1 Eylül 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

1 Eylul 194*. CUMHURÎYET Biryıldönümü Yenî subayhrımsz Harbîn mukadderatına hâkim iki âmil Dün Ankarada büyük bir tören yaparak abideye çelenk koydular Hasan GülNakliye sınıfından iinya harbinin dördüneü yılıAnkara 31 (Telefonla) Harb Okusubayları bay, Mustafa Başarır, Emin Etik. m idrak ettiği bu sırada göze lunu bu yıl bitiren genc Demiryolu sınıfından İhsan Ayaîp, çarpan en mühim hâdise, A mız bugün Ulus meydanına giderek Zamerikanın seferberliğini tamamlamak, fer âbidesine bir çelenk koymuşlardır. Necdet Aktürk, Sadık Arat. Jandarma sınıfından Nİhad Azad, harb gayretinin verimini azami hadde Öğleden sonra derece alan mezunlar yükseltmek, Müttefiklerin bütün kayı'j başta olmak üzere genclerimize okul Hasan Karayel, Hassn Utku. Gümrük sınıfından Cevdet Kallarını telâfi etmek için çahşmasıdır. A binasmda merasimle diplomaları verilmiştir. kan, Hüsameddin Yıidız, Necdet Sarı. mtTİka, şurada burada uğradığı kayıbHarita sınıfından Faruk Uzel, TayHarb Okulunu bu yıl derece ile bllara rağmen, henüz bütün varlığile harbe tlren genclerimizin adlarını mensub ol fur Dumlupınar, Nafi Akılh. girmemiş taze ve büyük bir kuvvettir. Levazım sınıfından Necdet ÇolakDemokrasi cephesinin bütün Umidi de, dukları sınıflara göre ve sırasile biloğlu, Rifat Çokadan, Hikmet Yüce. diriyorum: Amerikanın hazıthklarına bağlıdır. AHava smıfından Muammer Eren. Piyade sınıfından Avni Pamuk, ınerika, herhangi bir sebeb yazünden Ömer Ünal. Tufan Akkoç. Kârr.il Yelkan, Sabri Demirbağ. harbetmekten vazgeçerse, Demokrasi Umumî derece alanlar şunlardır: Süvari sınıfmdan Seyfi Baçkan, cephesi, harbi kazanmak ümidini kârniTopçudan Hüseyin Sedad Günderalp Lâtif Özca, Sabahaddin Üstünel. len kaybeder. Çünkü İngilterenin yainız Topçu sınıfından Hüseyin Sedad, birinci, havacı sınıfından Muammer Ebaşına Mihvere karşı gelemiyeceği ve ren ikinci, istihkâmdan Cahia üçüncü Fikret Salmanoğlu, Halim Bozkurd. Mıhverin askerî satvetini krramıy3cağı, İstihkâm sınıfından Cahid Öncel, olmuşlardır. kafî bir hakikat olarak kabul olunmakDerece alan genclerimize rr.ükâfatları Salâhaddin Sezer, Turan Ertuş. tadır. Mihver devletleri, Avrupa haıbini Muhabere sınıfından Mehmed Gü Büyük Millet Meclisi Rersi Abdülhaııeücelendirdikten sonra Ingiltere ile | müşoğlu, Halid Çekic, Ragıb Damar. lik Renda tarafından verilmiştir. Yakın, Orta ve Uzak şarkta ug*aşmağa Il'lllll'ltlllimilllil 1 l|M|i|llllllıi'iı.m ı. teşebbüs ettikleri takdirde, İngilterenin bu müşterek hamleye dayananuyacağı, adeta tereddüdsüz kabul olunmaktadır. Onun için bütün ümid, Amerikanın imdada yetişmesinde ve bu cephelerde telâfi edilmez bir hâdisenin vukuundan (Baştarafı 1 inci sabifede) (Baştarafı 1 inci sahifede) evvel, bu yardımın tahakkuk etmesinde İtalyan seri hücumbotları Ladoğa göKotelnikovo'nun şimal doğusunda birgörülüyor. lünde bir Rus topçekerüe bir düşman ti. AmcTİkanm Avustralyada yerleşmesi, liklerimizden bir tanesi düşman mevzilerine bir gece hücumu yapmıstır. 1 0 caret gemisini batırmıştır. C Eritrede bir silâhlanma merkezi vücude Fin tebliği getirmesi onun bu yardımı yapnıak; Ja Alman öldürülmüştür. Krasnodar'ın cenubunda Alman hatponyaya, ve diğer Mihver devletlerine Helsinki 31 (a.a.) Son 24 saat zar. harekette bulunan bir fındaki hareietlere aid resmi tebliğ ezkarşı gclmek istediğini ve bu maksadla ları gerisinde çalıştiğını ve bazırlandığııu göstcriyor. kazak süvari birliği muharebe hattma cümle şoyle demektedır: Diğer taraftan Amerikanın şimslî İrlan çıkmakta olan bir düşman piyade koDoğu Kareli cephesinde askerî faall. dada yerleşmesi, ve burasım da yeni luna taarruz etmişlerdir. Vukua gelen yet kesafetini artınnaktadır. bir hamle merkezi olarak hazırlaması da, kısa bir çarpışma esnasında kazaklar Cenub kesımmde, bir çoic Sovyet ta300 Alrnanı kıhçtan geçirmişler ve mü arruzlan, hücum eden kıt'alann yok e. onun, Avrupaya doğrudan doğruya mühimmat ile malzeme dolu 20 kamyonu dllmesi ve* dağıtılmastle netıceleıamiş ve dahale azminde olduğunu hissettirınckateşe vermişlerdir. düşman elli kadar ölü bırakmıştır. tedir. Proklandnaya çevresinde bir topçu Ladoga cenubunda Pın hava avcılan Amerrka doğrudan doğruya büyük hateketler için hazırlanmakla beraber birliği 11 kamyon ile 3 tankı tahrib ve üstün sayıda duşmana rağmen iki Sov. mültefiklerine de yardım ediyor, muka ııehrın geçid verdiği yerlerin yakınla yet avcısını düşurmüşlerdır. Ayni bölbil taarruz denemelerinde bulunuyor, rmda bir düşman piyade bölüğünü ira gede, üssüne dönen bir Fın av uçağı, 20 uçaktan mürekkeb bir Sovyet teşkilile kuvvetlerini müttetik kuvvetlerine ka ha etmiştir. tarak kendini harbe alıştırıyor. Almanlar Stalingradı alamaztarsa... savaşa tutuşmuş ve bunlardan birini dü. Bütün bunlar harbin dördüncü yılına NewYork 31 (a.a.) (Brit:) Wa şürerelc parlai surette kurtulmağa mugiıdiği bu sıranın en bellibaşlı vasfıdır shington'dan alınan haberlere göie Sta vaffak olmuştur. O (Başmakaleden devam) Demek ki başlangıcdaki harb gücile Demokrasileri sulha zorlıyamıyan Almanya, şitndi mukavemet kudreti üç yıl evvelisine nazaran daha yüksek bir halde genc dövüşe devam etmektedİT. Bu göıüş, eğer hâdiselere uygunsa, harbin bundan sonra kısa değil, fakat ancak uzun süreccğine bir alâmet sayılabilir. Üç senelik dosyada, mütemadiyen gerilemiş olmalarıua rağmen Demokrasiler için epey öğunülecek noktalar vardır. Harbe çok hazırlıksız giren, başlangıcda gafil avlanan îngiltere, hele Fransauın yıkılraasından sonra, tekbaşına aj larca gösterdiği mukavcmctle, bütün dünjarun takdirini kazanan bir başan elde etti. Bu mukavemet gösterilemescydi, bugün yeryüzünde Demokrasi cephesi diye bir mefhumdan artık bahsedilemij ccekti. Sonra, Japonyanın harbe katılması ve Uzakşarklaki eşsiz kayıblara rağmen Amerikayı kazanmış olmak da İngilteTe için büyük bir başarıdır. Sonsuz ham ıııadde kaynakları, yüksek endüstrisi ve sayısız teknik imkânlarile Amerika, Demokrasi cephesinin loıdretini bugün eskisine nazaran kat kat artıran başlıca bir amildir. Sovyet Rusjanın bir senedenberi göslerdiği canlı mukavemet de İngiltere vc aıkadaşlan için kıymetine paha biçilmez bir yardım oldu. Çürüdüğü, bir dokunuşta yıkılacağı hakkında her tarafta reklâmlar yapılan bir rejim. insan takati üslünde on dört aylık çok çetin bir müdafaa harbile ateşli bir varlık olduğunu dünyaya ispat etti. * Görülüyor ki dördüncü yılının birinci giinünu idrak eden harb, yarın bitecek bİT harbe hiç de benzemiyor. Henüz ne taarruz eden, ne de müdafaada kalan tarafın harb gücundeıı kaybettiğine dair ortada bir işaret görmüyoruz. Çoktandır raslamaz olduğumuz sürpTİzlerden bir tanesi bu yakınlarda çıkmazsa, gelecek bir eylulü de gene harb icinde geçirmemiz muhteraeldir. Fakat kimbilir? Asherı vaztyet Nüttefikleriıı timidi, ve son harekât (Baş tarafı 1 inci sahifeüe) | beraber, Yeni Gineye çıkan Japonlara mânilere de çarptılar. Bu sebeble Bir ve bu doîay ve sulardaki Japon deniz ve manya Çin hududunun ancak pek az hava kuvvetlerile çetin muharebelere ctesinde bulunan Mekong vadisini geçe girişmeleii, Avustralya ve Salomon amediler. Bunun üzerine Çine en zengin dalarından ziyade Rusyayı korumak doğu vilâyetlerinden taarruz ettiler ve içindir. Şimdi Müttefiklerin plânı bu Çungking kuvvetlerini Şanghayın ce nokta üzerinde toplanmış bulunuyor: Ne nubundaki Çekyang ve bunun bab cc yapıp yapıp Rusyanm önümüzdeki karanubundaki KiyangSi vilâyetlerinden kıştan evvel yıkılmamasmı temin etmek. ehemmiyetli bazı yerlerinden çkardılarsa Bunun için Rusyaya manen ve maddeda Çinliler buralarda şimdi yeniden mu ten ne yapılmak ve ne verilmek lâzımsa kabil taarruza gcçtüer. Anlaşılan Japon japılyor ve veriliyor. İngiltere, Amcrilar, Ruslara karşı Man;uko ile iç Moğo ka, Kanada, cenubî Afrika, Avustrallistanda kuvvetler yığmak sebebile Çm ya, Yeni Zelanda ve General De Gaulle de zayıfladılar. Bundan başka Amerika hep bunun için çalışmaktadırlar. Çinin r Iılar, Çine uçak, malzeme, pilot, teknis bu yıl birşey olamıyacağı an'a ılmaktayen ve generaller göndererek millî Çin dır. ordusunu ehemmiyetle kuvvetlendİTİyorlar. Taksi bir hayal oldu! ki gün evvel Üsküdar iskelesinden bir taksiye binip eve geldim. Me. safe üç kilometre kadar bir şey. dir. Çarşıda bir kaç dakika durduğnmua için taksi saati 70 kuruş yazdı. Yüzde 75 zammile 125 kuruş kadar ediyor. Ben 200 kuruş verdim. Yani yüzde 200 zam verdim. Şoför açtı ağzını, yumdu gözünü. Üç çocuğu olduğundan geçinemediğinden, bilmiş olsaydı gelmiyeceğind2H Fbahsetti. Ben içeri girdim, o hâlâ söyleniyordu. Anlaşılan parayı azunsamış. tı. Gerçi numarasını alıp polise haber vermek hatınmdan geçmedi dcğil. Lâkin bnnunla işin kökündon halledileceğlne kani olmadığim için buna teşebbüs e t . medim. Çünkü verilecek cezanın sert ol ' doğunu ve belki de adamın ekmeginden olmasına sebebiyet vereceğimi, buna mukabil taksi kıthğının ve pazarlıkla seyahatin önüne geçilemiyeceğini biliyor. dum. Bir yolcu için en büyuk azab 1uzurau anında bir nakil vasıtası bulama. mak, bulursa ne vereceğini bilmiyere^ kendisıni soydunnıya razı olmaktır. Bu gunkü halile İstanbalda taksi işi bu durumdadır. Evvelâ muhtac olduğnnuz bir takslyi bulabilecetinizden emin değilsiniz. İkincisi bnidn^nnuz taksi sizin istedi|iniı yere ya gider, ya gitmez. Üçüncüsü gi. derse sizden yüksek ücret ister, alırsa ne âlâ; alamazsa rezalet çıkarır. Bunun sebeblcri var: Kabul etmek, itiraf etmek lâzımdır ki; 'bu giınkü tarife ile taksi işliyemez ve işlemiyor. D Ö Rusya cephesi: t oyyetharp m {Alman Harp bliği. teUiği Gerçi Japonlar Birmanyayı zaptetmekle Rangoon Çungking yolunu kestilerse de bunun yerine jarısı demiryolu, yarısı şose olarak Kalküta BrahmapotraÇungking yolu ikame edihniştir. Bu sutetle Çine, Hindistan üzerinden ycnideıı herşey gönderilmeğe başlanmıştır. Japonların Birmanyadan Çungking üzerine yürümek istemeleri, bu yolu da kesmek maksadını ihtiva ediyordu. Fakat ne buna muvaffak oldular ve ne de doğu ve cenub doğudan Çungking'e taarruzla, ŞangKayŞek'in bu kartal ruvasını zaptedebildiler. ve Müttefiklerin istikbal namına en büjiik ümid ve teselli membaı budur. Bu yüzden Rus mukavemeti hızlanrnakta ve İngiliz harb gayreti mütcmadiyen ileri akmaktadır. Hatta Çin devletinin adeta tecrid edilmiş vaziyetine rağmen mukavemele devam etmcsine yaıdım eden en bellibaşlı sebeb de budur. Anıerikanın, müttefiklerine ve gayritnuharib devletlere Amerikan lıazırlığı ve silâhlanması hakkınoa salinı bir tikir vermek üzere Mr. Wilki'yi büyük bir seychat yapmak üzere yola çıkarması Ua, Müttefiklere ve gayrimuharib dcvlcllerp; tstikbalin, bilhassa Amerikanın gayret ve isühsaline bağlı olUuğunu \e Amerikanın bu işi başaracağmı anlalıuak ve gustermek içindir. Acaba Amerikanın bu vaziyeti filen anlatmıyaTak elçi vasıtasile anlatması, cnıın mukabil harekete geçmesi sırasımn gecikeceğini de iiade etmez mi? Belki bu hareket bu manayı itade eder. Fakat bunu da iiade ctse, Aaıerikamn ergeç mutlak ve muhakkak mukabil t; arruza geçecek kudreti ihvaz etmekte o duğuna delâlet eder ve MüUefiklcrin ljunu anlamalan, şüphe yok ki, heın maneviyatlannı takviye eder, hem dc muhtrmel buhranları daha fazla dişlcrini sıkarak karşılamalarını kolaylaştırır. Kaldı ki Amerikanın hazırlığı bir hayal değil, bir hakikattir. Ve bu bakikatin bİT vak'a olarak gerçekleşeceği gün oe hulul edecekür. Fakat ne zaman? İşte asıl mcsele budur. . Çünkü Müttefiklerin Avrupada güvendikleri biricik amil, Sovyet nıukavemetidir ve bu mukavemetin mukaddcratı dnümüzdeki haftalar içinde taayyün edecektir. Bu mukavemet kırılnıazsa, Müttefikler, bundan böyle Amerikan yardınıına ve faaliyetine daha fazla güvenmek imkânını elde edeceklerdir. Aksi takdirde bu yardımın yetişmesine rağmen yakın isükbalin güçlükleri kcndilerini endişeye düşürecek, ve vaziyet daha çok çetin bir mahiyet arzedecektir. Helsinki 31 (a.a.) Dün gece kuv ve'.li bir Fin hava teşkili müteakıb dal. galar halinde önemli bir Sovjet hava üssüne taarruz etmiştir. Kalkış ve iniş yollan, hangarlar, depolar ve yerdeki uçaklar muteaddid Işlere vâkıf olan askerî mehafll, Al defalar ağır çapta tahrib ve yangın bom. man taarruzunun akame:e uğraması balannm isabetlerlne hedef olmuştur. takdirir.de bunun Alman strateıisi için Sovyet hava alamnda çıkanlan yan. hakikî bir felâket ölaoağını ve bir çökgınlar 60 kiîometredene fazla uzaktan me başlangıcı teçkıl edeceğini beyan. . . . ( . l o bilivordu. etmektcdirler. Aynı mahfülere göre Von I Bock, Stalingrad'ı zaptetmek mecouriyeti karşısmdadır. Muvaffakıyetsizliğe uğradığı takdirde Alman ordusunun ve onun gerıiş iaşe ve ikmal sistemin'n İnhidamına şahid olacaktır. (Baştarafı 1 inci sahifede) lingrad için yapmakta oldukları savaşta Almanların uğradıkları zayıat, son derece artnuştır. Zannolunduğuna göre Alman ordusu, hali hazırdâ şimdiki muharebenin en kanlı zayiatma uğramaktadır. Bunun da sebebi, Vcn Bock'un şehri her ne pahasma olursa olsun eie geçirmek mecburiyetinde bulunmasıdır. Fin hava kuvvetlerinin yaptığı akın Japonlar Çini tamamile zapt ve ŞangKayÇek hükumetini altetmedikçe, RusBiz, onlann önümüzdeki 2,5 ilâ 3 ay ya, Hindistan, ve Avııstralyaya taarruz içinde Rus ordulannı mağlub etmek için muhtac olduğu büyük ölçüde kara işini başaramamalan içni ortada ola. ve hava kuvvetlerini elde ederek yığa );anustü bir sebeb föremiyoruz. Elvemaz. Bu sebeble Japonya için tabiî plân rir ki Alman Başkumandanlığı, ikinci ve program Birmanyadan sonra Çini derecede maksadlar için kuvvet ve va* * * altetmek müteakıben Rusyanm işini kit sarfetmiyerek bütün vasitalarüe ve Almanya ile birlikte bitirmekti. Çin bir an evvel, Sovyet ordulannın ihata den sonra Rusya mağlub olursa hem Ja (ve lmhasına çötüren asıl hareketlere ponya, Uzakdoğu ile Büyük Okyanusta, baslasın. Sovyet ordulan bngiin Stalin. hem de Almanya, Avrupa ile Yakındo grad, VoroneJ, Hfoskova ve Leninjrad (Baştarafı 1 İnci sahifede) yunca harikalar yarat3n varlığile sulh ğuda, scrbestnyecekler ve artık istedik bölgclerinde bulnnmaktndır. Onun için ve müsalemet yolunda ve vatan mü lerini yapabileceklerdir. Bn suretle A Almanlar. en son cenub cephesini ya. yaklaştıklan dafaası için verdiğiniz her vazifeyi em vustralya ile Hindistan, İran, Irak, Su rarak 25 Km. ye kadar niyetle başaracak kudret ve kuv\*ette riye, Fllistin, Mısır, Malta, Cebelitank ve Stalingraddan sonra hemen Voronej ve bulunduğunu büyük bir iftiharla Yüce bütün İngiliz Afrikası tehlikeye düşecek Moskova hareketlerine başlamalıdırlar. ti. Bu esnada, Şimalî Kafkasyadaki Alman Başbuğumuza saygı ile arzederim. Genelkurmay Ba<ksnı Onun için, AngloSakson devletlerile piyade ve dağ kuvvetleri kendiliklerinI f3 Fevzi Çakmak müttefikleri, Çinin ve Rusyanın mağlub den ne yapabilirlerse onu yapacaklardır. olmamalarına bütün kuvvetlerile çahşı Alman ordulan için bngün asıl hayati Mareşalın teşekkürü yorlar. Anglo Sakson yardım ve teşvi hedef, ancak Sovyet ordularile bunla. Ankara 31 (a.a.) Genelkurmay kile bizzat Çinin şimdi pek tcsirli ve nn etraflannda gnıplandıklan mevkiler Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak zafer fehlikeli olraamakla beraber mukabil olabilir. Almanlar, bnndan başka her ne bayramının 20 inci yıldönümü m'öııasetaarnızlar yapması Japonyayı Rusyaya yaparlarsa ve ne kadar boşuna zaman betile aldığı tebriklere ve bu vesile ile taarruzdan alıkoymaktadiT. Amerika sarfederlerse ancak Anglo Saksonlan ordu hakkında iyi temennılere iarşı teIngiltere Avustralya deniz ve hava memnun ederler. şekkürlerinin iblâğına Anadolu Ajansıkuvvetlerinin Salomon adalarım işgal ile H. E. ERKÎLET m memur etmiştir. Fakat Rusya bu yıl mağlub edilebile. cek midir? Eger o da, askeri kuvvetlerile birlikte, bu yıl ayakta sağlam ka. lırsa müttefiklerin istikbalde harbi kazanmak bakımından, pek çok şeyler ümid edebilmeleri pek tabiîdir. Onun için, Japonlann yapabileceklerinden sar. fmazar, Almanlar şu anda Rusyayı kara Ünştan ervel tamamile mağlub etmek ve onun askeri kuvvetlerini bir daha işe jaTRmaz bir hale getirmek güç, çetin vc hayatî meselesi karşısında bulun. maktadır. Fakat onlar, buna muvaffak olacaklar mıdır?!. tşte bagün herkesin sordnğu sual budur. Başta Belediye reisimiz olduğu halde herkes biliyor ki taksiler, hele sayfiye. lerde tariffe ile çalışnııyorlar. Sebebi de açikâr. Her şey pahalı: Hayat pahalı, benzin pahalı, yağ pahalı, lâstik pahalı, hattâ bir cıvata bile eskisinin üç ,dört misli pahalı. Bu şartlar altında bir fa. kir adama < Scn yüzde 75 zamla ça. lışacaksın!» demek ham tekliftir.. Gerçi Ankarada yalnız yüzde 60 farkla çalışıyorlar. Çalışıyorlar ama orada bir tak. sinin boş dondüğü yok gibidir. Gidişte de alır, gelişte de... Sonra orada benzini tamam Teriyor. lar. İstanbulda ise .bilnıem ncden taksilere verilen benzin yanya indirilmiş, Yarıya indirilmiş demek taksilerin ya. rısı ortadan kalkmış demektir. Şoförler tabii nazlamyor. t'ç şişe ile kazanacagı parayı bir buçuk şişe ile kaıanmak istl. yor. Onun için bn işi ehemmiyetli surette ele almak lâzımdır. Üstünkörü tedbirlerle bn iş düzelmez. Bir kere Be. lediye benzin meselesini halletrneli. İ s . tanbul gibi niifusu milyona yaklaşan, (dagınık bir şchirde adedi zaten 5 . 6 yüzü geçmiyen taksilerin benzinsiz bırakılması seyrüseferi çok sıkar, belediye nüfnzunn kırar ve görüldüğü gibi ka. rarlan tesirsiz bırakır. Bizce yapılacak şey şudur: Evvelâ bn yüzde 75 davasmdan vax geçip şunu iki misline çıkarmalı. Zaten en nşafı iki misli vermekteyiz. Sonra benzin işini halletmeli ve mik. tan normale çıkarmalı. Üçüncüsü: Lâstik ve parça tedarikin. de bn adamlara kolaylık göstcrmeli; Dordüncüsü: Her taksi durağma bir zabıta memnru koyup şoförlerin natlan. malanna ve ihtikâr yapmalarma artık mahsl bırahmamalı. Bunlar yapılmadıkça tstanbulda taksl ile seyahat bir şan?, bir lüks ve çofa zaman bir azab olur, hele halk tabakası için. Millî Şef Inönü Ne garib tecelli! (Baştarafı 1 ıncı sahliede) Gümrüğünde 11 numarada yağcı Niko Polihornidis, Yağiskelesinde Sarrafemin soScağmda Hıristo Sarı, Balıkpazarmda Taşçılarda Bodos Papasoğlu, aynl caddede peynirci Dımitri Kcndupulos, Yaf. iskelesinde hububatçı Cömerdiğereoğlu, Yemiş:e Değınnen sokağında Vitali Barha ve Nisim Baroh, aynı caddede 30 ağustos zafer bayramımızın dışarıda akisleri Büyük zafer bayramımız dost mem. .eketlerde sempatile karşılanmıştır. Bük. reş.e çıkan Timpul gazetesi, 30 ağustosa daır yazdığı makalede ezcümle dıyor ki: «30 ağustos, yeni Türkiyenin, Ortaa. nadoluda: Eskişehlr, İnönü ve Dumlupınarda hurrlyet ve istiklâlini temın eien Başvekilimîz Erzincanda (Baştarafı 1 İnci sahifede) gündenberi de karavana kardeşi o'.an Saracoğluna, Cumhuriyet hukumetine karşı ordunun sevgisini tebarüz ettiren bir nutuk söylemiştir. Başvekilimiz bu nutka verdiği heyecanlı cevabda demiştir ki: < Burada gördüğum üç hakikat bütün hayatımın en kıymetli bir hatırası olarak kalacaktır. Bu üç hakikat şunlardır: Birlncisi, 30 ağustos zafer bayramı, ikincisi zelzeienin yükünü silkip atmağa başlamış olan cesur Erzincan halkı, üçüncüsü de her an emre hazır cesur Türk ordusu. Müsaade ederseniz şimdi bu üç hakikaü ve bu üç hakikatin birleşmcsinden doğan kuvvetli varhğımızı hep beraber selâmhyalım.» Çok samimî bir hava içinde geçen bu toplantıdan aynlan Başvekilimiz Ordu bahçssini dolduran davetlilerin var ol sadalarile uğurlanarak Istasyona gelmişlerdir. Başvekilimiz gece saat yarımda Eızuruma hareket buyurmuşlardır. Ziraat ve Ticaret Vekillerinin Bolu havaüsinde telkikîeri Ankara 31 (a.a.) Ziraat Vekili Şev. ket Raşid Hatiboğlu ile Ticaret Vekili doktor Behçet Uz tatilden istifadelene. rek Yabanovadaki pirinç tarlalannı gör. dükten ve yoldaki köylerle harmanlarda konuştuktan sonra Gerede, Bolu ve Düzce ve Aiçaovaya gl'mışlerdir. Her isi Vekil buralarda idare âmirleri, belediye ve parti reisleri ve halkla ihtiyaçlan hakiunda konuşmalarda bulun. muşlar, Akçaovada fındık bahçeler'.ui ve fabnkalannı, Tanm Satış ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin çalışmalarını, Ziraat Bankası ve Ofis alım yerlerinin vaziyetlerini gözden geçirdikten ve Bo. lu ve Aband crmanlarile kereste fabri. kalannı tetkikten sonra Ankaraya dönmüşlerdir. İngiliz sskcri Habeşistandan çıkiyor Londra 31 (a.a.) Az sayıda müte. hassıs birlikler ve 50 kişilik. bir grup haric olmak üzere bütün İngiliz kıt'a. ları Adis.Ababayı bugün terketmişlerdir. Habeşistan Kralı İngiliz kuvvetleri şerefine büyük bir kabul resmi tertib etmiştir. İtalyan ve Fransız Somalisi hududunda bulunan kuvvetler haric olmak üzere bütün Habeşistandaki İngiliz askerleri pek yakında Habeş toprakla. rını terkedeceklerdir. Sermed, bu sbzleri hayra mı şerre mi yormak lâzırn geleceğini pek buluşturamadı. Yan ümid, yan endişe ile uzandı. sessiz yalvaran bir çocuk gibi Nuranm omuzunu okşadı. O, tahta parmaklıklı kapıya dayanmış, uyku mahmurluğuna benzer bir gevşeklıkle başını göğsü üzerine bırakmıştı. Bu bahar havası!. Zambaklar da ne ağır kokuyor. Sermede elini uzattı. Gülmek, iltifat etmek istedi Fakat sahiden uykusu gelmişti. Bahçe kapısmı İçeriden kilidlerken: Yarın, öbür gün, ne zaman vaktin olursa gel, diyordu, Allah rahathk versin. Bana bu gece uyku haram. Tuhaf! Biıaz münakaşa ettik d'ye mi üzülüyorsun? Artık bir daha hiç etmeyiz, yavrum. Üzülme, her şey geçer ve unutulur. Sermed telâş ve ıstırabla uzandı, parma'dıŞın arasmdan bir dâha Nuranm elini tu'.mak, onu kendisine hiç olmazsa elden eie baglı gdrerek sükun bulmak İstiyordu. Nuran bu yalvaran, meded bekl:yen elleri görnıedi; ark=mı dönmüş, çakılları ezerek İç kapıya doğru yürüyordu. Birdenbire geri döndii ve Sermedin tahta çubuklar arasmdan uzanan ellerini eene eörmeden son bir ömer Rıza DOĞRUL Parti Reisirniz vazifesine başladı diği kaydolunmaktadır. Amerikan ve Avustralya hava kuvvetlerine mensub birlikler.e desteklenen Avustra'.ya hüon muharebelerinin zaferlerinin yirmin. cum kıt'aları düşmanı yanmadanın dar I yıldönümüydü. Turk milleti o vakit hududlarına, üssün şlmaline doğru sürmüşlerdir. Düşman burada sür'atle yok ' yagcı Vitali Mayohas ve Nısim Finıç'in onderliğıni yapan Mustafa Kemale «Ga. edilmektedir. Japon kayıbları pek a ' para cezasile tecziyeleri kararlaşmıştır. zi> yanı «Muzaffer», ve kazandığı İnö. nü muharebesi için İsmet Paşaya Inöğırdır. Gahb bir ihtimalle bazı düşman "ü adlarmı armağan etti. Daha sonunsurları kurtularak geceden istifade 'aları Gazi Reisicumhur oldu ve o kay. suretile deniz birliklerine binmeğe rrubedüince bu büyük hizmette İsmet İnönü vaffak olmuşlardır. Tanklar ve ia^e onu takib etti. maddeleri de dahil olmak üzere düşmanm bütün ağır malzemesi tahrib eBundan ö'.ürüdür ki 30 ağustos gtinü (Baştarafı 1 inci sahifede) dilmiştir. Tiırklerin hem millî bayramı, hem de balde, şimdiye kadar görüimediği gibi Milne Bay'a yapılan karaya çıkarma orduların başmda millete zaferler kaherkesin yer, yurd, yiyecek, içecek, gihareketi Port Darwin'i hedef tutan daşzanaıran bu îlci şefi kutladıklan gdndür. yim eşyası bulabileceği bir cihsn yaraman projesinin yeni bir safhasmı teşkil Avrupa ile Asya arasında, dört yol ağ. tacaklarmı iddia ediyorlarsa, bu takdiretmekte idi. zındaki coğrafî vaziyeti dolayısile Türde tasrihan Alman devletine taarruz kiyenin hürriyet ve ıstiklâli bugün, hu. Çinliler bir buçuk ayda 2 0 den etmemeleri lâzımdı. susî bir mana taşımaktadır. fazla şehri geri aldılar Bütün bu İşlerde bolşevik yahudisi, Türkiye, millî hayatının bu hususiÇungking 31 (a.a.) Son altı hafta en son başarıcı sıfatile her iki mukazarfında yaptıklsrı seri akmlar net:ce bil tarafın idaresini ele almış bulun yetinden gurur duymakta ve bunu bugün mücadelede bulunan devletlere karşı sinde Çin kuvvetleri Kiangsi ve ÇeV. maktadır. gösterdiği dürüst vaziye:ile de takviye yang eyaletlerinde 20 den fazla şehri Her devrin en muazzam ve en müthişi etmeekteiir. geri almışlardır. olan bu mücadelede Alman askeri taBu siyasetin idaresi muhakkak.ki ko. Çin kuvvetleri Japonlara soluk a'dır hayyül edllemiyecek nisbette büyük madan taarruzlarma devam etmiş ve mahrumiyetlere katlanarak en ağır fe lay değildir. Fakat, milletin yüksek vaJaponlaruı Şanghay*ı Slngapur'a de dakârlıklarla çarpışıyorsa, geride kalan tanperverliği ve bugün dünyanın gemiryolu ile bağlamak tasa\"vurlarını su lar da, bu sene her zamandan fazla a çlrdiği hâdiseleri idrakteki şuuru, Tür. ya düşürmüştür. zamî fedakârlığı yapmağa mecburdur. kiyeyi milll menfaatinin verimli yolunda GeridekEerin fedakârlığı, kaıada, de götürecektir. Bu, yirmi yıl önceki münizde ve havada kuv\etlerunizij! mey cedelelerin emridir. O mücadeleler ki hâdana getirdiği eserlere nisbet edilecek tıralarmdaki mana bütün diriliğile hâlâ Başvekâlet matbuat umu mmüdürlüolursa en küçük bir paya dahi tekabül yaşamakta'dır.» ğü müşavirlerinden Emin Erim İle Kız etmiyecek kadar az sayılabilir. Enstitüsü muallimelerinden Beyhan OnBu bakımdan geridekilerin, dördüncü hun dün nişanlanmışlardır. Kıyrıietli Ankara 31 (Telefonla) Ankara arkadaşımızı ve muhterem refıkasmı harb kışı için vereceğini oriaya koytebrik eder, kendilerine saadetler diie mak suretile vazifesini yapacağına iü merkez k^mutanlığma sskerlik daıresi reisi Tuğbay Rüştü Oktar tayin edildi. road ediyorum.» riz. B. Felek Alsnanyada ktş harbine hazırlık Teşekkür Sevgili zevcim, kardeşimiz ve amcamız yüksek mimar Zühtü Başarı aramızdan ayıran öîümü dolayısile bu elemli günümüzde gösterdikleri \akın alaka ve yardımdan dolayı, yüksek mimar Sedad Çetintaş ve İstanbul Belediyesine, cenazeye iştirak eden, çe'.enk göndermek, telgraf ve mektubla büyük acımıza iştirak eden arkadaşları va dosîlarımıza a>Ti ayrı cevab vermeğe büyük kederimiz mâni olduğundan teçekkürlerimizin iblâğ.na gazetenizin tavassutunu rica ederiz. Başar ailesi *¥* Kızımız Nezihe Ararın kısa bir rahat. sızlıktan sonra anî üfulü dolayısile cenazesine gelmek zahmetlnde bulunarak acılanrhıza iştirak eden zevata, evimize adar ihtiyarı zahmetle taziyelerde bu. lunan bilcümle dostlarımıza ayn ayrı teşekküre teessürlerimizden imkân bulamadığımızdan kendilerine işbu teşek. kürlerimizin gazetenizle iblâğını rica eylerim. Maliye Tasfiye Mahzeni evrak me. muru Atıf Arar ve eşi Kunduraları İstiklâl caddesi 205 Mes'ud bir nişan Ankara merkez kotnutanlığı Kaymakamlarla Nahiye Müdiirlerınin vazife ve salâhiyetleri Hukukî, tatbıkî ve idarî Müellifi: M, FİKRET İstanbul Cilıan Kİtabevi 'Ankara Şencan (Fiaü 150) ' Profesör doktor Kenan Tevfiğin ruhuna mevlid Bugün öğle namazını müteakıb Nişantaşındaki evinde mevlid okutuHc&ktır. Kendisini sevenlerin teşriflen rica olunur. Eşi Handan Sezenel FIRTINASI «Cumhuriyet» in edebî tefrikası: 64 Parti idare heyeti reisi Kayseri mebusu Suad Hayn Urgüblü dünden ıtibaren yeni vazifesine başlamıştır. Vali Lutfi Kırdar ve İstanbul Kumandanı dün Suad Hayn Ürgüblüyü makamında ziyaret ederek kendisıni tebrik etmislerdir. Yazsv: söz söyledi: Ali Fethi Bey baba öyle dpr! kalan bu kubbede bir hoş sada imiş. S A F İ Y E EROL Yeni bir romorkörümüz denize indirildi Kasımpaşa havuzlarında inşa edilmiş rcnıorkörlerin en büjüğü olan Gayret ıomorkörü dün merabimle denize indiril. miştir. Romorkörün uzunlugu 34 metre c up 340 tonilâ"o hacmindedir. Ağaçtan clan tekne, arık denize dayar.abilecek ve muhtelif ıhtiyaçları karşılıyabilecek ınetanette yapılmıştır. Geminin mürettebatı 14 . 15 kişiden ibarettir. Mera?imde Devlet Denizycllan Umum müdürü, Devlet D:miryollan Umum nıü. dürü, İstanbul üssti bahrî komu'anı. Li. man Umum müdürü ve Mıntaka Liman reisi hazır bulunmuşlardır müddet aylak gezmiş, tekrar İstanbula dönmüştü. Bu ikinci, fakat gönüllerinde birinciden dpha baskın vatana dön*•* mek için Eglantln de kocasından az hevesii değildi. Her ikisinin de zinnine 9 iyice yerleşmiş birer düstur vardı. Yenî zenginîerden Abdülcebbar BeŞnayder çöyle derdi: «Dünya yüzünde yin gene işi iş, ka^ığı gümüş. Hükubir tek cömerd millet vardır, Türkler.s metle dckuz yüz bin liralık bir şimenEglantin ise düşünürdü: «Dünyada sevdifer muka\elesi imzaladı. Kırmızı yümesini bilen bir tek erkek vardır, l ü r k zü biraz daha kızardı, şişman vücudü biraz daha ağ'rlaştı, etrsfına daha fazla erkeği.» Artık asıl vatanlarında barıdalka\oık ve soytarı birikti. Abdülccb nanııyorlardı, orada iş yok, bundan sarbar Bey her akşam sazlı ve rakılı yer fınazar öz millî muhitlerini bile yadırlerde maiyetile beraber dizi dızi ma gar olmjşlardı. Akrabadan İleri dostsalar işgai ediyor, küstah bir pstırtile lar Türkiyede, alıştıkları iklim, eğ'.enhalkın zevkini bozuyor, çılgın bahşiş ce, gıda, her şey orada. Ah can;m İsîerle garsonlan şaşırtıj'or. Bir gece saat tanbul. Eglantin sokak satıcı'arının sesbire kadar Beyoğlunu tükettikten son lerine bile hasret çekti. Dönüşlerinin ra Arnavudköyüne gittıler. Beraberle ilk ekşsmı birer banyodan sonra yeni rinde Avusturyalı mühendis Şnayderle aile dostu otomobil acentası Nuri Beyle kansı da vardı. Şnayder Rumanyada bir . sofra başına geçtikleri zaman acı bir gurbet geçirmiş olduklarını adamakıllı anladılar. Taze kalkan balığı, kabik dolması ve çilek vardı. Nuri Bey suallere yetişeraiyordu, doktorlar ne yapıyor, konsoloslar ne âlemde? Bu sene ye dikkat etti ve onda Numanın ilk yazlık nereye gidilecek? Kandilli. Ola günlerini hatırlatan hürmetli, mahcu'o mazl Şnayder, kansmın bu şiddetli iti ve mahkum bir tavır buidu. Bu d?fa. razını Nuri Beye anlatmak için tuhaf ı Bu defa. Kıymet bilecekn, bağlanacaktuhaf gülümsüyor ve merhum Nuraa tı. Ciddî bir gönül rabıtasınm ne naiir, Kadm ve erkek ban kimselerin (Conm hatırası var, diyordu. Her neyse. ne değerli bir şey olduğunu ertık an lak) soyadım almış olduklarını işitiyoO gün bu gün Şnayder ailesi hayatm lamıştı. Numanın kanı pahasına öğrenrum. An'am, Eşim, Çocuğum Ertuğru! ve dan. memnundur. İşte Abdülcebbar Bey diği bu hakikatten şimdi başka biri Bursada Atıftan msada (Çolak) soy.tdmı le yeni bir şimendifer işi çıktı. Eglan İstifade edecekti, bu dünya zaten boyalanlarla ailevî hiç bir münasebetim tinin yıldızı da olsa olsa gene bu mem ledir. Elem dünyası! lekette parlar. Gerçi biMyor: Tam bü • Maziye hasret! Maziyi biraz oısıın olmadığmı ve İstanbulda soyadımı ala« yük ve tam güzel olan şeyler daima telâfi edecek bir istikbale hesret! Kır cak hiç bir Akrabamm mevcud buıunbiriciktir, bir defaya mahsustur. İkinci kma yaklaşan kadının geçirdiği kriz. madığmı blldirmek lüzumunu hissettibir Numana rastlamak, ne burada, ne Eglantin, ruhunun ateşli hercümerorada bütün dünyada muhaldir. Em cine kapıîmış, günden güne kendraı ğimden bu hususun muhterem g^zetenizle tavzilıan nesir ve ilânını ıica esalsiz olduğu bilinen, fakat ebediyen kemiriyor, eritiyordu. jisi kadına rahat vermiyordu. Ssnki ömrünün bütün nuru, baharı uçmu?, yok olmuştu. O hep ve her yerde .Numanı arıyordu. Hiç olmazsa benzerini bulacaktı, onu da ancak bu memlekette. Garbhlarda bu tip artık tarıhe kaİstanbul Barosu avukatlanndan: rışmış gıbiydi, onlar bir kadm için bit YORGİ ELEFTERYADİS briç partisi bile feda etmezler. Eglantin bunu böylece iddia edebılirdi, tec müptelâ olduğu hastalıktan kurtulamı. rübeleri vardı. Avrupada bulunduğu yaralc, tedavi altında bulunduğu Balıkmüddetçe Nuri Beyden seyrek ve kısa lı Rum hastsnesinde hayata veda etmişmektublar almıştı. Fakat basmakalıo tir. Cenaze merasimi bu günkü 1 eylul ı n e z a k e t ciimleleri altında sıcak Dir ton salı günü saat 14 te Balıklı Rum kilise. | o n a h e r n okşıyan, hem eski yaralan sinde yapılacaktır. Merhumun akraba ve , kanatan esrarlı bir nüvaziş gibi tesır meslekdaşları ' etmişti. İstanbula dönüşünde Nuri Be Vefat ÎBRAHÎM ÇOLAK'ın bir tavzihi kaybedüen muazzam bir aşkın nöstal (Ari^a var) derim.