31 Ocak 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

BAŞMUHARRİRİ et Emin YALMA VATAN EVİ Cağtloğlu, MoDa Fenari Sokak 30 - 32 Telef. 24136 . Telg. VATAN İst. en günlerde Ankaradcan üç s tayin haberi — geldi: — İaşe Müsteşarlığına Hatay Valisi Şük-! rü Sökmensüer, Sümerbank mum Müdürlüğüne Zirmat Barıka. gi ikinci müdürü Hulki, Ereğli İş | rlüğüne de| Tetmeleri UÜmüm Mü, Thşan Sayak geçmiştir. Bu üç tâyini basit bir şahıs d Bişmesi diye karşılamak — yan! olur Hükümet cidden izabetli bir ölçü takip etmiş, her üç ağır vazı- feye memleketteki mevcut için. den lâyıkları, mex'uliyet yükünü taşımak bakımından eldden güçlü ve küvvetlileri seçmiştir. Bu çok yerinde hareketin kiy- metini tahlile girişmezden — evv deridi şu noktayı aydınlatalım ki maksadımız, eski halk — tabirince egidene ağam. gelene paşamı de- mek değildir. Simdiye Kadar — bu vazifede bulunan üç zat, kıymetli ihtısas — adamlarıdır. - Memlekete hizmetler etmişlerdir, daha da ede. ceklerdir. Pakat her vazifenin h değerli adama biçilmiş kaftan gi- bi uyması mutlaka lâzım gelmez Urumi hayatın çeşitli faaliyetleri arasında öyleleri olabilir ki bu üç vatandaş. bunları; yerlerina — ge. çenlerden daha iyi başârabilirler. Bütün iş, memleketin yetişmiş İn. şan cevherinden en İyi şekilde İs- tifade etmek, umumi hayâtta ken dini gösteren kıymetli adamlar- dan her bir en çok faydalı ola. bileceği mevkle getirmektir. Bu. nun İçin yenilerdeki müsnet bazı | vasıflardan bahstederken, üç vazi feden çekilenlerin kıymetine, me- ziyetine, İyi niyetine ve hizmetine kar saygısızlık göslermek hali-| rımızdan #eçmez. Cumartesi 31 2 ncikânun 1842 Yazan: Ahmet ingynr Fakat harbin bu sene biteceğin- den emin değil Allaha duası: “Bize kuvvet ver de hürri- * yetimizi koruyalım,, Bir sözü: “Asıl de- bi. “Bu harpte ya biz ezileceğiz ya Yahudiler Avrupadan gidecek ; mokrasi Sükrü Sökmensüer, Hulki — ve| İhsan Soyak, arasında ayni Hine &it müşterek yasıflar vardır. Her| biri kendini değil, yapılacak — işi| düşünen, mes'üliyet taşımağı bi len ve İşin icabına göre derhal karar — verip yapan — adam'ardır.| Mes'uliyotleri kâğıt üzerinde —da-| Bıtıp sahipsiz hale koyan usülle- rin ve ölçülerin esiri değildirler ve olamazlar. t Bu buhran zamanında en güç bir vatani vazifeyi omuzlarına a. dan Şükrü Sökmensteri Umumi Emniyet müdürü iken yakıriıdan mımak firsatenı buldum. Derin ir memnuniyet'e gördüm ki B Bükrü, vazifesini, bir takım - kâğıt yağınlarını. icap eden mocralara akıtmak, bir kadroyu idare et mek, karşısına çıkan işlerde tod. bir almak diye — karşılamıyordu Bir ölçüsü, bir prensipi, bir. ide. | ali vardi ki bunü daims açık ve gözle görüyor ve ©o İdenle doğru 'yol almağa çalışıyordu. Bu ideal de vutandaşa — emniyet —duygusu vermeğe gayret etmekten İbaret- ti. «Gezerken, yürürken, üyürken, işile mesgul — olurken — vatandaş, tam bir emmniyet ve rahatlık duy- gusu duyabilmelili Bay — Şükrü, bu esası, herzünkü hayatta - tam vwrimle çalışmanın. ferahlık duv. manın, vatandaşlar aratındaki a. hengi korumanın jik şarlı - sayı- yordu. Şükrü Sükmensder, bir aralık İstanbula vali vekili oldu. -O sita. da burnda tifo salgını vardı B Sükrü, sa'gınla mücadele için ne- ler yopmak Jâzın geleceğiri an. layıp dinledikten sonra — harekele geçti, çalıştı ve çalıştırdı. Karşı- sında çalışma Ssamti, usul ve mua> mele gibi kayıtlar yoktu. Sadece bir An evve) başarılması zarurl o- lan bir takım işler vardı. Kendisi, bütün zevkini; gayeleri gerçok. leştirmek için geceli gündüzlü uğ- raşmakta arkdığı için bu İyi — ör- nek derhal tesirini gösteriyir, bü. tün bir muhit nemelâzımcılıktan şifa buluyor ve hep beraber ya-| ratma hazzının tadına varıyordu. B. Hulkiyi şahsi olarak — tam- mayorum. Fakat kendi temaz eden iş sahiplerinden —anladığıma göre her İşi anlayın, dinleyen, memleket hesabına - varilması Jâ- zım gelen ameli gaye bakımından ölçüye vuran, ona göre derhal ka- Yarını veren Ve bu kararın ints. üütyetinden ürkmeyen nevidin bir adamadır. Sümerldnk iştetmeleri. nin daha fazla verim temin ede- bilmeleri için başlıca — ihliyaçları, zaman cevherini iyice kıymetlen- dirmektir. Bizzat mes'uliyet — ta- Sıyabilecek, vayeye göre karar ve. recek, arkadaşlarını iyi saçecek| ve emniyete lâyık olanlara gen'ş salâhiyet verecek — mizaçta — bir ümüm müdürün; — verimi — arttır. Berlin, 30 (Radyo) — Nasyonal Sosyalist partisinin iktidarı ele al-| masının yıldönümü vesilesile B, Hit-| ler geniş bir halk kütlesine hitaben | uzun bir Butuk söyliyerek Gemiştir | ki: Alman vatandaşları, afkadaşlar, Herkes — konuşmak için kendince Münasip gördüğü yeri seçer. Bazıları Şüpbeli unsurlardan mürekkep — bir parlâmentonun karşısına çıkar. Ben doğrudan doğruya milletin huzuruna çıkıyorum. 28 sonkâünun vesilesile ge. riye doğru bakmak ve varlığımızla alâkalı meselelerin üzerinde durmak münazip olur. Birinci ve ikinei cihan harbinden bahsediliyor. Bunları biridirinden a- yırmak döğrü değiklir. Karşımızda ayni devletleri görüyoruz. Ayni emel- ler arkasırda koşuyurlar. Hurbin xe- bepleri aynidir. Hattâ harbi ayni a. damlar idare ediyor. Bunun biricik istisnası, Almanya, — Italya, Japon- yadır. Bugtirn kimse inkâr edemez ki 1914 harbinden evvel de Çörçü harp lehin- 'de çalışarılardan biriydi, bütün bir ka PİtAlİSE cephe ile birleşerek harbin Zuhuru için uğraşmıştı. Halbuki biz- ler, o harpten hiç metul değildik. O *ırâlarda mümkün olduğu kadar gay- retle vazifemizi yapmıştık. Tkinci Clhan Harbinin mesulleri Karşı tarafta, ikinci cihar harbin- 'den metul olazılar. birinciyi de uyan. Gıran adamlardır. O zaman Alman: yada bir nasyonaj sosyalikt diktatör. Tüğü yektu, parlâmentesile: beraber demokrasiye dayanan Bir Mdare şekii vardı. Demek ki, Almanyaya : hües- mun sebebi hükümet şekli meselesi değildi. Filân memleketin hükümet gekli boşumuza gitmedi, diye harp aç manm mânasını ben anlamıyorum Zaten hükümet şekli —üzerinde d, ran bu Mmemlekatler, en bayağı hü. kümet şekillerile kardeşlik kurmak. tan çekinmiyorlar. Demek ki, haz, bin hakiki sebebi, hükümelt şekli me, selesi değ'ldi. Işin doğrusu şu Ingilizler, & harpten evvelki zamanların betşiica haydüdü mevkürde * bulunuyorlardı. | Hep cebir yoluyla ve kanlı harpler. le dünyanm dürtte birine e) koydu. lar, Hintliler hor halde Londraya gi- dip biZe <el koyun> diye yalvarma: tılar. Ingilizler gidip oralarını görla Hdi ve yüzlerce milyon insanı ha- raca bağladı. Bu kudrotin arkasında da nerede karışıklık ve bozukluk var ga burunlarını sokan, pek siyi tanı- dağımız yahudiler duruyardu. Avrupa muvazenesi Tagilizler, yattuklarına sahip kal mak için eAvrupa Muvazene Biate- mb> diye bir prensip çıkardılar. Yani Avrupada hiç bir devlet üstün çıl (Devam; Sa. 3 Sü. 7 de) 4 (Devamı Sa: $ Süz 1 de) (—) İsabetli üç tayin Hükümetimiz, kömür havzasından sonra iaşe teşki âtının ve Sümerbankın da başına ağır mes'uliyet taşıyabilecek tipte vazife sahipleri geçirmiştir. İdürülmesi Emin YALMA Uzakşark harbi Japonlar Singapurun 18 km. uzağında | Malezyadaki hava üsleri Japonların elinde 'Tokio, 30 (ALA.) — Domel &- Jansı, Japonların Singapurun — 18 kilometre şimalindeki Mulat'yi iş. gal ettiklerini Nalezya cephesin. dön bildiriyor. Japon kıtaları şim- ! Singepura doğru akın etmekte- dirler. Diğer bir Japon kolu şark | sahilinde Avustralya — kuvvetleri- ni kuşatmış ve imha etmiştir. | Toklo, 30 (AAJ — D.N. Bi Domel ajansı, Malezyadaki — düş- mian haya üslerinin hepsi şimdi Japonların — elinde bulunduğunu bildirmektedir. Bu üslerden — biri Johor eyaleti cerlubunda, dördü Singapur adasında bulunan 8 ta. Va Üüssü' de Japon tayyarelerinin birbirini takiben yaptıkları hava hücumları neticesinde ciddi hasa. Te uğramıştır. Çunking, 30 (A.A.) — Perşem- be'günü öğleden sonra gazeteci. ler toplantısında beyanatta — bulu. nan Çin aşkeri sözcüsü Bitman- yAya gönderilen Çin — kitâlarının henüz düşmanla temasa - gecçme- diklerini söylemişlir. İagiliz — kıt- alarının Çine gel'p gelmiyocek'a. rine dair bir muhabir tarafından Sörulan suale sözcü menfi “cevap Vermiştir. Purdan 20 sonkânundan İtibaren SaAt 21 le 5 arasında ışıkların sön d, emredilmiştir. Bur ted- hiçden maksat - boğazlar halkırı Irsizlara, serserilere ve şirndilik Nözik vaziyetlen istifade oderek muzır faaliyette bulünmağa - te şehbüz etmeleri ihimali olari Be- Şinci -Kol mensuplarına . kar ko. tehlikesl verildiği: zaman “ve tehlike işarer. lerindon sonra- geçecek on dakika içinde işık, söndürme tedbiri. tat- bik edilmiyecektir. hava kuvvetleri tebliğinde, . dün tirak eden 40 Japon tayyaresi 12 sinin tahrip edildiği 'mektedir. nesi bunlardan hariçtir. Bu 8 hâ-| , Singapur, 30 (AA.) — Singa.| Rangoon, 30 M | yerinde görürek bu Kararın tatbiki G İngilizi ge mosburiyet balini almıştır. Yak Rangoon üzerine yapılan akına ş. | "Z dün tatbikine geçilmeyin tehi iden Finden gaye sirketlerin halka teknik yük kazalara yol açabilecektir. Hal- VATAN «DOĞRUYA DOĞRU . İĞRİYE İĞRİ » Fiyatı 5 Kuruş Memleket meseleleri Ekim Seferberliği Yazan: Cemal BARDAKÇI Bugün 2 nci sayfamızda Mecliste hararetli müzakereler oldu Başvekil müzakere esnasında a Ankara, 80 (ALA.) — Büyük Mül- Tet Meclisi bugün Şemsettin Güsal- tayın relaliğinde Iki celse akdetmiştir. Birinct celsede | söncümenin N kabul edilgrek, |Müli korutma kanununun bazı mad- İdelerini değiştiren kanım Tayihasınım müstacelen ve tercihan müzakeresine başlamıştır. Kanunun heyeti umümi- yesi üzerinde Cereyan eden müzakere- ler cenasında, Başvekil Doktor Refik Saydamın beyanatından sonra Tica- ret, Maliye ve Iktısat Vekilleri de a- Tasile sÖz alarak ileri sürülen müta- Malar hakkında izahatta bulünmüş- lardır. Kanun neticede kabul edil- miştir. Başvekil Doktor. - Refik Baydam, bu münasebetle aşağıdaki nutku söye lemiştir Arkadaşlar, bu kanunün müzake- Tesi dolayısile söz almak niyetinde |dağildim. Bir çok arkadaşlar, mesala üzerinde güzel güzel görüştüler. Za- ten Büyük Müllet Meclisinin en bü- yük vasfı böyle mühim anlarda dal- ma Beraber ve millete ders ve misal verecek şekilde konuşmaklır. Yine e |günü yağıyorduk, ama ataya bağı hâ- diseter karıştı ve söz âlmak mecobu- riyeti hâasl oldu. Bevelâ şüzü afzedeyim ki, 98 yi danberi devam eden harp tenasmda Vilk günden ilibaren — hükümetinizin almış olduğu karar şudur: Bu kür: |süden bir çak detalar heyeti celile- nize arzettim, bundan evvelki harbi umuminin misallerini asta yaşatmıya- | |cağız. (Bravo gealeri, alkışlar.) Bun dan evvel gördüklerimizden, aklığı- |miz derslerden istifade ederek ida- reyi temin edeceğiz. (Hravo sesleri) | Bundan evvel herhangi şekil ve a İrette açık, Kapalı bir kuvvete dayan- mak, servet membar olamaz. Bunu düşündük ve esas yaptık. Benim hü kümet relsi sıfatile takip ettiğim hat tı hüreket ve ilk verdiğimiz karar budur. Her 'Nürk vatandaşının başka türlü düşünmesine de imkân yoktur. Hariçte de olsa böyle düşünecektik. Burada da böyle Güşünüyoruz. Yal- maz yaşadığımız gün 1914 değildi Aradan umun zamanlar geçmiş, bü- yük farklar husule gelmiştir. Politik, Dün Nasyonal sos- yalizmin — Alman- yada iktidan ele almasının dakuzun « yıldalimli mü- nasebetile söyledi- &i mutukta, hartin. ve kadar uzaya» cağını — kestiremi: yen Almas devlet resi B. Hitler III Rus - Alman harbi Ruslar, 100 Km. daha ilerlediler lieri harekâtta Altı Mihver alayı bozguna uğratıldı Moskova, 30 (A-A.) — Perşem- be günü neşredilen bususi bir teb- liğde deniliyor kl. ında batı cenup ve ceni Cerinde-| jeografik bir çok tebeddüller olmuş, kıi kıtalarımız şiddetli savaşlardan (Devamı Sa: 3, Sür 4 de) em2 sanra ilerlemeğe — başlangışlardır. Kıtalârımız, düşmanin müstahkem Ruzvelt, yeniden 6 milyar tahsisat istedi Vaşington, 30 (AA) — — Rels Ruzvelt, evvelce mümesslller mec- şehri Üe Lozovaya şehrini işgal et. |ljsi tarafından tasvip edilmiş olan mişlerdir. 400 den fazla mevki| ve bütün rekorları kırmış bulu- kurtarılmıştır. n tahslsat kanunü lâyihasına 78 inci ve 257 inel tümenler, ilyar dolar daha ilövesini is. (Devamı Sa. 3, Sü. 7 de) -XE,_' Üü f__"'_"f Havagazı tahdidatı 1 Şubattan itibaren şehre mu- ayyen saatlerde gaz verilecek haltını yarmışar ve İleri kuvvet lerimiz 15 sonkânundan 27 son. kânuna kadar vazifolerini hâkkile rine getirerek 100 kilemetreden fazla ilerlemişler ve Borovinkov! Havagazından tasarruf için günün kaç günlük bir hazırlık müddeti bı- müayyen saatlerinde verimek süre-| rakmak - olmuştur. tile tabdit kararı dünden itibaren tat-| — Şirketler bu tebligatı bugln ves- bik odileceği evvelce bildirildiği hal-|mi bir şekilde yapacaklar ve hava- | de, halkım riavete mecbur olduğu tök- | gazının muayyen unatlerde verilmesi ik mahızurlar dolayısile tehirine mec'| katarı yarın zabahtan İitibaren tat- buriyet hasil olmuş ve tehir edilmiş- | bik' olunacaktır. yenlü tü Şirketlerin belediyeye yaptıkları| , Xt 7 / 13 ve skşam 19 - 22 arasın- #ABUUD ereden şüatle Bazekaarliği do | L c e n e ricinde abonelerin guzı kullarıma yolu na gitmeleri tehlikeli olacak ve bü- Bu suretle beyanatta bulundu Milli Korunma Kanununda tadilât yapılması kabul edildi Dün, Büyük Millet Moclisinde boyanatta — bulunan — Başvekli — Doktor Refik akasar'da $ Amerikan zaferi $ Japonlara 20 bin kişiye j mal oldu — j Cava'yı istilâ , * plânları bozuldu ’ Vaşington, 30 (AA.) — — Nev- york milli radyo şirketinin bildir- diğine göre, Macassar boğazında| mühim bir Japon kâfllesine karşı benüz yapılmakta —olan — taarruz ümdiye kadar Japonlara 20 bin ) olmuştur. 'da — çıkan gazetesi altı gün müddi hücumlara maruz kalan kaf'lenin şimdi pek müşkü! bir - vaziyette bulunduğunu ve belki de kurtu- lamıyacağını yazmaktadır. Bu İti. barla Japonların — Cava'yı — İstilâ plânları ciddi bir muvaffakiyet> sizliğe uğramış bulunmaktadır. Almanlar | Norveç sahilini/ Handelsblad dddetii | M__— Saydam -İnönü Mecliste Ankara, 30 (Telefanla) — Milli Şef ismet Tnönü, bu- gün öğleden sonra, Millet Meclisine gelerek geç vak- te kadar Merliste kalmışlar ve mesal odalarında meş- gul olmuşlardır. (B.B) İran'ın — istiklâli tanınıyor Sulh masasında İranda söz sahibi olacak Tahran, 30 (AA) — İngiltere ve Sövyetlerle yapılan — munhede, Atlantik beyannamesi prensipleri göre hazırlanmıştır. Soyyetler Birliği ve Büyük Britanya, İranın arazi bütünlüğüne, —hakimiyetine ve siyasi istiklâline müştereken ve Ayra #yri hürmet etmeği taahhüt ederler, Müttefikler, İranı her türlü taarruza karşı, her türlü wa- sıta İle müdafan etmeği taahbüt Çeylerler. İran kuvvetleri, memle ket dahilinde nizamı muhafaza İle iktifa edeceklerdir. İran muvagsala vasıtalarının, demiryollarının, pos boşaltıyorlar a telgraf ve telefonun, radyomun 1 İran urazisi heyeti umümiye. Btokholm, 90 CALA) — Gazetele- |Si dahilinde kullanılması hususun. rin Oslodan verdikleri habene göre, |da Müttefiklere hudutsuz —hak Tagiliz tayyareleri tarafmıdan Na | buhşeder. veç Sahilleri boyunca yapılar akın-| — Müshedeye bağlı bir — notada, Jarıl tekerrürüne mün! olmak üzere | Sovyetler Birliği İrunı — herhangl Alman aakeri makamları, bir takım |bir su.h konferansında diğer müte Mmüyüt tedbirleri almışlardır. — Batı lefiklerle müsavi derecede —tem- sahitinin geniş çevreleri tahliye edil. | İT ettirmeği taahhüt eyler. müş ve buralarda seyrüsefer yasak | İkinc! bir notada Sovyetler Bir- edilmiştir. Bir çok Timanlar bu me- | 'İğİ, müttefik devitelerin herhangi yanda Hammervest ve Stavangerin |DiT devlete karşı yaj bir kıtmı da seyrüseler yasağına da. | Keflerde İran ordusunun — iştiraki hildir. Tramscs ciYarına yeniden ma-|'SİR israrda — halunmayacaklarına dair İrana teminat vermektedir. — hakkında yapacakları ilâa için bir| lazım gelmekledir. bildüril- | YARAzUNlar ve gazi kullanma şekli| kıntızm bu noktaya dikkat etmeleri | yin dökülmüştür. ve nihayet önemli | edir. | Astihkâm isşaatı da bitmek © İngiltere tarafından dâ ben: zer bazı leminat varnekledir.