17 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

j Tiirk Isfanbulun yıldönümü Fatihin heykellerini dikmeden evvel Sehir haberleri Kapalıçarşıda yangııt çıktı CUMHURIYET 17 TÖITMKÜZ ENİZCİLİK TARİHİMİZDEN (HEM NALINA MIH1NAİ Ereğli limanı reğli, Karadcnizin en îyi Bmanıdır; fakat bu limandan faydalanamıyoıuz; çünkü. 30 yıldır, batan gemilerin leşleri Hmanı doldunnuş, bir kaza ve belâ yatağı haline sokmuştur. Enkazı hâlâ mevcud bulunan bir mendireğe nazaran, tarihte, Romahlar tarafından da kullanüdığı söylenilen bu liman, yıllardanberi bizim işimize yaramamaktadır. Senelerce devam edip giden «Zonguldak mı, Çatalağzı mı, Ereğli mi?» münakaşalan sırasında, Ereğlideki gemi leşlerini kaldırmış veya kaldırtmış olsaydık, hem bir sürü hurda demir ve bakır kazanmış, hem de bu limandan istifade etmiş olurduk. Fakat biz, bazı işlerimizde, ekmel peşinde koşanz. Liman İMnde de böyle oldu. Marsilya, Hambourg, Rotterdam gibi ekrnel bir, modern liman kuracağız diye uzun yıllar geçirirken elimizde mevcud Ereğliyi temizlemeği bile düşünmedik. Kışın könıür yükliyemiyerek yakacak sıkıntısı çektiğimiz yıllar oldu; limansızlıktan Karadenizde bir çok vapurlanmız battı. Ereğli limanının temizlenmesine sarfedilecek paraya nisbetle besaba gclmez mal ve can ziyanlarunız oldu. Fatihin beş yüz sene evvel bıraktığı abideleri onun namma lâyık bir hale getirmeliyiz Bir k u y u m c u altın Yazan: Mimar eritirken saçak parladı, 3 dükkân yandı Sedad Çetintaş emı Türk serdâfları [îtalyanların son bir iddiası münasebetile] Dün akşamüzeri saat 16 raddelerinde İstanbul fethinin beşyüzüncü yıldö de parçalanarak batmış ve bu hâdiseden Kapalıçarşıda, Kuyuıncular caddesinde, nümünü kullulama keyfiyeti matbuatı sonra bu Hisarm ismi Boğazkesen olkuyumcu Hüsnünün dükkânından yan. mızda bahls mevzuu olalı görüyorum ki muştur. gın çıjtmıştır. İtfaiye, yangm mahalliİşte size Fatihin şahsiyetini, enerjisini bir çoklarımız Fatih için bir heykel yanin dolambaçlı oimasına rağmen kısa pılmasını düşünmekle ve ona yer ara kuvvetle belirten iik diktiği heykel ki bir zaman içinde yetişerek çalışmağa biz milyonlar harcasak onun kuvvetÜ makla meşguldür. baslamış ve kuyumcu Hüsnü, Jirayir, Ha Bence Fatihin heykeli İstanbulun her İfadesini yarstacak bir şey yapamayız. cı Mehmecin dükkâniarile manifatura. yerine dikilebilir. Fakat bu ikinci plân Olsa olsa Hisarm methali önünde yakm cı Onniğin dükkânı yandıktan sonra da kaian bir şeydir. Hatta Fatih için hiç dan görülebilecek cesameı .e oimak üze ateş söndürülmüşlür.. Yangın nıünase. bir heykel yapmadan beşyüzüncü yıl re Fatilıin oradaki faeliyetini ve ülküsü betüe çarşı esnafı büyük bir korku gedönüraünü herkesi hayran bırakacak nü ifade edebilecek küçük bir heykel çirnıiş ve bir çok esnaf eşyalarını tabir şekilde kutlulamak bile mümkün yapabiliriz, ve yahud da buna bile lü şunağa baslamışlardır. zum görmeyiz. Fakat bu heykeli yapdür. Yapılan tahkikatta kuyumcu HüsnUBuna temas eder bir misal vereyim: sak da yapmasak da Rumelihisarını bu iıün dükkânında şarlman aletile altın Yıllarca Sinan ihtifalleri yapıldıkça ben günkü halinde bırakamayız. Onu o yıl kaynatı'.ırken bu âletin infilâk ettiği bunun şekline muarız olarak Cumhuri dönümü senesine kadar mutlaka ilmî ve dükkânın ahşab kısmınm ateş aldiyet sütunlarında neşriyat yapıyordum. bh görüşte Fatihin yaptırdığı zamanki ğı anlaşılmıştır. Kuyumcu dükkâalann. mecburuz, Geçen sene ayni günde radyodaki bir mamurluk haline koymsğa daki bir çok altınlar ve elmaslar yanmış, konferansımda da kısaca söylemistim ki bugün bir çöplük gibidir. bil hassa altınlar külçe haline geleres enFatihin İstanbulun her köşesinde ki kaza kanşmıştır. İtfaiyenin bu yanşın. Sinan muvaffakiyetli bir üstaddır. Fakat Sinanı yetiştiren daha evvelki üs tablar dolduracak izleri vardır: Dolma caki fedakârane çalışması bühassa kay. tedları çiğneyip geçmek ve Sinandan bahçeden kızaklar üstünde yetmişten de değer. sonra da imparatorluğun siyasî ve ah fazia gemiyi karayâ yürüterek Kasımlâkî çöküntülerinin tozu dumanı arasın Paşadan Halice indiren Fatihin o gece da yüksek ve muzaffer san'at şahikalan yatağında uyumadığı, RumeÜhİsarı in Yeni fakülte binasına Kimya knrabilen Sinan çıraklarını unutmak şaatında olduğu gibi bu mühim işe de Enstitüsü de ilâve edilecek nankörlük olacağı gibi, Sinanın hayatı bizzat nezaret ettiği muhakkaktır, bu Zeyneb Hanım konağı yerine yapıla. ve san'at eserleri üzerinde hiç çalışma4 vak'ayı ifade edecek heykeller Dolmabahçe sahiline de, Kasımpaşaya da yakı cak Fen ve Edebiyat Fakülteleri bina. dan, ve bu üstadın san'at eserleri şurasma Cağaloğlundaki Kimya Enstitüsü da burada parça parça çökerken bizle şabilir.. Fakat biz hâlâ ismine ve tamlr kitabesine aldanarak Fatih zamanından de ilâve edüecektir rin bayraklar çekerek onun mezan baBu vaziyet dolayısile projede bazı t a . şında ağızdan dolma yalan yanlış bil kalma kıymetli ve en eski bir cami olan Kasımpaşadaki Piyale Faşa camiini bile dilât yapılacagından münakasa kısa bir gilerle nutuklar söylememiz, edebiyat Onaltıncı asra malederek Sinan yapısı müddet için geri bırakılmıştır. yapmamız yersizdir. Mimar Emin Onad ve doçenti dün zannediyoruz. Altı sene evvel gene bu Ve gene diyordum ki Sinan hassa sütunlarda yazdığım gibi bu bina Fatih mahallinde tetkikler yapmışlardır. Bimimarı olmadan İranı, Mısırı, İtalyayı zamanından kalmadır. Gerek bu bina ve nanın yeni şekli üzerinde yapılacak tave orta Avrupayı, Yunanistanı dolaşmış gerekse Fatih devrinden kalma Kasım dilât süratle ikmal edilecektir. ve bütün doğu ve batı dünya mimarî Etraftaki bazı binalarla birlikte bu. paşada neler varsa aramalı ve bunları ileserlerini görmüş, fakat kendi mimarimî bir itina ile temizlemeli, imar etme radaki maliye şubesinin istimlâö de sini hepsinden üstün bularak ve hiç bilidir. O vakit ancak Kasımpaşaya yapa zanıri görülmektedir. risinden bir parça taklid etmiyerek yaBu suretle yeni yapılacak Üniversite cağımız heykeli yakıştırmış olabiüriz. rım asn geçen başmimariık hayatını binası açağı yukan Türkiyenin en büyük Bizansın muhasara plânını Edirnede Türk mimarisinin yükselişine hasretbinalanndan biri olacaktır. miştir. Bize düsen yılda bir defa onun bizzat tanzim etmiş olan bu büyük asLozan bayramı programı mezan başında söylenmek değil, onun kerin Edirneden elli çift öküz ve dört san'attaki ülküsünü gütmektir. Profe yüz askerin yardımile Bizans surlarına Lozan sulh konfsrarsmın on dokuzun. sör Egh''nin Cumhuriyet Türkiyesine getirip dayadığı büyük topun tahri'o cu yıldönümü olan 24 temmuz cuma sokmuş olduğu (kübik) modern mimarî ettiği (Sen Romer) Topkapıdan şehre günü Üniversitede yapılacak, merasim ile şehirler kurar ve san'at yapmağa uğ muzafferane girişi orada bir heykele !ü pıogramı hazırlaıımıştır. raşırken onun mezarı başında yapacağı zum göstermez mi? Fakat şehre ilk gi Merasime saat 15 te Üniversite ho. mız edebiyat ona adeta küfür etmekten rişinde hiç bir yere uğramadan Aya lünde Şelıir Bandoiunun çalacağı m:lli sofyaya gelerek attan inip Biz^ns çeh marşla ba^lanacaktır. baska bir şey değildir. rine ilk defa Ayasofya önünde inişi az Marşı müteakıb Rektör Cemil Bilsel Şimdi de istanbulun beşyüzüncü yılmı dikkate değer manayı haizdir? Hele «Dünya nizammda Lozan» mevzulu bir dönümünü kutlulamağa hazırlanırken Bu esnada Ayasofyanm moz3İklarını pa konferans verecek, bur.u bir ordinaryüs yapacağımız işlerin Sinan ihtifallerindelasınm ucile sökmeğe uğraşan bir yeni profesörün <İktısadcı gözile Lozan» ki zihniyetine uygun tezahürler göstereçeriyi görünce bir yumrukta baygın bir mevzulu konferansı takib edecektir. ceğinden korkmaktayım. Herkesin dilinhalde yere sererek (Şehrin parası, serBundan sonra avukat Mekii Hikmet de bir heykel sözüdür gidiyor, acaba bu veti sizindir, fakat abideleri ve medeni Gelenbey tarafından Avukat gözile Loheykelden ne bekliyor ve ne kasdediyoyet eserleri benimdir) demesi büyük bir zan, ve Tarık Us tarafından Gazeteci ruz anlarruyorum. kumandan olan Fatihin medeniyet eser gözile Lozan ve en sonra Mehlika Şarİstanbulun fethi yalnız başına bir Fa lerine saygısının en bariz ifadesidir ki man ve Hüsameddin Atlı taraflarından tih eseri değildir. Bu büyük adama DU bu binanın münasib bir yerinde Fatihin da Genclik gözile Lozan mevzulu birer imkânı hazırhyan amillere de bir göz bu sahneyi ifade edecek küçük bir heykonferans verilecektir. etmak lâzımdır. Orhanın oğlu Süleyman kelini yapmak hiç de yersiz sayılamaz. Paşanın Ruraeliye ilk geçişi birinci Mu Fakat herşeyden evvel Ayasofya bina Gönül verdiği kızı yaralamış rada Edirnenin zaptı imkânını vermiş, sında İlmî bir temizleme ameliyesi yaAli kaptan adlı biri. Tarlabaşında Yıldırım Bayezidin Saruca Paşaya yap parak onu uygunsuz yamalardan kurŞöhret adlı bir kıza gönül vermiş, Yenitırdığı Gelibo'.u tersanesi Çanakkale tarmak ilk şarttır. çarşıdan geçerken rastgeîdiği Şöhrete Boğazını kesmiş, ayni zamanda İstanbul Zamanının en koyu taassubuna rağ birlikte gezme teklif etmiştir. Bu teklifi Boğazma yaptırdığı Güzelcehisar (Ana men ressam Bellini'ye portresini yaptırreddc uğrayınca öfkeye kapılan Ali kap. doluhisarı) ile Yıldırım Fatihe hera bu mış olan Fatih güzel san'atların meclutan, Şöhrecin alnını jiletle kesmiştir. A'.i fikri telkin etmiş, hem de İstanbul fet bu idi. Asırlarca Avrupayı titreten Edirkaptan yakalanmış ve Şöhret, muayene hini İmkâna sokan hazırlıkları yapmış ne saraymın banisi o olduğu gibi şimdiki edilerek rapor alınmak üzere Adli hetır. (1240) metre uzunluğundaki Ergene Üniversite yerindeki eski sarayın ve kimliğe yollanmıştır. (Uzunköprü) köprüsünün banisi olan Yenisaray ismi verdikleri Topkopı saİkinci Murad Trakyada yeni kasabalar rayının kurucusu da odur. Cumhuriyet Emniyet kadrosunda bir ihdası ve yolların imarı suretile oğlu idaresinin Topkapı sarayına lâyık oldutayin hesabına bu imkânları tekâmül ettirmiş, ğu mertebede alâkası başlamıştır. Denihayet Fatih Mehmed de kendisinden ğerli müdirinin de ilmî görüşlü yardımı, İstanbul Emniyet müfettişlerinden ev\'elki bütün Türk büyüklerinin mü murakıb mimarır.ın ve değerli müte Emnıllah Karadağ Üçüncü Umumî mü. teselsil ve kollektif çalışma ve ülkü bir ahhidinin sömimî ve saygılı çalışmalan fetîişlik asayiş müşavir muavinliğine liğinin gayesini tahakkuk ettirmiştir. muhassalası olarak muvaffakiyetle ta tayin edilmişar. İstanbuldaki çalışma. Fatihten sonrakiler ise bu şehri en yük mir ve restore edilmekte olan Baltacılar sile kendini muhitine sevdiren Emrallah sek bir medenî şiarla imar ederek bü dairesile en değerli bir san'at abidemiz Karadağa yeni vazifesinde de muvaffa. yük ve zengin bir kültür ve medeniyet olan Fatihin Çinili köşkü arasına para kiyetler dileriz. merkezi haline getirmişlerdir. Öyle ki zit bir varhkla soysuz bir bina olarak Elektrik ve Tramvay üklnrine göre her halde 32 tonluk italİhrac edilecek 1941 yılı fetihten bir buçuk asır sonra Sultanah elli sene evvel yerleştirilmiş olan Arkeyan hücumbotlarından büyük oldu^lamed camiini yapraak istedikleri zaman oloji müzesi binasını yıkıp kaldırmak ldarelerinin kârı mahsulleri nna şüphe yoktur. İstanbulun bütün tepeleri birer mimarî cesurane bir hareket o'.acaktır. Fakat Ellerlnde 1941 ve daha evvelld seneler Elektrik İdaresinin 941 senesi aydın. Umur Pasanın Korent berzahmı gışaheserle süsler.miş ve artık sonuncu emin olmalıyız ki Fatih hayaünda bu TAnTAKCRUL \RIN1 TAMAMEN YOKEDER, MADENÎ EŞTAY1 mahsuîü susam, keten tohumu. ay çllatma ve ev ihtiyaçlan hasılân iki mil dip gelme geçtiği tarih, İkir.ci Osrr.=»nlı şaheseri yerleştirecek yer kalmamıştı. münasebetsiz binayı görseydi, onu bir PARLATİB, EN FİS LEKELERİ İZ BIRAKMADAN ÇIKARIR. çeği tohumu, yer fıstığı ve kendir tohuyon yedi yüz altmış altı bin liradır. Padi=ahı Sultan Orhanın devrlne teBunun içindir ki keskin bir şehircilik gecede yıktırıp enkazını denize döktümu bulunanlann bu mallann ihracı için BİR KERE TECRÜBE EDENİZ. Tramvay İdaresi de 941 senesi zarfın. sadüf eder. Aydın Beyligi, o zaman. gözile Atmeydanı sarayı karşısındaki rürdü, Binaenaleyh beşyüzüncü yıldö15 temmuza kadar ihracat \saş kontroda seksen bir milyon 553 bin yolcu Osmanlaı devleü idaresinde değiloı; faToptan ve perakcnde sabş yeri: Asmaaltı Kalçın sokak Ağan han Vezir Ahmed Paşa sarayını Sinan eseri nümü hazırlıkiarı arasında saltanat devlörlüğüne çuvallannı mühürletmelert tasımış ve üç milyon iki yüz yetmiş dört kat Umur Paşa. 1347 de, Bolayıra geNo. 1, KASIM MÂNİOĞLU olduğu halde ahşabdır diyerek yıktılar rinin yeri cahiâne seçümiş olan bu bilâzım gelmekteydi. Ticaret Vekâleti göbin lira hasılat temin etmiştir. 941 se lerek Şehzade Süleyman Psşa ile gove onun yerine şimdiki harikulâde güzel nasını buradan kaldırmak kültür ve rerülen lüzum üzerine bu hususta yeni nesi hasılatmda bir evvelki seneye n a . ü=rr.üş ve onunla yapılacak muşterek camii yaptılar, bu suretle dillerde des alite uğrunda yapacağımız değerli bir hareketleri kararlaştırmıştır. Umur. bir bazı kararlar vermiştir. zaran 465 bin lira bir fazlalık vardır. tan olan İstanbul şehrinin siluetini ta fedakârlık olacağında şüphe yoktur. yıl sonra 1348 de İzmir kalesini haçlıKeten tohumunun mOhürlenmesi mamlamış oldular. Fakir ailelere şeker tevziatı lardan geri almağa savaşırken şehid oıTopkapı sarayım düşünen büyük ve müddeti bitmiştir. Yer fıstığı, susam, ay Fakir ailelerinin çocuklarma yapılacak muştur. çiçeği ve kendir tohumlannın beyannaDemek oluyor ki biz herşeyden evvel değerli başlara bu ehemmiyetli noktayı *** hatırlatmaktan vazgeçemem. Arkeoloji şeker tevziatı işile viîâyet sıhhat müâürme verme müddeti ay sonuna kadar n. İstanbulun beşyüz senelik Türklüğünü Umurdan sonra, Faüh, gemilerini kazatılmıştır. Kendir tohumlannın müve onün yıldönümünü kutlulayacağız, müzesinin eşyasını nereye koyalım su lüğü meşgtü olacaktır. Sıhhat müdürlüğü, şeker tacirlerile rada yürütmüştür. Fatihin harb gem11 Temmuz 912 nihayetinde müddeti hitam buîacak olan Ticaret ve hürlenmesl işi de ay sonuna kadar ikbu meyanda elbette ki bu hâdisenin bü alir.e de Sultanahmeddeki Fatihin oğlu temaslara başlamıştır. Tevziatın toz şe lerini Dolmabahçeden Kasımpaşaya ge Zahire Borsası heyeti idaresinin yeniden İcra edilecek intihabatmda intihab mal edilecektir. Fakat yer fıstığı, susam yük kahramanı olan Fatih Mehrr.edi de.. Beyazıdm yaptırmış olduğu Atmeydanı Fatih Meiımed için bir veya mütead sarayını gösterebilirim ki ikinci yazım ker olarak yapıhnasmm daha münasib çirdiği zaman donanma kumandanı, Ham etmek ve İntihab olunmak hakkını haiz olanların listeîeri bugünden İtibaren ve ay çiçeği tohumlan çuvallan 15 aza Beydi. Baltaoğlu Süleyman Bey 20 oiacağı düşünülmektedir. did heykeller yapmak hiç de fena bir da bu saraydan ayrıca bahscdeceğim. Cda ve Borsa koridor ve salonlanna asılmıştır. Bir itirazı olanlann üç gün Sustosa kadar mühürlenecektlr. fikir değildir. Fökat beşyüz senedenberi Topkapı sarayı geniş şekilde nisan 1453 günü Yeşilköy açıklarırdf, zarfında 20 temmuz 942 pazartesi günü akşamma kadar yazı İle intihab heY. Minıar İstanbula imdada ge'.en hıristiyan gebu şehirde Fatihin nice heykelleri varS. Çetintaş milerile harbederken okla gözünden vıı yetine müracaatleri. tamir ediliyor İSM.*tL AKGÜN MATBAASI'nda dır ki en yüksek ifadeleri haiz olduğu Topkapı sarayı müzesinde bu sens rulmuş olduğu için, donanmaya Hamza halde onların hepsi ayrı ayn ilmî him Altın f iatları sür'atle düşüyor 2 İntihabat 24 temmuz 942 tarihine musadif cuma günü saat on birden esaslı tamirat yapılacaktır. 941 yılınâa Bev kumanda ediyordu. metlere ve bakıma muhtacdır. Altm fiatlan dün daha büj'ük bir verilen 150 bin lira ile müzenin yakalı 22 nisan gecesi, o zamanki adı «Diplo on üçe kadar icra edileceğinden hakkı intihabı haiz olanlann mezkur gün ve Meselâ Rumelihisarına bir göz atalım. sür'atle düşmekte devam etmiştir. Dün baltacılara mahsus dairesi, orta kapı, Kiyondiyon Çifte Sütun» olan Dol saatte Borsa idare heyeti salonuna gelerek reylerini istimal etmeleri İlân olunur. İstanbul fethi İçin bu kaleyi Fatih ilk bir Reşad altmı 2975 ve külçe altının Enderun mektebi, resim salonu, Hırkai mabahçe Beşiktaş civarmdan H^liode defa bir deniz üssü olarak ysptırmışür. gramı 426 kuruşa düşmüş:ür. saadet kovuşu ve harerrı dairesinin bazı Bizanshların «Mandırakyon Mendrek, ÇORAB, FANİLÂ, KÖSELE VE Bizzat rölöve etmedim, fakat tarih kikısımlan tamir edilmiş, fakat tahsisat dedikleri Kasımpaşaya 67 gemi geçiıilHER NEVİ KUMAŞ ÜZERİNE tablarımn verdiği haberlere göre bu kamiştir. yetmediğinden tamirat işlerine 942 seBASILJR. leyi zamanının yan usulfine göre (Meh4 5 odalık boş bir apartıman Fatihin bizzat tertib etMği söy'enen uesinde devam edilmesi kararlaştınlErenköy, Suadiye iç taraflan ve civannda olmak ve yüz yatakh sanaAnkara caddesi No. 4 fstanbul med) okunur bir plâna göre yaptırarak plân mucibince gemiler. Dolmabahçe arıyor. Manzarah ve kaloriferli mıştı. Bu sene verilen 250 bin lira ile toryom ıttihazına elverişli kârgir büyük bina veya geniş camlıklı koruluklu (mim) lerin bulunduğu yerlere en müapartıman tercih edilir. Ayda 80 geçen yıl içinde tamarnlanmasına imkân Gnzhane Küçük Çif.lik Harbiye aarazi aranıyor. Tavassut kabul olunmaz. him kuleleri yaptırmıştır. rasmdaki vadiden yukarı çıkarılarak olamıyan tamirler yapılacağı gibi, diğer liraya kfidar kira verilir. TeklifleMÜRACAAT YERİ: Posta kutusiı No. 15. Şişlî Fatih Mehmed bu kaleyi, inşaatına bazı noksanlar da tamamlanacak ve bu Harbiye binnsmın karşısındaki yokuşun re mektubla P. K. No. 1176 ya bizzat nezaret ederek ve altı bin işçi başına getirilmişler ve şimdi Yedeksiıarada en ba^ta hazine dairesi olmak üve yahud telefonla 44672 numaraya Nüshası S ınınıstu 1 çalışürarak, üç aydan daha evvel bir • Vıildirilmesi rica olunur. zere aşçılar ve cariyelere mahsus dai bay Okulu kapısmdaki Atatürk heykeTürkive Haric zamanda ikmal etmiştir. relerle Kubbealtı binası ciddî surette linin gösterdiği isükamette Kasımp?şa icin Icln Beledive teftiş heyeti tarafından tahlil edilen ve İçinde Asid Oksalik Kalenin ikma'inden sonra (Sultantamir edilerek bu kıymetli müzemizin deresinin yatağını takiben aşağıya, HaSeneUk 1400 Kr. 27(io K r ahmed meydanım Divanyoluna bitiştiihtiva ettiği eserler, zamanla harabiye Üce indirilmişlerdir. Gemilerin takib eolmadığını raporla İspat eden güzel Altı avhk deceği yola kütükler konulmuş ve bun750 » ren köşedeki camii yaptıran) Firuz Ağauğramaktan kurtanlacaktır. 1450 » lar zej'ün ve don yaglarile yağlanmışÜc avlık 400 • 800 • yı dört yüz askerie muhafız bırakarak ile Karsta yağmurlar Bir avlık tı. Gemiler, e\rvelâ kızaklar üstüne a150 » Yolrtı*. burclardan birisine yerleştirdiği büyük Kars (Hususi) Vilâyetimizin kaza lınmış ve böylece denizde imiş gibi iubir topun tecrübesini de bir Venedik Kemali emniyetle İçebiîirsiniz. Gazozlarımız gayet temizdir. Kat'İyyen raf ve köylerine bereketli yafmurlar yag. ran tekneleri. hayvan ve ir.san kuvcemisinde yaptırmıştır. Boğazdan yelnişanlandı'at. sıhhate muzir değildir. Her yerden ısrarla aroyınız. ve j rr.ıştır. Bu suretle kurakhk tehlikesi ber. vetile çekmeğe başlamışlardır. Dolmrkenlerini kapatmadan geçmek saygısızGazetemize eönrierilen evrak ve vazılaı markasma dikkat ediniz. ] 67942 taraf olmuştur. Köylü bu yüzden sevinc bahçeden Harbiyeye kadar yokuşu tırl:ğını gösteren kaptan (Riçi) nin kunesredilsin edılmesin iade edilmez ve 1 manmak güc ve zahmetli ohnuştur; taiçindedir. mandasındaki Venedik gemisi ilk gülleztyaından mes'uliyet kabul olnnmez. gemiyl İçinde, bir Bir kaç gün e\*i.'el, sandalm ancak yüİtalyan kaynakla••••^»•••••• Y a z a n : * ^ zebileceği bir dere. nndan gelen bir den geçirerek denize haber, Karadenize çıkannıştır. Mecrası gönderilen hücumhemen hemen kubotlarının İtalyadan Tunaya kadar karadan trenle taşınrrış kat ondan sonra iniş başladığından iş ru olan bu dere, onun bulunduğu limandan 2 mil uzakta denize dökülüyorolmasmı, tarihte misli göralmemiş ve kolaylaşmıştır. Gemi'.er, bayraklsrla donatılmıştı, o du. Turgud, derenin yatağındaki tabiî İlk defa başarılmış bir fevkalââel.k diye vasıflandınyordu. Bunun üzerir.e zamanm âdeti olduğu üzere reisler ge mâniaları kazma kürek kuvvetile kalAnkara radyo gazetesinin kıymelll de müerinin baş tarafında kumanda ve dınp düzeltmiş ve denize kadar, kanizcilik mütehassısı, Fatihin beş ?sır riyor; kılavuzlar dümen yekesinde bu nala benzer bir yol açmış ve gemiîeri önce, Türk filosunu Do'.mabahçeden Ka lunuyor; boru'ar, ncfirler, davullar ça bu kanaldan ceraskal kavaninine tatsımpaşaya karadan yürüterek geçirdi Imıyor, rüzgârdan yardım görmck müm bikan rertib ve tanzim eylediği mükembu işin tarihte hiç de ilk defa , j ^ oldukça yelkenler fora ediliyor, mel dezgâhlar ve manuşka ve pal^nğini yapılmış olmadığını hatırlatü. Bu £Ü j f o r s a ı a r havada kürek çekıyor, belki de galar ianesile sevk ve tahrik ederek (2) muvaffak olmuştur. "zide arkadaş, en büyüğü nihayet 50 kürekle toprağa dayanarak gemiîeri sü denize indirmeğe ton ağırhğmda olan ve muhtelif par rükliyenlere yardım diyorlardı. Yolun Turgudun esir ohışunu çörmeee gelen Ereğli limanının temizlenmeğe başlaçalara aynlması mümkün bulunan hü iki tarafı kütükiere su döken, bunları bazı Ceneviz eşrafmı hamil gemiyi, o, dığını bildircn Münakalât Vekili muhcumbotlarınm hususî vagon'arla Italya arkadan önüne geçiren, kızaklıra yağ yo!da yakahyarak içindekiler^ esir etdan Tunaya nakJinin, bugünkü vasıta sürcn ve yedek ha'atlarım çeken on miçtir ki bu hâdiîelerin mükemmel bir terem Anıiral Fahri Enginin beyanatmdan anlıyoruz ki Ereğli ve civan, harb lar ve şartlar altında hiç bir fçvkalâ binlerce adam ve şüphesiz bir sürü istihzasıdır. zamanındaki INIanş denizi gibi bir gemi deliği olmadığını da ilâve etmişü. *** manda İle dolu İdi. Meş'aleler yanıyur; mezarlığı halinde imiş. Yeşilırmak, BeyHarb içinde, İtalyan ka>naklarının teşçi nara'arı göklere yükseliyordu. SaFakat, munsif ve doğnı olmak tçin böyle bir propaganda fırsatmı kacırmsk baha karşı tekbir ve tehlil sadalan i söylemek lâz:mdır ki tarihte karada koz. Persiya, Sempercivani, Heybeliada, istememelerini tabiî bulurum. Fakat ar çinde, bütün gemiler, Halice indirilmış gemi yürütenler, yalnız bizim ecdadı Spiridon, Achios, Fotika, Şirketi Hayrikadaşımın dediği, benim de komşu su bulunuyordu. Bu gürültüyü duyan Bi mız değildir. Herodot'a göre Karade yenin kimbilir kaç numaralı vapunı vetunda daha evvel yazdığım gibi, bunda zans halkı örxe şehrin zaptedildiğini nizin nihayetine kadar ge'.en Argonot'lar, ya vapurları, Ayancık, Millct, Kartal, bir fevkalâdelık yoktur. Elimizdeki de sanmışlar, fakat Türk donanmasını Ha gemilerini karada bir kaç mil yürüt Lutfiye. Marmara, Dimitris, Canik, Marmevcud Italyn licde görünce şrşırıp kalmışlardı. Fİ müşlerdir. Ispartahlar Peloponez muha yana, Galata. Yunan, Cide vapurlan niz yıllıklarına gore hücumbotlarının en küçüğü 12, en hu lonun bu kısmına Yakub Bey kuman rebelerinde 60 gcmiyi Lökadya berza hep bu limanın içinde veya dışında ebevüğü de 36 ton ağırlığmdadır. Bu s.k da ediyordu. hından geçirmişlerdir. Meşhur Karîacalı di ujkularını uyumakta imişler. Belki, îeti botların makinelitüfekleri ile cep Fatihin derelerden, tepelerden aşırJ;ğı Anibal, donanmasını karadan Tarentum daha önceleri batarak cisimleri kaybolhanelerini, torpido kovanlarile torpıdo gemiler, elbette büyük değildi; fp.kat limanına geçirmek tasavvurunda bu muş, isimleri unutulmuş gemiler de varlanm uskurlarım, yakacaklarım çıkar hiç şüphesiz, İtalyan hücumbotlarmdsn lunmuştur. Roma İmparatoru Ogüst, dır. Şimdiye kadar, bu kaza veya harb mak suretile azal'mak mümkün oldu ? u da küçük değillerdi. Bunlarm 30 tonAksiyom (Actîum) mulıarebesinden son kurbanı merhumlan rahatsız etmekten halinde nakledip luk eşleri olan Doğan tipi botlar biz ra donanmasını Korent berzahı üzerin çckinmişiz; onlara el sürmemişiz. bunları parça Tun'a tersanelerinde kurmak da de de vardır ve onları, Fatihin harb de. takriben 6 millik bir mesafede kaEreğli limanının nihayet temizlenmedir Huiâsa, en büyüğü 36 ton olan bu gemiîeri cesametinde ilan yelkenlilerle radan yürütmüş ve Amiras berzahı ü ğe başlamıs olması çok yerindedir. Çünküçük hücumbotlarını, demiryolıle Ital ölçmek imkânını bulabiliyoruz. Fatilıin zerinden geçirmiştir. Gene Roma k n kü Karadenizde, kömür havzasında, küyadan Tunaya nakletmekte övünü.ecek gemiîeri, Halicdeki büyük Venedik haıb m?ndanlanndan Nicetas da Korent ber çük Zonguldak limanından başka liman bir fevkalâdelik olmadığı gibi, asırlarca gemilerile galibane muharebe ettikle zahmdan donanma geçirmiştir. 9 unru yoktur. Zonguldak kömürleri de limanevvel Türklerin İstanbulda yenmed.kıerı rine ve demir gülle atan toplar taşı asırda Parisi İki defa muhasara etmiş dan vapurlara yüklenmekten ziyade degüclükler de yoktur. Hatta eldeki mo dık'.arına göre, her halde, pek de mlolan Normandiya!r.ar kayıklarını Sen miryolu ile Anadolu içerilerine taşındern vasıtalarla bugün için, bu olagan nimini şeyler değillerdi. nehrine geçirmek için, karada iki mil makta olduğuna göre denizaşın könıüı ve kolay bir İştir. *** yürütmiişlerdir. Haçlılar İzniği muha nakliyatı için, bu limandan da tam isti*** Merhum Haydar Alpagot'un kitabın sara ettikleri zaman, Marmara kıyıla fade edilememektedir. Ereğli. kömür liTürk denizcilik tarihinde, karadan ge dan yukarıya rldığımız Umur Beye aid nndan içeriye doğru karada gemilerile manı olarak çok işe yarıyabileceği gihi, mi yürüten ya'nız Fatih değildir. On fıkrada bahsettiği Hamza ve Hayreddin 3 mil mesafe katetmişlerdir. 1437 de Iırtmah havalarda gemilere, sığınacak dökü'en Adij bir liman da olabilir. Boş kömür gedan evvel, Aydın hükümdarı meşhur Paşalardan Hamza Bey, Fatihin don^r Venedikiler, Adriyatiğe nehrinden Gard gölüne kadar, karadan milerimiz, şimdi Büyükderede nöhet Umur Bey de bu işi başarmıştır. ma kumandanıdır. Hayreddin Paşa deYaptı bir ulu kadirga oldu şad beklemektediıler: o zaman Ereğlide diği ise Barbarostur; fakat, Barbarosun bir donanma geçirmişlerdir. Ol gemiye verdi Paşa «Gazi» ad Tunusta koşum hajTanı tulamıyaıak Görülüyor ki İtalyanlar, küçücük hü bekliyebilirler. Şileplerimiz, kömür yükBeyünin ifade ettiği gibi, Selman gemisirıden çıkardığı 30 topu, karada cumbotlarının karadan trenle naklinl, lerken hava pallarsa, şimdi yaptıkîan Hoca admda bir gemi inşaiyecisine, Iz ye!ken'e sevkett ğini biliyorsam da ka tarihte ilk defa görülmüş bir ırarifet gibi, kıyıdan açılıp bir aşağı beş yukarı mir tersanesinde yaptırdığı ilk buyuK roda gemi yürüttüğüne dair bir şey ve başan diye ilân etmelerinde propa dolaşarak aldıkları kömürü boşuna yakkadirgaya Gazi adını vermiş olan . u okuduğumu hatırlamıyorum. Bilenler ganda bakımmdan haklı olsalar dahi, nıaktan ve bazan da karaya düsmekten yaman Türk denizcisi, 1338 de, varsa bana bildirdikleri takdirde mü tarihî hakikat itibarile hiç de haklı de kıırtulurlarl Ereğli, ayni zamanda, scvKorent berzahmı karadan geçml e memnun olurum. ğildirler. külceyşî kıymeti de haiz bir limandır; mur Beyin gemiîeri, berzahın 5000 metfakat bu bahis bugünkü me\7zuumuzun Barbarosun değilse de Turgudun CırABİDİN DAVER re genişliğinde ve deniz yuzunden 21 dışındadır. ba adasında karadan gemi yürüttüğü metre yüksek olan kısmını, sabun:an(1) Merhum AH Haydar Emir Almeşhurdur. Bu adanm Kantara limaLimanın muvaffakiyetle neticelenen mış ağac kızaklar üzerinden aşmak mnda gemüerinin karinelerini yağlB pagot'un tDenizlerde Türkiıje» adîı e lemizlcnme tecrübesine, şimdi Limanlar s y e ü l e Korent körfezıne gecmislerdı. mak'.a meşgul olduğu sırada, 150 ge serinden, İdaresinde müdür muavini olan Aziz .K.rada gemi yürütmekte Hamza ve midcn mürekkeb bir Venedik, Cenevlz (2) Merhum Mehmed Şükrü Be^in kaptan bakmıştır. Temizlenme işini de Hayreddin Paşalara örnek olan Umur, ve îspanya filosu tarafından muhasara «Es/arı Bahriyei Osmaniye* adh kita onun gibi, azimli, bilgili, gayretli bir 1339 de dor.anmp.sim pene edilmiş olan Turgud, elindeki 7 S bından. şefin idare etnıesi, bu işin azamî sürataşırıp Atina körfezine İnmiş ve orada le ba^arılmasını temin edecektir. bırnktığı füo İle birleşmiştir.. (1) Amiral Fahri Engin, lecrübeli bir deKorent körfezinin dibinde Aydın do18 temmuz cumartesi akşamı nizci sıfatile limanların kıymetini ve bu nanmasmın kışladigı liman. o zaman arada Ereğlinin büyük ehemmiyetini aldığı .Umur limam. adını hala mupek ivi bilir. Bu limanı kısa bir zamanda hafaza etmektcdir. ı temizletmeğe muvaffak olursa, memlePiri Reis, .Bahriye Kitabı» nda soy.e kete cidden takdir ve teşekküre değer, diyor: lıayulı bir hizmette bulunmuş ohır. «Espite Espifi IİTT'antntn locîos gunbafts. tarn/tnrfa Selire derler bir ka^e cardır Ol kaUnin InebahU taraf;vd* Kcşishk derler bir adacık vardır. Mer(Hep beraber bir şarkı söyliyellm): Neş'e ve eğlence gecesi, caz kum'odacıât Gazi Umur Bcy fcthetm:}varteye, komedi ve şaık danslan. Konsomasyon 45 kuruştur. Dumlupınar harekete ür Hatta ol yerin eski kâ/iricnndcn İstanbul ve civar köylere vesaiti nakliye temin olunmuştur. şöyle işittik*kim merhum Gazi Umur hazırlandı Bcy Atina körferinden mezkur Inebahtı Dumlupınar haarlığını körfezine kararîan alU Tnildir ge'Saçınız dökülürse, Başınızda Kepek Varsa ^ * \ tamamlamıştır.vapuru, yolYunanistana Vapura, mnerin apr.p z>kro!an İnebahti koyungönderilmek üzere 1700 tonluk yiyecek da bazı yerleri fethettikten sonra mermaddesi yükletilmiş bulunmaktadır. kur gevuleri o! dıunrcfa odarnp aîdrıg» Bu maddelerin başlıcalan, balık, kuru csirieri karadan süriip bu canibe gesebze, kuru üzüm, badem, fmdık ve cetirmiş..' „. .. viz içi gibi şeylerden ibSrettir. Dumlıu Umurun berzahtan geçırdıgı eemllepmar, ilgili makamlardan cevab gelir rin büvüklüğü hakkmda kat'î malumıt gelmez Pireye hareket edecektir. vok<=a da, İzmirden Korfuya kadar gıt Abidin Daver Büyükdere BEYAZ PARK'ta NECATİ TOKYAY Konseri Eşsiz san'atkâr M Z Y E SENAR ve ÜEYN Ö J C MAJİK SAÇ EKSİRİ I kullanınız. Tesirini derhal görürsünüz. •• I B A Ticaret ve Zahire Borsası intihabı hakkmda İntihab Heyetinden: ETİKET YAPILIR ütü ile çıkartma I * Bir ecnebi aile * SÂNÂTORYON YERİ ARANIYOR CUMHURİYET DİKKAT!.. DİKKAT!.. DÎKKAT!.. • flbone şeraili Beyhan Ücer I \ Muhîddin Pekin ANKARA GAZOZU n;u