24 Ocak 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ASYANIN Üstünliiğü ve Düşküifüiğü ( AVRUPANIN İKBALİ ) İçinde Osmanlı İmparatorluğunun yukselış ve alçalışı en büyiık mevki tutan bu kitab, her Türk münevverinin dikkatle okuyacağı bir eserdir. Yeni çıkmıştır Tevzi yeri Cumhuriyet Matbaası ve Ankara caddesinde r Üniversite Kitabe\ idir. Fiatı 100 kuruş. J 18 İI1Cİ Vll SaVI : 6 2 6 2 umhuriyeC ÎSTANBUL Telgraf ve mektub adresr. Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298 İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 KAVfiAM TercürJ HÜSETİV CAHİD Ikincj basımı çıkti. Cildli ADOLF HİTLER Î CAĞALOĞLU ĞĞ <l4 AHMED HALİD Kl JAPONLAR Yeni Gineye ve Salamon adalarına çıktılar Avustralya; Amerika ve Ingiltereden acele yardım istiyor HasibAytuna ile Refet Ulgenin teşriî masuniyetleri kaldırıldı Başvekilin izahatı Dr. Refik Saydam Arab ve Türk harflerile basılan kanunlarla bunlar üzerindeki yeni mesaiyi anlattı Bttlgar Hükumeti Meclis içtimaında Japonlar tarafından istilâ edilmeğe baslanan Yeni Gine'de St. John's limamndan bir manzara ısa bir Berlin telgrafnamesi üç dort gun evvel o sehirde Almanya ile İtal>a ve Japonya askerî murahhasları arasında askerî bir anlaşma ımzalandığını bildirdi. J a Cenubî Pasifikte yeni harekâta sahne olan Yeni Gine ponyanın da iltihakile licüzlu ittifak adasile civannı gosterir harita Avustralya âcil yardım istiyor şeklini almıs olan Çelik İttifak zaten Kanbera 23 (a.a.) Avustralya Kaüç devletin harb ve sulh islerinde bebinesi, tayyare ve diğer malzemeler gönraberliklerini tesbit etmiş olduktan s«nderilmesi için Buyuk Britanya ile Bırra bu yeni anlaşmanın ancak tatuikata leşık Amenkaya âcıl bir muracaatte butaalluk edebileceği kendiliğindcn anlalunnnâa karar vermiştir. f Dünkü içtimada teşriî masuniyetleri sılan bir kejfiyet olsa gerektir. CihanIngiltereden beklenenler kaldınlan Tokad mfbusu Hasib Ahmed şümul bir şekil alan harb büjük devKanbera 23 (a a.) Bugünku cuma Aytnna ve Urfa meb"usu Refet Ülgen letleri iki karargâha ayırmıstır. İki tagünu Avustralya kabinesinın yaptığı ıçraftan her birine dahil deUetlerin asAnkara 23 (Telefonla) Bu günkü tımadan sonra Malzeme Nazırı Beasley, keri hareketlerinde yckdiğeri ikınal ve Buyuk Mıllet Meclısi içtimaında, celse açağıdaki beyanatta bulunmuştur: takviye edecek veçhile hareketlcri tabiî . Japonya. adeta kapımızdadır. Ma açılır açıhnaz, Başvekıl Dr. Refık Say+ görühnelidir. İngiltere ile Amerika ve lezya için yapılan muharebe, hayatî dam, Mıllî Korunma kanunu adilâtının Busyanın. milliyetçi Çini de hesaba kaTokyo 23 (a a ) İmparatorluk u ehemmiyeti haizdır. Avustralya cskor, muvakkat bir encümende müzakercs:n: tarak bir cephe teskil etroelerine mumumi karargâhının tebliği: tayyare ve gemi vermek sureüle mü istemiş ve bu taleb kabul edıldikten kabil Mihver devletleri de bu cephe 21 sonkânunda Japon donanmasına dafaası ıçın kendi hissesine duşeni yap honra Manisa meb'usu Refik İncenin karşısında münferiden ve müsteicken Ankara 23 (Radyo Gazetesi) Bulmensub hava kuvvetleri 19 uncu defa mıstır. Avustralyanın yaptığı ışlere baş eski harflerie yazılmış kanun, nizamhalline mecbur olduklan askerî vazıname ve talın.atnameler hakkında Baş gar Basvekıli bir nutuk soyliyerek dunılarak Singapuru bombalamıştır. Askeri ka ışler ilâve etmek mes'uhyeti Pasıyetleri bir kül halinde mütalea ed«ıek y^nın iki senedenberi topyekun bir harb • resmi bınalara ısabetler olmuş ve bu fikteki bu mustemlekeler, ıhtımamma vekâletten sual takrirı okunmuş ve e ialrib ve tatbik edecekleri plânları daBaşvekıl Refik Saydam kürsüye gele icinde bulunduğunu, gayenin de yeni bir iık bir yangm çıkmıştır. Singapur lıma tevdl edılmış bulunan hukumete aıddır.» ha ahcnkli bir cereyan icinde jurutmedunya nizamı kurmak olduğu, bunun Nazır, kendılerinin Ingihz donanma rek <;u izahatta bulunmuştur: aında bir düşman gemisi batırılmış, bir ğe lüzum gormüşlerdir demck olur. Eski harflerie basılan kanun ve milletleri bırle=tıren âdıl bir nızam olajnçerı de ciddi hasara uğratılmıştır sının kudretıne inandırıldığını. şımdi bu csğım tebaruz etürdıkten sonra BulgaJaponya şarkî Asjada Almanj.ı ile nizamnameler meselfcsi Tanga hava lımam tahrib olunmustur. kudretın gosterılmesi lâzım olduğunu ristanın bu yeni nizam içinde rojunü İtalyadan ve bu iki devletin haıb sa. , t . ^ ^ DöFmanııl H buvük iavyaresi tahrib e ilâve elmiştir. arkadaşı ojmıyarjnrriesî' îçin çok kuvvetfi olması balarmdan o kadar uiakU askerî lîaıemızın sorduğu suale cevab verebilmek dilmıs veva yakılmtştır. Bir Spıtfıres Malezyada Ingiliz umumi ric'ati icab ettiğini söylemiştir. ketler yaparken bu üç Mihver devletayyaresi düşürülmüştur. Japon hava Londra 23 (a.a ) Londranın salâ için, isin biraz üerısınden başlamak lâtinin harb isinde biribirleriııe nasıl fay(Arkası Sa. 3. sütnn 3 te) kuvvetleri bir tayyare kaybetmişlerdir. hiyetlı mahfılleri, Singapur tebl ğı etra zım geliyor. Memleketımızde tekmıl kadalı rfabileceklerine Uk bakista akıl Şark cephesinde: (Arkası Sa. 3, sütnn 3 te) fında mutalealar yuıuterek bu tebliğin nunlarımızı bir araya tophvan uç teıtib ermez. Fakat dünyanm iki ucunda olsa harekât bolgelennde IngiLz kuvvetleri Düstur vardır. Bunun birincisi, 1908 seRuslar simalde Leningradın muhasada her harb hareketinin diğeıi uzerine tarafından umumî bir rıc'at yapüdığını nesıne kadar olan birmci tertıbdir. Bu rasını kaldırmak için Volhov nehri bomüessir olmaktan geri kalmıjacai:ı ?uptertıb de yalnız 1884 senesıne kadar dört gosterd ği tahmimnde bulunuyorlar. yu ile İlmen golunün şimalinde Novhesiıdir. Mosyö Çrirç'l Otta\a'da irad Japonların ulaştıkları Singapura en cıldLktir. 1884 ten 1908 e kadar yanı 24 gorod doğusunda şiddetli taarruzlara giettiği nutukta bütün dünyaya şamil geItanolrat ' (Arkası Sa 3, sütun 5 te) (Arkası sahife 3 sutun 4 te) rişmislerdir. Almanlar da Ruslaım bilnişlikte stratejik plânlar c/ızmekte olhassa Novgoroda yapmakta olduklan duklanndan bahsetmisti. Kaısı taratın tazjikı tesirsiz bırakmak için İlmen gdda a>TÜ şeyi japmakla mesgul olmasınlunun cenubunda Valdaydan taarruzladan daha tabiî ne olabilir? ra girismislerdi. Bu muharebelerin neBasit bir misal olarak son zamantıceleri belli değildir. larda tahsisan Alınan ta>>arclerinın Malta adasına ekseriya geceli guııduzAlmanlar No\gorodu bırakmak zonınlü yaptıklan ısrarh hücumlan zikreda kahrlarsa ki memul değildir Ledebiliriz. Bu hücumların maksadı ncningrad muhasarasımn kalkmıs olacağı dir? İmparatorluk yolu üzerinde nıüasikârdır. Almanların Leningradı vakhim bir Ingiliz kalcsi olan ada\ı bir tile zorlayıp almamalan, tamiri güç bir gun Giridvâri istilâ>a kalkısmak mı? Vali ve Beledıye reısı Dr. Lutfı Kır hata olarak kalacaktır. Belki evet. belki hayır. Fakat mesele Rusların merkezde Mojaiskin 30 kilodar, dun ha\agazı şırketlerı mumessılo kadar ehemmiyetlidir ki İngıliz hülerını da\et ederei havagazi sarfıyaün metre batısında Varo\ka mevkiine kakumeti en fena ihtimali go/önüne alda umumi tasarrufu :emm edecek esas dar ilerlemis olmalan ehemmiyetli bir mağa ve binaenalejh boyle bir ihtın.kli Berhn 23 (a a ) Alman resmi teblar üzerinde uzun bir konuşma yap hâdise değildir. Çünkü burası mulıtemel karsılamak için Akdenizin bu taraflamıştır. Vali. şırketlerden, ha\agazımn asıl Alman müdafaa mevzilerimn ileri iığı nnda azamî kmvetli bulunnıağa ve kalmuayyen saatlerde verılıp muayj'en sa sinde bir yerdir. Şımalî Afrikada Alman ve Italyan kıt. mağa mecbur olur. Netice olarak da buatlerde kesılmesı suretıle tasarrufa riaDonez bolgesinde Sovjet taarruzlan aları yeniden duşmanı takibe devam etralardan kuvvetler a\ ırarak gitıikçe çok C Arkası sahife 3 sütun 6 da) (Arkası sahife 3. sütun 7 de) (Arkası «ahife 2 sütun 1 de) sıkışık durumlara duşen Singapurun Başvekâletfen verilen teblığ üzerine mulâtına Fiat Murakabe komisyonu tamüdafaasına gonderemez. Bu misalde dun sabahtan ıtıbaren şeker, yeni fiat rafından fıat takdır edılecektir. Ayrıca Maltayı hedef tutan askerî bir harelarla serbest olarak satılmağa başlan Beledıye, kah\ehane ve kazınolarm ketin Singapuru daha kolaylıkla dusürmıştır Kesme şekerln kilosu 112, toz şe pastanelerın çay, kah\e ve pasta fıatlameğe yaradığını gorürüz. kerın kılosu 93 kuruştur. Faka:, şeker rını da tespıt edecektir. Dünya ölçüsünde büyük stratejik plânFıat Murakabe teşkilâtl dün bir çok fabrıkaları şırketi piyasadaki mevcular iki taraf için de lıemen hemen a>ni şekercüeri yuksek fıatla akide şekeri ve dun sarfı ıçın dun piyasaya şeker çıkarthedefler üzerinde kurulmaktadır denilse Berhn 23 (a a.) Aiman ordulan mamıştır. (Arkası sahife 3, sütun 5 te) hata olmaz. Kendi askerî hazırlıklan Dun, Vılâyet tarafından verilen aratam olmıyan AngloSakson de\letleri Bdjkumandanlığırun tebliği: Şarkta şiddetli muharebeler devam ma emrı üzerine Fıat Murakabe teşkiharbin şimdiki safhasında kara kuvveti olarak Rusya>a \e Çine dayanıyorlar etrr.ektedır. Cephenın merkez kesımmde lâtı İstanbulun tanmmış ve şuphe edive bu iki ruemleketi silâh ve malze yapjan bir mukabıl taarruz neücesm len toptancı şeker tacirlerınin mağaza mece takvijeye ehenunivet veriyorlar, de duşman yeniden buyuk ve kanlı za ve ardiyelerini aratmıştır. Fakat, medeğil mi? O halde öbür tarafm ilk plâ yiaia uğraülmıştır. 35 top ve bir çok murların gittiğı yerler hep kapalı bulunmuştur. Bu vazıyet karşısında ikinci nı da karşılanna dikilen ve mümkün makinelıtufekler elimize geçmiştir. Donezde şiddetli muharebeler bir emırle aranması mukarrer yerler olduğu kadar takviyesine çalısılan bu Benin 23 (a a ) Askerî bir kaynak muhürlenımştır. Bugün ancak alâkadar kuvvetleri bertaraf etmekten ibaret olması elbette bir zaruret olur. Gürülü tan bildirıliyor: 21 sonkânunda 25 derece memurların huzurıle buraları açılacak yor ki plânlar yekdiğerlerini karsılı soğukta Alman kıt'aları Donez cephesin ve arama yapılacaktır. de şiddeth muharebeler esnasmda bolŞeker fiatlarına yapılan zam dolayıyorlar. Berlinde imzalanan askerî anlaşmanın şevıklerin mukarrer hücumlarını püs sile butün şekerli maddelere, reçel, tatafsilâtını bilmeğe tabiî unkân >okrur küıtmüşler ve duşmana büyük kaniı ka han helvası tatlüar ve şekercılerin ma(Arkası sahife 3, sütnn 2 de) Fakat boyle bir anlaşmanın ana hatlaYeni namzedlerden Refik Koraltan nnda ayni gayeye götürücü mütesanıd Te Haüd Nazmi Kişmir hareketlerin şu esaslan hâkim olduğunu tahminde pek hata olmaz sanırız: a laponyanın Uzakdoğu cenubunda tam muvaffakıyeti neticesi olarak Pasifiğe karsı sağlam bir duruma sahib olmakla beraber Hind Okyanusunu da taciz edecek bir vaziyete geçmesi ve AngloSaksonlaruı Çin ku\ vetlerinden istifadelerine imkân bırakmaması, b: ^'manyanm kış zorile duraklıyan Ankara 23 (a.a.) Açık olan İstansark seferinde devam ederek netibul meb'usluğuna Maliye Vekâleti tetce itibarile bu geniş ülkeyi Anglokık heyeti reisi İsmail Hakkı Ülkümen, Saksonların faydalanamıyacaklan Denizh meb'usluğuna Baş\ekâlet müsbir saha haline getirmesi, *eşar muavini Haydar Günver. Tokad c: Harbin devamı takdırinde merkeTİ meb'us'.uğuna Ticaret Vekâleti müsteve cenubî Asya ile Ortasarktaki şarı Halid Nazmi Kışmır ve İçel meb(ve bittabi Akdeniz havzasındaki ıısluğuna da Bursa Valisi Refik Koralinkisaflarında jekdiğere karsı ayni tan Parti namzedi olarak seçılmıslerdir mütesanid ve muessir yardımlarla Sayın ıkincl müntehiblere bildirir ve yiirünülmesi. iıân ederim. plânlar karşılıkh olmakla berabe C J i P Genel Başkan vekili esas hatlannda mütekabilen yekdiğer Baş%'ekil Şiddetli kış harbi üzerine, orduya yardım davetile karşılaşan Alman milleti YUNUS NADÎ Cîazısı 3 üncü sahifede) Karlar altında kalan Taksim meydanından bir görünüs cephedeki askerler için kürkier, yünlü eşya ve kayak hediye ediyor Dr. Refik Saydam (Arkası sahife 3, sütun 4 te askeri anlaşması Singapura ağır hava hücumîarı M*lezyada 45 inci Hind alayı tahrib edi di [ I Japon harb tebliği ] Malezyadaki İngiliz1 ler umumi ric'ate başladılar Melbourne 23 (a.a.) Burada neşredılen bir tebliğde Yeni Gmeye ve Salamon adalarına butun Japon kıt'alarının çıkmış olduğu bildirilmektedir. Bu sabah Japonlar bu bolgelerde dağımk noktalar üzerinde faaliyeth hava keşıfleri yapmışlardır. Hasar olduğu bildinlmemiştır. Halkı harbe alıştırmağa çahşıyor Başvekil milletin daha fazla fedakârlıklara hazırlanmasını bildirdi Askerî vaziyet Tokyodaki Sovyet elçisi ayrıldı Şark cephesinde İlkbahara kadar, iki tarafm muharebe hatlannda az çok? ileri geri hareketler olması pek tabiidir Yazan: Emekti General ^ ~~'H. Emir Erkitet \ Şark cephesinde | harekât 25 derece souk Şeher satıslart altında kanlı tehrar başladt muharebeler Havagazi sarfiyatı tahdid edilecek Fabrikaların, günün muayyen saatlerinde cereyan vermesi tetkik ediliyor Şîmali Afrikada | harekât ' Mihverin mukabil taarruzu Merkez ve Donetz Şüphe edilen bazı toptancı bölgelerînde büyük tacirlerin mağaza çarpışmalar oluyor ve ardiyeîerî mühürlendi Ruslar yeniden bazı şehirler aldilar, Sıvaslopol müdafilerinin çıkış teşebbüsii akim kaldı İıtgilizler Agedabyayı tahliye ettiler Karakış devam ediyo\ Soğuk dalgası bütün memleketi kapladı, Hataydakî feyezan arttı, yeniden bazı köyler sular altında kaldı Yenimebuslar Parti, açık olan 4 meb'usluğa namzed gösterdi