1 Aralık 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DÜN Y A Edebiyatmdan Tercümeler Maarif Veküliğinde nesredilen klasik eserler serisini edıninîz. Maarif Vekilliği Yayınevleri ve bilumum kital cı'aHa bulunur. (10495) • • umhuriyet cnıo 6212 r Renkli Renksiz PAK Âft Klişe atelyesinde sür'atl İstanbul, Cağaloğlu yo Telefon 22361 No 35 KLIŞEL 1 8 inCl Jfll İSTANBUL CAĞALOĞLU . İTANBUL AĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresı. Cumhurıvet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 PaZ&rt6SI I Telefon Başmuharrır: 22366. Tahnr heyetı: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 1941 Haricden alacağımız malları kendi vapurlarımızla getirtmek imkânı yokmudur? îşte membalar meydanda: Devlet Denizyolları ldaresi ve hususî şilepler mcnka henuz fıjen harbe girmemiş olmakla berabcr Demokrasılere malzeme vr en zarurî ihtıyac maduelen jeııştıımek mecburij etıni uzerıne almış bulunmaktan dolavı aftıeli olarak harb halıntle bir nıemleket savılabıhr Kıt adan kıt'aja japılacak nakhvatta harb malzemeMİe nuıhanb memleketlere zarurî diğer ihtivac maddeleriıun j enstirilmesı tabıî bınnci mevkii tutacaktır ve tutujor. Oış âlemle iktısadî munasebetlerinvzin bu vaziyetten muteessır oknaması mumŞimalî Afrıkada bir İngiliz pivade kolu yürüyüş halinde kun değıldir ve mumkun olmujor. Bilhassa Amerikaja gonderilecek Tuık eşjası ve oradan buraja getirılecek ıthalât nıalları bakımından. Bu noksanı imkânm rausaıd olabıldığı derecelerde ıktnal etmek bize gore bınnci ehemmıvet derecesıni haiz bir ış olacağında şupne j oktur. Bu zorfuğu hafifletmek için en müessır çare Anıerıka ile Turkıje arasmdaki seferlere bızım bir iki \apur tahsisine imkân bulmakhğımızdan ibaret olacakhr. Acaba buna çare >ok mu? Yalnıı bıze mahsus bir hâdıse olnmaıak bu harb >uzunden dış alcmle muuısebclleri kesılmiş veja azalmış menıleketlerin hepsinde azçok sıkıntı buhınduğunu biliyonız. Gelecekte kurulup islijccek jeni şekılleri bekliyerek bız mılletlerın ıhti.vacları mılletlerarası mubadele Ue temın olunan bir de\nn mabadini jaşamaktajız Harbın neticesı ne olursa olsun bu milletlerarası mal alıp verilişınin ıleride dahi butun bu'un ortadan kaldırılamıyacağı. hatta hıç kaldırılamıv acağı muhakkaktır. Insanlar lerdden ferde ve cemijetten ceraijete (nal ve fikır alısverişıle jasar mahluklardır. Bunu onlıjecek hıç bir Çın duBerlın 30 (a a ) Alraan resmî tebu n tasavvur etmıvoruz. Onun ıçındir Kahıre 30 (a a ) Ortaşark ingiliz ki şimdi çekilen sıkıntılann buvuk bir lığı Şıma î Afrıkada Alman \e ItaHan ku\ r \etlennm teblığı Tobruk mı.dafıkitmı, milletlerarası mubadelesının ek kıt aları mukabıl taarruzlarına devam jenle temasta bulunan kuv\etlerımız aBu munasebetle venıden rasındakı mu\Tasal?nın ıjıleştırılmeıi ıçın eiklıgınden ve hatta bir çok mılletlcr ı<,ın etmışlerdır dıışman tankları tahrib edıîmiştır bir çok ahvalde imkânsızlığından ıleıi dun sabahkı geçıcj sukunetten tamamıle Stuka'larla. av ve tahrib teşkıllerı ıstıfade edılmıştır. Bunu muteakıb dun geîınektedir. Lksiklik veva yokluk sıkıcı vazi T etIe harekete hazır bulunan İngiliz kolla cğleden sonra yenıden sıddellı bir muri ve ustehk sıkıcı tedbirleri da\et edı rıle tanklannı dagıtmışlardır. harebe gehşmeğe başlamıştır Ikı Almin Masra Matruh channda duşmamn zırhh fırkasındakı tanklann gerı kaldn yor. Azçok bize benzer memleketleıın hepsinde olduğu gibi iste bizde de her iaşe yollan mm affakıyetle bombardı ve bunlara yardım eden ltalyan zırhlı Alman av tayvarelen tumenı Sıdı Rezakla Bir Hamıt etrafınkesın dılıne tesbih olan ihtıkânn tesuleri man edilmiştir hava mevdanlannda zaviata uğrama dak, bolgede Brıtanya ve Yenı Zelpnda ve şıkâvetleri bu cumledendir ve p^k tabıi olarak bızde de herkesın Skn bu dan 5 Ingı'ız ta\vare<;i duşurmuşlerdir kıt'aları tarafmdan ışgal ve mudafaa eIçtimai afete karsı bulunabilecek careler d len >erler arasından batı ıstıkamf'ınde ltalyan tebliği etrafında dolanıvor. Ihtıkâra karsı alaRoma 30 (a a ) Italjan ordulan u kendılerine yol açmak içın yeni bir tecağımız tedbirler ve muhtekire tatbık etf\rkasi «.ahife 3. sutun 5 te) (\rkası Sa. 3, sutun 3 te) tığımiz ve edeceğimiz cezalar daha zıyade menfı mahivetli tahdıd ve tehdid edici tedbirlerdir. Intıkârla mucadelenm clbette bir de muspet şekılleri olacakur ki biz onlan şu sozlerde hulasa edebilırb: Dahilde fazla istıhsal, haricle fazla mubadele. Bılhassa haricle fazla mubadelenin arnelî olarak derhal iyi tesiılerini gosierecek bir hareket tarzı olacağmı Itepimiz kola>lıkla anlıj abıliriz. Şark cephesinde buyuk Alman tanklarından biri, gozculerin muhafazası Dışâlem ve biz Ihtikârla mücadele azmi Dr. Refik Sayflam Aıhnada beyanatta bulundu • = Şark cephesinde = «İhtikântı önüne geçmek için ne altında bir Kus kasabasına girijor Alman harb ] lâzımsa yapacağız» GÖRDÜKLERİM ıa tebliği ' Rusların yıktığı bend Yazan: Emekli General = Afrika harbi f Mihvere göre J [ Odesa şehrinin şimalini ve buradan Almanlar Sıvasfopola Nikolayefe giden en kısa yolu tamamile karşı yeni sular altında bırakmış bulunuyordu Rus taarruzu ağır zayîata uğratıldı Adana 30 (Hususî) AdanavT zlyaretı sırasmda, Başvekılımız Doktor Refık Saydam, Cumhurlyet halk Partlsı vılâvet merkezınde kabul ettığı Adanalılarla uzun suren bır hasbıhalde bulunmuş ve bunda ihtıkârla mücadele bahsınde ısrarla durmuştur Sayın Doktor Refık Sa>dam, hukume^ın takıb etmekte olduğu ve edecegı yol uzerlnde şu sozlerı soj'lemıştır: « Bunun için yeni kanunlar çıkaracağız, ıcab ederse, ıhtısas mahkerrelerı gıbı, >alnız bu ışl° alâkadar olacak mahkemeler kuracağız ve ışın onune geçmek İçın, ne lâzım«a yapacağız çunku koca bır mılletın sırtından geçınmeye ve bir anda zengın olmpk ıçın onun parasmı çalmaya çalışanlara a^la musamaha gostermıveceğız Hslkımızın bu mucadelede bize yardım etmesl lâzımdır ve şarttır » İngilizlere göre J bir hiicuma geçtiler Karşı taarruz Notörlülngliz devam ediyor tümenleri Marmarika muharebeledaha esir edildi İkinci Alman zırhlı tiimeni kumandanı esir alındı H. Emir Erkilet Kadıkovk şehri alındı, Voroşilovgrad da muhasara edildi Fuhrerm umumî karargahı 30 (a a ) A'man Orduları Başkumandanhgının tebliği Duşmanın dun de tekrar etbğı kutle halınde hucumlarına karşı kendılerını mudafaa eden Alman kıt'alan h^ia kuvvetlerının yardımıle duşmanı Rostof cıvarmda ve Donetz'ın dlrsek teskll ettığı noktada \eniden pek ağır zayıa^a uğratmı^lardır. Taganro?'un şark kısmında muharebe tavyarelerımız bır bennn deposunda yangın çıkamışlardır. MosVo\a bolge«=ınde piyade teskillerıle zırhlı teskıller tarafmdan japılan taarIUZ muvaffakıvetle devam etmnektedır. Duşmanın oldukca buvuk kuvvetlerle tankların hlmaveslnde vaptığı bır çıkıs hareketı Lenlngrad cnarmda gerı puskurtulmuştur. Düşmantankları Bingazi sahilleritahrib edildi ne kadar ulaştı rinde bir İngiliz generali HEYECANLI BİR HABER Japonya Siyamı işgal mi etti? Amerikalılar Siyamı terke hazırlanıyor, Singapurda izinler kaldırıldı İçki düşmanları Meselâ dünva buğday dolu. Bazı memleketler işimize yaravacak her turlu e>>yaya normal zamanların bolluğu ile maliktir. Ve onlar kendilerinin bu malısul ve mamuUerini satmağa memnunıvutle lıazırdırlar. Bızden onlara gidecek etfja dahi kezahk memnunij etle karşılanacaktır. O halde bunu vapmağa çare bulalını, neticesi kendilıginden gelijo». Çare bulalım, iyı. Fakat nasıl, bangi rasıtalarla? Bıze gore bu harbe kadar bu işler Laska memleketlerin tasıt vasıtalarile yapılagehyordu. Bızden once denız naklivatına baslamış memlekeller gıt ik;e bu yoldaki vasıtalarını artırarak diğer UJİlletlere aıd taşıt işlerim de gorujorlaıdı. Onun içın alelâde zamanlarda ınemleketten memlekete ve kıt adan kıtB\a her hacimde mallar yolların en ucuzu ve en çok iş gorenı olan denızlcr uzerinden kolavlıkla, adeta kendi kendi ne, asınlıp gidivordu Denız ticaretı bakımından henuz kedi ne, budu ne tabırine ujgun bir vazijette olan Turkı.,enin bu kervana karışması hatıra bıle gelmijordu. Buna rağnıen. gittikçe artan s.ıkıntılar arasında işte simdi acaba dış îılcmle munasebetlerımizı imkân ve kudretımiz nispetinde kendi vasıtalaıimızH goremez mıyiz dive dusunmeğe mecluı olııyoruz. Yeşilayın dünkü kongresinde meyhanelerin çoğaldığından ve bazı cemiyet mensublarınm şarab içtiklerinden şikâyet edildi Şımalde muharpbe tay>arelerinden murekkeb fılolar, Murmansk demıryolunun muhım tesıslerını tahrıbe devam etmışlerdır. Cephenln 'cenub ve merkez kesimleOdesanın şimalındeki bendlerin Ruslar tarafından jıkılmasile rınde demlryolu tesıslerıle hava meysu altında kalan şehrin bir manzarası danlarına yenıden muessır haya hucumları yapılmıştır. Bir bolşevik şehri olarak Odesada dik gösterişsiz depolar halınde oldukları ıçın Lenıngrad ve Moskova günduz bomkatımı en çok çeken şey çarsı, dukkân, bunlar bızım bıldığımız manada sehrl bprdıman edilmiştir \itnn, kazrho, lokanta ve kahve gıbl bir suslıyemıyorlardı Ba sebeble Odesa buSovj'et ha\ a kuvvetleri 22 den 28 sonsehrln caddelerıni su'leyıp şenlendıren yuk bir sehir olmakla beraber bızim bılte=nne kadar 207 tavyare ka>betml=lertesıslerın mevcud olmamasıvdı Bunlar dığlmlz şekılde bir çarşıdan mahrum olharb dolayısüe kap3nmış olmayıp esa duğu ıçın caddelerle sokakların ıkı ta dır Bunlardan 79 u hava muharebeleVaşıngton 30 . ( a a ) Japonlarm sen joktular Halkm olmıyecek kadar railarında jalnız evler, mektebler ve rınde, 53u tavvsre toplar^e ve ust ta Sıydmı ıstılâ ettıklerıne daır verıısn rafı yerde tahrib edilmiştir. zarurî ıhtıyaclarını tedarık ettıklerı ko daıreler vardır. rnber teeyj'ud etmemıştır Sıyam flçıA\nı muddet zarfmda şark cephesinde lığmde de bu hususta malumat mevcud operatlf mağazalar sokaklar arasında Eskıden kalma buyuk ve eski Pus in 24 Alman tayjaresı kavbedılmişhr. ceğıldır. şa tarzmda bınalar olduğu gıbı ekser Sıvastopola karjı yeni hücum , rlsi eev ksız yenıleri de v ardır Fakat Bangkokta hayat normal basladı hepsınln dış manzaraları bakımsızdı Sıngapur 30 (a a ) Bangkoktan son Caddeler ve sokaklar genış ve k a 1 ^ Ukrayna cephesı 30 (a a ) Haber felen haberlere gore, Sıyam payıtahtın1 rımdı; fakat genış caddeler blle oyle alındığına goıe, Donetz'ın son sanayı da hayat, normal gorunmekte :se de çıçek ve çımenle suslenrrış değıldı Ya. havzssı bolgesındeki vazivetle muvazı vazıyetın çok gergin olduğu intıbaı. ıçın nından geçtlğımız parkın bıle bonle clarak Von K'onstedt, Kırım yarımada ıçın duyulmaktadjr. Halk arasındaM neş'e verecek bir halı yoktu. sımn cenub batı kocesinde temızleme munevverler, Taylandın ıkmci bır Bel(4rkası sahife 3, sutun % de) (Arkası Sa. 3, sütun 5 te) (Arkası sahife 3 sütun 4 te) I Sovyet harb \ J Kıfalarımız Tikvin şehrini tahliye etti Stalin, Mareşal Timo çenkoya bir mesaj gönderdi tebliği Ankarada dünkü maç Rostovdaki muvaf îngiHz takımı, Harbîyeyi fakiyet üzerine 5 2 mağlub etti Moskova 30 (a a ) Oğle üzerl neşredılen Sovyet tebllği* 29 sonteşrın gecesl, kıt'alarımız bütun Yeşilayın dunkiı kongresinde buhınanlar cephelerde duşman'a çarpışmışlardırYeşılay genclık teşkılâ.tının umuml içerken gorduğünu söyliyerek halk aBırkaç gun evvel kıt'alarımız anudakongresı, dun saat 10 30 da Emınonu rasında bunun yapacagı fena tesıre ne muharebelerden sonra Tıkvm şehHaJkevı salonunda toplanmıştır Bir ışaret etmıştır. rını terketmışlerdlr. senelık faalıjetı hulâsa eden raporun Diğer hatıbler de gene aynı mevzu Rostof nasıl alındı? okunmasını muteakıb bir çok gencler etrafında soz alarak, Yeşilayın daha Kuybışef 30 (a a ) Rostofun istirsoz alarak, rakı sarfiyatının artmasın verimlı şekılde çalışmasım ve bılhassa d&dıle Von Kleıst ordusunun hezlınetı Bilhassa hâlâ harb haricinde buhınan dan şikâyet etmışlerdır Bu arada aza kojlerdekır içki ıptılâsının onune geçılSovyet Istıhbarat Burosunun dun akdan şıkuyet etmışlerdir Bu arada aza mesmı ıs emışlerdır. Amerika ile ticari munasebetlr ıtııızin şamkı hususî bev anııamesınde şoyle bıldan bırı, şehrın ırfan muhıti olan ŞehBundan sonra, genclık teşkıaâtı reısı jurutulmesi bahis mevzuudur Ş nHikı zadebaşında, tam 14 meyhanenın faa Fahreddın Kerım Gokav, genc'enn Ye dırllmektedır: halde gemi dunyanın en kıt ve eıı kı\Bırkaç gun evvel Rostof Alman kıtlı>et halinde oldugtınu, geçende bir on şılav davasma karşı gosterdıklerı alâtnetli vasıtası olnıustur. OkvaniJ'.Isrda beşıncısının de açılmış bulunduğunu kadan memnunnetle bahsetmiş ve buaları tarafmdan bir baskm hareketl nenıuharib ve bitaraf milvonlar VP mil sojlıjerek hıç olmazsa bu semtte, ıçkı munasebetle bu davayı ılk defa ortava tıcesmde İşgal edılmjşh 28 sonteşrmde yonlarca ton eemi batırıldı \e hâ'î da satışmm men ı ıçın teşebbuslere geatan profesor Mazhar Osmanı şukran Rostof cepheslndekı kıt'alarımız Genebatırılıjar Eldekiler daha çok harb çılmesını teklıf etmıştır. \e mınnetle anmıştır. ral Remızofun kumandasmda Don nehAnkarada yapılan ılk maçtan ıntıbalar Sagda Harici>e Vekılimiz Şukru Saracoğlu Ingiltere bu\uk elçisile birlikte. YUNUS NADt Solda: Guzel oyunlarile geniş bir alâkaya mazhar olan İngiliz futbolculan Dığer bir genc de, Yeşilay mensub Bundan sonra, yenı idare heyeti se rmi geçerek Rostof şehrıne gırmişler ve CArkası sahife 3, sütnn 3 te) I ^Arkası sahife 3, sutun 4 te) lanndan blnnl geçende bir yerde şarab çilerek lçtimaa son verilmigtir, Dıinkü magın tafşjlâtı üçüntü sahifemizdediı ^