23 Mayıs 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TAN EVİ ISTANSUL Ankara enddeni No, $02 TELGRAF: TAN, İSTANBUL TELEFON: 24310, 24318, 24319 —— 1 SEKİZİNCİ YIL — Ko, 2428 Fiskosa Karşı En Tesirli Silâh Aydınlıktır millete anletmaz 1 Bunu halka olduğu gi YAZAN; M. ZEKERİYA in en büyük si ikodu ve fiskos, bu gilâhın da en büyük düşman! a- çıklık, aydınlık ve berraklıktır, Mikrop karanlıkta üzer. Güne- yerde mikrop y. güneşiyle aydın. iskas ve dedikodu SERTEL di fade ederek ortaya bir t yialar, rivayetler star, fiskos ve dedikodu silâhından istifade e. derler, Son zamânlarda memleketin iaşe durumu hakkmda bir Taktı dedikodular işidiyor, fiskos ga- Zetesinin hayli revaçta olduğunu Ankar toplenan Büyük mamesinde bulunan maddeleri müzakere etmi; değiştirilmek is: desini tabedildil mi heyete sevki hakkındaki Re. fik İncenin teklifini kahul ede - rek ispirto ile dair kanun liyihasınn; müzakere |, sine geçmiştir. Gümrük ve İnhisarlar Vekili| Raif Karadeniz lâyihenin hazır. | lanması sebeplerini izah ettikten | ünkü TAN GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Millet Megiisi, ve bu arada mMa- &n sonre umu- ispirtalu içkilere Yarrsag/i vabsk Mirapoly » islik an ai Harkof e 7 Mecliste Şarapimalinin Serbest Bırakılması Şiddetli Itirazlara Uğradı Mebuslar, Şarabın Ancak Bir İhraç Maddesi Olarak İstihsali Lüzumunda İsrar Ettiler - İnhisarlar Vekili "Eğer İçkilerin Büsbütün Men'i İsteniyersa Bu Ayrı Cir Mevzudur,, Dedi; 22 (TAN) — Bugün Yarın Saat ö de TEPEBAŞI BELEDİYE BAHÇESİ Garden Yazlık Salonunda Büyük Matine: İBRAHİM ÖZGÜR ve Ateş Böcekleri VARYETE — İKİ CAZ .. .. m . Dünkü Kaza Aksarayda Tramvay Deposu Önüne Düşan Bir Mermi Patladı, 4 Ölü, 13 Yaralı Var vw e e m ği Tramvay deposunun önünde merminin düşerek patladığı yi 7 nie Brezil rezilya kel Ai Açığında zin Dün şehrimizde müessil bir kaza olmuştur. Matmarada ma hevra yapan donanmamızın tec- rübe atışları sırasında uçaksavar toplarından atıldığı kuvvetle muh temel bulunan bir mermi Seat 1430'da Aksarayda tramvay de. su önündeki meydanlığı düş - iüş. o esnada oradan geçenler - den ve Ortaköy - Aksaray Wi görüyoruz. Bunun sebebi sadece halkın küfi de mamış © olmasındadır. derece derece hükümetin, mat- sonru söz alan Sadi Konuk k şarabın taammümü azla içilmesi yüzünden vayınıp içinde bulunan vatandaş lardan 4 ünün ölümüne ve dördü ağır olmak üzere 13 kişinin ya. Merminin düştüğü yerde trar Bir İtalyan Denizaltısı! üyük Bir Amerikan Kruvazörünü Batırdış buatın ve halkın kusuru olmuş. tur, Bütün dünyayı saran ve hu- dutlarımıza kadar dayanan mu. arsam bir harp içindeyiz. Harbe Almanya ile Versaydan daha ağır bir sulhe taraftar olan Lord Vansittart rabın tahribatın da alkollü içkilerle müsavi bulun - duğunu söylemiştir, Nevzad Ayas ise bu kanuna başka bir cepheden hücum etmiş. diğer çök girmiş değiliz, fakat üç senedir harp içinde imiş gibi seferber bir haldeyiz.-Muharip veya bita- raf bütün memleketlerde tesirini gösteren harp vaziyeti şüphesiz bizim de İktisadi hayatımızı sarsıntılara sebep olmuştur Bü. tün dünyada olduğu gib: bizde de pahalılık ve iaşe darlığı baş göstermiştir. Fakat biz, bir ayıp işlemiş gi. bi, bu maişet darlığını ve onu in- taç eden sebepleri halke izah et. mekten çekinmekte âdeta isrer ve inat ediyoruz. Ekmeğin vesikaya bağlanaca- ğını bildiğimiz halde, vesika u- sulünün iatbikine başlandığı gü- De kadar, bunun sebeplerini hal ka izah elmedikten mada, ve- sikuya takaddüm eden günlerde fırmara hücum eden halkın te. lâşını gidermek (işin bu usulün henüz tetkik edilmekte old nu, beyhude telâşa mahal olma. dığm yazdık. Şeker fiyatlarının artmıyacağı hakkında halka teminat verdiğ mizden yirmi dört saat sonra $8. kerin 50 kuruştan 115 kuruşa yükseldiğini ilân etlik. Memlekette kömür buhranı olmadığı hakkında halkâ teminat verdiğimiz günler, kömürsüzlük yüzünden fabrikalarımız ve mü- nakale o Vasıtalarımız sikımtiya düşmüş bulunuyordu. Daha bir kaç gün evvel ekmek tayını yarıya indirildiği zaman bunun bir kaç gün devam ede. ceğini ilân ettik. Halbuki bunun yeni mahsul çıkıncıya kadar de- vam edeceğini bilmiyor muy. duk? * * akikati halktan saklemak istiyenlerin kullandıkları yanlış manlık şudur: Memlekette kömür buhranı veya darlık olduğunu söylemek, harbe girmemiş olduğumuz bal- de harp sıkıntısı çektiğimizi İşaa etmek demektir.. Bu da sulh i- çinde yaşadığımız halde teşkilât işini başaramadığımızı gösterir. Bunu yazmak, ilân etmek, düş mana Zaai ve aezimizi ha. ber vermektir. Bu İse bir nevi vatan hiyanetidir. Eğer Tl mantık doğru olsaydı, şimdiye kadar en acı hakikatleri bütün çıplakliğile milletine haber vermekten çekinmiyen > kurşuna dizmek lâzımdi. Değil İngiltere gibi totaliter memleketlerde kümet milletten hakikati gizle - miyor. Hitler geçen kış çekilen 437, Devami Sa, 2, Sü. 7 n İngiliz Başvekilini vatan haini olarak demokrat memleketlerde, Almanya ve İtal ya gibi diktatörlükle idare cd ie hi İngilterede |“: Münakaşa bl & ven Edilen Mesele /iini demiştir ki Rl “ — Demek ki şarap istihsali mamiş bulunmaktadır. Mütehas Zafer Kazanıldıktan Sonra Almanya Silâhsızlandırılacak Ml ratını rakıdan lar. Binaenaleyh şarabin memle ket dahilindeki «satışını inhisar altıma almak ve hunu ancak bir lâzımdır. karmak ve yabancı Ar Devamı Sa, 2. Sü. 1 Fazla Takyidata Tâbi Tutulmıyacak Ankara, 22 (Radyo Gazetesi) — Müttefikler zaferden emin görün mektedirler, İngilterede, harpten sonraki Almanyanın durumunun no olacağı şimdiden görüşülmeğe başlamıştır. Ortaya iki fikir ahi- maktadır. Birinci fikre göre, harp felâketinde Alman devlet ada: lariyle birlikte Alman milletinin de mesuliyeti vardır. Bindena - ileyh Almanya ile Versaydan da- ha ağır bir sulh yapılmalıdır. Bu fikrin en büyük mürevvici Lord Vansttard'dır. ikinci fikre göre Alman politi. kasırdan Alman milleti mesul #ytulamıyacağı için adulete daya- aan bir sulh tanzim edilmelidir. Emniyet Nazırı Morrison da geçim lerde söyleliği bir nutukta geçen W. wumi harpten sonra Almanyanın mâ. nasız ve intikamcı bir zihniyete maruz 47” Devamı Sa, 2. Sü. 4 Gümrük ve İnhisarlar Vekili Raif Karadeniz -—— Yeni Tefrikamız HİND DİYARINDA KARIŞ KARIŞ. YAZAN» ÇEVMEN: Françis de Croisset ULUNAY Büzünkü harbin en mühim ve en meraklı meselelerinden birisini teskil eden Hindistan tanmak İster misiniz? Muharrir, Hindistanda suhtelif mezhep ve İtikmiların. teba- rüz eltiği yerlerde aylarca kalarak bu şehirlerdeki içti. mai, ahlâki örf ve âdet ve manzaraları tesbit etmiştir Gerek hu müşahedelerini, gerek bütün Hindistanm ruhunu sembolize eden, muharrir, umumi İntibalarını kendine has olan ince üslübiyle ve canlı görüşiyle tarif ve tasvir etmektedir. Aslı gibi gözel bir üdlüp ie lisenımıza gakledilen bu eseri Payartesi gününden İtibaren TAN sütunlarında okuy. caksımz. “ye : saman tir. Nevzad Ayas hükümetin ver &i istatistiklere dayanârak Faki rap istihsalidin 3 milyondan 10 selmiş olduğunu be. nin artmasiyle rakı islihilâki szel sts arkadaşlarımız şârabın Tazar az. bulmaktadır. ihraç maddesi olarak istihsal et- Şarapçılığımızı G İmek Fakat İktisaden (7. erman seviyesine çi. pazarlarda | ii SOVYET TE Kerç'te Rus Kıtaları Şiddetli Tank Muharebesi Bşlamıştır Çeteler 7 Ayda 12 Bin Alman Öldürdü Moskova 22 (A.A, — Bu gece neşredilen Sovyet tehliği: 21 ma- yısta kıtalarımız Harkof i metinde taarruzi bareküita bu Yunmuşlardır. İzyum - Bravven- kova istikametinde — kıtslarımız, faşist Alman kıtak bir hücumlarını püskürtmüşlerdir. Kerç yarım adasında muhurebe yarım adanın doğu kısmında de- vam etmektedir. 19 mayıs günü evvelce bildi. rildiği gibi 27 değil, 20 Alman uçağının tahrip edildiği tesbit e- uçak kaybettik. Hücumlar püskürlülüyor , Moskova 22 1A.A, — Bu sabi ki Sovyet tebliğine e tir. Hızlı bi? karşılık kından takip ederek bir köye gir mişlerdir. Almanlar 470 ölü ile çok sayda malzeme bırakmışlar» dır. g7 DevamıSa.2.Sü. 5 Askeri Çıkarıldı Londra 22 (A-A.) — Vichy'den alınan bir:babere göre içinde 5 bih asker bulunan bir Amer'kan bir tayyare gemisi -bulunmakta idi. dilmiştir. 20 Mayısta 65 Alman uçağı tahrip edümiştir. Biz 23 iri | 'Harkol doğusunda bir kesimde düşman bir karşı hücum yapmış. kıtaları» mız düşmanı pöskürtmüş ve yân Cebelitarık'a Amerikan nakliye gemisi çarşamba günü Cebelitarık'a gelmiştir. Geminin önühde iki muhribin' refekatinde | hava bombardımanlarından hah- Harkof cevhesinde Rus taarruzlarını ve Alman mukabil taar. ! ruzunun İstikametini gösterir harita Li e, Taarruza 300 Tümenle Hâlâ Dayanıyor. Bşlanacak Harkof Ovasında da 70 - 80 Macar Tümeni Cepheye Geldi, İtalya Ağır Davranıyor Kerçte Alınan Esirler 169,198 i Buldu Berlin, 22 (A.A, — Alman or- dulürt komutanlığı tebli yarım adasında çarpışmaların 80 nunu teşkil eden temizleme ha- reketleri esnasında alının 19942 esir bundan evvel bildirilen râ. ok |kamları tamamlamışlardır. Bun» dan başka 34 zırhlı araba, 264 #27 Devamı Sa. 2. 8ü. 6 Cripps'e. Göre İkinci Bir Cephe Sovyetlere En İyi Yardım Almanyayı Bombalamaktır Londra 22 (A:A) — M. Cripps, Avam Kamarasında cereyan eden müzakerelerin #onunda irat et- tiği bir nutukta harp kabinesi azasının bugünkü durumun cid- etini takdir ettiklerini söyle. miştir. Nazır, Almanyaya yapılan Sederken demiştir ki: Azr Devamı Sa. 2. Sü.3 i AçıncıyaKadar Almanlar Yeniden! i23 Şilebin Torpillen- i diğini Bildiriyor Roma; 22 (A.A. —- İtalyan u- mumi karergâhinm hususi teb- Bi: 20 mayısta Berezilya kıyı. nd Barbar'ko,, ismin- iz cenuba doğru ik Amerika deniz vay arabası ve elektrik direği gibi bazı mâniler bulunması iefi, lâkin tesir sahasını tahdit etmiş ve tahribatını da o nisbette önle. miştir. Yaralılar Haseki ve Cerrahpa- şa hastahanetine | kaldırılmışi Ayrıca 8 vatandaşımız. da müda- vatı yapıldıktan sonra evlerine gönderilmiştir. Mermi, Aksarsy deposunun ö- hündeki küçük meydanlığın tam İdeki de: ortasına ve parke kaldırımın ü-İyı zerine düşmüş, bir kaç kaldırım aarruz etmiştir. taşını yerinden fırlatmıştır. O| Denizaltı, himaye gemileri ara- sırada kavisi dönmekte olsn Or-|sından geçerek bir kaç yüz möt- taköy - Aksaray tramvay arabâsİre mesafeden Mariland sıntfin — «ının da camları kırılmıştır. Esa-|dan 32 bin tonilâtoluk ve 406 sen yaralananlardan çoğu tram -|milimetrelik 8 topla müsellâh bir vayda bulunan yolculardandır. |zırkjıya karşı torpil salvosu mt #5 Devamı Sa. 2:Sü. 4 or Devam Sa. 2. Sü. 8 - — Sunler Seçerken PEK YERİNDE BİR TENKİD edelerimizin kavuğu, cübbesi, çakşırı, di viti ile; yı i ri, terbiye ve mek; huylariyle âdetlerinin hep kötü tarafları m belirterek onları utandırıcı mahlükler şek. linde gözönüne sermek modasına artık son ver: sek iyi ederiz. Millet Meclisi kürsüsünde; sayın bir mebüsün bazı yerli filmleri tenkil ederken ileri sürdüğü fi kirler bu bakımdan çok doğrudur ve yaptığımız münasebet- sizlikler “fındık kabuğundan çıkmış, Kabuğunu beğenmemiş, sözüne gerçekten uygundur. Biz o gibi eserlerle - değerli me. busun dediği gibi - milli varlığımıza dl uzatmış ve düşmanla, rumizin “bile eli varmadığını yaparak aleyhimize zararlı bir propaganda havası yarslmış oluyoruz. Yeni nesle bugünkü inkilâbin kıymetini anlatmak için eski hayatımızı sadece bir mâskaralık ve bir ahlâksızlık olarak gös termek zorunda mıyız? Yalnız kölü örnekler sıralanarak ne ta. rih yazılabilir, ne de bir devir canlandırılabilir! “Mukayese,, fay- dalıdır; fakat hiciv ve “mübalâğa,, ancak zararlı olabilir. Genç nesli geçmiş zamandaki soyundan sopundan iğrendirmek ve utandırmak, hele dedeleriyle ninelerini her türlü ahlâk bo İ zukluklarına uğramış birer soytarı biçiminde karşısma çıkara. Tak güldürmeğe çalışmak bir terbiye sistemi sayılamaz. Yeni dür.yada öyle yerler, koskoca dâlar var ki bugünkü şerefli ahi lisinin dedeleriyle nineleri, bir kaç yüz sene önce bu ülkeleri eski dünya hapishaneleriyle umumi evlerinden çıkarılıp sür, gün edilmiş düşkün insanlardı. O nesiller bile çıktıkları dikenli kabuğa dil uzatmıyorlar; dil uzatmak nerede, aksine, büyük babalariyle analarının atıldıkları mubite uymak, yeniden ter temiz insan. olmak için sarfettikleri gayretten onurlanıyorlar! Hattâ bizim, yalnız'bize mahsus &şsiz iğrençlikler sandığı mız, o şekilde yazıp çizdiğimiz saray entrikaları, yeniçeri i& yanları, kardeş katliamları, idamlar, cellâtlar, bütün bu kanl sayfalar A tarihiyle kıyas edilince filtirelenmiş su kadsr hafifler. Meselâ, İngiltere - İskoçya tarihini dikkatli okuyanlar bilirler ki bir VITİ. Henri, bir Marie Tudor, bir Elisabeth devri kraliçelerin » satırla uçurmak, kardeğ oğullarını boğ durmak, kizkardeşlerini fahişe diye kestirmek ve yüzlerce nü, muslu devlet adamlarını ölüme yollamak gibi dramlarla, vah» şiliklerle doludur. Ecdadımız büyük, cevherli sdamlardı. Uzs- ğa gitmiyelim: O maskara eserler oynanırken perde veya sah. neye sahici dedelerimizin canlısmı değil, mezar taşını çikarsak vekar ve heybetinden ödümüz kopar. Mezar taşına kadar kendi heybetini veren, Allahın karşısına bile heybetini kaybetmeden çıkan babalarımıza saygı! ; | İ
