18 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r CÂNLI BALIK Lokantasmda Sanyer Yardımsevenlcr Cemi>etinin B U AKŞAM Senelik büyük Kır SaSosu Az para ile nezih bir gece yaşamanın yegâne fırsatı^.r Avfct vesaiti temin ed.'v.iştir. umhuri . I 9 UnCU Jfll İSTANBUL CAĞALOĞLU Teleraf ve mektub adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başraubarrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 r Refik Ahmed İ B||il'in Romanl Milli Sefimiz Ankara 17 (a.a ) Harb Okulu Yüzme basramı bugun Karademz havuzunda yapılmıstır. Törene Mjllî Şef IsTet Inonu ile Ba\an Inonü şeref vermişlerJır. Başvekıl Şukrü Saracoğlu ile Mılli Müdafaa Vpkili Alı I" ~n Aıtjrkal, Gümruk ve İnhisarlar Vekili Raif Karad°nız, Genelkumay Asbaşkanı Asım Gunduz, Millî Müdafaa ve Genelkurmay ileri gelenleri ve başka bir çok seçkın davethler töı ende hazır bulunmuşlardır. To.ene İstıklâl marşile başlanmış, bunu bir geçid resmi takib etmiştir. Bundan sonra sırasilo müzikli vüzme hareketleri. serbest, kurbağalama. sıraistü nıü«^»'•"'p' > a'tmda yu?mc Türk bavrak m ı q ;,tU ! J Harb Okulu yüzme bayramına şeref verdi lamalar, Harb Okulu bavrak varışı, elbiseli atlama ve su içinde sojunma, yağlı direk, suda boğusmalar, kurtarmalar ve taşıma yüzmesi, seferî techizatla yüzüş eösterlleri ve sutopu maçı yapılmıstır. Bayrarna Harb Okulu marşı ile nıhayet verihniştır. Millî Şef İsmet İnönü torenden ayrılırken okul komutanı kurrnay Albay Mustafa Erem'e, spor bpsoeretmeni Hüsameddin Gürel'e, spor oğretmenlerınden Üsteğmen Sabahaddın Doras'a, Usteğmen Nedim AydınoğVna, Üsleğmen Hüsnü Taner'e ve Usteğmen Havri AHan"a, ellerini sıkmak suretile İltifatta bu "Milletin başında emsalsiz bir Şef vardır ve karşımızda erimiyecek bir zorluk yoktur „ Ticaret Vekilinin hasbıhali ÇİFTÇİ YURDDAŞ ! , "Devletiıt yeni himayesinin kudretini bil, mahsulünü doğru göster ve tesbit ettir,, " Çünkü bununla kahraman ordu beslenecek, müstahsil oimıyan vatandaşların yiyeceği sağlanacaktır. Üst tarafını serbestçe satabilirsin Ankara 17 (a.a.) Ticaret Vekili Behçet Uz bu akşam radvoda aşağıdaki konuşmayı yapmıştır: • Sayın vatandaşlarım, Hububat meselemiz hakkında yeni hükumetimizin aldığı kararlan evvelki gün ve dün öğrendiniz. Yalnız buğday hakkında değ1', diğer işlerimiz hakkında da haberler beklersiniz. Gundelik ekmeğe dokunan hububat mese'.esi en başta pelen işimiz olmakla beraber. diğer sahalarda da bir çok meselelerımiz bulunduğu şüphesizdir. Ben şimdihk yalnız hububat mevzuu üzerınde kalacağım. Al'nan karprlar su üç muhim temele dayanır: 1 Hububat fiatlan, ? Hububat a'.ım satımı, Ücuncusü de: Beslenme emniyet stokunu teşkil edecek hububatı hep beraber ve pek çabuk hukumet am'oarlarına tas.ımaktır. (Arkası sahife 3. sütun 5 te) Cumartesi 18 Temmuz 1942 (100 Kr.) AÇLIK •••• (50 Kr.) KÖYÜN Ycfej^r (30 Kr.) Perdenin jgEafı (35 Kr.) Vakit, Hal^^feulet kitabevlerinde • Iki düşman: İddlhar Fransız filosu ile ihtikâr! İskenderiyedeki tfte böyle nazik zamanlarda milli ekonomiyi bozukluğa ve karışıklığa uğramaktan korumak için üzerlerine hücum edilecek başlıca iki ejderha bunlardır. Serbest rejim demek, başı boş rejim demek değildir. ünku ve bugünkü vaziyeti anlanızk için basit karakteristik bir misal uzerinde bir parça duralım: Malumdur ki pirinc mahsulu iki yıh mutecaviz zamandanberi e\velâ bir malijet ve ona gbre de aıami bir satış fiatı tajin etmek, sonra el koytnak ve en sonunda narkı muhafaza ederek satışı serbest bırakmak şekillerinde hukumetin safha safha meşgul olduğu bir iş oldu. İlk merhalede şahsan şu hâdiseji fbrdük: Müstahsiller en iji pirincin maliyeti hemen hemen kırk kuruşa vardığını iddia ettikleri halde alâkadar hükumet dairesi bunu kabul etmiyerek hiç bir netice vermijen munakasalara kapı açmış bulunuyordu. Bu ilk safhada bir garibe ile karşılaştık. Hukumetin alâkadar dairesi acaba 42 kuruşu azamî fiat olarak kabul edejim mi diye diiçünürken bir takım resmî münakasalarda diğer bazı satın alıcı daireler o fiattan hayli yukarı mal satın alıyorlardı. Buna bakarak hükumet de makul hadli azamî bir satış fiatını kabulde daha ziyade gecikmemekle beraber pirinc mahsulünü beyana tâbi tuttu, yani mevcud maü kendisi satın alarak kendisi te\zi etmek yoluna gitti. Alâkadar hukumet dairesinin bu jolla nekadar pirinc topladığını bilmiyoruz. Fakat halka satılmak için piyasaya çıkanlan miklann pek mahdud kalrnış olduğunu sanıyoruz. Meselâ şu koca İstanbulda halka tevzi olunmak üzere piyasaya verildiği sojlenilen mahdud pirinc raiktarlan galiba tutanın elinde kaldı olmah ki halkın ekseriyeti pirincin yüzünii bile gormedi, ve nüfus basına ajda yarun kilo pirinc sozü bile bir efsane hududunu geçemedi. Bunun niçin böyle olmuş olduğu üzerinde durmıyarak nihajet hukumetin kabul ettiği azamî fiatlı serbest rejime geleceğiz. Galiba bir buçuk ay kadar oluyor ki pirinc satışının serbestliği ilân oiundu. hatta naklivatında kolaylıklar gosterileceği de temin edildi. Satısı serbest olan pirincde yalnız nark fiatına riayet olunacaktı: Azamî 52 kuruş. hakkında Roosevelt son sözü söylemiş Gemilerin müdafaasına diğer Fransız kuvvetleri de iştirak edecekmiş Washington 17 (a.a.) SalâhiyeHi bir kaynaktan öğrenildığine gore Amerika hukumetı iki Amerlkan askeri mumessılınin Hur Fransız millî komıtesi nezdıne tayini uzerıne Vıchy hukumetinin ysptığı proteatoyu İtıbara aimak nıjetınde değildir. İngılızler İskenderiyedeki Fransız harb gemılerini batırdıkları takdlrde bu hareketten mutevelhd ağır mes'ulıyetlerın Amerikaya terettub edeceği hakkında Laval tarafından yapılan ihtara gelınce Vichy'nin tutacağı yol ne olursa olsun M. Roosevelt son sozunü soylemiştir. Dr. Behçet Uz kestirme tedbirler aldı • Ticaret Vekilimiz Dr. Behçet Uz bir hitabesi esnasında 1 Askeri vaziyet İaşe Umum Müdürleri bizzat istihsal yerlerine ggnderildi Ankara 17 (Telefonla) Ticaret Vekilimiz Dr. Behçet Uz, bugün Vekâletca ticaret ve ı&şe ışleri uzerinde çalıştıt. tan sonra akşamüstü Toprak Mahsulleri Ofısme gıderek geç vakte kadar meş. gul olmuştur. Ticaret Vekili, mustahsılden mübayaa edilecek zahirenın ambarlarda toplanması içm alınacak t e d . trirlerie bu işler için yapılan hazırlıls plânmın tatbık şekıllerı uzerinde direk. tıfler vermıştır. Ticaret Vekâletinin haricden getirt. (Arkası sahife 3 sütnn 7 > ) Fransız filosunu müdafaaya diğer Fransız gemileri de yardım edecekmiş! Berlin 17 (a a.) D.N B.: İşgal al'ındakı Fransada hususî murahhas olan buyük elçı de Brınon şu beyanatta bulunmuştur: « iskenderiyedeki Fransız gemileri hakkında pek yakında Fransa tarafmdan Bırlesik Amerikaya bir tebligat yapılması beklenme'.ıdir. Öte taraftan Fransanm pek yakında bir İngiliz Amerikan ülümatomu karşısında bulunması muhtemeldir. İskenderıyede filo kendisini müdafaa için Fransız hükumetınden emir almıştır ve başka Fransız gemılerinin bu filoye yardım etme'eri dahi mümkundür.» Stalingrad'a giden yollar kesildi Şarkla muvasalaları kesilen Rus tümenleri kanlı kayıblara uğratılmaktadır Mihverin Afrika Baskumandam Maresal Rommel Noskova mı, Kaf kasya mı ? Timoçenko ordularının kaViyetle bozulduğu anlaşılıyor Kuıtı çölünde muharebe gene başladı Merkez kesiminde tanklar arasında büyük çarpışmalar oluyor rikada harekât Bir hücumla zapledilen Almanlann bu hareketi bitirdikten sonra Almanlar ISgemidaha Voroşilovgrad şehrinin bir Moskovaya yüklenmeleri muhtemeldir çok mahrlleferi aievler balırdılar Yazan: Emekli General Berlin 17 (a.a ) Alman tebliği: içinde yanıyor «Düşman, Rusyanın Alman denizaltıları, Afrlkanın batı "Her taraf ateş içinde,, Bu yeni karar ortaya her taraftan pirinc akını getirmedi, hatta bir tek kilo pirincin bile bu serbestliğe dayanarak kendisini hasretkeşlerine arzettiği görülmedi Buna mukabil İstanbulda elaltından pirinc alınıp satımının devam ettiği tevatür haddini geçen şehadetlerle cümlenin malumu bulunuyor. Iste kara pazar budur: Gizlenmiş maltn elaltından tutturulabilen her fiata alım satımı. İnsanlarda kazanmak hırsı cibillî oldırmektedir. duğu için bdyle cihanşümul harb zamanları gibi geniş ölçülü bulanık sularda Kahire 17 (a.a.) Or'asark İngUiz balık avlamak istiyeceklerin bulunaca kuvvetleri umumî karargâhımn teblığı: ğım kolay anlanz. Asılmağı göze alarak Merkez kesiminde başhyan şidjptli ihtiraslarının sevkine tâbi olacaklar bile savaş dün genişlemiştir. Düşman Rabulunabilir. wei tepesinde tesis edilen hatlardan Ne hacet, bu kara pazar işi bize mah kuvvetlerimizi çıkarmak İçin devamlı sus bir keyfi>et değildir. İdarî teşkilâtı gayret sarfebniştir. Her iki tarafm ve millî disiplini bize nispetle çok ileri zırhh kuvvetleri sabahleyin savaşa işmemleketler dahi kara borsadan şikâ tirak etmişler ve düşman tankları işe yetçidirler. ve bize nispetle onların tat varamaz bir hale getirilmişlerdir Bİ7İm bik ettikleri çok daha ağır cezalar dahi kavıblarımızın sayısı henüz bilinmemekbu yolsuzluğun kesin olarak önünü ala tedir. mamaktadır. Binaenaleyh kara pazarın Akşamüstü bu çevTede çarpışmalyra esasında fazla şaşılacak bir cihet yoktur. tekrar baş'anmış ve bütün gece devam Haklı olarak ona kızacağız ve onunla edilmistir. Dun gündüz sımal kesimrndo mucadele edeceğiz. de savaşlar devam etmiştir. Cenubda düşman hafıfçe geri çekilYUNUS NADİ (Arkası sahife 3 sııtun 4 te) miştir. Mihver kuvvetleri, Avusfralyalılar farafından müdafaa edüen kiiçiik bir sahayı ele geşirdiler sahüinde kuvvetli bir himaye altında Berlin 17 (a.a.) Alman orduları baş. giden bir İngiliz kafılesine tasrruz ederek 39.500 tonilâto tutarında 6 ticaret komutanlığmın tebliği: Rus cephesinin cenub kesiminde mogemisi batırmışlardır. Başka iki Alman denizalhsı da Mi torlü teskillerimiz düsmanı Donetz'm sisipi nehrinin ağzmda ve Panana ka doğusunda aşağı Don istlkametinde takib nalı önünde 68.500 tonilâto tutarında etmektedir. Donetz çevresinin Stalingra10 gemi ve Buz denizinde de 7,000 to da giden demiryolu kesilmiştir. Du=manilâtoluk bir gemi batırmı f sır. Bu su nm gerilerinde ve cenahlarında derin bir retle düşman yeniden 115 000 tonilâto suıette İlerlemiş olan motorlü teşkilleritutarında 15 gemi ile bunlpnn kıymetli mizle ceplıeden ılerliyen piyade teşkıllerlmiz arasmda bir çok düşman tümen. yüklerini kaybetmistir. Amerikalılar 5 ayda 395 gemi len bulunmaktadır. Bunlar karmakarışık ve dağnık oldukları halde doğuya kaybettiler doğru kendilerine yol açmağa çalışıyorBuenos Aires 17 (a a ) United Press aı'ansı Birleşik Amerika deniz lir Eütün bu tesebbusler, simdiye katicaretinin sonkânun avmın ortasmdan dar düşman için pek kanlı kayıblarla bugürte kadar 395 gemi kaybettiğini bil akım kalınıstır. (Arkası sahife 3 sütnn 2 de) H. Emir Erkilet kalbi olan Stalingrada doğru ilerliyor» Millerovo'nun cenubunda Ruslar yeni mavzîlere çeküdiler Londra 17 ta.a.) Moskovada neşre. dilen Rus geceyansı tebliği: Voronej kesimınin bazı noktalannda Almanlar müdafaaya çekilmek mecburiyetınde kalmışlardır. Mıllerovo'nun cenub dotusunda Rus kıtaatı yeni mevzılere çekılmıştır. Alman lar agır kayıblara uğramışlardır. Moskova 17 (a a.) Sovyet öğle tebliği: 16 temmuz gecesi kuvvetlerimiz, Voro. nej yakmlannda düşmanla çarpışmalar yapmışlardır. Cephenin başka kesimlerinde önemli bir değişiklik olmamıştır. VOROŞ'uOVGRA STALINO Akademinin yıldöntimü Sergi bugün törenle açıhyor anre Şaık cephesinin cenub kesiminde hasıl olan son vazi\et Rus husust *ebliği Alman tebliği Garb ve biz Yazan : Berlin 17 (a.a.) Resmî tebliğ: Mısırda düşman El Alemeyn mevziınde tekrar taarruz etmiştir. Dusman tanklarla bir karşı taarruzla hareket noktalanna atılmısnr. Nazmi Topçoğlu Bu mühim yazıyı. bugün 2 ncı sahifemizde okuyunuz. Rommel kuvvetleri ilerliyor Vichy 17 (a.a ) El Alemeyn'in batısında bir tank muharebesinin cereyan ettiği öğrenilmektedir. Romme] kuvvetleri bazı noktalarda ılerlemıştıı (Arkası sahife 3 siitun 7 de) Londra 17 (a a.) Dün gece Moskokavemetini kıra kıra cenuba doğru ilerDoğu cephesinde: liyen çabuk tümenler Donetz'den Sta vada, aşağıdaki hususî tebliğ neşredil. , „ . , , lin^rad'a gidTi demirvo'ımu î n m i s mıştir: Londranın Rusyadan ald I g l haberler. b u I u Son iki ay zarfmda Almanlarm doğu tar. M i h v e r { d e l ü m e n j e r i gore dogu cephesının en cenubunda (Arkası sahife 3 sütun 3 te) (Arkası «alıı'ı l ^utı.n I de) Alman kuvvetleri 3 gündür Taganroşdan Rostof istikametinde dahi taarruz ediyorlarmış. Bunu e^^'elce bildirdik. Fakat Almanlann bu taarruzdan bahsetmediklerine gore. bunun Rostof batısında bulunan Rus kuvvetlerini oyalıyarak onlan bu bblgedeki mevzileri müdafaava mecbur etmek maksddını gütmesi pek mümkündiir. Rus tebliği Rostof istikametinde bir Alman taarruzundan bahsetmiyorsa da Sovyet baskumandanlığı, Rostofdan şimale, Vornşilofgrad'ın batısına doğru uzanan ır.iis tahkem hattın müdafaasını emretmis Beyoğlunda Hamalbaşmda Sinek so ı oturmakta olduğu ücüncü katla aparBu doğru ise bııradaki Timoçenko onlu kağında Hudavendıgâr apartımanının tımanın ust katında ara=tırma vaarlıklarının mahv ve esir olmaları ko sahibi Hüdaverdinin Burada 23.5 kilo çay, 19,5 istıfçılik yaptığı pılmıtşır. laylaşmış demektir. Çünkü son Alman inhisarlar kaçak takibat şubesi tara kilo çekirdek kahve, 489 kutu kibnt resmî tebliğine göre Donetz nehrinin fmdan haber almmış ve Hüdaverdmin (Arkası sahife 3 sütun 7 dp) Maarif Vekilinıız Hasan Âli Yücel, dün Valinin Konservaruvar talebesine doğusundan düşman ardcılannın nıuverdiği çaydan çıkaıken gçnclerle bir arada. (Yazısı 3 üncü sahjfemjzdedir) Yaman bir istifçi! Evinin bodrumlarına 25 sene kif ayet edecek kadar çeşidli mal saklıyan adam yakalandı