16 Kasım 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

MOBİLYA Almak veya görmek istiyenler BOL ÇEŞİD ve TENİ STİL HARAÇÇI KARDEŞLER Limifed Şirketi Salonlarmı bir defa gezmekle tatmin edilirler. İstanbul, Fincancılar, Rızapaşa yokuşu No. 59'61/63. Telefon: 22060 . J 18 inci yıl sayı: 6 1 9 7 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU ^.**^ ve mektub adresı: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrır: 22366. Tahrir heyetı: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 r Kolay ve Kısa El Kitablan: Psikoloji Sosyoloji Tarih Lise » II 25 III 25 I 35 II 35 III 25 IV 10 V 10 Krş. Krş. Krş. Krş. Krş. Krş. Krş. 10 1KIfiCltGŞrifi 1941 Haber doğru değil! Millî İktısad Vekâleti kurulacağına dair havadisin aslı olmadığı anlaşıldı Ankara. 15 (Telefonla) Bir Millî iktısad Vekâleti kurulacağı hakkında geçenlerde bır akşam gazetesinde çıkan ve dun de ıki gazete tarafından tekrarlanan haberin asılsız olduğu anlaşı'maktadır. Bu hususta tetkıkler yapıld'ğı da die"u de: Hır Sadece Ziraat Banknsı, Sümer Bank, Eti Bank Toprak Mahsulleri Ofisi vesaire glbı devlet ıktısadî teşekkullerinm murakabesini daha pratık hale getırmek için mevcud kanun iızerinde tetkikler yapılmaktadır ki, bu haberlerin bu tetkiklerden galat o'duğu gonjlüvor. Millı Sef Dün Konservatuarın verdiği konseri şereflendirdiler Ankara 15 (a a.) Reisicumhur İsmet İnönu beraberlerinde Bayan İnonıl olduğu halde bugiln saat 15 30 da Konservatuan teşrıf buyurarak verılmekte olan konseri dinlemişlerdir. Millî Şef ve refıkalan Konservatuarda Maarif Vekili Hasan Âlı Ylıcel tarafından karşılanmışlardır. Dr. Refik Saydam yarın , Ankaradan ayrılıyör Başvekilimize ŞükrüSaracoğlu vekâlet edecek Ankara 15 (Telefonla) Başveküimız doktor Refık Saydamın istırahat etmek uzere bır ay nıezunıyet aldığına dalr Rıyasetıcumhur tezkeresınm Meclisın pazartesi gunku toplantısında okunması muhtemeldrr. Başvekılımızın istırahat gunlenni geçırmek uzere Ankaradan pazartesi gunu hareket edecegl anlaşılıyor. Başvekilimize mezuniyetl srasında Harıcıye Veküı Şukrü Saracoğlu vekâlet edecektlr. Mılll Mudafaa Vekâletınden istifa eden Erzurum meb'usu Saffet Ankanın yerine Manısa meb'usu Korgeneral Ali Rıza ArtunKalın, Munakalât Vekâletınden çekıien Cevdet Kerım İncedayının >erine Samsun meb'usu Amıral Fahrı Engının tayinlenne dair tezkereler de Mechsin pazartesi günkü toplantısında okunacaktır. Başvekilin mezuıf eti AHMED H KİTABEVİ Zoraki bir Mümessiller meclisinin karanndaki reyler nisbetinden anlaşilan açık ma naya göre Amerika dünya harbi karşısında zoraki bir sürüklen's yolundadır. imalî Amerikayı Av ı upa harbine karışürmağa doğıu bir adırn daha teşkil etmek lâiinı gelen biUraflık kanunu tadilâtıAmerika Cumhur Reisi M. Roosevelt nın mumessıller meclisinden çıkış şekli nazarı dıkkati celbetmemek kabil değildir. Bu >arı harb kanunu bir çok heyamola jisa ile nıumessıller meclisinden 194 muhahf reje kaışı 212 muvafık ı e j le. jani ancak 18 rejlik pek kuçuk bır eKseriyetle çıkabilmiştır. Anıerikan ef• • • karının durna harbine kaıışraak bahtindeki nispeti bu rakamlaıda açık gorulür. Reis Ruzvelt'ın bulıin gajıutltıine raçmeu Amerıkan efkarı hala jcnı ounj a harbine karışmaktan sakınan bir vanjet muhafaza edıvor. Bitaraflık kanunuııun tadili harbe girmck kararını ihtira etmıyor fakat Vaşington 15 (a.a.) Reis Ruzvelt Amerikaaın harbe karışması ihlinıallebitdraflık kanununun tadah hakkındaki rini artuıyor. Amerıkan meb'uslan bukanunu ımza etüğınden, onumüzdekı nu bile bujuk ihtiraz ve tereddudlerle hafta ıçuıde sılâlılı Ameııkan ücar^t vakaışüamışlardır demek olur. Ya kendipurlarından murekkeb ılk kafılenın Inleriuden doğrudan doğruj a harb ilânına giltereye hareket edeceğı sanılmaktadır. karar vermeleri ıstenilirse ne olacakV Ingılız memurları, Ameıikan mürette • • fcldeki numuneye gore bugun için bu Berlin 15 (a.a) Alman orduları Daıına bır geminın nekadar buyuk bir kararın menfi çıkması ihtimali galıhdir. başkumandanhğınm hususi teblığı: süı'atle tdhliyesı kabil olduğunu gosterZıra unutmamalıdır ki Amerikada harb Alman bahriyesi yeni bır büyuk mu mek için tertıbat almışlardır. İngıliz İlânı kararı munhasıran kongrenin sala vaffakiyet kazanmıştır. Denizaltı gemi limanlarında Amerikan vapur kafrelehiyetleri cümlesiııdendir. Eğer bir gun leri, batı Akdenizde bir Ingiliz harb rini karçılamak içın ihtimamlı tertibat Birleşik Devletler Cumhurijeti harbe gemısi teşkılıne hücum etmışlerdir. abnmaktd hatta Atlantık meydan mugirmek isterse bunun için kongreye muİki denizaltı Ark Royal tayyare nak harebesırde bu vapurların cepanesi tiiracaat ederek bir karar almak mecbu lıye gemisını baürmış ve Malaya zırh kenmiş olabılmesi ıhtımalı gozonunde rıjetindedir. lısını hasara uğratmıştr. Hasar o kadar buıundurularak bu lımanlarda cepane Bitaraflık kanununu tadil ettirebil muhımdir ki. gemimn Cebelıtarık lıma stokları vucude getırılmektedir. mek için hukumet çok dolambaclı jol nma yedekte goturulmesı zaruren hasıl Ayda yüz Amerikan vapuru sılâhlanlardan yürumck ıstırarında kaldı. Mec olmuş tur. dır'lmaktadu'. Onumuzdeki dort ay ıçınDaha başka İneiliz birlikleri isabetlı de 400 k&dar Amerikan vapurıuıurı silisin ileri gelen azalarile uzun istisarelerde bulunduktan sonra Reis Ruzvelt torpil yaralan almıştır. iâhlandırılacağı, bunlardan 185 ının İnArk Royal, 26 eylul 1939 da bir hava giltereye, 135 ınin de Kızılder.ize işliyekongreye doğrudan doğıuya kanuııun tadilini teklif edemi\erek Amerıkan hücumu esnasında ciddî hasara uğramış ceği sanılmaktadır. gemilerinin silâhlandırılmasını istijen ve tarrur edildıkten sonra hızmete gırBerlinin ithamlan bir teklif sevketti. Halbuki tadil oluna miştir. Berlin 15 (a.a.) «D. N. B.. bildiricak madde Amerikan gemi ve tebaasıM. Aleksander «Ark Royal'in yor: nın harb bolgelerine gıtmelerinı meneintikamını alacağız !> diyor Diplomatische Korrespondenz gaze'esi, den kaydın kaldırılmasından ibaretti. Liverpol 15 (a.a.) Burada bır nutuk bıtaraflık kanununun değıstirılmesi için Bunun niçin doğrudan doğnıya bu şe söyliyen Amirallık birincı Lordu AlekAmerika meb'usan mechsınde verılen kilde teklif olunamanuş olduğunun sebe sander bilhassa demıştir ki: bi açıktır. Teklif düpedüz bu şekildc c Hood'un intikamını aldığımız gibi rey'erin neticesini bahis mevzuu ederek ptse onun kabul olunmaması ihtimalin Ark Royal'ın de intikamını alacağız.» dıjor ki: (Arkası sahife 3, siitun 3 te) den korkuldu. Halbuki muracaat olunan Aleksander, dun akşam Londra da şu bn dolambaclı yolla gene o neticeje beyanatta bulunmuştur: Tarılmak ısteniHyordu. Bunu büyük gu« İngiltere bahriyesi, ağır bir darlültüye ve bilhassa menfi bir neticeye beye uğramıştır. Ark Royal'i kaybettık. tneydan vermeden temin edebilmek için Bununla beraber, insanca telefatm pek baska vasıtalara muracaat olundu. Âyan az olduğunu öğrenmekle teselli bu'dum. encümeninde azadan biri gemilerin j a l Ark Royal, hizmette bulunduğu seneler DIZ silâhlanmasını kâfi görmiyerek bun zarfında, tayyareleri, 100 den fazla düşlaruı Amerikan bayrağı altında her ta man tayyaresi düşürmuşlerdır. Ark Rorafa gidip gelmelerine unkân verilmesi yal, millete mebzul hizmette bulun fikrini müdafaa etti ve kabul ettirdi. muştur.» Hakikaten Amerika bu bitaraflık ka Ark Royal'de yalnız bir kişi kayıb nununa rağmen kendi gemilerini harb Londra 15 (a.a.) Bahriye Nazırlıbolgelerine gönderiyor, fakat onlann ğının tebliği: Ark Royal mürettebatından yalnız bir YUNUS NADİ (Arkası sahife 3, ^iitun 4 te) kişınin kaybolduğu hakkında şimdi ma(Arkası sahife 3, siitun 3 te) SILAHLI AMERİKAN GEMÎLERİ Bu hafta içinde seferlere başlıyacaklar Berlin, Roosevelt'i Ameri1600 mürettebattaıt kan milleti ve meclisini yalnız 1 kişi kayıb! aldatmış olmakla itham ediyor Bahriye Nazırı Aleksander " Hood gibi bunun da intikamını General Daskalof alacağız „ diyor «Harb genc milletler içın bir kuvvet kaynağıdır» dedi Ark Royalden 185 vapur Ingiltereye, 135 gemi de Kızıldenize mühimmat taşıyacaklar Bulgar Harhiye Nazırı General Dasbalof Bulgar Harbiye Nazırı diyor ki: İtalyan şehirleri Hemen her gece muntazaman bombardıman ediliyor Yeni Vekilieriniiz is basında: Yukarıda Millî Müdafaa Vekili emekli Korgeneral Ali Rıza Artunkal, asağıda: Munakalât Vekili emekli Amiral Fahri Engin, Vekâlet makamlarmda Hindistan Harjtası Bugün 4 üncü sahifede Hindistanın harbde büyük Yazan: Abiditt Daver Cumhuriyetin, sevgili okuyuculanna bugun takdım ettığı renkli harita Huıdistanı, Siyamı ve Hmdıçıninin bır parcasını gostermek;edır. Asyanın bu kısmı, Hındıçmi, S;yam, ucunda Sıngapurun buıunduğu Malaka yarımadası, Felemenk Hind.stanı denilen o harikulâde zengın adalar, hattâ Birmanya ve Hmdıstan, hep Japonyanın «cenuba doğru geniş'eme> sıyasetînin merhale merhaie göz dıktiçı yerlerdir. Asyada cihangir bir devlet kurmak isteyen J a ponya içın Hındiçini ve Siyarnın olduğu gibi Bırmanyanm da sevkulceyşî eheinmİ3'etİ büyüktür. Çıınkfl Çinin acık ve serbest denızle muvasalası ve kendisine yardıır. eden büyük demokrasilerle teması şimdı artık B;rır.anya yo(Arkası sahife 3, siitun 5 te) Renkti harita serimix Kahire 15 (a.a.) Teblığ: Ağır bom• ^ki:«: ba tayyarelerı, Italyanın Napolı şehı nı yeniden muvaffakıyetle bombaLamışlardır. Vagon ayırma garlarında demıryoları boyunca buyuk yangınlar çıkarılmı^tır. Sıcılyada, Sirakuza denız tayyareleri ussu ıle şımendıfer garına da gece hucurfl edılmışür. 130 kılometre mesafeden gorülebılen yangınlar çıkarürr'ştır. Salı çarşamba gecesi, Libyadaki hedeflere hücum edilmiştir, Sofya 15 (a*.) Ofi ajansı büdlBingazıde malzeme depoları ve vagon riyor: ayırma garları bombalanmışür. Bulgar Harbiye Nazırı General DasDernede malzeme depoları ve mo*örlü kalof son muharebelerde olmuş olan naklıye vesaitı bombalanmıştır. Bulgar askerleri içın yapılan bır tbrenİtalyan tebliği de şu beyanatta bulunmuştur: Roma 15 (a.a.) Teblığ: Düşman, « Harb. gun geçtikçe vahimleşCatane, Acir Ale ve Brendizıye hava hümektedır. Kuçuk ordumuz bir gun bir cumları yapmış, tahrib ve yanıgn bomrol o>namağa da\et edılebılır B'z, öybaları atmıştır. Cataneda 17 öhı', 12 yale bir hâdıseden muzafıenyetle çıka bilmesi için ordumuza ne yapmak lâ raiı, Acir Ale'de 12 ölu, 8 yaralı va'dır. Şarkî Afrıkada Gondar bdlgesinde zımsa yapıyoruz B:z. harbden kork mamahyız. Çünkü harb, genc milletler düşmamn günlerdenberi mütemadiyen artan kuv"iretlerle yaptığı hücumlar neiçın bır kuv\et kavna|ıdır > General Daskalof bundan sonra, Bul ücesınde, muharebeler bilhassa sıddetle garıstanın uŞradıfeı maglubiyetlere rag devam etmektedir. Kıt'alarımız, muanmen cesaretmi hlıj bir vakit kavbetme nidane mukavemet göstermek'e ve şıdmiş olduğunu. Bulgar ordusunun san detl; mukabil taarruzlar yapmaktadır. caklarmı kılıfma koymuş olmakla beİngiliz tayyareleri Derneye ve Barce'a raber hiç bir dakıka ümidsizlığe kapıl hombalar atmı=lar, Akdenizde torpil Moskova 15 (a a.) Sovyet gece madığını ve bugün her Bulgarın ifti tayyarelerimizden biri büyük bir İneiliz tebhği: 14 sonteşrın gunu, kıt'alarunız (Arkası sahife 3, siitun 2 de) i (Arkası sahife 3. «rfitun 3 te) bütun cephelerde duşmanla çarpışmışiardır. 13 sonteşrınde 38 Alman tayyaresi tahrib edilmiştir. Bız 16 tayyare kaybettik. 10 sonteşrmden 12 sonteşrine kadar Baltık denizınde gemilerimız ceman 36.000 tonluk 4 düşman gemîsi batırmışlardır. Bır düşman denizaltı gerrüsi, Finlandiya kdrfezinde mayinlerımizden bırme çarparak berhava olmuş ve natmışür. Ordumuz bir gün vazifeye çagrılabilir! f Sovyet harb Ç Alman harb ] tebliği ! Moskova öniinde Şiddetli bir muharebe ceryan ediyor tterkez cephesinde Mukabil Rus hücıımîan püskürtüldü iflhfİM; tebliği 1 Londraya göre, Rus Almanlar Sıvastopol lar büyük bir muha ve Kerç kalelerini zorluyorlar rebe kazandılar Ingiliz gazeteleri, Kırımda vaziyet vahimdir, diyorlar Ruslar bir günde 44 tank ve 48 tayyare kaybettiler Berlin 15 (a a ) Alman ordulan taçkumandanlığuıın tebliği: Kırımda duşmanın muannidane müdafaasına rağmen Sıvastopol ve Kerç'e hücum eden Alman kıt'aları arazı kazar.mışlardır. Cephenın orta kesiminde düşman piyade ve tanklarmın karşı hücumlan puskurtülmüştur. Bu karşı hücumlarda Ruslar 44 tank kaybetmışlerdir. Ağır topçumuz Leningradda mühirn askerî üsleri muvaffakiyeile bombardıman eylemiştir. Londraya göre Ruslar büyük bir Savaş tayyarelerinden ve stükalardan muharebe kazandılar murekkeb ehemmiyetli teşkiller MoskoLondra 15 (a.a.) Ruslar, Moskova vanm cenub ve Ladoga gölünün doğu nm cenub baüsına yüz kilometre mesa kepımlerindeki Sovyet sahra tahkımatıfede bu.unan Maloyaroslavetz'ın etra na, kıt'a toplantılarına, demiryollanna (Arkası sahife 3, siitun 2 de) (Arkası sahife 3, sühın 3 te) Fevkalâde Alman teblığinde Ark Royale yapılan taarruzda mühim hasara uğradığı bildirilen İngilizlerin Malaya zuhlısı Ladoga gölünün cenub sahilinde mühim bir merkez olan Schullussenbure Almanlar tarafmdan işgal