26 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Üsliinlüğü ve Düskiinlüğü ( AVRUPANIN İKBALİ ) Tercüme eden: HAMDİ VAROĞLU İçinde Osmanlı İmparatorluğunun yükseliş ve alçahşı en büyük mevki tutan bu kitab, her Türk münevverinin dikkatle okuyacağı bir eserdir. Yeni çıkmıştır. Tevzi yeri Cumhuriyet Mstbaası ve Ankara caddesinde Üniversite Kitabevidir. Fiatı 100 kuru?. ASYANIN umhuri Ia „.,ISTANBUL CAĞALOĞLU I t)440 Telgral ve mekhıb adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Telefon: Başmuhanir: 22366. Tahrir heyeti: 24296. İdare 7e Matbaa kısmı 24299 24290 r BIT IIAR15İA İngiliz Başvı 1 tuklannı ok harbin iç Ihurchill'in harb nu« ıgilizlere göre bu öğrenirsiniz. ruştur. Pazar 26 Temmuz 1942 AHMED H Kara Borsada Fiatlar Kökünden Sarsı Sef Yalovada İtıönü, Eskişehir, Söğttd, Bilecik Son kararlardan sonra buğday 60 kuruştan ve Yenişehirde 25 kuruşa düştü, istihsal bölgelerinde halkla temasta bulundular Yalova 25 (a.a.) Dün akşam saat 22 de Ankaradan hareket buyuran Reisicumhur Millî Şef İsmet İnönü, bu sabah saat 8 de Eskişehirde trenlerinden inerek otomobille yollarına devam etmişler ve saat 10 da Söğüö kasabasmı şereflendirmişlerdir. Burada 15 dakika halkla konuştuktan sonra yollarına devam eden Millî Şef, saat 11,15 te Bileciğe varmışlar ve burada yarım saat kalarak halkla konuştuktan başka Halkevini ve kütübhaneyi de ziyaret etmişlerdir. Millî Şef, öğle yemeğini saat 13 te şereflendirdikleri Yenişehirde yemişlerdir. Yenişehirden saat 14,20 de hareket buyuran Millî Şefimiz, saat 17,30 da Yalova kaplıcalarına varmışlardır. Reisicuınhur Millî Şef İsmet İnönü, gerek tevakkuf ettikleri şehir ve kasabalarda, gerek yolda, köylerde halkın candan sevgi ve saygı tezahürlerile karşılanmışlar ve uğurlanmışlar ve şehir ve. kasabalarda olduğu gibi köylerde d« halkla konuşmuşlardır. (Arkaaı sahlfe 3 sütnn 4 le) Ticaret Vekili dün uçakla Balıkesir ve izmire gitti derin bir memnuniyet var r Hükumetle milletin elele siyasetinde yeni atılan adımlar Nemleket menfaatine en muvafık balduğu kararlarında hükumete yardım etmek ve yaıtlış hareketlerle tatbikatı zorlaştırmamak hepimize düşen en büyük vazifedir iinkü makalemizde Şükrü Saracoğlu hiikumetinin iaşe islerinde hububat fiatlarını artırmakla beraber bunlann en aşağı iiçte ikisini serbest bıraknıak hususunda halka tam bir itimad ve emniyete dayanan siyasetinin yalnız bu kadarla kalmıyarak daha şamil şckilleri tevali edeceğini ve tıihayet bu siyasetin dahilî ve haricî devlet siyasetinde hükumetle milletin en geniş anlayışh bir elbirliği yapmalan gibi en mes"ud bir tecellide karar kılacağını yazmıştık. Yazıyı arkadaşlara verdikten sonra eve dönerek Radyo gazetesini dinlemek üzere düğmeyi çevirdiğimizde Ticaret Vekilimiz doklor Behçet Uru millete bir hitabe irad etmekle meşgul bulduk ve kendisini alâka ile dinlemeğe koyularak fikirler arasındaki bu karşılıklı ve samimî uygunluğu şaşarak ve sevinerek bir daha gormüş bulunduk. Filhakika Ticaret Vekili doktor Behçet Uz radyoda millete bir taraftan hükumetin aldığı serbestletici ve ferahlatıcı yeni kararları bildiriyor, diğer taraftan memleketin huzur ve saadetini amac tutan bu kararlar üzerinde halka diişeo vaafeleri, mucib sebebleri ve muhtemel bütün neticelerüe, bir daha anlatıyordu. Oünkü gazetelerde okumuş olacağuıız veçhile bu yeni kararlara göre fiat murakabe komisyonlan, fiat murakabe hejetleri, ve vilâyetler iaşe teşkilâtları lâğvedilmiş ve evvelce Ticaret Vekâletince el konmuş bulunan her nevi gıda maddeleri üzerindeki bu el konma hükümleri kaldırılaıak gıda maddelerisatışları tamamen serbest bırakılmıştır. Ancak fiat serbest, fakat ihtikâr yasaktır. Bu yasağı diğer devlet teşekkiillerinin daimî muzaheretine mazhar belediyeler tatbik edecektir. Mustahsil çiftçiden yapılacak satın almalar için evvelce vücude getirilmiş olan subaşı teşkilâtı kaldırılarak onun yerine sadece tahmin heyetleri ikanıe olunmuştur. Malum olduğu üzere evvelce mustahsil çiftçinin yemcklik, yeralik ve tohumluk ihtiyaclan dışındaki bütün mahsulünün alınması esası takib olunuyordu. Şükrü Saracoğlu hükumeti köylüden alınacak mahsulü yüzde yirmi beşe indirerek üst tarafını serbest bırakmak siyasetini tesis ettikten sonra küçük, orta ve büyük çiftçiden alınacak nisbetleri tayin etmek üzere sadece tahmin heyetleri koymağı kâfi bulmuştur. Çok sıkı ve sıkıcı bir rejimden bu kadar geniş surette serbest diğer bir rejitne geçmek için herhangi bir intikal devrinc bile liizıım görmeksizin atılan adundaki cesaretin bütün milletçe takdirle karşılanacağını şüphesiz sayarız. Bu cesaretin dayandığı esas şudur: Şükrü Saracoğlu hükumeti millet menfaatine en uygun gördüğü bu adımı ve onu takib eden ve edecck adımlan atarken Türk milletinin olgunluğuna ve anlayış kabiliyetile yapış kudretine kayıdsız şartsız. mutlak bir emniyet ve itimad göstermiş oluyor. Dünkü yazımızda biz bunu böyle görmüş ve böyle izah etmiştik Ticaret Vekili doktor Behçet Uz da radyoda milletle hasbıhalinde hükumet kararlarınm işte bu asil kanaate dayandığını tekrarlamıştır. Gerçi iktısa Balıkesir 25 (aa.) Ticaret Vekili ] Dr. Behçet Uz, bugün sabah saat 10 da beraberindeki zevatla, tayyare ile şehrimize gelmiştir. Dr. Behçet Uz hava meydanında Vali, şehrimizde bulunan meb'uslar, komutan, Parti ve Belediye Reisleri ve bir kıt'a asker tarahndan karşılanmıştır. Otomobille doğruca Vilâyete gelen Vekil, komutanhk, Parü ve Belediyeyi ziyaretten sonra, Vilâyette kaymakamlarla görüşmüs ve hükumetin son aldığı kararlarla bu yolda ahnan tedbirler etrafında izahat almıştır. Dr. Behçet Uz, Balıkesir vilâyetinin, hububat alımı kararına göre tesbit ve borclandırma işinin sür'atle yapılmış olması dolayısile memnuniyetlerini izhar ederek tesekkür etmiştir. Toplantıyı müteakıb Ofisin alım yerine gelen Vekil, orada mahsul teslim eden müstahsillerle görüşmüş ve alım vaziyetlnl tetkik ederek gereken direktifleri vermiştir. Vekilin şerefine Atatürk Park kazinosunda Belediye tarafından bir öğle ziyafeti verilmiştir. Belediye Reisi, son kararlardan halkın duyduğu büyük memnuniyeti açıklamış, köylünün, tacirlerin ve halkın hükumete pek minnertar olduklanm ifade ettikten sonra Balıkesirlilerin bağlılık, sevgi ve şük(Arkası sahife 3, sütun 5 te) liz Dr. Behçet Uzun en giizel eseri lzmirde ve lzrair Fuannda en giizel hatırası: Aziz Milli Şefimizle beraber Hükumet 4 ağustosta Parti Grupu içtimaında programını okuyacak Ankara 25 (Telefonla) 4 ağustos salı günü toplanacak olan Parti Grupunda Saracoğlu hiikumetinin programıru okuyacağı anlaşılmaktadır. " • • • Tefecilik eden Hüdaverdi ismindeki Iranlının evinde yüzlerce sandık çay ve kahve bulundu Karne usulü dört, beş Yakalanan istifçi büyük şehre hasredilecek Bu usule bağü olnuyan bölgelerde makarna ve bisküi fabrikaları açılabilecek Ankara 25 (Telefonla) Ticaret Vekâleti karne İle ekmek satışmm yalnız dört, beş büyük şehre hasredilmesi etrafmda tetkikat yapmaktadır. Vekâlet, makarna ve bisküi fabrikalarına karne İle ekmek satılmıyan yerlerde fabrika açabileceklerini büdirdi. Diğer taraftan hamur mamulâtın yasak edilmesi hakkındaki kararın kabil olduğu kadar gevşetilmesi ve karne ile ekmek satışı yapılmıyan yerlerde mamulâtın serbest bırakılması etrafında tetkiklere başlanmış tu. Bu hususlarda yakında bir kaç kararnamenin intişarı muhtemeldir. İkinci cephe Mısırdadır! Washingtona gelen Churchiirin oğlu bu cephenin Avrupada açılamıyacağını söyledi r İnhisarlar takibat şubesi rr,rn»arları tarafından yakalanan istif edilmiş mallar. Sağda istifçi ve tefeci Hüdaverdi (Yazısı 2 nci sahifemizde) Ticaret Vekâleti Müsteşarlığı f hurp tebliği Almanlara göre İngilizler bu işte de geç kalmışlar Ankara 25 (Radyo Gazetesi) Mı. sırcian Washingtona gelen İngiltere Başvekili Mr. Churchill'in oğlu gazete. cilere beyanatta bulunarak tkinci cephenin Mısırda olduğunu ve Avrupada ikinci bir cephe açılmasma imk&n olma. dıgını söylemiştir. Novoçerkask şehri de dün zaptedildi Don nehrinin cenuhunda Geniş bir cephede büyük bir meydan muharebesi olmaktadır Berlin 25 (a.a.) Alman Ordulan Başkumandanîığının tebliğinde Rostov kesiminde muharebe meydanının düş. manın son münferid gruplanndan te. mizlendiği kaydedilmektedir. Rostov'un şarkında Novoçerkask şehri, sokaklarında cereyan eden şiddetli bir çarpı.şmadan sonra hücumla zaptedilmiştir. Rostov'un şarkmda Don nehrini geçmek için geniş bir cephede mücadeleye başlannv.ştır. Büyük Don halkasında ve Stalingradın garbmda Alman ve müttefik kıt'aları nehre yaklaşmakta. dır. Voronejin şimalinde ve şimali garbi. sinde büyük Sovyet piyade ve tank teş(Arkaa sahiıe 3, »ütun 3 t«l an tebliği Ankara 25 (Telefonla) Ticaret Vekâleti müsteşarlığma, bu vazifeyi vekâleten ifa etmekte olan Cahid Zamangil tayin edildi. Alman başkumandanlığı her ihtimali derpis etmiftir Berlin 25 (a.a.) Salâhiyetli kaynak. lardan işaret edildiğine göre Alman Baş. komutanlığı, ikinci cephe de dahil ol. mak üzere her şeyi derpiş etmiş ve her şeyi hesablamıştır. «Das Rich» gazetesi şöyle dijror: «İkinci cephe ihtimali hic bir endişe uyandıramaz. Churchill'in hiçbir strate. jisl Führeri gafil avlamamıştır. İngilizler bir defa daha geç kalmış olacaklardır.» Sovyet Rusya Genelkurmay Başkanı Mareşal Şapoşnikof İngiltereye gelen Amerikan kuvvetleri Londra 25 (a.a.) Büyük bir kafile ile Atlantiği geçen mühim miktarda A. merikan kıt'alarmın bir kaç gün evvel Şimali İrlandaya vardıkları bildirilmek. tedir. İngilizler Ruhr havzasını bombaladılar Londra 25 (a.a.) Hava Nazırlığının tebliği: Dün gece bomba uçaklanmızdan mürekkeb bir teşkil Ruhr'da ve Rhenanie. deki hedeflere taamız etmiştir. Holandadaki uçak alanları da bombalanmış. Almanların kuvvetli tank teskilleri Rusların bir kaç müdafaa hattını zaptetmeğe muvaffak olmuştur (Telgraüat 3 iiscü sahifede) Ankara 25 (Telefonla) Resmî ga İstanbulun iaşesi ve fiat murakabe işlerini deruhde etmek suretUe önemli bfx zetede çıkan bir karamameye göre Top vazife ile karşılsşan Belediyemizin Daimi Eneiuneni, Vali ve Belediye Reisf rak Mahsulleri Ofisi tarafından resmî Lutfi Kırdann riyasetile yaptığı içtimalardan birinde.veya gayriresmî teşekküllere, hükmî ve hakikî şahıslara yapılacak buğday, çavdar, mahlut mısır, arpa, yulaf ve akdarı satışları asağıda yazıh fiatlarla yapılacaktır: Buğday 26, çavdar 21, mahlut 22, tnısır 22, arpa 21, yulaf 22 ve akdarı 21 kuruş. Un fiatları bu fiatlara müessir olan unsurların ilâvesile Ofisçe tayin ve tespit olunacaktır. Resmî gazetede çıkan diğer bir karamameye göre evvelce vücude getirilen subaşı taşkilâtı tahmin işlerini ikmal ettikleri yerlerde lâğvolunmuştur. Tahmin işlerini ikmal etmiyen subaşılan ve muavinleri işlerini ikmal e(Arkası sahife 3 sütnn 3 te) Vilâyetler iaşe teşkilâtx ve Fiat Murakabe Komisyonlannın lâğvedilerefc bunlann vazifelerinin Belediyelere devrine aid karar dünkü Resmî gazetede intişar etmiştir. Bu kararla Belediye encümenlerine verilen. vazifelerin ifaa için nüfusu elli binden yukarı olan be« lediyelerce istihdam edilecek memurlarm ücretlerini ve yapılacak sair masrafları karşılamak ve Ticaret Vekâletinin tensib edeceği miktarda tevzi edilmek üzer* beş ^?üz bin lira tahsis olunmuştur. " ^ Ofİs tarahndan yapılacak satiflarda hububat fiatları İaşe ve Fiat Murakabe vazifeleri Belediyelere geçti İstanbul^k^vasasında memnuniyet YUNUS NADİ (Arkas sahife 3 siiton 4 te) tır., Şark cephesinden reslmler: Cenub kesiminde dağıtılan Rus birüklerine ald maizeme yanıyor TicaretBİçâletinin, Fiat Murakabe Komisyon ve' hfjtetlefi ve vilâyetler iaşe teşkilâtım lâgi^eden kararı dün vilâyete bUdirilmiş ve Bölge İaşe Müdürlüğü keyfiyetten haberdar edilmiştir. Bölge İaşe Müdürlüğü, Fiat Murakabe Komisyonu ve Murakabe Bürosu teşkilâtı memurları bu ay sonuna kadar işlerini tasfiye edecek ve ay sonunda vaziıelerinden ayrılacaklardır. Bölge İ (Arkası sahife 3, süt.n 5 le)