16 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET 16 Mayıs 1942 Fufbolumuzun Galatasarayla Fenerbahçenin pazar günü yapacakları maç münasebetile Sehir = durumıı haberleri Tittik ihracatı Hükumet, spekülâsyona rnâni olacak tedbirler alıyor Hâdiseler ve mütefehhirler NALINA IHEM MIHINA Hava şehidlerimizin huzurunda Pazar günü Galagalibiyetin münhaYazan: tasaray takımı gesıran Galat:saray çende büyük farkla hücum hattile Fener yendiği Fenerlüerle müdafaa hattı arabir daha boy ölçüsındaki mücadeleye şecek. Fener kadro' " ' "~ ' " ' bağlı bulunmadığmı İhracatçı ve ithalâtçı birlikleri umumî suna yeni elemanlar alınmadığma göre, söyliyebiliriz. iki takım arasındaki kuvvet farkının ayİnceden inceye anlatacak kadar mü kâtibliği, Ticaret Vekâletince tiftik için ni nispeti muhafaza ettığini kabul etmek said yerimiz olmadığından tahmınimizı tespit edilmiş olan ihrac fiallannı ilân icab ediyor. Fakat aradaki nıspetin bu şu kısa hükümle bildirmek zorundayız: etmştir. Bu fiatlann tespiti, bu ihrac sefer de beş gol farklı bir netice ile Bugün de durum ve eleman bakımın malımızı alan memleketlerden almakta meydana çıkıp çıkmıyacağı meselesi var. dan rakibinden daha üstün gorüncn Ga olduğumuz mallann fiatlannda görül önleme's Kanaatünizce, Fener kadrosıle Gala latasaray takımının farklı bir galibiyet mckte olan fiat tereffüünü tasaray takımı arasındaki kuvvet farkı, kazanacağına aklımız pek ermıyor. Bız, maksadını istihdaf ermektedri. sarı kırmızılılarm en kudretli göründük beraberliği dahi bazılarının ded'ği gibı Haricden aldığımız mallann devam'ı leri şu son aylarda dahi beş gollük de sürpriz olarak kabul etmiyoruz. fiat yükselmesini ve bundan dogacak ğildir. Esasen bir memleketin birinci sımemleket hayat pahalılığını karşılıyaEjref ŞEFİK nıf kulübleri arasında bu kadar büyük cak olan bu tedbirin iyi neticeler ver*** neticelerle ifade edllebllecek farklar haFenerbahçe . Galatasaray Spor bay mesi gayet tabii görülmektedir. sıl olduğu gün rekabet bütün kıymetini ramı tertib heyetinden: Tiftik ihracat tacirleri istihsal mınkaybediverir. Galatasaray Fenerbahçe Kulüblerimiz arasında 17/5/942 pazar takalarındaki mubayaalannı yeni fiaîrekabetinin ayni hızla devamı galibje günü Fenerbahçe stadında kutlanmak lara göre tanzim etmekle beraber ötemağlubun sigor;alı bir şekilde evvelden üzere bir spor bayramı tertib edilmiştir. denberi görüldüğü veçhila «ırf spekülâtayin edilemediğindendir. Programa saat 14,30 da gcçid resmile tif gayelerle hareket eden ve ihracatçıVaziyet böyle olduğu içindir kl, Iki ta başlanacak, atletizm, A. B. genc ve mü lıkla alâkası bulunmıyan bir takım rafın şansını her karşılaşmada yenlden tekaidler arasında futbol müsabakalan kimselerin sun'î bir fiat yüksekliği yaratacak şekilde harekete geçmeğn kalkışIncelemek mecburiyetini duyuyoruz. yapılacaktır. tslmleri asağıda yazılı mütekaid fut tıklan görülmüştür. Böy!<» bir vaziyetle Pazar günkü maçta Galatasaraylılann karşılaşıldığı takdirde, mubayaa fiatlan çıkaracaklan takım bu defa da Fener bolcu arkadaşlanmızm o gün saat 14 ts Fenerbahçe kulübünde bulunmaları rica ne kadar yüksek olursa olsun tift'klere den daha kuvvetll görünüyor. Yalnız bihükumetçe el konulacaktır. ze öyle geliyor ki, san kırmızılıların hü olunur. Galatasaraydan: cum hatları evvelki tavlarını epeyce Ulvl, Avni, Ahmed Cemal, Mehmed Nafıa Vekili şehrimizde kaybetmiştir. Bizi b u zanna sevkeden Nafia Vekili Ali Fuad Cebesoy, dün şey, Galatasaray forvetlerinin Rumanya Nazif, Âli, Bürhan, Vahi, Hayri, Nihad, lılara karşı gösterdikleri oyun tarzıdır. L. Mehmed, Oberle, Muslih, Mthat, E sabahki ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiş ve Haydarpaşa istasyonunda İsLik maçlannda müspet bir oyun sistemi dıb, Necdet, Halidun, Anf. Fenerbahçeden: tanbul Nafıa müdürü, nafıa erkânı taiçinde neticeli çalışan Galatasarayiılar, Nedim, Hamld. Hasan Kâmil, Kadri, rafmdan karşılanmıştır. Nafıa Vekili. bir Rumenler karşısında sonu gelmiyen kombinezonlarla hâklmiyetlerinı çok de Cafer, Fahir, Ragıb, Cevad, Zeki, Alâ kaç gün şehrimizde kalarak bazı tetkik. fa verlmli bir şekilde ifade edemediler. eddın, Sabih, Bedri, Fazıl, Yaşar, İsmet, lerde bulunacaktır. Vakıa Rumanyalılar buradaki maçlann Sadi, Muzaffer, Reşad, Ömer, Niyazi. Ali Fuad Başgil Berlinden Tertib heyeti da hayli şanslı idiler. Fakat aradaki geldi şans farkını telâfi edecek gibi de çalışMerasim programı mak mümkündü. Gol çıkarmağa elveAlmanya hükumetinin davetile, bey1 İki kulübün bütün sporcularmın rişll vaziyetler, tesadüflerin himmetile iştirakile geçid resmi. nelmilel ilimler kongresine Üniversite kolay kolay çıkmadığı zamanlar plânlı namma iştirak etmek üzere Berline gi2 Galatasaray kulübünün müessisi den Hukuk Fakültesi dekanı Ali Fuad ve maksadlı bir tarzda çahşamadıgunıAli Sami Yana'mn iki kulüb naBaşgil dün akşam saat 19 da Berlinsa, bilhassa Rumen futbolculan karşınıma nutku. İstanbul postasını yapan tayyare ile sında belli ettik. Bazan futbolu oynama 3 Genc takımlar maçı. şehrimize dönmüştür. telâkkimizin çok eskiye aid bir halde 4 B. takımlan maçı. bulunduğuna da şahld olduk. 5 Galatasaray . Fenerbahçe tekaHalk birlikleri için Hücumlarda olduğu kadar müdafaa üdlerl maçı. hazırlıklar 6 Galatasaray Fenerbahçe birinci larda da iyi yer tutmak ve topu yorulBeyoğlu kazası dahüinde halk birlıkmadan, fazla sürmeden sevketmek gıbi takımlan maçı. 7 Futbol maçlan devre aralarmda lerinin kurulması için yarın bütun kaza Balkanlarda bile riayet edilen esaslı "kaidelerl tamamile unutmuş olduğumuz iki kulüb arasında atletizm müsabakaları dahilinde her mahallenin toplantılan Açılış merasiml saat 14,30 da başlıya yapılacaktır. şüphelerinl uyandıracak hallerl de gördük. Bu bakımdarj pazar günkü maçta caktır. Galatasaray . Fenerbahçe maGliiten ekmeğine 150 kuruş Açıköney kuvvetll görünen tarafın atacağı goller çını tstanbulspordan Sami de tesadüflerin iyi tesir yapacağını hesa ldare edecektlr. fiat kondu ba katmak lâamdır. Fiat Murakabe komisyonu dün Bölge Kongre Galatasaray hücum hattının eskl kıİstanbul Spor Kulübü Başkanlığm İaşe müdürü Mümtaz Rekin riyaseti altında fevkalâde bir toplantı yaparak vamından biraz kaybettiğini kabul ey dan: lediğimize nazaran, Fener müdaıaasıuın 9/5/942 tarihinde yapılacağı ilân edi hastalara mahsus olarak Pangaltıda bir evvelki maçlarda olduğu kadar devamlı len kongremiz ekseriyet olmadığından fınnda çıkacak olan glüten ekmeğinin bir tazylk altmda kalmıyacağını da dü 16/5 '942 cumartesi günü Eminönü Hal kilosuna 150 kuruş fiat koymuş ve her hastaya ekmek karnesile 125 gram glüşünüyoruz demektlr. Şu halde bu seferkl kevinde saat 15 te yapılacaktır. ten ekmeği verilmesine karar vermiştir. Eşref Şefik Bugün T A K S İ N Sinemasınde « Yenl ve göriilmemiş 2 büyük fılm birden: Fırıncılar itiraz ettiler Noksan tartılı ekmek yapan 17 fırına verilen unların kesilmesi üzerine fırm sahibleri Belediye İktısad müdürlüğüne müracaatte bulunarak unlannın kesilmesine itiraz etmişlerdir. İktısad müdürlüğü, bu karann Belediye teftiş heyeti tarafından hazırlanan raporlara dayanılarak verilmiş bulunduğunu kendilerine bildirmiştir. LUP E V ELEZ Katherine HEPBURN Karmelita Evleniyor Mevsinıin en son zaferi, en tarafından oynanmış ÖlflÜrOH tarafından oynanmı* saatlik kahkaha ve neş'e filmî. Ask ve ihtiras filmi. Bugün saat 1 de tenzllâth matlne E* T Z Y Jk %M D Jk 9 «J Üsküdar Tramvay şirketi tasfiye kararı verecek *00 Üsküdar Tramvaylan şirketi, yakında bir toplantı yaparak tasfiye kararmı verecektir. Teşekkül edecek tasfiye komisyonu, tasfiye muamelesini ikmal ettikten sonra, Üsküdar tramvaylanmn istanbul Tramvay idaresi tarafından işletilmesine başlanacaktır. ORDULAR ÇARPIŞIRKEN T Ü R K Ç E S Ö Z L Ü Yüzbinlerce kişilik ordulann iştirakile, milyonlar sarfile çevrilen dehşet, ihtiras, harb filmi. N O T : Filmin 15 kısmı birden gösterilecektir. büyük harikalar filmi ML Ll MM A M i i A Mezarlığa bırakılan çocuk cesedi Mecidiyeköyünde Kuştepe mezarlığına altı aylık bir erkek çocuk cesedi bırakılmıştır. Cesed, kısmen parçalanmış haldedir. Çocuğun Blümü ne suretle olduğu otopsi ile tespit edilmek üzere, cesed. Adlî hekim Enver Karan tarafından Morga göndertümiştir. GIZLİ GİZLİ GİZLİ GİZLİ GIZLI EMİR ENİR ENİR EMİR EMİR Memleketlerin mukadderatma hükmeden bir kudret. Vazifenin azametile süslenen bir hayat romanı Fedakârlıktan heyecan alan en güzel eser. Harbden ateş . Akştan ilham alan bir şaheser. Bir yangın Dün sabah saat 5,30 da. Samatyada Büyükkuleli sokagında 89 numaralı kunı kahveci Lâzara aid dükkândan yangın çıkmış ve dükkânla üstündeki oda tamamen yandıktan sonra İtfaiye tarafından söndürülmüştür. göstereceği müstesna bir filmdlr D İ K K A T : MİKİ BAYRAMI devam ediyor. Bu hafta bir birinden eüzel iki M i k i birden 1 MİKİ HOKEY ŞAMPİYONU. 2 gAŞKIN ÖRDEK Bugün saat 1' de tenzilâtlı matine. Bir sandal parçalandı Dün öğle üzeri Şirketi Hayriyenin 74 numaralı vapuru Arna\udköyünde Akmtıburnundan geçerken hasıl ettiği dalgaların tesirile Aliye aid sandal rıhtıma çarparak parçalanmıştır. Sandalda bulunanlar etraftan yetişen sandalcılar tarafından kurtanlmıştır. İNSAN HİÇ BİR YERE TUTUNMADAN Mİ ? HAVADA DURABİLİR SİNEMASI ve TİYATROSUNDA Bunun gibi daha ne görülmemiş şeyler göreceksiniz. Millî piyangonun talihlileri Millî Piyangonun mayıs çekilişinde büyük ikramiye kazanan talihliler belli olmağa başlamıştır. Bu çekilişin büyük İkramiyesi olan 20,000 liranm yarısı Dörtyolda sigara bayii Mehmed Dince, ysrısı da gene Dörtyolda Ziraat Bankası ajans muavini Cahid Aldanmazla Millî Piyango bayii Hüseyin Özenin müştereken aldıkları bilete çıkmıştır. 10,000 liralık ikramiyelerden birincisi Bandırmada Tahmil ve Tahliye hamallarından Rüstem Kıvrak, Murtaza Kıroğlu, Akif Arnak ve Niyazi Oral adlı vatandaşlara çıkmıştır. İkinci on bin liralık ikramiyenin birinci ve ikinci parçasını kazanan talihliler Ankaradadırlar, fakat isimierinin neşrini istememektedirler. 5,000 liralık ikramiyelerin birisi İîtanbulda Beyoğlunda Bahkpazarmda Tiyatro sokağında 23 numarada Gavril Gavrilidis, gene Beyoğjunda Bahkpazarmda 8 numarada Karaalioğlu İzzet Ötkaraya, gene İstanbulda Hamidiye türbesi sokak No. 2 de Receb Özişe çıkmıştır. Zati Sungur almadığı, gözlerin İnanmadığı esrarll hünerlerine devam ediyor. DÖRT YANI BEZ KAPLI BOŞ BİR KUTUDAN BİR İNSAN ÇHUVERİYOB. Suvareler her gece saat 21 de, cumartesi ve pazar günleri matine saat 16 da. Gişeler hergün saat 13,30 dan itibaren açıktır. Telefon: 49369. Aklm f Bu hafta S A R A Y Sinemasmda Büyük bir muvaffakv»'etle Kösterilmekte olan ve LEW AYRES LIONEL BARRYMORE Dilber H E L E N G İ L B E R T tarafından yaratılan Dr. KİlDARE'in SIRRI Güzel. müessir ve hissî dramı mutlâka görünüz. Bugün saat 1 de tenzilâtlı matine ransız tayyarecisi Bleriot 1909 yazında, ilk defa, Fransadan İngiltereye uçarak Kale boğazını geçmişti. Bu 30 küsur kiOndokuzuncu asnen şey, cemiyetimsi lomctrelik uçuşun üstünden 10 yıl gibi Yazan: ı « ^ ^ rm Avrupası, muhbir hayattan ziyade kısa bir zaman geçtikten sonra, 1919 da, telif içtimaî müescemaatimsi bir ya iki İngiliz tayyarecisi Amerikadan İrseselerde vücude geşayışür. landaya uçtular ve Atlas Okyanosunun tirdiği değişiklikier Fakat bu hal, Tön 3000 kilometresini bir hamlede aştalar. neticesinde insanlanies'in bugünkü Al 30 kilometre, 10 yıl içinde, 3000 kilorı şimdiye kadar bağlı bulundukları çe I ladığı manada, cemaatçi ve her rasyo manya karşlsında • kendi fikirlerir.in mctre olmuştu. Tayyarenin bir hamlelik şidli cemaat muhitlerinden ayırdı ve her nalist sosyolog cemiyetçidır denebilir. gerçekleşmesini gören bir mütefekkir» uçuş rekoru, hemen her sene biraz daha ferdi adeta kendi âleminde sultan ha Buna rağmen bu İki içtimaî hayat şek olduğunu söylemekliğimizi icab ettire arttı; şimdi belki 13,000 kilometreyi aşline getirdi. Kapitalist ve ferdci zihni lini sistemli bir surette tasvir ve izah bilir mi? Bu hususta mütefekkirin eli mıştır. Geçen sene, bir İngiliz tayyareyet, iki katlı bir evin üst ve alt kat etme işini, Tönnies'e mal edemez mi mizde vesika olacak hiç bir eseri yok cisi, sabah kahvaltısını İngilterede yelarında oturanlan, bazan en yakın aile yiz? Burada da Comte'la başllyan ve tur. Eşasen fikir kahramanlarile cemi dikten sonra tayyaresine atladı ve Atlas ferdlerini büe birbirine yabancl bir Durkheim'la devam eden hir sosyoloji yetler arasında bu neviden bir gerçek Okyanosunu aşarak Amerika kıyılanna vaziyete soktu. İşbölümünün serpilmesi, çığırmı unutmak caiz değildir. Nitekim leşme münasebeti bulunduğunu söyiervardı; öğle yemeğini Ternöv'de yedikbir bakıma temenniye, bir bakıma ten Alman sosyoloğunun her iki şekil İçin ken çok İhtiyatkâr olmak lâzımdır. Baten sonra, tekrar tayyaresine bindi ve kide değer netfteler doğurdu: Örfler ve İleri sürdüğü seciyeler memleketimizde zan cemiyette olup bitenleri mütefekakşam üstü İngiltereye dönerek akşam an'aneler çözüldü, aile bağları gevşedi. de eserleri çok tanmmış olan Fransız kir'ere mal etmek gayriilmî neticeler yemeğini, sabahleyin kahvaltı ettiği Hulâsa slabildiğine serpilen bir ferd İçtimaiyatçısır.ın «mlhanikî tesanüdlü de doğurabilir. Ekseriya, mütefekkirler yerde yedi. Böylece, bir günden kısa cilik ve ferdci iktısadi zihniyet gitükçj cemiyetler» ve «uzvî tesanüdlü cemi içtimaî hayatta sonrcdan vukua gelen bir zamanda, 19 buçuk saat içinde, Atkuvvetlendi. Derebeylikten ve küçük yetler» tasnifinde bariz bir surette mev ve kendi n'îmlanna yayılan hareket ve las Okjanosunu doğudan batıya, batıdan esnaf rejiminden kurtulan, tirden bü cuddur. propagandalar karşısında biraz müstehzi doğuya doğru, iki defa geçerek yeni bir yük şehirlere ve smai muhitlere, bu Bununla beraber Tönnies'in sojyolo de davranabilirler ve hakları da varmuhitlerde gelişen sınıf ve tabaka zıd jisi, Alıranya kadrosu içinde ve mudır. Meselâ bizdeki «millî vicdan» te rökor kırmış oldu. Insan zekâsmın yadiyetlerine şahid olan Avrupa, gittikçe hitinin derunî ihtiyaclarile karşılaştl iâkkisinin Fransız sosyolojisindeki «mâ rattığı uçak denilen mahluk, bir harikakendisi gibi olan dünya köşelerile bir rılarak yoklanusa kendine mahsus bir şerî şuur = conscience collective» ile dır ve bu haıika sayesinde insan, havalara da hâkim olmuştur. likte başka bir naanzEra aldı. hüviyetle görünecektir. Şöyle ki müte münasebeti, yahud Marxist «cedel» ile Ve hava hakimiyeti artık her hâkimiYirminci asrın başlarma doğru bu fekkir cemaat ve cemiyet şekillerini alâkası olmlyan bolşevik Rusyanın sosmanzaranln çizgileri daha ziyade beli tasvir ederken, için için cemaat haya yalizmie ilişiği nasıl Durkheim ve Marx'ı yetin hâkinıi olmuştur. Hür, müstakil rince biri Fransjz, diğeri ALman iki iç tım tercih etmekte ve cemiyet hayalı tahrif etmekse bugünkü Almanyanın ve millî hâkimiyetine sahib olarak yaicablarından hoşlanmamaktadır. ırkçılık ve jeopolitikle beslenmiş ide şamak istiyen bir millet, mutlaka hava. timaiyatçının hâdiseyi gözönüne aldık nm larını gördük: Durkheim ve Tönnips. 1887 de çıkan eserinın 1922 den sonra olojisinl de Tönnics'le alâkalı bulmak lara hâkim olmalıdır, yoksa havalann Bunlardan evvelkisinin muhitimizce ma. gördüğü rağbet ve sekiz defa basliışı, öylece İhtiyatsız bir hareket olacak hâkinıi olanlara kölelik etmeğe mahlum olan düşüncelerini tahlil etmeyi başhbaşına bir hâdisedir. Tönnies ve tlr (4). Bununla beraber «cemaat» for kumdur. Bundan sonra, ancak havaya başka bir zamana bırakıp ikincisini eie eseri, neden 1919 dan sonra iltifata nail mülünün Alman gencliğine aşılanması hâkim olanlardır ki dünyaya da hâkim almayı faydalı görüyoruz. Bugünkü Al oldu? Kanaatime göre Spengler'in bed ameüyesinde fikirlerinin teyid edici bir olacaklardır. İrinde yaşadığımız harb, manyanın içtimaî hayatlna müessir ol bin sosyolojisinden hasıl olan ümidsiz silâh olarak kullanıldığı ve bu silâhın bu bedahati her gün «iki kere iki dört duğu iddiası İse, Tönneis'ten bahsedi lik, Tönnies'in 1919 Almanyasını gör çok müessir olduğu da inkâr edilemez: eder» den daha kcsin olarak ispat etşinıize ayn bir sebeb teşkil etmektedir. meden 1887 de ortaya attığı fikirlerin Cemiyetler, kendilerinin yetiştirdikleri mektedir. Bu, harbden sonraki banş Filhakika liberal ve ferdci Avrupa ışığı karşlsında ortadan kayboldu. Hat mütefekkirlerin aksiyon vadeden düşün içinde de böyle olacaktır. Çünkü harb gibi sulh de, medeniyet de hava üstiinnm bugün İçine düştüğü buhranı, da ta bu iki içtimaî hayat tarzına verilen celerine yabancı kalamazlar. Iüğüne dayanacaktır. ha Ondokuzuncu asrın son yıllannda İsimlerden biri büyülü bir değer kadikkadi bir gözle gören ve sosj'olojik zandı: Cemaat: Bütün mefkureler «ceİşte 15 mayıs günü, şükran ve hür(1) Tönnies'in başlıca eserleri şunbir aksiyon nazariyesi tasarlamış olan maat» e bağladı ve yaşamaması lâzım îardır: Kritik der öffentlichen Meinung mctle andığunız hava şehidlerimiz, Tönnies'İ, ikinci dünya harbinin en fır gelen ideolojiler «cemiyet» e mal edil (Efkârı umumiyenin tenkidi), 1922; So Türklüğü, göklere hâkim kılmak ülküsü tınall bir zamanında Alrran içtimaiyat di. Tönnies'in fikirlerinden bahseden ziologische studien, c. 3 (Sosyolojik tet için can veren kahramanlardır. Onlarm çılarına biraz yabancı olan muhilimize bir Fransız mütefekkiri, 1919 dan son kikler), 1325; Einführung in die sozio fedakârhğı önünde minnetle eğilirken raki Almanyanın «cemaat» formülüne, tanıtmak pek faydasız olmıyacaktır. logie (İçtimaiyata giriş) 1931; Gemein başkalarının tahakkümü altmda zilletle tıpkl Fransızların «adalet» parolasına 1855 te doğan ve uzun seneler Kiel schaft und Gesellschaft (Cemaat ve ce eğilmemek yolundaki azmimizi hatırlaverdikleri mana ve kıymetin verildiğiÜniversitesinde sosyoloji profesörlüğü miyet) 1935. Tönnies'in asıl sosyolojisi mış ve hatırlatmış oluyoruz. ne işaret etmektedir (3). Bir kısım Alyapan Tönnies'in birçok eserleri arabu son eserde bütün temellerile gösteBir kaç gün evvel Alpullu şeker fabman filosoflarının «kültür» le «medenisında bilhassa «Cemaat ve Cemiyet» rilmiştir. İlk basıllşı 1887 de olduğuna rikasının yanıbaşındaki ilkokulu ziyaret yet» arasında bulduklan tezad, işte bu zikre değer (1). 1887 de neşredilen bu göre diğerlerinin de kaynağmı teşkil ctmiştim. Bu güzel mektebin beş sını«cemaat» ve «cemiyet» şekilleri arasıneser, ancak 1910 da ikinci, 1922 de üçünetmektedir. fındaki erkek yavruların büyük ekscridaki tezaddan başka bir şey değildir. cü basıhşile dünya ilim âleminin dik(2) Bk. F. Tönnies: Gemeinschaft und yeti «büyüdüğün zaman ne olmak istiGerçekten 19191939 arasnıdaki Almankatini çekti. Şimdiye kadar sekiz defa yorsun?» sualime «tayyareci olmak isyanın siyasî, harsî neşriyatmda «cema Gesellschaft, 1935, sf. 23. basîldı. Son defa 1935 te tabedildi. Bu tiyorum» cevahını verdikleri zaman, haat. e verilen ehemmiyet pek büyüktür. (3) Bk. R. Aron: La sociologie allekadar çok okunan eserin ana fikrinin vacılık a.şkının, havalara hâkim olmak Bütün düşüncelcr, bir çeşmeden fışkı mande, 1935, sf. 24. her halde alâka verici olması gerekür. ülküsünün Türk yavnılarının ruhuna ran su gibi, Tönnies'in 1887 deki ese(4) Bu hususta İş'in 5 inci ve 28 inci ^lemiş olduğunu sevincle gördüm. Hemen söyliyelim ki bu alâka, yuka rinden çıktı ve hâlâ çıkmaktadır: İstesayılarına bakılaiblir. rıda Ondokuzuncu asra aid olmak üzeTcvfik Fikretin, re çizdiğimiz tablounun İfadesile birleİnhina tavkı esaretten girand'r şiyor. Muhakemelerine meşhur İngiüz boynuma hukuk filozofu ve «Leviaihan» müeliıfi Hobbes'in bu eserindeki tasvirlerine d a . mısraının anlattığı kadar, hürriyet ve yanarak başlıyan Tönnies, buradan taisliklaline âşık olan bü\ük Türk millcbiî ve sun'î hukuk fikrini alıyor. Fati göklere hâkim olmak için, .uçan milkat bu tabiî hukuk fikri nedir? Bulet. olacaktır ve 15 mayıs günü r u h l a n . rada Alman sosyologunu tabiî hukuknı taziz ettiğimiz hava şehidlerimizin çulardan ayıran bir nokta ile karşıiasayılı kırık kanadlan yerine sayısız kaşıyoruz: Tabiî hukuk, zannedildiği gibi nadlar göklere yükselecektir. tabiatte bulunan bir hukuk olmayıp, tüccarların ve mülkiyet sahiblerinin medenî haklarının mefkure ve millileştirilmiş şeklinden ibarettir. Tabiî ve İptidaî olmak şöyle dursun, bilâkis tabiî ve iptidaî olan bir başka halin çöYedek subay yoklaması zülmesinden vücude gelmiş bulunmakBeşiktaş Askerlik şubesinden: tadır. 942 yedek subay yoklaması 15 şubatta Bu «başka hal. ne olabilir? İşte bu başlamış olup 15 martta nihayet bulmuş (Baş tarafı 1 inci sahifede) Birmanyada: sorgu, bizi Tönnies'in asıl felsefesinln olduğundan ve bu sene haziran yoklakıt'alan tarafından yarılmış olan müstam merkezine götürüyor. ması namile yoklama yapılmıyacağından tahkem Kerç müdafaa hattının orta yeBirkaç gün evvel yazdığunız askeri Tönnies'e göre insanların yaşadıkları rini teşkil eden en kuvvetli Parpaç ke vaziyette Birmanyada önemli askeri ha bu zaman zarfında yoklamalannın yaiçtimaî hayat, kadro ve kalıb olarak simindcn Kerç boğaz ve şehrine kadar rekâtm sona ermiş telâkki olunabilece pılması için subaylar nüfus cüzdanlarile İki şekilde görüîmektedir. Bu şekillerolan mesafe 75 kilometre olduğu gibi ğini yazmıştık. Filhakika Japonlar şi birlikte yoklaması yapılmak üzere acele den biri «Cemaat = Gemeinschaft» Ur. elbet çekilebllen Rus kuvvctleri ba nıali Birmanyayı tamamile zaptettikten şubemize müracaatleri, etmiyenlerin hak Cemaatin vasıfları şunlardır: Birlik ve alanda ardcı muhaıebelcri ettikleri için başka burada geniş bir girinti teşkil kmda 1076 sayılı kanunun maddei mahberaberlik iradesi, ferdiyet duygusunun Kerç şehrinin şimdiye kadar alınmıya eden Çinin Yunnan eyaletine girerek susasma göre muamele yapılacağı ilân yokluğu, cemaat menfaatlerinin üstün rak Alman kuvvetlerinin düne kadar kaçan Çin kıt'alarını Mandalay Çung olunur. tutulması. itikad ve dinlerin hskimiyeti, sadece şehrin yakın önlerine gelmiş ol king yolu boyunca takib etmişlerdi. örf ve âdst hukukunun mevcudiyeti, tamaları tabiidir. Anlaşılan, ilerliyen bir öncü Japoa iırhlı biî tesanüdün varjlğı, müşterek mülKerç taarruzunu akamete uğratmak teşekküiü üstün Çin mukavemet veya duna doğru onlan takibe koyulmuşlarkiyet müessesesi. Müellif, bu vasıf'ıan için değilse de hiç olmazsa hafifletmek mukabil taarruzuna uğrıyarak bidayet dır. Birmanyadaki İngiliz . Hind kuvbelirtmek İçin teşbihler yapıyor ve misaller getiriyor. Teşbih fizyolojiden alın nıaksadile Sovyet cenub otdulan ko te geri çekilmek zorunda kalmişsa da vetleri büyük mikyasta sarılıp esir edimıştır: Uzviyet. Nasıl bir uzviyeıte bir mutanının Harkof bölgesinde ve bu şeh bilâhare geriden Japon kuvvetleri ye lememişlerse de bunlaruı mandalay ve lik ve fceraberlik görülüyor, bütün re karşı taarruza geçmesinin doğru ol tişerek Salvin şehrinin batısında kalan batısında ağır silâh ve malzemelerile uzuvlar bütün için çallşıyorsa ayni su duğunu dün yazmıştım. Bu taarruzun takriben 150 kilometre derinliğindeki mühimmatlarının çoğunu terkettikleri retle cemaat şeklinde de «bütün» duy hâiâ devam etmekte olduğu ve bu ke Çin toprakian yeniden ve tamamile iş ve bu scbeble zayıf bir hale düştükleri gusu parçalara hâkim bulunmaktadır. simdcki Alman kıt'alannın müdafr.a gal edilmiştir. Bu sa\ede İrravadi neh muhakkaklır, İki taraftan Birmanyada çarpışan Misaller içtimaî şekillerden alınmlştır: muharebeleri vermekte bulundukları iki rinin Çin hududunun yakınında şimale Bhamo mevkiinde kuvvetlerin miktarını bilmiyorsak da Aile ve köy. Tönnies bu şekillerin iç tarafın verdiği haberlerden anlaşılmak kıvrıldığı dirsckte 200 üncü Çin tümenine mensub kuvvet Japonların bütün bu işleri yalnız 5 timaî ruhiyatmı tasvir ederken diyor tadır. ki: • Buradaki sosyal hayat, karşılıklı Bu taarruzun muvaffak olmuş sayı lerin çoğu sarılarak inıha edilmiş. tümenle yani takriben 70 bin kişilik tasarruf ve tatminden ibarettir, Müşte labilmesi için Ruslann Harkofu AlmanBu suretle Japonlar, Salvin nehri batı bir ordu ile yaptıklan İngilizlerin verrek tasarruf ve müşterek* tatmin bir lardan alarak Poltava şehrine kadar sahili ve Çungking yolu boyunta iler dikleri haberlerden anlaşılıyor. irade halinde ortaya çıkan, koruma ve ilerlemiş olnıalan iktiza ederdi. Bu va liyerek Mandalay Laşyo Theinni Japonlar iki gün evvel Hindistan Iskorunma İradesidir. İyilikte, fenalıkta, ziyette cenub Alman ordularl grupıle yolu üzerinde bulunan Çin tümenleri tikametinde Mandalayın 230 kilometre dostta ve düşmanda beraberlik güdül merkez orduları birbirlerinden ayrılmak nin Çine olan ric'at yollarını kesdikten şimal batısınad ve Hindistan hududunmektedir (2).> Nitekim ailede «ocak tehlikesine düşeceklerinden doğu cep sonra bu Çin kuvvetleri kısmen esir dan ancak 6070 kilometrelik bir mesaateşi» ve köyde neseb «levha. sı bu besiııde, iasarlanan büyük Mihver ta düşmüşler ve kısmen dje dağıtılmışlar fede Şvegin mevkiine muharebe ederek müşterek iradenin remzi addedilebilir. arruzunun arifesindc, Alman başkuman ve bu dağılanlardan bir çoğu umıımi bir varmiş bulunuyorlardı. Akyabdan, BenBu gibi içtimaî şekilleıde insanlar her danlığı için hiç de arzu edilmiyen bir kumandaya tâbi bulunmıyan çetcler gale körfezi sahili boyunca Hindistanm türlü ayrıhğa rağmen esaslnda birbi durum yaratılmış olur. halinde, Çin arazisine ilerlemiş olan Çittagog hudud şehrine doğru ilerlemerine bağlıdırlar. Henüz «nefis = sub Halbuki üç gündenberi şiddetli taar Japon kıt'alannın gerilerinde dolaşmaleri vâki olmamıştır. Çünkü buna kâfi jekt» fikri belirmemiştir. ruz haberleri verilmesine, hatta Harkof ya, kafileleri vurmaya ve soygunculuk kuvvetleri yoktu. Velhasıl görülüyor ki İkinci içtimaî hayat şekline gelince cephesinin yarıldığına ve buradaki Mih etmeğe başlamışlardır. Yeni Delhi ve ne İngiliz İmparatorluğunun ve ne de bunun adına mütefekkirimiz «Cemi ver kıfalarının ric'at ettirildiklerine dair Çungkingden Japonların gerilerinin Çin Çungking milli Çin hükumetinin 5 J a yet = Gesellschaft» diyor ve şu seci türlü haberler neşredilmesine rağmen kıfaları tarafından kesildiği hakkında pon tümenine karşı Birmanyayı muhayelerle vasıflandırıyor: Ferdî İradenin Harkof hâlâ Almanların elindedir. Hay bir takım haberler yayılması bundan faza edebilecek bir kuvvet ve kudretçıkışı, ferdî duygunun serpilişi, ferdî ret olunacak cihet bu şehrin zaten doğu dır. leri yoktur. menfaatlerin hakimiyeti, felsefî doktrin yarısının Sovyet kıt'alannın elinde buSalvin ve İrravadi nehirleri arasında lunduğu mukaddema müteaddid defa 55, 80 ve 200 üncü Çin tümenlerinin Japolar, Birmanyayı düşmandan t a lerin rağbet görmesi, efkârl umumiyemamile temizledikten sonra ne yapanin zuhuru, zevk ve modanın belir lar yazılmışken bunca taarruzlara ve dağıtılmış olduklan anlaşılıyor. Bunlarilerleme haberlerine rağmen Harkotun dan ancak pek az bir kuvvet Çiuin cakları mcsclesine gelince bunu biraz mesi, akde ve mukayeleye dayanan tebekliyerek bizzat olaylardan öğreuecesanüd, ferdî mülkiyetin gelişmesi. Va hâlâ düşmemiş veyahud Alman kıt'a Yunnan eyaletine kaçabilmiş ve mütelannın burada sarılmamış olmalarıdır baki Çin kıt'alan Birmanyada iınha ğiz. kıalar, modern Avrupamn gittikçe daha ziyade cemiyetleştiğini göstermektedir. ki bu da Rus taarruzunun henüz önemli edilmiştir. Buradaki Çin kuvvetleri zaH. E. ERKlLET Tönnies bu ameliyeyi çok İnce bir su hiç bir netice vermcdiğine bir delil teş ten bunlardan ibaret olduğu için bu kil eder. rette tahlil ediyor. Ondokuzuncu asrın üç tümenin ric'atleri kesilerek bozul22 haziran 1941 de patlıyan doğu har malarile bu bölgede ehemmiyetli mumedenî kanunlarında borc münasebetB ü G U N lerinin yer ahşını, bu «cemiyetlesme ^ bindenberi, Ruslann hiç bir yerde hiç harebeler sona ermiş ve Japonlara yalvergesellschaftung» vetiresile aydınlatı bir önemli askerî muvaffakıyet kaza nız oradan buraya dağılan Çin çetelenamadıklarına ve bahusus külliyetli atlı rini temizleme işi kalmışbr. Şimdi bir yor. kıt'alara malik olmalaruıa ve bütün kısım Japon kuvvetleri, Çinin işgal Şimdi şu sual üzerinde dunnak Is'te Alman uçak, tank ve makineleriııin olunan Yunnan eyaleti bölgesinde rim: Alman sosyoloğunun bu iki tarz Meşhur Polis Hafıyesi dondan uçamaz ve işlemez bir hale Çungking tarafından yeni millî Çin içtimaî hayat formülü orijinal bir bugelmelerine rağmen bütün kış mevsi kuvvetleri vasıtasile kurulan yeni bir luş mudur? Felsefe tarihinde orijinaminde Almanları hiç bir» yerde boza cephe karşısında bulunuyorlar. Japonlite meselesi çok su ve söz götürür bir nıamış olduklarına bakılırsa Harkof Rus lann Burma yolu boyunca Çungking noktadır. Ayni hal Tönnies için de vataarruzundan kendileri için önemli hiç istikametinde ilerlemeleri şimdilik meriddir. İçtimaî ilimler tanhinde an'aneciler, kapall iktısad taraftarlan, lon bir netice çıkmlyacağına hükmedilebi mul değildir. Müthiş sahnelerle dolu büyük ca ve küçük esnaf rejimini övenler, bir lir. Bu taarruzun belki de Rusların Japonlar Mandalayı aldıktan ve bufilm. Baş rollerde : aleyhine çevrilmesi ihtimali vardır. bakıma, cemaat hayatım tasvir etmiradan irravadi ve Çindvin nehirleri boWALTER PIDGEON Doğu cephesinin sair kesünlerinde yunca şimale ilerledikten sonra artık yorlar mı? Keza rasyonalizmi, ferdciFlorence RİCE . John CARROL liği, rekabeti ve kapitalist rejimin me Almanlar bazı yerli muvaffakıyetlerden İngiüz ve Çin kıt'alan arasinda irtiJOSEPH SCHİLDKRANT ziyetlerini öne sürenler de cemiyet ha bahsediyorlarsa da bunlar cephe dü bat kalmıyarak Japonlar İngiüz . Hind Ayrıca : Renkli M İ K İ yatım kasdetmektedirler. Hulâsa her zeltmelerinden iharet olup beklenen bü kuvvetlerini Çindvin nehrniin tamamile Buçün saat 1 de tenzi'.âtlı matine romantik cemiyet âlemi Tönnies'in. an yük taarruz henüz vâki olmuş değildir. batısına atmışlar ve Hiadistaa hudu CEMAAT ve CEMIYET r Ziyaeddin Fahri Askeri vaxiyet \ Şark ve Uzakşarkta harekâtın gelişimi m İPEK'te Son Naceralan Nik Karter'in