30 Kasım 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

MOVADO 165 BİRİNCİ MÜKAFAT z A R i F .J umhuriyet İO e n i l MiLLÎ PiYANGO 25O 10 000 5000 , 2 000 < . 1000. 500 . 100 . 50 tSTANBUL CAĞALOĞLU BZI I Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrır: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 30 tn 1341 '«vgorod ^Çtg* . s k Asker aileleri ıçın varııdat Şehir Meclisi diinkü içtimaında yeni varidatı tesbit etti ve fakir halka kömür verilmesine de karar verdi Şehlr Meclisi dün Ikinciteşrin devresinın son toplantısını yapmıştır. İlk celsede Buyukadanm nâzım plâm hakkında soz alan hatıbler, muhtelıf sekıllerde dusunceler.ni beyan etmışier, İmar muduru uzun izahat vermiş. bu ızahat kâfı gorulerek mazbata kabJİ edılmısir. Dans dersanelerinin lubiyat re^mme tâbi tutulması hakkındakı teklıfe dair Mulkıye ve Maırıf encumenlerinın muşteres mazbatası müzakere edilmış \e Mulkıye encumenmın mazbatası ufak b r tadHls kabul edılmiştır. Bundan sonra, fakir halka komur te\zu ıçin ıcab eden tahsısatın temmıne dair mazbatanın muzakeresine geçılmiştır. İçtımai muavenetler için Hilkevlerine yardım yapılmak üzere 1941 bü r çesıne konu^n tah=ı.attan bu komür (Arkası sahife 3, sutun 4 te) Borovıçio Bopjsovka Unşao Valday «ologoy . 0 Moloja^!" Koshroma o oStarodup 0 ( Novosıbkov DimıTrovsk MaioAr$anresk' k' V*°omslc0Oborona Borisooliyebsk Moskova civarında harb sahnelerini ve yeni vaziyeti gosterir harita Şimali Afrika harbinden resimler: Bir grup İngiliz askeri hücuma kalkıyor Uzakşarkla Pasifikte I Afrika harbi İngilizlere göre f Nihvere göre eni harbe 2 numaıalı cihan harbi mahijetini verecek olan hâdıse tekâmül yolundadır. japonya ile Amerika arasında zaten müspet bir netice vermcsi bekienmijen muzakereler kısırlığa süruklenmiştir. Hindiçiııî işgalindenberi iktısaaî ablukaya tâbi tutulan Japonvanın kendisini bu çemberi kırmak ihtiyacıııdan zor alıkoyacağı farzedildiğine göre Uzakşarkta ve Fasifik Okyanusu uzeıinde her zamankinden daha kuvvetli ve dalıa büjuk bir istifham işareti yuksehniş bulunujor. Japonya ile Amerika ve Ingiltere arasında artık onıine geçilemijeceği zannolunan harb belki bugunden varına patlak verecek dcğildir. Fakat onun er veya geç herhalde patlak vıreceğini muhakkak sa.vmakta artık hata da olmasa gerektir. Bojlelikle yenı harBerlin 29 (a a.) Alman teblıgi: Londra 29 (a a ) Libya hakkmda bu bin ateşi dunv a yuvarlağının her taratını Şımalî Afrıkada muttef Jc kıt'alar cetsbsh az haber almmıştır. Öğrenıldıji ne kaplanuş olacaktır. gore duşmanın Sıdi Ömer ve cıvanrda nubdan gelen ve yenıdcn Tobruk istıkaBn ruhî haletin vaziyete hâkim olnıası ki son mukavemet cebleri hâiâ muka metınde ilerlemiş olan mühım Brıtanya bile harbi bürun neticelerile şımdıdcn o vomet etmekte idi. Tobruk etrahndnki kuvvetlenne barşı mutfmerkiz bir taarU2ak sahalara va>mış savdırabihr Çunbclgede düşman topçu ateşi şıddptirı ruz yapmaktadır. Alman savaş tayyaku onu bnlemek ıçin sarfedilen bütün kaybetmi gibı görünmektedir. Djn sa releri Sıdi Baranı cıvannda bulunan emeklerin boşa gitmesi üzerine şımdi tesirlı bah Britanyalılar duşmanın Bardia volu düşman demirvolu te ıs'.erıne hücumlar y^nmıştır. alâkadarlar Uzakşarka da yajılacak üzerinde bulunan küçük Tiukavemît barbin icablarıru yakından go/onune ttalvan Jeb'işi cebierinj çevirmokle me^gu'duler alan endişeli faaliyetlere daha lıuyıik Roma 29 (a a.) İtalyan orduları Bir ttalyan tümeni imha edildi bir nispette atılmağa başlamış olacaklarumumi karargâhının 545 nunnralı tebdır. Kahire 29 (a a ) Askerî lngıl;z sözDaha büyük bir nispette diyoru?. cusü, Bolonya ismindekı İtalyan tüoıeDün Marmarik rn'jharebes'nin l t inci Çünkü onlann ihtiyatî mahıjetli daha r.ırın Iibyada hemen kâmilen ımtıı eclii günu. ortalık aydınlandıŞı zaman şıddetle başlamış ve geceye kadar devam buçuklerine zaten çoktan el atılıms hu diğ'ni bıldirmiştir. e'niıstir. lunuyordu. Sivaset sahasmda JaponvaHava kuvvetlerînin teb'iği Sollum ceDhe<:in^,e tipcu faaM"?1! olnın Uzakşarkta ihdas ettiği vazivet yeni Kahire 29 (a.a ) Ortasark tı.şi'ız s bir şey dcğildir. Bu vaziyet tâ Mançuri hava kuvvetleri umumî karar^âhının muş ve du man'n taarruz teşebbüslerı bosa gitmiştir. •in Japonyaca isgalinden başlar. O za tebliği: Tobrukta düsmanm etrafırd=ki cemman Japonya Milletler Cemijetinde aza Martubada, Trighe Capuzzo, B.ırdia beri varmak icin sark i=tik.ır>e*İTHe idi. İcra ettirdiği tahkikat ncticcsinde Tobruk, Elgubı Faidi yollarında EaTe yaptığı yeni bir tafTruzu Bolonva tüMilletler Cemiyeünin bu isgali katral ve bc.l^esinde ve Gazalada dü"nnan momeninin kıt'alan *arafındîn sarahaten tecviz etmiyeceği anlaşılrnası üzerine r Japonya Cemijeli terkedip gitmış, ne tör'ü nakliyatına muvaffakiyetii tDar feri pü kürtülmüs1ür. ıu7!ar yapılraıştır. (Aıkası sahife 3 Mİ*"n?d(1 Cemiyette dahil milletler, ne de CeıuiTrighe Capuzzo voHmdaki ara'Tıirla yet haricinde olmakla beraber Japonya(Arkası sahife 3. sülun 6 da) nın Asya karasındaki bu tecaviızuııe ıan olnuyan Amerika kendisine bir şey japamadıklarından o Mançutıde 3Idnçuku unvanını tasıvan bir imparaturluk kurduktan sonra Çinin diğer topıakianna da saldırmıştı, ve bunların hepsi bu yeni harbden evvel olmuştu. Yeni harb içinde Japonya cenubî Çine sarkbktan sonra Fransa ile akdettiği bir anlaşma neticesinde Hindiçinivi de isgal etmiş olduğu cihetle kendilerini tchlikede gören AngloSakson devletleri J a ponyaya karşı ihtiyatî tnahiyetli askerî tedbirler almağa kosmuslardı. Şimdi is daha büyük bir ciddiyet kazanmış hulunuyor. Sidi Ömerdeki Tobruğa gelen düşman cebi kıt'alara karşı hâlâ dayanıyor taarruza geçildi Volokolamsk Ruslar Rostov şehri dün şehrini dün zaptedildi istirdad ettiler Açik denizlerde kafile halinde seyreden ticaret gemilerinden bir grup Alman harb tebliği ( Sovyet harb • tebliği Bardia yolundaki düşman cebleri çevrildi danı esir edildi Şimal Buz FRANSA Bir İngiliz tugayı denizinde büyük imha ve kuman bir hücutn Tulon veBizerte Almanlar amansız bir Alman kuvvetleri Tam i s i l l e m e tedbiri • • ı ı ll ı ı ••••••wıa Rostov halkı, Alman Beş bin Alman askekıt'alarını arkadan rının olduruldugu vurmak istiyor haber veriliyor Iki İngiliz denizaltısı 15 ten fazla Alman nakliye gemisini batırdı Londra 29 (a a ) Öğrenild'ğine göre, Vişi hükumeti Almanyanın Tulonda Londra 29 ( a a ) İngütere Amiral ve Bızprtede hava usleri bulunrasına hk Dai'e^ının tebliği' nıusasde efmiştır. Almanya bu us'erle Buz denizinde harekât yapin Libyadaki kuvvetlemd takvıye edebiKralıyet donanmasır.a mensub deniz£İ!ı lecektir. VısHcn alman haberlere gore Murman c k cephp^indckı basîangıcta Almanya Trablusa gönderiAlman kuvvetlenne asker ve malzeme lecek asker ve ma'zeme nakliyatı ıcin tnsıyan Hasmsn nakiiye gemilerinî va Tulon ve Bizerte lirrpn'arımn tam olarak kunnılmpsını i^tTniştır Ba talebe T, zayıat verdirmis'erdır. Tıgns demzaltı genıım z. du^man ma1. Amir^l Darlan'ın da kuvve'le mü^aharre gemilerinden be'üni *oıp'!'i" eıck rette bulunmus olmrsına rağrr.cn Marebatıımı<5. tinni gene toıpılle cıJdî h ı sal Petain mmafakat etmemistır. Bu s?»"3 uğratmıştır. Tigıis denizaltı ^w\ i r.un üzerine hava u^'erı koleyhkları vetarafından yapılan taarnız:arın bın, rılmesi hu^usunda ckincı bir tazyıs vaku\vetle l'imr'e e^ıVn uc eemid°n r '•* pılmıs ve Marasal Petain bu daha kuvı sahife ?. si'tun * de) veth tazyika m'ivpfakat etmiştir. Fakat Alman tebüği hiicumun püskürtüldügunu biidırıyor limanlarını Almanyaya mı terkediyor? ganrok istikametinde aldıklarını ilân ettiler ric'at etmektedir Moskova 29 (a.a.) 29 sonteşrin sabahı neşredılen Sovyet tebliği: Gece Sovyet kıt'alan bütün cephede düşmanla çarpışmışlardır. Merkez cephesinde Sovyet tayyareleri bir günde 80 Alman tankı tahrib et mişlerdir. Berlin 29 (a.a ) Alman ordulan başkumaadanlıgırun tebliği: Moskova onunde cereyan eden taarruz hareketlerı esnasmda yenı arazı kazanclan kaydedilmiştir. Rostof c.varında ve Doneç havzasınaa bu>uk asker topluluklarıle yeni hücumlar yapan ve verdiğı kayıbları hıç nazara almıyan düşmana, ağır ve kanlı zayıat verdırılmıştır. Verılen ermrler üzerine Rostoftaki iş;al kuvvetlerı harb kanunlarına mugayir olarak Alman kıt alarıru arkadan vurmak suretıle muharebelere iştirak etm:ş olan Rostof halkına karşı gereken :ms:lleme tedbırlerım amansız bir surete almak için şehrın mahallelerinı tahıye etmektedır. Duşmanın Lenmgrad muhasara ccphesını yarmak ıçın oldukça mühim kuvvctlerle yaptığı teçebbusler akıın kaliiîtır. Rostof geri alındı Moskova 29 (a.a ) Moskova radyosu bildirıyor: Ruslar Rostovu istirdad etmişlerdır. 5000 Alman askeri öldurülmüş ve von Kleist kuvvetleri tamam?n imha edılmiştir. Rostovdaki Alman kuvvetleri bozgun halinde Taganrok istikametinde ricat etmektedirler. Srvastopolda vaziyet vahim Moskova 29 (a a ) Moskova radyosu Sıvastopol önünde vaziyetin vahamet kesbettiğini haber vermektedir. Radyo, Alman kıt'alarmm şehre hâkim olan tepeleri zaptetmeğe uğraştıklarını bildirmektedir. Volokolamsk sehri zaptolundu Berhn 29 (a a ) D. N. B. aja iii ujldiiıjor: Aıman kuvvetleri Volokolamsk'] zaptetTiı^leıdır. Kiyefte öldürülenler Moskova 29 (a.a) Rdyter: Kiye! halkı, Almanlar tarafmdan yapılan tazyiklerin intikammı almak için Alman müddeiumumisinin İşgal ettiği binayl berhava etmiştir. Infllâk neticesinde 170 Alman subayı ve gestapo memuru ölrrüştür Buna bir mukabele olmak ü zere Almanlar ahahden ilk rast geldlkleri yüz kişivi tevkif ederek bir çukura sokmuslar ve dinamitle havaya uurmuşlardır. Bundrn sonra 30 veya 40 kadım cesedlerin bakijesini toplamağa icbar etmişler ve bu iş bittikten sonra kadmlan kurşuna dizmişlerdir. İran kabinesi istifa etti İngiltere Rusya . İran arasındaki ittifak yarın imzalanıyor Yeni kabineyi gene Fiirugi Han kuracak Btfgün 4üncü sahifede Şimalî Afrika ve Akdeniz Abidin Daver Renkü hmvlta szrimix Moskovaya k=\rşı yapılan taarruzun umumî istikametleri Srokho m 29 (a a ) Moskovayi karsı ypp'lan taarruzun 12 mci gunu A man ordusu hukumet merkezmin kuşatı'nasma adım adım devam etmektedır. Sovvet kıt'alan bızzat Almanların bile fevka'âde dive tavsıf ettiklen bir cesaret ve enerji ile kendilerini müdafaa et (Arkası sahife 3. sütun 3 te) Hakikatte dort yılı geçen bir zaınandanberi Çinde bitip tukenmez bir harble ıneşgul olan Japonyanın büvük AngloSakson devletlerile fili ve muazzam bir mücadeleyi seve seve kabul ettiğinı ve edcceğini farzetmek doğru değildir. Böyle bir kavga onun için de çok çelin ve hatta tchlikelj bir şejdir. Fakat bujüyiip genişleme siyaseti uğrundakı manevralar Japonyayı harbden baska bir çckille tesviyesine imkan bulunmıynn vartilere götürmüştür. Şimdilik butün Uzaksarkı istiyen, sonra Pasifiğin garb nnntakasını kendi nüfuz ve hakinıiveti eitraa almağı kııran. daha sonra lıütiin Asya kıfasını kendi hegemonyasına tâbi tutmağı plânlıyan Japonya dort vılcianberi bir türlü bitiremediği Çin haıbıne rağmen Avrupalılann kendi aralannda boğusmalarından istifade ederek daha lleri adımlar attı. Ve bu yeni adımlar neticesinde İngiliz Amcrikan iktısadî ablukasile karşılaştı. Bu iktısadi abluka Japonyanın maddî menfaatlerıne olduğu kadar büyük devlet haysijet ve şerefine de indirilmis bir darbe idi Bu darhe Japonyayı harbden baska bir suretle halline çare olmıvan bir çıkmazı sokDHDstur Libyadaki ingiliz hareketinin hedefi ••»••••• Y a z a n : » • • •• • "HanleUenjıkan dava Dünkü celsede son müdafaalar dinlendi; mahkeme dört gün sonra kararmı verecek İran Başvekili Furugi Han Tahran 29 (a.a.) Ofi: İran Başvekıli Alı Fünaaı han, parlamentonun içti rra de\Tesi baslangıçmda anayasa mucibince âdet olduğu veçhile kabinen;n İ^tıfasını vermıştir. Dıplomatık mehaı'il, yeni kabinenip Amerika ile İngiltere ayni haHedirler Onlar da omu7İarınrfaki Avrupa teskıli vazifesmı peııe Füruai Hana veharbi kambımına elbet bir Tzaksark r'leceğı ve mumailevhin eski kabmeyi ve Pasifik harhi ilâve e'mek istenıe7İer pvni olarak teşkil edeceği, yenı kabine di Avrupa harbile me«;çıılken bir dr ile yarın parlamento huzuruna geleceğl Japonva ile cat'srnaira eiiır"»leıi onhı kpnaatındedir. lein de kolnv ve teh''k»<='z lıir sev de ingiltere ve Rusya ile İran prasında ğilHir. Fakat bir kısım Jao«n PITIPM'T' akdediten Daktın pazartesi gunü Imzane karşı uysaliık cö«»»m°k *»:«»!>n *v m lanacağı sövlenıyor. Bu suretle İranın İngilizRus kuvvetleri tarafından işgaYUNUS NADÎ 1jıdenberi müphem kalan siyasî ve as,(Arkası sahife 3, sutun 4 te) kerî vaziyet aydmlanmış olacaktır. Cumhuriyet m bu gunku renk'ı harı murgesı, îngihzlerin Gambi arazısı, sontası, Libyadaki Ingılız taarruzanıın baş ra bunun cenubunda Portekiz ve Franlaması üzerine bırdenbire ehemTiıyft sız Gineleri İngilizlerin Sıerra Leona kazanan Şımalî Afrıkayı göstermekte sız Gineleri, ingilizlerin Sierra Leona ciır. Haritada posterılen Libya, 18 son cunhuriyeti, gene Fransanın Cöte teşrinde Ingılızlerln taarruza geçTe^ıle d'Ivolre Fıldışı sshılı., İngilizlerin başlayıp o vakıtterberi devam eden Cöte de l'or Altmkıyı», îransanm meydan muhaıebesir;in mihrakıiı.. ]n Dahomey sömürgeleri. bunların ıkisi güiz taarruzu başlır baslamaz, General erasında da vak'ile AİTianların iken VVeygand'ın Sımal! Afrıksdan alınma«ı Fimdi İngiliz ve Fransız mandaları alda, batıya doğru siyasî bir taarruzun tmda bulunan Togo arazisi., İngilizlerin başlangıcı olmuştur Amerikanın da lş Nijerya söm;irge=İ, gecen harbde Altırnk ettiği bu sivasî meydan mı^ıaı e manlara aid iken sonra İngiliz ve Franbesi, Franssnın Şiınr.lî ve Garbî Af •ı mandalaruıa verilmiş olan Kamerun z rıkadaki toprakları ve sömürgeleri et ve nıhayet Fransız Afrika Hattı İstiva rafmda cereyan etmtktedir. İngiliz as rnüstemlekesi v^rdır. Buraya komşu okerî taarruzu, tam bir zaferle ne'ic^le 'arak da Belçka konsosu Sudan ve İnnir de Ingılız ord'i=m Tunus hududuna giliz doğu Afrikası ve daha şarkla Had^vanırsa, hatta dayanmak ıstidaiını •DCşistan, Somali ve Eritre geıir Frangösterirse, Şimalî Afrıkadaki Tunus, stnın batı ve orta Afrıkadaki sömürCezair, Fas ile İspanyava aid R f'ın ve eelerinden bir kı=mı Vı^iye, bir kısmı da Fransız batı Afrikti";! fömürsesının bü Hür Fransaya tâb ! dirler. Harb, henüz vuk bir sevku'ceyşi ehemmivet kazan 'uibyada cereyan etmekte olduğu için, ması ihtimali rok Hıvvetlıdir. Afrık^da butün bu simal, batı orta ve doğu AfKazab'.anka, Dakar gıbi mühim Uman r.kasındaki memleke'lerin nüfuslrtn ve lardan başka Ispanysnın Kanarj'a ada askerî kuvvetleri hakkında tafsilât verlan, Portekizin Mader ve Yeşılburun, A meğe lüzum görmüvoruz; yalnız, bura«HamleU davasının dünkü celsesinden iki inttba: Solda Ziyad Ebüıziya ve sağda Peyami Safa müdafaada bulunuyorfa» •ar adalan, Fransızlarıa Senegai EÖ(Aıkası sahife 3, sütun 6 da) ÜACÜ 3