10 Ağustos 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

MOBİLYA Almak veya görmek istiyenler Salonlarını bir defa gezmekle tatmin edilirler. İstanbul, Fincancılar, Rızapaşa yokuşu No. 59/61/63. Telefon: 22060 BOL ÇEŞİD ve YENİ STİL HARAÇÇI KARDEŞLER Limifed Şirkefi I 0 IHCI yil Sfl]fl ! 0 I U I umhuri tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mekrub adresi: Cumhuriyet, tstanbul . Posta kutusu: istanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa 1n<m1; 24299 . 24290 Bir Tasarruf Boaosu Pazar 10 Agustos 1941 VATANI SARAN MÜDAFAA SİZ DE İLÂVE ET ••s ız URSUNITZ. Asker ailelerine yardım için varidat LÂYİHA SON ŞEKLİNİ ÂLDI Belediye resimlerine yüzde 50 ye kadar, şehir harici nakil vasıtalarına yüzde 3, elektriğe, banliyö, tren ve vapurlarına birer kuruş, tiyatro ve sinema biletlerine yüzde 10 a kadar zam yapılabilecek Ankara 9 (Telefonla) Asker ailelerıne yapılacak yardım hakkındaki lâyıha Meclısın pazartesi toplantısmda gorüşulecektır. Muvakkat encumende son şeküni alan lâyıhanın esaslarmı bildırıyorum : 1 Hazarda ve seferde 45 günden ziyade müddetle askerlik hızmetınde bulunanların muhtac ailelerıne yardım yapılır Bu yardım askerın hızmete alındığı tarihten başlar, terhisıru takıb eden 15 gunün hitamında sona erer. 2 Yardımdan istıfade icırr a Askerın usul veya füruu, karısı, kız ve erkek kardeşi olmak, bYiyecek vesair ıhtıyacları askere gıden tarafından temin edılmekte bulunmak, c Mahalli rayıce nazaran ıhtiyaclarını temın edecek ne kendilerinin, ne de askere gidenın geçim vasıta ve imkânı bulunmamak şarttır 3 Yardım istiyenlerin taleblerı şehir ve kasabalarda Belediye Encumenleri, köylerde ihtiyar meclisleri tarafından tetkık edılerek yaraıma muhtac olanların adedi mahalli rayice gdre her bir nüfusa yapılacak aynî veya nakdî vardım mıktarı ve imece nevi ve tarzı tespit olunur. Yardım miktarı her yerde asker ailelerine en az oradaki asgarî maişet haddi içinde geçindırecek derecede olacaktır. Ihtıyaclarının tamammı kendıleri tedarık edemeyip ancak bir kısmını temin edeceklere yapılacak yardım, mahallerine aıd maişet haddile kendi gelırleri arasındaki farkm ıkmalıne inhisar eder. Koy, kasaba ve şehirlerdeki asgari maişet haddi Vilâyet idare heyetince tespit ve tayin olunur. İdare heyetinin bu karan kat'idir. (Arkası sahife 3 sütun 5 te Aîntan harb tebliği Ukraynada 25 Rus fırkası imha edildi 103 bin esir aldık, düşmanın zayiatı 200 bin kadardır Londraya göre Almanlar Karadeniz sahilinde Nikolayef limanına 110 kilometre yaklaştılar Korosten zaptedildi Şiddetli muharebelerden sonra geçen ay Almanlar tarafından zaptedilen Minsk şehrinden feci bir manzara îrandaki mtteadele Hakikaten bitaraf olan müstakil bir islâm devletini haksız yere bihuzur etmekte İngîlterenin hiç bir menfaati bulunmadığına ve böyle bir hâdisenin bilâkis tngiltere için pek çok mazarratlar davet edeceğine kaniiz. Vaziyetin Londrada nasıl olup da hafif görülebildiğme veya görülebileceğine aklımız ermiyor Memlekette zelzeleler Kastamonu Sinob. Inebolu Çankırı ve Muğlada sarsıntılar oldu Ankara 9 (a a ) Aldığımız telgraflar. bugun bir kısım vüâyetlerimizde müteaddid yer sarsıntılan kaydedildığinı bildirmektedir. Berlin 9 (a a.) Alman Başkumandinlığının tebliği: Son fevkalâde tebliğlerde bildlrllen 1 Ukraynadaki yeni harekâtın neticeleri su ilk büyük muvaffakiyetlerle tahak. kuk etmiş bulunmaktadır: Feld Mareşal von Rundstedt'den alı. nan malumata göre General von Lo. ehr'ün hava fılosunun yardımile 6 ncı ve 12 nci Sovyet ordularile, 18 inci Sovyet ordusunun bazı kısımları yani tahminen 25 piyade, dağ ve tank tümeni imha edilmiştir. İçlerinde 6 ncı ve 12 nci ordu başkumandanlan da dahil olduğu halde 103 bin esir alınmışür. 317 tank, 838 top, külliyetli sair harb malzemesi ve bu meyanda 5250 kamyon ve yüklü tren. ler iğtinam edılmiştir. Duşman kanlı ve vahim zayiat vermiştir. Düşman zayiatı şimdiye kadar 200 bin raddeslnde tahmın edılmek . tedir. (Arkası sahife 3 sütun 2 de) f Sovyet harb tebliği Harb müttecileri Yurdumuza kıt'a halinde veya perakende suretinde iltica edenlerin nasıl bakılacağı hakkında bir lâyiha hazırlandı Ankara 9 (Telefonla) Harb dolayısile yabancı memleketlerden memle« ketimize gerek kıt'a halinde, gerek perakende surette karadan, denizden, havadan mültecıler gelmektedir. Bunların idare ve bakımlaruıı esaslı ve kanunl hükümlere bağlamak üzere hazırlanan lâyiha encümenlerden geçerek son şeklini aldı. Bütün mültecilerle, Türkıyeye iltica eden muharib. yabancı ordu mensubları, topraklarımıza girdikleri tarıhten iübaren iade olunacaklan tarihe kadar hükumetçe nakil. iaşe, ilbas, iskân ve tedavi olunacaklardır. Multeciler geldiklerinde eslâha ve mühimmat vesair harb vasıtalarından tecrid edilirler. Kendilerine yapılacak yardımlar hakkında mensub oldukları hukumetlerle mukavele akdedilebilecek, bu işler Kızılaya da verılebılecektır. Cephelerde bir değişiklik olmadı Almanlar Baltık denizinde 14 denizaltı kaybettiler Buna nazpran biri 10 05 ve diğerleri 1,11, 1,17 ve 1,24 te olmak üzere Kastaahran menşeli bir Boyter telmonuda dört yer sarsıntısı hissedilmişgraf haberi İngilterenin Iraı* tir. Sinobda saat 24 te bir yer sarsıntısı dakl Almanların hudud hari1 dne çıkanlman için Tahran hükumeti Vı?i üzerinde müesslr olnîagâ b»şlâttı£r o muş"^ve" rJufîu rjeşef sarüye "farkla'îkf anlaşllan General Weygand zelzele dahs takib eylemiştir. nezdinde yaphğı teşebbüs ve tazyiklerin Almanyada busule getirmiş olduğu akIneboluda da 1.20 de 4 saniy* devam Moskova 9 (a a.) Sovyet istihbasıilâmeli bildiriyor. Bundan evvel bu eden şiddetli bir sarsınü olmuştur. rat burosunun tebliği: sütuııiarda biz ayni mevzuu tetkik ettiÇankırıda da 3.5 ta şiddetli bir zel8 ağustos gunü kıt'alarımız, Kexğimiz sırada İranın kendisine tevcih oluzele duyulmuştur. Zayiat kaydolun holm. Smolensk, Korosten ve Biyela nan teşebbüs ve tazyiklere boyun eğmamıştır. Çerkof îstikametlerinde ve Estonya mesi lâzım gelse Almanya ile olan mucephesi kısmında düşmanla harb e*tMuğlada gene hareket oldu nasebetlerini tehlikeye koymuş olacamektedir. feına işaret etmistik. Filhakika Alman>a Muğla 9 (a a 1 Dün akşam saat Kara kuvetlerile işbirliği yapan Tahran hükumetine tevdi ettiği bir nota 20.20 de batıdan doğuya doğru şiddetli hava kuvvetlerimiz düşman motorlü ilo Ingiliz teşebbüslerine mümaşat olunbir zelzele olmuştur. Hasar ve zayiat cüzütamlarına ve piyadesine ve tayyamak suretile Alman tebaasının İrandan yoktur. re meydanlarma, tayyarelerle darbeler çıkarılınası yoluna gidilirse İranla dipİstanbul Beledıyesi, bu sene Belediindirrmşlerdır. lomatik münasebetlerini keseceğini bilye hududlan dahüinde genış bir yol 7 ağustosta 21 Alman tayyaresi tahdirmiştir. inşa programı hazırlamış ve bu yol rib ettik. Ayni gün 14 tayyare kayBu haberi vercn Röyter telgrafı buna lardan muhim kısımlarını da ihale et bettik. rağmen Tahrandaki İngiliz elçisinin miştir. Ihale edilen yollar şunlardır: 7 ağustos öğleden sonra avcı tayyaSovjetler arkadaşile tamamen hemfikir Adalar: Kınalıada rıhtımı beton yo relerimiz Moskova fcivarında bir Alolarak Almanlarm İrandan çıkanlmalan lu, Büyükadada Sakarya, Lâlahatun. man keşif tayyaresi düşürmüşlerdir. talebinde ısrar edeceğini de ilâve ediHeybelıde Han. Kuyubaşı, Belediye Bu tayyarenin mürettebatı esir alınyor. lKmek ki İran üzerinde hiç yoktan Burgazda İçyalı cadde ve sokaklannın mıştır. çıkanlmak istenilen mesele gittikçe vaşoseleri uzerine asfalt Inşası. Gece harekâti him olabilecek bir ciddiyet kazanmakta(Arkası sahife 3 sütun 7 de Moskova 9 (a a.) Bugün öğleüdır. Dunya harbinin her safhasına karşı zeri neşredilen S o ^ e t resmî tebliği: hürrivet ve istiklâli içinde tam bitaraf Roma 9 (a.a.) Ofı: Berlınden geDün gece Sovyet kuvvetleri Hekslığını ilân etıııis olan komsu ve dost len bir telgrafta bıldırıldığıne gore, holm, Smolensk. Korosten, BjalaTsorİranın maruz kaldığı bu vazi\ettcn doİrandaki Almanların hudud harlcı ekov İstikametlerinde ve cephenin Eslayı nekadar teessüf etsek yeridir. Medildıklerı takdirde Almanyanın İranla tonya bölgesinde dövüşmeğe devam etselenin son Rbyter telgrafında kaydoluEdebî romanımız Vİchy 9 (a.a.) Bugün bğleden sonra diplomasi münasebatını katedeceğine mişlerdir. nan ısrarla iktisab edebileceği vahim şetoplanmış olan Nazırlar Meclisınin bıl. dair haberlerin asılsız olduğu salâhlBugün üçüncü sahifemizdedir, bu Cephenin diğer istikamet ve bölgelekillerse Türk efkân umumiyesini alâhassa Fransız Afrıkasının müdafaası yettar Alman makamları tarafından çok cazdb tefrikayı takib ediniz, kasız Lırakaron acak şeylerdir. Çünkü rinde devriye faalıyeti ve mevziî maçok beğeneceksiniz. (Arkası sahife 3 sütun 3 te) ttkzib edilmektedir. İrana karşı lurulan hareket hattı mev(Arkası sahife 3 sütun 3 te cudi>eti, tanıamiyeti, hürriyeti ve istiklâli bizce de muhterem ve miiltezem olan İranın bitaıaflığmı ihlâl etmekte beis Rörmiyen bir zihniyet ve mahiyet arzetmektedir. VİŞİ'DE Afrikanın müdafaası görüşülüyor Şehrimizde yapılacak yeni yolîar Evvelki gece Sovyet tayyareleri Berline muvaffakiyetli bir akih yaptılar Akdenizde mücadele İngiliz tayyareleri 3 İtalyan gemisi batırdılar İngiltere ve Almanya üzerinde hava muharebeleri devam ediyor Londra 9 (a.a.) İngiliz hava nezareti tarafından dün neşredilen tebliğ: Perşembe gecesi donanmaya mensub tayyareler Akdenizde İampedusa adası açıklarında 6 torpito muhribinin refaketinde olarak ilerlemekte olan 6 ticaret vapurundan mürekkeb bir düşman vapur kafılesine muvaffakiyetli bir hücum yapmıslardır. Müteaddid torpil ler atılmış ve bunların bir kısmı nedeflerine isabet etmişür. 8000 ve 6000 tonilâtoluk iki ticaret vapuru batırılnuştır. Ertesi günü ayni kafileye hücum eden Blenheim tayyarelerinden mürekkeb bir fılo, kafilenin ancak dört ticaret vapurundan ibaret bulunduğunu tespit etmek suretile diğer iki geminin battığını teyid etmişlerdir. Kerkeuna'nın şarkında 8000 tonilâ toluk diğer bir ticaret vapuruna iki ağır bomba isabet etmiştir. Ağır hasara uğnyan bu vapurun batmış olması muhtemeldir. Japonya Harbiye Nazın Amiral Tojo Belediye, bu sene büyük bir programla işe başlıyor General Veygand Amerika ile bozuşmayı istemiyor ALMANLAR Irana bir nota verüdiğini tekzib ediyorlar Fransada Devlet Reisinin salâhiyetleri arftırılacak ve yeni inlihab yapılacak Nedetı Sonra Amerika ile Japonya münasebatı nazik noktada Siyam hududuna ingiliz kıt'aları gönderildi, Kanada da askerî tedbirler alıyor Renkli haritarmz Açrk konuşmak lâzım gelirse Iran üzerinde yapılan teşebbüs ve tazyikte Almanlann bu memleketten çıkanlmalan lalcbi bir ve»ileden ibaret olup bu teşebbüs ve taz>ikle evvelâ ve düpedüz İranın hürrijet ve istiklâline tecavüz olunmakta, \e bu diplomatik faaliyetle Büyük Britanya Adaları Bugün 4 üncü sahifemizde İ n g i l i z Britanya donanmasının adaları miihitn istilâ rolü edilebilirmi? / Yazan: Yazan: YUNUS NADİ (Mabadi Sa. 3 sütun 4 te) Tokyo 9 (a.a.) Ofi: Japonya » Berlin 9 (a.a.) D.N.B.: Alman deniz merika münasebatı nazik bir safhayaaltılan Atlantikte kuvvetli bir himaye girmektedir. Amerikalılar tarafından kontrol edialtında seyretmekte olan bir vapur kafilesine mensub altı İngiliz vapurunu len ve Japonyada neşrolunan Japoa' News Week gazetesi, yazıyor: batırmışlardır. «Bu hahn ihtilâfı tesri edeceğine hük' Ingiltere üzerinde metmek bır hata olmaz. Her iki tarafın Londra 9 (a a.) Tebliğ Birkaç düş(Mabadi Sa. 3 sütun 5 te) (Arkası sahife 3 sütun 6 da Almanlar 6 ingiliz vapuru bahrmışlar Kendimizi kole farzedelimlf zanıjordu. Bugün bu Avrupa bir muvazene krizinin ürpermeleri içinde k.vranırken, biz, üç misli, beş misli, dokuz misli çalısmak suretile, eskiden kaybettiğimiz seneleri ortadan kaldırmakla mükellefiz. On dokuz senedenberi sulh içindeyiz. İnhitat devrinin baslangıcındanberi bu kadar uzun bir sulh devrine kaç kere ka^iısabildik? Ve iki senedenberi bütun Avrupa dövüsürken, biz, nefesimizi harcamadan kapıda beklijoruz. Tarih. bu çalışma, bu hız alma, bu kendi kendimizi bulma hrsatını bize kaç kere bahsetti ? Evet, mavi kıyılarda ve serin yaylalarda korkusuı •ruralım. Fakat çalısalım! Yılmadan. bıkmadan, dnrmadan çalısahm! On günde basanlacak ^ir işi bir gunde } apmaya mecburmusuz. hattâ mahkummu|uz gibi çalısalım. Kendimizi. mııazzam bir ehrama tas tasıyan köleler farzedelim. Millî kalkınma duygusu ruhurauza kamçı olsun! ' ' N. Birkaç sox \Abidin Daver H.EmirErhilet Britanya adalarının müdafaasında, İngiliz donanmasının vazifesi iki bakımdan mütalea edilmek lâzımgelir: 1 Atlantık meydan muharebesi denilen ve İngiltereyi ablukaya matuf bulunan Alman faaliyetini kırmak, 2 Doğrudan doğruya adaları istilâya matuf bir ihrac hareketi vuku bulduğu takdirde buna mâni olmak. Bu iki hareketten biri, harbin başındanberi devam etmektedır; .kincisi. lıe Evvelki gün Cumhur Reisimize itimadnamesini takdim eden veni Fransız büjuk elcisi M. Heileu, Çankajada Tarihin en büyük fırtınası dünyayı kasıp ka\Txrurken, biz, dalgasız bir denizin zümrüd kıyılannda, yahud canım Anadolunun serin yaylalannda telâşsız ve sakin oturabiliyoruz. Ateş ve ölüm borası hududlanmıza uğramadan etrafımızı yalıy»r ve biz. mucizeye alışmıs insanlar gibi hiç bir şeye hayret etmeksizin, hâdiseleri soğukkanhlıkla seyrediyoruz. Bugünkü raiıatımızı, hududda nöbet bekh'yen kahraman ordumuzla, bir dakika bile gözlerini siGeçen jaz Holanda, Belçika ve Fransa yaset ufuklarmdan ayırmayan fedakâr hükumetimize müttMik cepheleri Almanlar tarafından borclu olduğumuzu biliyoruz. İcabında hürriyetimizi koöjlc başdondbriicü bir hız ve şüphe gö rumak üzere neyimiz varsa ortaya koymuşuz. O halde netürnıez hir ka'.'ijetle delinmiş, yarıltnış den sakin olmıyalım ? Neye telâş edelim ? Fakat unutmamak mecburiyetindeyiz ki, bizira vazive parçalarımıştıı ki. şimal batı Avrupanın her iki küçük devletinden sonra yetimiz, bir dakikasını bile kaçırmamamız lâzım gelen Fransa da fcslim olmak mecburiyetinde müstesna bir lutuftur. Koskoca bir Avrupa canını disine kaldı Fakat Ingiltere, simal doğu Fran takmıs ölumle pencelesiyor. O A\Tupa ki, bir zamanlar sa ve Belçikaya yolladığı 10 tümenden biz boğusurken mütemadiyen zenginleşiyor, kendine yeni yeni medeniyet ve inkişaf imkânlan temin ediyor ve biz (150 bin muhaıihden) mürekkeb bütün zayıfladıkça günden güne artan kuvvet kaynakları kahareket ordusunun buralardaki muha(Arkan sahjfe 2 cütUA 4 te) (Arkası uhjie 2