20 Ekim 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Okııl Gramerî EI Kitabı Yazan: PEYAMI SAFA Gramer Komisvonunun koyduğu esaslara Köre hazırlanan ilk tek eser. Fiatı 25. Satış yeri: CfMHtHİYET KİTABFVİ İstanbul Ankara caddesi No. 101 18 ınci yıl sayı: 6 1 7 2 umhuriyet Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kjsmu 24299 . 24290 F. DOSTOYEYSKİ BUDÂL AVNİ Çeviren İNSEL. 2 nci son c: Fiatı 150 Teigraf v e me ktub ^^i cumhuriyet, tstanbui. p os ta kutusu: tstanbui No 246 Pazartesi 2 0 Birincitesrin ' ISTANBUL ISTANBUL CAĞALOĞLU CAĞALOĞLU ^^^ 1941 HİLMİ Kİ siyaseti Hükumetimiztn gayretleri Topraksız köylüye ve göçmene rasgele toprak vermekle maksadımızın tamamen hasıl olmadığı ve olmıyacağı anlaşılıyor on günlerde devlet meıkezimizde toprak meselesi uzerinde daha kesafetli bir faaliyeue uurulmakta olduğunu görüyoruz. Mesele yeni değildir. Topraksız köylüye toprak verilmesi Cumhuriyet hükumetlerini yıllardanberi işgal eden bir meseledir. İlk bakışta insana pek cazib görünerek ha deyince oluverecek sanılan bu çok ehemmiyetli işin tahakkuku her defasında diğer bir takım şartların da yerine getirilmesine tevakkuf ettiği anlaşılarak dört başı mamur bir hal neticesine vanlabilmck için tetkiklere devam zaruretile bugünlere kadar gecikmiştir. Meselenin daha olgun bir hale gelmesini temin edecek olan bu gecikmelerin zararlı değil, hatta faydalı olduğu söylenebilir. Mümkünse bütün köylüleri kâ£i toprak sabibi kılmak ve onlara üzerinde çalışacakları bu topraklarda refahlı bir hayat temin etmek, netice itibarile cemiyetimize ve devletimize azamî kudret izaie edecek olan ideal bir iştir. Ancak "topraksız köylüye yalnız toprak vermek bizi o ideale götüremez. Heıhangi bir toprak parçası üzerinde çabşmak için asgarî bir sermayeye ihtiyac vardır. Nitekim şuraya buraya yerleşrirdiğimiz göçmenlerde ayni ihtiyacla karşılaşıyonız. Göçmeni yeni yurdunda müstahsil hale koymak için evini yapıyoruz, bküziinii, ineğini tedarik ediyoruz ve tohumunu veriyoruz. ' r Bütiin köylüleri toprak sahibi yapmak ve onlara üzerlerinde çalışacakları bu topraklarda refahlı bir hayat temin etmek ideal bir iştir * STAMN'IN MESAJI Halk Moskovanm müdaEaasına davet edildi Londra 19 (a.a.) Stalin, millete hitaben neşrettiğl bir günlük ernirde, Sovyetleri Moskovayı sonıana kadar müdafaa etmek hususundaki azimlerini teyid etmiştir. Stalin, bütün halk hükumet merkezini müdafaa işinde Kızüorduya yar dım için elinden geleni yapmaktadır, demiştir. Londra 19 (a.a.) Moskova radyosunun bildirdiğine göre Sovyet kıt'aları merkez cephesinde Kalinin kesiminde sağ cenahtan bir karşı taarruza geçmişlerdir. Beş gündenberi «K> şehrinde ve etrafında muharebeler olmaktadır. Almanlar son iki gün içinde 800 kişi kaybetmişlerdir. Viazma kesiminin sol cenahında düşman ağır kayıblar pahasına «B» bölgesindeki Rus mevzilerinde ilerlemeğe muvaffak olmuştur. Viazma kesiminde bi* Sovyet birliği iki düşman piyade taburunu hezimete uğratmış, 6 tank kar« şı koyma bataryası ve 60 motosiklet tahrib etmiş, 30 bisikletçi asker öldürmü? ve iki Alman bayrağı ele geçirmiştir. Berlin 19 (a.a.) D.N.B. nin ögrendiğine göre, cephenin merkez bölgesinde, Kalinin kesiminde Sovyetlerin şiddetli karşı hücumları muvaffakiyetle püskürtülmüş ve düşmana ağır kayıblar verdirilmiştir. 16 Sovyet tankı ve 9 Sovyet tayyaresi tahrib edilmiştir. Efganistan da İngiliz Rus tazyikıria boyun eğdi Kâbildeki Alman ve İtalyan elçileri Türkiye yolile memleketlerine gidecekler Şark cephesinden resimler: Almanlar tarafından esir edilen Rus askerlerinden bir gnıp Sovyetlerin mukabfl taarruzu ( Alman harb j I tebliği 1 I Askerı vaxtyet Alman Iktısad Nazın Dr. Funk Toganrok şehri dün zaptedildi Moskova halkı şehri müdafaaya hazırlanıyor Amele faburları afeş hattına gîfmekfe, ahali istihkâmları tamir etmektedir Harblerde zayiat Eski Bizi bunlan yazmağa sevkeden, Alman Rus harbine dair neşredilmekte olan rakamlarda gördüğümüz ifrat ve tefritlerdir. Bir harbde işi yolunda giden yani Hücum, ağır zayiatla püskürtüldu İtalyanın iktısadî vaziyeti buhranlımı? Alman Nazırı Funk tan başka Dr. Clodius da dün Romaya gitti 1 r ve yeni harblerde ordularm insan zayiatı ve nisbetleri Yazan: Emekli General H. Emir Erkilet Roma 19 (a.a. ) Alman Ticaret Nazırı Funk, müteaddid mesai arkadaşlarile birlikte bu sabah Romaya gelmiştir. Funk'un ziyaretine dair olarak neşredilen bir resmî tebliğde, Alman Nazırmın Romada birkaç gün kalacağı ve İtalyan ricalile, iki memleketi aiâkadar eden iktısadî ve malî işleri tetkik edeDerinleştirildikçe meselenin bu kadar ceği söylenmektedir. la da kalmadığı görülmektedir. Toprağın Dr. Clodîus da Romada tevzii gibi emin tasarnıfu da bizde ıslaha ehemmiyetle muhtac bir mevzudur. EvRoma 19 (a.a.) D.N.B.: Alman orta velki gün Tapu ve Kadastro l'rmım elçisi Dr. Clodius, pazar günü, BükreşMüdürü Halid Ziya Türkkan kendi ten Romaya gelmiaür. Doktor Clodius, mesleği ve dairesinin işleri hakkında Balkanlarda iki ayhk bir seyahate çıkverdiği konferansta bu bakımdan dik mıştır. kate lâyık sözler söylemiştir. CumhuriAlman Maliye Nazın da yet rejiminde kadastronun da ciddiyetle Sofyaya geliyor ele alınması yüzünden tamamen yeni ve ciddî bir safhaya geçen tapu işlerimiz, Sofya 19 (a.a.) Stefani: tekemmülü uzun yıllara muhtac ve fa Zora gazetesi, Alman Maliye Nazın kat çok sağlam bir yola girmiştir. Ka Kont Schwerin von Krosig'in yakında dastronun nekadar lüzumlu bir iş ol Sofyaya geleceğini haber vermektedir. duğunu anlamak için şimdi sözde toprak sahibi köylülerimizin mahkemeleri dolduran tarla ihtilâflarrnı gözönune altnak kâfidir. Buna göre topraksız köylüye ve göçmene rasgele toprak vermekle maksadımızın tamamen hasıl olmadığı ve olmıyacağı anlaşıbyor. Toprakh veya kendisine yeniden toprak verilecek topraknz köylüye ve göçmene üzerinde çalışacakları topraklann pürüzsüz tasarrufunu temin etmek devletin baş işlerinden biri olduğu bu vesile ile bir daha ve bu defa daha iyi görülmektedir. Topraksız köylüye ve göçmene arazi vermek istiyen devletin bütün memlekette bu işe tahsis olunabilecek arazi hakkında esaslı malumata sahib olması lâzım. Devletin yıliardır üzerinde ehemmiyetle durduğu toprak meselesi memlcketin umranını ve CArkası sahife 3, sütıın 4 te) ODESA Rumanyaya ilhak edildi Führerin umumî karargâhı 19 (a.«.) Alman ordulan başkumandanlığının tebliği: Azak denizile Donetz arasında düşmanm takibine muvaffakiyetle devam edilİngiliz Rus notEsına muvafakat etmeğe mektedir. Hücum müfrezeleri sokak mumecbur kalan Efgan Krab Zahir Han harebelerinde ve evden eve yapılan mu(Arkası sahife 3, sütun 3 te) Peşaver 19 (a.a.) Röyter; Kabtl radyosunun bildirdiğine göre, Alman ve İtalyan tebaalan Efganistanı terkedeceklerdir. Efgan hükumeti, Alman ve İtalyan tebaalannın memleketlerine Hindistan . Irak Türkiye yolu ile serbestçe dönmeleri hakkında İngiliz teklifini kabul etmiştir. Efgan hüku metinin bu yoldaki karan, Alman ve İtalyan elçiliklerine bUdirilmiştir. Elçilikler bu mesele üzerinde mutabakatlerini beyan etmişlerdir. Kâbil radyosunun bildirdiğine göre, Efgan hükumetinin bitaraf hattı hareketi müteaddid vesilelerle belirtilmiştir. Efgan hükumeti bitaraflığinın memleketteki yabancı unsurlar tarafından bilhassa şimdiki harb esnasında ihlâl edilmemesine hususî bir dikkat atfetmekte ve komşularile dostça münase betlerinin muhafazası ve devamı için elinden geleni yapmaktadır. Sovyet harb tebliği Rus filosu Sıvastopolda toplandı Kalenin ve Molotof Mo3kovadan ayrıldılar İngiliz radyosu, Baltıkfaki Rus filosunun biiyiik muvaffakiyel kazandığını haber veriyor Moskova 19 (a.a.) Geceyarısı neşredilen Sovyet tebliği: 18 teşrinievvel günü bütün cephede anudane muharebeler devam etmiştir. Muharebeler bilhassa garb isükametinde şiddetli olmuştur. Burada kıt'alarımız faşist ve Alman kuvvetlerinin taarruzlannı bir kaç kere püskürtmüşlerdir. 17 teşrinievvekie bir kaç Alman tayyaresi düşürülmüştür. 27 Sovyet tayyaresi kayabdır. 18 teşrinievvelde Moskova civarında 16 Alman tayyaresi düşürülmüştür. (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Svilingrad hattı bir ilkkânunda açılıyor Vişi 19 (a.a.) Berlin radyosu, Türkiye ile Avrupa arasmdaki demiryolu münakalâtımn 1 ikincikânun 1942 den itibaren yeniden tesis edileceğini bildirmektedir. YUNUS NADÎ Bükreş 19 (a.a.) D.N.B.: Mareşal Antonesco'nun, umumî karargâhtan yazdığı bir kararname ile, Odesa şehri, Rumanyanın, Dinyester ötesi idari teşkilâtma dahil olmuştur. Bu kararname mucibince, Odesa, Transistiryanın merkezi olacaktır. İngilizler ve Ruslar Tahrandan çekildikten sonra Tahran 19 (a.a.) İngiliz ve Rus kıfalan çekildikten sonra Tahranda Sovyetler Birliğine gönderilen malze menin transit muamelesini temin için ancak bir kaç zabit kalmıştır. Generallenmiz Şark cephesinde Gnl. AIi Fuad Erdem ve H. Emir Erkilet Bükreşten geçtiler iki Türk generali, Mareşal Antonesco tarafından kabul edildi Bükreş 19 (a.a.) Rador ajansı bildiriyor: Alman başkumandanlığı tarafından cepheyi ziyarete davet edilen Türk generalleri Ali Fuad Erdem ve H. Hüsnü Erkilet perşembe günü Bükreşe gelmişler ve Alman elçisi Von Killinger'İ ziyaret ettikten sonra Başvekâlet binasında Mareşal Antonesko tarafından kabul edilmişlerdîr., Alman ataşemiliteri Albay Spalske, Türk misafirler şerefine bir akşam ziyafeti vermişür. Başlarında Rumen Ge.lelkurmayı İkinci reisi General Mazarini bulunduğu halde müteaddid yüksek rütbeli Rumen subayları, Türk ataşemiliteri, Alman hava ataşesi ve diğer zevat da ziyafette hazır bulunmuşlardır. İki Türk generali 17 ilkteşrinde Yarbay Braun ve Türk ataşemiliterinin refakatinde cepheye hareket etmişlerdir. Sark cephesine eiden .Cumhuriyet» asker! muharriri General H. Emir Erkilet galib gelen taraf ekseriyetle doğruyu neşreder. Bununla beraber harb bitmeden hakikî kayıblar anlaşılraaz. Onun için harbin devamı esnasında ve ekseriya propaganda maksadile bildirilen zayiat rakamlarına tarnamı tamamına inanmak güçtür. Bundan başka muharib taraflar kendi kayıblannı bilseier de hasmınkini ancak tahmin edebitirler. Onun için bir tarafa aid olan ölü ve yaralı zayiaünı hasım taraftan veya bir üçüncü devlet kaynaklarından hakikate uygun sekilde öğrenmek kabil olmaz. Bahusus bir zafer kazanıldığı zaman düşman taraflar zaferin kıymetini azaltmak için muzaffer olanların fazla zayiat verdiklerini ileri sürerler ki bu usul umumiyetle hakikate uygun olmamakla beraber, efk^rı Yepyeni bir siyaset takib edeceği ıımumiyede iz bırakmakta olduğu için anlaşüan Japon Hariciye Nazın propagandacılar tarafından kullanılır. Amiral Togo İki tarafın yaralı ve ölü kayıblan hakkında bir fikir edinmek için en iyi çare geçmiş haberlerdeki Tesmî zayiat istatistiklerini tetkik etmektir. Evvelki harblerin zayiatı bilinirse şimdiki harblerdeki zayiatı aşağı yukan tahmin etmek kabil olur. Bu sebeble geçmiş eski ve yeni harblere dair lüzumlu rakamlan bazı umumî kaide ve neticelerle birlikte aşağıya dercettik. Okuyuculann, muharib tarafların veya propaganda kaynaklarının neşrettikleri malumata inanmadan ve bu hususlarda hükümler vermeden bunlara müracaat etmeleri faydah olur. Galib gelen ve muvaffak olan tarafın zayiatı mukabil tarafa nisbetle hemen daima azdır. Mütearnzın fazla ve müdafiin az telefat vereceği fikri yanlışür. veya hiç olmazsa noksandır. Müdafl taraf, müdafaasında muvaffak olur ve mü(earrız muvaffak olaraıyarak ric'ate icbar edilirse ancak o zaman müternzjn Tokyo 19 (a.a.) D. N. B. Bahriye yarah ve ölü azyiatı ziyade olabilir. Nazın Amiral Şimada, bu akşam radFakat muvaffak olan bir taarruzda, ricyoda memlekete hitaben verdiği kısa ate mecbur olan müdafi tarafın kayıbbir hitabede, Japon donanmasının, yallan daima çok olur. nız Çin hâdisesini halletmeğe dağü, Hareket harbinde mütearrız taraf, ta Japonyanın göğüs germek vaziyetinde kibde hemen hemen pek az zayiat ve olduğu her türlü vaziyet defişikliğinj 1 Japon filosu her ihtimale karşı hazır! Yeni Bahriye Nazırının ilk sözü bu oldu Bir Japon gazetesi «dış siyasette şimdiden harb hali mevcuddur» diyor (Arkası sahife 3, sütun 54e) (Arkası sahife 3, sütun 4 te) r Şark cephesinden resimler: Tahrib edilmeden Almanların eline geçen ganaimden . trenlere yükltt cer kamyonlan ve diğer makineli vesait Dün yapılan lik maçları hayli sürprizli olmuştur. Beşiktaş Galatasarayı, İstanbulspor da Fenerbahçeyi yerunişlerdir. Yukanki resim, Beşiktaş Galatasaray maçında alınmıs eüzel bir enstantanedir. Dünkü maçların tafsilâtı üçüncü sahifemizdedir.