23 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Altııt Çapa AVRUPANIN EN YENI MODEL İSKARPİNLERİNİ YAPTIBDL Görün mutlaka beğeneceksiniz. Yeni Postane: Yeni Valde han altında V 19 uncu yılsayı: 6381 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraİ ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmııbarrir: 22366. Tahrir heyetl: 24298. İdare ve Matbaa. lnsmı 24299 24290 Hind liderlerinden Nehm ALMAK ve CALMAK Yazan: PEYAMİ SAFA Bugün çıkan YENİ MECMUA'da bu çok eateresan yazile beraber baştan başa renkli sahifelerde her birini zevkie okuyacağınız cazib mevzular bulacaksınız. Cumarteei 23 Mayıs 1942 Lâyihanın Mecliste müzakeresi uzun münakaşalara yol açtı ark cephcsinde harb hcnüz bütün inkişafını gostermcmiş olmakla beraber muayyen birkaç noktadaki şiddetli çarpışAnkara 22 (Telefonla) İspirtolu İÇmalarile bütün dünyanın dikkatini kendi kilerle İspirto inhisarı hakkındaki kaüzerine çeken büyük bir düello ba^lan nun lâyihaslnın müzakeresine bugünkü gıcı manzarasını arzetmoğe baslamıştır. Meclıs İçtimaında başlandı ve lâyihanın Hele bir kere ilkbahar gelsin diyc bek heyeti umumiyesi üzerinde birçok haknilen büyük Alman taarruzu harekete tıbler soz aldı. geçmiş midlr? Kerç muharebeleri vcsiNevzad Ayas, Sadi Konuk, Osman lesile bu sualin cevabını burada verme Şevki Uludağ, bu lâyltıa dolayısile ğe çahşmıstık. Hâdiselerin gelişimine olelumum İçkiler ve ispirto mevzuu bakılarak şimdi vaziyeti baska bir cep üzerinde mütalealarını söylediler. beden ınütalea etmenin daha doğru olaOsman Şevki Uludağ, alkol san'atı Dün Mecliste soz söyliyenlerden: Dr, Osman Şevki Uludafc (Konya), cağına hükmediyoruz: üzerine nazarı dikkati çekerek mesela Inhisarlar VekUi Raif Karadeniz, Ziya Gevher Etili (Çanakkale), Öyle anlaşıhyor ki şark cephcsinin ar küspelerden istifad edilmesini, alkolün Dr. All Süh» Ddaba^ı (Kütahy») tık başlamış sayılmak lâzım gelen mu adece bir İçki bahsl üzerinde ele alınharebeleri yalnız bir tarafın saldırınası masının doğru olmadığınl söyledi ve ve diğer tarafın karşı kojmasile değil, devam ederek: iki tarafın da yerine gore taarruz, mu« Alkol makine İçindir, makinist dafaa ve mukabil taarruzları şekillerinde cereyan edecck. dunyanm ve ta çin değil!» dedi. Dr. Ali Süha, bu lâyihayı şarab lerihin bu en bü\ük savaşının neticeleri bu karşılıklı hareketlerin muvaffakıjet hinde bir kaside mahiyetinde gördü ve derecelerinden çıkacaktır. Büyük taar Guya şarab gozde bir çocuğumuzdur» ruza başlangıc teskil edecek hazırlıklar diyerek bunun istihlâkinin adeta teşvik cümlesinden sayılsa bile ilk taarruz Kı olunduğuna ilişti ve şöyle devam etti: Lahor 22 (a.a.) Pandid Nehru pernm yarımadasının şarkında, Rusları « Şarabın büyük fenahğı da daha şembe gunü Hindistanın diri dırı parKerç mıntakasından atmak maksadile, ucuz ve istihlâki ve intişan daha kolay çalanmasını tasvib etmediğını söyliyerek Alman Rıımen kıt'aları tarafından lmasıdır. Rakıyı müptelâlarl dahi mudaha zayade bir Hind, Çin, İran ve Eficra ediidi. Halbuki ötetarafta Mareşal yyen zamanlarda içerler. Şarab, sabah Ankara 22 (a.a.) Türkiye futbol bi ganistan federasyonu tasavvur ettiğini Timoçenko'nun orduları, sanki Kırım da, öğle de, akşam da, geceyarısı da İçldaki bu Alman . Rıımen teşebbusuııe ir. Yedi sekiz senedir yurdumuzda yer rincılıği musabakalarına yarın başlana Uâve etmiştir. Nehru, infıradcıhğa karşı bütün kuvbir cevab verir gibi, Harkof mıntaka yer açılmış olan şarabhanelerde Htrecak, pazar ve pazartesi günleri devam evetile mücadele edeceğini anlatmıştır. sında büyük olçulu bir taarruza geç erce şarab içenler görülmüştür Bu sedüecektir. tiler. Demek ki iki taraf da taarruzî beble şarabın gözde bir içki olarak te31 bölge arasında yapılan gruplar a Nehru, ayni zamanda Hindistanın harhareketlere girişmişlerdir. rası müsabakalannda birinciliği kaza be iştirakini şiddetle arzu ettiğini belirtâkkisinin tamamen aleyhindeyim. ŞaKerçte taarruz eden Almanlar. Har rabın taammümü takdirinde rakı istihnan Trabzon lise spor yurdu ile Ankara tikten sonra demiştir ki: «Rusyay» vc çir.s kary çok fc'iyük kof mınfakasmda kendilerini mudafaa bhincisınaVıj Cİbhı'iruct),'idtantfM biirM» «zaİ6««ğ» söylenijror. 1© sene zorunda kaldılar. Mosko\anın ve oııa evveline nazaran filvaki rakı istihlâki rincisı Beşıktaş ve İzmir birincisi Göz bir senıpatimiz vardır. Fakat Cine yaristinaden Londranın aksini iddia elme 00 bin litre eksilmiş, buna mukabil tepe takımlarınm murahhasları bugün dım etmek benim elimde değıldir. Anlerine mukabil Kerç muharebeleri Al şarab istihlâki 3 milyon litreden 10 saat 18 de futbol federasyonunda top cak kollarımızı kavuşturup oturamayız, man . Rumen teşebbüsünün muvaffa milyon litreye çlkmıştır. İhtiva ettikleri lanarak kur'alarını çekmislerdir. Bu çe buna imkân yoktur.> Gandinin sözleri kıyetile neticelenmiş. Doneç tarafında ise spirto hesablanjrsa 40 bin litre alko! kılişte 1 numara Trabzona, 2 numara vaziyet benüz tamamen açıklanmamakBarselon 22 (a.a.) Mahatma Gandi ksilmiş, fakat 700 bin litre «ikol buAnkaraya, 3 numara İstanbula, 4 nuU beraber daha büyük ölçüde Alman un yerine içilmiştir» dedi. mara da İzmire düşmüştür. Bundan do «Vangurdia» ismindeki İspanyol gazetekıt'alannın mukabil taarruz şekünJeki layı yann saat 16 da Trabzonla Ankara, sinin muhabirine aşağıdaki beyanatta (Arkası nhife 3 stiton 5 te) Büdahalelerile harb alabildiğine gcnişsaat 18 de îstanbulla İzmir karşılaşa bulunmuştur: Hk ve sertlik kazanmıştır. Burada el< Şahst kanaatimin İngiltereye en caklardır. Pazar günü saat 14 te Trabden ele geçen inisiyativin nihayet Alzonla İstanbul, saat 16 da Ankara ile İz ufak bir yardımda bile bulunmakhğıma manlarca slmsıkı tutulmakta olduğunu mir karşılaşacaklardır. Pazartesi günü mâni olduğunu görmekle pek müteessigösteren haberler \ardır. Kerç ve Harsaat 16 da Ankara ile İstanbul, saat 18 rim. İngüterenin Hindistana yaptığı mukof haricinde Karadenizden Şimal Buz (Arkası sahife 3 sütun 4 te) amele beni pek kederlendirmiştir. Çündenizine uzanan bü>ük cephenin bütüu kü İngiltere, İngiliz . Hind işbirlığı yoboyunca şurada burada, şimdiki halde lunda en ufak bir imtiyazda bulunmak daha liyade mev7İî görünen, harekctbile istememişnr » kr kaydediliyor. Fakat bugün için harbin bütün şiddetile cenubda baslamış olduğu meydandadır. Ve cenub muharebelerindeki karakteristik nokta şuıaLondra 22 (a.a.) Millî Emniyet Nadadır: zırı M. Herbert Morrison geçenlerde Şimdiye kadar bütün dünya hep Alsöyledıği bir nutukta Almanyamn geçen man büyük taarruzunu beklemektcydi. Umuml Harbde manasız ve intıkamcı Mareşal Timoçenko'nun sert tesebbjsii zihniyete muarız bulunduğunu ve AlRuslann da taarruza hazırlanmış oldıık. manyaya karşı dürüst bir hareket alınlarını isbat etmiştir. Şimdiden şuna ması lâzım geldiğini söylemişti. bükmolunabileceğini sanırız ki şark Avam Kamarasında hükumet namına cephesi muharebeleri Alman taarruzlan ve Rus müdafaalarile değil, her iki tacevab veren Lord Cranborne bu hususrafın taarruz ve mukabil taarruzlarile taki hukumet politıkasının Atlantik becereyan edecektir. Timoçenko kuvvetleyannamesinde izah edilmiş olduğunu rine Almanlarm ilk mukavemetlerini söylemiş ve Morrison'un nutkunda hiç takiben vaziyete Mareşal Bock'un miibir noktanın buna muhalif bulunmadıdahalesi mukabil taarruzdan daha bü, gını Uave etmiştir. yük ve daha geniş bir hareketin ifadcsi Lord Cranborne demistlr ki: olmakla beraber nihayet müstakil taBerlin 22 (a.a.) Alman ordulan « Filhikaka adalet prensipi, uğrunarruzî bir hareket olınaktan ziyadc gene Başkumandanlığı tebliği: da mücadele ettığimiz prensiplerden bibir karşı taarruz mahiyetini arzediyor, Alman denizaltıları yeniden, Amerika ridir ve biz adaleti yalnız Almanya için ve bu ilk taarruz ve karşı taarruz haDün Avam Kamarasında izahat sulannda düşman deniz, malzeme nak değil, fakat camiamızda bulunanlar da reketlerinden istidlâl olunuyor ki şark veren Sir Crippg liyatına ağır darbeler indirmişlerdir. dahil olmak üzere butün zulüm gören cephesinin bu yaz muharebeleri zannoEtenizaltıları, Antiller doğusunda, A milletler için istiyoruz ve hatta hoşulunabileceğinden daha şiddetli safhalar gösterecek ve ona göre de neticeler ve tiller denizinde ve Meksika körfezinde nuza gidecek derecede olmak üzere nasrecektir. Hiç olmazsa ilk birkaç ay ta topyekun 111,600 tonilâto tutarında 20 yonal sosyalist şefleri hakkında da adaarruzun ve karşı taarruzun en ileri sert duşman ticaret gemisi batırmışlardır. letin tatbikını istiyoruz.ı Saint Laurent körfezini geçen ve ayni likler ve fedakârlıklarla dolu med ve Berlin 22 (a.a.) Alman orduları Lord Cranborne, Atlantik beyannaisimdeki nehre giren başka bir denizcezirlerini göreceğiz. baskomutanllğının tebliği: mesi politikasınm Versailles'mkinden taAlmanyamn, mürtefiklerile birlikte, altı gemisi, önemli sayıda deniz ve hava Kerç yarımadasmda çarpışmalarm somamen başka olduğunu söylemiş ve desklet merkezi şimdiki halde bilhassa birlikleri tarafından göz altında bulunnunu teşkil eden temizleme hareketleri şarkta olan harbe son imkânlarile ha durulan nehirde 14 bin tonilâto tutarm miştir kl: esnasmda alman 19,942 esir bundan evzırlanmış olduğunu bütün dünya bili da 3 gemi batırmağa muvaffak olmuş< Atlantik beyannamesi bütün ga(Arkası sahife 3 sütun 2 de) yor. Almanya ve müttefıkleri yalnız bir tur. liblere ve mağlublara refah vermektedir şark cephesi için hazırlanmış olmakla Düşman deniz nakliyatı, yukanda bil Eğer Almanya dürüst hareket ederse, dikalmıyarak onun dışında mevcud ve dirilen bütün bu hareketler sonunda ğer milletler gibi muameleye tâbi tutumuhtemel bütün cepheler için ayni itina topyekun 125,600 tonilâto tutarında 23 lacaktır. M. Morrison da bunu söylemiş ve dikkate mazhar tedbirler almışlar gemi kaybetmiş bulunmaktadır. olacaktır.» dır. Herkes görüyor ki şark cephesinde (Arkası sahife 3, sütun 3 te) en büyük savaşa giden Almanya ötetarafta ne Akdenizi, ne Atlantik Okyanusunu, ne de AngloSaksonlann ikinci cephe hesablarını gözönünde tutoıaktan ve her tarafta ayni knvvetle savaşmaktan hâli değildir. Bu harbe Ruslann da kendi kudret ve imkânlarmın en ileri hadlerinde haLondra 22 (a.a.) M. Cripps çarşamzırlanmakta olacaklarını ve AngloSakba günü Avam Kamarasında cereyan son silâh ve malzeme yardımlarile de eden müzakerelerin sonunda irad ettidesteklenmekte bulunduklarını kezalik ği bir nutukta harb kabinesi azasımn bütün dünya biliyordu. Fakat ne olsa bu günkü durumun ciddiyetini takdir Rus hazırhğının nisbet ve seviye itiettıklerini söylemişür. barile Mihverinkine pek yetişemiyeceAskerî kıt'alarm ve hava kuwetler>ğini farzetmeğe umumî bir temavül var nin uzak mesafelere sür'atle nakli hugibiydi. İlk muharebeler jsb'at erti ki susunda karşılaşılan zorluklardan bahRuslar da bütün kış devamınca bir taseden M. Cripps sözlerine şöyle deraftan malum taarruzlarını yaparken vam etmiştir: diğer taraftan yaza umumun tasavvur < Ne meclisin, ne de memleketin. ve tahmini üstünde hazırlanmışlar ve Maltanın uğradığı hucumların şiddetini bu harbi fedakârlıkların en yüksek deve bu hücuma karşıkoymak için Malrecelerile ileri gbtürmeğe azmeylemiştaya gönderebildiğimiz çok büyük uçak İtalyanların baürdıklannı iddia ettikleri, Amerikanın Maryland YUNUS NADI (Arfcaa saiıife 3 sütun 4 te) «mfı üç nr hhsuıdan birisi (Arkası sahife 3 sütun 4 te) İspirto ve ispirlolu içkil Müessif kaza Dün Aksaraya bir gülle düşerek patladı Halktan 4 kişi öldfi, 17 kişi yaralandı Ölenlerin cenazeleri hükumet namına kaldırılarak ailelerine yardı» edilecek Karşılıklı Meb'uslardan bir çoğu, şarab istihlâkinin taarruzlar tezyid değil, tahdid edilmesinin umumî sıhhat için lüzumlu olduğunu sölyediler Nehru'nun projesi: Hind Çin İran ve Efganistan federasyonu Türhiye futbol birinciliği Gandi «İngilterenitı Hindistatıa yaptığı muamele beni pek kederlendirmiştir» dedi Bugün Ankarada başlıyarak pazar ve pazartesi günleri devam edecek Lord Granborne diyor ki Harbden sonra ALMANLAR " Yalnız Alman milletine değil,, " Hoşumuza giden Nasyonal Sosyalist Şeflerine de adaletin tatbikını istiyoruz,, Amerika kıyı ve nehirlerinde Almanlar ve Ruslar Şark cephesine 300 er tümen tahşid ettiler Rus ordtısunun gizli bir emri A!man!arın eline geçti • ıvan, Müddeiumumî Hikmet Örfî İdare komutanı Korgeneral Onat ve polis müdürii Kâmran hâdi se mahallinde tetkikler yaparlarken Dün şehrimizde muessif bir kaza olmuştur. Aksaray caddesinde patlıyaa bir top mermisıle dort kişi ölmüş, 17 kişi de muhtelif suretlerde yaralanmıştır. Nereden geldiği önce anlaşılamıyan gülle, öğleden sonra saat ikiyi beş geçe, Aksarayda, tramvay depolarının önündeki küçük meydanda, Ortaköy tramvaykrının durak yerine düşerek derhal patlamıştur. İnfilâk şiddetli olmuş, tramvay bekliyen halk arasından bir çok kişi muhtelif suretlerde yaralanrruştır. Derhal Aien.syevUa zabıta hâdiseden haberdar edilmiş, vak'a mahalline gelen cankurtaran otoO 'O 20 JO 4 0 50 ALMAN: mobilleri yaralılan hastanelere taşırkea polis ve adliye erkânı da tahkikata baş. lamıçtır. Kuvvetli tahminlere göre gülle, MarrMl ıstıK»melieri, sttkamftlert marada manevralar yapmakta olan donanmamıza mensub gemilerden birinin Harkof civannda durum uçaksavar toplarından, bir kaza neticesi olarak atılmıştır. Yaralılardan bir kısmı, o sırada meydanda bulunan ve camları kırılan tramvay arabasının biletçisile bazı yolcular» dır. Verilen resmî malumata göre 4 ölü, 17 yaralı vardır. Bunlardan Pertevniyal iisesi talebesinden 295 numaralı Hamdi Ülkü hastaneye nakledilirken ölmüş, erkek veya dişi olduğu anlaşılamıyan bir cesed morga kaldırılmış, Rüstem adında bir erkekle, Bekir kızı Safinaa hastanede ölmüştür. Diğer 17 yaralı şunlardır: Mehmed (Arkası sahife 3 sütun 4 te) Cepheye yıgılan kuvvetler 125 bin tonluk 23 gemi batırdıklarını bildiriyorlar 'talyanlar da Mariland tipi Amerikan kruvazörii batırmışlar Harkoftaki Rus taarruzu Çok ağır zayiatla puskurtuldü Maltaya taarruz lzyum Barvenkovo Ruslar Murmansk kesiminde 20 bin maktul BerlinRuslann gizli bir emri bir istikametinde Alman 22 (a.a.) D.N.B,: Askerî kaynaktan bildirüdiğine göre doğu cepve Kerçte son kafile hesinin cenub kesiminde Alman kuv kıt'alarımn bir çok olarak 19942 esir vetleri General Zukanofun İmzasmı tahücumları tard şıyan dikkate değer bir emir sureü ele geçirmişlerdir. 463 numaralı b\l gİ7.1i verdiler edilmiştir Ankara 22 (Radyo Gazetesi) Şark cephesinde yakmda baslıyacak büyük taarruzlar İçin yalnız Almanlarm 300 tümen tahsis ettikleri ve bunlar arasında birçoklarınm zırhlı tümenler oU duğu tahmin olunuyor. Sovyetler de 300 den az olmıyan miktarda kuvvetlerini Moskova ve Harkofun cenub bölgesinde toplamlşlardır. Büyük bir muharebe Harkof kesiminde iki ordu çarpışıyor Almanlar, yalnız tıisan içinde Naltaya 5000 akın yapmışlar tamimde deniliyor ki: Moskova 22 (a.a.) Bu gece neşreJ «Son zamanlarda cepheden gelen ya5 ralılarla düşmanın istilâsından kurtarı dilen Sovyet tebliği: lan bölgelerden gelen askerlerin balk ve 21 mayısta kıt'alarımız Harkof isti" ordu arasında inkılâba aleyhtar mahi kametinde taarruzî harekâtta bulunyette bir takım şayialar yaydıkları gö muşlardır. İzyumBrarvenkovo istikame^ (Arkası sahife 3 sütun 5 te) (Arkası sahife 3 sütun 3 te) Sir Cripss, adanın korkunc hava taarruzlarına karşı gosterdiği mukavemeti anlattı