11 Ağustos 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Sehir HASAN ALİ YÜCEL Maliye' teşkilâtı hakkında haberleri Ebedî ve Millî ŞeHeriıtıizin dil iı uzun müzakereler oicîu Dünkü Mecliste Naiiye Vekilinin izahatı Ankara 10 (a.a.) Büyük Millet dir. Maliyenin bugün açmış olduğu bu Meclisi bugün Refet Canıtezin reisli gediği yarın diğer Vekâletlerin talebleıi ğinde toplanarak ruznamesinde bulu takib edecektir.» nan maddelerden adliye harc tarifesi Maliye Vekili Fuad Ağralı, cevab kanununun bazı maddelerinin değişti vererek demiştir ki: rilmesine, maliye atlı tahsildarlarına < Maliye Vekâleti teşkilât kanunu hayvan yemi bedeli verilmesine, mua sekiz yaşındadır. 34 senesinde yapılmışmele vergisi kanununun 12 nci tir. Buyurduklan gibi gelen mütehasmaddesine bir fıkra eklenmesine sısın reyine göre teşkilât yapılmıştı. aid kanun lâyihalannm müzake Bugün bunun tadilinin İstenilmesi teşlerini yaparak kabul etmiştir. As kilâtın tevsii de ondan sonra ihdas eDün Ankaradan Vilâyete gelen bir kerî memurlar hakkmdaki kanuna mu dilen vergiler dolayısile, bilhassa vavakkat bir madde ilâvesine aid kanun ridat üzerinde beyannameleri tetkik emirde pirinc, bulgur, sadeyağ, beyaz lâyihası bütçe encümenlnin talebi ü hususunda hesab memurlannın, varidat peynir, kaşar peyniri, tulum peyrjri, zerine encümene geri verilmiştir. Tür memurlarının takviye edilmesi zarureti krema, tereyağ, kuru fasulye, mercikiye Cumhuriyeti Merkez Hıfzıssıhha hasıl olmasmdandır. Arkadaşımın has mek, bakla ve bazı yerlerde de zeytln, müe=sesesi> admın «Türkiye Cumhuri sasiyetle böyle barem yırtılıyor, tadil süt ve leblebi fiatları serbest bırakılyeti Refik Saydam Merkez Hıfzıssıhha ' ediliyor diye hangi noktaya İtiraz et mıştır. Ancak fiatlar normalin fevkine Müessesesi» adına değiştirilmesi hak j tiğini anlıyamıyorum. Maliye Vekâleti çıktığı takdirde daimî encümenin *nükmdaki kanun lâyihasınm da birinci teşkilât kanununda bareme muarız gü dahalesini mucib olacak ve yüksck fimüzakeresi yapılmıştir. rülen bir madde vardı. Kanunun birinci atla satış yapanların tecziyesine gidiMeclisin bugünkü toplantısında dev müzakeresi esnasında, bunun bareme lecektir. let memurları maaşatmın tevhid ve te mugayir olduğu söylendi ve gerçi bu Zeytinyağı ve sabun serbest adülüne aid kanuna bağlı cetvelin Ma madde İle istihdaf edilen nokta İyi bir bırakıl'nca... liye Vekâleti kısmında değişiklik yapıl şey ise de yalnız bir Vekâlette yapılZeytinyağı ve sabun fiatlan seıbest masma aid kanunun ikinci müzakeresi mas, doğru bir şey olmadığından dığer b l r a k l I m l " ş t l . F a k a t b u s e r b e s t b ı r a k l ! m a tnünasebetile söz alan Refik İnce (Ma Vekâletlere de teşmili İstendi. Buna işi yanlış anlaşılmış ve fiatlarda hisnisa), kanunun heyeti umumiyesinin ka hükumet de iştirak etti. İkinci müzasedilir derecede bir tereffü olmuştur. bul edilmemesi mütaleasında bulundu keresi esnasmda bir arkadaşım bu m?dDün Ankaradan Vilâyete yspılsn tebğunu söylemiş ve üzerinde değişiklik denin tayyım teklif etti ve tekmil Veliğde zeytinyağı ve sabunun azamî olarak yapılması teklif edilen maliye teşküâu kâletlerde ne vakit yapılacaksa buraya eski murakabe komisyonunun tesbit etkanununun Meclise arzedildiği zaman da o zaman girsin dedi. Madde de bu tiği fiatlardan fazlaya satılmamak üverilmiş olan İzahatta uzun tetkikler suretle tayyolundu. Refik Ince arkadazere serbest bırakhdığı bildirilmiştir. neticesinde ve bir mütehassıs tarafmdan şımın temas etmek istediği nokta bu Binaenaleyh bu tebliğata uyularak hazırlanmış olduğu bildirilmiş olan bu olsa gerektir. Bunun ayrıca bareme zeytinyağ ve sabun fiatlarının yüksel'.ilteşkilât kanununun Vekâletin bütün dokunacağını zannediyorlarsa tashih thtiyaclarına cevab olduğunu hatırlata buyursunlar. Bendeniz olmadığı kvıa memesi icab etmektedir. cak demiştir kl: Ticaret Vekâletine pıda atindeyim. Kendilerine kanunî teşkilâ« Bizden mevtrud teşkilâta vermek tm tevsiini arzettim. Buna da sebeb maddelerinin satış fialları bildirildi *e olduğumuz paradan senede bir mil varidatın takviyesldir. Aradaki fark Ticaret Vekâleti, Belediye İktısad yon liradan fazla para verilmesl lâzım zannederim 400,000 500,000 kadar var müdürlüğünden yeni şekil tatbik oluArzettiğim gibi zaruret dolayısile nurken hali hazırda bütün gıda madgeldiği yolunda beyanatta bulunuldu, varidatın takviyesi içindir. Yoksa ba delerinin fiatlarile yeni şeklin tatbibiz de verdik. kındon evvelki gıda maddelerinin fiŞimdi Maliye Vekâleti bütün bu e reme mugayir hiç bir esas yoktur.» eas ve ana hatlan tadil eder mahlyette Bu İzahattan sonra lâyiha kabul e atları hakkında acilen malumat istemiş, bu malumat telefonla Vekâlete bildifcize bu kanunu getiriyor. Aradaki fark dilmiştir. ber halde istisgar edilmiyecek bir şeyMeclis, çarsamba bfinfi toplanacaktır. rilmiştir. CUMHURÎYET TI Agustos Î942 NALINA MIHINA Dil Kurultayı bedî Şefin kurduğu ve MiHî Şcfın korudtığu Türk Dil Kurumunun Dördüncü KuAnkarada, Dil Tarultayı, dün, rih Çoğrafya Fakültesinin muhteşem konferans saloııunda toplandı. İlk KuTultay Dolmabahçe sarayının Muayede salonunda toplanmıştı; Osmanlı padişahlannm azametli sarayında cami taklidi salonun yüksek knbbesi altında yapılan o türkçülük ve osmanlıcadan Türk diline dönüş tezahürü inkılâbımızın manalı ve hayrrlı hareketlerinden biri olmuştu. Bir zamanlar .Padişahım çok yaşa» seslerile çınlıyan kubbenin altında Türkün gür sesi türkçenın saltanatını ilân etmişti. Dördüncü Türk Dil Kurultayı, Ankarada, Cumhuriyetin kurduğu yepyeni bir müessese olan Dil Tarih Coğrafya Fakültesinin yepyeni binasında, kendi yurdunda toplanmıştır. Sarayın Muayede salonundan Dil Fakültesinin konferans salonuna geçiş bile bir inkılâb ve terakki ifade eder. Kaldı ki Türk Dili Kurumu, okunan çalışma raporundan da anlaşıldığı üzere, türkçülüğün dil cephesinde çok çalışmış ve dil inkılâbunızın hem genelkurmayı, hem akademisi olmuştur. Osmanlı saltanatını kuran Türkler oldukları halde, Osmanlı TÜTkleri yavaş yavaş Türk dilini ihmal etmişler, arabca ve farsçaya kıymet vermişler, türkçe ile bu iki dilin birbirine karıştığı melez bir dille yazıp konuşmak hatasına düşmüşlerdi. Bir nevi Osmanlı züppeliği türkçeyi kaba buluyor ve hor görüyordu. •Ekmek» yerine «nânı aziz., .un» yerine •dakik», . e t . yerine .lâhim. ve •zeytinyağı> yerine revgani zeyt», yahud da yanlış okuyarak «rugani zeyt» dediğimiz günler, maziye karışalı çok olmamıştır. Vekâîetin emri Vilây ete bildirildi daki büyük rollerini önemle belirtti Bütün gıda maddeleri serbest fiatla satılacak tBaştarafı 1 tecl sahifede) ven verici bir müjdedir. Unutmuyoruz ki, vam eden ana dil ateşini canlandırmış, dilin unsurlan ve bunların bağlandıkları hızlandırnuştır. Kurumun ana tüzüŞüne kurallar üzerindeki bütün emek'er, göre bu dördüncü kumltayın 1939 da düşünmek ve düşünüleni söyleyip yaztaplanması gerekiyordu, fakat 1938 son mak içindir. Ancak bu yoldadır ki, duyteşrininin onuncu günü, Büyük Kuıtaiı gusu ve düşüncesi olanlar bunlan bücımız, inkılâblarımızın yapıcısı sevgili j*ük kütlelere ulaştırabilirler. Onun için Atatürkümüzü kaybetmek yasına uçıa Türk dil hazinesi olacak büyük bir sözmıştık. Ondan sonraki yılda dünya îük ve dil kurallarmı gösteren bir gramilletleri bugünkü büyük kan davasına mer yapmayı, kurumun bunu hazırlayıcı girdiler, onun için dördüncü dil kurul vazifelerinden sayıyorum. taymı, bu yıllar İçinde geri bırakmak Hepimize düşen vazife zorunda kaldık, Arkadaşlar, Şu anda, toplanmamıza, kurtuluşuŞahsî görüşlerimiz ve sürüp gelen amuzun beşiği olan Ankarada, Dil Ta lişkanhklarımız, dil inkılâbınuı inandırih Çoğrafya Fakültesjnin İçinde baş ğımız esaslarına, günümüzün her anmda larken, gönüllerimizde ölmez olarak ve çalışmalarımızın her alanında tam yaşıyan Büyük Atatürk, gözlerimizin ö uymaktan bizi geri bırakmamalıdır. Menünde canlanmaktadır. Şu salon böyle denî disiplinin dış görünüşlerinden biri toplantılar için, onun isteği, onun cm olan imlâdan, söylemek istediğimiz fı rile hazırlanmıştı. Ön olduğu dü İn kirlere kab olacak kelimelere kadar, dil kılâbının yeni bir safhasım, burada yaşamamız ve yaşatmamız, onun ruhuna duyduğumuz sevgi ve minnetin yeni bir beldeği sayılmahdır. Buraya gelmeden biraz önce, ruhu kadar temiz ve beyaz mermerler İçinde yatan Ebedî Şefi, y< k ölmaz sevgilerile selâmladık ve rahmetle andık. Şu açış dakikasmda da bu yüce hatııayı sevgi İle saygı ile tekrar ederim. biüncimizi her an uyanık tutmanm gerektiğine bir kere de burada dokunmak isterim. Onun için, bir yandan kalem tutanlarırnızuı dil inkılâbına bağhlıklarını eserlerinde göstermeleri, bir yandan her derecedeki öğretim kurumlarımızın yetiştirdiği nesilleri, bu ruhta terbiye etmeleri ve devlet teşkilâtımızın, geride kalmamak için bu inkılâba ayak uy durmaları millî bir ödevdir. Sayın arkadaşlar, Göğsümüzü gererek söyliyebiliriz ki, yıllardanberi üzerinde durduğumuz dii inkılâbı işinin en güç olan alışma safhalan artık aşılmıştır. Şimdi yeniyi yerleştirmek, eksikleri tamamlamak, açılan yolun üzerinde durmadan, sarsılmadan yürüyerek inkılâbımızı olgunlaştırmak devrindeyiz. Kurultay çalışmalarının bu yoldaki ilerlemeleri hızlandıracağma güven besliyoruz. Askeri vaziyet En büyük tesellimiz Değerli Türk dilcileri, Atatürkün ölümü ile uğradığımız derin acının tesellisi, onun bütün ktırtuluş ve ilerleyiş savaşlarında en yakın ülkü ve iş arkadaşı olan Millî Şefimiz İsmet İnönünün yüce varlığında görünmektedir. Her lnkılâb ablışıcı, Türklüğün mıllî bütünlüğü içinde, ve tesirli tedbirlerinin kudretile yer ettiren, 1929 da Türk dil haznesini toplamak üzere kurduğu dil encümenini açarken, öz türkçe söylevile onlara örnek vererek yol gösteren ve böylece tam İnkılâbcı dil Tüıkçülüğünün ışığını ilk tutan, İnönüdür. 1940 yılı İlkteşrininin 18 İnci günü Dil Kuramunda <millî dil ve millî tarih, bir milii varlık, hatta bir millî müdrfaa meselesidir.» sözü ile dil ve tarih inkıiâb'.arımızın en kısa ve en maiınii ifadeyi veren İnönüdür. 1941 eylulünüa 26 sında, dokuzuncu dil bayramı dolayısile bütün vatandaşlanna hitab edip Türk milletini, dil devrimi yolunda var kuvvetile çalışmnğa çağıran, gene İnönüdür. Bugün de dördüncü Türk dil kurultayını aziz varlıklan ile omırlandırarak Türk dilcilerine en büyük sevinci bağışlamış bulunuyorlar. Türk kültürüne ve onun özü olan Türk diline hizmet etmeği, hayatlarında anıac bilmiş hepimizin, şükranlarını, sayg'larıoı, minnetlerini yüksek huzurlanna sunarım. Şimalî Kafkasya ve Don kavsindc Sovyetlerin durumu çok tehîikelidir. Azak kıyılarından inen Rus ordularmm esîr olmaları muhtemeldir Yeni meb'usumuzun İstanbul] halkına selâmlan Lise ve ortamekteblerde kayıd ve kabul Hariciye Vekâletl Umuml Kâtibi Nu. Llse ve ortamektebierde talebe kayıd man Menemencioğlunun İstanbul meb. ve kabulüne ayın 31 inden itibaren baş. usluğuna seçildiğine dair mazbata dün lanacağından Maarif Müdürlüğü lâzım Ankaraya gönderilmiştir. gelen hazırlıklara başlamıştır. Talebenin Vali ve Belediye reisi; Numan Mene kolayca kaydolabilmesi için lise ve ortamencioğluna İstanbul meb'usluğuna in mektebler bölgelere ayrılmıştır. Her tatihabı dolayısile çektiği telgrafa şu ce. lebe bu tabloda gösterildiği veçhile, bu. vabı almıştır: lunduğu bölgedeki okula müracaat ede<İstanbul meb'usluğuna Intihabımı cektir. Namzed talebe kaydı 28 eylulde tebşir eden telgrafınızı sevincle aldım. sona erecektir. İstanbul halkının hakkımda gösterdiği Süleymaniye camiinin itimad kendilerine olan candan bağlı. lığımı bir kat daha artırmıştır. Münteetrafı temizleniyor hiblerimi kıymetli şaîısınızda selâmlar İstanbulun en büyük âbidelerindcn ve cîerin saygılartmı sunanm.» biri olan «Süleymaniye. nin cephe duHocalara pahalılık zammı varlanndan bir lusmını İŞgal eden dükkânlardan temizlenmesi ve bu civarın vermiyen mektebler manzarasını bozan binaların ortadan Ecnebi ve ekalliyet mektebleri yenl se. kaldınlması kararlaşmıştır. Evkaf ldane bütçelerini tasdik ettirmek üzere resi, icar müddetleri sona eren dükkânMaarif Müdürlüğüne vermege başamış lan yeniden kiralamıyacaktır. lardır. Ecnebi mekteblerin ekserlsi mu. Süleymaniye arkasındaki Dökmeciler allimlerine pahalılık zammı yaptığı hal. çarşısı da, oradan kaldmlacak ve bu de ekalliyet mekteblerinin hiç birisl, bu büyük mabedimiz, bütün ihtisamile orsammı yapmamışlardır. taya çıkacaktır. Maarif Müdürlügü, mekteb Marelerfnden bu hususta tahsisat konmasını is. tiyecektlr. 30 senedenberl yüksek san'atile İstanbul sayin halkını kahkaha Altın sür'atle yükselîyor tufanlanna garkeden mnkallidler Altm flatlan sür'atle yükselmektedir. kralı halk san'atkârı Dün bir Reşad altının fiati iki lira birden yükselerek 3460 kuruşa re külçe .•ltının gramı 455 kuruşa yükselmîştir. Sirkecide esrarengiz bir cinayet oldu Naşid Gecesi Bu nasıl dilençi? Dün Belediyenln yardımile memlekeiine gitmek için müracaat eden Hüseyin adlı bir dilencinin üzerinde yapılan bir araştırmada 57 lira çıkmışhr. SADİ TEK TIYATROSU Bu gece Kadlköy SÜREYYA sinemaslnda (ERKEKLEB farkından sonra AZARLAR) Vodvil 3 perde Ayrıca ARTİSTLER REVÜSÜ Çarsamba Suadiye NUR PARKTA, Cuma Büyükderede, Cumartesi • TAKSİM ALTINTEPE'de M G E D İ K P A Ş A : TABIN AKŞAM Saat 3, e kadar Şimdiye kadar Türkiyede emsali görülmemiş büyük ve zengin MÜSAMERE 1 EAŞİD RIZA ve arkadaşlan (HALİDE PİŞKİN birükte) B O B S T İ L komedi 3 perde Yazan: Mahmud Yesari 2 Klymetli ve biricik ses kraliçemiz SAFİYE ve Arkadaşlan Saz konseri. 3 Komik Dümhüllü İsmail. Şevki Şakrak, Eyüb Sabri, Ahmed Akbaş, Muammer, Adil, Kenan Güler İle İstanbulda «NAŞİD» i seven bütün arkadaşlannm lştirakile (Komedi 3 perde) İzdihaml önlemek için biletlerinizi hemen allnlz Oyundan sonra tramvay temin edilmlştir. T A Z L I K ÂZÂK Sineması Bahçesinde Büyük muvaffakıyetle devam eden 3 üncü yeni prograında: Profesör Z A T İ S UN C U R CANLI BİR İNSANIN UÇUŞU | Merakll numarayl mutlaka görünüz. Temsiller tam saat 9 da başlar. Malatya Bez ve İplik Fabrikaları Türk Anonim Şirketinden: AÇIK ARTTTRMA SURETİLE SATIŞA ÇİKARELAN: 1 Müstamel kanaviçe Tahminen 4000 kilo 3 4 5 6 7 3 9 Yağlı paçavra Hav döküntüsü Mahzen tozu îpek döküntüsü Teneke parçası Kösele parçası Tahta fiçl , , , ı , 5000 3000 1000 300 400 500 52 kilo » > > » > aded Yukarlda cins ve miktarı yazllı eşya Malatya Fabrikamlzda açlk arttırma suretile 31/8/942 pazartesi günü satllacağlndan îsteklilerin şartnameyi görmek üzere Ankara Yenişehir Erdoğan sokak No. 18 de Merkezimize, İstanbulda Yeni Valde hanında 76 No.da Muamelât Memurumuza ve>'a Malatya. Adana Mensucat fabrikalarımıza müracaat eyle Sirkccide Şahinpaşa oteli civannda evvelki geceyansına doğru bir cinayet olmuş. Emin Türkay isimli bir şoför sokak ortasında vurulmuştur. Şoför; Cer. rahpaşa hastanesine götürülmüş, fakat daha kapıdan girerken ölmüştür. Adli hekim Dr. Hikmet Tümer, cesedi mua. yene ederek, otopsi yapılmak üzere mor. ga göndertmiştir. Cinayet tahkikatına Stalingrad bölgesinde: da müddeiumumî Mes'ud Dolu; elkoy. mu.ştur. Kuslar, Sal ile Uoıı araMiıılan StalinCinayetin sebebi ve kim tarafından grad'ı tehdid eden tclılikeyi çabuk anlaöldürüldüğüne gelince, bu cihet henüz dıklanndan buraya kuvvetlcr sürcrcU kafiyetle belli değildir. Gece saat on ı ilerilemekle olan hızlı ve piyade Jlihveı Dil inkılâbının eriştiği merhale buçuktan sonra olan vak'anın faili, şokollartıu durdutmağa çalıştılar. Fakal förü yere serer sermez, caddenin kala. Arkadaşlar, anlaşılan Alnıanlar da bu bOlgeye yeni balığma kanşıp uzaklaşmıştır. Şoför E. Dil üzerinde yıllardanberi yapılan çatakviye kıt'aları gelirmiş olacaklar ki min, ölmezden az evvel kısaca «berü lışmaiar, gerçekten büyük verimlerle Kotelııikuvo'nun şuualindcki Kus mcvzigarson Hilmi yaraladı. Bunu arkadaçım tarüıte eşi görülmedik bir inkılâb hamlcrine yapukları şiddetli taarruzlar tcsir Kâzım da bilir. demiştir. Ele geçtiği za. lesi yaralmıştır. ctmtğe başlamak dolayısile Sovyet kıtman sol gözünün altı şiş ve kan içeriBu inkılâb hareketini ondan önceki alarının durumu tezelzüle uğraınış gösinde olan Kâzım arkadaşile dolaşırken sadcleşme ve lıalkiaşma cereyanlarınd^n önlerinden bir kadınla birlikte geçen ayıran en önemli nokta, bu inkılâbı Türk vünüyor. Aiman ordusu, büyük Don kavslnin tanımadığı bir erkeğin, kendisinin keyif milleüle Türk devleünin elele vererek halile söylediği bir lakudıya kızarak yapmış olmasıdır. Eski saltanat devırle içinde ve Kalacın batısında bulunan suratma yumruk savurduğunu, bu vu rinde de günün ve hayatın icabları, üa kuvvctH bir Sovyet ordusunun ricaüni ruşla sersemlediğini ve can acısüe yü. lem tutanları»dil üzerinde değişmeler keserek çenıbcrlemiş ve bu suretle KrasVoronej bölgesinde Alman Sovyet rüyüp gittiğini, sonradan olan cinayete yapmağa götürmüştür. Onları saygıya ııodar, Maikop ve Piyatiğorsk muvaftadair bir şey bilmedijini söylemiştir. değer bulmakla beraber, emeklerinin kıyctlerile birlikte burada diğer bir mu muharebe mcvzilerini biribirinden ayıran mâni, Voronej ırmağı olduğundan Garson Hilmi iie bahsi geçen kadın, a. etkilerini yayılmamış ve köklenmemiş vaffakıyct daha kazanmıştır. ranmaktadır. D:ğer taraftan; bülün in. Görülüyor ki gcrek Kafkas dağlarının bunun batısında bulunan Voronej şehri olarak görmek zorundayız. kânna rağmen Kâzımın bu hâdisedeki şimal eteklerinde, gerek Stalingrad böl tabiatile Almanların eliııde bulunur. Fa1928 alfabe inkılâbile balşıyan Cumvaziyeti şüpheli sayılıyor. Bundan başgesinde ve gcrek Don kavsinin içinde kat eğer bu şchir tesadüfen Voronej ırfea; elbisesi kanlı görülerek yakalanan huriyet düciliği, bazan yazıcılarımızın duıunı Mihver orduları için pck elverişli mağının doğusunda bulunsaydı şimdi Mehmed isminde birisi de, kaldırımda yeüşemediği bas dondürücü bir hma ve Sovyetler için ise bilâkis pek fena ve Ruslann eünde olurdu. Demek oluyor ki yatan yarahyı kaldırmak İçin kucak yürümüş, büyük Tujk inkılâbının bir iehlikelidir. burada Voronej şehri etrafında herhangi larken üzerine kan bulaştığını ileri sür. safhası olai'ak dünyanın hayret gözlerı bir askcrî mcscle olmayıp, Alman başmüştür. Hakiki faılin tespiti için tahki. önünde yarınki çocuilarımıza yüksek ve Voronej'de : kumandanlığı için esas olan orada, Domillî bir dil anlayışı getirmiştir. İstikiâl kat genişletilmiştir. nun doğusundaki koprübaşı nıevziini Yeıü Postane caddcsi 29 numarada savaşile doğan yaratıcı duyuşa tam uyatutmak ve burasını sonuna kadar mübilecek dil hamlesi de ancak böyle ola Bay Mehmed Sadık soruyor: Voroncj dafaa etmektir. Çünkü Kursk Harkof Uç aylıklar şehrmin halcn Almanların ve yahud bilirdi. Emekli, dul ve yetimlerin üç aylık Kusların eünde bulundugunu anlamak ccphesi yarıldıktan sonra Alman cephesi, Kursk'un şimalinden doğuya dönmüş Sarfedilen emekler maaşlarının tevziine 3 eylulden itibaren istediğimizden ilâh.^ başlanacaktır. Aylıklarını temllk sureSayın dilciler, Evvela hatırlatma kabilinden bir as ve Voronej'in şimalinde yani Don nehtile Emlâk Bankasına kırdıranların maDil inkılâbımızın şu on yılı, gerçekten kcri koprübaşı mevküııi taıif edelim: Bir ıinin doğusunda önemli bir köşe ve diraşlan 1 eyîulden başlamak üzere bir bu yol üzerinde çalışanlara büyük gonül askcrî kuvvet, düşman tarafından az ve sek yapmıştır. İşte bu köşe, Alman cephafta zarfında tediye edilecektir. sevinci verecek kadar canlı başaruarla ya çok bir kuvvctle müdafaa olunan bir hesinin cenub kesiminin hayatî bir kilid doludur. Türk dilınin yurd içinde ve dı nehri zorlayarak gcçmck istediği zaman taşı mesabesindedir. Onun için, Ruslar Valinin riyasetinde yapılan şında, zamanca ve mekânca uzak yakın kuvvttii bir topçu ve uçak himayesi al buraya fazla kuvvetlerle mütemadi taardünkü mühim toplantı varlıkian derlenmeye çalışılmış, zengin tında karşıya, evvela seri kayıklarla ge ruzlarda bulundıılarsa da bir nctice alamadılar. Almanların burasını tutmağa Dün öğleden" evvel Emniyet müdür. dil kaynaklarımız inceienmiş, tarcma çen kuvvctler düşmaııı oradan kovaıak azmederek bunun için lâzım olan kuvvet lüğünde, Ankaradan gelen Emniyet u dergisi, söz derleme dergileri gibi dıi a elde etükleri ilk yeıi bir kavis halinde ve vasıtaları Voronej köprübaşmı müdamum müdürü Sabri Adalmın iş'.irakile, nıtları ele gelmiştir. Sözde ve yaz:da, tahkim edeıler. faa eden komutanın emrine verdikleri Vali Dr. Lutfi Kırdann reisliğinde bir Türk dilınin canlı unsurlarını meydana Kayık ve sallarla karşıya aledçıkarmak için büyük emekler verilmiş, devHm piyade, topçu ve tank kuvveıleıi anlaşılıyor. içtlma yapılmıştir. Bu içtimada iaşe ve murakabe işlerinin belediyeye devri üze hazırladığımız sergide göıülecek olan geçirilerek ve düşman muharebe ile ge Eğer Ruslar, Alman cephesinin Vororine ihtikârla mücadelede daha etraflı yayımlar yapılmıştir. İlim ve teknik di riye atılarak tutulan ve tahkim edilen nej kilid taşuiı sokerek cenuba ilerlemevazife alacak olan belediye zabıtası va. limizi millileştirmek için ilkokullardan ilk kavsin ilcrisinde yeniden yarını da ğe muvaffak olsalardı Alman ve mütteziyetinin görüşüldüğü ve bazı esasların en yüksek bilim kurumlarımıza kadar, iıe şeklinde daha gcniş mevziler tutulup fik ordulan ne aşağı Don ve cenubunda tespit olunduğu anlaşılmaktadır. Emni bir çok bügi dallarında yeni terimlerıe tahkim olunur. Bu mevziler geçid yerin ve ne de Stalingrad batısında bulunan yet umum müdürü, bu mevzu etrafmda öğretim yapabilecek hale gelmemiz, Tink den mesclâ 510 Kın. lik bir yarım kutra büyük Don dirseğinde şimdi birer olay Vilâyet ve Belediye ile tem,aslarına de. diinin miilileşmesi davasında, uzun yol malik olmağa başladıkları zaman istih haline gelmekte olan muvaffakıyetlere alındığını gösteren bir belgedir. vam etmektedir. kamlar tarafından bir tombaz köprü (is nail olamazlardı. Almanların şimdi mahza orada tutunmak için, büyük bir muBütün bu çaiışmaların bir esaslı vasfı tihkânı kıt'alarının uzcrlerioe tahta dö5668 kutu makara şiyerek kupıü kuıduklaıı tnadenî kayık vaffakıyetle kurduklan Voronej koprüVilâyet emrine 5668 kutu makara ve da, halkın ve uzmanların ortakiaşa ebaşı mevzü, yann onlann şimale karşı meklerile meydana gelmiş olmasıdır. Da iara tombaz denir) kurulur. Geniş nerilmiştir. hirlerde yerinde bulunan her türlü va tevcih edecekleri taarruzlannda pek eUç genc, bir sandala binerek ima yapıiması düşünüien işler ve tasar sıtalardan istifade olunarak bu köprulor hemmiyetli bir harcket ve bir taarruzî lanan girişmeler, uzmanlara ve icabında çıkış noktası olacaktır. kayboldular bütün memlekete bıldirilmiş, oniaıdan yavaş yavaş harb köprülerinc çevrilerek H. E. ERKİLET düşünceleri sorulmuş, ancak bundan son istihkaıu kıt'aları kendi scyyar malzePendikte Hilminin gazinosunda garson 19 yaşında Tevfik, arkadaşlan 16 ra kesin kararlara varılnuştır. On yıl mesini geri aîır ve yeniden köpi'ülcr kurÜsküdar Yardımsevenler yaşında Hikmet, 12 yaşında Orhan, dün içinde dilimizin yapısı ve doğuşu üze nıak için eliııde hazır tutar. İşte brr nehri geçişte gcçidin ve köprünün ilerisinde sabah saat 6 da Pendik vapur is. rindeki araşürmalar ve bilim denemeleCemiyetinin tertib ettiği kelesinden, Remziye aid bir sandala bin. ri azımsanmıyacak bir önemdedir. Yıl bu suretle tutulup tahkim edilen kaviszengin müsamere lardanberi bütün bu denemelerin ve ça vari mevzilere koprübaşı mcvzii denir. mişler ve yelken açıp açılmışlardır. Üsküdar Yardımsevenler Cemiyetinin lışmaların çizdiği iz, iniş çıkışları ne o Koprübaşı mevzilerinin yarım kutru, Pakat, akşam ortalık kararmağa baş. ladığı halde, bir daha geri dönmemiş. lursa olsun, Türk düinde yabancı kural karşıya ilk geçen kuvvetler az olacakları Salacak Kızkulesi parkında, önümüzdelerdir. Bunun üzerine her tarafa malu ların yaşamasına son vermiş, ilkokul için, bidayette bir kaç yüz mctre olur. ki cumartesi günü akşamı Münir Kureddin ve arkadaşlannm da iştirak emat verilerek, bir kaza vukuu endişesile, çocuklarımızdan bilim adamlarımıza ka Sonra büyüyerek 10 ve daha ziyade dar, hepsinin zihninde türkçe söyleme, Km. ye de baliğ olur. Voronej'dcki Al deceği zengin bir kır eğlencesi hazırlansandalm ve sandaldakilerin aranmasına mışbr. türkçe yazma, türkçe anlama, türkçe dü nıan kopıübaşLsı şimdi böylece geniştir. başlanmıştır. Cemiyet aynca tanınmış bir caz heşünme isteğini ve alışkanlığını tam Köprübaşından maksad, ilerisine geçilHaricden gelen karneler manasile yaraunışhr. Bugün Türk mil nıck islenen nehirlerin muayyen bir ye yetile anlaşma yaparak müsamerenin toplanıyor letine herhangi bir düşünceyi anlatmak rinde emin bir geçid yerine malik ohnak her bakımdan zevkli geçmesi için her türlü tedbiri almıştır. Sair şehir ve kasabalara aid gri renkli için, ancak onun dili ile konuşmayı bil olduğundan köprübaşılar müdafaadan Çevresinde muhtaclara her türlü yarekmek karnelerinden İstanbula çok gel. mek gerektir. Bilginlerimiz, yazarları ziyade taarruz içindirler; çünkü sırf mümekte olduğundan oralarda hükmü kal. mız, yarattıkları eserleri yüz binlere ve dafaa için nehrin gerisini tutmak kifayet dımı büyük bir çalışma ile ifa eden Üsküdardaki yardımscvenlerin bu müsamamış olan bu ekmek kamelerinin top milyonlara yaymak için böyle yapmak edebilir. mere hasılatile yardımlarını daha çok lanması dün kaymakamlara bildirilmiş. gerektiğini anlamış bulunuyorlar. Bu sebeble bir nehrin öte tarafında genişleteceği tabiî olduğundan *ertib ettir. Bundan sonra şehre yayılmış olan Yakın gelecekte, Türkiyenın her yıl herhangi bir taarruz yapmak istiyen ta tiği kır eğlencesine sarfettiği büvük eelli bin kadar karne hakkında bir karar geniş ölçüde kitab devreden memle raf, evvela o nehri bir veya bir kaç yemeklerin zengin bir hasılatla karşılanverilecektir. ketlerden biri olacağma, dil inkılâbı gü rinden geçerek buralarda koprübaşı masmı temenni ediyoruz. (Baştarafı 1 inci sahifede) Iunari Sovyet kıfalan için kaçacak yer kalmadığından bunların artık esir düşmelcri mümkündür. Bugünc kadar Kerç(eki Mihver kuvvetlcrinin Taman yarunadasına bir türlü atlıyamamalan, burada oldukça ijncmli Sovyet kuvvetleri buluııduğunu göstcrir ki, deniz yolile Batuma kaçaıııanıaları haiinde buıılüfın da Almaular tarafından yakalanmaları kabildir. Vellıasıl çok uzıyan aşağı Don hııbaıı harckvtleri aılık bitmek üzere olup bu saycde Staliııgrad bülgcsinin takviycsile nihayet bu çok ehemmiyelli Volga şchrinin biran evvel düşüıülnıesine Almanlarca imkan hasıl olacak dcıucklir. Nasıl biz şimdi, artık bu yabancı sözleri saçma buluyorsak ve dilimiz hergün öz türkçeye doğru akıp gidiyorsa, yann da, bugün, beğenip hâlâ kullandığımız Arab ve Acem kclimelerini garib, yamevzileri kurmak, sonra buralara yığabancı hatta çirkin bulacağımıza ve yavaş cağı büyük kuvvetlerle tasarlanan taaryavaş onlan da diiimizden atacağımıza ruzu yapmak mecburiyetindedir. Meselâ şüphe yoktur. Türk Dil Kurumu, çahşAlman vc müttefik kıfalar aşağı Don'u malarile, dilimize bir tasfîyehane, bir ve son günlerde Kuban ırmağını bu susüzgeç vazifesi görmektedir. retle cenuba doğru geçerek bunun geriKurumun önemli bir himmeti de, adesindeki Sovyet kuvvetlerini bozdular. Onun için Almanlar, Timoçenko ordu ta Türk dili bilgisi için bir lâboratuvar lar grupunu Kursk Harkof cephesiıü vazifesi görmcsidir. Bizde, böyle dilcilikyararak ricate mecbur etükten sonra le ilmî bir şekilde uğraşan bir mi;esscse doğuya doğru sür'atle ilerliyerek Voro yoktu. Ancak 12 temmuz 1932 de kurum nej balLsında Don'u, Somiluki civannda doğduktan sonradır ki dilcilik bir ilim gcçülcr ve Uon'uıı takriben 10 Km. do halinde araştırma konusu olmuşrur. Buğusunda bulunan V'oronej sehrini zap gün Ankaradaki Dil Tarih Coğrafya tetmekle Don koprübaşı mevküııi tâ Fakültesinin bir subesini de dilcilik te>Voronej ırmağına kadar uzatmış oldular. kil etmektedir. Fakültenin bu kısmile Türk Dil KnÇünkü şimaldcn gelip, nihayet Don'un 1012 Km. doğusunda ona muvazi ola ıumu elele vererek ilmin bu şubcsinde rak akan Voroncj ırmağı, ayni addaki çalışmaktadırlar. Atatürkün eseri, ariz Millî Şefimizin şehrin doğu kenarından gcçer ve bu büyümekte; ınevkiin 10 Km. cenub batısında Don himayesinde yaşamakta, nehrine kanşır. Buradaki vaziyeti gös gürbüzleşmekte ve yalnız türkçülüğc tcrmck üzere yaptırdığunız ölçüiü mu değil, ilme de hizmet etmektedir. fassal haritaya bakılınca da görülür ki Voroncj şehri Don'un 10 Km. kadar doğıısunda, fakat Voronej nehrinin batı kcnarındadır. Alman koprübaşı mevkii Voroııej'in batı sahilinden geçtiğine göre de şchir bizzat Almanların işgalindcdir. Ancak gene ayni haritada goıülcccği üzere Voronej istasyonu, Voronej nehrinin doğu sahilinde olduğu gibi burada şüphesiz bir de istasyon mahallcsi olmak gerektir. İşte bunlar Sovyetlerin eliudedir. Beden terbiyesi hocaları için bir kurs açıldı Beden terbiyesi hocalan tekâmül kursu dün Haydarpaşa Lisesinde yapılan bir merasimden sonra açılmış ve faaliyete başlamıçtır. Muhtelif şehirlerden gelen 107 muallimin bulunduğu toplantıda Maarif Vekâleti beden cerbiyesi direktörü Vildan Âşir, bu kursun maksad ve gayesini ve onun vereceği faydalı neticeleri izah eden güzel bir hitabede bulunmuştur. Bir ay devam edecek olan bu kursta atletizm, izcilik, su sporları, futbol, hentbol gibi bir çok sporlar üzerinde çalışmalar yapılacaktır. Profesör Dr. Sadi Irmak, tanınmış sporcularımızdan İlyas, Kemal Halim, Tevfik, ve İlhami muhtelif şubeler ü zerinde bu çahşmalara nezaret edeceklerdir. Yardmcı muallimler için de 14 ağustosta Kız Lisesinde İkinci bir tekâmül kursu açüacaktır. Maarif Vekâletinin beden terbiyesi işlerinde yapmakta olduğu umumî bükalkınma dolayısile açılmış olan tekâmül kursu beden terbiyesi hocaları tarafından büyük bir alâka ile karşılanmıştır. Dün yapılan toplantıya İştirak eden muallimlere Haydarpaşa Lisesinde bir çay ziyafeti verilmiştir. Atletlerimiz Zoneuldağa hareket etti 30 ağustosta şehrimizde yapılacak olan ferdî Türkiye atletizm birinciliklerine İştirak edecek muhtelif bölgelere mensub atletler için Zong\ıldakta bir antrenman kursu açıîacaktır. 69 atletin iştirak edeceği bu kursa İştirak edecek atletlerimiz ve idareciler dün akşam Zongnldağa hareket etmişlerdir. Hazırlık kursu on beş gün devam edecektir. Toplu halde antrenman yapacak atletlerimiz 27 ağustosta şehrimize dönecekler ve 30 ağustosta Fenerbahçe stadında yapılacak müsabakalara İştirak edeceklerdir. Lik maçlan ftkistürü çekildi Lik maçlarına 13 eylulde Fenerbahçe ve Şeref stadında başlanmasma ksrar verilmiştir. Dün bölge merkezinde fikistür çekilmiştir. İlk hafta karşılaşacak takımlar şunlardır: Fenerbahçe Süleymaniye, Vefa Kasımpaşa, Beçıktaş Tsksim, Beykoz İstanbulspor, Galatasaray Davudpaşa. Kayıb aranıyor Yusufojulanndan 16 yaşında Rlzeli İsmail oğlu Süleyman Özmen iki aydan. beri kayıbdır. Bilenlerin ve görenlerin insaniyet namına annesi Ortaköyde Bulgurcu sokağında 18 numarada Asiye Özmene haber vermeleri rica olunaıaK. tadır.