31 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SAAT SERGISI Türkiyeye ilk defa olarak getirilen meşhur Yacheron e( Gonstantin Saatleri, Eminönünde yeni açılan ARLON saat mağazasında 1 hazirandan 6 hazirana kadar teşhir edıleceğinden muhterem halkınjızın teşriflerini rica ederiz. I 0 UtiCU Jfll S a j l . |u ı M u mh u r iyel .. İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhurivet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başraııharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Pazar 3 i Mayıs 1942 Beden terbiyesi teşkilâtııtı teftiş etmeğe başladı Fraıısa meselesi ir müddettenberi İtalyanm Nis, Korsika ve Tunus uzerinde bir işgal emrivakii ihdas etnıek istediğine dair olarak gelen daha ziyade Londra kaynaklı telgrafları ciddî telâkki etmetneğe ve bunları propaganda nesrijatı cumlesinden saymağa mutemajil idik. Çunkü akdettiği mütarekenin ıstırablı hajatına tahammül ederek koşesinde bekliyen Fransanın bir de Mıhver de\letleri tarafmdan tahrik edilebilcceğine asla ihtimal \ermiyorduk. Halbuki ısrarla gelmckte devam eden haberleri inandırıcı bazı gösteriler lakib etmekte oldıığu için Fransa meselesinin bir de İtahan isteklcrinin hemen gerçeklestirilmesine teşebbus şeklinde yeni bir safha ile ortaja çıkmış bulunduğuna hükmetmek icab edi>or, ve herşeyden önce bu iste Almanjanm nasıl bir vaziyet aldığını duşunmemek elden gelmiyor. Büyuk dünja buhranının şimdiki cereyanında ortaja bir de İtalyanFransız ihtilâfının katılmasına Almanyanın muvafakat ejlemesi pek az muhtemel olduğu için durup durıırken nasıl olup da bu şekilde bir Fransa meselesinin ihdas edilmiş olabildiğine akıl erdirmek kolay olmuyor. Fransa Almanja ve İtalya ile mütareke akdetmiş \c bu mütarekenin bir musalâhaya kalbedilebilmesi ileriye ve belki umumî sulh zamanına talik olunmuşrur. Mutarekeji akdedenler ihtimal ki harbin bu kadar uzun süreceğini tahmin etmemislerdi. Herhalde Fransanın tahmini gulhun bu kadar gccikmij eceği umuduna dajanmış olduğunda şüphe yoktur. Fakat ne olsa harb Dİtme'miş ve Aloıanyaca onun belki az çok uzun da sürebileceği hesaba katılrnış olduğundan akdolunan mütarekede Almanya Fransa ile isbirliği yapılabilmesi dusüncesini esas ittihaz ertniş ve Fransa tarafında da bu zihniyetin vaziycte hâkimiyeti kabul edilmişti. Bu isbirliği ne Almanjanın nazarında, ne de Fransanın düşüncesinde cereyan halinde bulunan hnrble alâkalı olmayıp her iki taraf onun müstakbel Avnıpa nizamını kurma sırası geldiği zaman faaliyete geçirileceğiBi hesablaraıslardı. Fransanın müstakbel Avrupa nizamında Almanja ile isbirliği japmağı şimdiden kabul etmesi pek ehemmiyetli bir hâdise olduğu için akdolunan mütarekede Fransanın haysiyet ve menfaatini gözeten maddeler konulmuştu. Fransız donanmasınm olduğu gibi Fransanın elinde bırakılması ve Fransız müstemlekelerinin muhafaza ve müdafaası vazifesinin Fransaya terk ve tevdi olunnıuş olması bu cünıledendir. Eğer mütareke muahedesi taraflann rıza ve muvafakatlerile tadil olunmaksızuı İtalya bir taraflı tesebbüsile Nisi, Korsikayı ve Tunusu işgale kalkışırsa mütareke taraflardan bir tekinin karar ve hareketile bozulmuş olacağmdan bu takdirde Fransa kendisini müdafaaya lünım gbrmek suretile Fransa ile İtalya arasında harb hali avdet etmiş olabilir, ve böyle bir hal nerede başlayıp nerede ve nasıl biteceği bilinmiyen yeni hâdiselere ve ihtilâtlara sürüklenip gidebilir. Şimdiki haller ve şartlar içinde Almanya böyle garib ve akıbeti meçhullerle dolu yeni bir vaziyete muvafakat eder mi? İnanmak çok zor. Eğer muvafakat etmezse ve etmiyorsa o halde harbin umumî sevk ve idaresinde Mihverin iki Avrupalı rüknü arasında tam bir mutabakat yoktur demek olur. Bu da kendileri hesabına clbet garib olduğu kadar vahim bir keyfiyet teşkil eder. O kadar garib ve vahim ki biz Fransaya müteveccih İtalyan isteklerinin iki memleket arasında yeni bir harb hali çıkarmağa kadar ileri götürülebileceğine bir türlü ihtimal vermiyoruz, ve herhalde Almanyanın bu buhranı yatışürabüeceğini daha muhtemel görüyoruz. Şimdiye kadar elbet yapmış olacağı tavassutlar müessir olmamıs olsa dahi. Filhakika arük hükmedilmek lâzım gelir ki İtalyan isteklerinin simdiden Maarif Vekili YBce aid Harkoftaki meydan muharebesi Hamiyetli vatandaşımız Süleyman Çakırın 100 bin liralık teberruu ile yapılacak bitmiştir 3 Rus ordusu imha verem paviyonunun temelleri dün atıldı Vekâletin birkararı Şimdiye kadar beden terbiyesi ve edüdi, 240 bin genclik teşkilâtı için yapılmış tetkikata esir alındı bütön raporlar neşredilecek istanbul bir sağhk yurdu daha kazanıyor Alemdagında büyük orman yanğını • • Düşman 1249 tank, 2016 top v e 558 uçak kaybetmiştir Cephenin orta kesiminde de muharebe grupları imha edilmek üzeredir, şmal kesiminde bir taarruza giriştik Dün Taşdelende Vakıf ormanında çıkan yangın neticesinde 8 kilometrelik bir saha tamamen yandı Dün öğleden sonra saat 16 da Alemdağında, Taşdelen mevkiinde Vakıflar idaresinc aid ormanda bir yangın çıkmış, sür'atle genişliyen steş 5 kilometre İcarefik bir sahanın yaomasına sebeb olmuştur. Böylece geniş bir sahaya yayılan yangın her nasılsa bir otlama yapmış ve ateş o civarda Baltacı çiftlığine aid ormana sirayet etmiştir. Burada da takriben 3 kilometre kare genişliğinde (Arkası sahife 3 sütnn 5 te) Erenköy Sanatoryomunda nuruklar söyleniyor (Tazısı 3 üncü sahifede) Maarif Vekili Hasan Âli Yücel Ankara 30 (a.a.) Maarif Vekili Hasan Âli Yücel bugün öğleden once Maarif Vekilliğine yeni bağlanan Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü merkez teşkilutml tetkik etmiş, başta Umum Mudur olmak üzere bütün memurlarla görüşmüş, işler hakkında ilgililerden bilgi sormuş. çalışma ptogramlarını gözden geçirmiştir. Şimdiye kadar beden terbiyesi ve genclik teşkilâtı için yapılmış tetkikata aid bütün rapoTİarîn neşri Vekniikçe karar alIma ahnmıştlr. Berlin 30 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığınm hususî tebliği: Harkof büyük meydan muharebesi bitmiştir. Mareşal Von Bockun idare ettiği eephe kesimlerinde Orgeneral Von Kleistin kara kuvvetlerile Orgeneral Paulus'un zırhlı kuvvetleri düşmanın şiddetli hücumlarına karşı koyarak müdafaa muharebesini bir imha zaferi haline getirmişlerdir. General Cornelio Dragalina'nın ku mandasında bir Rumen kolordusu ve ayrıca bir Macar, bir İtalyan ve bir Slovak birliği Alman kıt'alarile birlıkte hurîk'tKî^rv"* bu^SiilrtSft'i'aca Lisse almışlardır. (Arkası sahife 3 sütnn 2 de) Sovyet harb | tebliği 1 C Afrikada ' harehutI ) Rus radyosu tekzib ediyor Harkof yakınmda 3 Rus ordusunun kuşatıldığma dair Alman haberîeri asılsızdır İki taraf ta yenişemedi İtalyan tebliği, Ingilizlerin çok şiddetli bir mukavemet gösterdiklerini bildiviyor Nihverin bu taarruzdan hede(i, Tobruk kalesi olduğu anlaşıhyor Kahire 30 (a.a.) Ortaşark İngilia umumî karargâhmın tebliği: Esas mevzilerimizın doğusunda cuma günu butun gun şiddetli bir muharebe cereyan etmiştir. Zırhlı ve motörlü kuvvetlerimiz Knighbriedge yakınlannda ve Akromanm batısındaki zırhlı duşman ku\'\retlerine karşı çetin karşı hücumlarda bulunmuşlardır. Daha cenubdaki İngüız hava kuvvetlerile sıkı isbirliği yapan tank kuvvetlerimiz, zırhlı kuvvetlerile birleşmek için şimal istikametinde ilerliyen düşman taşıt kollanna muvaffakiyetle hücum etmişlerdir. Bîrelhakim'in şimalinde ve şimal batısmda harekâtta bulunan seyyar kol« larımız düşmanın iaşe ve ikmal yollarına ve bu yolları himayeye memur kıt» alara hücum etmişlerdir. Bazı düşman tankları perşembe günü Akroman'ın şimal batısındaki sahil yoluna varmağa muvaffak olmuştur. Bu tanklar dün sahil yoluna hâkim olan bir noktaya gelerek fasılalı bir surette yolu bombardıman etmişlerdir. Düşman kuvvetleri sahil yolu boyunca şimal kesiminde bulunan cenahlarımıza hücum etmişlerse de muvaffak olamamışlardır. Harekâtın yapıldığı saha çok geniş (Arkasa sahife 3 sütun 4 te) Paris civarına ağır bir hava taarruzu İngiliz tayyareleri bir Fransız fabrikasına üçüncü defa hücum ettiler 40 ölü, 100 den fazia yaralı var Harkof imha mnharebelerine knmanda eden Mareşal Von Bock cephede bir subayla görüşürken Kont Ciano Nareşal Timoçenko Ciano kıt'aları Harkofun şimalinde 15 mil ilerilediler Moskova 30 (a.a.) Moskc\a radyosu dunku cuma akşanu yaptığı yayımda Timoçenko kuvvetlerıne mensub üç Sovyet ordusunun Harkof yakınında kuşatılmış oldukları hakkındakı Alman iddialanm hayal mahsulu olarak vasıflandırmaktadır. Rus kuvvetlerinin İzyum Barvenkovo istıkametinde Almanlara insan ve malzeme bakımından kayıblar verdirmeğe devam ettikleri bıldırılmektedır. diyorki: İtalyan Fransız münasebetleri «Alman Fransız münasebetlerinde görülen ahengin taşıdığı vasıfları haizdir» Yeni zamlar Yarından itibaren tatbikına bas> lanacak olan yeni vergi zamlarının esaslarmı neşreldiyoruz Vzakşa harhi Ruslara göre Sıvastopol bombardımanı netice vermedi YUNUS NA.D! (Arkası sahife 3 sütun 4 tel Londra 30 (a.a.) İngiliz hava kuvvetlerınin dünkü cuma cumartesi gecesi Paris civaruıda Genevillıers'deki Gnomeve Rhone fabrikalarına tekrar taarruz ettikleri Londrada oğrenilmektedir. Bu fabrikalar bin kadar işçi kullanMillet Meclisinde kabul edilen 4226 makta ve yıllardanberi uçak motorlerı numaralı kanun mucibince damga, yapmaktadır. tayyare, sinema, tiyatro ve nakiiyat Bu müessesenin yeni tipte Alman resjmlerine zam yapıldığı malumdur. Fockevvulf 190 av uçağı İçin yedek par Bu kanunun tatbikına yarından itiçalar ve motörler yapmakta olduğu sa baren başlanacaktır. Zamlann esaslanılıyor. rınl ve tatbik şekillerini aşağıya yaİngiliz hava kuvvetlerinin bu son a zıyoruz: 4226 sayılı kanunun damga, tayyare, kını, Seine nehri kıyısmda Parisin sekiz kilometre şimalinde bulunan bu fab sinema ve tiyatro ve nakiiyat resimrikalara karşı yapılan üçüncü hava ta lerine müteallik hükümleri hakkında İzahat: aiTuzudur. 1 Damga resmi kanununun 11 inci Vişi Genevilliers'deki bu fabrikalara göre almyapılan dun geceki hücum harbin en maddesine bağlı tarıfeye ağır taarmzlanndan birini teşkil etti makta olan maktu damga resimlerile ğini söylemekte ve Goodrich fabrikala ayni kanunun 33 üncü maddesinde nnm tamamen harab olduğunu açığa yazılı evTakm resimlerine 4040 sayılı kanunun 26 ncl maddesile yapılmış ovurmaktadır. (Arkası sahife 3, sütun 3 te.) (Arkası sahife 3 sütun 6 da) Moskova 30 (a a.) Almanlar, ayni zamanda 10 20 bomba uçağı kullanmak suretile Sıvastopol şehri ve lımanına sürekli akmlar yapmağa teşebbüs etmişlerdir. Sovyet uçaksavar toplarile avcılan " düşmanı puskurtmuşlerdır. Yalnız tek tük bazı uçaklar şehır üzerine kadar gelebilmiştır, Timoçenko Harkofun şimalinde 12 mil ilerledi Nedeniyetin de, italyanm da bekası Şark cephesindeki harbin neticesine bağlıdır» Roma 30 (a.a.) İtalya Hariciye Nazırı Kont Ciano, Hariciye bütçesinin müzakeresi munasebetlie soylediği bir nutukta İtalya dış siyaseitnin prensiplerinden bahsederek şoyle demiştir: « Geçen senenin başlıca siyasî olayları da göstermiştir ki, İtalyanm İngiltereye karşı takib ettiği siyasetin edası dün olduğu gibi bugün de İngilte(Arkası sahife 3 sütun 7 de) Çekiang eyaletinin m etkt z i Çunkinge göre hâlâ Çinlilerin elindedir Japonlar ise bu bölgede temizlîk harekâiına başladıklarını bildiriyorlar Çungking 30 (a.a.) Dünkü cuma geceyarısmda Çin cephesinden gönde. rilen bir teîgraf, Çin kuvvetlerinin cuma günü elân Kingwa ve Lanchi'de bulunduklarını bildirmektedir. Telgraf, çarpışmamn şiddetle devam ettiğıni ve Japonların birçok hava akinları yaptıklannı, bu arada iki şehir üzerine bınden fazla bomba attıklarını ilâve et mektedir. 6*W* 3 lüjUvn 3 U). Moskova 30 (a.a.) Harkof istikametmde ılerliyen Kızılordu kıt'aları bir köyle müteaddid askerî noktalan ele geçirmişlerdir. İzyum Barvenkovo kesiminde Almanların iki şiddetli hücumu puskurtülmüstür. Cepheden gelen haberlere göre duşman bu çekilme esnasında 1400 den fazla kayıb vermiştır. (Arkası sahife 3 sütun 1 de) Admira tahtmı dün getdi ULKER FIRTINASI Bugun başladı r Yeni romantmız 3 üncü sahifededirj Adjnjra Ukjnu dünkji iijaieöe V§üsjL ve Bejgfee Sgjyje beraber (Jansı J üncü sahifemizdedir)
