24 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

B C G Ü N saat 5 te TEPEBAŞI Belediye BAHÇESİ G A R D EN YAZLIK SALONUNDA BÜYÜK MATİNE İBRAHİM ve ATES V A R Y E T E ÖZGÜR BÖCEKLERİ İ K İ C A Z 19 uncu yılsayı: 6382 um j r YENİ TÜRK ROMANLARI ISTANBUL CAĞALOĞLU Millete ve Hükumete düşen vazifeler I Harb dolayısüe başımıza gelebilecek güçlükleri Hükumet } . önceden ve çekinmeden ilân ederse \ bozguncunun en büyük silâhı elinden alınmış olur ürkdyede, Türkler arasında bir bozgunculuk havası ujandırmakta fayda uman yabancı devletler var mıdır? İlk bakısta bu suale kestirmece bir evet demek kolay olmujor. Biz, komşularile olduğu kadar muhariblerle de iyi münasebetler güden bir miyetiz. Üçiincü yıldonumüne yaklaşan harb, artık oyle bir safhaya girmiş bulunuyor ki. TürkiyenJn tarafsız kalması, butün dünyaya ancak ijilik getirebilir. Bu hakikati boyle goren jalmz biz de değiliz. Bizim gibi tarafsız olan İs\içre gazeteleri ayni fikri ileri sürerken, harb içinde yaşıyan büyük devletlerin matbuatı da başka türlü iddialarda bulunmuyorlar. Harb fırtınası ortasında vaziyetimiz bu kadar açık ve aydınlık olduğu halde, sinsi bir bozguncu ruhunun temiz topraklanmız üzerinde sürunduğünü de gözden kaçırmıyoruz. Vatan ufııklannın hür ve sağlam havasında istediği gibi gelişmek imkânını bulamıyan bu pis ruh, ne de olsa, zaman zaman kalkınarak ürkek adımlarla ortalığı kirletme denemelerine girişir gibi oluyor. Bozgunculuga karşı Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet. Istanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başraııbarrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Pazar 24 Mayıs 1942 Serisinden ACLMAK AKŞAM GİİNESİ ATEŞ GECESİ KALBİMİN SUÇU SU SİNEKLERİ BAHÇEMDE BİR GÜL ÖLÜNÜN GÖZLERİ KIRLANGIÇLAR SEMİH LÛTE Harkof'ta Almanlar taarruza geçti Ruslarm 38 tümenle başladığı taarruz tamamen akim kaldı harp blıaı. İnfilâk hâdisesinde ölen 4 vatandaşm cenazesi dün merasimle kaldmldı Kaza kurbanları T Arkaları çevrilen miihim Rus gruplarının üslerile alâkaları kesildi Berlin 23 (a.a.) Alman Ordulan Başkumandanlığmm tebliğl: Harkof kesiminde, 12 mayısta 20 piyade tümenl, 3 süvari tümeni ve 15 zırhlı tümenle yapılan büyük Sovyet taarruzu tamamile akim kabnıj ve düşmana muazzam insan va malzeme kaybına mal olmuştur. 17 mayısta başllyan Alman karşı hücumu, düşman gruplarından en mühimminin arkasına düşmüş ve bu grupun üslerile irtibatını kesmiştir. ŞLmdi iki gündenberi mühim hava teşkillerinin müz^haretile hareket eden A.lman, Macar ve Rumen kıt'aları, bütün müdafaa cephesl üzerinde mütemerkiz karşı hücuma geçmiş» lerdir. İlmen gölünün cenub doğu bölgesinde, düşman hiç bir muvaffakiyet kazanmadan şiddetli hücumlanna devam etmiş ve ağır kayıblara uğramıştır. Ehemm'yetli Alman savaş ve av tayyare te^killeri düşmana harb sahasında ve gerilerinde pek büyük kaylblar verdirmiştir. Muvasalası kesilen bir Sov>et grupu bir kaç gün süren muharebelerden sonra yok edilmiştir. Laponyada Alman ve Fln kuvvetleri muvaffakiyetli bir mevziî taarruzda bulunmuşlardır. 14 mayıstan 21 mayısa kıdar So\yet hava kuvvetleri 452 tayyare kaybetmiş(Arkası sahife 3 sütun 2 de) Meksika Hnriciye Nazın Padilla (solda), Amerika Hariciye Müstesan VVelles ve diğer muhtelif Amerikan memleketleri nazırlarile beraber Riyo dö Janeyro konferansında Harb karşısındaki muspet ve açık dunımumuza aykırı gibi gorünen bu bozgunculuk deprenmelerine şaşmamalıyız. Gutmekte olduğumuz politika, her ne kadar dünya menfaatlerine en uygun bir yolda jurujorsa da, herkesten hakikatleri bizim gibi gorup oyle kabul et^ »esini bekliyemeyiz. Bir kısım devletlerin bazı zümreleri başka turlü düsünebilirler. Önceden bir takım maksadlarla buraya gönderilmiş ajanlgr vardır. Türkiyede bozgunculuk işlerile uğraşmayı vazife edinen bu ajanlar, harbin umumî gidişini yuksek bir anlayışla takib edebilmek kudretinden uzaktırlar. Onlara burada vazife verenler de sık sık direktif değistirmeğe lüzum gönneDiiş, yahud bu isi unutmuş olabilirler. Hiçbir teşekküle bağlı olmaksızın aramızda yaşıjan harb multecileri de vardır. Ruhî ve hissî bir takım temajüllerle bunlar da, belki istemiyerek, bozgunculuk havasını üfleğeme kalkıçabilirlcr. Bazı hastaların sağlam adamlan da hasla gormekten zevk alması gibi, memleketlerinin perisan halini bir türlü unutamıyan bu mülteciler, marazî diyebileceğimiz bir ısrarla Türkiyemizin lekesiz havasını çekemiyebilirler. Herhangi bir menfaat düşüncesile kötü propaganda yapmayı kendine iş edinen kimseler de vardır. Bir malın fıatını yükseltmek, elindcki stokların değerini artırmak maksadile icab eden yalanlan uydurmaktan çekinmiyen bu kimseler, siyasi değil iktısadî değil. hatta ticarî de değil, fakat sadece halkı dolandırmak ga>esile bile bile, taatnmüden bozgunculuga hizmet ederler. (Arkası sahife 3 sütun 4 te) *** Bir petrol gemisi daha batırılınca 20 kişinin kurtanldığını söylemiştir. Padilla, geminin çarşamba günü Florida açıklarında saat 22 de batınldığını üâve etmiştir. Nevyork 23 (a.a.) Meksika konsolosu hâdise hakkında şunları söylemiştir: <Bu mihverin cevabıdır. Faja de Oro, baürılan ilk Meksika gemisi hakkında (Arkası sahife 3 sütun 7 de) Mihverin Meksika notasına cevabı Meksika, dün Mihvere harb ilân etti Memleket galeyan içinde. kongrenin nihaî kararı bekleniyor 4 sehidin tabutu bir arada ve eller üstünde Şehidliğe götürüliirken Aksaraya düşen merminin parçalanndan yaralanarak ölen dört kişinin cenazesi dün merasimle kaldınlmıştır. Saat 1,30 da Cerrahpaşa hastanesinden Turk bayragına sarılı olarak alınan cenazeler Sümbülefendi camiine götürülmüş ve orada namazı kılınmıştır. Merasime İtfaiye bandosu, bir deniz bölüğü, polis müfrezesi, Vilâyet, Partl, Belediye erkânı, Örfi İdare ve İstanbul Komutanlığı erkânı ve kalabahk bir halk (Arkası sahife 3 sutun 5 te) Halka dağıtılacak gıda maddeleri u Salı gününden itibaren her nüfus için pirinc, yağ ve beyaz peynir verilmeğe başlanacak Tass'm bir tekzibi " Duatepe „ motörü bir Sovyet denizaltısı tarafından batırılmamıştır • Moskova 23 (a.a.) Tass ajansı bıldınyor: Alman ajansı ve ondan sonra tabil olan İtalyan Stefani ajansı 20 mayıs gecesl Duatepe adındaki Türk motörünün Bogaziçinin girlş yerinde guya bir Sovyet denizaltısı tarafından batırıldıgı hakkında bir haber yaymışlardır. Tass ajansı Alman ve İtalyan fışkırtıcılan • tarafından yayılan bu haberın uydurma olduğunu bildırmeğe mezundur. t s teşkilfttı tarafından tstanbulda halka tevzl edileceğini evvelce yazmış olduğumuz gıda maddelerinden pirinç. yağ ve beyaz peynirin dagıtılmasına salı gününden itibaren başlanacaktır. Halk, ellerindekl ekmek karnelerile semtlerindeki bakkallara müracaat ederek nüfus başma yanm kilo pirinc, 100 gram tur yagı, 100 gram da beyaz peynir alacaktır. Dağıtılacak olan bu maddeler en iyi cinstendir. Dün bu hususta İaşe müdürlügü şu tebligi göndermiştir: (Arkası sahife 3 sütun 7 de) Ruzvelî diyor ki: Bizden şiiphe ediyorfar!,, «Fakat sizi temin ederim ki biz bu harbi başaracağız» Meksika harice asker göndermiyerek yalnız k e n d i fopraklarını miidafaa edecek Meksiko 23 (a.a.) Hariciye Nazın Padilla altı bin tonluk Faja de Oro islmli petrol gemisinin torpillenen ikinci Meksika gemisi oldugunu ve bu gemiden Tokyoya göre 5 Çin tümeni çevrildi Şark cephesinde tank muharebeleri: Bir Alman tankı taarruz esnasında... Amerika Devlet Reisi, 23 milyon fonilâîo'uk deniz programının 3 senede ikmal edileceğini söyledi Vaşington 23 (a.a.) Dün Amerikada deniz günü obnası münasebetile Reis Ruzvelt bir beyanname nesretnıigtir. * Beyannamede şunlar yazılıdır: «Mihver denizaltıları meselesi Amc rıkalılarin karşılaştıkları bütün diğer meseleler gibi halledüecektir. Tarihte bu kadar büyük bir dente programı daha görülmemiştir. Bi^den (Arkası sahife 3 sütun 6 da) Türkiye futbol birincilik müsabakalarma dün başlandı Izmir Istanbulu. Ankara da Trabzonu yendiler. Şehrimizdeki mektebliler de güzel bir spor bayramı yaptılar fazla tank ve piyade Londra, Niste Frankuvveflerile hiicum ettik sızlarla İtalyanlar lerini büdiriyor arasında arbedeler Moskova 23 (a.a.) Geceyansı Sovyet tebliği; Cuma günü kuvvetlerimiz mevkilerini sağlamlaştırmışlar ve Harkof İstikametinde taarruz hareketlerinde bulunmuştur. İzyum Barvenkovo. İstikametinde bütün düşman aklnları püskürtülmüş ve düşmana ağır kayıblar verdirilmiştlr. Kerç yarımadasınm doğu kısmında muharebe devam etmektedir. 37 düşman uçağı tahrib edilmiştir. Biz 19 uçak kaybettik, (Arkası sahife 3 «ütnn 3 tti tank hücumu püskürtüldü Miihim İtalyan Ukraynanın akıbetîni kuvvetleri Kortayin edecek büyük sikaya doğru yola bir muharebe Röyier, Almanların pek c! k a r ı! m ı ş • Fransaya Italya da mı Düşmanın saldırıyor! Çinliler de, merkezî Çine çıkarılan Japonları püskürtlüklerini bildiriyorlar (Telgraflar 3 fincü sabifede) olduğunu bildiriyor Mektebliler spor bayranunda geçid resmi yapan ku talebeler, kenarda bir atlet uzun atlarken (Yazısı 3 uncü sahifemizdediri Londra 23 (a.a.) İyi haber alan mahfıllerde Fransız İtalyan münasebetlerinde kafi mahiyette hâdiseler olacağı söylenmektedir. Sardunya açığında dolaşan İtalyan filosuna mensub hafif birliklerden alınan haberlere göre seçme İtalyan kuvvetlerinden mürekkeb mühim birlikler Korsika adasma 150 kilometre mesafede bulunan SanRemoya gelmişlerdir. İki memleket arasında(Arkaşı sahife 3 sütun 7 de) japon ihrac barekftlerinden birindej Biz Japoo birliği sahilden içeriye