1 Mart 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

1 Mart 1942 CUMHURIYET ^ Pasaport sahtekâriart mahkum oîdular J Ankara 28 (Telefonla) Kanun'arımızı, yabancı kelimeler yerine tüıkçeleri konulmak suretile yeni bsştan hazırlamak yolundaki çalışmalara devam ransa, 1940 senesinin ya/ ediliyor. Hasan Sakanm başkanlığmda mevsiminde uğradığı kat' kurulan komisyon Tefkilâtı Esasiye Kahezimettenberi, Mihver dev nunu üzerinde bu maksadla hazırladıletleri ve Demokrasi cephesile nıünase ğı projeyi alâkah makamların tetkikibetlerini idare hususunda bir çok güç ne sunmuştur. Bu tetkiklerden sonra lüklere uğramaktadır. Mihver devletleri lâyiha kat'î şeklini alacak ve Msclise Fransanm Demokrasi cephesile münase sevkedüecektir. Demokrasi cephesine karşı Fransanm durumu K a n u n l a r ımız türkçelestiriliyor nun adı (Anayasa) ya çevrilmekte, Cumhuriyet yerine (Cumhurluk), mebus yerine (Saylav), B. M. Meclisi yerine (Kamutay) kelımeleri konmakta, kanunun maddelerindeki cumhuriyetci, rrülliyetçi ve inkılâbcı kelimeleri (Cumhurcu, milletçi ve devrimci) kelimelerile ifade olunmaktadır. Ayrıca resmî lisan yerine devlet dili, devlet merkezi yerine de başkent kelimeleri konulmuştur. Kanunun bütün maddelerindeki yabancı kelimelerin yerini türkçeleri almıştır. Beşiktaş Fener musabakası Bugün sıkı ve çok gollü bir rnaç seyretmemiz ihtîmalî fazladır Bu günkü Beşiktaş Fener maçının, iki takımm durumu bakımından, heyecanlı ve çok goliü olması beklenebilir. Beşiktaştan Şükrü ile Eşrefin oynıyamıyacakları söyleniyor. İki tarafın mev cud elemanlarına göre kuracakları takımların zayıf ve kuvvetli tarafları vardır. Beşiktaşın şöyle bir kadro çıkaracağını sanıyorurr: Mehmed Ali, Yani, Feyzi, Çaçi, Hüseyin, Rifat, Sabıi, Hakkı, İbrayim, Şeref, iküıci takımdan bıri. Fener de böyle çıkabilir: Nuri, Muammer, Murad, Ayduı, Esad, Ömer, Fikret, Naim, Melih, Naci, Orhan: Yukarıda Beşiktaş kadrosunda isimlerini yazdığım oyunculara bakınca, müdafaanın tecrübeli, fakat bıraz yav^ş, muavin hattının da vasattan yukarı olmadığma hükmedebiliriz. Hücum hr.ttı, verimi itibarile, Şükrünün eksikliğine rağmen fena değildir. Şeref iyi ise Hakkı ile İbrahimin yanında hem kendısi gol çıkarabiUr, hem de onkra gol atUracak vaziyetler hazırhyabilir. Fenere gelince, müdafaası kaleci Ciha dın bulunmaması yüzünden güzel şütlere karşı oldukça zayıftır. Muavin hattı rakibinden bir gömlek fazladır. Hücum hattmda ise, golcü ve yırtıcı elemanı olan Melihin müessir bir şekilde işletilip işletılemiyeceği hakikatsn tesadüflere bağlıdır. Esasen, Melih Fenere girdi gireli onun müessir bir şekilde işletilip iş'.eülmemesi tesadüflere kalmıştır. Bana öyle gelir ki, Fener hücum hattındakiler Melihi oyunun her dakikasmda rakib için bir tehlike olacak tarzda beslemek itinasını gösteremiyeceklerdir. Gene Naci ayağma aldığı topu son saniyeye kadar vermiyecek, gene açıklar Melihe derinlemesine pas veremiyecek kadar ilerliyeceklerdır. Maamafih Beşiktaş müdafaası ağırca olduğundan kıvrak oynıyan Fener hücum elemanları şahsî fırsatlar bulabilirler. Bu yüzden de bu gimkü maç fazla gollü olabilir. betlerini kesnıesini, onların harb sonunKomisyon tarafından hazırlanan proda zaferi kazanacaklarına dair ileri sür je metninde Teşküâtı Esasiye Kanunudükleri iddialara kanarak bir şeyler ummamasıru, hatta kendilerile elbirliği yapmasmı istiyorlar. İngiltere ile Amerika ise Fransanm eskisi gibi Demokrasiye sadık kalmasını, icab edcrse yeniden si 1 1 lâh» sarılarak şimali Airikada IVIihvere karşı harbetmesini, lıiç olmazsa elinde (Bastarafı l inci suhifede) fBastarafı 1 inri «.alıifede) kalan kuvvetleri Mihvere devretmijecek derecede metanet göstermesini istiyor kafileye refakat etmekte olan bir J a gemisne tesadüf etmiş ve Exeter sınıfmpon filosu İle bir deniz mııharebesl ol aan bir kruvazore iki isabet kaydetmeğe lar. muş ve hava karardıktan sonra da de muvaffak olmuştur. Dığer kruvazörler Yarısından fazlası işg~al altında bulu vam etmiştir. kaçmışlardır. nan, siJâhmı bırakan, zayıf ve âciz FranHer iki taraf da zayiata uğramıştır Wake adası açıklannda bir sadan istenen budur. Bu yüzden Fransa Japon filosu geri püskürtülmüştür. Bu Amerikan filosuna hücum ile Mihver devîetleri arasında bir çok hususta başka tafsilât yoktur. Tokyo 28 (a.a.) Imparatorluk umumüzakereler cereyan etmiş, Her HitlerSaat 13 te Cavaya asker çıkanldığı nıi karargâhından bildiriliyor: le Mareşal Göring Fransız ricalile görüş Iıber almmıştır. * Japon tilosu silâhlı kuvvetleri, 24 şumüş ve bu görüşnıelerle bir neticeye vabat sabahı Otori «Wake» adası hizasında Celebes ve Timor'da mücadele rılması istenmiştir. Fakat bu neticeye seyreden iki kruvazör, bir tayyare gemidevam ediyor vanlıp vanlmadığını bilmiyonız. Diğer si ve 6 muhribden mürekkeb bir düşman Batavia 28 (a.a.) Holanda tebli(araflan Demokrasi hesabına bilhassa filosu görmüşlerdir. Adadaki istihkâmın Amerika, Fransa ile temasım idame et ğinde Cebeles'in cenubunda şiddetli mutopları, derhal şiddetli bir ateş açmışlar mekte ve Fransanm Demokrasi cephe harebeler cereyan ettlği kaydedilmekve bir kruvazörde yangm çıkarmışlartedir. sine zarar verecek bir şey yapmamasını dır. Diğer bir muhribe de isabet vaki lemin için çalışmaktadır. Diğer cihetten Sumatranın merkezinolmuştur. Japon bahriyesine mensub haBu iki taraftan hangisinin daha ağır de Banko civannda muharebeler vuku va kuvvetleri büyük bir kruvazore bomhastiğı ve Fransaya yeni bir istikamet bulmaktadır. balar atmışlar ve 5 düşman tayyaresi Timorda mücadele devam etmektedir. lahmil edecck vaziyette olduğu henüz düşürmüşlerdir. Bir Japon devriye gebelirmemiştir. Birmanyada muharebeler cıisi batırılmıştır. Adadaki Japon garniFransa, şiiphe yok ki, Almanyamn Londra 28 (a.a.) Salâhiyetli bir zonunda bir kaç ölü ve birkaç yaralı vardır. Rusya ile harbe tutu r ması üzerine derin rr.?mbadan bildiriliyor: Maznunlar, dün mahkeme bıuarunda Ecnebi memleketlerden sahte pasaportla İstanbula gelmek ve birlikte sahte İngiliz liraları getu\p sürmeğe teşehbüs etmek mevzulu dava; İstanbul ikinci ağırceza mahkemesince dün öğle üzeri karara bağlanmıştır. Polonyada, Çekoslovakyada, Avusturya ve Almanyada yaşıyan ve harb başlayınca oralardan uzaklaşan bazı Musevilerin geçen sene, sahte pasaportla İstanbula geldikleri, , yanlannda sahte sterlin getirip Eürmeğe ' leşebbüs ettikleri haber alınmış, sekizi erkek, üçü kadın olmak üzere on bir kişi yakalanmıştı. Bunlardan bir kısmmın hem sahte pasaportla gelmek, hem sah | te sterlin getirip sürmeğe teşebbüs etnıekten, bir kısmmın da sadece sahle pasaportla gelmekten sorgu hâkimliğince muhakemclerine karar verilmişti. Mahkemece; Alfred Hayim Yansen, Yuliyus Verner ve Arnold Gutentagen'in her iki hareketten dolayı üçer sene yirmişer gün hapse konulmaları, biner lira para cezası ödemeleri, bunlarm hapis müddetini bitirip ceza evinden çıktıktan sonra üçer sene umumî emniyet nezaretinde bulundurulmaları kararlaştırılmıştu. Muhakeme edilenlerden Anton Rap, Josef Vayzer, karısı Alis Vayzer, Rudolf Botner, Elfriyde Berger haklarmda, sahte pasaportla gelmekten birer ay hapis cezası verilip, Alis Vayzer henüz yirmi bir yaşım bitirmediğınden cezası yirmi beş güne indirilmiştir. Kendileri, evvelce mevkuf olarak, bu müdcietleri tamam'.amış'.ardır. Sahte pasaportla gelmekten dava edilen Sanders, Yakob Vays ve Rudolf Botnerin kansı Antonva Botner de beraet kazanmışlardır. 3800 kuruş muhakeme masrafı, aleyh'.erine karar verüenlere müsavi nispette ödetilecektir. Karar, temyiz olunabilecektir. I Müttefikler tebliği I Japon harb tebliği Av rııiKiıuıı Endişesi bir nefes aldı. Çünkii Almanya, kcncîisini bihakkin meşgul edecek geniş bir harbe girmekle Fransa üzerindeki tazyikını hafiflelmiş oluyordu. Daha sonra Amerikanm harbe girmesi de, herhalde Fransaya yeni bir ümid \erdi. Çünkii bu da Alman tazyikını hafifletmeğe yardım edecek, ikinci bir hâdise idi. Fakat Amerika ve Japonyanm harbe prmelerile Demokrasilerin hazırlıksızhklan bir kere daha kendini >.österdiği için Fransa ıımduğu derecedc teselli bulamadı. Bilâkis hâdiseler, onun vaziyerile çok yakmdan meşgul olmayı icab etriren bir seyir aldı. Meselâ Mihver devletleıinin bugünkü hedeflerinden biri miitteıiklcr arasında deniz yolile idame cdilcıı irtibatı her taraftan kesmektir. Atlantik harbi Amerika ile İngiltere arasmdaki irtibatı kesmek için hızlandırılmış bu!unuyor. Malta adasının mütemadiyen bombardıman edilmcsinin sebebi, bu adayı zaptederek Akdenizde İngiliz donanmasına karşı daha şiddstli bir mücadele açmaktır. Japonlar, Sinzapuru zaptederek deniz yollarmın en mühimlerinden birini kesmiş bulunuyorlar. Rangun'un sukutundan sonra Japonlar Bengale kb'rfezine hâkim olacaklar. ve Hind Okyamısunda geniş bir mücadele açmak için imkan bulacaklar. Japonlann Hind Okyanusunda yapılacak mücadeleyi hızlandırmak içiıı Madagaskar adasına da yerleşmek istedikIeri mütemadiyen söyleniyor. Madaçaskar adası Franjaya aiddir ve Japonlar burada yerleştikleri takdirde İngilizlerin Kap yolu vasıtasile yaptıkları münakalutı iz'ac, belki bu münakalâtın biiyiik bir kısmını imha ederler. İngilterenin Kap yolu ile yaptığı münakaleyi iz'ac için kullanılacak diğer bir üs de Dakar, dır. Garbî Afrikanm bu çok miihim merkezi, ALmanlarm eline fceçtiği takdirde İngiliz miinakalâtınm l.arşılaşacağı tehjike çok büyümüş ulur. Fransa. geçen yıl, Japonyanm Hindiçiniyi işgal etmesine müsaade ederek Japonlann harbe gırer girmez biiyiik ınuvaffakiyetler kazanmalarını kolaylaştjrmıştı. Acaba Fransa, bu defa da Madagaskar ve Dakar'm işgaline razı olarak Mihverin yeniden büyük muvaffakiyetler kazanmasına yardım eder mi? Yoksa bu yoldaki taleblere mukavemet eder nü? Fransanm donanmasını ve şimali Afrikadaki vaziycüni, velev muvakkaten, fedaya razı oluy olmıyacağı da a y n bir mesele teşkil eciyor. Fransa bu meseleler üzerinde Amerikayı tatmin etnıek için hiç bir muharib taraf lehinde herhangi suretle fedakârlık kabul etmiyeceğini sdylüyorsa da oııun bu yoldaki teminatı Amerikajı tatminden uzak kalıyor ve Amerikamn Fransa ile münasebetlerini kesmeji diişündüğiine dair haberler geliyor. Acaba Fransa harbi kısaltmaija yardım edeceğini sanarak ve biran evvel sulha kavuşmak istiyerek Mihvere elinden gelen kolaylığı göstermek isüyecek mi? Yoksa bugiinkü dıırumunu muhafaza etmeyi tercih edecek mi? Perde arkasında vuku bulan siyasî manevralarm çoğuna vâkıf olmatiığınnz için bu suallerin cevablarını hâdiselere bırakmaktan başka çare yoktur. ömer Rıza DOĞRUL (Başmakaleden devam) reyan etti. Ne hacet İtalya ve Almanya orada mütemadi asker ve silâh göndermek suretile Franko"nun yardımına koşmakta yalnız ve bilhassa kendi prensiplerini müdafaa ettiler. Nitekim Rusya da gene orada mukabil solculann muvaffak olmaları için a>ni surette çaLştı. O zaman Fransadaki halk cephesi hükumetlerinin İspanyol halk cephesine Birmanyada Sittang nehrinin şarkın Sumatrada Kotangsen i$ga] edildi yardım etmiş oldukları da malumdur. ve da geri ile irtibatlan kesilen mürrm imTokyo 23 (a.a.) Domei ajansının zaten evvelâ İspanyada başlıyarak orada paratorluk birliklerl ordunun külll kıs haber verdiğine göre, Japon kuvvetleri, kanlı maceralara götüren bu halk cepmına iltihak edememişlerdir. Sumatrarun uzak cenubunda Semainka heleri modern Avnıpanuı hayatında şimBu haftanın ilk günlerinde İngiliz ge körfezinde bir Holanda deniz üssü olan di artık tarihe intikal etmiş mühim bir rl çekilme hareketi esnasında bir köprü Kotangsen'i işgal etmiştir. Japon kuv merhale teşkil ederler. başmın zaptı için yapılan şiddetli bir vetleri, bundan başka 20 çubattanberi Bu kısa izahlar 23 ağustos 1939 tarihli muharebe esnasında Japonlann takrl Lampoeng körfezinde Teolog Betong Alman Rus saldırmazlık paktınm gaben İki b:n kişi kaybettiklerl zannedll ile Tanjoe Karang'ı da işgal etmişler rabetini hakkile ve olanca hakikarile d.r. mektedir. tebarüz ettirmek içindir. Antikomintern Rangoon'a taarnız etmek İçin nehrin paktlannın Rusya aleyhtan hareketler General Tojo Şarkî Asyadaki sag ki}*ısında şimcîi mühim Japon kuvüslerin işgal edileceğini söyliiyor olduğuna hükmeden dünya efkârı unıuvet l n ri toplanmaktadır. miyesi o meşhur saldırmazlık paktı karTokyo 28 (a.a.) Japon Başvekili ToLüzon adasmda son vauyet şısmda hayretten donakalmıştı. Muhakjo, «Buyük Asya imar konseyi, nin ilk Vaşington 28 (a.a.) Harblye Nezakak olan şey bunda Hitlcr kadar Stacelsesinde söylediği nutukta Birleşik retinin bild'rdiğine g5re, General Mac lin'in de samimî olmadıklan idi. AnlaDevletlerle Ingiltereye vurulan darbeArthur kuvvetleri son günlerde zap sılan iki taraftan Hitler şarkta aikasınnin çok büyük olduğunu söylemiş ve pîtiklerl ileri mevzilpri henüz muhafadan emin olarak garbda yapacağı ha«Bu darbe o kadar büyüktür ki, bu za etmekteflirler. B'îtaan yanmadasınmağlubiyetin neticesinde tekrar doğrul reketleri muhakkak galibiyctle ve çabuk drı r""'r\re v ıe hızını kavbetiıektedlr. biüreceğini, Stalin ise garbda uzun sümaları imkânsız olacaktır.» demiştir. recek bir harbin diğer kapitalist devletJaponlann s'mdive kadarki Tojo, fazla olarak Japonyanm şarkî leri olduğu gibi faşist Almanyayı dahi gemi zayiata Asyadaki önemli düşman stratejik nokVaşington 28 (a.a.) Amerikan or talarını işgal emelinde bulunduğunu tas yıpratacağını hesab etmişlerdi. Denebilir ki bu zahirî dostluğun altında her dusuna mensub hava ktıvvetlerinin ta rih etmiş ve şöyle demiştir : iki tarafa göre de yekdiğeri asla affetarruzlan netieesinde düşmamn gemi ka. Bu suretle Japonya mücadele kuvmiyen ve sırası gclince olanca dehşetile rıblan şöyledir: vetini artıracak, Almanya ve İtalya ile Muhtemel olarak batanlar: Bir zırhlı. sıkı bir işbirliği yaparak ingiltere ile kendisini gösterecek olan bir husumet bir kmvazör, 2 muhrib, 3 sarnıçlı gemi, Bineşik Amerikayı sulh yapmağa icbar sakh idi. Garbda nmulan sür'at ve kat'iyetle 11 taşıt. bir denlzaltı. dan ibaret olan son hedefin tahekkukuÖnemli hasara uŞrıyanlar: Bir zırhlı. nu görebilmek için müspet askerî hare netice alınamıyarak harbin uzıyacağı ve bir çok cephelerde çarpışmak lâzım ge15 kmvazör, 2 muhrib, 14 taşıt, bir tay ketîeri inkişaf ettirecektir.» leceği anlaşıldıktan sonra Almany.ı aryar? eemisi. kasında bir Rusya yükü bulundııkça başka taraflarda hareket serbestisine malik olamıyacağını gördü. ve diğer mülâhazalardan daha kuvvetli askeri bir zaruretlc şarka teveccüh etmek ıstırarile (Baştarafı 1 inci sahifede) karşılaştı. Böylelikle sadece 1939 ağusfBastarafı 1 inci sahifede) dagaskar'ın ve Afrikadaki stratejik etosunun 23 ünden evvelki vaziyet avdet hemmiyeti haiz toprakların emniyetile Sovyet tebliği etmiş oluyordu. Şark seferi işte hâdiseMoskova 28 (a.a.) Sovyet gece teb alâkadar bulunabilecektir.. lerin zorile dünyayı şasırtan tezadlannı Tebliğde görüldüğü üzere, 10 şubatta ortadan kaldırarak bu sartlar altında liği: 27 şubatta kıt'alarımız cephenin muh Ruzvelt Mareşal Peten'e şahsî bir me meydan almıs ve ileri götürülmekte butelif kesimlerinde şiddetli çarpışmalar saj göndererek Libyadaki Mihver kuv Iunmuş olan bir seferdir, ki en doğru yaptıktan sonra bir çok meskun mahalli vetleri emrine verilmek üzere anavatan ifadesile ona askerî bir zaruret demek işgal etmişlerdir. Düşman teçhizat bakı Fransasından şimalî Afrikaya malzeme muvafık olur. mından ve bilhassa asker bakımından gönderildiği haberinin Birleşik Amerika Ancak alâkadarlar için o askeri bir hükumetine ulaştığını söylemiştir. Bu ağır kayıblara uğramıştır. zaruret olabilir. Fakat Avrupa şark sahmesajda eğer Ruzvelt, düşmana her 26 şubatta hava muharebelerinde 3 nesinde yalnız zamanui en kuvvelli iki hangi bir yardım yapıldığına emniyet düşman tayyaresi düşürülmüş ve hava ordusunun değil, neticesi kıt'anın hayahasıl edecek olursa bu vaziyetin Biralanlarmda 16 düşman tayyaresi tahrib tı üzerinde derin tesirler gösterecek iki leşik Amerika ve Fransa milletlerinin edilmiştir. Yekun 19 dur. Biz 5 tayyare arzularına aykırı olacağı ve her iki mil rejimin çarpışmakta olduğuna dikkat kaybettik letüı emellerile âkıbetleri bakımından ederek muhtelif düsüncelerle için için 27 şubatta hava muharebelerinde 3 felâketli bir mahiyet taşıyacağı belir ürpermekten hâli değildir. düşman tayyaresi düşürülmüş ve Mos tilmektedir. Fransanın bu mesaja verİngiliz Hariciye Nazırı Anthony Eden kova civannda tayyare karşıkoyma diği cevab, Vişi'nin harbci devletlerden iki ay evvelki Moskova seyahatinden dötopçusunun ateşile 3 tayyare tahrib e hiç birisine hiç bir askerî yardımda bu nerek oradaki konuşmalannı anlattığı ve dilmiştir. Bu suretle Moskova civarın lunmıyacağmın teyidi olmuştur. müstakbel sulh için müttefik Rusya ile da topyekun 6 Alman tayyaresi tahrib lıenüz anlaşılacak noktalar bulunduğıtnu Amiral Leahy istifa mı etti? olunmuştur. Vaşington 28 (a.a.) Dün gazetecıler söylediği zaman bütün Avrupa kıt'ası Rumenler ağır zayiat verdiler toplantısında Ruzvelte şu sual sorul üzerinden sanki bir endişe ve hcyecan dalgası geçti, ve İngilterenin Moskova Moskova 28 (a.a.) Cuma günü ak muştur: büyük elçisi Sir Cripps'in Londraya ge« Alman kontrolu altındaki Paris şarm neşredilen bir Sovyet tebliği ekinde, bir Rumen piyade tümeninin ta radyosu büyük elçi Leahy'nin Mareşal lerek Rusyaya mümkün olduğu kadar mamen bozğuna uğradığı ve bir Alman Peten'den Fransız donanmasınm her fazla yardım esasında vatandaşlarmı piyade tümeninin ağır bir mağlubıyete hareketinde daha evvel Birleşik devlet tenvir ve ikna maksadile verdiği bazı uğratıldığı haber veriliyor. Son bir kaç ler hükumetının muvafakatinin alınması izahlar bütün Avrupada dikkatle takib gün zarfında cenub cephesinin bir ke istediğini ve Mareşalm verdiği red ce olundu. büyük elçilik siminde Alman kumandaniığı tarafın vabı üzerine Amiralın Ve diyebiliriz ki vaziyetlerin ister isdan harb sahasma getirilen taze Ru vazifesinden istjfa ettiğini bildirmiştir. temez sürüklendiği yeni safhalan takib men ve Alman ihtiyat kuvvetleri Sov Bu haber hakkında bize ne söyliyebiür ederken Avrupa milletlerinin dikkatleri yet kn'alarına karşı bir mukabil taar siniz? kadar endişeleri de artmakta devam ediM. Ruzvelt şu cevâbı vermiştir. ruza geçirilmişlerdir. yor. « Bu haberin Alman radyosu taraSovyet kıt'aları düşmana yandan hüAlabildiğine karışık ve karanlık bir cum ederek onu hırpalamışlar ve kar fından neşredümiş olması sualinize bir istikbale karşı Avrupanm tatmin oluncevab teşkil edecektir.» makarışık ricate mecbur etmişlerdir. mak ihtijacı içinde çırpındığı gözle göDüşman harb meydanmda takriben rülen ve adcta elle tutulan bir hakikat7500 ölü bırakmjştır. Ruslar tarafından Türk veterinerler kongresi tir. alman ganimetler arasında 30 top, 35 Ankara 28 (Teleforüa) Birinci Türk YUNUS NADİ mayın topu, 638 tüfek, 10 rr.itralyöz, 36 veterinerler kongresi nisanm 15 inde An otomobil, 70,000 tüfek mermisı ve külli karada toplanacaktır. Bir hafta devam yetli miktarda daha başka malzeme edecek olan kongrede hayvan sağlık raFilibe fuarına iştirakimiz vardır, 27 top ve 40 mayın topu tahrib bıtası ve haj'vanatı ıslah kanunu, niedılmiştir. Esirler alınmıştır. Bulgarları sevindirdi zamname ve talimatnamelerinin tatbl Fen Fakültesi dün gece yandı (Baştarafı 1 inci sahifede' hasredilmiş, bu arada lâboratuardakı eşyanın kurtarılmasına başlanmıştır. Binamn yağlı boya olması ve ilk ateş çıkan odaya dumandan girilememesi, ateşin ilk hamlede bastırılmasına imkân vermemiştir. Yangını haber alıp gelen penc Üniversiteli talebenin de gayretile lâboratuarlardaki eşyanın müh'm bir kısmı çıkarı'mıçtır. edebiyat, felsefe, tarih şubelerinin eşyası bir kaç gün evvel tamamen Dolmabahçe resim sergisi binasına nakledilmiş olduğundan yangının zaran bu bakımdan az clmuştur. Tahkikat yapılıyor Yangın başladıktan blraz sonra Üniverslte Rektörü, Polis müdür muavini Demir, Muddeiumum! mua\inlerlnden Necati Kütükçüoğlu. poils birinci, ikinci şube müdürleri, diğer polis erkânı. yangm yerine gelmişler ve İcab eden tertibatm alınması hususunda emlrler vermlşlerdir. Polis ve Jandarma emniyet ve asayişln temini hususunda faal bir rol oynamıştır. Ateç genişliyor Ateş, yavaş yavaş, binanın merkezine de sirayet etmiş, İstanbul ve Beyoğlu itfaiyelerinin, Beyazıd havu*zundan bol miktarda su temin etmelerine rağmen a u . •b kısımların söndürüla mesine ve ateşın mevziî bir şekilde tahdid edilmesine imkân hasıl olamamıştır. Saat 23.20 de yangın, binanın hemen her tarafına sirayet etmiş bulunuyordu. Koca binadan fışkıran alev sütunları, Lâleli tarafma doğru esmekte olan rüzgârın tesirile kıvılcımlarım o kesimdeki evlerin üstüne doğru fıılatıyor, itfaiye, ateşin başka binalara geçmesine mâni olmak üzere bütün gayretini teksif etmiş bulunuyordu. Saat 23,30 da bina dahilinde bir patlama oldu. Ateşin yakmlarına kadar sokulmuş olan seyirci halk, bu sadme üzerine bir panik halinde Beyazıda kadar ricat etti. Zabıta kuvvetleri de bundan sonra halkı, ateş civarına sokrnamak için tertibat aldı. Bu sırada askerî tıbbiye talebesi, kafile halinde gelmişti; genclerimiz lâboratuarlardaki eşyanın kurtarılmasında büyük yararlık göstermişlerdir. Şimalî Fransaya • Kâğıd üstündeki hesablara göre, Beşiktaşın şansmı biraz yüksek buluyoruz. Fakat Fenerli Melih iyi çalıştmZabıta ve adllye, gece sabaha kadar lırsa bu fark telâfi edilebilir. yangının sebebi hakkında tahkikatla Tekrar ediyorum; Beşiktaş hücum meşgul olmuştur. Ateş çıktığı vakit bina hattı beraberlik ve müessirlik bakımındahilinde iki hademenin bulunduğu ve dan bir kaç gol çıkarabilir. Buna muyangından kurtuldukları tespit edilkabil müdafaası ağır olduğundan F e miştir. ner hücum hattının beraberliğine olHakikl sebeb ve zarar. zlyan miktan masa bile şahsî manevralarma aldanabugün anlaşılabilecektir. bileceğinden bir kaç gol yiyebilir. Bu fikirledir ki, maçın çokca gollü olacağına ihtimal veriyorum. Ingiüz paraşüfçiileri inerek bir Alman dlnleme yerini lahrib ettiler Londra 28 (a.a.) Amlrallık ve Hava Nazırlığı tarafmdan neşredilen müşterek teblığ: ingiliz deniz. kara ve hava kuvvetlerinin yaptıkları müşterek bir harekette Fransanın şimal kıyısın'da bulunan mühim bir tayyare dinleyici merkezine muvaffakıyetle hücum edilmiştir. Hava yolile nakledilen bir tümene mensub paraşütçüler, İngiliz hava kuvvetleri bomba tayyareleri tarafından yere indirilmiştir. Bunlar, vazifelerini muayyen zamanda bitirmişlerdir. Paraşütçüler, vazifelerinin son kısmında .piyade tarafından yardım görmüşler ve İngiliz bahriyesi tarafından geri getirilmişlerdir. Esref ŞefOt Mektebler arasındaki futbol maçları Dün mektebler arasındak; fuıbol maçlarına Fenerbahçe ve Şeref stadyomla rmda devam edilmiştir. Fener stadında: Taksim, Şişü Terakki lisesini 30, Ticaret lisesi, Bölge San'at okulunu 10 yenmişlerdir. Şeref stadmda: Işık lisesi, Muallün mektebini 101 yenmiştir. Haydarpaşa lisesi de, Boğaziçi lisesini 10 mağlub etmiştir. r Şark cephesi ı Amerikadan Vişi'ye son ihtar... harekatı ' Binadaki evrak kurtarılamadı Ancak yangın, büyük binanın Vezneciler cephesine sirayet edince, buralardaki odalarda bulunduğu söylenen talebeye aid evrak, vesikalar ve diğer matbuaları kurtarmak mümkün olamamıştır. Saat 24 te binanın hiç bir yerinde ateş almıyan kısım kalmamıştı. Üst katların ankazı, orta ve alt katlara döküldükçe yangm genişliyor, üfaiyenin dört taraftan sıktığı sular, alevle do'an hava içinde buhar haline gelerek k3ybolup gıdiyordu. Saat yarımda vaziyet tavazzuh etmişti. Ateşin başka binalara sirayetinin önüne geçilmiş ve Zeyneb Hanım konağını kurtarmak kabil olamadığmdan onu kendi âkıbetile başbaşa bırakmak zarureti hasıl olmuştu. Binanın ahşab kısımlan yana yana nihayet alt katta bir kor halinde toplanmış, eflâke ser çeken alev sütunlan azalmış. bütün İstanbul muhitmi kırmızı bir örtüye saran dumanlar azalmıştır. Japon Rus münasebatı gerginleşmiş f Baştarafı 1 inci sahifedei Japonlar adadan <taşmağa> devam ettikleri takdirde muhafaza tedbirlerinia güçleşeceginl söylemiştir. Japon ataşemlliterinln cepheyi zlyaretine bir kaç haftadanberl müsaade edilmempktedir. Moskova ile Tokyo arasında daha bazı gerginlüc alâmetlerl kaydedilmektedir. Okhatsk denizi istikametlnde bazı stratejik noktalara doğru geniş ölçüde Rus hareketleri yapıldıçı ve Sakalln'l karadan a p r a n Tatar körfezinin son 48 saatte mayln dökülerek kapatıldığı büdirilmektedir. Alman tebliği Berlin 2S (a.a.) Teblığ: Fransanm şimal sahilınde bir takım paraşütlü İngiliz avcılan, dün gece yere inmişler ve küçük bir sahil keşif müfrezesine hücum ettikten iki saat Eonra Alman mukabil tedbirlerinin tazyikı karşısmda deniz yolüe ceki'mislerc'ir. Halkta heyecan Bu yangın, İstanbul tarafında büyük daha batınldı bir heyecan uyandırmıştır. Ortalığı kapBerlin 28 (a.a.) Tebliğ: Alman delıyan kızıllık, uzaktan, yakından herkesi nizaltıları, Atlantikte topyekun 42.000 yangın mahaîline çekmiş, Beyazıd meytonilâtoluk 5 gemi batırmışlardır. D : §er danı, Direklerarası. Lâleli caddesi büvuk iki büyük gemi torpille hasara uğrainsan yığınlarlle dolmuştu. Rüzgâr. Lâmıştır. leliye doğru kıvılcımlar saçtığından buBir Amerikan gemisi battı radaki evlerden eşyalar toplanmış, bir kısım apartımanlar tamamen boşaltılVaşington 28 (a.a.) Tebliğ: W. D. mıştır. Anderson sarnıçlı gemisi, Atlantik sahiü Zeyneb Hanım konağındaki coğrafya. aığında torpillenmiştir. Atlantikte 5 müttefik gemisi Japonlann Moskova elçisi istifa etti Tokyo 28 Ca.a.) Askerî bir kaynaktan bildirildiğine göre, Japonyanm Mosokva büvük elçlsi General Tatekava sıhhî pebeblerden dolayı istifa etmiştir. Yerine İmparatorun tasvibile Hariciye Nazırlığı müşaviri Nâmtake Sato tayin edilmiştir. M. Namtake Sato elçllik rütbeslle büyük elcililc müşavirliğine tayin edilen M, Goro Merisina ile birlikte Moskovaya hareket edecektir. YENİ CIKAN KİTABLAR • AYIN BİBLİYOCRAFYASI ÜNTVERSİTE KİTABEVİ, yakmda. bu isim altında aylık bir mecmua neşrine başlıyacakfcr. Son bir ay, zarfında çıkmış her türlü neşriyatın tam bir listesini ihtii'a edecek olan bu mecmuada, eserlerin müellifleri, sahife adedleri, fiatları ve satıldıkları yer gösterileceği gibi muhteviyatları hakkında da izahat verilecektir. Mecmuada, syrıca, okuyucuların kitablar hakkındaki suallerile bunlara verilecek cevablar da bulunacaktır. Mecmuanın 12 sayı itibarile yıllık abonesi 60 kuruştur. Profesör Ziyaeddin Fahrinin konferansı Eminönü Halkevinden: 2 mart 1942 pazartesi günü saat 17.30 da Prof. Zivaeddin Fahri Fmdıko£lu tarafından Evimiz salonunda (Zw& Gökaln> mevzuunda bir konferans verilecektir Bu konferans İçin davetiye yoktur. Eminönü Halkevlnden: Müidetidolmuş bulunm şube komitelerinin 4 marttan itibaren seçimleri yapıl^cpgmdan Evimize kavıdlı sayın azalann subelpr : nin se'vm çünlerinde hazır bulunmaları 11^1 olunur. Millet Neclisi Reisi Ankaraya avdet etti Ankara 2S (a.a.) Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülhalik Renda bugün eksprese ilâve edilmiş hususî bir vagonla İzmirden şehrimize avdet etmiştir. İstaSyonda Riyaseticumhur namına Umumî Kâfib Kemal Gedeleç, Başvekil Doktor Refik Saydam, Dahiliye Vekil; Faik Öztrak, Meclis ikinci reisleri ve İdare âmirleri. Riyaseticumhur Bpşyaveri Celâl Üner, Hususî kalem müdürü Süreyya Anderiman ve sair bir çok yüksek zevat tarafından istikbal edilmiştir. Macar genelkurmay başkanı Peştede katile alâkah mevzular görüşülecektir. Budapeşte 28 (a.a.) Sofyada yaptığı resmî ziyaretten dönen Macar genelkurmay başkanı Szombathely Budapeşteye gelmiştir. 10,000 Fransız esiri iade ediliyor Compîegne 28 (a.a.) İade edilen esirleri hâmil bir tren gelmiştir. 9 tren daha beklenmektedir. Bu trenler 10,000 esir getirecektir. Plovdiy 28 (a.a.) Pilibe fuarına memur Ticaret Odası reisi tarafından verilen çay ziyafetinde Filibe valisi ve muavini, belediye reisi, milll banka umum müdürü ile konsolosumuz hazır bulunmuşlardır. Karşılıklı nutuklarda vali, belediye reisi ve Ticaret Odası reisi Türk hükumetinln müs:akil paviyonla fuara iştirakinden dolayı derin memnuniyet hissettiklerini ve Türk Bulgar dostluğunun tarlhî bağlara müstenid bulundu ğunu hararetle izah etmişlerdir. Bu samimî nutuklara komiser, verdiği cevabclr. ayni hissiyatı etraflıca tebarüz ettir miştir. Türkiyenin Filibe fuarına işti ralii büyük alâka uyandırmaktadır. ÜNİVERSİTE Küabevi Ankara caddesi, İstanbul Bugün MELEK sinemasmda* Dünya filmciliğinin iki jahane yıldızı Konsre Tüberküloz c°mivetindenr Tüherküloz cfmivpti avlık tonlantısım 4 mart carsamba eünü saat on sekizde i Etıbba Odasında yapa Tramvaylarda tenzilâtlı biletler Tramvay idaresi, halka bir kolaylık olmak üzere yeniden tenzilâtlı tramvay karneleri çıkarmışür. 26 bileti muhtevi olan bu karnelerın birinci mevkie aid olanlan 200, ikincî mevkie aid olanlan ise 125 kuruştur. Karneler, bu sabahtan itlbaren satışa çıkarılacaktır. Jeanette Mac DONALD Nelson EDDY tarafından nefis bir surette yaratılan Yüksek fiatla mal satarken Zeki isminde bir terzi, Piat Murakabe bürosuna müracaatle kendisine bir simsann yüksek fiatla mal satacağını bildirmiştir. Bir memur tezgâhtar gibl bu terzide vazife almış, Aran ismindeki bu stmsar fahiş fiatla seten ve telâ satarken yakalanmı§Ur. BİRLEŞEN GÖNÜLLER Acıklı vefat Eczacı . Itrlyatçı Necibbeyin hemşiresi Bayan İSMET uzun zamandanberl müptelâ olduğu hastalıktan kurtulamıyarak dün akşam vefat etmiştir. Cenazesi bugünkü pazar günü Rumelihisarında Necibbey yalısından kaldırılarak: aile kabri&tanma defnedilecektir. Tamamile renkli... Zengin ve muhteşem sahneler... Büyük muazzam... İlâhi bir mevzu ZEVKİNE .. GÜZELLİĞİNE DOYULMIYACAK BİR SAHESER... Bu pror ?<n çarşamba akşamına kadar devam edecektir. Bugün saat 11 de tenzilâtlı matine.