15 Eylül 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

(Hlİn&UUEPLI TfilLIEBİE P II FJATI f60 Auruş İS" AMJ4P4 CtDOES' 1 " " ' .. . c/ıne 19 linCU yil SSyir 0 4 9 ö u m h u rıyet Telefön: Başmuharrir: 22356. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Yüksek Mühendis mektebi P. C. N., Fizik ve Matematik, Lise Fen kolu talebelerine^j^uziye ve fizikîe uğraş İ Fizik için Ma Dr. REŞİD SÜREYYA GÜ ISTANBUL CAGALOGLU ISTANBUL CAĞALOĞLU Teîgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 İ p . . . t n A n O3.ll 15 tylÛI 1942 İKBAL KİTABEVİ Memleket hizmetinde Dün Nafıa Vekâletini teşrif ederek büyük su programına müteallik çalışmaları tetkik buyurdular Saçlarını ağırtan Büyük Şef Times gazetesi Türkiye hakkında mühim bir makale neşretti • Tımes gazetesi, memleketimize gönderdiğı muharrırınin bır yazısını neşretmiştir. Mektubda, memleket hzmetinde saçaruıı ağartan Reisicumhurumuz Ismet İnonunden büyük bir hayranhkla bahseŞark cephesinden resimler: Atanan kıt'alan tamamen yanmış. olan bir şehirdeki son mukavemeti kınna£a ugraşıyorla». dildıkten sonra, Turkiyenin dürust tarafsızlık politikası takdırle anlatılmaktadır. Muharrır, dıyor ki: «Tuıkiye için bugunkü imtihan çok zahmetlidir. Ortalıkta mütemadi bır gergınbk vardır. Bununla beraber en ziyade göze çarpan şey çehrelerde sükunet ve rahatlık hıssi, devamlı bir tebessumdür. Zamanın güçlüğüne rağmen, Ankaanın havasmda şaşılacak derecede raîathk vardır. Bu, her şeyden evvel Türk rkının seciyesmden ıleri gelıyor. Türker çok soğukkanlı insanlardır, şaşkınlık ıedir bilmezler. Sinirlere hâkım olmakta çok ustadırlar. Türkiyede bulunduğum snada iyice tartmadan soz söyliyen hiç lir Türk görmedim. Memleketteki sukunetin bir sebebi de, Turkiyenin başında bulunan Şefin hertese büyük bır inanc vermiş olmasıdır. Millî Şefimlzln Ankaraya mnvasalatlann da, Ankara garında Meclis Reisttnlı r e Başvekllimizlr btraber alınmış resimleri smet İnönü çok muvazeneli, çok akh Ankara 14 (Telefonla) Cumhur Re landığı kısma geç'mişler; oradan maket ielim sahibi ve ihtiyatlı bir zattır Bu zaisimiz, Millî Şef İnönü beraberlnde Ei lerin bulunduğu alt kattaki büyük sa tın iş başında bulunması, Türk milleti yaseticumhur umumî kâtibl Kemal Ge lona inmişlerdir. Millî Şefimir burada (Arkası sahife 3 sütnn 6 da) delec, hususî kalem müdürü olduğu hal umumî harita üzerinde yurdda su işde bugün saat 16 da Nafıa Vekâletinde leri Ikmal edilmiş veya ikmaline çalısu işleri binasııu şereflendirerek büyük şılmakta olan sahaları tetkikten sonra su programına müteallik çalışmaları ayn, ayn maketler ve kabartma haritetkik etmişlerdir. Başvekil Şükrü Sa talar üzerinde çalışmaların son safharacoğlu, Nafia Vekili General Ali Fu sını gözden geçirmişler ve Nafıa Vead Cebesoy ve Nafıa Vekâleti su islerl klli Ali Fuad Cebesoy ile su İşleri dadairesi reisi Salâhaddin tarafmden kaı | iresi reisi Salâhaddinden İzahat almışBerlin 14 (a.a.) Alman ordulan başfilanan Cumhur Reislmiz idarede ça lardır. Cumhur Reisüniz su işleri dakumandanlığmuı tebliğinde bilhassa hşan memur ve mühendislerin <ıyrı ayn iresinde geç vakte kadar meşgul olşöyle denilmektedir: ellerini sıktıktan sonra etüdlerin hazır muşlardır. ünya milletleriırin kan dökeNovorosisk'ın Şcirkında "bir tepede burek sbndünneğe çalıştıklan lunan bir düşman istihkâmı işgal edilbu yanar davaya dair sekiz miştır. gündenberi bir bayli konuştum. MaksaTerek nehri üzerinde Alman kıt'alan dım yarınki Avrupanın tablosunu çizcdüşmanın müdafaa hatlarını yarmışlar rek falcılığa kalkmak, yahud da devletve Sovyetleri kanlı kayıblara uğratmışlere toprak dağıtarak bir nevi nizam kulardır. rnculuk taslamak değildi. Btitün kusurStalingrad nruharebe meydanında talaruna rağmen haddini bilen bir insan olbahusus külli\etli topçu tahsis ettiği ve arruz eden Alman kuvvetleri topçunun Stalingrad savaşı: Ticaret Vekili Dr. Behçet Vz duğuma inanınm. Hatta yarınki Avrupa yığdığı muhakkaktır. Onun için Staliııyardımile düşmanın gösterdıği mukaveya dair basit tahminlere girişmekten biAlmanlar. haftalardanberi zapta ça grad muharebeleri, Don dirseğinin zapt mete rağmen mustahkem bolgeye gıreJe kaçınmıya çahştım. Aksini deneseyıek Staluıgrad'ın merkez kısmının şimali lıştıkları Volga nehrinin mustahkem kale ve geçilmesindenberi devam eden sürckdim, ne sekiz, ne yirmi sekiz, nc de yıiı garbisindeki tepeleri hücumla zaptet sinin cenub kenar mahallelerine giırniş li, kanlı ve bu>uk bir meydan savTisı elli sekiz günde mevzuu ayıklıyamaz. mişlerdir. Mukabıl taarruzlar esnasında ler, şehrin ortasına hâkim tepeyi almış halini almıştır. Bu sebeble Mih\er içinden hiç bir zaman çıkamıj acağım bir lar, Volgadaki bütün gemi ve vasıtalar kuvvetleri, bu bü>ük sa\aşı jakında kaSovyetler 29 tank kaybetmişlerdir. labirent'e dalmıs olurdum. Bu kuçük 7anmakla bü>ük bir zafer daha kazanKuvvetler hava teşkılleri muharebelere Rus kumandanlığınca batınlmış ve ilâh.. jazı serisine başlarken, dünyayı baştan ^ştirak ederek Volganın şarkından yeni Bnnlar gosteriyor ki Rusların bunca ınıs olacaklardır. Fakat Rus ordularmın başa kavnyan bir dava üzerinde okuyugelmiş olan Sovyet kuw%tlerine müessir irayret ve müdafaalarına, ve Voronej'den Stalingradda değil. ancak ^Ioskova etraculanmın dikkatini toplamak, ebemmitaarruzlarda bulunmuşlardır. Şehrin şi Ladoga gölüne kadar Alman cephesine fında kat'i bir mağlubiyete uğratılabileyetli noktalan gözönüne koyarak yarınki malinde ve şarkmda bulunan hava lı yaptıklan taarruzlara rağmen Stalin cekleri unutulmamalıdır. Avrupaya dair, şema halinde de olsa bîzgrad'ın elim akıbeti yaklaşmıstır. Novorosisk doğusunda: manları gece bombalanmıştır. Berlin 14 (a.a.)' Alman resmî tebliği: I çıkanlmıştır. Bunlardan biri derhal batde bir tasavvur belirmesine yardım etSon gelen diğer haberlere göre, AlmanDon cephesinde Alman ve Macar teşDün gece düşman deniz ve hava kuv mıştır. mekti. Almanlar bu şehrin doğusundaki son killeri muvaffakıyetli bir taarruz yap lar. şehrin kazamatlar, koruganlar dolu Kim ne derse desin, içtimaî hakikatler, vetlennin yardımile Tobruk kesiminde Bir tngiliz müfrezesi Fransaya mışlardır. Düsmanm mükerrer taarruz müdafaa çevreleri içinden kendilerine istihkâmı alarak şarka doğru ancak zcrferdlerin değil daha ziyade cenıiyetlerin karaya çıkmağa teşebbüs etmiştlr. Bu çıkmak teşebbiisünde b u l u n d u ları hava kuvvetlerinin yardımile çetın ancak bomba, dinamit ve alev makinele la ve adım adım ilerliyebiliyorlar Çüukü duygu ve dusüncelerine uygun çıkar. teşebbüs İtalyan ve Alman kıt'alarmın Berlin 14 (a.a.) Resmî tebliğ: muharebelerden sonra geri püskürtül rile yol açabilmcktedirler. Bunlardan buralarda arazi gittikçe fazla sarplasıp Yarın nasıl bir Avrupa ile kaısılaşırsak Eeri müdahalesi sayesinde akim kalmış12 13 eylul gecesi 5 subay bir debaşka, Rus başkuraandanhğının Stalin çetinleşmektedir. Nihayet, simdilik Xomüştür. karşılaşalım, o Avrupa, şu veya bu ada tır. İki düşman gemisinde yangın çıka niz ve bir kara askerinden mürekkeb fArkası sahife 3. sürun 5 le) (Arkası sahife 3 sötnn 2 de) prad müdafaasına büyük kuvvetler ve bir İngiliz ihrac kolu Cherbourg'un şarmın keyfine gbre kurulmuş olmıyacak, rılmış ve bir çok" esir alınmıştır. Alman avcıları iki düşman tayyaresi kında Fransanuı Manche sahilinde kaşeklini ve mahi\etini Avrupah milletlerin umumi temayulünden alacaktır. Bu düşürmüşlerdir. 4 tayyare de Tobruk'ta raya çıkmak teşebbüsünde bulunnıuçitibarla yarınki Avrupanın kuruluşuıula hava bataryalan tarafından düşürül tur. Sahil müdafaası bir gemi batırmıştır. Üç İngiliz subayı ile bır de Gaulle'cü Türk düşüncesi de hissesine düşen rolü müştür. Kayseri 14 (a.a.) Ticaret Vekifi Dr. oynıyacaktır. Bu mevzuda kafa yoranla italyan tebliğinde verilen tafsflât deniz subayı esir edilmiştir Bir binBehçet Uz dün Yahşihan, Balişeyh, Çebaşı bir asteğmen ve bir asker öldürunız nekadar çok olursa, millî rolümiizlıkli, Yerköy, Şefaatli. Fakili ve Kayseri Roma 14 (a.a.) İtalyan tebliği: rülmüştür. de o kadar başarı elde edeceğimize şüpDün gece düşman, bir çok tayyareistasyonlarında Toprak Mahsulleri Ofisiİngiliz Ortaşark tebliği he yokrur, lerin iştirakile yaptığı uzun bir taarnin alım memurlarından devlet hisseleKahire 14 (a.a.) İngiliz Ortasark rlnin alım vaziyeti hakkında izahat alruzdan sonra paraşütçülerin yardımile • mış ve buralardaki depo ve silolan da Dünya, gitgide daha büjük ibtiraslara, ve hafif deniz vasıtalarile Tobruk böl tebliği: Cumartesi gecesi keşif kollarımızın fa görmüştür. Yerköy istasyonunda Kırşedaha büyük yarışlara sahne oluyor. Ya gesinde asker çıkarma te=ebbüslerinde hir ve Yozgad valilerile, Kayseride de rım asır önce geri bir millet farzedilen bulunmuştur. Kruvazörler ve muhrib aliyeti devam etmiştir. Şimal ve merkez kesimlerinde düş Kayseri ve Niğde valilerile görüşen VeJaponya, 1905 te Busyayı yendiği zaman, lerden mürekkeb 6 harb birliği bu haman mevzileri ve işçi ekipleri taaıruz kil, müstahsilm borclandırıldığı miktarı bu bir mucize sanılmıştı. Ayni Japonya reketi himaye etmişlerdir. İtalyan ve Alman müdafaasmm Seri müdahalesi larla hırpalanmıştır. teslimdeki ağırlığın sebeblerini sorarak bugün hem Amerikaya, hem de İngiltesayesinde düşmanın bu teşebbüsü aCenub kesiminde topçu düellolan olverilen izahatı dinlemiş, devlet hisseleNADİR NADt kim kalmıştır, İki harb gemisine isabet muştur. rinin sür'atle teslım almması hustısunda (Arkası sahife 3 sütun 4 te) kaydedilmiş ve bu gemüerde yangınlar (Arkası sahife 3 sütnn 7 de) tavsiyelerde bulunarak Konyaya doğru seyahatine devam etmiştir. Moskova 14 (a.a. ) Stalrngrad'm kikî mahiyetini belirtmek için StalinBerlin 14 (a.a.) Alman ordulan. kapıları önünde sonuna kadar dayan grad'm zapti maksadile yapılan muhamağa anudane azmetmiş olan Sovjet rebenin tarlalar adedince kasabaları bu başkumandanlığının hususî tebliği: 13 eylul tarihli hususî tebliğde de bilkıt'alan, bir imha muharebesi halini al lunan bir bölgede cereyan etmekte clmış'dan muazzam savaşta Von Bock'un duğunu söylemefe lâzımdır, Düşmanın dirildiği gibı 9 eylul 1942 tarihinde Albütun kuvetlerine karşı koymaktadırlar. kazanclarına mukabil uğradığı ağır za man denızaltı gemileri şimal Atlan'ı'îe Volga üzerinde müdafiler, üç hafta yiatı Tİa gözönüne getirmek lâzımdır. İngiltereden gelmekte olan kuvvetli hi(Arkası sahife 3 çiitnn 6 da) (Arka«n sahife 3. sütun 3 te) danberi mukavemet etmektedirler. Mihvercilerin kuvvetleri mütemadiyen artmaktadır. Şehrin batısında ve cenub 'Du'bovka batısında Almanlarm kavs şeklindeki hücumları düşmanı son hafta ıçinde şehre yaklaştırmıştır. Düşmanın bu hücumu, metre metre yapılan ve pek pahalıya mal olan bir ilerleme hareketi olmuştur. Son beş gun içinde S o ^ e t Ankara 14 (a.a.) Millî Müd?faa kuvetleri, beş kasabayı terketmek mectahvillerinın 15 eylul salı sababından buriyetinde kalmıslar ve Ruslar, cenub itıbaren satısa çıkarılması mukırrerdir. batı kesiminde bir çok kaspbalardan çeBütün millî davalarda çok hassas ve şukılmişlerdir. Fakat bu çekilmelerin haurlu olan halkımızın millî müdafaa ihtiyaclarını karşılamak üzere çıkarılmakta olan bu devlet istikrazma da bütün diğer dahilî istikrazlar ve tasarruf bonolarına karşı gösterdiğı rağbet ve alâkayı göstereceğine şüphe yoktur. Adana 14 (Hususî muhabirimizden) Bu münasebetle burada alâkadar makamlar, halkımızın millî bir vazife ıfa Kahireden Adariaya gelmekte olan büyük Sovyet müdafaası ederken tasarrufları için de çok Ivi ve bir İngiliz yolcu tayyaresi, motöründeki ihrac şartlarına göre çok müsaid bir ârıza yüzunden istasyon cıvarına düştu. «Mihvcp taarruzo. plâsman bulacaklan bu yeni Millî Mu İçindekl yolculardan üçü yaralanarak dafaa istıkrazı tahvilleri hakkında bil hastp.neye kaldırıldı. Tayyare hasara Stalingradda bu gunkü dnrumu gosterir harita (Arkası sahife 3, sütun 5 te) uğradı. İngiliz para şütçü kıt'alan bir vazifeye gitmek için haarlanıyorlar Stalingrad meydan harbi son safhada Alman kuvvetleri, şehrin merkez kısmının şimali garbisindeki tepeleri de zaptettî Hücum kıt'alan, şehrin kenar mahallelerlnde çarpışıyor ve kuvvetli mukavemete rağmen ilerliyorlar Yarınki VIII Avrupa üzerinde düşünceler fAîman Harp hgı Ashert vaziyet îngilizler Tobruğa bir ihrac teşebbüsü yaptılar Malta ve harb Tazan: Emekli General H. Emir Erhilet Deniz kuvvetleri ve paraşütçülerin de iştirakile yapılan bu hareket akim kaldı Fransız sahillerine yapılmak istenilen bir çıkarma da muvaffak olamadı, esirler almdı, gemiler baSırıldı Toprak Ofisi mensııblarından izahat alan Vekil Nüstahsilitt sür'atle borcunu ödemesini tavsiye etti Ticaret Vekili Kayseride harp tebliği „ Stalingrad önündeki yakahütan savaş bir imha kajUe lAlman denizaltıları muharebesi halini aldı [bu İngiliz kaf iîesinSovyet kıt'alan, von Bock ordnlarının [den 122 bin tonluk bütün knvvetlerine karşı koyuyorlar 19 gemi batırdılar Atlantikte Millî Müdaîaa tahvilleri Bugün memleketin her yerinde satışa çıkarıhyor Kahireden gelmekte olan bir tayyare Adanada diiştii