30 Eylül 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

30 Eylul 1941 CUMHURİYET ovyetler Birliğile Almanya harbe tutuştuktan üç ay sonra Moskova konferansı toplanaıak İngiltere ve Amerikanın Sovyetlere yapabileceği yardım meselesini konuşıuağa başladı. Konferans, ilk müzakerelerden sonra, yapılacak yardımı tcsph için seçilen altı encümenin rapoılauAnkara 29 (a.a.) Haber aidığimıza lara münesebet veren şube katariarı nı teürik etmek üzere perşembeye tekgöre demiryollarımız üzerinde memle salı ve cumartesi gücılerı kaldırılarak rar toplanmağa karar vermiştir. ketin daha önce gelen nakliyatma f?zla Ankara Aydın Izmir ve şvubatı Sovyetler Birliğinin harbe tutuşmasıimkân verraek için muvakkaten aşağı seferleri gidiş ve gelişte haftada beş nın hemen ferdası denilecek derecede daki tedbirler alınmıştır: 1 güne indirilmiştir. kısa bir fasüadan sonra İngiltere ile 1 1 birinciteşrin 1941 gününden muIzmir ve Bandırma arasında haftada Busya arasında ittifak imzalandığı hal teber olmak üzere, Zonguldak An dört defa işleyen ekspres treninin salı (Baştarafı 1 inci sahifede) de Moskova konferansımn uzunca bir kara arasında her gütı işleyen yolcu günkü seferi kaldırılarak fuardan ev27 eylulde iki Alman keşit uçağı Mosiasıladan sonra toplanmasının müiead katarlarından perşembe ve pazar günü vel olduğu gibi haftada üça indirUmiş kova üzerinde ve 28 eylulde de diğer did sebebleri vardır. seferleri ve Ankara Zonguldak ara ve Denizyolları seferleri de buna uyiki bombardıman uçağı düşüvülmüştür. Bunlann birincisi ve en mühbnmi Rus sında her gün işleyen yolcu katarla dunılmuştur. Fuardan evvel salı günMoskova 29 (a.a.) Sovyet tebliğine mukavemetini denemek ve bu mukave rından çarşamba ve cumartesi günü se leri işleyen bu kısımdaki muhtelit kazeyl: mclin uzun bir zaman devam etmeğe ferleri kaldırılarak Ankara Zongul tarlar da kaldınlmıştır. Rus cephesindeki Alman hatları genıüsaid olup olmadığmı anlamak, uzun dak trenleri gidiş ve gelişte haftada 2 1 ikinciteşrin 1941 den itibaren risinde faaliyette bulunan çeteler tabir zaman devama nıüsaid ise bn mu beş güne indirilmiştir. 15 günlük, bir aylık ve iki aylık halk rafından 70 i mütecaviz Alman subayı kavemeti beslcmek, aksi takdirde boş Ankara ile Izmir arasında Afyon ve ticaret biletlerile Zonguldak kömür havve askeri öldürühnüş, bir çok harb yere yardımı israf etmemektir. Aydın üzerinden her gün işleyen yolcu zası amelesi müstesna olmak üzere amalzemesi tahrib veya iğtinam edilmişNitckim Amerika da İngiltereye kaışı katariarının Karakuyu Alsancak ve lelumum grup biletleri kaldınlmıştır. tir. Bu muharebe esnasında, hsrb malayni şekilde hareket etmiş ve ancak İnAlsancak Karakuyu kısmı ve bun Diğer tarifelerde bir radilât yoktur. zemesi yükledikleri kamyon, on tane Leningrad ve Moskova rika vaziyeti şimdi daha ayade İngigilterenin uzun bir müddet mukavemet sarnıçlı otomobil, seyyar iki tamir alizlere müsaid görünüyor. Bununla bebombalandı edebileceğine inandıktan sonra yardıra tölyesi tahrib edilmiş, hepsi Alman asraber şimalî Afrika hareketlerinin haııBerlin 29 (a.a.) D. N. B. ajansına işini yoluna koymak için tedbir almışkerlerine mahsus iki yüz kutudan fazîa gi taraftan başlayacak taarruzla meydan pöre, Alman savaş uçakları 27/28 eytır konserve, tıbbî malzeme, kışlık esvab, alacağı henüz belli değildir. lul gecesi Lenir.grada ve Moskovaya Bununla beraber ingiltere ile Amerikaayaklâıbı iğtinam olunnıuştur. hücum etmişlerdir. Askerî tesisata yannın Sovyetlere yardım meselesini üç ayİtalyanlann şimalî Afrika kuvvetleTahran 29 (a.a.) General Wavell Londra 29 (a.a.) Röyter'in Rusyagın ve infilâk bombaları aülmış ve bü Diğer bir bölgede, çeteler, altmış Finlık bir fasıladan sonra nazarı dikkate rtni artırmak için pek ziyade çalışmaklandiyahyı imha etmişlsr, silâhlarını ve daki hususî muhabiri Alexandr Werth gazetecilere beyanatta bulunarak detün hedeflere isabetler elde edilmiştir. alabilmeleri de bir sür'at rökoru sayılata ohnalanna mukabil İngiltere geçer. teçhizatlannı almışlardır. Rus hava miştir ki: yazıyor: Hava harekâh bilir ve onları bu derece sür'atle harealtı ay zarfında oradaki kendi vaziyetkuvvetleri de cephenin şimali garbî böl« Rus Kafkas kuvvetleri başkumanRusyaya yardım için toplanan üçlcr Berlin 29 (a.a.) D. N. B. ajansmın kete sevkeden amil de, Rusya harhinin lerini takviye için enine boyuna istifade gesinde kırk otomobil, beş zırhlı otodanile bir münakalât tertib edilecek İnyiltereyi doğrudan doğruya alâkadar konferansı ilk açılış celsesini bugün akettiği çok geniş bir zaman bulmuştur. askerî bir membadan öğrendiğine göre, mobil, üç top bataryası, 30 tank taholursa ben herhalde uçakla Tiflise gicden bir takun meselelere ve hayatî detmiştir. İngilizlerin şimdi Mısır garb çölünde 28 eylulde Oranienbaum ve Kronştad rib ve bir Alman piyade bölüğünü imDün aksam başmurahhasla İngiliz ve deceğim. Fakat şimdiki plânlar muci altı ay evvele nisbetle asker itiuarile şehirleri en ağır çapta Alman uçakları ha etmiştir. ınenfaatlerc bağb olmasıdır. bince Rusyaya gitmekliğim için hiç bir Bn meselelerin en mühimmi, Sovyet Eirleşik Amerika sefirleri Stalin ile 45 belki bir misli, malzeme bakunından üç mn ateşi altına alınmıştır. Bu ateş çok Moskova 29 (a.a.) Bu sabahki Sovdakika süren bir mülâkat yapmışlardır. sebeb yoktur. Bundan beş sene evvel dört misli daha kuvvetü olduklan tah tesirli olmuştur. ler Alman harbinin devamınca, İngilyet tebliği: Müiâkatta Molotof ve tercüman sıfaUle bir kere ordu manevTalarını görmek min olunabilir. Şark cephesinin şimal bölgesinde hatereye karşı bir istilâ teşebbüsünün vu28 eylul gecesi kıt'alanmız bütün cepiçin Rusyaya gitmiştim. Bir İngiliz rekette bulunan bir Alman piyade he boyunca muharebelere devam etkuuna ihtimal verilmemesi ve İngiltere Litvinof hazır bulunmuşlardır. Fakat gene bu müddet zarfında ortaKafkas veya İran kumandanlığı Moskova 29 (a.a.) Stalin, pazar ak Rus tümeni bu son günlerde büyük mu mişlerdir. nin bu fırsattan istifade ederek daha iyi şamı Sovyet Rusyadaki Tngiliz ve A ihdasına lüzum olduğunu zannetmiyo ya yeni amiller kanştı: Balkan seferi vaffakiyetle yaptığı hücumlarda ht\ hazırlanmasıdır. Cephenin cenub bölgesinde ikinci ve rum. Fakat Rus ve İngiliz kuvvetleri ni takiben Almanlar Adalar denizine Sonra Sovyetler Alman harbinin de merikan heyetlerinin reisleri Beaver arasında daha sıkı bir işbirliği temini indiler ve yerleştiler. Oradan İskende şeviklere ağır kayıblar verdirmiştir. Bu dördüncü Rumen piyade tugayları imha brook ile Harriman'ı kabul etmiştir. bölgede düşman 25 ve 27 eylul arasın edilmiştir. Düşman, subay ve er olarak varnı müddetince, İngilterenin Alman Mülâkat, Kremlin saraymda ve Mo ne matuf bir plân haarlanmaktadır.» riyeyi ve Süveyşi iz'ac ediyorlar. da 41 tank kaybetmiştir. hava kuvvetlerinin akınlanndan, geniş 2.500 ölü vermiştir. 300 esir alınmıştır. Ecnebi radyolarının Kafkasa bir in İngilizler Irak iğtifaşuu bastırdıktan lotof ile Litvinofun hazır bulundukbir ölçüde, kurtuiması da onun bu harbi Moskova 29 (a.a.) Geceyansı neşgiliz sefeTÎ kuvvetinin gönderilmesi ih sonra Suriyeyi işgal ettiler, ve ahiren ları halde yapılmıştır. uzatmak için clindcn gelen her yardıredilen Sovyet tebliğinin bir ilâvesinümalini şüphe ile karşıladıkları bildi İrana asker gondcrdiler. Amerikan murahhasının beyanatı mı esirgememesini icab ettirmektedir. de şöyle denilmektedir: Moskova 29 (a.a.) İngiliz ve Ame rildiği zaman general şu cevabı verAlmanlar cenubî Rusyada büyük muCuma günü gecesi ve cumartesi saFakat Sovyet mukavcmetinin tenıadirikan heyetleri azası Kremlin sarayın miştir: vaffaldyet kazanarak Kafkasya üzerinbahı uçaklarımız cephenin garb ve mersinden İngilterenin elde ettiği istifadeler c Radyo müfessirleri her zaman den Ortaşarka el atnıak imkânlannı da Stalin'i ziyaret ettikten sonra kendikez kısımlarında faaliyette bulunarak lıundan ibaret değildir. leri için verilen kabul resimlerinde ha doğru muhakeme edemezler.» göstermiş bulundular. düşman hava meydanlarını büyük muSovyet mukavemetinin inhilâle uğra zır bulunmuşlardır. Wavell bundan sonra şunları söyleBUtün bu çeşidli vaziyetler günün bl(Baştarafı 1 inci sahifede) vaffakiyetle bombardıman etmişlerdir ması takdirinde Almanlar Kafkasyaya da Beaverbrook ile İngiliz heyetinin as miştir: rinde Akdeniz üzerinde toplanacak müFecir vakti Sovyet av uçaklarından saısacaklar ve oradaki petrol kaynak kerî azası, İngilterenin Moskova büyiik Ahiren Akdenizde bazı harekât ol« İran toprakları taarruza uğradığı cadelede ya taarruz, ya müdafaa için mürekkeb bir filo bir çok Alman hava larını ele geçirdikten başka İranı da, elçisi Cripps ve General Macfarlane ile takdirde İran ordusundan istifade edil atılmış adımlardır. Vani demek isteriz muştur. Bu harekâtm hedefi, orta Ak meydanlarına baskın şekünie bir taİran petrollarını da, Iraktaki petrol kay uzun müddet görüşmüşlerdir. denizden mühim bir kafilenin geçmemesi meselesini tetkike henüz vakit bu ki cephe yalnız şimalî Afrikadan ibaret arruzda bulunmuştur. Yerde 7 aded dört ııaklarını da tehdid edebileceklerdir. sini temin etmekti. Dü?maiı hava kuvAmerikan heyeti reisi Harriman, ga lamadım.» olsa İngilizlere müsaid görünen vaziyet, motörlü, 12 aded tek motörlü ve 15 Böylece İngilterenin Yakın ve Oıta zetecilere beyanatta bulunarak konfevetlerinin ısrarlı taarruzlarına rağmen, aded çift motörlü uçaklar görmüşlerGeneral Wavell İranda bir iki gün ikinci plândaki diğer ihtimallercen doşarktaki menfaatlerini ve durumunu ransın derhal müzakerelere başlamasıbu hedefe varılmıştır. Gemilerden biri dir. Düşman uçakları bombalanmızla daha geçirecektir. Bu müddet zarfında layı İngilizler için de etraflı düşünmeyi tehlikeye düşüvebilecekler, hatta İran nın ve müzakerelerin mevzuu bahs mehasara uğramış ve yedekt» çekilip gö ve mitralyöz ateşile tahrib edilmiştir. yoîile Hindistanj hulul imkânını dahi selelerin ehemmiyetine ve bunlan sür Irandaki Rus kuvvetleri kumandanı Ge ve ona göre de tedbirli hareket etmeyi türülmesi imkânı bulunamadığından baBir hava meydanında görülen bir hanneral Novikofla uzun müzakerelerde istiyen kanşıklıklarla doludur. Onun için elde edebileceklerdir. tırılmasma mecburiyet hasıl olmvıssa da, gar tamamile yanmıştır. atle halletmek zaruretine binaen bir bulunacaktur. şimalî Afrikada teşebbüsün Ingili^lerden kafile, varacağı yere uUşmıştır. Bu ti Leningrad etrafındaki muharebeler Bu yüzden İngitere, Sovyet mukave hafta içinde sona ermesinin ümid edilgeleceğine hükmetmek de sanıldığı kaGeneral şunları ilâve etmiştir: caret gemisinde, insanca telefat olmanıcıi hakkında bir fikir edindikten son mekte olduğunu söylemiştir. c Kafkas başkumandanile Tahranda dar kolay değildir. Moskova 29 (a.a.) Röyter'in hususî mıştır. Harriman, ilâve etmiştir: ra Sovyetlere yardım meselesini bir plâveya Rusyada görüşmekliğim ihümali muhabiri bildiriyor: Fakat teşebbüs hangi taraftan geleKafileye dahil harb çsmilerinden biri « Çalışmamız süratli olacaktır. na bağlamak lüzumunu hissetmiş ve anvardır. > Leningrad etrafındaki muharebe, bir cek olursa olsun bu harbin şimali Af bir parça hasara uğramışsa da, sür'acak üç aylık iasıla ile bu işe başianuş Çünkü zaman, pek büyük bir kıymeti Rusyaya m a l gönderiliyor rikada tekrar başlayacak çarpışmaları tinin cüz'î azalmasından başka, savaş çok bölgelerde, mütemadE bir hareket haizdir. tır. Tahran 29 (a.a.) General Wavell, nın eli kulağındadır. Şunu şintdiden kabiliyetinden hiç bir şey kaybetmemiş muharebesi haline gelmiştir. Ruslar AlDaha şimdiden Rusyaya Amerikan tierçi İngiltere, Moskova konferansıman işgali altında buluncn topraklara uçaklarile Amerikan petrolü gelmiştir.> Sovyetler Birliğine bazı mallar gönde gözönünde tııtmak lâzım ki şimalî At tir. nın açümasını da beklemeden Rusyaya derin akınlar yapmaktadırlar. rilmesi için İngiliz zabitlerinden mü rikanın olmuş ve olacak savaşlan büyük Harriman, Almanlarm Moskova üzettalyada bombalanan şehirler yardıma başlamıştı. Fakat bu yardım, yalnız aradaki işbirliğini tebarüz etüıeu rine yapmak teşebbüsünde bulunmuş rekkeb bir heyet tarafından tesbit edil Akdeniz mücadelesinden bir parçadır. Roma 29 (a.a.) Teblığ: Orta AkYUNUS NADİ bir ııümayiş mahiyetini geçraıyordu. A oldukları hava akmları neticesinde bu mekte olajı projeleri tetkik edecektir. denizde avcı uçaklarımızın düşürdüğü sıl yardımı ise, Sovyetlerin kayıblarını şehirde hiç bir hasar vukua gelmemiş Şimdiye kadar Rusyaya Hind keneviri Blenheim tipi iki bombardıman uçağı (Baştarafı 1 inci sahifede) alevler içinde yere inmiştir. teîafi eden ve ıstihsal kudretlerini ihti olmasma mütehayyir olduğunu da söy ve pamuk gönderilmiştir. Fena bir varim, Üçüncü Umumî Müfettişlik Yalemiştir. ziyette bulunan İran Sovyet demiryac nispetinde besleyen geniş ve ejaslı Düşman uçakları Trapanye, Marsala bancı İşler Müdürlüğüne Birinci Umumî yollan sisteminin ıslahı ve Sovyetler yardımdır ve bu yardımın Sovyetlcrce ya ve Castel ve Tranaya taarruz ede Müfettişlik Emniyet Müşaviri Faik KökBirliğinin ihtiyaçlarını daha geniş bir rek yangın bombalan atmışlardır. Pa sal, Birinci Umumî Müfettişlik Emnimatlub olan sür'atle yetiştirilmcsidir. Hatay Valisi Bursada mikyasta temin için kara yolile büyük lermoda 9 kişi ölmüş, 28 kişi yaralan yet Müşavirliğine Edirne Emniyet MüÇünkü yardım, Sovyetlcrce matlııb olan Bursa 29 (Telefonla) Hatay Valisi nakliyat şebekesi vücude getirilmesi için mış, Torinoda, hava dafi topçusu ta dürü Rıfat Kemerdere, Üçüncü Umumî sür'atle yetiştirilemediği ve Alnıanlar Şükrü Sökmensüer on beş gün kadar alelâcele plânlar yapılmaktadır. rafından düşürülen bir uçak Candiola Müfettişlik Asayiş Müşavir muavinliğilıedeflerine vardıktan sonra ele geçtiği (Baştarafı 1 inci sahifede) Şimali Hindistanda tahliye civaruıa düşmüş, mürettebatından beş ne Van Emniyet Müdürü Behçet Kutertakdirde bütün kıymetini kaybeder ve istirahat etmek üzere şehrimize gelmiştir. hazırhkları viye ihtimalini menetmek veya hiç ol kişi ölmüştür. büsbütün boşa gider. tan, birinci sınıf Emniyet Polis MüfetDüşman uçakları Milano şehri üstün tişliğine Umum Müdürlük Yedinci ŞuPeşaver, 29 (a.a.) Dünya buhranı mazsa güçleştirmek maksadile, Moskova Moskovada dünden itibaren konuşu Lord Halifaks Ingiltereden şimdiye kadar Hind hududlarmda hiç ve dolaylarmdan cenub istikametinde de uçmuşlarsa da, bomba atrnamışlar be Müdürü Said Evsen, Istanbul Polis lan ve altı encümene havale cdılmiş olan Amerikaya döndü bir tehdid doğurmamış olmasına rağ giden demiryollarıru uçak bombalarile dır. Maamafih, üçü hava dafi topları Mektebi Müdürlüğüne İzmir Emniyet janlım işi bu mahiyettedir. Lizbon 29 (a.a.) Büyük Britanya men Hind hükumeti, her ihtimale karşı tahrib etmeğe çalışmaları pek doğnı tarafından atılan mermi yarmalaıından, Müdürü Said Özgür naklen tayin edilAraba Ingiltere ile Amerika Ruslara üçü yol kazalarından olmak üzere altı diler. Emniyet Umum Müdürlüğü Üçünyardım edebilecekler, ve Buslar bu yar nın Rio de Janeiro elçisi olup memuri tedbir almaktan ibaret olan siyasetine dur. yet mahalline avdet etmekte olan Sir sadık kalarak. tehdid altma girebilecek Almanların Rus cephesinin merkezine yaralı vardır. cü Daire Reisliğine İstanbul Polis Mekdımı kendi askcrî istihsalleriııe kalarak Savona Marinanın ikamstgâh mahal tebi Müdürü Necati Buharioğlu, Yedinci vaziyetlerini ıslah edecekler, Alman Noel Charles ile, Londraya malumat gö mıntakalarda halkm tahliyesi İçin plân karşı dahi yakuıda taarruzî tertibler türmek üzere yaptığı seyahatten avdet lar hazırlanmasını emretmiştir. yaptıklan umulabilir. Bundan başka leleri bombalanmış, evlsr hasara uğra Şube Müdürlüğüne Kocaeli Emniyet kuvvetlerinin hedeflerine varmalarına eden Büyük Britanyanın Vaşington elI eningradla Kronştada karşı şiddetli mıştır. Düşman uçaklan, bombalardan Müdürü Taceddin Ortaç, Van Emniyet mâni olabilecekler mi? çisi Lord Halifaks bu sabah, «Clipper. muhareblerin devam ettiği göriilüyor. ve tenvir fişeklerinden başka yangın Müdürlüğüne İçel Emniyet Müdürü Işte Moskova konferansının karşüaşhÇekyada 6 kişi kurşuna bombaları ve propaganda beyannameleri Nureddin Kesin terfian tayin edildiler. transatlantik uçağüe hareket etmislerHerhalde Almanlar, lüzumsuz fazla teğı ve halletmek için uğraştığı mesele dir. atmışlardır. dizildi lefattan çekinmekle beraber Leningradı budur. Konferansın bu meseleyi halle Cenova şehri de ayni şekilde bomKronştadla birlikte mümkün mertebe Vefat nıuvaffak olup olmıyacağı hakkında peLondra 29 (a.a.) • Bohemya ve Mo• balanmıştır, Bir kaç ev yıkılmıştır. Sayşinden hüküm vermek doğru olmaz. avak uyduramadığı takdirde hiç bir ne ravya'himaye idaresinde ilân edilen is çabuk sukut ettirmek için herşeyi yapÇimento fabrikaları idare meclisi afiye yerlerinde bir kag yangın çıkmış Fakat hâdiseler durmadan yürüyor. tice veremez. tisnaî ahval rejimi muciblnce dün altı tıklan kabul olunabilir. zasından Saffet Molla dün gece kısa ise de söndürülmüştür. Mcskova Konferansı hâdiselerin seyrine H. E. ERKÎLET ömer Rıza DOĞRUL klşi kurşuna dizilmiştir. Sivil ahali arasında b b olü, üç yaralı bir rahatsızlığı müteakıb Heybelide vevardır. İtfaiye efradm^.an biri ölmüş, fat etmiştir. Cenazesi bugün kaldırılaVe şimdi..., bilya, kuru \e tok bir rak Heybelideki aile makberesine deflar, aralık ve katılmış dururken, bu diş dördü yaralanmıştır. sesle deliğe düşüp de krupiye, numalerin nasıl humma ile birbirine çarptıkStezioya da bir akı.ı yapılmıştır. nedilecektir. Merhum çok sevilen. çok rayı haykırdığı anda, her iki el, ayni lan on adım mesafeden görülebiliyor Yangm ve tahrib bombaları atılmıştır. hürmet kazanmış bir stma idi. Ailesine kurşunla, öldürücü bir yara almış iki du. Parlak sarışm bir kâkül, nemli al Çıkan yangınlar bastırıîmıştır. Hava beyanı taziyet ederiz. hayvan gibi, birdenbire ayrıldılar. nma yapışmıştı. Sukut halinde bir in dafi mermilerinin parçalan bir kaç kiİkisi de, yalnız bitab bir halde değil, san gibi, bu kâkül, dne doğru düşü şiyi yaralamıştır. Nişan hakikaten ölmüş olarak dü§tii; öyle bayordu ve burun kanadlarının her ikisi, 29 eylul gecesi, uçak teşekküllerimiz, Edebiyat Pakültesi kalem âmiri şair riz bir fütur ve sukutu hayal ifadesile sanki cild üstünde, gözle görülmiyen Malta üssünde demirli bulunan gemiSıtkı Akozanın kızı Beyoğlu kız orta ve yıldırımla vurulmuş, bitmiş bir halufacık dalgalar yuvarlamyormuş gibi, leri bombalamışlardır. mektebi muallimlerinden Nevvare Ade düştüler ki, iisanım bunu tasvirden fasılasız titriyordu. Öna doğru iyiden kozan ile Kurmay Yüzbaşı İhsan Duraâcizdir. Zira, ne o zamana kadar, ne iyiye eğilen baş. daima öne doğru, inyın nişan törenleri cuma akşamı şairide ondan sonra onlar kadar belâgatli siyakî bir şekilde, git^ide daha fazla mizin Lâlelide Kanadlı apartımanındaki el görmedim. Bu ellerin her adalesi bir Tercüme eden: Hamdi Varoğlu eğiiiyordu; öyle ki, küçük bilyanın girdairelerinde yapılmış olduğunu öğrenağız gibiydi ve bütün mesamatmdan, dik. Bu iki değerli genci kutlulanz. adeta el ile tutulabilecek gibi, ihtiras memiştim. Bu geniş kubbenin atmda kendine has bir hayat yaşayıp, kendini dibadına yakalanıp sürüklendıği hİEsini veriyordu. O ellerin, neden dolayı o fışkırıyordu. cereyan eden bütün öteki hâdiseler; en yüksek ihtiras derecesine kaptıran kadar raşedar bir şekilda birbirine saKaraya vurmuş, gevjek ve cansız de salonları dolduran uğultu, krupivelerin böyle bir çehre, o zamana kadar hiç Kanadlı insanlar... rıldıklarmı o zaman anlayabildim. Merniz yıldızlan gibi, ikisi de, bir müd şamatacı sesleri, insatııarın gidiş gelişi görmemiştim; ve onu, bir maske gibi, Onlan seven kadınlar... kezi sikletinden ayrılaa vüoud, ancak Sofya 29 (a.a.) D.N.B.: Geçen cudet, yeşil çuhanın üstüne uzanıp kal ve şimdi yüksekten fıriatılıp, r.ıücellâ gözsüz bir plastik eser gibi, di'edığirn Zafere uçan beşeri kartallar.. bu karşılıklı tazyik 3ayesir.de, bu ta martesi günü, Bulgar arazisinde Penik dılar. Sonra, bir tanesi, sağ el, parmak zeminli yuvarlak kafesinde dcii gibi kadar tetkik etmek için elimdo makemkallüs sayesinde muvazene bulabiliyor bölgesinde kâin Krapetz'e, yeniden SovÖnümüzdeki PERŞEMBE akşarm larının ucunu, zahmetle oynaimağa baş zıplayan bilyanın hai'eketi, girift ve mel bir fırsat vardı. O göz, o deli gözü, yet paraşütçüleri inmiştir. ladı; titredi, toparlandı, olduğu yerde karmakarışık teselsül ederek smirleri bir saniye bile ne saga, ne soîa dö du. Silâh, mühimmat ve infilâk maddelenüyordu; kaskatı ve siyah gözbebeği, döndü, tereddüd etti, bir daire çizdi; şiddetle sarsan bütün bu intıbalar kaMütemadiyen tekrar etmekten kendinihayet, sinirli sinirli bir fiş yakaladı, labahğı; nefes nefese kaimış gibi, in alabildiğine açjlan gözkapaklarımn al mi alamıyorum; ihtirası bu kadar aşi rile mücehhez bütün bu Moskova ajanonu, baş parmağile işaret parmağı ara tizar içinde titreşen ve ürperen bu ra tında, cansız bir cam yuvarlağı cndı kâr, bu kadar behimî şekilde, üryan ları yakalanmışlardır. sında, küçük bir tekerlek gibi, şaşkm şedar ve pürhalecan iki elin yar.mda, rıyor; ruletin, küçük, yuvarlık kutu lığm bütün hayasızlığile meydana vuran Büyük Britanyaya gene şaşkın çevirdi. Ve birdenbire, bu ei, bütün dikkatimi çekerok Leni adeta sunda delice ve küsta^ıça dönen, zıp bir çehre, o zamana kadar asla görmeGösterilecek olan 1 kedi gibi sırtmı kabartarak bir pars teshir eden bu misli işiti memiş ellerin layan, akaju renkli öteki bilyamn pı miştim. Ve bu çehreyi, sabit bakışlarla asker geldi gibi gerildi, tuttuğu yüz frankhk fışi, yanında, bana, birdenbire ölmüş ve ha rıltılı inikâsıru taşıyordu. Tekrar ede mütemadiyen Londra 29 (a.a.) Yüzlerce Kanaseyrediyordum. Onun yim, bu kadar müteheyyiç ve bu kasiyah murabbam içine fırlattı, daha reketsiz kaimış gibi görünüyordu. gözleri, dönen bilyanın çırpmtılı ha dalı askerden mürekkep başka bir kadoğrusu, âdeta tükürdü. KımıldamaFakat, nihayet, dayanamadım. Adamı, dar teshir edici bir çehreya asla te reketleri ve zıplamalarile ne kadir deli file salimen İngiltereye gelmiştir. Gelen dan duran sol el, o zaman, bir işaret bu sihirkâr ellerin sahibi c!an ad;:mın sadüf etmemiştim. bir ifade taşıyorsa, ben de o derece ef askerlerin arasında tayyare dafi topverilmiş gibi, derhal harekete geçtı; kı yüzünü görmek ihtiyacındaydım. Ve Takriben yirmi dört yaşmda bir de sunlanmış, ipnotize olmuş bir heldey çuları da bulunmaktadır. mıldandı, fişi fırlatma hareketinden yo eza içinde (evet, hakikî bir eza ile, zira likanlının yüzüydü, bu. İnce, narin, rulmuşa benzeyen ve titremekte olan bu eller beni korkutuyordu) nazarlarım, biraz uzunca ve ondan dolayı bu ka dim. O andan itibaren, salonda, başka Bürhaneddin Tepsi ve Şadi Büvük ve kuvvetli aşk ve kahrakardeşi ele doğru kaydı. hatta sürü kolların boyunca, dar omuzlara kadnr dar ifadeliydi. Tıpkı eller gibi, bu hiç bir şey görmez oldum; o çehreden manlık filminin mevzuunu teşkil intişar eden ateşle kıyas edince, her temsilleri nerek gitti. Şimdi, ikisi yaııyaaa. ür yavaşça kaydı. Ve tekrar. korku ile ir yüz de erkek yüzü değ'.ldi, daha ziyade. etmektedir. Baş rollerde : şey bana donuk, remısız ve silik göperti içindeydiler; hurama raşesi için kildim; çünkü, bu çehre, ellsrin konuş ihtirasla oynayan bir çocuk yüzüne Memnuniyetle haber aidığimıza göre de birbirine hafif hafıf çarpan dişîer tuğu azgm ve inamîmıyacsk kadar faz benziyordu; fakat, bütün bun'.arı, son rünüyordu; ve, başka hiç kimseye dik memleketimizin iki büyük san'atkârı PRESTON FOSTER gibi, ikisi de, gürültü atmeden, maf la müteheyyiç ayni lisam konuşuycrdu; radan farkettim: zira, o an için, bu kat etmeden, belki bir saat, yalnız bu Bürhaneddin Tepsi ve Şadi birleşerek sallarile masaya vuruyorlardı. Hayır. hem, ayni müthiş ısrar ifadesini, hem yüz, çok aşikâr bir hırs ve gazab ifa adamı ve onun her bir jestini tetkık pek yakmda Saniye Tepsinin yazdlğı RANDOLPH SCOTT ve ifadeleri bu kadar fazla beliğ, bu kad?r ayni ince ve adeta kadınca güzelliği desi altmda tamamen kaybolmuştu. A ettim. 50000 lira nammdaki vodvili temsil eMARGARET UNDSAY ihtilâch bir çırpınış ve asabiyet bali taşıyordu. Sahibinin vücudüne yapıştı çık duran. hararet dolu ağız, dişleri yan deceklerdir. Kendilerine muvaffakiyet(Arkası var) gösteren ellere, asla, asla tesadüf et rılmış gibi ve ondan adeta ayrı duran. yanya meydanda bırakıyordu. Dudakler temenni ederiz. çAw£^W Şimendiferlerde bazı Moskova konferansı seferler ilga ediliyor On beş günlük, bir ve iki aylık halk ticaret biletleri de kaldırılmaktadır Akdeniz Müeadelesi ( Başmakaleden devam ) Afrikada olanc'a hararetile yeniden başlamasile karsılaşmaklığımız pek kuvvetli bir ihümaldir. Ankara 29 (Telefonla) Valiler araKim kime taarruz edecek? Bunu bize sında değişiklik olacağı hakkında bazı ancak hâdiseler gösterecektir. General gazetelere de akseden şayialar münaseWavell ordulan Bingazi ilerisinde El betOe Dahiliye Vekâletinden şu malumat Ahile'ye kadar ilerledikten sonra Alman verilmiştir: ınüdahalesile tekrar Mısır hududunda cValüer arasında bir tebeddül şimSidiBarraniye avdet ederken ellerindiki halde mevzuubahis değildir. Buna de tuttukları Tobruk kalesini şimdiye dair gazetelerde inti§ar eden rivayetler kadar muhafaza edebildiler. Tobruk kale hiç bir esasa istinad etmemektedir. Zave limanmın ehemmiyetine vaktile bu sütunlarda işaret etmiştik. Denizle mu ten bu gibi tebeddüller ve tayinler t e vasalası sayesinde kalenia şimdiye kadar tutunmuş olması bu ehemmiyeti daha ziyade artırmıştır. Tobruk İngilizlerin elinde ikcn Mihver için şimali Afrikada iki cephe var demektir: Biri SidiBarrani cephesi, diğeri Tobruk cephesi. Mihver Tobruğu düşürmeden Mı(Baştarafı 1 inci sahifede) sır üzerine bir taarruz seferine girişemez. Eğer şimali Afrikada taarruz te hava kuvvetleri, dün Murmansk demirşebbüsünü Mihver ele alacaksa bu, Mı yolunu bombalamış, tesisatı yeniden hasıra karşı yurümeden önce Tobruğu zor sara uğratmış ve müteaddid trenleri lamağa çalışmakla başlayabilecektir. E tahrib elmiştir. Petroskoj üstünde cereyan eden bir ğer taarruzu İngilizler yapacaklarsa onlar bu hareketlerinde o zaman mahsus hava muharebesi esnasında, Fin uçaksurette ona göre takviye edilmiş olacak l&rı altı düşman avcı uçağı düşürolan Tobruktan çıkış ve ilerle>iş gay müşlerdir. Hava defi topçusu, diğer üç retlcrinden de istifade etmek istiyecek Sovyet avcı uçağını düşünnüştür. Finlerdir. Almanyanın şark cephesindcki landiya kumandanlarmdan Nagmussohn büyük meşguliyeti hascbile şimali Af 101 inci uçağı düşünnüştür. Valiler arasında değişiklik yok kemmül etmedikçe salâhiyeti olmıyanlara malumat verilmesi usulden olmadığı için tayin muamelelerine veya onlann tekemmülüne takaddümle gazetelere haber vermek gayreti hiç bir faydası olmıyan, fakat mahzurlan görülen bir harekettir. Devletin yüksek memurlan hakkında kararsızlık hissini dogurmak istidadında olan bu gibi haberleri verenlerin bu hareketlerindeki mah zurları takdir etmeleri arzu edilir.> Bursa bir «Vişi» olabilir ubalâğa etmiyelim; .Vişi» olabilir demekle, Bursanın •* •• derhal Vişi kadar mukemmel bir su şehri, bir turizm merkezi olacağını iddia etmiyorum. Bütün ölçüleri gözönünde tutarak söylüyorum ki; Fransada «Vişi» neyse bizde de Bursa öyle olabilir. Nasıl olabiür? Bu suale cevab verirken kendimi tarf« tım. Muhtclif memJeketlcrdeki tıırizmin telâkki tarzını yerlerinde gönnüş ve tesadüfen aylarca gene muhtelif memleketlerin turizm işleri hakkmdaki, kanunî mevzuatını ve alınmış idari tedbirlerini, hatta beynelmile anlaşnıalan tetkik etmiş bir adam sıfatile buna cevab verebileceğime inanarak bu satırlan yazdım: Bursa, İstanbuldan sonra Türkiyenin en büyük turistik merkezidir. Buraya senede İstanbul tarikile 5060 bin kişi gittiği vapur nakliyatından çıkanlan hesablarla anlaşıhyor. Vişiye normal zamanlarda senede 200 bin kişi giderdi. Bursanın bugünkü turizm hacmi bile küçümscnecek bir rakam değildir. Kaldı ki; bunu işi biraz daha ciddî tutmakla bir iki sene içinde 100 bine çıkarabiliriz. Bu yüz bin kişinin adam basına bursada yirmi beş lira bıraktığını daha az da olmaz ya hesab edersek Ud buçuk milyon lira eder ki bir su şehri için pek güzel bir şeydir. Bir küçük Vişi olması için Bursada her şey fazlasile vardır: Şehir güzeldir, manzaralar lâtiftir, iklimi mutedildir. Hayat ucuzdur, sebze ve yemiş, süt, yağ ve kaymak boldur. Kaphcalan ve maden sulan vardır. Tarihi kıymetleri olan âsâı, abideler ve eski bir mazisi vardır. Civannda Uludağ gibi enfes bir kat istasyonu, Abolyond gölü gibi güzel bir yer, Karacabey, Yalova, hatta Mudanya gibi pek yakuı gezinti yerleri vardır. İstanbula dört saattir. Denize yanm saattir. Bu kadar meziyetler dünyanın pek az su şehrinde bulunur. Hatta beninı bildiklerimden hiç birisi bu kadar mezi< yeti bir araya toplaj amamıştır. İşte Vişi, işte Karlsbad, işte Maryenbad, işte Kontreksevil vesairc... Dağı varsa denizi yok, denizi varsa dağı yok. Veya her ikisi de mefkuddur. Bursa bu halile emsalsiz ve rekabetsiz bir su şehri olabilir. Bir gün umalım ki yakın bir gün bizde de turizm memlekct iktısadiyatı için tesisi ve inkişafı elzem bir hareket, iç ve dış propaganda bakımından elzem bir teşebbüs olarak ele alındığı zaman ele alınacak ilk ciddî mevzu Bursadır. Ve zaten turizmi, yer yer, meıkez merkez tesise çalışmak en müsbet şekildir. Çünkü Türkiyenin evvelâ bütün turistik yollarım yaptırmak; sonra otelcilik meselesini kökünden halletmek, daha sonra turizm küçük san'atları ihdas etmek, ondan sonra panayırlar, yarışlar ve diğer cazib programların tatbiktna girişmek ve nihayet nakdî, idarî ve nakU kolaybjdar için tnillî ve ibeynelmilel tedbirler almak bir muazzam iştir ki başlanmasile neticesi arasında yıllar ve yıllar geçecektir. Fakat bu işi dediğim gibi yer yer, merkez merkez ayusak ve meselâ Bursarun nakliyat, otel, tedavi, eğlence ve mahallî turizm lanaatlerini kâh tesis, kâh ıslah edersek işte her şeyi tamam bir turizm merkeıi çabucak vücud bulur ve hemen istifade sahasma arzedilebilir. Onun ıçindir ki; ben Bursanın turiım bakunından, hatta bilhassa iç turizm bakımından, derhal ele ahnabileceğine ve iki üç sene larfında elle tııtulur neticeler verecek teşebbüslere baş vurmanın mümkün olduğuna inananlardanıın. Bursa işini nereden, nasıl ele almahyız? Bu müstakil bir makale olur. Ne kadar icmal etsem buraya sığmaz. Alman harb tebliği I Sovyet harb^) tebliği 1 Moskova konferansı toplandı Kafkasyanm müdafaası İtalyanlar Akdenizde 3 ingiliz kruvazörü batırmışlar i Emniyet Müdürleri Askeri vaziyet B. FELEK Ölüm Mülga JŞurayl Devlet Başkâtibi, azası ve bilâhare Üsküdar ve Beyazıd Belediye daireleri müdürü, Karaağac Belediye müessesatı umum müdürlüğünden mütekaid Şürayi Devlet kadün azasından merhum Puad Bey mahdumu Ali Nihad (Imsık) vefat etmiştir. Cenazesi eylulün 30 uncu salı günü ikindi namazını müteakıb Kadıköyünde Osmanağa camii şerifinden kaldırılarak makberi mahsusuna defnedilecektir. Hak rahmet eyleye. I Bir kadının 24J* saati Yazan: Stefan Zveig Edebî tefrika: 10 ] ) f Mevlid Merhum Topane Mühürdan Rifat Bey zevcesi ve merhum Salâhaddin Bey ile müteahhid Mehmed Hayri ve Sadreddin ve Fahriye Feyzioğlunun valideleri, Âmir Feyzioğlunun kayınvalidesi NAZİRE Harum ruhuna 30 eylul bu günkü salı günü öğle namazını müteakıb Beşiktasta Sinanpaşa camiinde mevlidi nebevi kıraat edileceektir. Aile dostlarının ve arzu eden zevatın bulunmaları rica olunur. Osmanlı Bankası müfettişlerinden Şehri Namık Bülkatin kardeşi merhum Namık Bülkatin ruhuna ithaf edilmek üzere çarşamba günü teravi namazmdan sonra Beyoğlunda Ağacamiinde okutturulacak mevlidi şerif e arzu edenlerin teşriflerinl ailesi saygılarile rica eder. Bulgaristana gene Rus paraşütçüleri indiriltniş! SARAY Sinemasında KAHRAMAN 20.000 Teşekkür Yakalandığı uzun bir hastalıktan kurtulamıyarak vefat eden anamızı ebedî istirahatgâhına kadar götürmek için bize refakat buyuran, evimize gelerek ailemize başsağlıgı dileğinde bulunan, mektub, telgraf ve telefonla t e essürlerini bildiren aziz arkadaş ve hemşerilerimize derin şükran ve saygılarımızı sunanz. Malatya meb'usu Muttalip Öker; Elektrik mühendisi Salim Öker