14 Ağustos 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

T4 Âgastos 1942 CUMHURİYET Harbin en çetin safhası nndan bir müddet önce bir nutuk söyliyen İngiltere İs. tihsal Nazın Mister Lltilton, bnümüzdeki seksen gün zarfında harbin en çetin günlerini geçireceğini spylemiş, dün de ayni noktayı hatırlatmak lüzu. nıunu hissetmiş'.ir. Mister LUilton gibi İngiliz rioalini bu şekllde söz söylenıeğe sevekden âmil, Mihver devleteîrinin önümüzdeki sonbahar bitmeden kat'i neticeler almak m e c buriyetinde saymaları, ve harbin bir da. ha kışlamasile harbi kaybetımeğe mah. kum oldukUrına hükmedilmesidir. Bn telakkiye goıe, Almanya önümüzdeki sonbahara kadar, elinden ne gelirse hepsini yâpacak, vurabüecegi en ağır darbeleri csirgemiyccek, ve her şeyden cvvel So\yet mukavemetini kırarak şark cephesini lasfije etmege bakacak, bu işi başarmak sayesinde, istikbale ümidle bakmak imkânını elde edeecektir. Almanya bunu yapamadığı takdirde, harbin bir kere daha kışlaması, Almanya için mağlübiyet başlangıcı olacaktır. Mister Lltilton'un bu kanaati bir ba. kınıdan doğrudur. Çdnkü Almanya, Sov. yet mukavemetini kıramaz ve Sovyet Birliği ordulan bir kış harbi daha yap. ır.aga imkân bulursa bunun Almanya için büyük bir gerginlik başlangıcı olacağı şüphe götürmez. Acaba bu günkü harb vaziyeti neye delâlet ediyor? Almanyanın Sovyetler Birliğile yaptı&ı muharebeyi netilcndirebileceğine ve Sovyctlerin askerî satveti. ni kıracajına mı, yoksa bunun aksine mi delâlet ediyor? İngiliz siyasi muharrirleri içinde Mis. ter Lltilton'un kanaatleri üzerinde mü. talea yürütenlur, Alman kuvvetlerinin, Sovyet ordularını müşkül bir vaziyete* düşürmüş olduğunu kaydetmekle birleşiyor ve Alman kuv\etlerinin Volgayı kesmekle Sovyet Rusyanın şahdamanm kesıniş olacaklarını, daha sonra Rusyanın Karadeniz sahülerini Işgal ederek Soryct donanmasım teslim olmaga veya intihar etmege mecbur etmekle Karade. niz yolile kuvvetler sevkine muvaffak olarak Kafkasyanm Işgalini tanıamla. nıağa ve böylece Ortaşarka inmeğe Im. kân bulacaklarını anlatıyorlar. Esasen Mister Lltilton'un önümüzdeki sayılı günlerde harbin en çetin safhaya gireceğini söylemekten bir maksadı da (üudur. Çunkü şark cephcsindeki harb Ortaşaıka sıçrarsa İngiltere, çok miışkiıl bir vaziyete duşer ve Ortaşarkta bir kıskac içine girmck tehl:kesi!e karşılaşır. Fakat harbin arzedeceği çctiııiik şark ccphesine münhasır değil. Bclki her cephe ayni buhranlı güçlükle yüzjüze geliyor. Deniz harbi, Ingilizlerin ve Aıuerikaiıların, denizaltıları avlamak içiu yeni çareler bulmalarına rağmen şiddelinı muhafaza ediyor. Garb çölündeki tehlike bertaraf edilmeraiştir ve tehlikenıa vahamet kesbetrr.esi ihtimali her lâhza variddir. Hindistanın iç cephesi ve dış ctphesi tehlikelidir. Japonyanın Avustralyaya, yahud Rusyaja, yahud Hindistana karşı hareket ctmesi ihtimalleri Müttefikleri huzursuzluğa uğratmakta ve bu huzuısuzluğu artıracak amiller, ikide birde göze çarpmaktadır. O halde Mister Lltilton'un dediği doğrudur. Müttefikler bütün bu mevsimi endişe ve ıstırab içinde geçireceklerdir. Almanlar, Sovyet harbini tasfiye ederler ve İngilterenin Ortaşarakta mevkiini sarsarlarsa, Müttefiklerin daha sonra da gün görmeleri müşküldür. Fakat Sovyet cephesi sarsılmazsa, o zaman da Mihverin vaziyeti müşkülleşir. Şimdiki görünüşe göre işler bu merkezdedir. Ve harb hakikaten en çetin safhasındadır. Ege bölgesinde yer sarsıntıları Nanisamn bir nahiyesinde 3 ev hasara uğradı? 2 kişi yaralandı Ankara 13 (a.a.) Muhtelif yerlerdsn aldığımız haberler dün geceyansı ve bugün sabahın ilk saatlerinde garbî Anadolunun bazı kısımlannda ve bu arada İzmir, Balıkesir ve Akhisarda yer sar. smtıları hissedilmiştir. Sarsmtı İzmirde şiddetli olarak duyul. muşsa da zararsız geçmiştlr. kasacın Gelenbe merkez nahiyesinde şiddeıli yer sarsmtısı oldu. 3 ev hasara uğradı. İki kişi hafifce yaralandı. Mer. kezden çadır istendi. Vali vaziyeti tst. kik için kazalara gitti. Yağmur yağmakta olup sergide olan üzümler zarar gör. müştür. Bursada Bursa 13 (Hususî muhabirimizden) Manisa kazalannda Dün geceyansı şehrimizde üç defa şidManisa 13 (Hususi) Manisa, Tur detli yer sarsmtısı olmuştur. Hasar yck. gudlu, Salihli ve Alaş;hirde hafif, Kır tur. Hava yağmurlu gidiyor. fAİman harp\ (Soyyet harp I îohlifji 1I toHinj (Baştarafı 1 ınci sahiitdo) (Baştarafı 1 inci sahifedeı ve müteamz hava kuvvetleri hemen ta kesk çevresinde yeni mevzilere çekilmiş tnamile mıha edılmiştir. olduğu bildirılmektedir. Voronej çevresinde çarpışmalarm ş dKotelnikovo'nun şimal doğusunda Aldeti artmaktadır. Buradaki durumu dü. manlar, Ruslarm müteaddid muvaffakızeltmek ıçın düşmanın bir çok tanklarla yetli taarruzlarda bulunduğu bir çok desteklenerek yap'ığı taarruzlar Alman kesimlerde mudafaaya çekilmişlerdır. kıt'alannın mudafaa ateşleri ve kuvveî. B.r kesimde 700 Alman öldürulmüştür. 1; savaş ve pike bomba uçaklarınm botn. Kletskaya'nın cenubunda Alman ta. balarla müdahaleleri neticesinde düş arruzlan püskürtülmüştür. mana agır kayıblar verdinlmek suretıle Almanlar bazı köyleri tahliye akım bırakılmıştır. Yalnız 11 ve 12 aettiler Custos günlerir.deki çarpışmalarda düş. Londra 13 (a.a.) Moskova radyosumanın 234 tankı tahnb edilmiş:ir. nun bildirdiğine göre, Almanlar, VoroRijev'in ccnub doğu ve şimalinde pL nej çevrelerinde diğer bazı mevzileri da. yade ve zırhlı :ümenler çetm bir müda. ha boşaltmışlardır. faa muharebesi yapmakta devam etRuslar ehemmiyetli miktarda malzeme mektedirler. Dün bu keslmde 71 Sovyet ve esir almışlar ve toprak ele geçirmış. tankı tahri'o olunmuştur. Bunlardan en lerdir. az 35 i yalnız bir piyade tiımeni cepheÇerkesk bölgesinde sınde tahnb edilmiştir. Moskova 13 (a.a.) Merkez Kafknsİlmen gölünün oenub dogusunda Sov. yada Sovyet kuvvetleri yenidcn Çeryetler beş yere taarruzlanru tekrarlanıış. ! kesk'in doğusuna çekilmişlerdir. Çerlardır. Arazi durumu itibarlle her türlü kesk'in batısında Ruslar, taktik bakıgörüş imkânını ortadan kaldıran bir sa. mından ehemmiyetli tepeler Ü7erınde hada kuşatılan küçük bir düşman gru sağlam tutunmaktadırlar. pu şiddetli bir çarpışma sonunda tamaBatınlan gemiler mile yok edilmiştir. Mookova 13 (a.a.) Şimal Buz deni. Doğu cephesinde 11 ve 12 ağustos gün. zinde Sovyet hava kuvvetleri bir düşman lerinde hava çarpışmalan ve karşıkoy. kaîiie.^ne hücum ederek bir sahil muha. ma ateşlerile 181 Sovyet uçagı düşürül faza gemısıni batırmışlar ve bir nakliye müşıür. 6 Alman uçafeı eksiktir. gemisini de ateşe vermişierdir. (Başmakaleden devam) metnlekete ırk kin ve nefretile siyasî kargaşalığm maddî ve manevî sebeblerini ithal etmiş olursunuz.» Halbuki hâdiseler bu esaslara mutabık olarak cereyan etuıemiştir, ve netice de ona göre hayırh olmamıştır. «Miktan bilgi ile tayİH ve tahdid edilmiş bir muhaceret taraftarı olanların iddialarında çok hakikatler bulunduğunu anlamak için Hindistanda en kısa bir müddet ikamet yeter.s> Maııasız ve hayvanca ır.ütehakkim sonradan görmeler müstemlekenin en büyük düşmanlan olmuşlardır. İlk bakışta hayreti mucib bir keyfıyettir ki Ingilizlerin en az sevdikleri Ilindliler, bunların garb terbiyesi alınış olanlandır. Niçin acaba? Biraz düşününce anlaşılır: «Münevver Hindli, devirip yerine geçmek istediği İngilizin rakibidir.» Müstemlekeciler, müstemleke halkına zaman zaman kongre halinde toplanmak müsaadesini vermişierdir. Bu bidayette tehlikeli de olabilen bir zaruretti. Anc^k bunlar, içtima halinde almmasi mümkün kararların filiyat ve tatbikata geçirilmesindeki anıelî imkâıısızhktan dolayı bej hude belâgat sahnelerinden başka bir sey olmamışlardır. Bununla beraber kelimeler zamaula fiile inkılâb etmek neücesini doğururlar, ve jamız onun misali almırsa Mahatma Gandhi'nin bin defa tekrar olunmuş formül ve iddialannın yeni bir hava yaratılmasına yardun etmiş olması ve Sir Stafford Cripps'e verilen son cevabda büyük bir rol oynamış bulunması tamamen imkân haricinde bir iş sayılamaz. Bir Ingilizin Hindistana dair notları Şehrin içinden I ı ( Saracoğlunun nutku (Baş tarafı 1 inci sahifede) en salâhiyettar mümessili tarafmdan söylenmiş açık bir beyanatı ve ihbarıdır.» Gazete Türkiyenin «faal bitaraflık> politikasmı şu cümlelerle izah etmektedir: • Şimdiki muhasamatta Türkiye bitaraf kaimakla beraber iki muharib tarafm şunu hatırlamasmı istemektedir: Türkiye arazi tevessüü ihtiraslarını beslememektedir. Fakat coğrafî vaziyeti garbi Asya üe şarkî Avrupada geçen hadisatla alâkadar olmasım icbar etmektedir. Bu alâka kendisini meselâ, Reisicumhur İnönünün geçen teşrinisanide Meclis huzurundaki nutkunda beyan ettiği veçhiîe, Balkan memleketlerinin istiklâli etrafmdaki Türk keygusu şeklinde kendini göstermektedir.» Daily Telegraph gazetesi Türkiyenin •faal bitaraflık» politikasmdan şunu anladığını yazıyor: • Bu, Türkiyenin bitarafuğını diğer bazı devletlerin bitaraflığı arasındaki farkı göstermek içindir zarnediliyor. Bu devletler harbden sonraki her hangi bir tesviye tarzına alâkasız olabilirler; Türkiye İse şiddfetle alâkadardır.> Ayni noktayı belirten Manchester Guardian gazetesi şu satırları yazmaktadır: Almanların istedikleri ve ihtimal istihdaf ettikleri şey kendi niyet ve maksadlarma Türkiyenin pasif surette mutavaatıdır. Almanlar Türkiyeyi emellerine rametmek için muharebe etmektense onu Mihver siyasetine zımnî iltihakmı temin etmeği tercih ederler. «Türkiyenin anane ve hissiyatına vâ. kıf olanlar için Saracoğlunun icab et. tiği takdirde Türk halkmm «son neferine kadar dövüşeceği> suretindeki ifadesi bir an bile şüphe götürmez. Bina. enaleyh siyasetlerine bir Mihver lehtar. lığı temayülü vermeleri için Almanlarm. Türklere müessir olmağa çalışacaklan âmn hulul etmesile Türkiyenin imtihan zamanı ağlebi ihtimal gelmiş olacaktır. Böyle bir imtihamn ne zaman ve na. sıl yapılacağı Rusya ve Ortaşarktaki askeri inkişaflara geniş mikyasta tâbidir. Onun neticesi Saracoğlunun «faal Türk bitaraflığu diye tavsif ettigi mefhumda mündemiç kudret ve karara t â . bldir. İngiliz siyaseti Yakınşarktaki müttefikimizin nazik vaziyeti İçin ello tutulur ve gözle görülür surette anlama ve sempati delil ve misalleri vermişür ve vermekte devam etmektdir.> «Obsrver» gazetesinln siyasî muhar. riri de Libyada ve Kafkasyada geniş. lemiş ve genişlemekte olan Mihver kıskacı karşısmda Türkiyede hasıl olan in übalar üzerinde durmakta ve şöyle de. vam etmektedir: «Saracoğlunun «iki tarafın menfaatle. rine tesirlerini göstermekte devam ede. cektir» diye bahsettiği Türk İngiliz i t . tifakmı Büyük Britanyanın destekliye. bılmesi İngılizlerin Mısır, Suriye ve Ira. kı ellerinde tutup tutamıyacaklarma t â . bidir. Ortaşarktaki İngil.z ve Müttefik kuvvetlerinin bu hayatî sahaları muhafazada muvaffak olacaklannı arzedersek Türkiyenin sebat ve mukavemeti etrafm. da endişe göstermek için en küçük bir sebeb bile mevcud olmıyacağı katiyetle söylenebilir. Almanyanın Türkiye hak. kınd:.ki son maksad ve niyetleri etra. fmda ne Rsisicumhur İnönü, ne de yeni Başvekil hiç bir hayale kapılmaz. Bunun için onlar iş başında kaldıkça Hitlerin kendiîeri üzerinde yapacağı muhakkak olan tazyika rağmen şimdiki müstakil hareketlerinde devam edeceklerdir.» Festival başlarken Saz şairi Kastamoculu Hakkl Bayraktar .İstanbul şüri. ni çalıyor Bu gece millî oyunlar festivali başlı ler... Kastamonu içinde de bu kıyafetle yor. Memleketin dört bucağmdan devşi gezermiş! Adım, Hakkı Bayraktar... diye söriimiş genc sesler, yedi gün yedi gece İstanbul ufuklarını Sarayburnundan A ze başladı. Neler hazırladm bakalım festival dalara kadar çın çın öttürecekler. Harb haberlerile tambura teli gıb; ge için? dedim. rilen sinirlerin, böyle bü" umumî curcu İstanbul hakkında bir şiir yazdım, na havasının temasma, ne kadar ihti onu okuyup kendi sazımla çalacağım. yacı vardı! Ve okumağa başladı: Dün akşam Taksim Belediye^KazinoVatan evlâdıyun, söze ne hacet, sunda yapıian milli oyunların son proHakikat, aşikâr, ayan İstanbul! vasında ben de bulundum. Festival bahane, olunduk davet, Bağlama, kopuz, kemençe, zuma, darAhdinde kavî ol, dayan İstanbul! buka, tambura, davul ve dümbelek sesBiz Hakkı Bayraktarla konuşurken, lerinin birbirine karışan coşkun ahengi içinde Harmandalmdan Sepetçoğluna ka elinde sazile sivü kıyafetli biri, yanınucar bütün yerli figürlerimizi, bize orada za sokuldu: Ben, dedi, meşhur Kastamonulu doya doya seyrettirdiler. En başta zeybek oyunlan! Kordon «ey halk şairi cMeydanî. nin torunuyum. beğı, Harmandalı, Aydın zeybeği... Ve Adım Mümin.. Büyükbabam, Sultan Azison olarak da zıyafetin bitmesine doğru zin huzurunda yapılan sünnet düğününgelen şampanya gibi, buharile beyinleri de üç yüz kadar âşıkla imtihan olup bisaran bir numara: Bergama efelerinin rinciliği kazanan adamdır. Şalr Meydaninin torunu dede miraBengü oyunu).. Progi"am hayli zengin... Aranağmeleri sını muhafaza etmiş: Onun da birçok ni uzatmamak şartile en az üç. saat sü koşmaları, mânileri, destanları, semaileri recek. Bu arada Karayılanın davulile var. Festivalde okuyup sazile çalacağım söylüyor. yapüğı hünerleri de unutmıyalım. Aralarında böyle halk ayarmda tipik Provalar yapılâığj sırada, beni kırpık bıyıklı bir saz şairile tanıştırdılar: şahsiyetîerin de bulunduğu festival ekipSırtta siyah mintan, belde kuşak, ve bir lerinden vâdettikleri şeyleri yapmalarını geniş süâhlık... Silâhhğın arasından keh bekler, onu tertib edenlere de şimdiden ribar marpuçlu bir gümüş ağızlık sar başarılar dileriz. Salâhaddin GÜNGÖR kıyor. Ayaklarda yumuşak konclu mest Ticaret Vekili bugün şehrimize geliyor Dığer bir Sovyet tayyaresi de geçenlerde Buz denizinde 15 bin tonilâtoluk bir Alman nakliye gemisini batırmıştı. Kanada tanklan Rusyada Omer Rıza DOGRUL Karadeniz atletleri Türkiye birinciliğine hazırlanıyorlar Zonguldak 13 (a.a.) 30 ağustosta İstabulda yapılacak Türkiye a'.letizm birinciliklerine İştirak edecek olan muhtelif bölgeler seçkinlerini yetıştırmek üzere burada stad civarında bir kamp kurulmuştur. On beş gün sürecek olan ve mütehassıs öğretmenler İdaresinde bulunan bu kampa muhtelif bölgelerden 63 atlet iştirak eylemektedir. Kampta bu sabahtan ltllaren çalışmalara başlanmıştır. (Baştarafı 1 ınci salul^de) ! Londra 13 (a.a.) Reuter: Karu.dadan yapılan teıkiiiler, pijasada kanşık da inşa edilmiş olsn Valantin sistebir vaziyetin n'.evcud olduğu, bs?ı mad mindeki tenklar Eusyaya gelmişler ve muvasalatlarından 40 dakika sonra hardeler fiatlarmm eski karaborsa fiatlarıI be girmilşerdir. Kanada fabrikalsrı tam na nazaran bıle yüksek olduğaau gösi bir faaliyet halindedir. Kanada mayıs, termekle beraber esash gıda madci;le; hazıran ve terrmuz aylarmda hundan rinden bazılarında fiat düşmesi başısdığı evelki harb senelerinde verdiği infilâk ve fazia miktarda bezeiya, nohud, fasul edici maddelerden çok daha fazlasını ye ve patates geimesi üzerine bu mad vermiştir. deler fiatlarmm düştüğü tesbit edıimiş I ı ür. Bir fırma, dün piyasaya 95 kuiuîtar. 290 çuval pirmc çıkarmış, bu sureüe pirinc fiatlarında cüz'î sukut başlamıştır. Son günlerde en çok göze batan zeyünyağı üzerinde de borsada eski fiat mu•\Vashington 13 (a.a.) Harbiye Narakabe komisyonu r.arkından muamele zırlığmın bildirdiğine göre, Hinaistanolmuştur. Zeytinyağı bakkallarda 123 kudaki, Amerika kuvetlerine şu emir veruştan fazlaya satılamıyacaktır. rilmiştir: Ticaret Odası, İstanbul, Trakya ve 1 Amerikan kıt'alannın HindisAnadolu buzhanelerinde bulunan peynir, tanda bulunuşunun sebebi Müttefik krema ve yağların rr.iktarını sormuştur. milletlerin ^lihver devletlerine karşı Müsaade veriımeden bu yağ ve peyniryaptıkları harbe devam etmek ve Çine lerin sahib'.eri tarafmdan da çekilip yeryardım etmektir. lerinin değiştirılmesine müsaade edümi2 Mihver kuvetleri Hindistana yecektir. Dün bsyaz ve kaşar peyrnrlehücum etmedikçe Amerikan kıt'aları rin bir Rum tüccar tarafmdan toplandığı haber almmıştır. Bu husus tahkik hiç bir şeye kanşmıyacaktır. 3 Hindistandaki Amerikan kıtaedilmektedir. ları Hindistanın dahılî siyasetine kaTevzie tâbi tutulan maddeler rışmaktan kesin olarak çekineceklerserbest bırakılıyor dir. Şimdiye kadar tevzie tâbı tutulan biı4 Dahilî kargaşalıklar çıtkığı takçok maddelerin satışının serbest bıraküması takarrür etmiştir. Bu husustaki e."n dirde Amerikan kuvetleri yalnız Amerin bugünlerde tebliğ edüeceği ümid rikan tebaasını korumak için tedafüî tedbirler alacaktır. edilmektedir. Hinddeki Amerikan kuvvetleri Ne garib simadır bu Ganhi! Onun inanmıs şiddetli perhizkârlığı bütün Hindi kcndine kazandırmıştır. «Garbda biz bir dünya rökoru kırmak veya bir mükâfal kazanmak için çekili düzenli yemek yiyen bir adamı takdir ederiz. Kendi ruhunun iyiliği namına perhizkârlık eden adamın hali bizce anlaşıimaz bir şey olmuş ve böylesi artık bizce mukaddes gorülmek kabiliyetini kaybetmiştir. Belki bir fikrin aşkile servet ve şerefi hiçe sayan adamı hâlâ takdir ettiğimiz olur. Fakat onun fedakârlığmın hiç olmazsa zahiren bazı hududu geçmemesini isteriz.ı Hindistanda bu bambaşkadır. Orada en ileri tezahürlerinde bile perhİ7kârhğa karşı heyecanlı bağlıhk en şiddetli derecelerindedir, ve dünyadan feragati topyekun derecesine götürülmüş bir adamı nüfuz ve tesiri çok ileri bir halk rehberi yapabilir. Varsın Mahatma zahirî hiç bir hakimiyct nişanesini haiz olmasın. Burası Hindliler için her haııgi derecesinde bir eza ve azab sebebi değildir. Onlar için bir adamın kıjmeti onu ihata edecek dekorda de(Başlaraiı 1 inci sahifede) ğil, fakat ruhun içindedir. Hermin perruklere ve yaldızlı şeridlere ihtiyac yok benzeyiş kelimeierde DUIIU ayırmak ge. tur. Zahiri şatafatlar cehenneme! Bu ba rekli olduğundan bu (i) ye yaklaşan kınıdan hakiki medeniler neredediıler? (e) nüı üzerine bir üstün konuımasmı, bir de sözlük örnek basımmda bir takım Arab ve Fars kelimelerinin bulunYukarıki satırlarla İngiliz edibi Hux masından acı duyduğunu, bunlîırın koIe\'in İngiltere ile Hindistan arasındaki nulınası lâzımsa bile ayrı bir kitabda tezadları tebarüz ettiren notlarının bir hiç olmazsa ayrı bir kısımda gosterılmesi kısmını daha veımiş oluyomz. Maksadı daha doğru olacağmı söyledi ve deriemız, İngiliz Hind ihrilâfının derin se me örnekleri arasında görülen (belen) bebleri üzerinde maruf bir İngilizin gö kelimesine çok ve karışık manalar yazüyle görülmüş ve onun kalemile ortuya zılmış olduğunu ileri sürdü. konmuş noktalan tebarüz ettirmektir. Bu İzmir oğre.menlermden Bayan Kevser telhisi bir üçüncü yazı ile ikmal edece Acarlar, terım ve gramer kollarımn ayrı ğiz. faalıyette bulunmalan yüzunden bazı YUNUS NADt aksaklıklar belırdığmi meselâ üçgen ke. lımesınden (ç) den sonra (k) kelimesı lâzım gelırken matematık terimlerlnde (g) ile yazılmış bulunduğunu sbylıye. rek çalışmalarda daha sıkı bir birlik lehinde bulundu. Â Öğretmen Abdi Tevfik Yegül, bir aralık gramer dersınm kaldırıldığını, sonra yeniden başlamrken (e) lı mef'ul, (i) lı mef'ul terimleri kullanıldığını, daha son. ra da Almanlardan alınan aküzatif lâtif gibi sözler kullanıldığını, Maarif Veküı. nın yeni çıkardığı kitabda gayef guzel te rimler bulunduğunu anlatarak okullann ve derslenn her yıl tecrube tahtası ol. maması temennisinde bulundu. Dünkü Dil Kurultayında Uzakşark "^1 i kaide bulunmadığını söylediler. Genel sekreter tekrar söz a'.arak halk dilinde genizden (n) sesi varsa da şehirlerde ve tahsü görmüşler arasında bunun gittikçe bayağı (n) sese çevrildiğini ve alfabenin okuma ve yazma anahtarı olduğuna göre böyle bir sesin işaretüıi içlne alması lâzımgelmiyeceğini ve mürekkeb kelimelerin ıırlâsı hakkında imlâ kılavuzunda kaide gösterildiğini söyledL Başka söz alan olmadığından gramer sentaks komîsyonunun raporu da reye konularak kabul edildi. Bundan sonra terim komısyonunun raporu okundu. Ziraat enstitüleri umumi kâtibi Ali Kemal Yiğitoğîu, İstanbul Üniversitesi Rektörü Cemil Bilsel, DilTarihCoğrafya Fakültesi Dekanı Şevket Aziz Kansu başmda buljndukları müesseselerin terimlerin türkçeleştirilmesi yolundaki çahşmalarmı anlattılar. Heyecanlı hitabeler Saîomon böîgesinde Bankalar gıda maddelerinden krediyi kesiyor Bankalar, gıda maddeleri üzerine ticaret yapan tacirlerden, bu madde'ıer üzerine açılan kredilerin on beş gün zarfında tasfiye edilmesini istemişlerdır. Bu istek, piyasada büyük bir alâka üe karşılanmıştır. Bunun, gıda maddeleri üzerinde stoklar vücude getirilmesini önliyecek bir tedbir olduğu görülmektedir. Kargaşalıklar devam edi>%r Londra 13 (a.a.) Yeni Delhı radyo sözcüsüne göre, Bombayda dört günlük kargaşalıklar sırasında 43 kişi ölmüş ve takriben 300 kişi yaralanrmjtır. Bombay 13 (a.a.) Hayiaıabad bölgesi dahilinde Secunderabai'da polis Jiuvvetleri taş atan halkı dağıtm^k İçin ağlatıcı gaz kullanmağa mecbur olmuştur. Üç polis memuru hırpalanmıştır. Amraoki'de 40 kişi tevkif edilmiştir. Lüknov'da serseriler üç posta binasına hücum etmişlerdir. Bütün müslüman dükkânları hemen hemen tamamen açıktır. Merkezî Madras'ta Tenalİ'de çarşamba günü dört kişi ölmüş ve halk tarafmdan demiryolu garına ateş verilmek İstenirken polis tarafmdan açılan ateşle 10 kişi yaralanmışür. Yeni Delhi 13 (a.a.) Resmî tebliğ: Bu sabah kayda değer mühim bir şey yoktur ve başka hâdiseler oimamıştır. Ekserisl küçük lokanta olmak üzere Eski şehirde bazı dükkânlar yenlden açılmıştır. Polis komiseri, esas gıd3 maddeleri satan diğer dükkânların da yeniden açılması için tedbirler almaktadır. Polis ve asker, vaziyete tamamile hâkimdir. Âmerikalılar 3 adaya daha asker çıkardılar İzmir 13 (Telefonla) İstanbul piBeykoz ilk okullannda okuyan yoksul yasasmda bazı tacirlerin Manisa ve İzçocuklara yardırn cemiyeti reisliğinden: mir vilâyetlerinde külliyetli miktard3 Cemiyetimizin seııelik umumi kongresi bakla sipariş venneleri ve İstanbul bor. 23'8'942 pazar günü saat 11 de Beyko2 sasmda bakliyat fiatlannın kiloda 6.7 da C. H. Partisi kaza merkezi binasmda kuruş yüksek olduğu tespit edilmiş, keyyapılacağmdan sayın azamn teşrifleri fıyet Ticaret Vekâletine haber verilrica olunur. nııştir. Ayrıca Borsa reisinin başkarüığında bir heyet, bu müvazenesizliği halRAŞİD RIZA TİYATROSU lıçın İstanbula hareket etmiştir. Heyet, Halide Pişkin beraber İstanbulda T:caret Vekilini görecektir. Harbiyede. Belvü bahçesinm Alaturka Çünkü bu muvazenesizliğin diğer gıda kısmlndî> bu eece saat (21.30) da maddelerine tesiri suretile hükumetçe K Ö E D Ü Ğ Ü J I üzerinde durulan gayeye dokunmasın. dan korkulmaktadır. Kongreye davet tzmirden Vekili görmek üzere bir heyet geliyor Washington 13 (a.a.) Salomon adalarındakı hareket daha devam etmektedir. Amerika bahriye piyadesinin Tulagi yakınlarında üç adaya çıktıkları teeyyud etmiştir. Amerika bahriye pıyadesi mevzilerini kuvvetlendfrınek'e meşgul bulunuyorlar. Bu harekeü clestekliyen deniz kuvvetleri çok çetin muharebeler yapmıştır. Bu muharebeler h:kkında henüz elde tafsilât toktur. Amerikan ve Avustralyah tayyareler düşmanın iniş meydanlarına ve yerde bulunan tayyarelerine taarruza devam ediyorlar. Japonlann Tulagi çevresinde bir üs kurnıak nıyetınde olduklarını ve bu projenin de tatbikına başlandığını gösteren cıddî belirtiler vardır. Harekât hakkmda Japonlar bugün bir tebliğ neşredecekler YENİ ÇIKTI : » BETONÂRME Y A Z A N : Yüksek Mühendis Z İ H N İ A R I S O Y Eser 1932 Alman betonarme nizamnamesine uvgun olarak betonarme inşaat aksammın kolay ve cabuk hesaplanmasına yarayan kaide, formül, ve metod'arl İhtiva etmektedir. Esere ayrlca birçok örnek misallerle hesab tabloları ve malzemeve dair kısa malumat İlâve edilmişür. Eser. yüksek mühendis ve yüksek mimarlarla mühendis ve fen memurlarl için cok favdali bir el titabldlr. Ftotı: 200 Kr Satlş yeri* Ünlversite Kitabevi İstanbul ' PEÂTİK Ticaret Vekili, Balıkesir Valisini tebrik etti Tokyo 13 (a.a.) Domei ajansmın deniz mahfıllerinden öğrendiğiııe gore. imparatorluk umumî karargâhmm Salomon adalan muharebesi hakkmda bugün neşri beklenen resmî lebliyi, tehir edilmiştir ve muhtemel olarak cuma günü neşrolunacaktır. Pasifik konseyi toplandı Washington 13 (a.a.) Pasifik harb konseyi dün Beyaz sarayda toplanmıştır. Ankara 13 (a.a.) Haber aldığımıza göre Ticaret Vekili, Balıkesir Valisi Re. cai Güreli hububat alımmdaii muvaf. fakiyetli çalışmalanndan dolayı takdir ve tebrik etmiştir. Ticaret Vekâletinde bu mevzua dair aldığımız tamamlayıcı malumata göre, Balıkesir Valisi hububat tahminlerini ve borçlandırma işlerini zamanmda ve bütün diğer vilâyetlerden önce tamamlamış ve hububat teslimine geçerek bu sa. lıada da hızla ilerlemiştir. Ticaret Vekâletinin kendisini aynca bir ikramiye ile taltif etmek kararını al. dığı da öğrenilmiştir. Numan Menemencisğlu (Baştarafı 1 inci sahifede) İstişare heyeti mesaisini Numan Menemencioğlu Hariciye serbitirdi vislerinin başmda bulunduğu 13 senelık bir müddet zarfmda devletin mühim Ankara 13 (Telefonla) 3 ağustos 942 siyasî, adll, iktısadî ve malî muahede tarihindenberi muhtelif celselerde spor ve mukavelelerini müzakere ve imza işlerinin bugünkü durumunu tetkik etetmiş ve bu meyanda Montreux muka mekte olan Beden Terbiyesi İstişare Hevelesinin imzasına memur edüen mu yeti bu gün Maarif Vekili Hasan Âli rahhaslardan biri sıfatile filen müza Yücelin riyasetinde geç vakte kadar dekereleri yapmış ve Hatay işinde bütün vam eden son toplantısmı yaparak bu safahatın müzakere ve intacı kendisine ayın mesaisme nihayet vermiştir. Bu toptevdi edilmiştir. lantılarda spor ve mükellefiyet işlerinin İzmir Tütüncüler Birliği Sayın Numan Menemencioğlunu bü şimdiki durumunun tetkikine devam eİzmir 13 (Telefonla) İzmir tü'.ün tün kalbimizle tebrik eder, Türk poli dilmesine ve elde edilecek vâzıh ve mevcüleri çarşamba günü toplanarak Tü. tikasma yeni merhaleler temin edecek suk malumata göre icab eden tedbirlerin tüncüler Birliğini kuracaklardır. Birli. vazifesinde muvaffakıyetlere erişmesini önümüzdeki toplantıda alınmasına karar verilmiştir. ğin merkezi İzmirde olacaktır. ı dileriz. Münakalât Vekilliği deniz taşıt da İ iresi başkanı Zeki Güder hazırlanan deniz teknik terimleri tercümcsi hakkmda izahlarda bulundu. Proftsor KeSofya 13 (a.a.) Almanyadan Türmal Cenab, Profesör Zeki Zeren, Prokiyeye dönmekte olan Türk gaz^tecifesör Kâzım İsmail Gürkan, Profesör leri, perşembe günü Sofyaya varacakİsmali Hakkı Baltacıoğlu, terim'cr ve lar ve cuma akşamma kadar Bulgar dü devrimi üzerinde heyecanlı hitabehükumet merkezinde kalacaklardır. lerde bulundular. Bunlardan sonra terim raporu «da reye konup kabul edilmiş ve yarm saat Merzifon 13 (a.a.) Milli Şef İnönü. 10 da toplanümak üzere konuşmalara nün şehrimize gelişlerinin ikinci yıldö. Genel sekreterin cevabı Soz alan Kurum Genel feekreteri Ib son verilmiştir. nümü olan bugünü Merz;fonlular tezarahım Necmi Dümen, bu duşuncelere ce. hüratla kutlamıştır. vab vererek okui gramerlerımn Tuık Dü Kurumu ve kom^yonlarüe bir ilgsi ol. ö L ÜM madığını, gramer dersmin kaldırılması Kars meb'usu Esad Özoğuz ve merhum dıl kurallarmda papagan gıbı ezberlen. Eskişehir meb'usu Said Özoğuzun amca. mek ve fııl kıp bir duzıye çektırmeK (Bastarab 1 ınci «ahifede) zadesi, gümrük muhasebe memuru Cevgıbı ezbercılık ruhundan doğan okutuşu bazı tarizlere maruz kalmış ola»ı Md det Yılmazın kayınpederi, Alkazan tukaldırmak ve kuralları okuma ve yazma dür Hüseyin Enverin, Mıllî Mücadele hafiyeci İhsan Özoğuzun babası emekii derslerinde ameli olarak öğretmek mak denberi inkılâblar peşinde imanla çalış Önyüzbaşı sadından ileri geldığini sözu geçen Avru. mış, halen de Yurdun başında vatan çoHalim Özoğuz palı terımlerle yazılmış gramer kitabımn cuklarınm yetiştirilmesine hizmet hisleMaarif Vekilliğince bir yıllık bir deneme rile meşbu şahsiyetini memnuniyetle öğ müptelâ olduğu hastalıktan kurtulamu yarak irtihal etmiştir. Cenazesi bu günkü olarak ortaya konulmuş ve ertesi sene' renmiş buhınuyoruz. cuma günü öğleyin KadiKöy Osmanaga jüksek gramer komısyonunda incelemp Fakat parasız ve kimsesiz olduklprı yeni ki.ablan doğuran kararlara bağ İçin memleketlerine gidemiyecek vazi camünde namazı kılındıktan sonra Ka. lanmış olduğunu, uçgen kelinıesmin bir. yette bulunan talebeler meselesinin a racaahmeddeki aile makberesine defne. leşik bir kelime olduğundan sesli ve ses. çıkta durduğunu alâkadar makamlara dılecektir. *** siz uyumlanna tâbi olmadığını, alfabe hatırlatmaktan kendimizi alamıyoruz. Jandarma genel komutanı Korgenemızin genel okuma ve yazmada lâzım Vekâletin vaktile böyle bir talimatname harflerı içme aldığını, en ince ayrımla hazırlamış olması, bu çocuklarm hi ral Rüştü Akının kardeşi, Kırklareli rına kadar bütün sesleri göstermek ge. mayeye muhtac vazlyetlerini değiştire meb'usu Zühtü Akının refikası, Hanife nel alfabede mümkün olamıyacağını, mez. Bilâkis «nları sokağa atmamak için Akm tedavide bulunduğu Zeyneb Kâmil icab eder hastanesinde kalb sektesinden vefat et. yuKsek bilim yazılarında bunun ıçın maddelerin değiştirılmesi zannmdayız. 40 küsur doktor nsmzedi miştir. çevri yazı alfabeleri kullanıldığını, ge. Cenazesi bugün saat 12 de motörle nizden gelen (n) gibi, (i) ye yakın (e) nin hayatı ve istikbali me/zuu bahsogibi şekülerin ancak bu türlü yazılarda lan bir davada, kendi yaptığımız bir Sirkeci Vezir iskelesine getirüecek ve o. gösterılebileceğıni, Kurultaya örneği su. talimata kendimizin esir olmamız için radan merasimle Beyazıd camiine nak. lolunarak cuma namazını müteakıb nanulan sözlük okul çocuklarının ve her de sebeb yoktur. mazı kılındıktan sonra Edirnekapı Şekesin acele ihtiyaç duyduğu bir sözlük hidliğinde ebedî makberesine defnedile. olduğundan, yakm zaman eserlerinde Amerikan Faşistleri şefi 15 cektir. Mevlâ rahmet eyliye. geçen arabca ve farsça kelimeler bunda seneye mahkum oldu gösterümışse de bunların tarifleri ya. pılmayıp, yalnız karşılığı olan türkçe New York 13 (a.a.) İndianopoMerhume gösterilmekle yetinildiğini, derleme der. lis'te tevkif ve muhakeme edilen Agisi bir sözlük değil on senedenberi ya. merikan faşistleri reisi Pelley 15 sene Hüsniye Sadıkoğlunun pılmakta olan halk ağzmdan söz derle. hapse mahkum olmuştur. Mevlidi Pelley, suikasd ve cinaî fesatçıhktan meleri fişlerini aksettiren bir ayna Hâtırası. kendisini tanıyan ve segibi olduğundan bunda görülen kelime mahkum edilmiştir. venlerin kalbinden hiç bir zaman lerin ancak derleyicinin verdiği bilgiyi silinmiyecek olan, sevgili kızım anlattıktan sonra, bu izahlara vesile veTeşekkür Hüsniyenin, birinci seneyi devriyei ren arkadaşlanna teşekkürlerini bildirdi. (Atılay) denizaltı gemisinde zevcim vefatı olan 16'8/942 tarihine mu Bunun arkasmdan söz alan savlav gedücli subayı Ahmed Atakanm şahasadif pazar günü öğle namazım mü. Süreyya Orgeevren, kurumun ç^lıçma deti dolayısile bir çok kıymetli şahsiyet. teakıb Bostancı camii şerifinde lerden aldığım taziyet mektublarma ay. larma ilgi ve sevgi duyduğunu, yalnız mevlidi şerif kıraat ve merhumenin genizden gelen (n) sesinin başkn ses n ayrı cevab vermeğe dinmiyen teessü. aziz ruhuna ithaf olunarak hâtırası fere benzemeyip Türk konusma dilinm rüm mâni teşkil ettiğinden bu kadirşinas taziz olunacagmdan arzu eedenle. biriçırası olduğunu ve bunun göste zevata karşı minnet ve teşekkürlerimin rin tesrifleri rica olunur. rilmesi lâzım geldiğini, Bayan Acarlar da iblâğına muhterem gazetenizin vesateBabası ve kardeşi ellerindeki gramerlerde bileşik keli. tini rica ederim. Merhumun eşi: Adalet Atakan melerin nasıl yazjlacağım gösteren bir Almanyaya giden gazetecilerimiz dötıüyorlar Merzifonda bayram Tıb Talebe Yurdunda son vaziyet