22 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

GÖNÜLLÜ KAHRAMAN İngiliz muharrirlerinden Major Wren'in bu eseri, aile fedakârhğı, kahramanlık ve insanlık hislerini ifade eden bir romandır. 224 sahife 50, cildli 85 kuruştur. Ahmed Halid Kitabevi 18 İnCI Jfll zaferinîn Atatürk umhuri .. . '. OÜüO ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: Istanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22&6. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 . 24290 Ismail ÂVRUP YATI B VE Salı 22 Temmuz 1941 İslâm, Roma. Yunan ve Gar buna müvazi Türk edebiyatı, pılan tercümeleri izah eden iki muazzam eser son devrin en mi hâdisesidir. Birinci cildi 575, ikinci cild sahife, beheri 2 lira. . REMZİ K İ T A B E V İ Alman harb r tebliği 1 4 Stalin hattı şarkmda Muazzam b'ır imha harbi cereyan etmektedir ta uğramıştır Boğazlar her şeyden ve her kesten önce Türk vatanmın parçaarıdjr ve onların müdafaas, bütün Türk vatamnm müdafaasile alâkadar bir iş olarak Türklerin uhdelerine Kızılordu, tafsiline >. terettüb eden bir hak ve vazifedir imkân olmıyan zayiaMontrö müzakerelerini alâka ile takib etmiş ve Lozan gibi onu da İsmet Inönünün $iyaset ve kiyaseti başarmıştı oğazlar rejinıini Türkiyeye iadc eden Montrö mukaveleBerlin 21 (a.a.) Alman orduları namcsinin imzası üzerinden başkumandanlığının tebliği: beş sene geçti. O vakifenberi cereyan Şark cephesinın cenub kısmında Alelıaış olan hâdiseler Turkiyenin Boğazman, Rumen ve Macar kıt'aları mağlub lan doğrudan doğruya kendi kontrolu edilen duşmanı takib etmektedırler. al ma alnıak için vaki ruüracaatinin ne Cephenin diğer kısımlarında harekât kadar yerinde ve zamnmnda yapılmış muvaffakiyetle devam etmektedir. Muolduğunu ispat eyledi. Bugün kendi emhasara altmda bulunan duşman grupn'jet tcdbirlerine aid bir lakım kajıdlarımn lmhasına devam edıhyor. lar ve şartlarla harb haıieinde bulunan Alman radyosunun verdiği tafsüât Tüıkiye Boğazlann hakiki sahibi olarak Bcîm 21 (a.a.) Aîman radyosu Beyoğlu Halkevinde dünkü merasimden bir intıba bu gcçidlerin sıkı muhafazasını da ken1800 kılcmetre uzunluğunda Rus cephesi di kudrct ve mcs'uliyeti alunda tutuyor üzerınde mucade'enın gilt.kçe artan bir Avıupauın altını üs üne getinnekle beenerjile devam eltiğıni bildirmektedir. raber hergün diğtr kıt'alan da sarsmakA.man zırhlı tümenlerinın ilerleyişile ta bulunan yeni dünya buhranı onünde ( Arkası sahife 5 sütun S te ) hakiki sahibi ve eze'î ebedi bekçisi olaı Tüıkijeııiıı Um ve ka 'î hakimiyeti altında bulunmasmdaki isabeti herkes tasdik vc itiraf etmek mecburiyetinde bulunujor. Bu çok ehemiıuyetli işin bize aid tarafı ise tamamile hayalî ve millidir. Boğaılar hcrşejden ye herkesten once Türkiye valanının parçslandır, ve onların müdafaası bütün Türk va'anının mudafdasile alâkadar bir i? olarak TürkBoğazlarda Türk hâkimiyetini bir ke yapılmış; bu mes'ud gün coşkun tezalet'n uhdelerine terettüb eden bir hak «.y^ v re dahs tflRitan Montrö anljrşmıraınn» j hüıaÜa ku*lanmıştır. ve vaz'.fedir, BuJ£âZİİJBİ4sTİçrenim MonBeyoğlu Halkevindfe tı« kasabasında bundaa beş yıl önce dün beşinci yıldönümü münasebetile, dün Beyoğlu Halkevinde yapılan merasim, tespit oiunmuşfu Bu larih! vakıanın memleketimizin her tarafmda, ve şehri( Arkası sahife 5 sütun 6 da ) yı'dcmüuıiinü ş'indi dünya hâdiselerini ı mizdeki halkevlerinde büyük merasim prtırdığı büyük kıyınfile yâdetmek nievkiindey iz. Bu münaselctle Boğazlann geçen Londra 21 (a.a.) Hava Nezaretinin L'ınumi Harbdenberi geçırdiği vaziyetleri teblği: tahattur etmek rauvafık olur: Dün gcce bir rok bornbardıman tayyaE\velâ Boğa7<ar müdafaasımn Umureleıimlz Rhin havzası üzerine gitmişmî Ilarbde oyıvdığı rol.. Kimse için sır lerdir. değildir ki Türkiye geçen Umumî Har" e Kolonya esas hedefi teşkil etmiş ve nıerkezi devletlet grupunia iştirak etyapılan f&sılasız hücumlarda şehrin sı• • liği zaman münhasırau Rus Çarlığının naî kısımionnda büyük yangınlar çıkaTürki>eye ve bilhassa Boğazlara miirılmıstır. tcvcccih ihliıaslarını gözbnünde tutmuş( Arkası sahife 5 sütun 6 da ) tu O harb'n ncticesi nı olursa olsun memlekct'mizi ona işt'raki sebebi bakımından gsyesino de vâsıl oldu sayabiliriz. Geçen Umumî Harbde Turkiyenin kendi hissesine düşen büyük küçük pek çok vaafeler arasında cn mühimmi hiç fcüphesiz Boğazlarda gosterdiği muvaffak Londra 21 (a.a.) Ofi: Geçen hafta ve galib müdafaadır. Turkiyenin Bo Iarıste 1200 komünist tevkıf edılmış, 52 ğnz'ar müdafaasında gösierdiği kahra gizli gazcte meydana çıkarılmış, 300,000 manlık o harbir bâ'â bugüne kadar de beyanname ve. 200,000 risale imha ediln m eder ta'ih ni değişiirmiştir. Darlan'm vermiş olduğu bir emiıle Zamaııın İtilâf devlet'eri bi i harb< u /a'mıs olmakla itham etliler. Filhakika St. Nazairc, St. Maio, Vılleneuv ve St. Londra 21 (a.a.) Bütıin Avrupada b'lhassa Boğazlar müdafaasile harbin Georges Belediye Reısleri azledılmışler • V» roücadelesine tam bir muvafıaKibu uzaü'jşıdır ki bilâhare b'zim istiklâl dir. Bunlar bir müddettenberi sol ce jetle devam edilmektedir. cidalimizi muvaffaldyetle intac etmek nah lehine yapmakta oldukları faaliyet Albay Britton geceyarısı Avrupa dolayısıle nezaret altmda bulunmakta Uğ'mizc yaramışdr. nıemleketlerinehitaben radyoda verdiOndan evve'se Boğazlann muvaffak idiler. St. Georges Belediye Reisi on ği bir nutukta demiştir ki: vc galib müdafaası ne'icesi olarak ken sekiz ay hapse mahkum olmuştur. « Nazi Almanyaya karşı seferberlık Macaristanda takib edilen disne di»er İ'ilâf devlcHeri tarafından tamamile muvaffak olmuştur. Elde edikomünist ve Yahudiler sı'âh ve malzemece yardım edilemiyen len neticeler ümidlerin fevkinde olnmşBudapeşte 21 (a.a. ) Stefanı ajan tur. Şimdi muazzam bir ordu AvrupaÇ?rlık yıkıtmış ve böylc'ike Türkiye o harbe iş'irakini'eki bellibaşlı maksadı sından: nın bir ucundan bir ucuna kadar yana nazaran en büyük düşmanını yerlere Büyük bir kısmı bolşevizme sempaü yılmış bulunmaktadır. Almanlar ne tagösteren aslen Yahudı birtakım eşhas, rafa dönmek lâzım geldiğini kestırtmese DIİS olmak r.ericesini almıştır. Çaı ığın suku undan sonra Rusyada casıısluk ve kundakçıhğa mahal bırakıl diklerinden şaşırtnışlar ve ürkmüşlerteessüs eden yeni rejim'n hükumetlerile mamak üzere, Macar zabıtası tarafından dır.» ve biunetıce büiün Rus milletile dost ol tarassud edilmektedir. Budapeşte ve Ga Belçika, Holanda ve Fransada duk. Bu, Yakınşarkta kendi başına bü liçv'Jİı bin beş yiiz Yahudi tevkif ve V işareti dalgalanıyor yük inkılâb saMİacak kadar fevkalâde hususî bir kampa sevk ve orada hapseLondra 21 (a a.) AlmE.nyada ve dilmijjerdir. Gıda maddelerinin fiatb'r hâdise idi. (Arkası Sa. 5 sütun 4 te) ( Arkası sahife 5 sütun 4 te 1 YUNUS NADt ( Arkası sahife 5 sütun 1 de ) Dinyester'den ötede düşman takib ediliyor Eski Rus Fin hududundaki Sovyef istihkâmları yarıldı Şark cephesinde Duna nehri ilerisinde zaptedilen Lhınaburg «ehri yanıyor ( Sovyet harb 1 tebliği | ' Hatlarda bir tebeddül vaki olmadı Çetelerimiz düşman kıt'alarına büyük zayiat verdiriyor Bir Roma haberine göre, Sovyetler , Smolenskde dahil bütün çekildikleri şehirleri yıkıyorlar Moskov» ai (•.«.) Sovyet istihbarat bürosu tarafından dün akşam neşredılen tebliğ: 21 temmuzda, Pskov, Polotsk NeveL Smolensk ve Novograd istikametlerinde şiddetli muharebeler devam etmektedir. Cephe'de vaziyette hiç bir değişiklık olmamıştır. (Arkası sahife 5 sütun 3 t e ) Dünkü merasim Yurdun her yerinde ve Halkevlerinde Montrö'nün yıldönümü tes'id edildi Kolonya, Lil ve Roterdam bombalandı Komünist ve Yahudiler Fransa ile Macaristanda şiddetli takibata maruz bulunuyorlar « V » işareti propagandası Avrupanın her yerinde sür'atle taammüm etti İngiliz ve Alman tayyaıeleri yeniden vapurlar batırdılar w\\\mwı STALİN HaHı HtfMANYA Son malumata gore Alman Sovyet cephelerinde harekâtın inkişafını gösterir harita Suriyede vaziyet İngiliz askerleri Türk hududuna kadar geldiler... Memleketin her tarafmda örfî idare ilân olundu; lngiliz kuvvetleri gittikçe artıyor Öğrendiğimize göre, Suriyeyi îşgal eden İngiliz kuvvetleri Türkiye hududuna kadar gelmişlerdir. Suriyedeki İngiliz kuvvetleri gittikçe artırılmaktadır. Memleketin her tarafmda örfî idare ilân edilmiştir. Almanlarla İtalyanlal enterne edilmektedir. Haber verildiğine göre yakında İngiltere ile Ortaşark arasmda tayyare seferlerine başlanacaktır. (Radyo g^ze* tesi). Lübnan Ba$vekQinm beyanatı Londra 21 (a.a.) Lübnan Başvekili f Arkası sahife 5 sütun 2 de 1 İngiliz Londra radyosuna göre Belçika, Hollan habinesinde da ve Fransada " V „ değişikttk remzi dalgalanıyor Butler maarif, Brasken istihbarat nazırı oldu, Duff Cooper Uzakşarka gidiyor Askerî vaziyet Sark cephesinde harbin Dünkü yazımda Alman ordularının Stalin hattını 100 Km' derinliklere kadar yardıkları 16 ve 17 temmuz tarihlerine kadar, hemen hergün en çetin muharebe'.erde bulunmalarına rağmen vasa î °5 Km ilerilemiş olduklan neticesini çıkaıınıs ım. Fakat böylc bir imkân pi r Yazan: Emekli General ~ son M. Emir Erhitet yade kuvvetleri için vard değildir. O halrle Alman ordularının 25 gunde harbedetek Moskovp istikamctinde 600 Km ileıi kapimeleri nasıl izah edilebilir?! F.lvakı p'.yade tümen'eri, günde 25 Km. lik bir mesafe almak üzere ileri ( Arkası sahife 5 sütun 1 de Eirhaç söz Hizmetine mukâfaten Maarif Nazırlığına tayin edilen İnfiltere Hariciye müsteşan M.' Butler Londra 21 (a a.) Kabmede ve dığer bazj mdKamlarda şu değişiklikler yapıldığı resmen bildirılırektedir: Butler Maarif, Brendan Brasken İstihbarat Nazırlığına tayin edilmişlerdır. Lancaster Dükp'ığı şansölyelığine tayin ediıen Duff Cooper harb kabinesi namına vazıyeti tetktk etmak üzere Uzakşarka harpket edecektir. Cooper siyasî, askcti ve idarî muhtelif İngiliz makamlarının ça îfinaların' telif etmeğe memur edi'mıştir. Sabık istihbarat Nazırı bu lşbiriiğmjn ve Istişarelerın daha müessir bir surette nasıl yapılabıleceği hakkında harb kabinesine bir rapor verecektir. î,ıord Hankev Hazine Nazırlığına, B. K. Law Hariciye müsteşarlığma tayin edilmi^lerdir. K Sandys Hsrbiye Nezareti maliye rnü«te5.ar!ığına getirılmisıir Thurt'e istihbarat Nozareti müsteşarlığına, Rams Bctham işsızlere yardım ofısi rei'îığıne ıayin oluıımuş ve kendısine asalet unvanı tevcıh edı'miştlr. Montrö zafertoiı. faal neticesî: Boğazlar şani Türk ordusu taraündan isgal ediliyor (Arkası sahife S sütun 7 d e ) Vatandaşın değeri Cumhuriyet rejiminin vatandaş değerine verdiği ehemmıyeti her sahada her gün görüyoruz. Bunun en bellibaşlı misullerinden birini de cezaevlerinin ıslahı teşkil eder. Suçun ferdî bir hâdise mi, yoksa marazî ve içtimaî bir hâdise mi olduğu yüz senedenberi hukukçular, ruhıyatçılar ve içtimaiyatçılar arasmda uzun ve bitmek tükenmek bilmiyen münakaşalara vesıle oldu. însanlar^ nefes aldırmıyan şu umumî boğuşma bir sona erse, ayni münakaşaların yeniden canlanacağına hiç şüphe yok. Milyonlarca insan karşıhklı birbirlerinın karnını deşmekten bıkıp da ortalık rahata kavuştuğu zaman ak sakallı âlimler âdi katil vak'alarını doğuran sebeblerde ferdin ve cemiyetin hissesini dirhemle tartarcasına gene derin derin araştırmaya koyulacaklar. Her ne olursa olsun Cumhuriyet Türkiyesi vatandaşın içtimaî kıymetine büyük ehemmiyet veriyor. Şu veya bu sebebden dolayı kanuna karşı gelen ferdleri millî bünye dışına atarak feda etmiyor. Bilâkis onları cemiyete tekrar kazanmak için elinden geleni yapıyor. Sayın Adliye Vekilinin Imrahdaki son tetkiklerinden bu gayretlerin ne faydalı neticeler verdiğini ve vereceğini öğrenıyoruz. Hapisane köşelerinde i§siz, gücsüz oturarak kafasında yeni suçlar tasarlayan ve yavaş yavaş içtimaî kıymeti sıfıra inen adamlar yerine bugün memlekette muhtelif yerlerde çalışan üç bin mahkum vardır. Çalışan üç bin mahkum demek, günde sekizer saatten 2400 saatlik mesai demektir. Bu saatleri parava tahvil ettiğimız zaman yarımşar liralık j'evmiye hesabile 1500 lira eder. Ayda 45000, senede 1,350,000 lira. Sade bu kadarla da kalmıyor. lleride bu üç bin mahkum cezaevmi terkettiği gün Türkiye ^OumVıuriyeti sıhhatli ve normal üç bin vatandaşa kavuşa» cak demektir. J "f delşte rakamların dilile vatandaşa vejdi ğerin müsbet izahı!