15 Eylül 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

| | ı —— g SARI TELGRAF; TELEFON: 24310, 24318, 24319 TAN EVİ İSTANBULI Ankara caddesi No, 102 — TAN, İSTANBUL SEKİZİNCİ YIL — No. 2542 BremenwŞidd GÜNLÜK SİYASİ HA LK GA ZETESİ etl e Bombalandı Sovyet Tayyareleri Romanyada Ploesti Petrol Tesislerine Hücum Etti, Bulgaristan Ve Macaristan Şehirlerine de Bombalar Atıldı 1000 tayyare ile yapılan İngiliz hava akınlarından birini gösterir temsili resim TÜRKİYENİN BİTARAFLIĞI 'Türkiye, son hadde —kadar harbe karışmamayı, ancak tecavüze karşı müdafaa etmeyi — kararlaştırdığını, muhtelif defalar salâhiyetli lider- lerinin lisanı ile ilân etmiştir. İs- tiklâlini müdafaa için icap ettiği gün bu bitaraflığını bozmakta te- reddüt etmiyecektir- O, günün ta- yini 'de, Türk devlet adamlarının basiretinden, uzağı gören düşünce” Terinden kaçmıyacaktır, awılcımları bütün dünyayı saran harp ateşinden, koca kıtaların ortasında ancak birkaç devlet beri kalabildi. Bu devlet- lerden biri de Türkiyedir. 1939 harbinin arifesinde siyasi grup- lar teşekkül ettiği zaman Türki- ye, bütün Avrupayı istilâyı hedef tutan bir Almanya, bütün Asya- yı güneş imparatorluğu ismi al. tında benimsemek istiyen Japon. ya, Akdenizi kendi denizi, Os. manir İmparatorluğunu Roma İm paratorluğunun bir mirası sayan İtalya karşısında, siyasi durumu- nu, demokrasilerle bir ittifak şeklinde tayin etti. Fakat bu it- tifak Türkiyeyi hiçbir zaman harpten menfaatler çıkarmak, başka toprakları ilhak etmek kas tiyle yapılmış bir ittifak değildi. Bu, doğrudan doğruya tedafül bir ittifaktı. Türkiyenin emniyet sa- haları tehlikeye girdiği zaman Türkiye hareket kararını ancak kendisi verecekti. arp Balkanları sardı. Teh- like omuz başına kadar geldi. Fakat gerek hâdiselerin yardımı, gerek Türk liderlerinin tecerrütte gördükleri fayda, Tür. kiyeyi harp ateşine atılmaktan kurtardı; Bu devrelerden - sonra Türkiye kat'i bir bitaraflık siya. seti takip etti, Bütün devletlerin iktısadi ve içtimai bağlarla biri. birine bağlandığı, millet meniaat lerinin çarpıştığı ve yerleştiği si- yasi durumlarda birkaç devletin tecerrüt halinde yaşamaları müm kün müdür? ş Fakat bugüne kadar sabit olan bir şey varsa Türkiye, h_arbın dördüncü senesine girdiğimiz h_al de bitaraflığını muhafaza etmiş, hiçbir devletin.ne leh ve ne de aleyhine bir tavır'almamıştır. terke BÜ vt Fakdl"harbin Kafkaslara gel- v Bzgiti, Mısır çephesinde ha- rek&jler gbqşımıgı bir devrede iç şüphe ydgfiti, Türkiyenin du- rumu her devleti şlâkadar eden meselelerin, önünde gelen bir mel y sele oldu. "Hüiklerğ bir müttefik olarak yâğltıda görmek istiyen, Â3ö7 Devamı Sa. 2, Sü. 3 Londra, 14 (A.A.) — Hava ne. zaretinin tebliği: Dünkü pazar. pazartesi gecesi İngiliz bomba tayyarelerinden mürekkep pek kuvvetli bir teşkil, Almanyanın şimali garbi kısmı üzerinde uç . muştur. Başlıca hedef olan Bre - ;'neıâ, âğir suretta bömbalafimiş- ır, Bu sabah fecir vakti münferit bomba tayyareleri Almanyanın şimali garbisinde başka hedefle. re tarruz etmişlerdir. ÂAv servisine mensup tayyare- ler gece şimal sahili üzerinde ta. arruzi keşif hareketlerinde bulun muşlardır. Bu hareketler neticesinde tayyaremiz dönmemiştir. ;Alman resmi tebliği Berlin, 14 (A A,) — “Tebliğ,. Dün gece Sovyet tayyareleri şark bölgeleri üzerinde uçarak rastgele bir çok bomba atmışlar- Â7 Devamı Sa, 2, Sü, 1 19 —e vam aa Yeni Milli Müdafaa Tahvilleri Bugünden İtibaren Satışa Çıkarılıyor Hâsılatı tamamen Milli Mü. dafaa ihtiyaçlarına tahsis e. dilecek olan Milli Müdufaa tahvilleri, bu sabahtan itiba, ren bütün bankalarda satışa çıkartılacaktır, k Bu tahviller faizli ve ikra- miyeli olmak üzere iki nevi ir, Faizli tahvillerin zi yüzde 7 ikramiyeli, tahville. rin faizi yüzde 5 dir. İkrami. yeler içinde 40,000, 15,000 ve 5,000 Iiralık_ büyük ikramiye- ler vardır. İkramiyeler, sene. de iki defa çekilecektir. Halkımızın istikraza iş ölçüde iştirakini ; temin için tahvillerin mühim bir kısmı 20 liralık kupürler — halinde çıkarılmışlır. Bunlardan baş. ka 100, 200, 500 ve 1000 lira. lık kupürler de vardır. Tahvillerin ihraç — fiyatı yüzde 95 dir. Yani 20 tiralık bir tahvil 19 liraya satacak. tır, Yeni tahviller hususi idareler ve — belediye- lerce yapılacak | arttırma ve eksiltme ve mukavelelerde te. minat olarak ve Mmilli- emlâk satışlarında satış bedeli olarak üzerinde yazılı kısmiyle kabul edilecektir. Bu tahvillere| ait faiz ve ikramiyelerle itfa — bedelleri D umümi ve TTRA DAT Roosevelt AZAMİ İSTİHSAL İSTİYOR —— "Yoksa, Müttefikler Muhakkak Zafere her türlü vergiden muattır. bondra; 14-(ftadyo *19,45Y — * M Wendell Willkte Fağı Tahrana varmıştir, Willkie beyanstmda. Orta Şark milletlerinin iİmarlarım mütte- fiklerin harp ve sTine bağladıkları- ndan memnun Atlantikte Müc_q_ı_iele Bir Müttefil Gemi Kafilesi Dağıtıldı Berlin, 22 Ticaret ve Harp Gemisinin Batırıldığını Söylüyor Berlin, 14 (A.A.) — Alman or- duları başkumandanlığının husu. si tebliği: 13 eylül tarihli hususi tebliğde de bildirildiği gibi 9 eylül 1942 tarihinde Alman demizaltı gemi- leri şimal Atlantikte İngiltere . den gelmekte olan kuvvetli hi- maye altında bir kafileye rastla. mışlardır. Yapılan şiddetli ve de- vamlı savaşlar esnasında ekserisi genç olan denizalti gemileri tay. fası kafileyi bugüne kadar takip etmiş ve yaptığı taarruzlar neti. cesinde topyekün 122 bin tonilâ. toluk 19 gemi batırmış, ayrıca düşman himaye filosuna mensup iki muhriple bir korveti de ba - tırmıştır. Ayrıca altı gemi torpil. lerle ciddi surette hasara uğra - tılmıştır. Kafilenin pek ehemmi - yetsiz ve dağınık kısımları kur. tulabilmiştir, Mihverin gemi kayıpları Kudüs, 14 (Radyo, 22,15) — A- miral Maks Horton bir denizaltı. nın denize indirilmesi münase - betiyle verdiği bir demeçte, har- bin başından şimdiye kadar 300 düşman gemisinin batırıldığını ve 57 ticaret gemisinin de hasara uğratıldığını söylemiştir. Yine bu müddet içinde 87 Alman ve İtalyan harp gemisi batırılmış ve a hasara uğratılmıştır. Şımdiye kadar batırılan denizaltıların mik tarr ise geçen harpte batırılan - lardan fazladır. Tobruktan bir görünüş. Liman İngilizlerin yeni bir baskın hare ketine sahne olduğu anlaşılan methalinde batmış gemilerin enkazı görülüyor Tobruk'a Karşı Roma, 14 (A.A.) — İtalyan teb. liği: Dün gece düşman, birçok tayyarelerin iştirakiyle yaptığı u. zun bir taarruzdan sonra paraşüt çülerİn yardımiyle ve hafif deniz vasıtalariyle Tobruk - bölgesinde asker çıkarma teşebbüslerinde bu lunmuştur. Kruvazörler ve muh riplerden mürekkep 6 harp birli- ği bu hareketi himaye etmiştir. İtalyan ve Alman müdafaasının seri müdahalesi sayesinde düşma nın bu teşebbüsü akim kalmıştır İki harp gemisine isabet kayde - dilmiş ve bu gemilerde yangınlar çıkarılmıştır. Bunlardan biri der hal batmıştır. Alman avcırları hava muhare- İngilizler Bir Yapmak İstedi Çıkarma Mihver Tebliğleri, Paraşütçülerin ve Deniz Birliklerinin Yardımı İle Yapılan Bu Teşebbüsün Akim Kaldığını Bildiriyor dir. Tobruk'a yerleştirilmiş olan hava müdafaa toplarının ateşiy le 4 tayyare daha düşürülmüş - tür. 10 eylül gecesi Arno hastane gemisi yaralıları yüklemek üze re gitmekte bulunduğu Tobrukun takriben 40 mil açığımda torpil- li bir İngiliz tayyaresinin hücu mu neticesinde batmıştır. Gemi. nin bütün ışıkları yanmış ve bü tün nizami işaretleri aydınlan - mıştı. Mürettebatın . büyük: bir kısmı ve bilhassa:bütün Kızılhaç hemşireleri kurtarılmıştır. 'Ölen- lerin ailelerine haber verilmiş - tir, belerinde 2 tayyare düşürmiğşlerı AÂG7 Devamnı Sa, 2, Sü, 7 Birlikte Yürüyemezler,, Vaşington, 14 (A.A.) — Roose- velt, bugün kongreye tevdi edi. len ödünç ve kira hakkındaki al- tıncı üç aylık raporunda diyor Bi F . I “Birleşik Amerika harp potan siyelinin ancak yüzde ellisinden biraz fazlasını istihsal etmekte - dir, Büyük Britanya ile Rusya el lerindeki —kaynaklara nisbetle Birleşik Amerikadan daha fazla silâh imal etmişlerdir ve Rusya muharebe sahası olmasına, Bi yük Britanya da bir tarruz üssü teşkil etmesine rağmen son had- de kadar sılâh imaline devam et. mektedirler. Hâlen ödünç ve kira ihracatının takriben yüzde 35 i İngiltereye yüzde 35 i Rusyaya, yüzde 30 u da orta şarka, Avus- tralyaya ve diğer bölgelere git . mektedir. Çine yapılan yardım nakliye güçlüklerinden dolayı tahdit edilmişse de daha başka nakil vasıtalarının gelişmesi .sa. yesinde bu duruma çare buluna- caktır. Birleşmiş milletler, biz a. zami hadde ulaşmadıkça mu - hakkak bir zafere doğru müşte- reken yürüyergâyeceklerdir. Mu. hakkak olarak zaferi kazanma - miz ancak müttefiklerimizi kuv. vetlendirmek ve onların kuvve - tiyle kendi kuvvetimizi birleştir. mekle kabildir.,, Ticaret Vekili Konyada Vekil Yolda Mahsulün Süratle Teslimi İçin Tavsiyelerde Bulundu Konya, 14 (TAN) Ticaret Vekili Dr, Behçet Uz, bugün şeh rimize gelmiştir. Vekil resmi zi- yaretlerde bulunduktan ve parti de alâkalılarla görüştükten sonra çarşıda bir ezinti yapmıştır. Beh çet Uz birkaç dükkâna girip esnaf tan izahat almış ve bazı eşya fi- yatlarını kontrol etmiştir. Konya belediyesi tarafnıdan ak şam Halkevinde Ticaret Vekili şe refine elli kişilik bir ziyafet ve. rilmiştr. Saat 20,30 a kadar Hal kevinde kalan vekil, davetliler. le günün mevzuları etrafında gö rüşmüş, bu arada köylünün hükü mete vereceği mahsul borcunun biran evvel ve tamamen ödenme si için alınması lâzımgelen ted- birler etrafında alâkalılara direk tifler vermiştir. Vekil, yarın sa . at 5 de Afyona hareket edecek. tir. ” ÂZE” Devamı Sa. 2,Sü,5 Va Çocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bir de ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Abnız, Çünkü bu Ansiklopedi ona mektep kitabı kadar ve belki ondan daha ziyade lâzimdır, FİYATI (8) LİRADIR. TAN müessesesinde ve kitapçılarda bulunur, alevler iceri ŞARK CEPHESİNDEN RESİMLER: Kafkasyada Maikop'un Alr ma nlar tarafından işgali sırasında bu çevrede tahrip edi len petrol tesisleri i ıde yanıyor KAFKASYA'DA Terek Nehri Üzerinas Sovyet Hatları Yarıldı Stalingrat'ta Almanlar Müs+ahkem'Bö|geye Girerek Yeniden Bir Kısım Tepeleri Zaptettk Berlin, 14 (A.A.) — Alman or duları başkumandanlığının tebli ğinde bilhassa şöyle denilmekte- dir: Novorosisk'in şarkında bir te. pede bulunan bir düşman istih. kâmiı işgal edilmiştir, Terek nehri üzerinde Alman kıtaları düşmann müdafaa hatla. rını yarmışlar ve Sovyetleri kan- lı kayıplara uğratmışlardır. Stalingrat muharebe meydanın da taarruz eden Alman kuvvet leri topcunun yardımiyle düşma- nın gösterdiği mukavemete rağ. men müstahkem bölgeye girerek Stalingrad'ın merkez kısmının şimali garbisindeki tepeleri hü « cumla zaptetmişlerdir. Mukabil! taarruzlar esnasında Soyvyetler 29 tank kaybetmişlerdir . Kuvvetli hava teşkilleri mü « harebelere iştirak ederek Volga.i nın şarkından yeni gelmiş olan Sovyet kuvvetlerine müessir ta- arruzlarda bulunmuşlardır. Şeh« rin şimalinde ve şarkında bulu « nan hava limanları gece bomba « lanmıştır. Â3 Devamı Sa, 2, Sü, 6 SON 1 HAFTADA Almanlar Stalingrat"ta 12.000 Kişi Kaybetti Moskova, Büyük Bir İmha Muharebesinin Cereyan Etmekte Olduğunu Haber Veriyor Londra, 14 (A.A.) — Moskova da neşredilen Sovyet gece yarısı tebliği: ? 13 eylülde, kuvvetlerimiz düş. manla, Stalingradın cenup ve ce. nup batısında, Mozdok kesimin. de, Volkof kesiminde çarpışmıs- lardır. Diğer bölgelerde kayde de ğer hiçbir de; lik olmamıştır. Büyük imha muharebesi Moskova, ,14 (A.A.) — Stalin- grad'ın kaplıal'î önünde sonuna kadar dayanmağa anudane azmet miş olan Sovyet kıtaları, bir im- ha muharebesi halini almış olan muazzam savaştla Von Bock'un bütün kuvvetlerine karşı koymak tadırlar. Volga üzerinde müdafiler, üç haftadanberi mukavemet etmek tedirler. Mihvercilerin kuvvetleri mütemadiyen artmaktadır. Şeh . rin batısında ve cenup batısında Almanların kavs şeklindeki hü cumları düşmanı son hafta içinde şehre yaklaştırmıştır. Düşmanın bu hücumu, metre metre yapılan ve pek pahalıya mal olan bir iler leme hareketi olmuştur. Son beş gün içinde Sovyet kuvvetlerı.. beş kasabayı terketmek mecburiye - tinde kalmışlar ve Ruslar, cenup batı kesiminde birçok kasabalar dan çekilmişlerdir. Fakat bu çe kilmelerin hakiki mahiyetini be- KF7 Devamı Sa, 2, Sü. 5 Sovyet Genelkurmay baskanı Mareşal Şapoşnikof Madagaskar'da İki Şehir Zaptedildi Londra, 14 (A.A — Madagas. kar adasında İngiliz kuvvetleri Tananavıro'ya doğru ilerlemek « tedirler Diege Suarez'den gel « mekte aolan İnsiliz kolu Amboza şehrini zaptetmiştir. Majunga şehri ise 3 saatte zaptedi'mistir. Fransızların kaybı son derece aza dır,