31 Ocak 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

( AVRUPANIN İKBALİ ) Içinde Osmanlı Imparatorluğunun yükseliş ve alçalışı en büyük mevki tutan bu kitab, her Türk münevverinin dikkatle okuyacağı bir eserdir. Yeni çıkmıştır. Tevzi yeri Cumhuriyet Matbaası ve Ankara caddesinde Üniversite Kitabevidir. Fiaü 100 kuruş. Ustünlüğü ve Düşkiinliiğü •• ASYANIN 18 İI1Cİ VIİ SaVI : 6 2 6 9 umhuri Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet. İstanbul Posta kuhısu: İstanbul No. 246 Telefon: Baçmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 f ^ Cronin'den^^^^fc aer Rıza ŞAİB JCA CC İT%P Son yılların bütün dü^B Kajen meşhur, en mühim tanırffl J^^manı İkinci basımj Tanesi 100, cildü 1 runma Kanunu Tadilâtı V I 942 V Ahmed Halid Btabevî y dünkü Mecliste hararetli müzakerelerden, Başvekilimizle üç Vekilin mühim beyanatından sonra tasdik edildi "Bundan evvelki harbin misallerini asla yaşatmıyacağız l Sovyetlerle Japonya Arasında I oskovada Japonyanın ForI mose adasında bazı hazır} lıklar yaptığından şikâyet olunarak bu memleketin Uzakdoğudaki Rus topraklannı da ihtiva eylediğinden bahsedilen genişleme plânlan az çok çiddetli bir lisanla tenkid olundu. Düne kadar Rus . Japon münasebetleri Matsuoka'nuı Avnıpa seyahati dönüşünde Moskovada akdetmiş olduğu saldırmazlık paktına dayanıyor ve iki tarafın tutruğu hareket hattı bu esasa uyuJordu. Japonyada Rusya ile kendisi arasındaki münasebetlerin o saldırmazIık paktı mucibince gayet düzgün olduğu defalarla lekrar edilmiş, AngloSaksonlarla pek sıkı anlaşraa ve bağlanmalanna rağmen Sovyetler de Japonyaya harb aemak şöyle dursun hatta eiyasî mtinasebetlerini de kesmemişlerdir. Fonnose'da bu vaziyeti değiştirecek ne gibi Japon hazırlıkları yapılabilmiş olduğunu bilraiyoruz, ve harbin şimdiki safhasında Rus Japon münasebetlerinin bozulabileceğine akıl erdiremiyoruz. Çiinkü her biri başka yerlerde büyük işlerle meşgul olan iki tarafın da menfaatleri bu sıralarda dostça münasebetlerini bozarak bir de kendi aralannda müsellâh ihtilâfa gitmemelerini icab ediyor. Her halde Fonnose'da yapıldığından bahsolunan hazırlıklar askerî mahiyette şeyler olmıyacaktır. Çünkü Japon takımadalan zincirinin en alt taraiına ve Çin denizi şarkına dıişen Formose Japonyadan Rusyaya karşı askeri hareketlere üs vazifesini görecek bir mevki olraaktan uzaktır. Japonyanın daha şimalde sarki Siberyay» daha yakın başka adaları vardır. Hem bu türlü düşüncelere zaten niçin mahal olsun ki Japonya Asya karasında Sovyetlerle hudud birliğine maliktir. Kora yarımadasına Japon kontrolu altındaki koca Mançııko İmparatorluğu ilâve olunmuştur. Bu memleket Rusyanın şarkî Asya topraklarile kucak kucağadır, ve harb halinde bulunan Japonyamn Rusya ile iyi münasebetlerine rağmen Mançukoda ihtiyatî bir tedbir olarak oldukça külliyetli asker bulundurduğu da kimseye sır değildir. Bn kuvvet yüz elli bin olarak tahmin ediliyor. Görülüyor ki askerî tedbir olarak Moskovayı kuşkulandırtnak için Fonnose'da yapılacak bir iş yoktur. Olsa olsa Formose'da Japonyanın genis Uzakdoğu plânı etrafında ınahiyeti bizce meçhul bazı tezahürler görülmüş. olabilir. Pravda gazetesi Japon plânının merkezi Formose olan ve şarkî Siberya Ue birükte Avustralyayı da içine alan 8000 kilometrelik bir daire şeklinde tasavvur edildiğini yazıyor. Gerek bu garete ve gerek Moskova sözcüsii Japonyayı ilk muvaffakıyetlerden sarhoşlanarak hayale yelken açmakla itham ediyorlar. Böyle dahi olsa Japonyanın hayalini hakikat gibi farzederek bu sıralarda Rusya ile bozuşmağa gidebileccğini kabul etmek bizce gene mümkün de|ildir. Plânı ne olursa olsun Japonya azimli beyanat "Türk parasııtın kıymeti daima yerindedir, bir altını bin kâğıda dahi alsalar hiç bir kıymeti yoktur,, «Türk milletinin kemaline itimadımız vardır, onun herhangi bir tarzdâ üzülmesine ve zora maruz kalnasına taraftar değiliz» Ankara 30 (a.a.) Büyük MUlet Meclisi bugün Şemseddin Günaltayın reisJiğinde iki celse akdetmiştir. Birinci celsede, encümenin teklifi kabul edüerek millî korunma kanununun bazı maddelerini değiştiren kanun lâyihasının müstacelen ve tercihan müzakeresine ba^lanmtştır. Kanunun heyeti umumiyesi üzerinde cereyan eden mü^akeje^er esnasuıda. B.aşvekU tioktor Befik Saydamın beyanatmdan sonra Ticaret, Maliye ve İktısad Vekilleri de sırasile söz alarak ileri sürülen mütalealar hakkında izahatta bulunmuşlardır. Kanun, neticede kabul edilmiştir. Başvekil doktor Refik Saydam bu münasebetle aşağıdaki nutku söylemiştir: Dünkü Meclis içtimaında söz söyliyen Vekil ve meb'uslanmızdan bazılan: Ticaret Vekili Mümtaz Ökmen, Maliye Vekili Fnad Ağralı, General Naci Tınaz (Bursa). Refik İnce (Manisa), İktısad Vekili Sırn Day Meclis heyecanlı bir gün yaşadı Fevkalâde şartlar karşısında halka ve münevverlere düşen büyük vazife ehemmiyetle belirtildi Meb'uslarımız, yeni tedbirler üzerinde geniş münakaşalar yaptılar i Başvekilimizm nutku BaşTekilimİB Doktor Refik Saydam, Meclis kürsüsünde nutoklanndan blrini irad ederkeo. < Arkadaşlar, bu kanunun müzakeresl doîayısile söz almak niyetinde değildim. Bir çok arkadaşlar. mesele üzerinde güzel güzel görüştüler. Zaten Büyük Millet Meclisinin en büyük vasfı, böyle mühim anlarda daima beraber ve millete ders ve misal verecek şekilde konuşmaktır. Gene o günü yaşıyorduk, ama araya bazı hâdiseler kanştı ve söz almak mecburiyeti hasıl oldu. (Arkası sahife 3. siittrn 5 te) Ticaret, Maliye ve iktısad beyanatı Ankara 30 (a.a.) Büyük Millet M e o lisi bu gün Şemseddin Günaltayın reİsliğinde iki celse akdetmiştir. Birinci celsede, millî korunma kanununun bazı maddelerini değiştiren kanun lâyihası encümenin teklifi üzerine tercihan ve müstacelen müzakeresine geçilmiştir. Kanunun heyeti umumiyesi üzerinde müzakere cereyan ederken Refik İnce (Manisa) söz alarak, milli korunma kanununun ıstırablardan doğması (Arkası sahife 2 sütun 1 de) ( İngiliz • Aaerikan | 1 tebliği 1 Japon harb | Sovyetlerin tebliği 1 neşrettiği İngilizler hususi tebliğ Singapurun ric'at ediyor «Kıt'alarımız Cenub kapılarında Nazizmin 9 Adolf Hitler, hitabet kürsüsünde Singapurda ışıkların c e p h e s i n d e 100 Şehrin 18 kilometre kilometreden fazla şimalinde Kulaiyi söndürülmesi ilerlemistir» emredildi zaptettik ncu yıldönümü Atlantik ötesinde Almanlar 74 bin tonluk 13 gemi daha batırdılar İran Başvekili Fürugi ÂngloSaksonlarm Amerikan sahillerindeki zayiatı 302 bin Macassar boğazında 20 Ruslar, külliyetli miktarda Japon kıfaları şimdi «Kış geçecek, düştonu buldu bin Japonun bulunduğu malzeme aldıklarını da Singapura doğru akın man, hücumlarımıBerlin 30 (a.a.) Alman orduları bildiriyorlar bildiriliyor elmekledirler Başkumandanliğınm fevkalâde tebliği: zm şiddetini tekrar Alman denizaltı gemileri düşmanm Berlin 30 (a.a.) Alman ordulan Tokyo 30 (a.a.) Domei ajansı, JaSingapur 30 (a.a.) Singapurda 30 ponların Singapurun 18 kilometre şimaşimalî Arnerika ve Kanada sularındaki sonkâmından itibaren saat 21 ile 5 ajra Başkumandanliğınm tebliği: tadacaktır» istiklâline Şark cephesinde muharebeler devam lindeki Kulai'yi işgal ettiklerini Maleziaşe gemilerine yaptığı hücumlara devam İ r a n Sında ışık!arın söndürülmesi emrediletmektedir ya cephe.s.nden bildiriyor. Japon kıt'amiştir. Hava tehlikesi işareti verildiği Berlin 30 (Radyo) Alman Fühıeri ederek topyekun 74,000 tonilâtoluk 13 ları şimdi Singapura doğru akm et ve Şansölyesi Adolf Hitler, nasyonal gemiyi batırmışlardır. Korvet kaptanı hiirmet ve icabında Hususî Sovyet tebliği zaman ve tehlike işaretlerinden sonra fArkası Sa. 3, sütnn 3 te) sosyalizmin iktidar mevkiine geçmesi Kals'ın kumandasındaki denizaltı bilMoskova 30 (a.a.) Perşembe günü geçecek on dakika içinde ışık söndürme müdafaa edilecek neşredilen hususî bir tebliğde derâliyor nin dokuzuncu yıldönümü münasebeti hassa kendisini göstermiştir. Bu hesabla tedbiri tarbik edilmiyecektir. Hitler dün bir nutuk söyledi İran Rusya İngiltere ittifakı imzalandı YUNUS NADİ (Arkası sahife 3, sütun 4 te) Japonlar Singapura yaklaştılar Londra 30 (a.a.) Uzakşarktan gelen (Arkası sahife 3, sütnn 2 de) ki: 19 sonkânunda batı cenub ve cenub cephelerindeki kıt'alarımız şiddetli sa(Arkası sahife 3, sütnn 4 te) Havagazi tahdidatı le takriben iki saat süren bîr nutuk (Arkası sahife 3. sütun 7 de) denizaltılanmız Atlantik ötesindeki ilk (Arkası sahife 3, sütun 1 de) (Telgraflar 3 üncii sahifeHe1) Birkaç gün daha normal sekilde > gaz verilecek Dün^en itibaren havagazi tahdidatının başlıyacağını Belediyeden aldığımız bir haberle bildirmiştik. Fakat son dakikada, bu tahdidat ikinci defa olarak tehir edilmiştir. Keyfiyet gazetemize de bildirilmemiştir. Maamafih, gaz bir deneme mahiyetinde olarak dün şehrin muhtelif semtlerinde kesilmiştir. Bu tehirin başhca sebebi, halkm bu tahdid saatlerine esasb bir şekilde intıbak edebilmesi ve her hangi bir tehliŞa, 3, sütnn 3 te) Katl muharebelere sahne olmak üzete bulonan Singapur btihkim manzomderinde bir ağu top tabiye olunurkea Libya harekâtında vaziyetin İngilizler aleyhine dönmesinde âmil oldıüu anlastlan AJman tank birlikJeriaden birisi çöldc ilerUyoc