları temin etmiştir. Bu muharebeler esnasmda 20 düşman tankı tahrib edilmiştir. Düşmanınr takviye münakalâh i\e hava meydanlarmın tesisleri gündüz ve gece bombalanmışür. Volga üzerinde bir romorkör bombalarla batırılmıştır. Rjev'in şımalinde düşman kuvvetlı bir topçu yardımile yeniden taarruzlarda bulunmuş ise de her tarafta kanlı kayıblarla geri atılmıştır. Sovyetlerin bir zırhlı treni bir bomba taarruzu neticesinde tahrib edilmiştir. Volkof ceplıesinde muvaffakıyetli mevziî bir toşebbüs neticesinde bır çok kamp Incîr fiatı 135 kuruş olarak tesbit edildi, zeytinyağı fiatları durmadan yükseliyor Ankara 15 (a.a.) Yolcu katarlannda son zamanlarda görülen fevkalâde CArkası sahife 3. fütnn 5 te) Halis buğday ekmeği nasıl tağşiş ediliyor? Bazı fırınlara fasulye. bakla, kaplıca unu imal eden iki fabrika meydana çıkarıldı Sfalingi'adda her ev bir kaleJtalitte gettrildi Kafkasyada Grosny petrol sahasını müdafaa etmek üzere Ruslar bütün kuvvetlerini bu çevrede tahşid ettiler Şovyet harp tebUği Son zamanlarda bazı fırınlann ekmek idarî makamlara herhangi bir müracaatlik una fasulye ve bakla unu karıştır te bulunmuştur. Fabrika sahibine aid dıkları hakkmda şıkâyetler yapılrmştı. dört fırının derhal unlan kestirilmiş ve Belediye teftış heyeti, vakfile Toprak fabrika da kapatılarak Mehmed Ali MahsuUeri Ofısme un işliyen ve bilâhare Gencer, hakkında tanzim edilen evrakla Moskova 15 (a.a.) Sovyet sabah tebtesısatmın eskılıği doiayısıle kapanan bir birlikte millî korunma müddeuımumiliUği: fabrikaeian şüphe etmış ve burada anî ğine verilmiştir. Dün gece Stalingrad'ın batısile cenub bır teftış yapılmıştır. Bu teftiş neticesinBundan başka Galatada Necatibey batısuıda ve Mozdok cevresinde şıddetli de içende 60 bin kilo bakla, 6 bın kilo caddesınde Raka makarna fabrikasmın muharebeler olmuştur. Diğer cephelerde fasulye, 4 bin kilo kaplıca buluıvmuş, ay da ıdarî makamata haber vermeden deehemmiyetli değişiklikler yoktur. nca bunlardan un haüne getirilmiş mü ! ğirmen haüne getirildiği ve bakliyat işTebliğde Ruslarm merkez cephesinds bir mahaili zaptetmiş oldukları ilâve ehım bır miktar da tespit edilmiştir. j lemeğe başladığı tespit edilmış ve yapıdilmektedir. Ayakapıda Abdülezelpaşa caddesinde ] lan anî bır teftiş neticesinde burada da 226228 numaralı Mehmed Emin Gencere 15 çuval ve 3 sandık fasulye, bir çuval Stalingradda her ev bir kale aid olan bu fabrikanın ticarî defterle fasulye unu ve 4.5 çuval nohud unu buhaline getirildi rinde yapılan tetkikatta fabri'^ya bugü ı lunmuştur. Bu fabrika da kapatıhnış ve Moskova 15 (a.a.) Stalingrad'ın yet kâfi derecede inkişaf etmisti. Hatta ne kadar 80.545 kı'.o bakla. 20.678 kilo fabrika ruhsatsız değirmen haline getizapU için yapılan muharebe esnasında İngilizler De Gaulle'e radyoda bir uutuk kaplıca ve 54,888 kilo fasulye girdıği ve rildığindcn sahibi hakkında takibata başAlmanlaıın varoş hatlanna girmiş olsoyletip: 261 çuval bakla unu, 38 çu"al kaplıca lanmıştır. dukları söylenmektedir. Bütün fabrika Bunu (hür) Fransa böyle istiyor. unu ve 588 çuval fasulye unu ımai edillar ve meskenler, kale ve tabiye haline Bir karne suiistimali daha diği gorülmüştür. Madagaskar'ı işgal etmeleri için İngilizgetirilmiş ve telörgülü manialarla mümeydana çıkarıldı Diğer taraftan defterlerde bu unlarm | Belediye iktısad müdurlüğü, büyük lere biz izin verdik. cehhez tank tuzaklan kurulmuş ve maKonya 15 (a a.) Kayseriden hareket Bile dedirtmedüer. yin tarlalan vücude getirilmişur. Ruseden Ticaret Vekili Dr. Behçet Uz, U satıldığı gosterılen yerlenn yanhs ve bır karne suiistimalini meydana çıkarların başlıca şaşırtma taarruzlan, Volga lukışla, Ereğli, Karaman ve Çumra is mevhum isım ve adresler olduğu da tes mıştır. Bır kısım fırıncılar tarafından ya* boyunca Almanların girmiş olduklan pıldığı anlaşılan bu suüstimalin tahkiki Dünkü gazetelerde hattı istivadaki tasj onlarmda kaymakam ve belcdiye re pit edilmiştir. noktalara tevcih edihmştir. Bu taarruzFabrikanın sahibi Mehmed Emin Gen için Belediye mufettişlerinden mürekkeb Fransız somurgesine yeniden Amerikalı slerile müstahsil ve Toprak Mahsulleri Şark cephesinden resimler: Alman öncüleri yanmakta larda tanklann büyük faaliyeti görül askerler çıkanldığına dair bir havadis Ofisi memurlarile görüşerek dün Kon cer, Kuçukpazarda, Fenerde, Çarşıkapıda üç kişilik bır heyet memur edilmiştir. olan bir kasabaya yaklaştyorlar yaya gelmlştir. Konyada Vekil, Parti sa ve Nişantaşmda olmak üzere dört fırın Suiistimal, iki yüzer fişi ihtiva eden karmüş ve bunlar uçak kuvvetleri tarafınvardı. Madagaskar'da DiegoSvıarez lidan desteklenmiştir. manında yerleşen İngilizlerin de bir kaç lonunda tıiccar ve esnafla konuşmuştur. işletmektedır. Fabrika sahibi değirmem tonlara, fışlerin üstüste getiriîerek altta Muharebelerin tafsüatı gündür sahil boyunca ilerlemeğe çalış Vekil bu sabah Afyona hareket edecek faaliyete geçirirken bakliyat işleırek kalan tarihlerin kesilmesi suretile yapılüzere ne ruhsat almxş, ne de bu hu^usta maktadır. Bu suretle bir fişi ikiye bölMoskova 15 (a.a.) Sovyet tebliğinin tıklanna bakılırsa, Demokrasilerin dünkü mek kabil olmaktadır. Birkaç fırıncının ekinde Sovyet kıt'alarmın Stalingrad'ın. nıüttefiklerinden zorla aldıklan bu böltertib ettiği bu usul sayesinde binlerce garbmda müdafaa muharebeleri yapmakgelerde bir takım tasavvurlar peşinde ve belki on binlerce fiş üzerinde oynanta oldukları kaydedilmektedir. kostuklarına hükmohınabilir. Biliyoruz ki dığı anlaşılmıştır. Bu arada sayım meBir kesimde düşmanuı hücumu püsDiegoSuarez limannu zaptetmeğe mumurlarından birinin cebinde bir avuc kürtülmüş, iki Alman tankı tahrib edilvaffak olan İngilizler, herşeyden dnce bu karne bulunmuştur. miş ve 100 Alman öldürülmüştür. Ölüler adaya Japonların yerleşmesini bnlemek arasında zabitler de vardır. Başka bir maksadile hareket etmişlerdi. Malezya ve kesimde düşmanm hücumları tardeddlSingapuru ele geçirdikten sonra Bengale miş ve 6 Ahnan öldürülmüştur. korfezine hâkim olan Japonlar MadagasStalingrad'ın cenubu garbisinde hükar'a da sıçradılar mi, bütün Hind OkyaLondra 15 (a.a.) Doğu Akdenizdeki him hava kuvvetlerimizle işbirliği halin cum eden Ahnan tankları Sovyet batarnusu ve Basra körfezi yollan İngiliz taİngiliz filosu Başkomutanı Amiral Har. de, denizden Tobruğa bir akın yapmış. yalan tarafından tahrib olunmuştur. İki şıtlan için son derece tehlikeli bir hale wood bıldiriyor: lardır. Düşman müdafaasının şiddeti Rumen piyade bölüğü yok edilmiştir. girecekti. Diego Snarez limanı bu teh13 eylul gecesi, hafif deniz ku\rvetle karşısında beklenmesi gerektiği gibi (Arkası sahife 3 sütun 3 te) likeyi mümkün mertebe önlemişti. Fakat (Arkası sahife 3 sütun 6 da) rimiz ve küçuk kara biıhklerimız, n ü Madagaskar kocaman bir adadır. Garbmda ve cenubunda denizaltılann barınmasına elverişli daha pek çok yerleri vardır. İngilizler anlaşılan Japonlann oralara sığınmaları ihtimalini yakın görmus olacaklar ki DiegoSuarez mrotakaEindan harcket ederek aşağılara doğru sahil boyunca inmiye başlaınış bulunujorlar. Bu suretle ileride Japonlar Madagaskar'ı bir üs olarak kullanmak isterlerse, oraya asker çlkarıp dövüşmek ve adayı zorla ele geçinnek mecburiyetile Londra 15 (a.a.) Halihazırda İngılkcrsılaşacaklardır. tereyi ziyaret etmekte olan Türk gazeHattı istiva sömürgesine gönderilen tecileri Abidin Daver, Hüseyın Cahid yeni Amerikan kuvvetlerine gelince. Yalçın, Zekeriya Sertel, Ahmed Emin bunlaruı ilkonce Fransız Somalisine ve Yalman ve Şükrü Esmer, yakında tay. sonra Libyaya karsı kullanılmalan ihtiyare ile Amerikaya gideceklerdir. Amalinden bahsediliyor. Bununla beraber merıkaya vardıklarından biraz sonra doğrudan doğruya Libyayı cenubdan Reisicumhur M. Roosevelt ile Hariciye tehdid etmek maksadile yukanya sevkeNazırı M. Hull taraftndan kabul ediledilmeleri dc imkânsız değildir. Her nekaceklerdir. Türk gazetecileri müteakıben dar Çat havalisi, geçilraesi güç. büyük üç ay müddet bütün memleketi gezebir çölden ibaretse de modern nakil vacekler, harb fabrikalannı, askerî kaiıpsıtalanuın neler başaıdığını heıgün grilan ve bahrî tezgâhlan ziyaret edeceklerdir. ##* İstanbulun fethine dair bir tablo: Fatih Topkapıdan istanbula giriyor (Arkası sahife 3 sütnn 6 da) Tobruk şehrile sahillerinin havadan ahnmış bir resml [Üstad Hasan Cemilin makalesini yarınki sayinuzda bulacaksınız] (Arkaa sahife 3 sütun 4 te) Ticaret Vekili Konyadan Afyona geçti Tobruk baskınmda Londradaki Türk Gazetecileri Almanlar İngilizlerin 2 kruvazör 3 muhrib, bir destroyerle muhtelif gemilerini batırdıklarını bildiriyorlar Yakında tayyareyle Amerikaya hareket ediyorlar