27 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

JAPONLARIN ASIL KUVVETİ Japonya Niçin ve Nasıl Yükseldi? Erzurum Meb'usu General Pertev Demirhanın Türk gencliğine armağan ettiği kıymetli eserin bazı ilâvelerle ikinci basnnı. Toptan tev7İ yeri: Cumhuriyet Matbaası. Perakerne nlarak İkbal. Üniversite Kltabevleri'o Bevoğlu ve Ankara Haşet kütübhanesinde satıiır. Fiatı 75 kuruş. u m h u riyet I9 Jfll . . . . ISTAÎ^İUL CAĞALOĞLU : 6446 Tslgraf ve tneîrtub adreâ: Cumrmrivet tstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefon: Başruıharrir: 22366. Tahrir heveti: 24296. İdare ve Matbaa fasmı 24299 24290 BU HARBİN • •• • YUZU ChurchiU'in harb nuİngılizlere göre bu ü öğrenirsiniz. kuruştur. I 27 KITABEVI Ege ölgesi Istihsal Şevkı Içinde Ticaret Vekilimiz dün Izmir ve Manisada geniş tetkikler yaptı Dr. Behçet Uz, hem mahsul vaziyetini, hem müstahsilin ihtiyaçlarını tcsbit ctti adyo gazetemizin dun neşrolunan bir haberinde tngiitere Başvekili Churchiil'in Mısırdan YVashingtona giden oğlu tarafından ikinci cepheye dair gazetecilere söylenen sozler naklolunuyordu. Bu zat ikinci cepbenin Mısırda oldugunu ve Avnıpada ikinci bir cephe açılmasına imkan bulunmadığım beyan eüniş. Boylece en aşikar bir hakikat ilk defa olarak Churchill'in oğlu tarafından ifade cdilnıi? oluyor, Harbin umumi hejetini alâkadar eden ikinci cephe zaten dün Libyada, bugıin Mısır topraklarında olanca ehenımiyetile mevcud bulunduğu halde Demokrasi âleminde şimdi>e kadar bunu hiç hesaba katnn>an iddialarla ikinci bir cepheden bahsolunup durması cidien şaşılacak şeylerdendi. İngiltere şimali Afıika vaziyetinin ehenuniyerini hiç bir zaman anlamamış oltnak vaziyetinde sayılamaz. Bu cephe üc harb jılı zarfında muteaddid ilerlcmeler ve gerilemeler kaydetti, ve whayet bu cephede Mihvcr ordıılarının idatesi bu harbin en değerli kumandanlarından Rommel'in dirajet ve maharetine tevdi olunduğundanberi şimali Airika vazjyeti İngiltere için en ha\atî ehemmiyetini kazandı. Su\ejşin kajbedilmesi Ingiltere için adeta bu harbin kaj bedilmesine nıuadil bir netice ile karşılaşmak olabilir. Rommel ise Iskenderijeden ancak 100 kilometre mesafede buJunujor. Hiç böjle bir vaziyette bir ikinci daha doğrusu üçüncü! cepheden bahsetnıeğe imkân olur mu? Ingiltere ve Amerika şimdi ellerinden gelebilecek her gucü Mısır cephesine ulastırraak âcil mecburijetilc karşı karşıjadırlar. Elgazaleden itibaren ricati pek çabuk bozgun haline gelen sekizinci Ingiliz ordusu herşeyi bırakıp giden telâşlı genlejişinde ancak Elalemejn Kattara hattında tutunabildi. Bir tarafı denize diğer tarafı tuzlu bataklıklara da\anan bu dar mevki şimalî Afrikadaki Ingilu kuvvetleri için bir cankurtaran hattı oldu. Oldu amma kat'î değil. İngilizler gibi Rommel de elbette mutemadiyen takvijeler alıyor. Bir gün Alman Mareşalının yaman bir siirprizi karşısında kalınması ihtimaline karşı bittabi İngilizler kcndiletini mutlak bir emniyette görmüyorlar. Mareşal Rommel"i şimdiki mevkiinden gerilere, amma çok gerilere atmadıkça ingılizlere göre rahat nefes almak imkâm joktur. Bu ise kolay değildir. Bilâkis Mareşal Rommel'in hiç hatır ve hajale gelnüyen olağanüstü bir hareketi ihtimali, elbette başta İngilizler olmak üzere. bütiin dünyayı mutemadiyen işgal ediyor. Mısır cephesinin şimdi herkesçe anlasüabüecek müstesna ehemmiyeti bu cephenin büyük Rus cephesile sıkı alâkalı olan Vaziyetindedir. Cenubî Rusyada inkişaf eden Alman büyük taarruzuna muvazi olarak Mısır cephesi cok 5 Ege ovalarında hasad faaliyeti Harb Himaye gören çiftçi, fsoyyet harp n Askerî vaziyet tebliği cephelerinde azimli kararlar verdi I tebliğiJİ Kafkasya Rostov'un "Bu sene çalılıkları bile ekeceğiz ve ve Volgaya Şark cephesinde, yttk cenubunda mahsul kaldıracağız!» Diyorlar Üzüm hafifleyinciye kadar... ve doğusunda ve pamuk fiatlarına da zam istenildi karşı Izmir 26 (a.a.) Ticaret Vekıli Dr. Behçet Uz, bu sabah Toprak Mahsııllerı Ofısine giderek bir müddet meşgul ol. duktan sonra. ofısın toplama ambarları un fabrikalarım teftış etmişlerdır. Ticaret Veküimızin ofisteki işUgalının mevzuunu bılhassa gerek İzmJın. gerek mulhakatın iaşe işlerl teşkıl etmiş, bu hususta aldıkları nıalumat uzerıne ge. reken talimat ve direktifleri vermişlerdır. Dr. Uz burada İzmırde bahusus son gunlerde pek fena çıkmakta olan ekmeK meselesıle de meşegul olmuş ve fınncı. larla bu hususta bir konuşma yaprms. tır. Bu konuşma netıcesmde, ekmeğln Moskova 26 (a.a.) Sovyet tebliğine yarından itibaren daha ivı evsafta çık. masını temin edecek tedbirler alınmi; gore, dun gece Sovyet kıtaatı Voronej, ve bunlann azarnl dikkatle tatbıkı em Tsym'.ianskıa, Nosevscherkask ve Rostov bolgelerinde düşmanla çarpışmışrolıınmuştur. lardır. Ticaret Vekilimiz Manisaya Cephenin diğer kesimlerinde değişikgiderken lik olmamıştır. Manisa 26 (a.a.) Ticaret Vekıli Volga ve Kafkasyaya karşı yarma Dr. Behçet Uz bugün saat 14 te berateşebbüsü bermde İzmir ve Manisa meb'u^îarınLondra 26 (a.a.) Reuter'in Moskodan bazısı ile dığer zevat ve İzrnir VaVadaki hususî muhabirinden: lisi olduğu halde bir dtorayla BasmahaDun aşağı Don mecrasının sol kıyıne istasyonundan Manisaya hareket etsında Lüyuk bir savaş gelişmeğe başlamiştır. Gerek istasyonda, gerek yol ütnıştır. Almanlar burada, nehri oldukzerindeki diğer istasyon ve köylerde ça önemh pij ade ve tank kuvveuerile halk Vekili candan bir sevgı ile selâmhyordu. Vekil yolda bilhassa hamıan iki noktadan geçmiye muvaffak olmuşlarda halkın çalışmasını derin bir alâka lardır. Sovyet mevzıleri cuma gününe (Arkası sahife 3, sütun 5 te) nisbetle daha dar bir duruınd.ıdır. Cepheden Kızılyıldız gazetesıns gelen bir telgrafta denildiğine göre, aşağı Don nehrınm hemen butun kesıralerınde ve bilhassa Rostov'la Simliyanskayada çok buyuk çarpışraalar cereyan etmektedır. Almanlar Volga'ya ve şimali Kafkasyaya kadar bir yarma yapma 'esebbusüne geçmişlerdir. Buraya bir çok yeni Alman tümenleri gelmiştir. Almanlar büyük bir Rommel ordusunun yeniden büyük bir Çetin muharebelertaarruza geçmesi muhtemel değildir yarma teşebbüsüne den sonra Don Yazan: Emekli General s geçtiler nehri geçildi H. Emir Erhilet Mareşal YoroşHof, acele Büyük Don kavsinde de yardım isfemek için zırhlı birlikler arasında Londraya gilmiş bir muharebe oluyor Berlin 26 (a.a. \ Alman ordulan başkomutanlığının tebliği: Rostov'un cenubunda ve doğusunda cereyan eden çetin muharebelerden sonra Don nehri geçılmiştir. Nehrin cenub kıyısında muntazam ve İnsicamlı bir cephe kurmak maksadile duşmanın yaptığı teşebbüsler akim kalmıştır. Uçak» larımız Don mansabında bir Sovyet topçekerini batırmışlardır. Volga nehri üzerindeki hedeflere geceli gündüzlü hucumlarda bulunan Alman bomba uçakları topyekun 6000 ton hacminde 3 petrol gemısini yakmışlar ve cepheye malzeme goturmekte olan 3 büyük mavnayı batırmışlardır. Don nehrinin büyük bir kavis çizdiği bölgede Alman ve Rumen kıt'alan düşmanm zırhlı birlikleri ve piyade kuvvetlerile muharebe ediyorlar. Alman va Rumen öncüleri nehre varmışlardır. Voronej bölgesmde bütün Sovyet hücumları kıt'alarımızın şiddetli rmıkavemetile karşılaşmışlardır. Şehrin şimalbaüsmda duşmanın kesif asker topluluklan piyade ve zırhlı teşkillerimiz ve hava kuv\Tetlerimlzin müşterek hücumları neticesinde dağıtılmıştır. Duşmanın karşı hücumları neticesiz kalmıştır. Yalnız bir kesimde 48 düşpıan tankı tahrib edilmiştir. Doğu cephesinin diğer kesimlerinde mevzli faah'yet kaydedilmiştir. (Arkası sahife 3 sütun 2 de) i Hind Muslumanlan partisi reisi Jinnah Mahatma Gandi Nüslümanları anlaşmıya çağırdı " Evvelâ memleketî Ingilizlerden kurtaralım, sonra ayrı hükumetler kurarız,, Cripps şiddetli bir nutukla Gandhi'ye çatıyor Bombay 26 (a.a,) Gandhi, neşrettiğı haftalık Hanjan gazetesının bu gün. ku sayısmda şöyle demektedir: «Şahsan ben kongre ve Hind Muslü. man partisi lideri Jinnah ile anlaşmaga tamamıle hazınz. Jınnaiı'nın istediği Pakistan hükümlerine göre, «Hind Birliği> Müslüman devletinin daha düne kadar birlikte ya. şadığı devlee karşı harbe girişmesı ka. bul edılebılecek bir iş değildir. Bugun artık Pakistan ve Hmdıstan değıl, İngiHzistan bahis mevzuudur. Şimdi bütün Hındıstana şunu soylüyonım: «Hind ul. kesini her şeyden önce «Hindistant h a . line getirelim, sonra birbirine rakib o(Arkası sahife 3 siitnn 3 te) Bosnadaki çeteler temizîenmiş Mısır cephesinden resimler: Mihver Baskumandanı Mareşal Rommel, kıırmayı ile harekâtı tetkik ediyor Stalingrada yapılan hücum Noskovaya göre, Fransızlar bir Alman garnizonuna taarruz etmişler? Berlin 26 (a.a.) D. N. B. nin salâhiyetli kaynaktan öğrendiğine göre, Bosna'daki temizleme hareketi müretteb piân mucibince geçen hafta da ba^urı ile devam etmiştir. Kozara dağlık vadilerindeki çeteler tamamen temizlenmiştir. Şimdi Brosara şimalinde Sava nehrini çevreliyen münhat topraklarda ve etraf bataklklarda mukavemet ortadan kalkmıştır. Çetecilerden geri balan 500 kişi teslim olmuşlardır. Bir çok otomatik silâhlar ve tüfekler ele ge(Arkası sahife 3 sütun 4 tel Moskova 26 (a.a.) Tass ajansı Almanların bir çevTede, Sovyet mevzilerini yararak nehre çıkmak i^in iki gündür 200 tank himayesinde önemli sayıda makineli piyade kuvetlerile hücum ettiklerıni bildiriyor. Çevrenin adı verilmemekle beraber, Don havzasının doğu ucunda Stelingrad doğusımdaki Alman ilerlemesının balıis mevzuu olduğu sanılmaktadır. Voronej'de şiddetli muharebeler Moskova 26 (a.a.) Voronej muharebesi gıtgide şiddeilenmektedir. Pravda gazetesinin muhabiri, Rus kuvvetlerinin Almanlara ağır darbeler indiıdiklerini ve düşmam Don nehrinden öteye attıklarım cumartesi akşamı bildirmiştir. Düşman, mevzilerini her ne pahasma olursa olsun muhafaza edebihnek için inadla mukavemet etmektedir. r Uzakşark fa Mısırda: \ Bir Japon cıkarması önlendi Bir Çinliler de, sürekli çarpışmalardan sonra 2 şehri geri aldılar Muharebeler yerli, oyalama ve yıpratma mahiyetlerini muhafaza etmektedir. İtalyan Duçe'sinin Marsa Matruh un Mihver kıt'alan eline düştüğü 22 hazirandan 20 tcmmuza kadar süren Libya ve batı Mısır muharebe maydan(Arkası sahife 2 sütun 1 de) sürpriz! Dün Veliefendiye gidenler susamlı simidlçrle karşılaşınca!.. YUNUS NADİ (Arkaa sahife 3 sütun 4 te) ( At yarışları ve yüzme müsabakaları Melbourne 26 (a.a.) Pasifik har Moskova 26 (a.a.) Pazar sabahı binde ilk defa olarak Japonların bir ih(Arkası sahife 3 sütun 3 te) rac hareketi yapmalarınm onüne geçilmıştir. Japonlar Papuanm şimalinde bulunan Bunayı ele geçirmek istiyorlardı. Mütteflklerin şiddetli taarruzlarına uğrıyan Japonlar bir çok gemi kaybetmişlerdir. Diğer Japon gemileri de harb gemilerinin himayesi altında gerisi geriye dönmüşlerdir. Topyekun olarak Japon kıt'alan yüklü 3 taşıt batırılmıştır. Almanlar durmadan taarruz ediyorlar Çinlilerin geri aldıklan yerler Çungking 26 (a.a.) Çın askerî söz. cüsü demiştir ki: tjaponların uzun bir seferden sonra ele geçirdikleri ÇekinagKiangsi demiryolu, Çinliler tarafından yapılan karşı taarruzlarla Fenfeng ile Yıyang'ın zaptı üzerine kullanılmaz bir hale gelmiştir. Çekıang'ın doğusunda da Çin kıt'alan bir sıra karsı taarruzkrda bulunmuşUr \e bühassa Uyan'ı işgal etmışlerdir. Ayni vilâyetm batısında. Çinliler bc= gün süren şiddetli muharebelerden sor.(Arkan sahife 3 sütna 7 de) Dün yapllan at yanslarmdan ve yüzme müsabakalanndan intıbalar (Yazısı 3 üncü sahüemizdedir) Dün Veliefendi at yarışlarına gidenler bir sürprizle karşılaşmışlardır: Aylardanberi ortadan kalkan susamlı sımidın bir tablacı tarafından satılmakta olduğu dikkati çekmiştir. Hâdise evvelâ garibsenmiş ise de sonradan adeta bir teha cüm husule getirmiştır. Simidler 12 buçuk kuruşa saülıyor ve büyük bir rağbet gorüyordu. Yukarıdaki resim, bu hararetli ahşveriş sahnesini göstermektedir.