11 Ekim 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 11 Birinciteşrîn 1941 Sun'î eşya cenneti Burada tahtadan makme dişlileri camdan motörler, kömürden çizme? odundan eldivenlerle H. karşılaşıyoruz Yazan: Murakabekomisyonu azasının vaziyeti haberleri Harbde devletin iktısadı hayata müdahalesi ÇARIKLI Yazan: Iktısadî tetkikler IHEM bir NALINA MIHINAİ " Barış yolunda zafer Ondokuzuncu as2. Dahilî cephenin rın en bcriz vasıfihtiyaclarını temin lanndan birisi oîan ve intizammı muhaSun'î maddeler çaheseri olan camiiberalizm, hiç bir faza etmektir. 6yle dal budak saldan mamul altı sizaman ve hiç bir Isühsalin çoğaltıldı ki, her biri baslılindirli motörün yamemiekette mutlak ması zafere kavuşbaşına bir y a a mev nmda birer oyuncak Öğrendiğimize göre, İstanbul Fiat bir tatbikat sahası bulamamış ve dev mütemadıyen malzemeye ihtiyac vardır. mak için lâzım olan en mühim şartzuu teşkil edecek gibi kalıyor. BoruOrdular milyonlarca insam bünyesin lardan birisidir. Fakat harble beraber hale geldi. Binaensundan dinamosuna Murakabe komisyonu azalarının va letler daima müteaddii vesile ve zaaieyh, sütten yapılan sun'i yünden bedeninden yag tulumbasına kadar, her zife ve mes'uliyetlerile bu azalann va ruretlcrie iktısadî hayata nıüdahals et de toplamaktadır. Bu kadar büyük nü bütün iktısadi mekanizmada bir gerginzifelendirilmesi ve icabında isüfaları mişlerdir. fus kütlelerinin gıda, elbise, malzeme lik ve bilhassa istihsalde bir durgunBonra, bugün de, Zürüı sergisindeki er tarafı şeffaf camdan bir motör. Malî rnüdahale sebebleri ekseriyetle ve bilhassa bugün tamamile teknik ve luk kendisini göstermektedir. Bu birsatzlardan bahsetmek yersiz sayılmaz. Bazan bir fiske ile darmadağın olan ııın ne şekilde olacağı hakkmda ve İsviçredeki Alman Ticaret Odası, camın, dokunduğu yeri dağıtacak ka komisyonun mesai şekline aid mevzua devleti. varidat temin stmek maksadiie imali doğrudan doğruya sanayie istinad birine çok nd iki cereyanı bertaraf edemünhasıran sun'i maddelerle yapılan dar demirleşebürnesl, fennin mucizeler tın tespiti mevzuu üzerinde Vilâyet ta iktısadi faaliyetinin bir k'ısmmı kendi eden top, tayyare, tank, otomobil ve rek ihtiyacı temin maksadiie bugün saire gibi çok pahalı, çok nazik ve imali harb içinde bulunan her memleket sivil eşyayı teşhir için, Zürihte bir sergi aç yarattığı bu devirde bile hayret uyan rafından Başvekâlet ve Ticaret Vekâ inlusarına almağa mecbur etmiştir. letinden temennilerde bulunulacaktır. mış. Vaktile hususl çeliklerden yapılan dırmaktan geri kalmıyor. Birçok memleketlerde, içki, tütün, tuz, büyük sanayie ihtiyac gösteren silâh ve askeri ihtiyaclarını birbirinden taFiat Murakabe komisyonundan son oyun kâğıdı vesaire gibi birçok büyük ların mütemadıyen orduya akması iâ mamile tefrik etmekte ve sivil ihtiyaceşyanın alelâde demlrden yapılmış neLâkin, camdan motörü bile sergintn vileri, bakır ve pirinç yerine çinko hali ikinci derecede yenilikleri arasında bı bir kaç gün zarfında komisyonda erba halk kütıelerini alâkadar eden emtia zımdır. lardan azamî fedakârlık yaparak şahıstasından mamul saat dişlileri glbl u rakabiliriz. Zürih sergisinin en muhte bı sanayi ve ticareti temsil eden iki aza nın satışını devlet eline almış ve bun 2. Buna mukabil harble beraber is iarın alabileceği emtia miktannı tahdid fak tefek eşya, bu ersatz sergisinin çe şem dairesi, hiç şüphe yok ki, kömüi' ile resmî sıfatı haiz diğer bir aza is ların gelirile bütçesine mühim varidat tihsal imkânları da azalmağa başlamış etmektedirler. rezlert kabüinden kalıyor. Asıl mühinı den istihsal edilen sunl maddelerin tifa etmek istediklerini komisyon reisi lar kaydetmiştir. tır. EvveJâ silâh altına çağınlan milyonOrdusundan zaferi bekliyen milletin, maddei kaimeler, hakikî birer yenıiık teşhir edildigi dairedir. Burada ne yok bulunan Valiye bildirmişlerdir. Bu isSiyasî sebebler: Bugün iktısadî he larca işçinin boş bıraktıgı yerlerin kolay ordusu için her şeyi feda etmesi lâolarak vücude getlrilen mamulâtta. ki ve modern teknik, toprak altındaki tifalar vaziyetin aydınlanmasına kadar deflerle siyasî hedefler birbirlenna çok lıkla doldurulmaması ve harici tirarezım dır. Zürlh serglslnde, meselâ blr yazı ma kömürden ne çıkarmamış ki! O, taş tehir edilmiştir. yaklaşmış, hatta birçok noktalarda bir tin çok dar bir sahaya inhisar etmesi Harb zamanlarında devlet müdahalesi fcinesi görüyoruz. Gövdesi ve esaslı par kadar katı, iş kadar kirli yeraltı mahleşmişlerdir. Devletler siya;.î vazıyetle neticesinde haricden gelen ham maddeçalan ne demirden, ne çelikten, hatta sulü, bilkimya saf yaglı maddeler haBükreş elçimiz gitti rini tahkim edebilmek için ister iste lerin azlığı kendisini göstermiş ve tabiî bilhassa kendisini fiatların kontrolu ve ne de çinko ve emsali dayamklıca ma line gelmiş; sabun olmuş, otomobil lâsBükreş büyük elçiaıiz Hamdullah mez ikusadî faaliyetlerle msşgal olmak olarak istihsal azalmağa başlamış ve is istikrarı meselelerinde gösterırelidir. İsdenlerden; sadece, sun'i reçlneden. De tigl olmuş, çizme olmuş, kauçuklu par Suphi Tanrıöver dün sabah vazifesi mecburıyetindedirler. Eğer bugünkü si. tihsalin azalması fiatlar üzerinde tesirini tihsalin birdenbire azalması; vesaiti naknıir kadar sağlam, fakat son derece desü olmuş. Kömürden dogan buna başına dönmüştür. yasî ve askerî hâdise'erin hakild sebeb göstermiş ve istihsalde başlayan buhran liyenin ve beynelmilel ticaretin dar bir sahaya inhisarı harb zamanlarında fiathafif bir yazı makinesi. Aslına her ci isimll bu nevzada maddei kaime adı £ksik elektrik ve tramvay lerini yakından tetkik edecek olursak yavaş yavaş bütün iktısadî bünyeyi teh ların yükselmesini mucib olmaktadır. 1 hetçe faik bir ersatz. Aynl reçineye, vermek, hatta doğru olmaz; zira, düngörüıüz ki bunların birço!* * siyasî ve did ederek umumileşmiştir. gözü aldatacak kadar mükemmel bır yayı tabii kauçuktan müstagni kılaFiatların yükselişi geliri az ve sabit levazımı asle;i olmaktan ziyade iktısadidir. Eğer bu vaziyette devletler harekete olan mutavassıt sınıfın hayat şartlarını cak derecede onun bütün evsafını haiz. taklidle, kehribar, mermer, abanoz, fil. Bandaj ve diğer tramvay levazımının Pek tabiî, hükumetler bu kadar mü geçmiyecek olurlarsa harbin iktısadî manasile yepyeni bir iptidal disi manzarası verilerek, çeşid çeşid da Tam bulunmaması yüzünden seferlerin a him ve milletin hayatını doğrudan doğ bünyede her gün artacak olan tesirleri çok zorlaştırmaktadır. Binaenaleyh damadde. ha başka eşya yapılmakta. zaltılacagı hakkmdaki rivayetler üze ruya alâkadar eden bu mevzua karşı şüphesiz bütün muharib ve gayrimuha hilî ahengi temin için devletin fiatlan sıkı bir kontrola tâbi tutması ve ihtiSergide, ersatz mamulât, ufaklardan Geçende bu sütunlarda okuduğunuz rine Elektrik, Tramvay ve Tünel İşlet lâkayd kalamazlardı. rib devletlere sirayet edecek ve büyük kira sureti kat'iyede nihayet vermesi başlayıp büyüklere, daha doğrusu ba süt yünü, Zürih sergisinde bir kere da meleri umum müdürlüğü bize şu izaNihayet bu iki sebebe üçüncü olarak bir ikhsadî facia doğacaktır. Binaen icab eder. Harbin iktısadî tesirlerinden 6itlerden inanılmıyacak derecede mü ha karşımıza çıkıyor. Fakat bu defa, hatı vermişitr: iktısadî bir sebeb de ilâve etmek müın aleyh her hükümet harekete geçerek tabiî olarak müteessir olan Türkiyede himlere doğru giden tedricî bir tasnif inekten bile degil, odundan çıkanlmış. « İdare, şirketten depolardaki le kündür. Bu iktısadi sebeb ekseriyetle icab eden tedbirleri almıştır. fiatlar yükselme temayülü göstermişse sistemile sıralanmış. Mahiyeti meçhul, MUtehassıslar, yakın bir gelecekte, ko vazımı pek noksan devir aldıgı için. halkın fakir ve binnetice şahsî teşebHarb zamanlarında devletlerin iktısadî de hükumetimiz bütün tedbirleri almış, farmızımtırak bir kürek tozu, yüz ton yun vününü tahtmdan indirecek olan Fransada Besseneau firmasına ısmar büsün az olduğu memleketlerde kendibünyeye müdahale ederken nazarı iti fiatlarla çok ciddi bir şekilde mücadeluk bir prese altına sıkıştınnca, sigara asıl rakibin odun yünü olduğu iddia lanıp harbden evvel memleketimize ge sini göstermektedir. bara aldıklan en mühim mesele: leye başlamıştır. tablasından tutun da, manivelâ sapma sındadırlar. İnek sütüne muhtac istik tirilen bir çift kablo son günlere kaTasarrufun az ve zengin sınıfın çok 1. Millî istihsali harb ihtiyacları niskacar akla gelen ve gelmiyen her çeşid bal nesillerine, sun'I süt tedariki için dar kullanılmıştır. Bundan sonra diğer mahdud bulunduğu memleketlerde bübetinde artırmak, ÇARIKLI metaı orada görmek mümkün. su haline gelmege müsaid katı bir memleketlerden kablo temini mümkün yük sanayün şahsî teşebbüs sayesinde kalmıyacaksa, olamamıştır. Ancak Amerikadan temln Tahtadan yapılnıış, makine dlşlileri madde aramak külfeti doğması mümkün değildir. BinaenaleyJ» edilebilen bir çift kablonun son günlervar. Hiç gürültü etmeden dönüyor. bu iddia, güzel bir müjde. Teknikte... San'arta eşslz bir mucize yaratıldı böyle memleketlerde devletçilik bir zaGene, tazyik edilmiş tahtadan kapı klSerginin bu kısmında da odun, el de Basraya geldiği haber alınmıştır. A. rurettir. Biz eğer bu etrafjmızı saran Bdleri. Fütreler salabet ve kullanış ba diven olmuş, kostüm olmuş, palto, ço Tramvay bandajlarına gelince, İdamüthiş harbe rağmen memleketimlzde kımmdan, demirden farksız. rab, fanilâ olmuş. Sun'î köseleden kun renin devrinden sonra, bunun için Aldünyanın en müreffeh iktısadî vaziyetSonra, sıra cam mamulâta geliyor. duralarla, tazyik edilmiş kâgıddan ev manyada bazı firmalarla temaslara gi lerini yaratmak imkânını bulmuşsak bu 'Amerikada, haydudluğun alıp yürüdü eşyasile aj'ni dairede teşhir edilen o rişildi ise de, klering mukavelesi bitti durumumuzu doğrudan doğruya Cumğü devirde ortaya çıkan kırılmaz ne dun yünü, aslını tamamen inkâr eden ğinden, siparişlerimizi geri aldık. Ru huriyet hükumetimizin takib ettiği devviden camın daha büyük ölçüde ma bir incelik v» güzellik arzediyor. İpek manyaya, sekiz ay evvel 1000 bandaj letçilik siyaseti sayesinde, yurdumuzu gibi parlak ve yumusak elyafı, insan sipariş ettik ki, şimdi bunlar hazırd.T. mulâtını burada görüyoruz. saran demiryolllarına, memiekette kuBu camdan yapılan tayyarelere mah oğlunun, bazan tabiati geride bıraktı Diğer devlet müesseselerinin levazımı rulan sanayi müesseselerine ve on beş gibi bunların da getirllmesi kabil olBUS pilot kamaralan, tam manasile şoî ğına en canlı misal. senelik mütemadi çalışmamıza borcluBu mucizenin en kudretli bir misali.. Dehanın en büyük şerefi... Ersatz'ı baş tacı etmeğe başlıyan mamıştır. Rumanyanm bu siparişi kafaf birer kalkan vazifesi görüyor. Gene yuz. kırılmaz camdan mamul sofra ve mut modern teknik, harbden sonra. asıl bul için şart koştuğu piki, Karabük Sinemanın en parlak zaferidir. Muhakkak ki Türkiye bugün iktısalak takımları, cam şubesinin yenilik maddeleri bize büsbütün unutturacak fabrikası, ancak sekiz ay ev\'el temin Numaralı yerler kapışılıyor, ceri dönmemek için den bu harbden müteessirdir. Fakat edebilmiş ve sipariş bunun için gecik gibidir. lerinden. lutfen verlerinizi evvelden kapatuuz. eğer memleketimizde sanayi müessesemiştir.» Maamafih, bütün bunlar. o kısmın H. BÎLGtÇ CUMARTESİ : Saat 1 de tenzilâtlı halk matinesi leri kurulmamış olsaydı, herhalde buHazin bir yıldönümü PAZAR : > 11 » » günkü ıstırabımız daha çok büyük ve Yeni futbol talimatnamesi Vapurdan düştü ve T e 1 e f o n : 43595 Bugün büyük tarihçi merhum Ah daha çok acı olacaktı. med Refik Altınayın ölümünün dörhazırlandı kurtarıldı Devletin iktısadî hayata müdahalesi; düncü yıldönümüdür. Bu münasebetle üzerinde en çok münakaşa edilen mevFutbol müsabaka talimatnamesile siBÜTÜN ŞEHİR... Üsküdarda Selâmsızda 252 numaralı kendisini sevenlerle akrabaları bugün zulardan birisidir. Birçok iktısadcılar, cil ve lisans projelerini hazırlamaga evde oturan LAtif, Şirketl Hayriyenin Büjükadadaki kabrini ziyaret edecek devletin çok memur kullandığını, lstih16 lLKTEŞRtN PERŞEMBE AKŞAMI memur olan heyetin bir hafta devam 60 numaralı vapurile Sarayburnu açıklerdir. sali çok pahahya mal ettiğini, devlet larmdan geçerken, kazaen denize düşElde ettiği nefis filmler arasında şahane bir film olan eden toplantısı dün nihayete ermiştir. Şair mizacı, derin ilmi ile tarih va müesseselerinde verimin hususî müesHazırlanan projeye göre, lik, grup ve müştür. Vapur durdurularak, Lâtif disinde büyük hizmetler başaran mer seselerdeki verimden daha az oldugunu TUrkiye birincUikleri resml, milli küme kurtanlmıştır. hum üstadı, bu vesile ile hayır ve min ileri sürerek devletçiliği tenkid etmekmaçları hususi müsabaka olarak kabul Sinemaların kontrolu netle anar, Allahtan rahmet dileriz. tedirler. Buna mukabil birçok iktısadedilmiştir. Haziran ve temmuz aylaDemek ki Almanyaya emniyet ve UiSinemalarda, esaslı surette fennî ve cılar da devletçilığin bir zaruret olduBir kürtaj faciası nnda hiç bir resml maç yapılmıyacakmad telkin ermi^iz. Dostluğun birinci sıhhî tedbirler alınması için, müessese (N İ Ç e V O ) vu sevretmek için gunu, bütün bir milletin en hayatî metır. Tesçil muameleleri ikincikânunda, Taksimde oturan Yorgi isminde bi selelerini alâkadar eden iktısadî mekaşartı îse emniyet ve itimaddır. Bu basahlblerine verilen mühlet sona ermişHsanslar ağustos ayında verilecektir. tir. Yapılan tesisatı kontrola memur e risinin kızı Marika, kürtaj neticesinde nizmanın yalnız kendi menfaatleri uğkımdan Türkiyenin dürüst siyaseti. banş İlk defa kulüb değiştiren bir futbolcu, dilen heyet, Beyoğlu ve İstanbul semt. ağır surette rahatsızlanarak Sen Jorj yolunda bir zafer daha kazanmıştır. runda çahşan şahısların elinde kalmabir sene, İkinci defa kulüb değiştiren lerindeki sinemalarda tetkiklesrini bl hastanesine yatınlmıştı. Marika. hassının doğru olmadığını ileri sürerek ayni futbolcu iki sene, üçüncü defa tirmiş, talimat mucibince lâzam gelen tanede ölmüştür. Cesedi Morga kaldıdevletçiliği müdafaa etmektedirler. Biz kulüb değiştiren ayni futbolcu ise üç tesisatı ikmal etmiyen sinemalan tes nlmıştır. Kürtajı, Ermeni bir doktorun ( Eski A S R t ) bu yazımızda bu münakaşalar üzerinde eene hiç bir kulübe tescll edilmlyecek pit etmiştir. Heyet, dünden itibaren yaptığı iddiası ileri sürülmüştür. MüdSinemasının açılmasını bekliyor. duracak değiliz, sadece harb zamanlatir. İstanbulda hazırlanan talimatname Kadıköy ve Üsküdar bölgesindeki sine deiumumilik tahkikatla meşguldür. Oynıyanlar : rmda niçin devletin iktısadî hayata, daprojelerl Ankaraya gönderilmiştir. 16 malan kontrola başlamıştır. ha doğrudan doğruya müdahale etmek birinclteşrinde Ankarada toplanacak mecburiyetinde kaldığını tebarüz ettirolan istişare heyeti bu talimatnameleri meğe çalışacağız. tetkikten sonra tasdik ederse, tatbik Ve . X İ K O L S K . RUS BALET HEYETİ Harbin iktısadî bünyedeki tesirlerir.i mevkiine girecektir. Mecmuasının bu gün çıkan sayısında: Muhteşem bir sinemada.. Muhteşem bir film.. tetkik edecek olursak birbirine çok zıd Tahranda vefat eden Tahran bilyülı B U G Ü N iki mühim iktısadî hâdisenin harble İtfaiyenin ısmarlanan elçimiz Suad Davazın cenazesi bu akberaber meydana geldiğini ve bu hâdiSenenin en güzel TÜRKÇE filmi olan şam Toros ekspresile şehrimize muva, otomobilleri geliyor selerin iktısadî bünyeyi çok müşkül Falih Rıfkıya cevab salat edecektir. Merhumun cenazesi şartlara tâbi kıldığmı müşahede ederiz: îstanbul İtfaiyesi için Amerikaya ısyarınki pazar günü Sirkeci nhtımına JOAN CRAWFORD Yazan: ORHAN' SEYFİ ORHON 1. Harble beraber iktısadî ihtiyaclar marlanan otomobillerden dört tanesi nakledilerek buradan sabah saat 11 de fevkalâde çoğalmağa başlamıştır. BuROZALIND ROUSSELL gelmiştir. Diğerleri de yola çıkarıldı merasimle kaldırılacak, Beyazıd camiÇINARALTInm bu sayısı en zengin. günkü harbler teknik ve malzeme harbğından, yakında şehrimize getirilecek, inde namazı kılındıktan sonra EdirneGibi 3 büvük vıldızın varattıgı çrk'yor. leri olduğu için, harbi idame ettirmek bu sureUe ttfaiye mtidiirlüğünün ihtiGörülmemis bir muvaffakivetle devam edivor. kapı şehidliğindeki aile kabrine defneeşsiz ve nefis bir film: veyahud da harbe hazır bulunmak ıçm yacı karşılanmış olacaktır. İkinci pardilecektir. tlde, hortum ve saire gibi İtfaiye leva/^* ayyur Bey, kendisini sırf ötekine nmı da bulunmaktadır. yapalım sağlık olsun.. Zarar yok. Iktı^*berikine iyilik etmek için dünyaya sada o kadar alıştım ki tekaüd maaşınia üniversite ay sonunda geimiş zannediyordu. Hiç bir zaman r.eida kendimizi ve evimizi kimseye muhtac sini düşünmüyor, dostlarından, arkadaşaçılıyor olmıyacak şekilde idare edebileceğima larından birine hizmeti dokunmadığı gükailim.. Sen, hiç merak etme!. fstanbul Üniversitesi 31 birinciteş Herkesin beğeneceiH, takdirlcrle r>ün adeta boş ve manasız geçtiğine kaKadmcağız ertesi gün «alış verişe çıkırinde merasimle açılacaktır. Rektörlük, il oluyor, bu haiine şaşanlara: alkıslıyacağı şaheser. yorum!» diye ortadan bir iki saat kaytalebenin kitab sıkıntısı çekmemesi için BilmiyorsuniiZ, diyordu, keadi heBusün saat 1 de tenzilâtlı matine boldu. Eve, kucağı paketlerle dolu dönfakültelerin yazılan kitablarını yayın yım. Sen dvde yckken zibidi bır oğian ne var ki bızim çikoıatadan evvel bir çok taşladı: sabıma hiç bir ihtirasım olmadığı için dü: bürosuna göndermelerini bildirmiştir. şu kutuyu getirip bıraktı.. Üstü bin bir şfcylere daha ihtiyacımız var. Gayvurun İnsanlar, diyordu, son zamanlarda ne kadar rahatım, Eğer servetim olsay Eski iyilik eltiğin arkadaşlarma, Üniversite Yayınevi, kendisir.e verilen resimii, altın yaldızlı. İçi fevkalâde çi üstünü, başını görüyorsunuz, benimki de ne kadar değiştiler.. İşlerini gördürütıdı sevdiklerime dağıtır, onların bahtiyarmütedavil sermaye ile, hazırlanan 48 kolatalarla dolu. Yanında bir de kart. ondan daha şahbaz bir şey değil. Karnı ceye kadar pek nczik ve mültefit davra dedi, şöyle bir görünmekliğim kâfi geldl. lığını görerek mes'ud olmağa çalışırdıra. kitabı sene içinde bastırarak talebeye Bekir Pertek.. Bir iki tene yedim, ho mız sade ekmekle doymuyor. Yoksul nıyorlar. Bir kere mesele hallolup bitti Hepsi bize canla boşla yardıma koştular.. Fakat karısı Mosture Hanım bu fikirSinemasmda tevzi edecektir. 48 kitabdan 17 si Tıb, şuma gitmedi değii. Lâkin bacağırnıza hıktan artık kuru iasulya bile yiyemiyo mi, bir teşekkürü bile zoraki ediyorlar. Korkma onlar sağ oldukça sırtımız yere de değildi. Elliye yaklaşmak üzere oian 12 si İktısad, 9 u Fen. 5 i İktısad. 5 i giyecek donumuz yok, evimize Beyoğ ruz. Mademkj Gavyurun size hizmeıi Sanki ben onlara hizmete borçlu imişim gelmez.. Havatınızda eülmediğiniz kadar kocasmın sıründa eski bü elbise, başınGayyur Bey sedirin üstünde doğruldu. lunun en büjük pastanelerinden şeker dokunmuş, tevliyet işiniz hallolmuş.. bi gibi... Gene içierir.de en insam, en nezaHukuk Fakültesine aiddir. Avrıca, nokgüliıek isterseniz diinya da soluk bir şapka ve ayaklarında yırtık itmeler geiiyor. ze de aldığınız paradan beş on kuruş ketlisi Bekir Pertek imiş. Hiç olmazsa Günlerdenberi beşeriyetiu nankörlüğüne san kitabların tamamlanması için proKOMİKLER KRALI potinler, her hangi bir kahve koşesinde dair dımağını kaplayan korkunc düşünfesörlere tebliğat yapılmıştır. Gayyur başını iki tarafa sallayarak sı lutfetseniz.. bir kutu çikoiata gönderdi. Ne hikmetrahatça sıgarasını tüttürüp, kahvesini celer birdenbire d^ğılmış, gözlerinde ü rıttı: Gayjur Beyin teşhisi çok doğru imiş. tır, bilmem, ondan sonra hediyenin faiân höpürdetip keyif çatan bir tembei uğmid ve nikbinlik parıltıları yanmıştı: Bekir... İyi oğlandır vesselâm. Hal Bekir Pertek hakikaten çok iyi kalbli arkası kesildl. Gördükleri yerde adeta runa, sabahtan akşama kadar daireden Nikâh Gördün mü hanım, dedi, insanlana daireye koşmasını, büyük. nüfuzlu zat buki ona büyük bir şey de yapmadım.... bir adammış. Kadmın bu samimî sözie islemiye istemiye selâm veriyorlar.. iylliğine kail olarak senelerce onlara iyiEski Kudüs vallsi Reşad (Paşa) haBir tevliyet işi varmış galiba.. Alâkadar ri, bu açık talebi karşısında bir an bile Bütün hayatı müddetince ümidlilik ve lara hulus çakarak yüzsuyu dökmesıni lik etmek için çalışmakta haksız mı imifidesi, esbak Vaşington sefiri Ali Ferlara kendisini tavsiye ettim. Mesele lıal tereddüd etmeden: ve nikbinlik havası içerisinde yaşayan akat'iyyen makul bulmuyordu. şim. Pekâlâ o hizmetlerimi unutabilirler ruhun hemşirezadesi ve Feneler ve lclmuş demek ki bize teşekkür maka Hay hay hanımefendi, dedi, Gayyur damcağız, gitgide huysuziaşıyor, sinirle ve senin ırtüracadtlerine aldırmazlardı!. Evlendikleri günden itibaren arala Tahlisiye müdürü Ziya Ferganın kerimında bunu göndermiş.. Türkçe Sözlü benim çok eski bir arkadaşımdır. Bu gibi niyordu. Zaten yaşı ilerledikçe kuvvetrında hep bu meseieye dair münakaşalar Mesture Hanım hiç cevab vermedl. Amesi Fatma Güzellâ ile profesör tsmail Keşke aldığı paralardan yüzde biri nıeselelerde fazla hassastır. Onu kırma ten, takattan da düşüyoı, başkalarmın Ve davanılmaz derecede eğlenceli kavgalar olmuştu. Lâkin Mesture Hacı ve müstehzî tebessümlerle gülerek oHakkı tzmirlinin oğlu doktor Necmednıak için, kendisine paradan bahsetma iş.'eri için öteye beriye koşmak şöyle sahnelerle dolu filmi sörmelisiniz. nım, bütün gürültü ve patırdıların boş ni gönderseydi... dadan çıkarken kendi kendine mırılda din Izmirlinin nikâh merasimi 10/10/ Harum saçmalama... Ben kabul e dim. Minnettarlığımı izhar etmek üzere dursun kendi vaz'iesine bile güçlükle AYRICA: MATBUAT U. M. oldugunu, kocasının bu huyundan bir nıyordu: , 941 cuma günü akraba ve ahbablannın o naçiz hediyeyi takdim ettim. Yoksa ne yetişiyor, akşamları eve döner dönmez Memleket iurnalı ve renkli türlü vaz geçmek istemediğini görünce der mi idim hiç? Sen gene öyle zannet budale.. Vakve güzide davetlilerin huzurunda KaSeyahat filmi. Kabul etmezsin ama, böyle üstte emrediyorsanız memnuniyetle yaparim.. ayakta duramıyor, doğru dürüst otura tile paçaları sıvayıp faaliyete geçmemiş, yuvalarmda sükui'eti temin için susup dıköy Belediye dairesinde yapılmıştır. mıyor, halsiz ve bitab sedire uzanıyordu. Bueün saat 1 de tenzilâtlı matine her şeye razı olmaktan başka çare bula yok, başta yok, evin içi tamtakır, sefil Uç yüz Ura kâfi mi? bankadaki paralan biriktirmemiş ol Taraflara saadetler dileriz. Teşekkür ederim efendim, yalnız Bir gün karısma: mamıştı. Yiyecek, içeceğin en ucuz fiat ve perişan oturursun!. saydım. halimizi görürdün! lılarmı alarak, giyeceklere üstüste yama Artık, dedi, tekaüdlüğümü isteyeGayyur Bey, ürrjdinin aksine karısının evvelce de arzettiğim gibi, bu aramızda vurarak Gayyur Beyin muallimlikten münakaşayı orada kesip uzatmamasına bir sırdır, Gayyura hiç birimlz bahset ccğim. Çünkü sade müdürün değil, taaîdığı pek az para ile, bütçelerinin mu hayret etti. Çocuklaruı vazifelerini tas miyeceğiz!. lebemin de benden memnun olma İVasatî saat Ezanîsaat vszenesini bozmadan, kimseye borç et hih işine devam için lâmbanın yaruna *** dıklarını görüyorum.. Arkadaşlarırn hep meden idareye gayret ediyorlardı. Fakat biraz daha sokuldu. faal, cevval insanlar. Ben onlann yaTam on sene Gayyurun klme bir iyiliği Güneş 6.07 12.30 , her şey gittikçe ate= pahasına çıkıyor, Ertesi gün Mesture Hanım, yemekte dokunduysa Mesture Hanım arkasından nında pek sünepe ve mıymıntı kalıyoB a ş r o l l e r d e : kocasının maaşı ise tir kuruş fazlalaş lâ.f arasında kocasından öğrendiği ad derhal o zata müracaat etti. Kocasınıa rum, Benim derslerimi öteki mekteb 12.01 6.23 Otie mıyordu. Zavallı kadının çektiği müş resle doğru soluğu Bekir Pertek'in yazı hizmetine mukabil ne koparabildiyse a lerde hep gene hocalar veriyorlar.. Ne 15.10 9.34 külât artık sabrın, tahammülün üstüne hanesinde aldı: Ikindi lıp bankaya yatırdı. Toplanan para aşağı, tuhaf, ben gencken ihtiyarlardan başkaçıkmıştı. Hele bir akşam, onlarm bu se Beyefendi, dedi, size yaptığım bu yukarı beş altı bin lirayı buldu. Mürek s:nı kullanmağa nazlanırlardı. Şimdi ihAkşam 17.37 12.00 falet ve bahtsızlıklarile alay ediyormuş müraoaaün aramızda bir sır olarak kal keb faiz hesabile üstüne binen kısmı da tiyarladım, bütün rağbet genclere... gibi vaki olan bir hâdise onu büsbütün masını çok rica ederim. Çikolatalarınızı caba.. 19.08 Yatsı 1.30 , Mesture Hanım hududsuz bir soğukisyan ettirdi: dün aldık. Afiyetle yedik. Pek nefis şeyFakat bu müddet zarfında Gayyur Bey kanlılıkla: 10.52 ; Imsak 4.26 Kuzum, dedl, nedir bu, söyle baka ler, Onun için teşekküre geldim. Yalnız javaş yavaş etrafındakilerden şikâyete Pekâlâ canım, dlye cevab verdi, ne Bilgiç Vilâyet, bunların istifaları ve vazifelendirilmeleri hususunda temennilerde bulunacak r Bugün L A L E Sinetnasıtıı Dr. Heyecandan titreten tamamen Renkli SIKLOPS l EBEDÎ AŞK W I LLY FRITSCH M A RTE HARELL ki gün içinde, Türk Ahnan dostluğunu teyid ve takvije eden iki hâdiseye şahid olduk. İki hükumet, müşterek bir tekzib neşrederek barış âmili olan Türk Alman dostluğu ve iyi münasebetlerini bozmağa uğraşan tez. virlerin foyasını meydana çıkardıktan sonra. yüzer milyon liralık mal mübadelesini temin eden bir ticaret anlaşması da imza ettiler. Bo'yiece 18 haziranda imzalanmış olan dostluk ve ademi tecavüz paktı, yalnız siyasi bir teınele değil, ayni zamanda iktısadi bir esasa da istinad etmiş oldu. Milletler arasındaki dostluklann en mühim âmillerinden biri ve belki birincisi iktısad olduğuna göre, ananevî Türk Alman dostluğuııun bu yeni ticaret anlaşması ile ne kadar kuvvetlendiği kendiliğinden anlaşılır. Gcçenlerde, yeni tanıştığun gene blr İngiliz, İngilterenin harb ve sulh iktısadiyatı arasındaki büyük farkı ve iktısadın siyaset üzerindeki mühim tesirini geç kavramış olduğu sadedinde bir hasbıhaldc bulunurken demisti ki: Eğer İngiltere, Balkanlarda harbin icab ettirdiği büyük iktısadî tedbirleri vaktile almış olsaydı, Balkanlardaki siyasetimiz çok müe&sir ve o nispette muvaffakiyetli olurdu.» Bu sözler, iktısadın siyaset üzerindeki azim tesirini göstcrmeğe kâfidir. Türkiye ile Almanyanın geniş ölçüde bir ticaret anlaşması ve eşya mübadelesi yapmakta karar kılmaları, İki memleket arasındaki dostluğıın, propagandamn artu ve iddia ettiği gibi öyle sabah», akşama bozulacak bir mahiyette olmadığınl itpat etmektedir. İki tarafîn birbirine olan karşılıklı emıüyet ve itimadıdır ki dostluk ve ticaret anlaşmalarının tahakkvkuna imkân vermiştir. Türkiye, Al manyanın düşmanı olan İngilterenin müttefiki olmasına rağmen, son derece dürüst bitaraflığı ve her türlü kısa görüşlü kurnazlıklardan, karışık işlerden, şüpheli maceralaıdan uzak, temiz ve açık siyaseti sayesinde, Almanyaya da emniyet ve irimad telkin etmeğe muvaffak olmuştur. Almanya, hizi ve siyascrimizi pek iyi anlamıştır; bizim iyi niyetimize, taarruza uğramadıkça harbe karışmamak azmimize innnmıştır. Alman. ja, dürüstlüğümüze tamamile inandığı içindir ki yeni ticaret anlaşması ile bize harb malzemesi vermeyi dahi kabul et« rrıiştir. Almanya, lleride Türkiyeye taarruz etmeyi düşünseydi ve yahud Türkiyenln kendi düşmanlan safma ilhak edeceğinden kuşkulansaydı, elbette b ü e harb malzemesi vermeyi kabul etnıezdi. Harb malzemesi değil, hatta diğer ihtiyacımız olan malları vermeğe de razı olmazdı. Çünkü hiç bir memleket, müstakbel düşmanını iktısaden kuvvetlendirmek suretile onun harb ve mukavemet kııdretini arttırmak gafletine düşmez. Nitekim Almanya bizden emin olııncıya kadar, vaktile kendisine ve ÇekoSiovakyaya ısmarladığımız harb malzemesini vernıemiştir. Biz eşya miibadelesi için harb malzemesi verilmesinl şart koşsaydık dahi «harbediyorum; sllâh ve malzemeye büyük ihtiyacım vaT; veremem. gibi akan sulan durduracak bir sebeb de gösterebiliıtB. D O NELEK'te NORMA SHEARER ÇINARALTI Suad Davazın Cenaze merasimi Tahran Büyük Elçisi BİR TARİH DERSİ OTEL EMPERYAL Beşiktaş G Ü R E L sinemasmda KADINLÂR ARASINDA = KUçük hikâye lyilikler Nurl Refik IP E K. imi ÜARDİ ÂSIK Ormanlar Hâkimi Cumartes i s Ramazan WARNER BAXTER BRUCE CABOT Türkçe Sözlü İlk Büyük Fİlm Pek yakmda : S ARAY sinemasmda