22 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 22 Temmuz 194Î Meselelerimiz Bıjtım [ Şehir ve Memleket Haberleri ) Benzin îspirto I. Lozan sulh zafeıi Perşembe günü Universitede büyük bir programla tes'id edilecek Lozan sulh zaferinin 18 inci yıldönümü münasebetile önümüzdeki perşembe giinü Universitede, Halkevlerinde merasimler yapılacaktır. Üniversite Rektürlüğü, büyük bir kutlulama programı hazırlamış, şehrimizde bulunan Başvekille Vekillere ve meb'uslara davetiyeler göndermiştir. Üniversite merkez binasmda yapılacak olan merasime saat 17 de Şe'nır Bandosunun çalacağı Istiklâl marşile baçlanacaktır. Bundan sonra Rektör Cemil Bilsel «Lozanı niçin kutlulayoruz?», Prof. Tahir Taner <Adlî bakımdan Lozan 3, Baro Reisi Prof. Mekki Gelenbek •Avukat gözile Lozan., Ordu meb'usu Ahmed İhsan Tokgöz «Gazeteci gözile Lozan», Hukuk Fakültesinden Sabiha Ateş ve Muzaffer Erer «Genclik göziU Lozan. mevzulu birer hitabede bulunacaklardır. IHEM NALINA MIHINA Yıldırım harbi Yıpratma harbi u harb. 1939 eylulünde patladıjt gündenberi, hep iki ayrı harb doklrini birbi^Üe çarpışmaktadır. Almanyanın şian «yıi. dırun haıbi» dir; İngiiıerenınki yıpratma hjıbi. A'manya ile mn tefıkleri, h a r b , rnumkün olduğu kadar, kısa kesmek isıiyo:lar; İngiitere iie tnü .tefıkleri ise kabil olduğu kadar uzalmağa çahşıyorldr. Bu kaıı'ı boks maçındii. gama'ı haç marka ı boksör şimşek gibi yumruklar injirerek hasmına göz aç ıımadan galib ge'mek tab'yesile ringe çıkmşi ır; aslan markalı boksör ise, yediğı büıün sert yamrukfara mnkavemet e "erek lakibini yurduktan sonra muzaffer olabileceği ümidi'c dcvüşc başlamıştır. 1539 ejluündc başlı\an harb. 23 aydanberi böyle devam etıiğ' gib bugün birinci ayını bitirecek o an Alman Sovyet barbi de ayni ruh'a başlamış tr ve ayni şekilde devam e mektedir. Bu yeni boks tnaçının ilk ravundlannı da A'nınnyanın kazandığına şüphe yoktıir; A'toan ordusu, Kmlordunun iki mutiafaa hat w\ yarnuş ve bir ayda, b.\zı verierde 600 kiîometrtyi geçen. muvatfak bir ileri haıeketi yapmış ır. Bazı iddialaıa göre. Aimatılar, Sovyetlere kar,! yıl'Jnun barbini taıbik edememişlırair. Yıldırırn yahud şimşek harbini, hakika'fn yıldırım ve şimşek sür'atile yapı'ır bir harb telâkki ederseniz, bu iddıa doğrudur; fakat, hasını ordusunu kısa bir zamanda mağ ubiyetlere uğratarak bundan evvelki harblerde görülmen»ış bir iuzla i'.erilenıek manasına alırsan»z, bu iddia, propagandadan başka birşey değidir. Alman ordusu »arkta da pekâlâ bir yıld.rıro harbi yapmış i'. Bır refikimz geçenlerde bir harita neşretmişti. Bu hariiada Alman ordusunun bu sene şark cephesindeki harekâtile geçen sene garb cephesiııde yapuğı harekât mukayese edıimekte ve ajni müJdet zarfında Almaıılann Fransı/ cephesiade katettikleri mesafe ile Rus cephesinde katettikleri me&afe gösterilmekte idi. Bu rakamlara göre, garbda 260320 küometrelik bir sıir'at gösteren ileri hareke!, ayni günler laıtmda, şarkta 500540 kilometre kaietmiş'ir. Ki omelrelere ve rakamlar* nazaran yıldırım harbi, şarkta garbdakinden daha hızh gitmişür. Fakat buna rağmen .bugünt kadar, k a ı l netice aiınnmatnışır. Bunun sebebleri ayn bir yazıya mevzu teşkil edccek kadar, çok Benzine ispirto karıştırmak Dünya petrol davası ve millî mahrukat arastırmaları Doktor Tahsin Tekeli içinde yaşadığımız asnn en mühim meselelerinden biri olan petrol mevzuu lle alâkalı güBel blr eser neşretmiş bulunuyor. Ese rln güzelliği yalmz mevzuunda değil, ayni zamanda bu mevzuun bazı yeni yeni tekâmüllerin ilâve edilmemiş olmasına rağmen, tam blr tez halinde, gayet etraflı bir şekilde ifade edilmlş bulunmasındadır. Ve nihayet bu eser, hükumetçe Mecllse verilmis. bulunan İspirto ve isplrtolu lçkller hakkındaki kanun lâyihasımn, bu istikamette temin edeceği neticeler ve esaslı imkân[•îar dolayısile bu cepheden de ihtiva ettiği ehemmiyeti, büyük Isabet ve kıymetl bilhassa Inikâs ettirmekte ve teyld eylemektedlr. "Yazan." Araştırmalar : F. Kurdoğlu %25, Eküvatörde gene ayni tarihten itibaren %20, İsviçrede 1936 dan itibaren %25 ispirto katma mecburiyeti konarak keza bunlara benzer adlar verilmiştir. B Umumi mecburiyet şeklinde bir kanuna müstenid olmaksızın ispirto katan memleketler: Lehistan: %9 nispetinde «benzmln evsafını düzeltmek için., Danimarka: 1933 tenberi %20 nispetinde ve ispirto inhisan kanununa tevfikan, Yıjgoslavya 1932 denberi %20 nispetinde keza ispirto inhisan kanununa tevfikan, Bul garistan 1931 denberi To20 nispetinde ve gazyol adı vererek, Küba: <fr60 mufuco adile, Natal %50 natalit adile, Filipin %30 gazanol adile, İngiltere %15 Diskol adile, Çin %15 benzolit adile, İspanya %4, Rusya Tc20 ve Japonya, Hindistan, Sumatra, Birleşik Amerika benzol Mixtur adile bunlara yakın nispetlerde. Fayda ve zaruretler: Malumdur ki, ticaret bakımından ilk defa Amerikada istihsale başlanan petrol, yarım asır kadar gayet mahdud mahallerde kullanılabilmlş, lâmbanın keşfinden sonra artan talebi havagazi ve elektrik tatbikatından sonra yeni den daralmış ve ancak Diesel ve diğer iştialli motörlerin keşfinden ve bilhassa gemilere tatbikından sonradır kl, süratle İngiliz bahrî hakimiyetini alâkadar eden bir mevzu halini alarak uKarşılaşılan müşküller: zun müddet gizliden gizliye ve sonra Buna rağmen her memlekette yenilaçık bir İngiliz Amerikan mücadelesi meğe çahşılan vaziyetler şunlardır: mevzuu şekllne girmiştir. a) Ticaretlerinin bu tatbikat dolayıİki millet arasında, «kara kedl» avı sile hacmi düşecek olan, benzin ve tKTlSAT) motörlü vasıtalar ihtiyacları ve ihra denilen bu mücadele, lezzetle okunacak, catçılanmn su altından propagandalan yer yer gayet gülünç ve ibret verici saftç Ticaret umum müdürü ve ayak diremeleri. halarla dolu uzun bir hikâye teşkil eb) Neticede ve muhteliı akisleri do der. Meselâ bunların içinde İran pet şehrimizde layısile nazarî kalsa bile, normal za rolları imtiyazı hikâyesl, Muzafferedİç Ticaret umum müdürü Celâl Garmanlarda ispirto maliyet fiatı benzin din Şah, bir papas ve bir sürü İngiliz man dün Ankaradan şehrimize gelmiştir. mübayaa fiatmdan yüksek olduğu için polis hafiyesi arasında geçmiş en meUmum müdür dün Ticaret Ofisini ve hem ithalât vergisinden kaybetmek, raklı ve gülünç blr romana benzer. NeMmtaka Ticaret Müdürlüğünü ziyaret hem de devletçe para yardımı yapmak tice olarak İngilizler Amerika harlcinederek bazı tetkik ve temaslarda bulunzarureti. de ve Amerika dahilinde bir çok memmuştur. baları elde etmişler ve geçen Umum! A Kanuni mecburiyet Harb sonunda Holandalılan da kendi50 liralık bisikleti 75 koyanlar: lerile birleşmeğe mecbur ederek ehem liraya satmış miyetll bir vaziyet temin etmişlerdir. 1 Almanya: Dün Taksimde Feridiye sokagında 17 Esso, Monopolin, Motorin, Alexin, Diğer memleketler, kendi topraklanngibi namlarla tanınmış ispirto kanşık da araştırmalara germi vermlşler, fa numarada oturan Yugoslav tebaasın benzin markaları vardır. Hatta bunlar kat hiç biri Amerika ve İngilterenin dan bisikletçi Lazaroviçe bir cürmü dan Esso, Almanlar bu defa Rumanya temsil ettiği iki büyük blokun on binde meşhud yapılmış ve Fiat Murakabe büya girdikten sonra memleketimize de ile bile ifade edilemiyecek İstihsal tm rosu kontrolörleri bunun 75 liraya satgelmiş ve pembe benzin adile diğer kânını elde edememişlerdlr. Geçen dün tığı bisikletler için 50 liralık fatura verbenzinlerden daha yüksek fiatla piya ya harbinden bahsederken, Clemen diğini tespit etmişlerdir. Lazaroviç adsamıza da girmiştir. ceau «biz harbi petrol varilleri üzerin liyeye verilmiştir. Almanların geçen ümumî Harbde is de kazandık» der. Gene bu harb dolapirto katma nispetinl <?c80 e kadar çı yısile 21 birinciteşrin 1918 de bir pet Beşiktaş Halkevi Anadoluda kardıklan da malumdur. Bu memleket rolcular toplantısında Lord Curzon tatemsiller verecek te 1938 kanunile %13 ispirto tahliti rafından irad edilmiş meşhur bir nuParti Genel Sekreterliğinin tavsiyesi mecburiyeti konmuştur. Hükumet lit tuk, bu tarzda bir çok cümlelerle doüzerine Beşiktaş Halkevinin temsil kolu rede 35 fenik kadar bir ispirto sübvan ludur ki, insan meselâ bunlardan hanSıvas Kayseri ve Ankarada temsiller siyonu çekiyor. Bu yükü azaltmak için gisini bırakıp, hangisini buraya almak vermek üzere dün sabah şehrimizden benzin ithal resmini yükseltmiştir. Kat lâzım diye seçimde tereddüde düşer. aynlmışlardır. tı6ı alkol derecesi 94 tür. 2 Pransa: 1923 tenberi kanuneu jr kısmı rica ve istirham, bir kısmecburidir. Kattığı alkol derecesi 94 mı da ısrarla ve tehdidle doîu tür. Bu kararın gümrük varidatmdan altı aylık bir münakaşa devresinden azalttığı miktar ilk senede 200 milyon sonra Memduh Şakir, ailesini bu izdifrança yakla^şmıştır. İspirto fiatlarına vaca razı etmişü. Nihayet, Musevî kızı yardımdan yaptıgı fedakârlık da ayn. Elza ile evleniyordu. 3 Macaristan: Kundalko, Motalko Memduh Şakirin ailesi, Şişlinin nimarkaları vardır. "^20 nispetinde 70 hayetinde Hürriyettepesine giden cadde şefkat ve muhabbet kucaklannı Elzaya derece alkol kanştınr. 1929 senes'ndenüzerinde bahçeli, ahşab, konak yavrusu açmışlardı. beri kanunen mecburidir. Prof. Knud *** bir evde oturuyorlardı. bu memlekette "^30 sulu soma adi isAradan iki buçuk üç ay kadar geçHalleri, vakitleri oldukça yerinde idi. pirtolarımn tahliti usulünü keşfeden aKüçük evlâdlık kız, orta hizmetçisi, er mişti. Bir gün Elza, annesini babasmı d?mdır. kek ahçı, bir de yan bahçıvan yarı ziyaret etmek için müsaade istedi. İşte 4 Çekoslovakya: Dynalkol mar uşak Arnavud Şaban, kalabalık ev er o zaman hısım akrabanın kalbinde ilk k»<:ı vardır. <^26 alkol. %70 benzin. kânmın işlerine ancak yetişebiliyorlardı. kinler ve nefretler tekrar uyanır gibi %* benzoldpn mürekkebdir. Elza. mensub olduğu ırktaki uysallık, oldu. Çünkü gene kadının sevimliliği 1935 tarihli kanunla wr20 umumî kat tabiatindeki yumuşaklık yüzünden, yeni herkese kendisinin yahudiliğini bile uw mecburiveti konmuştur. yaşamıya başladığı hayat kendisine çok nutturmuştu. Şimdi, kim olduklarım 5 İta'va: Elcosinus markası var yabancı geldiği halde, hiç yadırgama bile öğrenmek istemedikleri anne ve d'r. 1930 dan itibaren kanunit "İ30 dan ona alışıverdi. babasının lâkırdısının geçmeğe başlamecburiyeti konmuştur. Burada ması epeyce canlarını sıkmıştı. Fakat Güler yüzlülüğü, tatlı sözlülüğü ile yenilik: terbiye ve nezaket, bunu sadece belli sade kayınbabasının, Memduh Şakirin etmemeği değil, büsbütün saklamayı Aktivan kullamlarak icabmda ihtiyar amcasınm değil, kaynanasınm, icab ettiriyordu. Onun için kocası, kaye kadar ham isnirto kullanılmakSörümcesinin, eltisinin, evde kadın, ernanası, kaynatası da annesine babasır. fMasetti sistemiK t? kek ne kadar hısım akraba varsa hepna selâmla birlikte bazı hediyeler de hi Katılan isrjirto. istihsal vazifesi sinin sevgisini kazandı. yolladılar: Bir kilo çekirdek kahve, yaw : lmjs olnn Ziraat VckSiçt'nin muhHattâ tuhaftır, Elza o eve gelin gel rım düzine limon, bir teneke zeytinyağı, t«""f maddelerden çıkarttığı 70 dereceli dikten sonra aileyi teşkil eden her fer bir teneke gazyağı. &>" ham. su'.u isoirtodvr din ayrı ayn bahtları açılmış, talih yılElza da akşam döndüğü vakit, bunR Di&or meml»kptlerdpn: İsvect? dızları parlamıştı. Kavınpederin, üç se lara mukabil bir çok şeyler getirdi. İç1935 ten itibaren <T20 katma mecbunedir süren tekaüdlük muamelesi bit lerinde en fazla göze çarpan dibi korivet! konarak Lötthentvl. Letonyada miş, Memduh Şakir müdür muavinli caman ve yııvarlak bir paketti. Bütün Î933 ten irtba^en yazın ^50, kısın ^35 ğine terfi, kaynana, görümce ve eltinin etrafma toplananlan katma m%:buriyeti konarak Latols, müşterek biletlerine tayyare piyango Elza bu ne? LitvanVfeda İflfc dan itibaren ",25 tahs'.'nıın birinci ikramiyesi isabet etmişti. Demekten kendilerini alamıyorlardı. O lit mecburiyeti konarak motörin vüHulâsa, altı aydır, onun bu eve gir da sevincinden ağzındaki bütün dişlecude getirilmiş ve Brezilyada 1931 denmesini arzu etmiyenler gösterdikleri rini saklamadan gülüyor: b r i %ıo, şmde aynl tarihten itibaren eski inada pişman, ısrardan mahcub, Şimdi görürsünüz! Fllhakika bu eserin mevzuu olan benzine ispirto kanştırmak; 1 Bazı ziraî mahsulleri ve döküntülerini kıymetlendirmek bakımından faydalıdır. 2 İspirto istihsalinden kalan küspeler yem olarak kullanıldığından hayvancılık ve hayvan mahsulleri ticareti bakımından faydalıdır. 3 İspirto lstihsalâtının artması, ispirto ile alâkalı kloroform, eter gibi llâclar ve kolonya ve esans gibl muhtelif maddeler, reçine ve diğer boya maddelerine merbut boya sanayii gibi bir çok faaliyet şubelerinin doğması ve yapılması bakımından faydalıdır. 4 Motörlü vasıtalan ve benzini haricden ithal eden memleketler için millî ekonomi bakımmdan faydalıdır. 5 Ve nihayet en son ve fakat en mühimmi olarak millî müdafaa bakımından faydalı ve teknik bakımından bir zarurettir. Çünkü: a) Bugünün en ileri istihsal tekniğinin verdiği benzinler, geçen Büyük Harbden önceki benzinlere nazaran kompresyon dereceleri ve izafl sikletleri bakımından farklıdır. b) Yanmıyan maddelerin nispeti fazla ve oktav dereceleri düşüktür. Bunun neticesi olarak: a) Saf benzin kullanılan motörler daha çabuk aşınıyor. b) Yanmıyan maddelerden mütevellid vurma ve boşluklar motörlerin ömrünü kısaltıyor. c) Saf benzin kompresyon derecesl vasatî 3, azamî 5 tir. Tayyare motör lerinin vasati ihtiyacı ise 7 olduğun dan tetraetil ve saire gibi pahalı maddeler veya ispirto gibi daha ucuz bir madde karıştırmak icab ediyor. II. Dünya petrol davası ve millî mahrukat arastırmalarına bir kuşbakışı: Muhterem Tekelinin eserine mevzu yaptıgı ispirto benzin işinin ehemmiyetini daha iyl tebarüz ettirmek ve bu mühim bahsi tamamlamak İçin alâkalı ana davaları da bir kuşbakışı ile hatırlamak lâzımdır. Fakat günlük bir gaaetenin icabı ve ancak bir kaç satırla hulâsa zarureti bunu bir kuşbakışı değil de, meselâ beş bin metreden basit bir tayyare görüşü ve sürati haline de sokmağı zarurl kılmaktadır. Dünya petrol davası: Bu vaziyet ve petrol müştaklannın gerek sanayi, gerek gemicilik, gerek harb vasıtalarmda aldığı ehemmiyet karşısmda diğer memleketlerce tutulmuş yollann başlıcaları şöyle hulâsa edilebilir: Petrol yerine kaim ve memleket dahilinde temini kabil bir madde bulmak ve bunun için millî komiteler teşkil etmek. a) İspirto katmak ve ispirto kullanmak fikri bundan çıkmıştır. b) Petrolu olmıyan memleketlerin, memleketleri dahilinde vâsi ham petrol Dün mmtaka ticaret müdürünün riyastoku ve müteaddid tasfiye fabrikaları ve nakliye vasıta sistemi kurarak ica seti altında toplanan fiat murakabe bübında hem benzin, hem diğer gaz, ağır rosu muhtelif meseleleri tetkik ve kayaglar ve mühimmat imalinde kulla rara raptetmiştir. Komisyon «evvelâ mahallelerdeki penılan diğer tâli maddelerin memlekette rakende odun ve kömürcülerin vaziyeistihsal fikri bundan çıkmıştır. c) «Gaze pauvre fakir gaz» denen tini tetkik etmiş ve bunların odunu odun ve haşebi maddelerin yakılması perakendeci gibi almalarına mukabil suretile elde edilecek gazlardan istifade halka kilosunu yüz paraya satmalarına, ve bu gazın motörlü vasıtalarda benzin kömürü ise toptan fiat üzerinden alıp gibi istimali için bu maddelerin tazyik perakende fiata satmalarına karar veredilmiş hale getirilmesi ve alelâde oto miştir. mobil ve motörlere ilâve edilen küçük Komisyonun isteği üzerine Belediye bazı tertibat dahilinde yakılarak bu iktısad müdürlüğü mütehassısları taravasıtaların bu gazlarla tahriki tatbi fından yapılan tetkikatın verdiği netikatı bundan çıkmıştır. ceye göre odunun toptan satışlannda d) Şehir dahilinde veya elektrik hat mahallinde maliyeti geçen seneye nalan olan sahalarda işliyen büyük oto zaran 9 0 1 0 0 kuruştan 180 kuruşa büslerin elektrikli tramvaylar gibl ha yükselmiştir. Geçen sene toptan fiatval hattan aldığı elektrikle Jşlemesi larla perakende arasmdaki fark 130 tatbikatı bundan çıkmıştır. kunış idi, bu sene bu miktar 105 kuel Nihayet petrolun terkibinde %7988 ruşa indirilmiştir. Bu arada gerek iskarbon, "5916 hidrojen, pek az idro tihsal mıntakalarından Istanbula geiiş jen, azot ve kükürt bulunduğu nazara ve buradaki tevziat müşkülâtı da gözöahnarak ortaya atılmıs olan <lnorga nüne konulmaktadır. Komisyonda bu mesele ehemmiyetli müzakerelere mevTzu nique. nazariyeden istifade suretile: a) Taş kömürlerinin karbonizasyonu, olmuş, mevcud nark yerinde görülbi Huy ve linyit kömürlerinln idro müştür. .fenasyonu. Komisyon bundan sonra ıtriyatçıları c) Gayet azar nispette petrol terki kabul etmiş ve harbden evvelki fiatbine glren maddeleri havi olduğu görü larda bir değişiklik olmadığından ıtriIen ve tabiatte yaprak yaprak sal par yatçılarm fiatlan makul hadde görülçalan halinde tesadüf olunup bitümlü müştür. şist denen taş parçalannın «Katalitik. Kasabların ve ayakkabıcıların talebdenen sistemle tasiri suretile petrol leri hakkında tetkikat devam ettiğinistihsali tatbikatı bundan çıkmıştır. den komisyon bunları da gelecek içtimaa Tabiatte petrol defineleri n&mütenabırakmıştır. hî olmadığı için. bu usullerle Amerika ve İngiltere de mesşul olmakta ve dünyada vücude getirilmiş bu istikametteMÜTEFERR1K ki bütün kesifleri satın almak ve icabına göre kullanılmalanna müpaade etDahiliye Vekili Yalovada mek ve tabiî petrol ile rekabet zor olaDahiliye Vekili Faik Öztrak dün sa cak fiatlarla satmak için merke?l Lahey'de. bir de zâhiren bevnelmilel, ha bah Yalovaya gitmiştir. kikatte İngiliz ve Amerikalılara aid Emniyet Umum Müdürü şirket bulunmaktadır. Almanya Löynadaki tesisatile, İnçiltere Bilinkhem'dekl şehrimizde te'isatile bu yoldan sentetik denen Emniyet umum müdürü Osman Sabri sun'î benzin istihsal eden onu miitecaAdal, dün sabahki trenle Ankaradan viz memleketin en basında gelirler. şehrimize gelmiş İstanbul emniyet müdürü tarafından karşılanmıştır. Nahallelerdeki kömürcüler Yeni tip ekmek Ticaret Vekilinin beğendiği çeşni yakında tatbik edilecek Ankaraya gitmij olan Ticaret Vekili Mumtaz Ökmen ve iaşe umum müdürü Said Rauf Sarperin şehrimizdeki tetkikleri bilhassa ekmek meselesi üzerinde olmuştur. Bu arada şehrimizde bir yeni tip ekmek tecrübesi yapılmış, Vekil bu tecrübenin neticesinde elde edilen ekmeği tetkik ederek çok beğenmiştir. Halen toprak mahsulleri ofisi elinde çalışmakta olan İstanbul değirmenlerinden şehrin ekmeklik ununun buğday ve arpası bir arada öğütülmektedir. Buğday öğütüldüğü zaman 8 4 8 6 randıman vermektedir. Buna mukabil arpanın randıman derecesi 65 ten fazla değildir. Bilhassa şimdi kullanılan cenub arpaları daha az randımanlıdır. Bu suretle aradaki buğday ve arpa randıman farkmda buğdayın içine fazla arpa kepek ve saman girmektedir. Bu yüzden ekmek tıkız ve esmer olmaktadır. Yeni tecrübede arpa ve buğday ayn ayn öğütülmüş, fazla kepek ve saman atılmıştır. Bu suretle temiz, iyi pişmiş ve beyaz bir ekmek elde edilmiştir. Yalnız aradaki bu fark kilo başında 20 para kadar bir fazlalık tevlid etmektedir. Ticaret Vekili, Ankarada eldeki stok vazryetlerini son bir defa tetkikten sonra bu şeklin tatbikı için emir verilecektir. Odunun kilosunu halka yüz paradan satacaklar ŞEHİR tSLERl] ADLIYEDE Beşiktaşta otomobil değnekçisi nasıl öldürülmüş? Beşiktaşta oturduğu evin bir odasmda, eğlenti sırasında otomobil değnekçisi Tevnği ayni bıçakla öldürmekten maznun İlhami ile arkadaşı Cevdetin muhakemelerlne dün İstanbul birinci Ağırceza mahkemesiiıde devam olunmuştur. Belediye reis muavini fırınları teftif ediyor Belediye reis muavini Lutfi Aksoy Uı iktısad müdürü Saffet Sezer, dün Kı zıltoprak Üsküdar . Kısıklı . Çen gelköy semtlerindeki fınnları teftiş etmişlerdir. Kızıltoprak ile Kısıklıdak: fırınlar matluba uygun görülmiyerek haklarında zabıt tutulmuştur. Dünden itibaren ekmek yeni çeşni ile yani yüzde altmış buğday, yüzde kırk arpa olmak üzere imal edilmeğe başlanmıştır. Yeni ekmek çeşnisi fınnlarda iyi tutturulabilirse biraz daha beyaz olabilecektir. Defterdarhktaki imtihan Dün Defterdarlıkta tebliğ memuru alınmak üzere imtihan yapılmış ve bu imtihana 50 kadar talib girmiştir. Sürpagob'daki define hâlâ bulunamadı! Sürpagop mezarlığındaki defineyi meydana çıkarmak için dört gündür yapılan hafriyat hiç bir netice vermemiştir. Bunun da Şehremini ve Sirkecideki defineler gibi bir hayal mahsulü olduğu zannedilmektedir. Maamafih define varisleri, hafriyatlannda kendilerine yardım etmek için bir Rus mtitehassıs ile temas halinde olduklarım söylemlşlerdir. 35 kaptan ve makinist imtihan oldu Terfi müddetleri gelmiş olan kaptan ve makinistlerin imtihanı dün Yüksek Deniz Ticaret mektebinde başlamıştır. Bu imtihana 35 kaptan ve makinist girmiştir. İmtihan üç gün devam edecektir. Bundan sonra imtihanı kazananlar modern vasıtalar üzerinden Denizyol lanmn yeni vapurlarında, Marmarada bir kurs göreceklerdir. B r KUçük hikâye Çorba kâsesi Diyordu. Bir arahk gelin, ortadan paketle beraber kayboldu. Sonra havaya kalkmış sağ elinin üstünde çiy bir beyazlıkta enadi cinsten bir çorba kâsesi tutarak içeriye girdL Heıkesin yüzüne ayrı ayrı bakarak sırıttı: Nasil yuzel mi? Kaynana, kaynata, görümce. elti. amca yarı mütebessim yarı şaşkın donakaldılar. Fakat kız özene bezene getirmişti. Kalbini kırmak doğru olmazdı. Hiç kimsenin çirkinliğinden bahsetmeğe dili varmadı. Riyakâr bir takım sesler havayı dolaştı, duvarlarda akisler yaptı: Şık!. Mükemmel!. Nefis!. Fevkalâde!.. Elza yemekten evvel mutfağa girdi. Bir san'at şaheseri sandığı kâseyi kendi elile sabunlayıp yıkadı. Sofraya bakan Rum hizmetçi yeni kâseyi masanın ortasma yerleştirdikten sonra etrafma bir göz gezdirdi: Her akşam bu maskara kâse ile mi çorba içeceksiniz? Der gibi manalı manalı gülümsedi. Ev halkı Despinanın müstehzi nazarlarının farkma varmamış gibi davrandılar. Lâkin içlerinden de kendi kendilerine şöyle birer znütalea yürüttüler: &• Dünkü celsede evin sahibi Adalet, şahid olarak dinlenilmiştir. Adalet, cinayet gecesi kendisinin aşağı katta gıcırtılar, kapı zorlanmasma benzer sesler işittiğini, pencereden bakmca karanlıkta kısa boylu bir adamı sokağa çıkarken tur. gördüğünü, fakat cinayeti işleyenlerin Şimdi bütün mesele şarkta Almaniann Halic idaresinin hesabları muhakeme edilen iki gene olup olma bugüne kadar yap ık'arı jılduım harblHalic idaresinin hesabat ve muame dığı hususunda hiç bir şey diyemiyece ni devam ettirıp e'.tiremiyeceklerindelâtını tasfiye etmekle meşgul olan Be ğini söylemiştir. Tahkikatı yapanlardan d'r. Kızılordu. bütün gayrelile Cermen lediye reis muavini Lutfi Aksoyun baş başkomiser Alişanla memur Zeki ve Ce sıvletini kırmak, Alman taarruzunu kanlığındaki heyet faaliyete devam et lâlin şahid olarak dinlenilmeleri için, durüurmak için uğraşıyor. Almanya ise mektedir. Bir ay sonra netice alftka muhakemenin devamı kalmıştır. görü'rneıniş bir siddetle ftus mukavemedarlara tebliğ edilecektir. Devlet De ti'.ıı kırmak, Sovyet!er n mağlubiyetinî nizyolları idaresi idarenin elindeki veAdliye Vekilinin tetkikleri kal'ücşti'mek istiyor. Kızılordu için kursait ve malzemeyi bir heyet vasıtasile Adliye Vekili Hasan Safiyüddin Me tuluş, kısa kadar dayamnak adır; Alkıymetlendirecektir. nemencioğlu; dün akşamüstü İstanbul mau ordıısu için zafer, kışlan evvel ka.'î İstanbulda ağustos ve eylulde adliyesine gelerek, dairede bir müddet nt iceyi almakiadır. meşgul olmuştur. Bu sırada Vali Lutfi Ş ındi Fiulandiya köıfezinden Katade1500 çuval kahve dağıtılacak Kırdar, Vekili ziyaret etmiştir. nize kadar uranan cephede cereyan eVekilin bugünü İstanbulda istirahatle derj meydan muharebeleri, bu harbin Memlekete yenlden gelmiş olan 43,000 çuval kahveden 1500 çuvalı ağustos, ey geçirmesi ve yann akşam Ankaraya dönüm noktasını leşkil eımektedir. SovjeCer b üyorlar ki ş'mdi çözülürlerse bir lul aylarında İstanbul ihtiyacına tahsis gitmesi muhtemeldir. daba (oparlanamazlar; Almanlar da biedilmiştir. Hükumet bu defa daha ziy; Belediye tahsildarı niçin liyorlar ki Sovyetleri, şimdi mağlub edede bu kahveleri serbest satışa tahsis emezlerse bir daha yenemezler. Onun decektir. ihtilâs yapmış? içinılir ki iki taraf da canını dişine takHalen blr buçuk senelik memleket ihBelediye tahsildarlarından Cemilin, mış byle haıbed'jor. tiyacını karşılayacak kadar kahve mevzimmetine 438 lira geçirmekten muhaŞarkta yalnız Alman vc Sovyet orducudu vardır. kemesine, dün İstanbul ikinci asliye laiı değil, «yıldınm haıbı» ile .yıpratmı ceza mahkemesinde başlanmıştır. harbi< de karşı karşıya mücadele ediTünelin cer kablosu Cemil, karısile çocuğunun ayni za yorlar. Almanlar, SovyeÜerin iaşe, ham tetkik ediliyor manda hastalandığını, hekime, ilâca para madde ve bilhassa petrol kaynaklanni Tünelin cer kablosu,iki günde bir yetiştiremediğini, bunun üzerine eli al ele geçi'iBeden dururlar da şarkta, gemütehassıs bir heyet tarafından tetkik tındaki parayı mecburen harcadığıru çen Büyük Harbdeki gibi, iki yıldan edilmektedir. Bu kablolar 240 çelik tel söylemiştir. Mahkeme, Cemilin serbest fazia dayanan bir cephe teşkil ederse, den mürekkeb olup her tetkikte bunlar tnrakma isteğini reddetmiştir. Şahidler iki cephcli uzun bir harbe katlanmak dan ne kadar kınldıysa o miktan kay dinlenilmek üzere, muhakeme bırakıl mpcburlyelindc kalacaklardır. Bu, Alminların zaranna vakitsiz yıpratma dedilmekte ve kınklar azamî bir mik mıştır. harbidir; çünkü onlann böyle bir yıptara çıktığı takdirde kayış değiştiril mektedir. Bir cinayetin muhakemesi ra'ma harbine uzun müddet dayanabilecek kaynokları pck mabduddur. Fakat Elektrik idaresinin 2 milyon Eyübsultanda komşusu Kudsiyi bı aksi vaki olursa, yani Kızılordu kafî bir akla öldürmekten suçlu Veli ile kanlı mağlubiyete ufiıar da, Sovyet kuvvet lirası imar işlerine bıçağı saklamaktan suçlu Mehmedin vıembalan Almanların eline geçerse muhakemlerine, meşhud suç kanununa hem şarktald yıldırım harbi muzaffer harcanacak göre dün de bakılmıştır. İstanbul bi olıır, hem de garbdaki yıpratma harElektrik idaresinin halen 1,200,000 li rinci ağır ceza mahkemesi, suçlu avubi artık Almanların zaranna olmakrası teavün, 800.000 lirası ihtiyat akçesi, îatmın müdafaa bakımından tahkikatan çıkar. T a h i b edi'miş olsa dahi Sov2,000,000 lirası da şebekenin ıslah ve m tevsü isteğini muvafık görmüştür. ikmaline sarfedilmek üzere 4,000,000 li Bir istilâm yapılacak, bıçağm üzerin yet kaynak'annı tedricen ihya ederek onlardan is'ifade edecek olan Almanya, rası vardı. eki kanın insan kanı olup olmadığı ar'ık bir >ıpra*ma harbtne de mukaveBu paranın 2.000,000 lirası şebeke ci usulen tahlille tayin ettirilecek ve bazı met edeb'lir. İşie bunun içindir ki şark varında yeni açılan meydanlarda şeh müdafaa şahidleri çağırılacaktır. Mucephcs;ııdeki meydan muharebeleri, rin imar işlerine uydurulması hususuna takemeye 24 temmuz 14 te devam o iki.ıti dünya harbinin en mühim dönüm sarfedilecektir. unacaktır. noktalarınrian biridir. Bu cehennemî temmuz günierinde gsrbî Rusyanın seyi kuvvetli bir darbe ile parçalamak düaıdüz ovalarıurlaki mümbit kara topiçin kolunu bir zemberek gibi gerdi. rakîarı su'ayan kanlarla harbin talih', Nihayet o kamelot maldan kurtulmaAvrupanm sernüvişti, milletlerin aün nın yolnu kolayca bulmuştu. Lâkn, hay yazısı yazıhyor. aksi şeytan. Asabiyetten eli mi titredi. nedir, çekiç kâseyi tutan sol elinin baş parmağına bütün hızile indi. İhtiyar Haydi bizbize zarar yok ama, mi kadın can acısile mutfaktan fırladı. Arsafirlere kepaze olacağız!. Her gelen: tık gözüne kâse filân görünmüyordu. Bunlar çıldırdılar mı kuzum, hiç Odasına kapanıp saatlerce ağladı. Lüleburğazlı bir gene böyle adi .bayağı bir kâse Çin vazosu, Ev halkı, artık bu uğursuz kâseden Saksonya tabağı, Beykoz çeşmibülbülü kurtulmaktan ümidlerini kesmişlerdi. denizde boğuldu gibi teşhir olunur mu? Kadere boyun eğmekten başka çareleri Kumkapı sahlllerinde, dalgakıran 5 Diye düşüneceklerdi. kalmamıştı. nünde dün bir cesed bulunmuştur. Bir Herkes ayn ayn kafa yoruyordu: Ne güzel bir tesadüf!. Günlerdenberi sandalcı tarafından görülen cesed ka Yarabbi, buna bir çare!.. üzerine düşüp bir türlü kavuşamadık raya çıkanlmış, bunun Lüleburğazın Evvelâ, yemeklerden çorba faslını lan emelleri bir akşam kendiliğinden Gündoğdu mahallesinden Ömer oğlu 16 kaldırmak istediler. Fakat ihtiyarlar, bu hasıl oluverdi. Aşçı, çorba sıcak dur yaşında Hasanın cesedi olduğu anla zevkten kendilerini mahrum etmeğe razı sun diye galiba onu ateşe oturtmuştu. şılmıştır. olmadıklan için plân muvaffakiyetle Muayene eden adliye hekimi Hikmet Sofraya konur konmaz «çat!» diye ikitatbik edilemedi. ye ayrıldı. Koyuca bir mayi beyaz ör Tümer, cesedin gömülmesine ruhsat verO zaman eltî hanım, kurnazca bir hile tünün üzerinde suda açılan halkalar miştir. tertib etti. Yemek odasının muşamba gibi yayılmıya başladı. O zaman, aile sı üstüne bir iki hıyar kabuğu parçası erkânı bakışlan müteesir ve düşünceli, atb. Despina çorbayı getirirken onlar kalbleri neşe ve sevinc içinde birer bidan birine basıp kayacak, kâse de dürer kalkıp Elzanm boynuna sanldılar: şüp kırılacaktı. Sen sağ ol kızım! Nüshası 5 kuruşrur. Hakikaten hizmetçi kaydı ve düşfü. O, bu taziyetlere teşekkür etmeğe bile Türkive Haric Ne yazık ki kâseye bir şey olmadı. Rum hacet görmeden hemen ortadan kayiçin için kızı, korku ve heyecanla şefkatli bir boldu. iki üç dakika sonra elinde ayni Senelik 1400 Kr. 2700 Kr. ana yavrusunu göğsüne bastırır gibi o çiy beyazlıkta, ayni bayağıhk ve adiAlü aviık 750 » 1450 > adi çanak parçasım kucaklamış, teni likte başka bir kâse ile dönüp geldi. Uc avlık 400 800 > sıcak çorba ile haşlandığı halde kâse Bir aylık 150 Yoktur. bu büyük kazadan sağ ve salim kur Gurur ve iftiharla göğsünü şişirerek: Bunlar iki tane idi, dedi, birini tulmuştu. size göstermeden çamaşır dolabına sakBir sabah kaynana, erkenden, daha lamıştım. Insanm babası çanak çömlek aşçı aşağıya inmeden elinde kocaman tüccarı olduktan sonra kâse, tabalr kı Gazetemize eönderilen evrak ve yazılar neşredilsin edilmesin iade edilmez ve bir çekisle mutfağa girdi. Mahud kâ rılmış kasavet geker mi hig! ziyaından mes'uliyet kabul olunmaz., Hadiye lclâl CUNHURİYET Abone seraiti Dikkat