9 Ağustos 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

RAŞİD RIZA TİYATROSÜ Taksim B U AKŞAM: ALTINTEPE Ti.vatrosunda Saçlarından Utan Komedi 4 perde HALİOE PİŞKİN beraber J 18 inci yıl sayı: 6106 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul . Posta kutusu: Istanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti; 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 . 24290 TASARRÜF BONOSU A Paranızı tasarru^tmiş Cumartesi 9 Atjustos 1941 Faizini peşin MUIî Müdafaaya Yeni Fransız Elçisini kabul buyurdular Sefir M. Helleu itimadnamesini takdim etti, kabulde Hariciye Vekilimiz de bulundu Millı Şef imiz Örfî İdare kanönu Bazı maddelerin tadiline dair lâyiha çıkıyor Örfî İdare mahkemelerinin teşekkül tarzma dair hükümler konuldu Ankara 8 (Telefonla) Örfî idare kanununun bazı maddelerini değistiren lâyiha millî müdafaa, dahiüye ve adliye encümenlerinden geçti. Lâyihanın 4 uncü maddesine verilen şekle göre örfî idare altına alman her mıntakada bu kanun hukümlerini tatbik etmek üzere hazarda Genelkurmay Başkanı ve &eferde Başkumandanlık tarafından en az kolordu krımandanlığı yaprtuş bir kumandan Örfî İdare Kuman Türk Diti kurumunda Reisicumhurumuz 2,5 saat çahşmalara riyaset ettiler Ankara 8 (a.a.) Reisicumhur İsmet Inonu bu gun saat 17 de Çankayada Fransanm yeni büyük elçisi M. Jean Helleu'yü kabul buyurmuşlardır. M. Jean Helleu, Reisicumhura itimadnamesini takdim eylemiştir. Kabulde Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu da hazır bulunmuştur. Büyük elçinin muvasalat ve müfarakatinde askerî merasim yapılmıştır. Millî Şefimiz İnönü, Maarif Vekili Hasan Âli Yücelle gorüşüyor (Arkası sahife 3 sfitan 1 de) Şark cephesint nakledilen Libyadaki Alman ordusu kumandanı Oeneral Romel Orfi idare Komutanımız Korgeneral Ali Rıza Artunkal Trablustaki Alman f ırkaları danı obnak üzere seçilerek MUH Müdafaa Vekaletince tayin muamelesi yapıhr. Bu kumandanın refakatinde lürumu kadar subay, askerî adli hâkim ve memnr bulunur. Lâ\ihada örfî idare mahkemelerinin teşekkül tarzana aid de hükümler vardır. Gene Meclise verilen bir lâyiha ile Örfî İdare Knmandanhjrtna makam hâzmetlerinde kullanıhnak üzere bir binek otomobili tahsis edümektedir. ]\orveçte TürkBulgar AI ııı an hududuna getirilmişler I Alman zayiatı Hazır lığı ^ [ Sovyet harb ' tebliği Alman harb ı tebliği • Murakabede halkın hiikumete yardımf Ankara: 8 ağustos |DD|1 Londraya göre Almanlar Kafkasyaya geçmek için bize ve İrana hücum edeceklermiş Kahire 8 (a.a.) Tass ajansı bildirıyor: General Rommel'in Libyadan tlınmasmı şımalî Afrıkadan kütle halinde Alman kuvvetlerinin Balkanlara çekilmes: takib etmiştir. Bu kuvvetler şark cephesine ve Bulgar Türk hududuna gonderilmektedır. (Mabadi Sa. 3 sütun 5 te) 1,5 milyon kişiyi buldu Nuharebelerde 3 Alman tank alayı bozguna uğradı 0 Muhtemel bir Ingiliz ihrac hareketine karşı istihLondra, Almanların kâmlar yapılıyor Londra 8 (a a.) Norveç membalarından Londraya gelen haberler, Almanlann, Norveçin muhtemel istllâsı endişesıle müdafaa etmek için geniş mikyasta hazırlıklar yaptıklannı ispat ediyor. Bu haberler Alman ordusu Insmı küllisinin Rusyada gittikçe daha fazla işln lçine girmek mecburiyetinde kalması neticesinde olarak Hltlerin şima.1 cenahının bir taarruza maruz kalmasından endişelendiğini teyid edecek mahiyettedir. Ukraynada cenuba doğru ilerliyoruz Odesaya yaklaşmakta olduklarını bildiriyor ç gün evvel gazetelerde Basvekâletin bir tebliği çıktı. EkBerlin 8 (a.a ) Alman orduları başMoskova 8 (a a ) Sovyet istihbameğin bundan sonra yalnız kumandanlığı tebhğ ediyor : rat dairesinin 7 ağustos tarıhli akşam Ankara 8 (Telefonla) Askerlik kabul ve Cumhur Reisinin tasdikile Almanlar bütün Norveç sahilleri buğdaydan yapılacağını bildiren bu tebUkraynada Ouman'ın cenubu garbitebliği: mukellefiyeti kanununun 4 uncü askere alınacaklardır. Bu takdırde boyunca betondan müstahkem liğ yeni tip unlann yüzde 90 randısinde ihata edilmis olan mühim düş« maddesini değiştiren bir lâyıha 7 ağustos gunü kıt'alarımız, Kekshobn, mevkiler Inşa etmislerdir. Ltmanbunlardan yokiamalan yapılanlar manh olacağını da haber verdikten sonman kuvvetleri imha edilmiştir. ŞimdiMeclise verilmiş ve alâkalı encuSmolensk, Koln, Çerkof istikametlerinlar, denlzaltı üsleri oltnak İçin derhal kıfalara sevkedilecekler, ra muhterem halkımızdan ekmeklerde (Mabadi Sa. 3 sütun 4 te) menlerden geçmışti. Maddeye veride duşmana karşı muannidane bır sugenişletilmiştır. Halen de iki bügorecekleri her kusuru mahallî BcKdiyokiamalan yapılmamış olanlar için len yeni şekle nazaran askerlik yoklette muharebeye devam etmişlerdır. yük hava meydanı inşa edümekycye haber vermelerini vbilhassa rica» askerhk meclısleri toplanarak kıt'alaması çağında bulunup da askere Cephenin diğer istikamet ve bölgetedir. ediyordu. Halkın gıda maddelerine ve larına gönderıleceklerdir. Bu suretle istenmesi zamanı gelmemiş olanlarlerinde kayda değer mühim askerî hahatta afelumum hayat ihtiyaclanna daaskere alınanlann kanunen askere la 19 yaşında bulunanlar seferberlık rekât olmamıştır. hil maddeler üzerinde Belediyelerin ve zamanlarmda veya fevkalâde halalınmalan lâzım gelen gune kadar Kıtaatımızla işbirliği yapan hava kuvbiıkumetin kontrolunu sıklasürmağa^ lerde Mıllî Müdafaa Vekâletinin isyapacakları askerlik muvazzaf hızvetlerimiz duşmanın zırhlı birliklerile çimdi içinde bulunduğumuz müslesna temesi ve İcra Vekilleri Heyetının metlerıne mahsub edilecektır. muharebe sahasmdaki piyade kuvvetzamanlarda daha ziyade itina edildilerine ve tayyare meydanlarındaki hava ğini biliyoruz. Bu murakabe gıda madkuvvetlerine karşı hücumlarına devam delerinde hem evsafa, hem fiata taaletmiştir. luk ediyor ve diğer bir kısım zarurî havat ihtiyaclarında da y?1nızfiatıeoz6 ağustos günü 39 Alman tayyaresi öniinde tutuyor. Her ikisi fevkalâde bıidüşürülmuştür. Biz 19 tayyare kaybetAnkara 8 (a.a.) Haber aldığıyük ehemmiyetli olan bu sahalarda BeÜk. mıza göre, askerlerimize sunulacak lediye ve hükumet murakabelerinin 7 ağustos gecesi Moskovaya yapılan kışlık hediyeleri kendilerine kış basmuhterem halkımız tarafından gösterihava akını esnasmda duşürulen Alman madan yetiştirebihnek için, Kızılay lecek dikkat ve alâka ile teyid edilmesi tayyarelerinin evvelce bildırıldiğı gıbi bunları bu sene daha erken toplamakat'î bir zaruret olarak taayjün etmis6 olmayıp 9 tayyare olduğu tahkikat tir. Başvckâletin ekmek işinde halka ya başlayacaktır. Ta\\are kazasma kurban giden neticesinde tebeyyun etmiştir. tevcih ettiği rica sadece bu zaruretin Mussolini nin ikinci oğiu (Arkası sahife 3 sütun 2 de) ifadesidir. Bruno Mussolini Beyıut 8 (a a.) Suriyedeki İngiDün Ankara Valiliği de TJlus gazeteRoma 8 (a a.) Ofi: Kral ve Papa, liz kuvvetleı. umumî karargâhı, Genesile sayın Ankara halkına hitab eden dün sabah Piza civarında San Guıstoda ral Dentz'le Vişl Fransızlarından olan bir beyanname nesrederek .tensib ve bir tayyare kazası neticesinde ölen, oğlu diğer bazı subayların tevkif edildiklellân edilmis olan fiatlann fevkinde saBruno'nun vefatı münasebeıJe Başvekıî rini aşağıdaki teblığde bildirmektedir: tış yapanlarla muhik sebeb olmaksızın Mussohnı'ye taziye telgralları gönder«General Dentz dahil olduğu halde Vaşington 8 (a a.) B. B. C.: RuzBat yükseltenler hakkında vuku bulamişlerdir takrıben 33 I'ransız subayı dün öğledea velt Çorçıl mülâkatı esnasmda gorücak şikâyet ve müracaatler için» üç te(Mabadi Sa. 3 sütun 4 te) sonra Ingilız askerî makamlan taralcfon numarasını daimî merci olarak şülen başlıca mevzulardan bırinın Rusfından tevk f edilmişlerdir. Bu subayBerlm 8 (a a.) Hususî muhabiriyaya yardım meselesi olduğu zannedılgöstermiş ve bu müracaatler üzerine ar mütarekenin yedinci maddesi hü" aiâkalı memurların derhal harekete ge mektedir. Moskovadan donmüş olan miz bildirıyor: kümleri ta'bık edılinceye kadar FllisYarıresmî mahfiller, Karadağda karıHopkins'in kendi hükumetıle Ingilız çerek neticenin müracaat sahiblerine tinde mevkuf kalacaklardır. Mezkur bildirileceğini de ilân etmiştir. Bu da hukumetine Alman tazyıkma mukave şıklıklar çıktığı hakkmdaki haberlere maddeye göre Vişi makamları mütte" murakabe islerinde halktan yardım is met edebılmek için Sovyet Rusyanın karşı vaziyet almışlardır. Söylendlğine fık kuvvetlere mensub olub Suriye seAnglo Sakson demokrasilerının acıl göre bu kargaşalıklar İngiltere ve Sovteyen çok yerinde bir harekettir. fcri esnasmda esir düşen bütün su« yardımına muhtac olduğunu bildirdıği yet ajanları tarafından çıkartılmıştır ve Pahalıhktan ve bir kısım satıcılann bayJan serbest bırakmayı taahhüd ey« soylenmektedir. İtalyanlar tarafından yapümakta olan gayridürüst tnuamelelerinden şikâjetler lemişierdir. Vıç: makamlarının müte(Arkası sahife 3 sütun 1 de) (Arkası sahife 3 sütun 2 de) vardır. Bizde ötedenberi müesses bir ıddid esir subayların bulundukları âdete göre doğruluktan aynlan satıcıyeıi bildirmekte suiniyet göstermeleri lar için japılan şikâyetin hedefi kısmcn yukaııda zikıedilen tedbirin alınmaade bu doğruluğu temin etmij en murakanı zanırî kı'mıştır. Bu esir subaylana be tesekküllerine tevcih edilmis olur bazılan mihver işgali altındaki toprakHalbuki ne Beledijelerde. ne hükumet larda bulunduldarı tesbit edilmistir.» Şark cephesinde tahrib edilen Rus tanklan teşekküllerinde fenatıklan en ufak teferruaüna kadar gbrmek için ilâhî bir kudret yoktur. Alınan tedbirler halkın ve memleketin menfaati için olduğuna Tahran 8 (a a.) Röyter ajansından' göre bu tedbiılere muhalif hareketler Tahrandakı Alman elçisi İran Başvevukuunda bunlara maruz kalan vatankilıne bir nota tevdi ederek Ingılizler daşların fenalıklan ortaya çıkarmaları tarafından yapılmış olan teşebbusler ühem haklan, hem vazifeleri olduğu arzerme Iranda mukırn 2500 Alman tebahk iyice bilinmek lâzımdır. Halk yakm asının memleket haricine çıkarıimaları bir alâka ile murakabe islerinde Beletakdırinde Almanyanın diplomasi müdiyelere ve hükuınete yardımı vazife nasebetlerini katetmek metburıyetinde Geçen asrm sonlarına doğru umumî hizmetleri basarma tuttuğunu görüyoruz. Belki bir gün gelecek doktorlar, avubilmedikçe bu islerin azamî mükemkalacağını bildirmiştir. va/ifesini üzerine alan devlet, gittikçe, bütün sosyal meka katlar, minıarlar ve muhendisler de artık kendi hesablarma nıeliyetle görülmesine imkân bulunaiş goremez olacaklar. Sosyal tekâmulun gidişi, umumî nizam İran hükumetinin bu notaj'a vermij nizmayı idare eden muazzam bir çark haline geliyor. maması tabiidir. Bugün devlet, yalnız derair ve deniz yollannı isletmek. prensipi altında devlet otoritesinin kat'i hakimiyetini tstiolduğu cevab malum değıldır. Ankara Vilâyetinin beyannamesi fial posta, telgraf, telefon servislerini basarmak gibi artık klâsik yor. Diplomasi tarıkile Pahrana geien ve tnurakabesine halkın da iştirakini temin sayılan âmme hizmetlerile uğraşmıyor. Banka açıyor, yol yaBu gidişe bakarak yarınld cemiyette ferdin (eski memnr) mutlak surette ıtımada şayan haberlere bakımından bize pratik ve müessir bir pıjor. fabrikalar çalışlırıvor, ağir sanayi levazunmdan tu zihni>etile yaşayacağını zannedenler bulunabilir. Fakat mlgöre Sovyet sefirile hemfıkir olarak hausul olarak göründü. Memleketin ditunuz da gijdiğimi^ kumaşlara, içtiğimiz tütünlere, içkilere, damrlar. Yarının sosyetesinde ferd, ne eski jandarma devreket eden İngıliz sefıri Iran hukumeger taraflarında da ayni usulun tatbikı kullandığnnız kibritlere kadar bin bir (şey) imal ediyor. lette gördüğümüz neme lâzımcı bir memnr, ne de simdi tine İngiltere hükumetinin Almanyanın pek iyl olacaktır. Kâh bir mütesebbis gibi yeni kazanc ufuklan peşinde ko bazı memleketlerde nümunelerine rastladığımız ke»di fâyile teşebbusüne rağmen Almanların İranşu>or, kâh bir rüccar gibi alış veriş yapıyor. ve kendi için çalışan bir tip olacak. Ankara Vilâyeti beyannamesinin pradan çıkarılmaları için ısrar etmek hutikliği bilhassa halka fazla bir külfet Ferd, dıırmadan dönen bu muazzam çarkın içinde bilmem Yarının ferdi devleti bir aile bilecek ve bu ailenin bir susunda kendisini mecbur telâkki ettahmil etmemesindedir. Tclefonla habir çivi kıymeti taşır mı? Serbest meslek dediğimiz faalivet uzvu olarak onun refahı uğrunda canla bSşla uğrasa'ak. mekte olduğunu bildırmiştir ingıliz tazsahalarımn günden güne daraldığını, ortadan kalkmaja yüz Gencliğe bu zihnijeti asılamalıyu. N. YUNUS NADİ yıkının devam edeceği tahmin edılmek(Arkası sahife 3 sütun 6 da tedifi, Yoklama çağında olanlarla on dokuz yaşında bulunanlar, fevkalâde ahvalde askere alınabilecek Bruno Mussolini icin merasim Sovyetler 600 bin asker, 4 bin tayyare, 6 bin top kaybettiklerini kabul ediyorlar Umanın cenubunda Ruslar imha edilmis, Estonyada Finlandiya körfezine varılmıştır Askere kışlık Suriyede CfıurchiH ve Roosevelt mülâkatı Rusyaya yapılacak Hırvatlarla Karaâcil yardım meseledağlılar Banat ve sini görüşüyorlar Bosnayı elegeçirmk için boğuşuyorlar Karadağ ihtüâji genişledi Kızılay, hediyeleri bu sene erken toplıyacak General Detıtz ile 35 subay tevkiı edildi Sebeb Vişinin, İngiliz esirlerini iade etmemesidir ALMANYA Tahrana bir nota verdi Irandaki Almanlar çıkarılırsa siyasî münasebatını kesecek Birkaç söz Yeni zihniyet Edebi tefrihamız çeviren: Hamdi Varoğlu Bugün 4 üncü sahifede