6 Kasım 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

6 tidnciteşrin 1941 SON t£utasiteMtal\ Ankara Hukukunun 1 Müzmin bir buhranın [ yeni bir safhası yeni binası açıldı zakşark buhranının hali malum Kâh tehlikeli bir mahiyet alır ve buyuk hâdiseler koparacak, ortalığa ateş salacak gibi korkunc velvelelerle dıkkati uzerine çeAnkara 5 (a a ) Ankara Ünıversiker, kâh tehlikeyi atlatmış, sulh ve subinası kunet içinde imiş gibi umid verici bir tesı Hukuk Fakulteslnin yeni mahiyet arzeder ve o zaman bir intizar bugun buyuk torenle açılmıştır. Meraslmde Mület Mecllsl Reisi Başcevresi açar. Fakat şimdiye kadar bu invekll, Vekıller, meb'uslar, Paıtı Genel mar devrelerinin biri de beklenen ne» tıceyi vennedi. Belki bu devrelerin her Sekreteri, Temyiz Başmuddeiumumısi Genelkurmay Ikınci Relsı, hukumet erhıri daha hâd bir tehlike safhasına başkânı hazır bulunuyordu. langıc teşkil etti ve bu yuzden tehlike Maarlf Veküi Hasan Âll Yücel veclz ıun yatışmıs gibi gorunmesi dahi umid verici değil, umid kıncı bir safha teşkil eımeğe basladı. Japonyanın Uzakşarkta takib ettiği shaseti kolayca hulâsa etmek mu/nkuncur: Japonya beş senedir Çinle harbediyor (Baştarafı 1 inci sahifede) ve butun Çini Japon Imparatorluğuna (Baştarafı 1 inci sahifede Butun bunlara rağmen Amerikan efmalederek bu harbe son vermek istiyor. ladığmı, Tuîa cıvarında bu taarruzun Hava kuvvetlerinin Kırımda kân harbe filen mudahaleye henuz tam Amerika ile İngilterenin Çine yaptikları bilhassa çok şıddetlı olduğunu ve şeholarak kazanüabilmiş değıldir. Vaşintgon yaptığı tahribat ^kerî ve iktısadî mahiyetteki yardus» rın civarmda muharebeler yapıldığın Beıluı 5 (a a.) D.N B. askerî bır hukumeti kongreje bitaraflık kanunufersa Çin harbinin uzamasına sebeb ol soylemıştir. nutf bilkülliye ilgasmı bile teklif edemiksynaktan bıldirlyor: maktadır. Bu vüzden Japonyanın İngilLozovski, işgal altındaki meır.leketKırımın tehdid alünda bulunan liman jerek yalnız Amerikan ticaret gemileritere ile Amerikadan ilk talebi, Çinde tam lemı garnizonlarından getırüen ıhtıyai larından asker ve harb malzemes: nakli nin silâhlanmasını istemekle iktıfa etti. serbesti ile hareket etmek hakkını tanı kuvvetlerın kullanılmasına rağmen, Alne çahşan Sovyet gemılerınl, Alman hava Niçin? Çunku bitaraflık kanununun bilınaları ve Çine yaptıklan askerî ve ik maııların üerlıyemedıklerını ılâve etmışkuvvetleri, 4 sontesrınde keza muvaffa kullije ilgası teklifi buyuk münakasaUr. tısadî yardunlardan vazgeçmeleridir. kiyetle bombalamağa devam etmişler lan davet edebilir dıje korkuldu Reis Ineiltere ile Amerika buna razı olaRuzvelt'in son nutkunu kendi memlekeKalintn, Kursk ve Tula dır. mıyorlar. Çunkiı Çin harbini tasfiye etcephelerinde Muhtelıf limanlara yapılan mukerrer tinin bu şartlarını gozonünde tutaıak mis ve Çin kaynaklarını benimsemiş bir Moskova 5 (a.a.) Moskova radyo hucumlarda, gemılere yuklenmek uzere okumalıdır. Reis Ruzvelt yeni nutkile Japonya, dunyanın eşini gormediği bü sunun bıldlrdığıne gore, Almanlar yeni dahi herkesten ve hersejden evvel hâlâ o'an kullıyeth mıktarda harb malzemesı vuklükte ve kuvvette bir imparatorluk taarruzlar yapmak içın Kursk ve KaAmerikan efkârını kendi istediği yolda tahrıb edılmış ve gemıye binmeğe hatoplamak istijor. Alabildiğine hur bir teşkil eder ve yeryüzünde ona mukave linin cıvarlarına yeni ihtıyat kuvvetler zırlanan bırhklere kanlı telefat veıdimemleket olan Birlesik Devletler âlemi met edecek hiçbir devlet veya devletler getırmışlerdir. rllmişur. din bahsinde çok hassastır. Dinlerin kalmanzumesi kalmaz. Bu yttzden İngiltere Şıddetli nmharebelerin cereyan ettığl Sark cephesinm cenub kesiminde A1dutlması iddiası bizce iste daha ziyadp ile Amerika müstakil ve hıir bir Çin Kursk civarında Sovyet hatlaruu zorlaman hava kuvvetleri, bilhassa demıryolAmerikahlann bu hassasiyetine hitab devletinin daima yasamasına taraf tar m?k için Almanların tankfarla yaptığı laruu muvaffakiyetle bombalamıştu, ediyor. dırlar. müteaddıd teşebbuslerın akım kaldığı Seyir haknde 11 naklıye treni, 7 lokoUzakşark meselesi esas itibarile Çin iddia edilmektedir. Amerikan harb gemilerine (ve tabiî motıf ve garajlarda duran 125 vagon raeselesidir, ve sair meseleler bunun teKalinin cephesinde muharebeye sü tahrıb edilmiştir. ticaret gemilerine de) tevcih edilmiş taferruatıdır. rülmüş duşman ihtıyat kuvvetleri topAyrıca 27 tren ve 3 lokomotif, bomba arrnzlara gelince bu gemiler AlmanyaÇünku Japonya Çinracselesiniistediğî çu ve piyadeden murekkebdır Ruslar, ar ısabetıle durmağa mecbur olmuştur. nın karsısındaki harb cephesinde faal gibi hallettiği takdirde Uzakşarkta her bu cephemn bir kesıminde düşmanjı Sovyetlerin Kırımdan uzaklastınl rol almış unsurlar olduğu ve zaten Reis jeri tehdid ve istediği her yeri işgal ede kendıleruıi Volga nehrının sağ sahıhnRuzvelt kendi bahriyesine vur emrini ması plâra tahakkuk etti den, sol sahıline geçmeğe icbar ettığini bilir. Berlın 5 (a a ) D.N B nın bıldırdi vermiş bulunduğu için taarruz ve miiİngiltere ile Amerika buna mâni oK kabul etmektedırler. ğine gore Kırımda bulunan Alman kıt dafaa hareketleri artık şikâvet mevzuu mak icin bir taraftan Çin mukavemetiDanzig. Königsberg, Riga aları Yayladağ silsılesini asarak Kara olmamak lâzım gelir Bununla beraber ni besliyor, bir taraftan da askerî üsler bombaiandı ' denız sahılıne mmışlerdır. Sovyet kıt'a Alman cevabı bu bahiste munakasaya vucude getirerek ve bunlara dayanarak Moskova 5 (a a ) Moskova radvosu larının Kırımdan uzaklaştırılması plânı girişmiyerek bilâkis Amerikan harb gemilerinin Alman denizaltılarına taarruz Japonyaya karsı bir iktısadî abluka lat Sovyet hava kuvvetlerinin Danzig, Kö kat'î surette tahakkuk ettırılmıştır. etmiş olduklarını sovluvor. BelK ki bik ediyorlar. nigsberg ve Riga üzerine akınlar yapAlmanlar hava hakimiyetinî Amerika ile harbe girismeği istemijen Japonya, bu siyasetin de (amamilc bı mış olduğunu bildınyor. İnfılâk'ar ve tamamen ele aldılar Almanya, eğer bu devletle de harb muıakılmasını istiyor. Fakat ingiltere ve yançınlar olduğu müsahede edilrriş'ir. Berlın 5 (a a.) DN.B. askerî bır kadderse ona teşebbus etmiş olmak mesAmerika ancak bu sivaset savesinde Drirt Sovyet tayyaresi üslerine don kaynaktan bildınyor: ulivetini Amerikaja bırakmağa itina Janonvanın ihtiraslarına sed çekebilc memı^tir. Sovyet hava kuvvetlerinin, henüz çaeylemektedir. cei.lerine inanıyorlar. hştırılabılecek tayyarelermın çok fazla Işte Amerika ile Alman) a arasında Japonyanın diğer taiebleri ancak bıı azalmasına nisbetle pek ziyade artmış esaslarm kabulüne bağlıdır Meselâ tiolan kayıblaruu gosteren rakamlar, Al lahaddus eden son munakasanm içyüc^ret engellerini kadırmak, Japonvanın (Baştarafı 1 inci sabi(ede) man hava kuvvetlermın şark cephesin ziinde bu hakikatler vardır Ancak iki tarafın hakikî maksadlarına rağmen vucude getirdiği devletleri tanımak, mından ibaret bulunduğunu ızah ede de hava ustunluğune sahıb olduklaruıa münakasa jalnız propaganda mahivetini Japonyanın refah mıntakası adını verdidehldır. cektir. ği sarkî Asya sahasında Japon nüfuzuna Şimdiye kadar gelen haberîere göre haiz bir keyflyet olduğu için onun üzeFinlandiyada sulh nümayişleri lı=rhanşi sekilde karşı koymamak bıı yalnız 4 sontesrinde Sovyetler 84 tay rinde ciddî iddia ve müdafaalann devaoluyormuş t'Hbler arasındadır. yare kaybetmışlerdır. Bunlardan 15 tay mı beklenemez. Biz bu izahiarla sadeLondra 5 (a a.) Daüy Express ga yare hava muharebelerınde duşurulmüs, :e vazivetin hakikî mahiyetini gosterBu taleblerin hejetî mecınuası, şarki Asvanın Japonvava aid olduşunun ta zetesının Fmlandiya hududundan aldığı aynı miktarda tayyare, karşıkoyma top mek istedik. nmması ve Amerika ile İnçillerenin bu bir habere gore, Bırleşık Amerikanın, an taıafmdan yere indırılmıştır. Sovyet YUNU5 NADÎ sıhadan ta«i tarajh toplıvarak çekilmesi Fmlandıyayı Rusya ile sulh yapmağa tayyare meydanlarma yapılan hucumdavet eden ıhtarı Fın mılletım ıkıye arda 18 tayyare yerde tahrıb edıliuştir. 1^/ım geldiüini ifade edivor. Tahrıb edıldığı muhakkak olan 4 tayİngiltere ile Amerika Uzakşarktar, bu ayırmıştır. Bu gazetenin muhabiri şunları jaza yareden baska külliyetli miktards SovscVilde ayrılmak niyetinde olnıadıkları yet tayyaresı de ınfi'âklar, mermıler ve i"'n Japonyaya karsı askerî ihıta ve yor: «Alman taraftan parti ile sulh ta layyare sılâhlan tesırıle hasara uğraiktısadî abluka tatbik ederek Çine de ( Baş tarab 1 inci sahifede ) ja'dun ettiklerine gore iki taraf ara raftan partı arasında şıddetlı dahılî bir ülmıstır. çok teşekkür ederım. Tüık basınının Moskovaya yapılan en şiddetli hepımızı ılgılendiren ınce meselelerlni fiıda mücadele büfiil vuku bulmakta mucadele vaıdır. Helsınkıde sulh lehınde numayişler kararlara bağlamak. ıçın sayın üvelere dır. Hatta İngiltere ve Amerikanın Cihava akım başanlar dılerun. ne yaptıklan askerî ve iktısadî yardun olmus ve bu sırada 21 kışı tevkıf edılBeılın 5 (a a ) Gunduz ve gece Mos('a nazan dikkate ahnırsa. mücartele hil roıştır.» İsmet İnontt kovaya karsı yapılan hava akınları fevHoover Amerikanın vaziyetini va^ıta silâhh bir mahiyet de almıs deParti Genel Sekreterinin kalâde şıddetlı olmuştur. Atılan bomınektir. tenkid ediyor çay liyafeti balar, hukumet dairelerınde, askerî ve Nevyork 5 (a a.) D.N B : Bırlf şık smaî hedeflerde ve demiryollarında vaAnkara 5 (a a ) C. H. P. Genel Japon metalibi. İnsriliz ve Amprikan shasetile hic bir ceçhile ujusamıya Amerıkanuı eski reisi Hoover dun be him tahribat yapmış ve bırçok yanguı Sekreten Dr. Fıkrı Tuzer, bugun Şehir cak mahiyctte olduğn için doğrudan yanatta bulunarak Fjılandıyanın, Ame ar çıkarmıştır. Enternasyonal komunıst okantasında Turk Basın Bırliğı umudoçruya harbin vukuu da beklenmekte rıkaya borcunu odeyen yegâne Avrupa umumî meıkezi tam isabetle saatlerce mî kongresı munasebetıle bu çay ziyadevleti olduğunu sojlemış ve bu mem yanmış ve yıkıknıstır eti vermıstır. Kongre murahhaslanle dir leketle Rusya arasmdakı ihtılâf karsın mütnessıllennı ve Parti umumi Ruslar Baltıktaki üsleı'ini Nitekim Japon matbuatınm son gündare heyeti azalannı bir araya toplıs^nda Bırleşık Devletlerın aldığı vazilerdeki nesvijatı, meselevi muzakeıe ile tahliye ediyorlar » a ve samıml bır ha\a ıçmde geçen •n yetı şıddetle tenkid etmıştır. halletmek imkârının küllijen bertaraf Helsinki 5 (a.a.) Koıvısto pdnlarıu çay zıyafetınde Başvekıl Dr Refik Fin gazetelerinin neşriyatı olduğunu aıılatıjor ve Japonyanın manın Fınler tarafından zaptıle bu ada iaydamla bütun Vekıller de hazır buBerhn 5 (a a ) Berlın g^zetplerı lum metalibinden hiç bir fedakârlıkta ların Ruslar tarafından tahhyesi Fın unmuşlardır. bulunamıyacağını gristeriyor. Hsıtta Ja Vaşıngton hukumetının Finlandıyaya andıya kdrfezi uzerinde hava faalıyeUmumî heyet bugün toplanıyor pon gazetelerinin kanaatine gore, Japon verdıği nota hakkında Finlandiya mat tinın artması'e ayni zamana tesaduf etAnkara 5 (a a ) Basm Bırlıgı konbuatmın mü*alealarına kendi s'hıfelevanut kara, deniz ve hava kuvvctleri, mektedır. gresı komısvonlaıı bugün toplantılanİnçiltere ve Amprikanın muhasara hat rınde genıs bir yer vermışlerdır Bu hava faaliyeti bilhassa dün gün na devamla raporlarını hazırlamışlarAjan Sunia Fın gazetesı, Bırleşık tını yarmağa ve Japonvanın iktısadî düzun (Suursaari) Hogland ( H n s n . dır Kongre yarın umumi bır toplantı Amerika hukumetinırı Helsinki aleyhınemeüerini tatmine de kâfidir. saarı) Odınsholm adaları ve Hangoe ya apacaktır. de yaptığı şanta] teşebbusunu kaydetAnlaşılan Japonya, Sovjet Alnian tıkten sonra Fın mılletmin bolşevızme nmadası uzennde temerkuz etmiştir Bu r harbinin Avrupadan Kafkasjaja geç karşı mucadelesınm sebeb ve amıllerıni faalıyet Rusiarın, korfezm buzia la kapanması netıcesinde garnizonlarmın tamesini ve İngilterenin bu harbe karış hatırlatmakta ve bu kurruluş harbınde (Baştarafı 1 uıa Salı.feds) masını beklemekte \e o zaman İngil Fın ımlletıni Alman mılletıne bağlıyan mamıle miınferıd bır vaziyette kalmantereyi iki cephede harbe mecbur etmek «îilâh arkadaslığmı bir kere daha belirt ııa mâni olmak icin bu uç ussu tahlıve dar Ortaşarkın da Hındıstanla bır büye hazırlandıklarını göstermektedır. Gö unluk te=kll ettığini kaydetmıştır. îstemektedir. mektedır. rünuse gore ev\elâ Hogland ve OdınsMumaıleyh, gene ızahat vermeğe lüBu tahmin doğru ise Uzaksark tehliholm tahliye edı'erektir :um gormeden şımdıye kadar devamlı kesinin gelecek ilkbahara kadar uyukurette Uzakşarka gonderılmekta olan laması beklenir. Detroit'te Lord Halifaks'a rdu kuvvetlerıle malzeme nakiıyatınuı, ömer Rıza DOĞRUL Uzakşarkta vazıyetın tehdid edıcı bir karşı ypnılan çirkin bir .ahıyet alması münasebetile devam etLondra 5 (a.a.) Merkezî Akdenizhareket mesı ıhtımali olduğuna ışaret eyltmiştir. Petrol tevziatı de Ing'lız denızaltı gemılerınm duşmaGeneralm Bırmanya ve Malezyayı zıLondra 3 (a a ) B B C Bırleşık Son günler zarfında, şehrımizın elek ıım 3 ıaşe naklıye g^mısıni baurdıkları aretinden maksad, Uzakşark Ingıliz Amerıkad kı Insılız buyuk elcısı Lord trıkten mahrum semtlerınde hıs=edılen resmen bıldırJmektedır. Halıfaks bır mıtmgde nutuk so\!e'ken îuvvetlerl kumandanı Sır Brovke petrol sıkıntısı artmıştır. Aynı zamanAlmanlar 6 0 Ingiiiz muhribî 'opham ile sahsan goruşmektır. ISIunıainfıradcı kadınlar tarafından yumurta da makinelerde de kullanılan bir madbatarmışlar eyh, bu zıyaretınden istıfade ederek yağmuruna tutulmuştur. de olan petrolun yokluğu her sahada Berhn 5 (a a ) Alman radyosu Alrlalezyada bulunan Huıdli kıt'aları da Bizzat Amerikalılar hareketi kendinı gostermektedır. Bir muharrıritefuş etmiş olduğunu ilâve etmiş ve şunmıze, Vali muavini Ahmed Kmık, pet ruanya üe ingiltere arasmda muhasamat t»kbih ediyorlar !arı sbylemistirrol darhğımn sebebleri hakkında şu ıza başladıgı tarihten bugune kadar Alman Detıoit 5 (a a ) Beledıve Eeisı denızaltılarmın 60 Ingılız muhrıbi ba« Bu kuvvetlerın maneviyat ve behatı vermıstır: Yeffries. Lord Halıfaksa yapılan nütırdıklarını bıldırmektedır. ^enî kudret itibarile çok ıyı olduklarını majısı «mues=if bır hâdıse, olarrk tav« Petrol Ofısi tarafmdan her ay, viçoıdum. Rusyaya gelmce vazıyet buraAlmanyaya İngiliz akım sif etmiş ve demıstir kr lâyet emrıne verılen 150 ton petrol, geLondra 5 (a^.) Kalın bu « Lord Halifaks şehrimizin mi'?fi da karanlıktır. Almanlar Hmdıstana çen bırıncıteşrın ayında verılememışt'r doğru ılerlıyecek olurlarsa Hlndıstanın Darlık bundan ılerı gelmektedır Petrol arasuıdan uçan bombardıman servısıne ridır. Bu niımavıse istirak edenler hemensub tayyareler dun gece Ruhr ve sabma, bu hâdıseden bizzat ben hıcab «•mal batı hududlarımızda çok kjvvetlı temın ettıkçe bunu, kaymakamhklar vamustahkem mevkılere tesaduf edeceksıtasıle halka tevzı ettirıyoruz Maana Ren bolgesındekı heâeflere taarruz et dlıvuvorunn » mişlerdir. Ostendo ve Dunkerktekı dokDetroit Tımes gazetesi «Deiroit icin lerdır Bu mustahkem mevkiler son zafıh Petrol Ofısile temas halındej iz Yalar da bombaıdıman edılmıstır, ayıb> baslığı alt'nda yazdığı bu maka "lanlarda daha çok tahkim edılmiştir kında bir mıktar petrol temın edebileBiz de sımdı orada çok kuvvetllyiz. HinAlman tebliği lede şöyle divorce*ımızı umuyoruz.» Berlin 5 (a a ) Resmî tebliğ«İster müdahaleci ister müdahale dıstandakı İngıhz kumandanlığıîa RusMuharrırımızın Petrol Ofısinden aldıFeroe adaıarı civarmda 5 bm tonluk aleyhinde olsun Detroıtin bulün namuslu lar arasında sıkı bır temas vardır. Bır £ı malumata gore, Ofıs, şımdılık umubir vapur batuılmış, buyük bir naklıye insanları hâdıseden teessür duvmakta Rus kurmav subavı daimî olarak Hinr«î ıhtıyacı karşıhyacak nisbette petrol dıstanda bulunduğu gıbı Hmdıstandaki dır » cu ğıtacak vazıyette değıldır Bur.unla be gemisi hasara uğratılmısür Irgıliz kuvvetlerıne mensub subaylar da İngilizler 4 4 Fransız gemisini ı jber, kaymakamlıkların mutemedler vaLa Guardia gene Nevyork Rusyava müteaddıd ziyaretler yapmaktevkif etmişler sıtasıle gonderdıkleri lısteler üzermden tadır. Hmdıstandan Rusyaya ehemmıbelediye reisi oldu peyderpey ve imkân nısbetinde tevzıat Londra 5 (a a ) İktısadî Harb Neyetlî mıktarda iase maddeleri gonderilyapılmaktadır » zareti sozcusu, geçenlerde tevkif edılen Nevyork 5 (a.a) M La Guardia n'ektedır. Vışı kafılesın° mensub beş gemıden bcş yenıden Nevyork belediye reıslığtne ınBir cesed bulundu Sımdıve kadar Rusyaya hiçbir a=:kerî ka cem an 164 000 tonluk 39 Fransız ge tıhab edılmıştır. Sırkecıde Arabaıskelesı onundeki sa mısinın daha, bu sene, muhtelif yollarMumaıleyh başlıca rakıbı M Wıllıam kuvvet gonüerılmem's ır E=asen Ruslar hılde dun akşam bır cesed bulun da tevkif edildığ'ni bu gun oğleden son o'Dwyer'den yüz bın rey fazla bir ek da böyle bu kuvvetin gonderılmesini istememişlerdir.» ra açığa vurmuştur. muştur. serıyet temm etraiştir. Maarif Vekili veciz bir nutuk söyliyerek Fakültenin rolünü anlattı [So Sovyet harb tebliği ( Basmakaleden devam M sahasrndaki mucadele>ı kolavlıkla olup bitecek bir ış sajarak Amerikaja da çekiduzen veren bir harta ve bir plân tertib etmiş olması en basit ıfadesile haj alî ve tamamen gajriciddî bir harcke olurdu. Buralan bdjle iken Reis Ruzvelt'in son nutkunda bu turlu baluslere yer vermiş olması da manası nıhayet pek anlaşümıyacak islerden değıldir. Anıerikan Cumhur Reisi jeni dunja haıbinde kendi memleketinin nas>onal sosvalist Almamaya karşı Ingilterenin >abir nutuk irad ederek fakültenin tarih nında mevki almasını istiven birınci çesını yapmış, medenî ve içtımal vazd adamdır. AvniDa harbine hiç kansmak felenni saymış, Ebedî Şefımızın azı: istemiyen Amerikayı bilâkis bu mudahatırasını hürmetle ve Mıllî Şefimızin lıaleje suruklemek için Reis Ruzveltuı yüce adını şukranla andıktan sonra şimdiye kadar sarfetriği gayretin ve medenî kanunun kabulunun ehemmi bu jolda istihsal ettiği muvaffakiyetin yetinı ve esaslı rollerıni açık bir surette pek buyük olduğunu itiraf etmek lâzım gelir. Avrupa harbinin sozunu isıtmck anlatmıştır. istemijen Amerika, bu ga>retleria ve nıusır olduğu kadar mahirane mancvraların tesiri alünda demokrasi cephesine bedeli mılvarlar tutan bedava silâh verecek ve nihajet kendi harb çemilerinı Ingilterenin kapılanna kadar gonderecek derecelere kadar suruklendi. Cıiarilı bir münakaşa Cepheden dönuş Korgeneral A. Fuad Erden ve General H. Emir Erkilet dün Almanyadan geldiler CBastarafı 1 Inci sahifede) Mareşal Antonesko üe mülâkat Uçağımız uç saatte Sofyaya varmıştı Ayni gun akşsmı oradan trenle Bukreşe hareket ettık. Bukreşe vardığımız gun Odesa Rumen ordusu tarafmdan zaptedılmış bulunuyordu. Dost ve komşu Rumanyanın hukumet reisi Mareşal Antonesko tarafından pek samımî surette kabul olunduk. Bıze iki Rumen ordusunun bidayettenberi İşürak ettiği Alman Rus harb cephesinin cenub cenahmdaki vazıyetı ve Odesa önünde Rumen ordusunun ıhtıyarına mecbur olduğu buyuk fedakârlıklan harita uzerinde bizzat anlattı. Geceleyin tamamîle karartılmakta olan Bükreş şehrinin manzarası bize harbin içinde ve yakınında olduğumuzu ihtar etmişti Bununla berater ne buıada ve ne de muharebe cephesine yakuı yerlerde Sovyet tayyaresıne tesaduf etmedlk. Ismarlama adam Alman harb tebtiği Cephe yolunda Bukreşe vardığımızm ertesi sabahı otomobillerle ve gunde 500 kilometreden fa7İa mesafeleri çamurlu yollarda güç"ükle katederek şark cephesinm cenub kısmına gıttık. İlk konak yerimiz Dınyester nehri üzerlnde ve Odesanın şimal batısında Sıkına denılen biz.m eskı Bender kasabası olmuştu Nehrl burada Almanlar tarafından kurulmuş sağlam bir koprüden geçtik. Odesayı, sukutunun üçüncü gün'i gördük. Ruslar burada elektnk santrahle baa fabrikalara ateş vermişlerse de sski Hacıbey adını taşıyan bizzat Ode:anın ancak pek radır yerlerini yanmış eya yıkılmış görduk. Koca şehırde çarı namına bu şey yoktur. Kaçmıyan halk sokaklarda dolaşıyordu Dinyesterden itıbaren şarka doğru uzayan yerlere Turkler eskiden Kıpçak derlardi. Almanlar şimdi bu yerlere «Nogay stepi» duıı veriyorlar. Nıkolayefte tramvay işıyor ve hayat hemen hemen tabiî hahnı lmış bulunuyordu. Bu havaMde yanmış r e yakılmış hiç bir tarla görmediğım gı>i Rumanyada, yanmdan geçtığimiz 'loesti ve etrafındaki petrol ocaklan ve ;asfiye fabrikalan da dokunubnamış bir lalde, azaml verimle çalışıyoriar. Rusiarın Nikolayef tersanelerinde bitmemiş fakat sapasağlam bırakmağa mecbur olduklan bir dretnotla biri büyuk ve dıeri küçük iki kruvazörü de görduk. ok muşkulpesend olduk. Kim seji beğenmiyoruz. Hani bemış bazı hareketleri Alman kara orduğenmediğimızi yüzüne karşı ları komutanı Feldmareşal von Brausoylesek bu hareket yan sachıtsch ve umum Alman kara, hava ve mimî oluşile bir kıymet kazanabilecek. deniz kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Ona da ya yuzumuz tutmujor, \a cüreFeldmareşal Keıtel ve nıhayet bizzat Deviet Reisi Fuhrer tarafından dinlemek timız yetmiyor. şerefme mazhar olduk. Berlinden Buk Anladık. Kusurluyuz; ama kul kusurreşe demıry ou le ve Bukreşten buraya suz olamaz ki. Hepimizde az veya çok aksayan bir taraf bulunduğu muhakda gene tayyare ile gelındi. Alman ordusunun harb kabiliyeti kak. Buna yapısıp da ter ter tepinmekte Her nevı Alman kıt'alarınuı ve Al ne fayda vardır, ne mana! Adamlan, man subay ve erlerınin, fena yolların, kundura gibi olçü üzerine yaptırnıak ve yağışh havalarm yarattığı azım guç kabil değildir. Fen henuz buna çare lukle.ı yenmek ve durmadan ılerlemek bulamadı. O çare bulunduğu gun herkes hususurda gosterdıklerini gordüğümü? zeki, herkes haluk, herkes çalıskan olabuyuk azım, ıktidar ve maharete şahıd cak ve iptizale uğrayan bütun bu meziv olduk. Geçen Büyük Harbden evvelki yetlerin artık kıymeti kalmıyacak. ve o harbdeld Alman ordusunu yakuıBir ısmarlama elbisenin bile şurasından tanımıstım. Şimdı de yeni Alman da bu pot, burasında bir kusur oluyor ordusunu doğu cephesuıde buyük bir da, birbirine benzememesi cinsinin basordu ile mucadele hahnde gormek fır lıca vash olan insanlarda yüzde yüz bir satına nail oldum, Yanılmadığıma kani kemali neden arayıp duruyoruz? Aradık olarak dıyebilırım ki, yeni Alman or da bulduk mu sanki? Ne münasebetS dusu eski ordunun ayni ruh ve ayni Öyle ise ne diye ustıime varıyorsun? yiıksek vasıflaruıı fazlasile taşımaktac'ır. Benim tahsilim, terbiyem, idrakim ve Bahusus teknik cıhetüe ve kuçuk, orta iktidarun bu kadar Şimdiden sonra beve bilhassa yiıksek sevk ve idare bakı ni düzeltmeye kalkmak Çemberlitaşa mından şımdıki Alman ordusu eskı or gül asılamaya benzer! dunun çok üstünde bulurunaktadır. Kusurlarunızı gorup birhirimizin yüOnun iki senedenberi hep gorduğumuz züne vurmadansa bizi, kusurlanmızın galebe sırlan bundan ıbarettir. sırıtmıyacağı yerlerde çahstırmak daha müspet olur gibime geliyor. Türk milletine gösterüen saygı Lâkin o zaman bize de dnşen, kat'î bir Her yerde çok samımî bir e«ki sılâh meslek edinmektir. arkadaşlığı muhabbet ve saygısıle k^rŞimdi birisi iş ararken: şılandık. Cephede, Almanyada ve Ru Ne yaparsın? denince: manyada gcrduğumuz butun yuksek Her bir iş yapanm! cevabını veri« saygı ve hususî itıbar, hiç şuphesız Mıllî yor. Bu: Şefı etrahnda tek bir kutle teşkil ede Hiç bir şey yapamam! demektir. rek bu en büyuk cıhan krizınde kuvAdam olmak niyetinde isek herşevl vetlı, durust ve sereflı bu ıç ve dış siyasetı takıbuıe muvaffak olan Turk yapmaya değil, birşeyi iyi yapmaya çalı« milletine râci ve aıddır. Türkiyenin is salnn. O zaman geri kalan kusurlanmıtısnasız umumun takdırine mazhar ol zın ortaya çıkmasına mahal kalmaz Inmuş ne kadar anlayışlı ve ne derece sanda kemal, tuttuğu isi tam yapmaktamuvaffak bu dış sıyaseti takib ve tat dır. Takunyeci miyiz? En antikasım yapbik edebılmış olduğunu anlamak içuı hududlaruı dışına çıkarak bir dolaşmak mahyız. kifayet eder. Bu sebeble yabıız şark Sair miyiz? En yanık şiirleri yazmalı» cephesinde gorduklerimden fevkalâde istifade ve musaid bır intıbala değil, Bu yolu rutarsak ne birbirimiri cahil, ayni zamanda Türkluğumden dolayı acemi, beceriksiz diye hırpalamaya lügoğsüm ve gönlüm iftiharla dolu olarak zum kalır, ne de ortada daima dolasan donmuş bulunuyorum.» ve ne ise yaradığı bir tiirlü bilinmiyen janm adamlann vücudü! Mademki ölçü üzerine ısmarlama adam siparis edemiyomz; işin çıkar yolu ise ehlini seçmek ve adama vanab'ioreğ! Harb sahasında Ondan sonra, harb sahasına artık girmiş bulunuyorduk. Çamur yollar. ve fena hava Alman ordularının ileri hareketini tabıatile ağırlaştırıyor, fakpt durduramıyordu. Demiryollaruım henüz uzak bulundukları, çamur ve yağmurdan doîayı motorlü nakliye kollarının ancak guçlük ve teahhurla varabildıkleri yerlere Alman naklıye uçakları cepane, benzın vesaire gıbı mubrem malzemeyi sur'at ve kolayhkla yetışturebılıyorlardı. Yeni dünya kıyılarında Alman denizaltılarî işl vermektir. B. FELEK Acıklı bir ölüm Sılistrell Ibrahun Paşa ahfadından Varnalı Şukrü Bey oğlu Turk Şanayıi Harbıye ve Madeniye fabrıkası sahıb ve U. Mudüru Şakır Zumrenin enıştesı, urolog Dr Bahaeddln ve Meyvahoş tüccarlarından Şahabeddm Vamalının dayılan Bay Ali Topalak dün gece saat 7 de ansızın vefat etmiştir. Cenazesı bugun saat 11 de Laleli apartımanından kaldırilarak Beyazıd camıınde namazı kılmdıktan sonra Eyubsultanda valıdesmın yanına gomulecektır. Tann rahmet eylesuı. (Baştarafı l i n d sahifede) yapılan tekliflere tamamile muhalif olduğunu söyîemıştir. Walsh ticaret vapurlarınrn sılâhlandırılması Amerikan fılosunun zayıflamasını mucib olacağını ddia etmiştir. Âyandan Wheeler de çarşamba günü b'taraflık kanununun tadılı aleyhinde beyanatta bulunacaktır. Fakat Âyan Meclisi erkânı bu tadılâtın yapılacağuıı ürrud eylemektedırler. Finlandiya Kınm harekâhnı takib 18 teşrinievvelde başlıyan Kırım muharebelermuı ıkmci safhasınuı, Yeşulun hemen eenubur.daki inkişaflannı. bu mevkıın şımalı yakınından takib edebıldık. Perekop yani Or kasabasuun hemen cenubunda bulunan ve topraktan yapılmış oîan eski Tatar veya Türk seddi de Ruslar tarafından istihkâm haJme konmuş'u Sovyetlerin Kırımda mahk oldukları ve Odesa ile Kafkasvadan buraya celbettıkleri kara ve hava kuvvetlerinin çokluğuna rağmen Kırun yarımadasının iki tarafı deniz olan pek dar berzahını, Rusiarın uzun muddet mudafaa edememeleri ancak onların manevî kuv\etlerinuı fazlaca kırılmış olduğuna delâlet edebihr. : İngiltere ve Polonyaya birer denizalh verildi Groton «Connectieut» 5 (a a.) Ödunc verme ve kiralama kanunu mucıbınce Polonya ve İngiltereye devredılen iki Amerikan denizaltı gemisi Polonya ve Ingilız mürettebatma teslim edılmistir. Millî Şefin Türk Basınına teveccühü Şubeye davet ÜskUdar Askerlık şubesınden: Askerlıgıne karar venlmış 328 ilâ 336 dahıl doğunılu yuksek okul mezunu ve askerî yuksek ehlıyetlılerin Yedek Su'ekyada 5 kasab idam edildi bay okuluna se\kolunmak uzere tez şuPrag 5 ( a a ) D. N. B Prag harb beye müracaatlerı üân olunur. divanı, iktısadî sabotaj curmunden do| YENİ ESERLER, ] ayı 5 kasabı idama mahkum etmiştir Hukümler infaz edılmiştir. Mahkumlar, Perde v e Sahne bir ay müddetle takriben 8200 kışıye Bu aylık sınema ve tıyatro mecmuadağıtılacak miktarda öküz, domuz ve danayı devamlı surette glzlice kesmiş sının lkinclteşrin sayısı çıkmıştır. Içmerdlr. Bunlar, ayni zamanda et yok de Selım Nüzhet Gerçek Ibrahun Hoyi, Führerin umumî karargâhında uğundan istıfade ederek, gızli et kes Hıkmet Ferıdun Es Kemal Kâmıl AkCephenin cenub kısmında bırkaç gün mek ve kara ticaret yapmalc suretıle ta§, İ. Galıb Arcan, Vasfı Rıza Zobu, Fıruzan Cemalı Servet Moray, Kemal çok istıfade'ı seychatler yapük ve ordu çok fazla kâr temın etmlşlerdir. Arduman Sacıde Artemelin yazılan komutanı General von Mannstemle ce\ardır Tavsıye ederız. nub ordular kumandanı Mareşal Rundstedı tanımakla muşerref olduk. Bundan sonra Fuhrer tarafmdan davet olunduğumuz Alman başkumandanlık karargâhma gıtmek ıçuı Bukreşe donduk. Gerek bu seyahat ve gerek Fuhrerın umumî karargâhırıdan Berhne gıdiş hep ucakla oldu. Umumî vaziyetlerı ve geç SARAY Sinemasında îslâm Türk Ansiklopedisı MÜNİR NUREDDİN K0NSERİ BUGÜN 12 tesrinisani Çarşamba aksamı Dadı aramyor Yeni doğmuş bır çocuga bakmak için, çocuk bakımını meslek ittıhaz etmiş, mutehassıs bir dadı aranıjor. Nışantaşında Valıkonağı caddesmde Yajla apartımanının 15 numaralı dau"esme muracaat olunması. J General Wavel IPEK'te LADAM O KAMELYA Turkçe dublaj filmlerinin EN MÜKEMMELI Akdenizde 3 Mihver gemisi batırıldı ŞARK S İ N E M A S I N D A 22 ncı sayısı intişar etmıştu. Bu nüs» hada Dıyanet Rıyaseti azasmdan profesor Kâmıl Mıras m bır makalesi vardır ki Islâm hıkmet hukukunun en mühım bir bahsı olan âmhas hakkında bu kadar kıymetli tetkıkat memleketimızde ilk defa olarak ıntışar etmektedır. Bundan başka, Bağdad ulemasından Abbas Azzâvı'nln, Mustafa Namık Çankının makalelen, Ömer Rıza Doğrulun âmalara daır Kuran ve hadıs tetkıkleri vardır Islim Ansiklopedisı reakslvon hevetı ümî mes'ulıyetten nıçm kaçınıyor? Mısyonerler ne dıyorlar, bızimkller ne dıyor? tinvanlı makaleler ve Dıyanet reis vekılı Ahmed Hamdinın yavrulanmıza duı derslen. Fiat İstatistikleri İstatıstık TJmum mudurluğu fıat istatıstıklenne aıd neşnyatuıdan ilk üç cüdını ıntışar sahasına koymuştur. Bu cıldlerden bırısı 1933 40 senelerınde 20 vılâyet merkezmde 26 kalem esyanm fiatlarını, dığer bu cüd borsalâr va borsa harıcı başlıca maddelerın toptan fıatlarıle, Istanbulun semt ıtıbanle perakende erzak fıatlannı, üçuncu dld ise başlıca ecnebı paralarının çek va effektıf fiatlarını ıhtıva eylemektedir. Balıkçının Karısı EMSALSİZ BİR MU\TAFFAKİYETLE DEVAM EDİTOR. Turk si\asetinin zaferini 25 senelik dünya hâdiselerini gosteren Turizm İstatistikleri 1914 ten sonra ( T Ü R K Ç E ) GARBOTOOR Aynca: MATBUAT tJ. M. >IEMLEKET JURNAL1 DİKKAT: Filmın uzunluğu dolayısile seanslar hergun saat 2 4,15 6,30 ve 9 da Ç I K T I ^"^^«« CRETA İstatıstık Umum mudurluğu, İtalya turizm teşkılâtı istatıstık şefı Marco Avancını nın 35 sahıfeden ıbaret esenni tercume ettuerek nesreylemıştır. Eser, bu ıstatıstıklerın mevzu ve gayelerıle f dahılî, hancî turızm o el Istatistıkleri ve turizmde ıstıdlâl istatıstık bahislerıni ihtıva eylemektedir ELHAMRADA Y E N İ Şehir Tiyatrosu temsilleri Tepebaşı DRAM kısmmda Bu akşam saat 20,30 da H A M L E T İstiklâl caddesınde KOMEDİ kısmında Bu aksam saat 20 30 da K Ö R D Ö V Ü Ş Ü Beyoğlu Halk Sineması Bugun matıne 11 de gece 8 de 1 Buyuk Vals 2 Bufalobıl. Turkçe Garıkuper, 3 Denızaltı esırlen. GEOMETRÎ M E T O D V E PROBLEMLE i ç i n T E O R İ L E R 400 den fazla probleme tatbıkıle beraber Yazan Profesor I Petersen Çeviren: Doçcnt Feyjaz Gursan Fıatı: 70 kuruş. Satış yerı: UNIVERSITE KTTABEVI