7 Ekim 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

AT AMA TOPLADIĞIM ÇİÇEKLER Edebıvatımıza lırızmm en teslrlı orneklerını veren ve okuvanları şıırm buvusıle teshır eden. değerlı saırımız Ş U K R Ü G A L I B ' ln bu mukemmel san'at esen çıktı Istanbul ve Ankara kitabcılannda satılır. V « Arif Bolat Kitabevi » 1 8 İI1Cİ Vll u m h ur i yeC IVI I 6 1 5 9 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No 246 . . . o3.ll 7 BİPIIICll6Şrifi 1941 Teleion: Başmuharrır: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 . 24290 YENI ILK COĞRAFYA Son tadılâtla ve fevkalâde bır nefasetle neşrolunan Abdulkadır Sadının bu esen, Maarıf Vekâletı tarafından ılk mekteblenn 4 ve 5 ıncı sımflarma kabul oluB|Mstujg&4 uncu 25, 5 incı 36 kuruş Toptanfla^B^P tenzılât yapılır. SEMİH LÛTFİ * Japonyadan Odun meselesi hâlâ bir Sulh sesi \ karara bağlanamadı Vanyetlerin kargaşahğîle mütenazır olarak fikirlerin bu perişanlığına bakılınca suihtan çok uzak olduğumuz neticesi kendiliğinden ortaya çıkıyor. Beşer mukadder felâketleri içinde henüz hududunu tnyine imkân olmıyan bir z?man daha yüzecek demek olur. 4 saatlik bir içtima Fiat Murakabe Komisyonu dün odun tacirlerini tekrar dinledi mesele cok mühim addediliyor ! Alman harb | tebliği ' LENİNGRADDA eçiıdıkleri intızar devresi içinde Çın istılasmı bıtiımek hırsına faalıyet \ernıış oıan Japonlar bu son gunlerde Avıupa harbıne karşı her nedense hakıkı \eja calî fazlaca sulh taraftarlığı edıjorlar. Ikı uç gun evvel bır Japon gazetesı Su\jetlere Almanlarla sulh akdederek Ingıltereye karşı birleşmelerını tavsıje edıvordu Ev\elkı gun de Japon Harı.ıyesinin organı olan biı mecmua Amerikanın sulha ta\assut etmesıni istiven bir makale neşretmıstir Mecmuava goıe henuz vakti iken bu vazıfeji başarabılecek jegâne devlet Amerikadır. Eğer bu vazife japılmıyarak Amerıka da harbe guruklenecek olursa savaş hakıkaten bulun dunvava şamıl bır mahı>et alacak *e beşenyetin ıstırablarına son olmıjacakür. Sovvetlere Almanja ile anlaşmağı (avsive eden Japon gazetesınin mutaleapnı pek ciddi telâkki etmesek bile Japon Haricijesile alâkası malum mecOdun tuccan Ibrahım. Fiat Murakabe Komisjonunun dunku muanın makalesıni manalı gormemek celsesinde izahat verivor edemeyız Bu makale çok ciddî olacak. bu toplantısında evvelâ odun tacirleri Çunku onda Amerıkava tahmıl edılen namına Ibrahım ısmındekı tacırı kabul tavassut teklifile elde edılmesine ihtımal etmışür. Bu tacır odun meselesi hakverilen sulhun Avrupada ve Uzakşarkta kında etraflı izahat vermıştır. Bu esnaMihver de\ letlerınce kurulacak jeni nıda, odun flatlarma zam yapılmasını ınzamı kabul evlemesi esası ileri surultac eden raporu veren Beledıye Iktısad mektedır. Bılhassa Japonyanın geniş mudurluğu murakıbıarından ve vazıfeLzakşarkta kuracağı jeni nızamdan sının değıştırılmesıne Beledıyece karar Amenkaya zarar değıl, belkj fajda geverılen Sureyya ile naıkın ındırılnıesınl leeeği temin olunuyor. Buna gore Atemın eden raporu veren Fiat Murakabe merikan tavassutu bu Uzakşark yeni niEurosu kontrolorlerı de komısyonda buzamını hoş gormekle işe başlamak, Jalunuyorlardı. ponyanın ıktisab ettiği bak ve mevkileri tanımalı ve Japonyanın hasmı olan Bundan sonra komısyona gerek Anaoiemleketlere yardımdan vazgeçmelidir. dolu ve Rumelı gerekse Istanbul oJun» culan hep beraber çağırılmıştır BunlaMakalenin telgrafla tebliğ olunan hurın da mutaleası dınlenıldıkten sonra lâsasında fazla tafsilât joksa da Avıupa Fiat Murakabe Burosu kontrolorlernvaziyeti için de buna benzer vazijetleden bazı sualler sorulmuş, toplantı bir rın mudafaa edildiği şuphesiz gorulebikarar verılemeden nıhayete ermıştır lır Oğrendjğımıze gore komısyon reısı bu japonva için istenilen haklan filhathususta Valıye vazıvetın arzıru munasıb la ifade etmek istersek makalenin şungormuştur. Bugun Vılâyette Vall muJan demek istediğini anlarız: Odun fıatlarına zam yapılmasını intac nasıb gorurse bır toplantı yapılması da 1 Mançuko'nun tanınması, eden raporu veren beledive murakıbı takarrur etmıştır. 2 Avrupa ve Amerikanın Çindeki Sure>>a İçtımaı müteakıb Vali muavini ve Bİâka ve imtiyazlanndan vazgeçerek butıin Uzakşark sahasını Japonvaya bıFiat Murakabe komisyonu dun Vah komısyon reısı Ahmed Kınık gazeterılerakmalan, muavını Ahmed Kmığın riyasetı altında re: 3 Hindiçinideki Japon emrivakiinin toplanarak gene odun narkı meselesı u« Bugün odun narkı işinl yeniden kabuliı, zermde tetkıklerde bulunmuştur tetkık etük Fakat bır karar vermedık Komisjon tam dort saat devam eden 4 Çinde Japonvava tam bir harekel (Arkası sahife 3, siıtun 4 te) serbestliği verilmesi ve bilhassa Çine artık hiç yardım edilmemesi, 5 Bu şartlar içinde Japonya ile Amerika (ve tabiî Ingiltere) arasınıla ticaret muahedeleri akdi. Amerika ile Japonja arasındaki miicskerelerin herhangi muspet bir neticeye varamamış olduğu malumdur Ahiren Reis Ruzvelt'in Japon Bas\ekili Prens Konoje'je gonderdiği bir mesaj haberi verilmekte ise de bu mesajın daha evcel Prens tarafından gonderilen mekruba cevabdan baska bir şey oimadığı şuphesiz gibidir. Tafsilâtı hiç malunıumuz olmamakla beraber iki devlet aıagındaki bu muzakerelerin devamlı bir anlaşma temininden uzak kalacağını bu siıtunlarda defalarla yapılan tetkikler neticesinde gonnustuk. Müsterek roıidafaa adını tasnan bir Japon Fransi7 anla«masile Hindiçini'nin Japon askerî işgali altına alınmasını müteakıb Amerika ve İngiltere ile Felemenk Hindistanından Japonyaya karşı iktısadî zecrî tedbirler alınmıştı. MÛ7akerelerde JaDoğu cephesinde çarsamba gunü baş ehemmijctli mesafeler kazanmağa baspon\anın takib ettiği maksad. kendi«incc esash hiç bir taahhude girisilmeksizin ladığı Hitler tarafından haber verilen lamışlar. Lenıngıadın cenubundan Harkofa kabu zecrî tedbirleri kaldırtabilmekten ilıa buvuk taarruz harekâtı Leningrad ceretfir Amenka esasiı taahhüdler eW<" nublarından Harkofa kadar bin kusur dar olan cepııe muazzanıdır. Hıtleı ın etmeksizin buna janasmnacaksa, ki kilometrelik bir cephe uzerinde inkisaf habeı vcrdıği muazzam taarruz işle buhalindedir. Sovjet ordulan bıitabi her tun bu cephede muhtelıf ıstıkamcı eıde larafta nıutad ınad ve sebatla mııkabc hoşanmıştıı. Bu taarruz tıpkı So\\et Y Ü N U S NADİ (Arkası sahife 3, siıtun 4 te) leje çausıyorlar Fakat gelen haberlerc harbırın baslangıcında oldugu gıbi ugore Almanlar yer tasrih olunmjksizın mumi t<ıartuz malııj etındedir. l'anı son Kıyef tiarruzu gibı mınlakavî değıldir. 1000 kusur kilometrelik cephenm her tarafından. her ıstikamette, bittabi ajni ehemmıjet \e kesafette taarruz edılmez. C'ephenın muajjen onemlı jerleıinde, muajjen stratejık ıstikametlere taarruz için bııvuk zırhlı, motorlu vp pijade ku\ve(!en yığılmı^tır. Bu bu,\uk kuv. et >ığı<ıak!arı, bildirdiğımız gıbı, muajven istıkamıllerde Sovyet cephesıni jarmağa ga\ret edecekler \e muvaffak oldukları takdırde deıinliklere nufuz ede.ek Inivuk o'tude So\^et kuvvetlerını sarıp inıha e\lı\f ceklerdir Ondan sonra Almanlara vollar acılmıs olabilir Iste AImanların takriben bir haftadanberi japtıkları \e \apmak istedikleri budnr Ruslarıtt bir ihrac hareketi akim kaldı Şehîrden yapılan huruç teşebbüsü de büyük zayiatla tardolundu Dolu birçok nakliye gemileri ve üç hücum botu batırıldı Fuhrerın umumî karargâhı 6 (a a ) Alman ordulan başkumandanlığınm teblıgıŞarktakı taarruz hareketlen dun yenı muvaifafcvetlerle netıcelenmıştır. Leningrad batısında, ehemmıyetlı Sov>et kıtaatınm lhrac te=ebbusu, Kronştadın tekmıl kalelerjıdekı topların ve denız ve sahıl bataryalarının hımaye ve aleşı altında yapılmış olmasuıa rağmen nıudafaaya hazır Alman kuvvetlerınm azımkâr hareketlerıle tamamen tardedılmış ve akım kalmıştır Aynı zamanda hata kuv\ etlennı merkezden yarmaj ı ıstıhdaf eden şıddetlı Sov>et taarruzu da akamete uğramıştır. Ihrac edılebılmış olan Sovyet kuvvetlen dağıtılmış veya esır edılmıştır Tamamen dolu birçok gemı baürılmıstır. Yedısi fevkalâde ağu (Arkası sahife 3, sutun 3 te) Taksimde yapılan resmi geçidden bir safha : Kahraman bahri) elilerimiz şeref tribunu onunde . . . Kurtuluş şenlikleri Şehrimiz mes'ud bir gün yaşadı, büyük bir geçid resmi yapıldı ve şanlı ordumuzun mümessillerine bir ziyafet verildi Ç Sovyet harb I tebliği Büyük Alman taarruzunun hedefleri Londra; taarruzun Moskovaya doğru inkişaf ettiğini haber veriyor tank, 160 Türk Bulgar Ruslar, 45156 motokamyon, münasebetleri siklet imha ettiler Askerî vaziyet Sobranya reisi: «Hüsnü niyete bağlı ve çok dostanedir » diyor Sofya 6 (a a ) Varnada dun bir nutuk ırad eden Sobranya reısl şunıarı soylemıştır. « Bulgar mılletı her zaman Rus milletıne muhabbet beslemıştır. Fakat bolşevızmı sevmez.» Reıs, Bulgarıstanın Rusya ile daima durust munasebetler ıdame etmış olduğunu fakat hıçbır zaman mukabele gorrredığını ılâve eylemıştır. EUınu müteakıb Turk Bulgar munasebetlerinden bahseden Sobranya reisi, bunların <şımdıye kadar olmadığından çok husnunıjete ıstınad etüğını ve çok dostane» olduğunu soylemijtır. (Arkası sahife 3. sutun 5 te) Taarruzun hedefi H. Entir Erhilet Şimal, merkez ve cenubdaki Alman ordulannın Moskovayı ayni zamanda sarmağa çalıştıkları anlaşılıyor Yazan: Emekli General ı Dr. Clodius Ankara at yarışlarında Genc mekteblilerimizin bavrakları merasim >erine giderken Guzel İstanbulumuzun duşman IşgaMuteakıben Şehir Meclısı namma Imden ebedı surette kurtuluşunun on Beyoğlu Halkevi reısl Ekrem Tur vo sekızıncl jıldonumu, her sene olduğu genclık namma Salâhaddın Akvavuz t°gıbı dun de Istanbullulann ıçten gelen rafından Istanbulun kurtuluşundakl tezahuratı arasmda pek samimî surette (Arkası sahife 3. sutun 5 te) kutlanmıştır. Daha sabahın erken saatlerlnden Itl baren her tarafı bavraklarla donatılmış olan caddelerde halk kaynaşmaıarı başlaTiıştı. Saat tam onda, atılan yırmi bir pare (Telgraflar 3 üncii sahifede) topla merasim başlamış ve kahraman şehıdlenmızın ruhunu tazız için bır dakıkalık bır ihtıram sukutundan sonra mras.m alavı Sultanahmed mevdanındpn • . . • hareket etmıştır Alay Kopruden geçerken, vapurlar duduklenni otturerek gıızel Istanbula Ilk mıllî kıt'anın gırışıni tes'ıd etmışlerdir Taksım jnevda nı bu esnada mahseri bır manzara arzetmekte idı Merasim trıbununde Vah ve Beledive reisi Lutfı Kırdar, Partı reısi şehnmızde bulunan meb'uslar Örfı İdare kumandaru Korgeneral Alı Rıza Artunkal, İstanbul kumandanı Korgeneral İshak Avnl, generaller. nuLondra 6 (a a ) Hava Nezaretının kumet erkânı ve saır zevat bulunuyornesredJ=n resmî bır tebbğuıde şoyle du. denılmçktedır: Sultanahmed mevdanmdan gelen • Fransaya karşı Alman taarruzu başkıt'alann arkası almınca, merasıme ladığı sırada Harb Kcmıtesı, Almanyabaşlanmış \e kumandanm ısaretı üzedakı duşman tahasşud merkezlerme karşı rıne askerî bandonun çaldıgı ıstıklâı bombalarla yapılacak taarruzlarm Almarşının nağmelen arasmda ba\raŞimanlar tarafından bu kabıl taarruzlarmız şeref dıreğme çekılmıstır. Mejdanı da bulunulmadıkça yspılmamasını kaçepeçevre dolduran vuzlerce okul talerar altına almıştır Sebebl de sivil inbesı de hep bır ağızdan mar<;a ıştırak sanlar arasmda zayıat vukuuna mâni • etmışlerdır Bavrak çekme töremni müİngılızlerle Ruslar tarafından Efga teakıb İstanbul Be^dıvesi basta olmak olmaktır. 10 haziran tarıhmde Marsılya yakınıstana tevdı edılen muşterek nota İ uzere bır çok resmî ve hususl muessese randan Efgamstana ıltıca eden Alman ve teşekkuller tarafından Cumhurıyet nmdakı Salon tayvare mevdamnda bulunan Vellıneton tayj arelerı kumandaların da teslımmı istempktedır Efgan âbıdesıne çelenkler konulmuştur. (Arkası sahife 3, sütun fida) (Arkası sahife 3, sütun 5 te) ve 19 tayyare düşürdüler EFGANİSTANI TAZYİK Grl. Gamlin Fransa harbi devam ederken Ingiliz tayyarelerinin Alman askerî hedeflerini bombalamasına müsaade etmemiş İrandan iltica eden Almanların da teslimi isteniyor İranın akıbeti meydanda olduğu için Efganistan endişede ... Kara gün dostıı Her sey insanlar için değil mi? Allah gostermesin. birçok hemcinslennizle birlikte jann sizın de başınıza bir felâket gelebılır Mahalleleri «ilip supuren bir yangının alevleri vuvanızı yalavarak sizi e\siz barksız kovabıür Çoluk çocıığunuzla sokaklarda sefıl \e perişan kalırsınız Ojle bir gununuzde sizin uzerinize titrejecek bir dost bilijor musunuz'* Bir 7eİ7ele olur. konu komsudan baslavarak bıitun bir sehir balkı sığınacak bir dam altı bulamazsınız. Oecenın ajazı damarlannıza i'lerken. en yakın akrabanızın, ıkı adım lOtede oturan kardesınızın de tıpkı sizin gıbi aç \e bıılâc bir halde sokakta tıtrediğıni hatırlarsımz Bu vazıjette uzaklardan jardımınıza koşacak bir dosta nıalık oldugunıızu du'unur musunuz? Semlinizi sel basar. mah\olmak tehlikeleri geçirirsinız Vılâjette sarî bir hastahk çıkar, blümle kar« kaı^ıya kalır. sınız. Talımin edebileceğımız veya ederoijeceğımiz birçok afetler 'ahsımızı ve cemıjetimizi ciddi vitürak tehdid edebilır Bıı gibi hallerde en sevdiğınız ve eıl^ çok guvendiğiniz dostların da sizın gibi peri^anhk içînde jüzduğunu bilnıenize rağmen, herkesten daha yakın, herKesteta daha stfkatli bir dostun sıcak ellerile jaranızı sarrnaya her an hazır, sizi bek'ediğıne emin değil misinizdir? * E\et, size herkesten daha yakın olan bir dostunuzua şefkatine şuphesiz inanıvorsunuzdur. Çunku her \tnanin tabiî bir koru>ucusu olan (Kızılaj)a aramızda se\gı duynujan, ona elinden gelen yardımı vapmak ıstemıjei kımse yoktur Vatdndaslar, kara gun dostunuzu unıılmaj ıniîu N. Birkac söz Nikolayef lımanında tahrib edilen bir Bus gemisinin toplan Bahis tııcv7uu olan buvuk Alman taarıuzunırı esasiı «evkülceı^î inkisaf islikameltcn evvelki yazılarımda da bevan cttıpnı veçhile şunlar olmak mııhteıneldir: 1 Şimalde Kalinin, Yaruslavel (Arkası sahife 3, sutun 51e) Ankarada bulunmakta olan, Alman ticaret heyeti reısı Doktor Clodius. refıka<=ı ve Haııcıj/e Vekâletlmız Umumî Kâtıbı Numan Menemencıoğlu, ev\elkı gun Ankarada yapılan at yarışlannı ta kıb edıyorlar.