17 Temmuz 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

ç. <— — —-. şate karşı savaş BAŞMURARRİRİ Ahmet Emin YALMAN Dağaloğlu, Molla Fenari Bokağı: 30 - 38 Yelef. M126 - Telig. VATAN ei CUMA 17 TEMMUZ 1942 Yil: Z— Sayı: 639 “DOĞRUYA DOĞRU - EĞRİYE EĞRİ,, Fiyatı 5 Kuruş VACHERON ve CONSTANTİN BSestini bir dela görmenizi tewsiye ederiz. KEminözü Meydam ARLON SATIŞ MAĞAZASI Hububat alım fiyatları tesbit edildi Hükümet hayırlı bir taarruza geçti € İnönü * Başvekâlette Kara piyasayı yaratan ve istihsal imkânlarını kısırlaştıran sebeplere karşı anlayışlı bir savaş başlamıştır Yazan: Ahmet Emin YALMAN Başvekâlete gide- rek Saracoğlu ile görüştüler Ankara, 16 (Vatan) — Bugün öğleden soura Milli Şef Ismet ı Inönü Başvekâlete gitmişler, ge. ||| liş ve gidişlerinde Başvekil Şük- rü Saracoğlu tarafından karşı- lanmış ve uğurlanmışlardır. Ankırı, 16 — (Başmuharriri.| mizden telefonla) — — Sa- raçoğlu kabinesi taarruza Beçmiş- tir. Düşman; istihsal — hayatında kararsızlık ve kısırlık, geçim saha- sında darlık ve pahalılık yaratan sebeplerdir. Bu taarruz büyük bir cesaret ve geniş bir görüşle ve büyük çapta silâhlar kullanmak suretile başlamıştır. Umumi hedef; iktısat, hayatta emniyet, işbirliği, vatani — mes'uli, yet ve ucuzluk; halkda da Tahat. lk, ferahlık ve hoşnutluk yarat- mağa doğru gitmektir. Böyle bir hedefle hazırlanan bir hareketin; hububat fiyatlarını kıs- men *5 50 pahalılaştırmak, kis, men fiyatın tegekkülünü — serbest arz ve talebe terketmek suretile başlaması ilk bakışta garip görü-| necektir. Halbuki şklâ uygun olan yol budur. Harbin yarattığı umumi — buh- ran; darlıklar, vasıtasızlıklar, zor- luklarla doludur. Memleketi ko, rumak için ihtiyat tedbirleri al. mak ihtiyacmı duyduk. Bu yüz- den de bir takiım müstahsiller as- kere giderek müstehlik oldu. Za, ten bol olmayan istihsal ve nakil vasıtalarından bir klsmi askeri maksatlara ayrıldı. Yem noksanı yüzünden hayvan — mevcudumuz kirildı. Bütün bu sebeplere ilâve ela- rak — tecrübe devresindeki yanlış tedbirler ve teşkilâtla ipin ucunu elden kaçırdık. Sabit bir takım düşünceler ve hisler, memleket ölçüsünde bir istihsi, stok ve tev- zi siyaseti takip etmemize — mâni oldu. Kurulan teşkilâtın becerik- sizliği kısmen zamen gibi bir âmi. U israfa uğratmak kismen — stok teşekküllerini güçleştirmek ve kıs- men bahşiş mukabilinde vsrgun- cuya âlet olmak Suretile başlıba, şına bir darlık ve pahalılık âmi>1i tesirini gösterdi. Ortada böyle bir manzara varken hububat gibi bu memleketin başlıca ihtiyaç mad- deleri olan mahsüllerin — fiyatını sürüden sun- surette tecrit etmek ve maliyet fiyatındaki değişiklik- lere bakmadan keytfi surette tes. bit etmek yalnız bir netice ya- ratabilir. O da bin zahmetle tabi- açan köylülerde haksızlığa uğramış olmak hissini uyandırmak. Bütün temiz ve asil duyguları- na rağmen kendisini kendi malı- nın hirsizi yapmak, sabit fiyata tâbi maddeleri yetiştirmekten Vaz. geçmesine ve serbest fiyata tâbi mpddelere rağbet — göstermesine yol açmak... Bu suretle bir taraftan köylüye ölçüsüz ve nisbetsiz bir vergi yük- lemek suretile içtimal adalet esasi bozuluyor, diğer taraftan da hu- bubat istihsaline devamı adeta imkânsız bir hale konularak ana kaynak kurutuluyordu. Montesguecu, «Kanunların Tu- hu» adli eserinde, «Bir ağacın mey. vasını -bir tek defe zahmetsizce toplamak için o ağacı kökünden kesmek» diye tarif ettiği durum zorla yaratılmış oluyordu- Ktyamet kopsa eninde sonunğa fiyatı arz ve talep kanınu ta_xîln edeceğine göre ucuzluk yapacağız diye yokluğu yapan pahalılığı zoT- luğa hazirliyordü. Şimdi mala değer fiyatın veril- mesi istihsak teşvik edecek ve ar- tacak, bollük da tabif bir seyir, le ucuzluğa ve ferahlığa yol aça- caktır. Hükümet tecrübe devresini kâ- fi sayarak bu memleketi eski dar çamberlerden kurtasmağa — karar e Mareşai Şlornşiloîgrad işgal edildi Almanlar, Voronej varoşlarından atıldı C)| Ruslor Bogaçar ve Minnerova şehirlerini tahliye ettiler ll Petronun Peterhof sarayı bombalandı Ankara, 16 (Radyo Gazetesi) — Alman kaynaklarından verilen — bir habere göre Almanların Voroşilof- gradı işgal ettikleri bildirilmektedir. Moskova, 16 (A.A,) — Rus kuv. vetleri Voronej varoşlarından birine girebilmiş olan Alman kıtalarını bu- radan püskürtmüş ve atmışlardır. Londra, 16 (A.A.) — Don cephe- | sinde çok şiddetli muharebeler devam | etmektedir. Almanların 240 kilomet. | relik bir arazi üzerinde 80 motörize | tümen, dört bin tank ve üç bin tay. yare kullanmakta oldukları tahmin edilmektedir. (Devamı: Sa, 8; Sü. 6 da) «/» İngiltere ile Vişinin arası açılıyor İskenderiyede bulunan Fransız gemileri Bu gemilerin yabancı ellere geçmesine müsaade edilmiyecek İmkânsızlık karşısında İskenderiyede kalsalar da Fransız bayrağı taşıyacaklar Vichy, 16 (A-A.) — Vichy'de şu resmi nola neşredilmiştir: «Geçen 26 haziranda — Fransiz hükünteti, Mareşal Rommel tsar, Timöçenko vaziyeti tetkik ediyor HusrevGerede? Berlinden ayrılıyor Büyük Elçi, Hitler tarafından çaya davet edildi Umumi karar- gâhta da veda- larda bulundu Alman Rus harbi Dört rauntluk bir boks maçı Dördüncü raunt Alman- larin nakavt olmasile bitecek Ankara, 16 (Radyo Gazetesi )— Sovyet Rusya sözcüsü Alman - Sov- yet harbini dört ravuntluk bir boks maçına benzetmektedir. Sözcüye gö- re, birinci ravund Soövyet . Alman harbinin başıdır. Bunda Almanlar her Bay Husrev Gerede tarafta Sovyet hatlarına hücum et-, mişler ve birinci devreyi kazanmış- lardır. Ikinej ravund pbirincikânun- | Berlin, 16 (A.A.) — Anadolu A- jansırın hususi muhabiri bildiriyor: Türkiyeye avdeti münasebetile Ha- (Devame: Ba. 3 Bü, 2; de) »« ruzu ve Alman - İtalyan kuvvet. (Bevamı: Sn, 5; Sü 6 daj) — dan mayısa kadar olan mülddettir. | riciye Nazırı von Robbentrop tarafın Uçüncü ravund şimdi başlıyan Al-| dan öğle yemeğine ve M. Hitler ta- man taarruzudür ve görüldüğü gibi | rafından da çaya davet edilen Büyük Almanlar kazanıyorlar. Fakat dör- | Elçi Husrev Gerede, dün umumi ka. düncü ravund otoriter Sovyet askeri | rargâhta vedalarını yaptıktan sonra şahsiyetlerine göre Almanların na- | Berline dönmüştür. kavt edilmesile bitecektir. vi Buğday müstahsilden 20 kuruştan alınacak Karne ile ekmek tevzi edilen yerlerde hububatalım satımı yasak Ankara, 16 (Vatan) — Ticaret lVek:'ıleıı. hububata ait hazıirladığı kararnameyi mevkil — tatbika !koymak üzeredir. Kararnamelerin ılbiı*înelsıne göre Toprak Mahsulle, ri Ofisinin iştigal mevzularından bulunan buğday fiyatı 20, çavdar fiyatı 15, mahlüt ve miısir fiyatla. ri 16 şer, arpa, yulaf ve akdarı fiyatı da 15 er kuruştur. Bu fiyat- ' |lar müstahsilden mubayaa fiyat, İlarıdır. Bu mahsullerin evsafi aşa- $ |Bida gösterilmektedi Buğdayın vasıfları: ©6 5 ten faz- la çavdarı, ©6 5 ten fazla ecnebi maddesi bulunmayan. hektolitre vezni 76 kilogramdan aşağı olma, yan buğdaylar; Çavdarın evsafı: Ecnebi madde. si 96 5 ten, buğdaydan gayri unlu maddesi ©» 5 ten fazla olmayan ve hektolitre veznmi 70 kilogram ve daha yukarı bulunan çavdarlar; Mahlütun vasıfları: ©» 5 ter fazla ecnebi maddeyi /htiva etme- yen ve hektolitre vezni 70 kilo ve (Devamı: Sa, 3, Sü, 5; de) (..) (iki Başvekilimiz & ğghı Meclis kür Bir Fransız gazetesinin başmakalesi Dünya dramiı karşısında Bay Şükrü Saracoğlu Türk milletinin ruhunda milliyet fikrini, demokrası prensiplerile yoğurmuş olan Atatürkün sadık arkadaş ş Vichy, 16 (A-A.) — Ajansın hu-|fından çizilmiş olan bu siyasete, Mısır cephesinde SİNCİ Ordu vaziyete hâkim Elalemeyndeki bazı hedefler ele geçirildi Ohinlek, mahdut hedefli bir iaarruz3 geçti Rommtel ordularıma şiddeili hava bhü- cumları yapılıyor Kahire, 16 (A.A.) — Reuter'in hususi — muhabir yr.dek batısınde edilen çıkıntıyı ortedan kaldırmak için üçürcü defa olarak seli akşa- mr büvük bir gayret sarfetmişt'r. Tahmin ediidiğine göre, bu çık Rommel'in sol cenahini açıkça tehdit etmektedir. Bunun içindir ki Rommel şimal kesimindeki İ. İyan kıtalarını takviye için 21 İn arhlı tümenden tankler ve kem yonlarla Alman gönder. miştir. Müttefik topçusu tarafın- dan iki saat süren şiddetli hir ba, raj ateşi ve İngiliz ve Cercup At. rikalı uçakların Alman taşitlarını şiddetle hırpalamalarina rağmen Rommel'in giriştiği taarruzun ne- Şark cephesinde Alman motörize kuvvelleri KDevanu Sa. ö, Bül 4 dej *ge susi habiri bildiriyor: şark Avrupasında husule — gelen Marsilyada çıkmakta olan «Or-| çok derin değişikliklerden sonra dreb gazeetsi, «Dünya dramıi kar, | yegâne tatbikı kabil bir — siyaset şısında Saraçoğlu» başlığı altında | olduğu bakımından da tamamile neşrettiği bir başmakalede, kabi.| sadık kalacaktır. Çok ince ve çok pesini tamamlamış olan yeni Baş-| supl bir diplomat olan Saraçoğlu, vekilin Türk milletinin Tuhunda | büyük devletlerle konuşmek, pa- milliyet fikrini demokrasi prensip- lerile yuğurulmuş olan Atatürkün sadık bir arkadaşı sıfatile kendi, zarlik etmek ve onlara tam bir işbirliği vadedecek yerde muha- riplerin kurnaz ve karışık oyun, sinden evvel gelen hükümetlerin siyasetlerindeki büyük hatları ta- kip edeceğini kaydettikten sonra diyor ki: Türkiyeyi kurtarmış olan dâhi- nin eserini takip eden bugünkü | ber, birçok defalar da Almanya İle Türk idare adımları kendi siya-| olan paktın ve Almsn - Türk ik: setlerine tam bir istiklâl vermek | tısadi münasebetlerinin bütün e hususlarında pek titizdirler. -Bal | hemmiyetlerini de meydana çı kan memleketlerinde, Yakın ve;karmış ve kira ve ödünç verme Ortaşerktaki hareketlerin med ve| kanunu mucibince Ametika tara- cezirleri arasında Türk idarecile.| fından Türkiyeye yapılan yardı. ri, tarafsızlık ve siyasette istikrar | mr da küçümsememiştir. Türkiye. politikalarına datma bağlı kalarak,| tatbiki fevkalâde güç bir bitaraf- muahedelerin harfi harfine tatbi-| lığın, muhtelif inceliklerine — bağ, kt hususunda musiır. davransrak| lıdır. Kendisisin emniyet ve bi Türkiyenin mülki temamlığıInı ha-| taraflık mintakalarını zaman İler. lele uğratabilecek herhângi — bir| ledikçe memleketinin yalnız — hu: meselede en küçük bir münakaşa, | dutlarına kadar geri çekmeğe ka, larından hiçbirine kapilmamak az- mindedir. Saraçoğlu birçok — de- falâr İngiltere ile akdedilmiş olan tedafüi ittifak muahedesine sada- ini teyit etmiş olmakla bera ya dah: yanasşmamakltadırlar. rar vermiş görünmektedir. Fakat Saraçoğlu hükümeti harbin ta| bir tsraftan silâh elinde — tut- başlangicında kerdi selefi — tara- ÇEve aaT Ba. B; GÜL G de). ge Ü harekât h izahat alıyoz —i