24 Haziran 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

24 Hazîran 1941 CUMKURlYET Asherı vazıyet Habeşistanda 8 bin esir daha alındı Alman tayyareleri de Iskenderiyeyi tekrar bombaladılar Kahire 23 (a.a.) İngiliz Ortaşark umumî karargâhının tebliği: Habeşistanda Cimmada ahnan esirlerin miktarı takriben 8000 dir. Bunların arasında Korgeneral Tisse ile iki tünıen komutanı general ve 8 tuğbay da vardır. Latemkinin garbındaki mıntakada ve Debra Tabou'nun civannda harekât şayanı memnuniyet bir şeküde devam etmektedir. Sürprizlerin ^ o s k o v a mahıyetı ( Başmakaleden devam ) görmemek, yahud da her hâdise karşısında hayrete düşmemek için başka çare yoktur zannediyorum. Halbuki bunun aksini yapan nekadar çok insan var. Daha iki sene olmadı, harbden biraz evvelki haftalarda dünya matbuan ikije aynlmış, münakaşa ediyordu: Sovyetler demokrasilerle anlaşacaklar mı, anlaşamıyacaklar mı? Moskovada İngiliz ve Fransız kurmay hejefleri vardı. İki taraf arasında müzakereler cereyan ediyordu. Derken bir gün bomba gibi bir haber patladı: Sovyetler Almanlarla anlaşmışlar! Hâdise, dünya efkârı umumiyesi için bir sürpriz oldu. Doğrusunu soylemek lâzım gelirse bu, normal bir anlaşma değildi. Almanya ile Rusya arasındaki tarihî ve coğrafî münasebetler, ild devletin içtimaî ve siyasî bünyesi bunlan birbirlerile anlaşmaktan menedici bir mahiyet gösteriyordu. 24 ağustos 1939 dan evvel bu sütunlarda çıkan yazılarda buna imkân olmadığı bir kaç defalar yazılmıştı. Fakat işte bir vakıa ile karşı karşıya bulunuyorduk. İki devlet, aralannda bir ademi tecavüz paktı imzalamışlardı. Bu hâdise üzerine hayrete düşmekte, yahud bunun böyle olacağım biliyormuş görünerek bir takım iddialar savurmakta mana yoktu. Vaziyeri olduğu gibi kabul ederek bunu doğuran sebebleri objektif bir görüşle aramak lâzımdı. O zaman rlimizde bulunan malumata dayanarak e hâdiseyi soğukkanlılıkla mütalea ederek 24 eylul 1939 tarihli Cumhuriyet'te bu anlaşmanın harb vaziyetinden doğmuş (muvakkat) bir hâdise olduğu izah edihnişti. bildirjyor Âlman ordusımun esash iki hedefi Kızılordu hava kuvvetlerini alt etmek, Finlandiya, Baltık ve Lehistan cephelerinde müstahkem hatları yarmak... (Baştarafı 1 inci sahıfede) kezde dahi, ona göre Lcmberg, Grodno Vilna ve Riga gibi şehirler alınarak Minsk'e girerlerse, ancak o zaman lâjıklı haber vermeğe başlarlar. Almanlar şu anda iki mühim şeyle uğraşmaktadırlar ki, birincisi Kızılordu hava kuvvetlerini altetmek, ikincisi de Kızılordunun Finlandiya, Baltık, Lehistan ve muhtemelen Rumanya cephelerinde çoktanberi hazırlamış olduklan müstahkem hatları yarmaktır. Almanlaıın Rusyada aradıklan başllca maksad her nekadar Ukrayna zahire ambarlaıile Kafkasyanın petrollanna el koymaksa da, onlar Kızılorduyu mağlub ve imba etmeden bu gibi tâli hedefler takib edemezler. O halde Alman yiıksek muharebe sevk ve idaresinin şimdiki hedefi Kızılordudur. Yani Alman ordulan, Finlandiyadan Karadenize kadar olan muazzam cephenin her tarafından ilerlerken şimdilik, Kızılorduyu parçalamaktan ve her parçayı ayn ayrı sararak imha etmekten başka bir şey düşünemezler. İki tarafm harekât plânlannm ne olduğu şündiden malum değilse de Ruslarm ilk meydan muharebesini umumiyetle Dinyeper Riga hattında kabul etmek istemeleri doğru olabilir. Bunun için bidayette hudud boylannda ve gerilerde muannidane ve kat'î müdafaa ve mukavemetler göstermiyerek ilerliyen Alman kuvvetleri önünde bahis mevzuu olan hatta doğru çekilmeleri beklenir. Almanlann da, Ruslann daha ileride veya Dinyeper Riga hattında müdafaayı kabul edeceklerine göre harekâtı sevk ve idare etmeleri iktıza eder. Fakat Almanlar için en fena ihtimal, Kızılorduların Dinyeper Riga hattında yerleşebilmeleri ihtimali oldıığu için onlar, bu hattın bazı yerlerine bilhassa cenubda Kremençug ve Kiyef gibi noktalanna Rus ordularınm büyük kısımlan daha varmadan evvel yetişmek ve bilâhare tevsi edecekleri köprübaşılar rutmak isüyeceklerdir. ridir. İşte şimdilik her iki taraf hareAlman tebliği kâtının bu esaslar dairesinde cereyan Berlin 23 (a.a.) Alman tebliği: etmesi tabiidir. Simalî Afrikada Alman ve İtalyan Rus ordusunun bugiin nekadar tüme tayyareleri dün Tobruk civannda düşni bulunduğunu ve bunların haJ ve ah man mevzilerine, iaşe depolarına hüvalini Almanlardan daha iyi kimse bile cum etmişlerdır. mez. Bu ordu belki 200 ve belki de 300 15 ile 17 haziran arasında cereyan tümenden müteşekldldir. Insan çok oleden Sollum müdafaa muharebeEİnde duğu için, silâh, teçhizat, mühimmat ve 237 İngiliz tankı tahrib edilmiştir. Bunsubay bulunduğu takdirde Rusya iki lardan başka derhal kullanılabilir halyıldanberi ordusunu 300 tümene iblâğ de 12 tank, 10 top, 74 kamyon ve biredebilirdi. çok silâh ve mühimmat iğtinam edilmişBu tümenlerin nekadannın zırhlı, ma tir. Yüzlerce ingiliz esir alınmıştır. kineli veya motörize olduğu da tamaAlman muharebe tayyarelerinden mümile malum değildir. Bu hususta Milrekkeb oldukça kuvvetli bir hava filoletler Cemiyetinin Askerî Yıllığındaki su 23 haziran gecesi Iskenderiye ingirakamlara bakmamalıdır. Fakat ne o liz deniz üssü üzerine muhtelif çaplarlursa olsun Sovyet Rusyanm, müttefik da bombalar atmıştır. Liman mmtakalerin takribcn 150200 tümenden mürek sında büyük tahribat vuku bulmuştur. keb olan taarruz ordusuna karşı, çıkaracağı kuvvetin sayı itibarile onlardan İtalyan tebliği aşağı olması için belki hiç bir sebeb Roma 23 (a.a.) İtalyan orduları ujokrur. O halde pek yakında cereyan mumi karargâhının 383 numaralı tebedecek olan, dünya tarihinin en büyük liği: ve en müthiş savaşında kat'î rol oynaİtalyan av tayyareleri Malta üzerlnde yacak olan unsur, gene kıymet ve kudcereyan eden muharebeler esnasında ret olacakür. Hurricane tiplnde bir tayyare düşürDün akşama kadar gelen haberlerden müşlerdir. anlıyoruz ki hava hakimiyetini elde etOrta Akdenizde av tayyarelerimiz İnmek için Alman ve Sovyet Rus hava giliz tayyarelerinin yolunu kesmişlerdir. kuvvetleri arasında cereyan etmekte o Blenheim tipinde bir tayyare düşüriillan muazzam savaş devam ediyorsa da müştür. Diğer iki Blenheim da İtalyan Rus uçak filolan havada ve yerde büyük torpitolarmın tayyare defi topları tarazayiat vermeğe başlamıslardır. fından düşürülmüştür. Karadenizle Karpatlar arasından yani Rumanyadan Besarabyaya girerek ilerliyen Alman Rumen ordular grupu umumiyetle Seret nehrini geçerek Kalasın ötcsinde Bolgradı, Yaş şehrinin cenub doğusundaki Gişnevi ve şimalde Bukovinanın merkezi Çemoviçi almışlar ve bu suretle Dinyester nehrine varmışlardır. Bu ordular grupunun hedefi Harkov Kiyeftir. ( Baş tarafı 1 inci sahifede ) Kızılordu kıt'alarının ileri birliklerine tesadüi etmişlerdir. Şiddetli bir muharebeden sonra düşman ağır zayiatla geri püskürtülmüştür. Yalnız Grodno ve Kristinopol isükametinde düşman ehemmiyetsiz bazı tabiyevî muvaffakiyetler elde ederek Kalvaria, Stoyanuf ve Çekanoveç İsimlerindeki kasabaları işgal etmiştir. Bu kasabaların ilk iki tanesi hududdan 15 kilometrelik ve üçüncüsü 10 kilometrelik mesafede bulunmakta du, Düşman tayyareleri hava meydanlarımıza ve nüfusu kalabalık mahallerden bazılarma taarruz etmişlerse de her tarafta tayyarelerimizin ve tayyare defi bataryalarımızın azimli mukavemetile karşılaşmışlar ve ağır zayiata uğramışlardır. 65 düşman tayyaresi düşürülmüştür. , ' Çocuk bahçeleri açıldı J Sovyetler Birliğinde seferberlik Moskova 22 (a.a.) Sovyetler Birliği yüksek riyaset divanı Leningrad askerî mıntakasile garbdaki Baltık hususî askerî mıntakalarmda Odesa, Harkof, Ural, Moskova, Arkanjel, Siberya, Volga, şimalî Kafkasya ve Maverayi Kafkas askerî mıntakalarmda seferberlik ilân etmiştir. Seferberlik 1905 den 1918 e kadar olan sınıflara şamil bulunmaktadır. Örfî idare ilân edilmiştir. Dun açılan çocuk bahçelerinden biri yılmda mekteblere devam edecek 934 doğumlu çocuklar kabul edilecektir. Bahçeler sabahleyin saat 912, öğleden sonra 1619 arasında faaliyette bulunacaktır. Yoksul aile çocuklarına ayrıca iklndi kahvaltısı da verilecektir. Ilkmekteb çocuk bahçeleri dün sabahtan itibaren açılmıştır. Bu sene şehrimizin muhtelif semtlerinde 12 çocuk bahçesi faaliyette bulunacaktır. Bahçelere ilkmekteb talebesile, bu yıl mektebden mezun olan ve bu önümüzdeki ders Sovyetler halkı harbi sükunetle karjıladı Moskova 23 (a.a.) Moskovanın umumî bahçelerinde bütün gün oparlörlerle emirnameler neşredilmiş ve askerî marşlar çalınmışür. Yeraltı trenlerinin haricî istasyonlarına daha fazla nöbetçiler ikame edilmiştir. Halk sokaklan doldurmakta ve radyo neşriyatını dinlemektedir. Alman hücumu her ne kadar bu sabah erkenden yabancılardan öğrenilmişse de vaziyet Molotofun beyanatile Sovyet halkına ilân edilmiştir. Halk, haberi sükunetle karşılamıştır. Moskova radyosu vasıtasile hava hücumlarına karşı tam karartma ve diğer pasü korunma tedbirlerinin alınması emredlbniştir. Karartmaya yollarda giden bütün nakil vasıtaları ve trenler tarafından da riayet edilmesi mecburidir. Yüksek mekteb bitiren genc Sovyet vatanperverleri Harbiye komiserliğine giderek orduya kabul edilmelerini istemişlerdir. Edirnenin nefis SURİYENİN peynirleri İSTİKLÂLİ ingiliz kıt'aları Tedmüre varmiflar? dır. Halen burada bir Vişi kolunun Edirne (Hususî) Senede 4.000.000 mukavemeti ile karşılaşılmaktadır. Dikilo nefis beyaz ve kaşar peyniri çı ğer cephelerde vaziyette değişiklik yokkaran Trakyada son yıllarda sıhhi bir tur ve muharebeler devam eylemekte* durum ve düzene konan modern man dir. dıralar bu sene de hararetle çalışmakta Vişi tebliği ve imal edilen peynirler her gün tren Vichy 23 (a.a.) Resmî tebliğ: Kıtve kamyonlarla Trakya ve istanbul alarımu hava kuvvetlerimizle işbirliği buzhanelerine sevkedilmektedir. Trakhalinde Lübnanda ve Suriye çolünde yanın ve bilhassa Edirnenin iktısadî İngiliz taarruzlarına şiddetli bir mukahayatında mühim bir yeri olan peyvemet göstermektedir. Lübnanda İnginirciliğin bu sene de sarsıhnadan norlizler bu sabah takviye edilmiş bir halmal seyrini takib edişi memnuniyetle kayda değer hâdiselerden sayılsa ye de şiddetli bir surette Merciayuna yeniden hücuma başlamışlardır. Muharebe ridir. devam etmektedir. Sahilde iki tarafm Bu sene pancar mahsulü de çok iyitopçu faaliyeti kaydedilmiştir. dir. Her yıldan fazla ekildiği gibi fazla Şam bölgesinde kıt'alarımız düşmanolarak mevsimin de çok müsaid gidişi ve bol yağmurlann sık sık ve tam la teması muhafaza etmekle beraber zamanında yağışı bu mahsulü alabil yeni mevzilerinde yerleşmelerine devam diğine geliştirmektedir. eylemektedir. İraktan çol yolu İle gelen Pancar ziraati Trakyanın bazı köyleri düşman motorlü kuvvetleri hava kuviçin başlı başına bir gelir ve geçim vetlerimiz tarafından sistematik surette kaynağıdır. Bunun için pancarcı köy hücumlara maruz btrakılmaktadır. Gelülerin ve bu sene tarlaları başında bü rek insanca gerek malzemece ciddî zayiyük faalıyet gösteren köylü kadınların ata uğramakla beraber bu kollar Tedyüzleri gülmektedir. Kaldı ki diğer çe mür civarına varmağa muvaffak ol şidli ziraat de son derece bereketli bir muşlar ve burada kıt'alanmızla karşıkuvvetleri senenin verimi ile zengin bir rekolte laşmışlardır. İngiliz hava 21/22 haziran gecesi ve 22 haziran sabahı vadetmektedir. Bu arada hayvancılık da verimli bir Beyrut limanını bombardıman etmişlerdir. Hiç bir hasar yoktur. Sivil halktan yıl yaşamaktadır. müteaddid ölü ve yaralı vardır. Senede 4 milyon istihsalât yapılıyor (Baştarafı 1 inci sahifede) dedir. Bizzat şehirde vaziyet sakindir. Polonyadan ve daha şimalden taarruz eden Alman ordularımn nerelere vardıkları tamamile vazıh değilse de Kolvarya, İstayanof ve Siyanoviç mevkilerine vâsıl olduklan anlaşılmaktadır. Bu Bundan başka, bu hattı şimalden isharekât da gösteriyor ki Almanlar, Lekat için, Fin Alman ordusunun Finningrad üzerinden Rus ordulannın sağ landiya cihetinden Leningradı düşürerek yan ve gerilerinl kezalik Dinyester ve Moskova üzçrine yürümesi kifayet eder. Dihyeper üzerinden sol yani ve gerileBu sebeble Dinyeper Riga hattını turini almak ve aynca cepheden de deletacak olan Kızılordulann ayni zamanrek Kızıiordulan parçalayıp imha etmek *k, Flntandiyaya karşı Leningrad dolaygayesini takib etmektedirler. larını muhafaza ve müdafaa eden gayet kuvvetli bir koltuk tutmalan da zaruH. E. ERKİLET | Berlin bildiriyor ] İlk Alman taarruzu ansızın başladı Berlin 22 (a.a.) D. N. B. ajansı diriyor: Aiman piyadesinin şarkî Prusya dudundaki taarruzu topçu hazırhğı pılmaksızın pazar sabahı saat beşi geye ansızm başlamıştır. bilhuyabeş Cumhunyi Şişhane yokuşundaki acaiblik Hüviyeti matbaamızda sakh bir kariimlz yazıyor: «Şişhane yokuşundan Beyoğlu kaymakamlığına doğru giden cadde genişletilmeğe ba^landı. Güzel ve enli bir yaya kaldırımı yapıldı. Buna memnun olmıyacak ve müteşebbislerine karşı şükran hissi beslemiyecek bir vatandaş yoktur. Fakat bir meseleye aklım ermedi. Ortasında bir de kazino bulunan eski mezarlık sahasınm bir kısmı kaldınm haline getirildiği halde yarısı olduğu gibi bıraküdı. Ortada acayib şekilde bir çıkmtı kaldı. Bu nedendir? Acaba, Evkafla Belediye arasında bir ihtilâf mı var, yoksa diğer bir sebeb mi mevcud? Her hangi saik olursa olsun bunun izalesile yolun düzeltilmesi şehrin güzelliği namına temenniye şayandır.» Sivastopolun bombardımaru Berlin 22 (a.a.) D. N. B. nin bildirdiğine göre, Alman savaş tayyareleri Sıvastopolda askerî hedefleri bombardıman etmişlerdlr. Bukovina dağlan Karadeniz cephesinde Bükreş 23 (a.a.) Muşterek RumenAlman cephesi kumandanhğı umumî karargâhı tarafından neşredilen birinci tebliğde bildirildiğine göre 22 haziranda Bukovina dağlarile Karadeniz arasında bütün cephe boyunca muharebe başlamıştır. Besarabyadan eski Sovyet hududuna Berlin 23 (a.a.) 23 haziranda Alman ve Rumen kıt'aları Besarabyaya girmişlerdir. Bu kıt'aların ileri hareketi bundan bir sene evvel Besarabyanın Rusyaya ilhakından evvelki RumenSovyet hududuna doğru tevcih edilmiş bulunmaktadır. İzmit Belediyesinin nazarı dikkatine İzmit ve civannda oturan bir çok karilerimizden aldığımız mektublarda Belediyenin Sapanca gölü kenannda çöplük ittihaz ettiği yerde toplanan sineklerin ve hasıl olan kokunun o yollardan her gün gelip geçmek mecburiyetinde olan binlerce vatandaşı iz'aç etmekte ve sıhhatleri için büyük bir tehlike teşkil eylemekte olduğundan şikâyet edilmektedir. îzmit Belediyesinin de çöplerini tstanbul Belediyesi gibi yakmak ve yahud diğer bir şekilde ihma etmek yoluna gitmesi temenni olunmaktadır. Aİman Fin kıt'alannın taarruzu Roma 23 (a.a.) Corrıera Della Sera gazetesinin bildirdiğine göre AlmanFin kıt'aları şimalî Karelide Leningrad istikametinde Sovyet mevzilerine hücum etmişlerdir. Mareşal Mannerheim başkumandanlığı ele aldı Stokholm 23 (a.a.) Mareşal Mannerheim Finlandiya ordularımn başkumandanlığını eline almıştır. Finlandiya kuvvetleri halen hududlarda tedafüî bir vaziyette bulunmaktadır. lşçilerin ücretlerine konan hacizler Fatih Çırçır Hacıhasan sokağında Mehmed Emin Amasyalı lmzasile: «(İş kanunu) nun 23 üncü maddesinde (Işçl ücretlerinden ayda 30 liraya kadar meblâğa haciz koyma caiz değildir) şeklinde bir sarahat mevcud olmasına rağmen bazı idarelerin muhasebeleri bu esasa riayet etmiyerek 30 lira üzerinden de tevkifat yapmakta, bıçare ameleyi müşkül vaziyetlere düşürmektedirler. Alâkadarlann nazan dikkatini celbeylemenızi dilerim.» Almanyadaki Sovyet tebaalan toplanıyor Berlin 23 (a.a.) Stefani ajansından: Polis şefi Himmler Almanyada ikamet eden Sovyet tebaasının yirmi dört saat içinde en yakın polis komiserliğine müracaat etmesini emretmiştir. Rus tabiiyetinden çıkan eski Sovyet tebaası da ayni suretle hareket edecektir. Bu emir Bohemya ve Moravya himaye idareleri ar^zisine de şamildir. Sovyetler Birliğindeki Alman çnenafiini Bulgaristan koruyacak Sofya 23 (a.a.) Bulgar ajansı bildi İstanbul Borsası 23/6/941 Londra 1 Sterlin 5,24 Nevyork 100 Dolar 130, Tenevre 100 îsv Frc. 30,2025 Madrid 100 Peççefc 12,9375 Yokoha 100 Yen 31,1375 Stokholm 100 îsveç K 30.7450 ESHAM ve TAHVİLÂT İkramiyeli %5 938 19,24 Anadolu Demiryolu I. ve n 44.20 Anadolu Demiryolu Mü. 43.25 T. C. Merkez Bankası 124, rivor22 haziran sabahı Almanyanın Sofya elçisi Bulgar Hariciye Nazırıru ziyaret etmiş ve Alman hükumeti namuıa Bulgar hükumetinden Sovyetler Birliğindeki Alman menafiini himayesini üzerine almasını rica eylemiştir. Bulgar Hariciye Nazırı buna muvafakat etmiştir. Bulgaristanın Moskova elçisine derhal telgrafla bu hususta telgrafla malumat gönderilmiştir. O valdt, bizim gibi düşünen arkadaşlar ekalliyette kalıyorduk, Ekseriyeün bir kısmı hayretler içindeydi; kendilerini tahrik eden hislerin mahiyetine göre ya seviniyor veya kızıyorlardı. Bir kısmı ise: Biz bunu zaten biliyorduk. İki rejimin birbirine beazer çok taraflan var. Şimalî Afrikada mihver tayyareleri Şüphesiz anlasacaklardı. İşte anlâştılar! Diyorlardı. Tobrukta düşmanın iaşe tertibatını, Aradan iki sene bilc gcçmeden. hâmevzilerini ve barakalarını bombardıdiselerin zaruri teamülü böyle düşfiman etmişlerdir. İngiliz tayyareleri Bingazi üzerine y e . nenleri fekzib etmiş bulunuyor. Dünyanın geçirmekte olduğu fırtına, ni bir akın yapmışlardır. LJtvanya hükumeti kurulmuş? •iddcn şiddetli ve şümullüdür. BugünkU Şarkî Afrikada Gondarda Uolchefit Londra 23 (a.a.) Royter ajansı butecrübemiz ve bilsrimizle fırrınanın giingarnizonunun bir taarruzu neticesinde dclik safhalanna bakarak gazete sahife gün öğleden sonra Lahti Litvanya radyo mühim düşman kuvvetleri kaçmağa Ierinde umumî hükümler vermek güç istasyonundan aldığı şu haberi ıhürazi mecbur olmuşlardır. iir. Bu hususta çok dikkatli davranmalı, kayıdlarla bildirmektedir: . Bugün öğle üzeri Litvanya radyosu ilhassa yazarken çok düsünmeliyiz. NADİR NADİ Kaunasta serbest bir Litvanya hükumeti kurulduğunu ve Litvanyanın istiklâlini ilân ederek Sovyetler Birlığinden ay( Baş tarafı 1 inci sahifede ) rıldığını almanca olarak söylemiştir.» gün İmparator tarafından kabul edilSovyet tayyarelerinin şarkî miştir. Prens, İmparatora siyasî vaziyet Prusyaya hücumu hakkında izahat vermiştir. Londra 23 (a.a.) Alınan telgraf haHükumet askerî şeflerle Rus Alman ( Baş tarafı 1 inci sahifede ) berlerine göre Sovyet tayyareleri dün harbi hakkında görüşmüştur. :aflarla süslenmiş bir sahife tahsis ey gece şarkl Prusya üzerinde uçmuşlarJaponyanın dünyada sulhun tesisini istediğine ve Asyada yeni nizamı kura emiştir. Bu gazete ayrıca uzun bir baş dır. Maddî zarar azdır. Bir kaç olu ve cağına dair bir beyanname neşredile makalede 919 danberi Türkiyenin siya yaralı vardır. cektir. Münakalât Nezareü Sibirya hat sî tarihini anlatmaktadır. Kemalist TürMoskovada mitingler kıyenin kuvvetli ve şerefli siyasetirü ötında münakaleyi durdurmuştur. Londra 23 (a.a.) Moskova radyo ven bu makalede ezcümle şöyle denil tngiliz sefiri Japon Hariciyesinde mektedir: neşriyatı bugün tebliğ haricinde harb harekâtı hakkında hiç bir haber verTokyo 23 (a.a.) İngiltere sefiri bu «Türk siyaseti, mağlub Almanya için memi$tir. sabah kırk dakika kadar Hariciye Na parlak bir imtisal nümunesi olmuştur. Neşriyatta bilhassa vatanperverane zırı muavinile görüşmüştur. Türkiye mütarekeden sonra Almanları nutuklar, işçilerin mitinglerinin tafsiDomel ajansı bu görüşme esnasında İtilâf devletlerine teslimi, kat'î surette lâtı ve buna mümasil haberler veailAlman Rus harbi hakkında malumat reddetmişür. Sultanların siyaseti Türkimiştir. teati edilmiş olduğunu bildirmektedir. yenin menfaatlerine hıyanet etmekte idi. Kaunas halkı vatanperverlik Cuvvetli Kemalist devleti iktidarı eline Acayib bir habere göre, Japonya nümayişleri yapıyorlarmıs îlınca vaziyet tamamile değişmiştir. Ayyakında Almanyaya karşı ıi zamanda müttefikler ittihadına karşı Kaunas 23 (a.a.) Tass: Faşist hacephe alacakmıı ia bir zafer teşkil etmiş olan Yunanista va kuvvetlerinin Litvanya hukumet 1a karşı askerî zafer Türk tarihinin en merkezinin sakin halkına karşı yaptığı Nevyork 23 (a.a.) Nevyork Times ıüyük ve parlak sahifesidir. Dünya Tür akın büyük nefret ve hiddet uyandırgazetesinin Vaşington muhabiri yazı :iye hakkındaki yanlış düşünüşünü de mıştır. Her tarafta vatanperverlik hayor: iştirmeğe mecbur kalmış ve Türkün as vası içinde mitingler yapılmaktadır. Şe«Amerikan hükumeti mahfillerinde :erî, siyasî, malî ve sınaî kabiliyetlerini hirde tam bir sükun hüküm sürmekAlmanlarm Sovyetlere taarruzu neticenlamıştır. İnönünün siyaseti Lausanne tedir. sinde, Japonyanın yakında yalnız mihlanberi daima Türk menfaatlerinin ve verden ayrılmakla kalmıyacağı ayni zaRusyanm her tarafında kazakların illî şerefin müdafaasını istihdaf eylemanda Almanyaya karşı cephe alacağı muzaffer olacaği itimadı var miştir. İnönü siyaseti, Boğazlan kurtarümid edilmektedir.» Londra 23 (a.a.) Moskova radyosu mak için siyasî vaziyetten mes'ud bir Bu iddia her nekadar garib görünütarzda İstifade etmesini bilmiştir. Al Sovyetler Birliğinin her tarafında heyeyorsa da muhabir bu kanaatin bir hafta manya ile Türkiye arasındaki müstak canlı sahneler olduğunu ve vatanperveevvel Hitler'in Sovyetlere taarruz edebel iktısadî münasebetler tabiî münase rane nümayişler yapıldığını bildirmekteceğini tahmin eden mahfillerde ileri süat olacak, çünkü müessir çalışmalara dir. rüldüğüne işaret etmektedir. AlmanlaRadyoda denilmektedir ki: layanacaktır.» nn bir ademi tecavüz paktile bağlı bu«Hissiyat her tarafta aynidir. Sovyetler lunduklan Sovyetlere taarruz etmiş olmilleti memleketini ve hürriyetini mümalan Japonları Almanyanın dünyaya dafaa edecek ve icab ederse ölecektir. hâkim olmak niyetini besledlğine inanMilyonlarca Sovyetli hükumet etrafında dırmıştır. Japonlar Almanlarm Ruslara toplanmaktadır. Alçakça bombardımankarşı seri bir muzafferiyet elde etmeledan nefret duymakta olan Kıef halkı en ( Baş tarafı 1 inci sahifede ) rinden korkmaktadırlar. Çünkü bu takbüyük askerî gayretin sarfedilmesini ındiya Rus ordularile çarpışmaktan içdirde Almanlarm coğrafî ve siyasî vaziistemektedir. Sibirya ve Kafkas ahalisi yetleri Japonyaya taarruz için pek :inab etmeğe çalışıyor. Fakat muvaffak de ayni hissi izhar etmişlerdir. Memjlabilecek midir, bu bilinemez. müsaid olacaktır. leketin her tarafında söylenen nutuklarda Kazakların muzaffer olacağı hakFin Hariciye Nazarı Sovyet Şanghayda heyecan kındaki itimad teyid edilmekte ve herelçisile görüştü Şanghay 23 (a.a.) Sovyet Alman kesin disiplinle hareket etmesi ve düşHelsinki 23 (a.a.) Aksam 20 ye manı ezmek için esash gayret sarfedilharbi haberi Şanghayda çok büyuk bir heyecan uyandırmıştır. Bu heyecan bil doğru Sovyet elçisi, Hariciye Nazırı mesi taleb edilmektedir. Moskova sakabul edilmiştir. kindir ve vazifesinin büyüklüğünü müdhassa şehrin beyaz ve kızıl Rus muhit Wittins tarafından lerinde göze çarpmaktadır. Hararetli bir Jülâkatın neticesi hakkında henüz hig riktir.» ıir teblığ neşredilmemiştir. kalabalık bugün öğleden sonra Rusların Sovyetler harbe hazırlıkh imişler çoğunun oturduğu Fransız imtiyazlı Sovyet tayyareleri Fin harb Londra 23 (a.a.) Röyter ajansınm mıntakasına gitmiştir. Erkek ve kadıngemilerine hücum etti Moskovadaki muhabiri bildiriyor: lardan mürekkeb grupların Rus gazeteAlmanların kasdî tecavüzü Sovyetler si tarafından her saatbaşı neşredilen Stokholm 23 (a.a.) Sovyet tayyahususî nüshalarda son haberleri okueleri Aabo takrnı adalarında Fin istih Birliğini gafil avlamamıştır. Harbe südukları görülmektedir. câmlarına, harb gemilerine ve ticaret rüklenmemek için her türlü diplomatik vasıtaya müracaat etmekle beraber StaBir beyaz Rus membaından Röyter a ;apurlarına taarruz etmişlerdir. lin'in idaresindeki Sovjretler Birliği bir Geceyarısmdan biraz sonra Helsinkljansına bildirildiğine göre Şanghayda tecavüze uğrayacağmı hiç bir zaman le tehüke işareti verilmiş ve alarm 25 bulunan beyaz Rusların çoğu tamamile unutmamıştır. Geçen ay içinde devamlı akika sürmüştür. Sovyetlere muzaheret etmektedirler. Dünkü pazar günü Aaboda verilen bir bir surette askerî ve yardımcı sivil müBunlar hükümetle millet arasında sıkı ehlike işareti 50 dakika devam etmiş dafaa hazırlıkları yapılmıştır. Bu hazırbir işbirliği yapıldığı takdirde Almanlalıklar modern harbin icabları gözönünİse de hiçbir bomba atılmamıştır. rm durdurulabileceği kanaatindedirler. de tutularak yapılmıştır. Sovyet Rusya Istihkâmlar da bombalandı iki senedenberi devam eden harbde biHelsinki 23 (a.a.) Stefani ajansın taraf bir müşahid kalmış ve bir çok İngilizler Atlantikte bir dersler çıkarmıştır. Geçen İlkbahardan dan: Alman vapurunu Resmen bildirildiğine göre bu sabah itibaren Sovyet ordusu baştan başa yeiaat altı ile yedi arasında Sovyet tayya niden tensık ve takviye edilmiş ve Mayakaladılar reşal Timoşenko'nun düsturu daima şu Londra 23 (a.a.) Amiralhk maka releri Finlandiya arazisi üzerinden bir olmuştur cTalim harb şartlarına uymakaç kere uçarak hiçbir hasara sebebiyet mmın bildirdiğine göre harb başladığı ermeden iki Fin harb gemisini bom hdır.» zaman Brezılyada Santosa iltica eden ve Sovyetler Birliğinin her mmtakasmda 24 nisanda iaşe gemisi olarak Santostan bardıman etmişlerdir. Sovyet tayyareleri hareketle Vladivostoka gitmiş olan 4422 Alaska sahillerindeki istihkâmları da yüz binlerce kimse paraşütçülere karşı etmişler ve buralarda koymak ve muhtelif diğer pasif müdatonluk Alman Babitonga vapuru Atlan bombardıman angınlar çıkarmışlardır. Hasarat ehem faa hizmetlerinde çalışmak üzere bütün tikte bir İngiliz devriyesi tarafından ilkbahar mevsiminde yetiştirilmiş bumiyetsizdir. pörülerek zaptedilmiştir. Turku adalanndâ bulunan diğer Fin lunmaktadır. Yeni kabul edilen ve geBabitongada bin ton ketenyağı bulunmakta idi. İaşe gemisi bir Holanda ti harb gemileri de bombardıman edilmiş çen sene meriyete giren kanunlarla da caret vapuru şekline girmişti. Alman tir. Sovyet tayyareleri memleketin ce millî müdafaa hesabuıa çalışan fabrikaişgali altında bulunan Breste gitmekte nub kısmı üzerinde büyük bir irtifada lardaki mesai genişletilmiş ve halen daha ziyade artorılmıştır. uçmuşlarsa da bomba atmarnışlardır, idi. Yeni harb karşısında Türk Alman paktı Millet Meclisinde Amerika Ruslara yardım edecek Şamın işgaline dair tafsilât Kudus 23 (a a.) Şam şehri teslim olurken bir tek silâh atılmamıştır. Fakat şehrin tesliminden evvel civarda obüserin patladığı işitilmiştir. Topçu ve hava kuvvetleri büyük bir faaliyet göstermişlerdir. Yanlışlıkla Şam üzerine bir kaç obüs atılmıştır. Altı veya yedi kişi ölmüş, birkaç kişi yaralanmıştır. Cumartesi günü öğleden sonra saat (Baştarafı 1 inci sahifede) birde Vişi ve Suriye hükumeti murahm; ve gayriresmî mahfillerinde Almanhaslan mütearrız kuvvetlerin önüne gelanın gittikçe bütün dünyayı fethetmek mişlerdir. Murahhaslann bindiği otomoarzu ettiğinin bir delili olarak telâkkl bile büyük bir beyaz bayrak asılmıştı. edilmektedir. Bu son hücum ayni zaVişi kıt'alarmuı henüz terketmediklemanda İngilterenin mükemmel müdari şehrin şimalt garbisinde bir mahalle ısının ve Almanyanın Sovyet maddî müstesna olmak üzere Şam teslim olkaynaklarına olan müstacel ihtiyacının muştu. da bir delili addediliyor. Müttefikler Şama girer girmez serbest Ukraynanın hazineleri Fransızlara ve İngilizlere hüsnü kabul Roma 23 (a.a.) Stefani ajansı iktı gösterilmesi lâzım geldiğini bildirmişsadî ve sanayi bakımmdan Sovyetler lerdir. Fakat bu tavslye beyhude idi. Birliğinin kalbi mesabesinde olan Uk Çünkü halk serbest Fransız ve İngilîzraynada seri bir Alman İleri hareketinin leri zevkle karşılamış ve muhasaradan büyük ehemmiyetini ve akislerini teba kurtulduğundan dolayı memnuniyetini uz ettirmektedir. Filhakika yalnız Uk izhar etmiştir. Halk müttefiklerin Suriye halkına rayna Rus buğdayının yüzde otuz üçünü, pancar şekerinin yüzde yirmi üçünü hürriyet bahşedeceğini söylemiş olan Catroux'nun bu vadini yerine getirmek istihsal etmektedir. Bundan başka Sovyetler Birliği Uk üzere geldiklerini anlamışü. raynadan ihtiyacı olan kömürün yüzde Vişi kıt'aları daha perşembe günü Şaellisini, demir madeninin yüzde altmış mı terketmişler fakat müttefiklenn şehüçünü temın etmektedir. re girmediklerini görünce avdet etmisUkra>na Rus çtliğinin yüzde kırk ü lerdi. çünü, ham maddelerin yüzde kırk sekiŞamın etrafında cereyan eden şiddetli zini, alüminyumun yüzde kırk ikisini, muharebeler müttefiklerde Şamm içinmağnezyumun yüzde elli beşini temin de de anudane bir muharebe olacağı tmektedir. kanaatini tevlid etmişti. Bu zenginliklerin işletilmesinin veya Şehrin teslimi beklenildiğinden daha murakabesinin Ruslardan Almanlara kısa bir zaman içinde yapılmıştır. Ku;eçmesi Sovyetler Birliğinin akıbetinde neytra ile Şam arasında Vişi kıt'alan kat'î bir rol oynayacağı bu rakamlardan tarafından gösterilen şiddetli mukaveanlaşılmaktadır. metin kırıldığı ve Vişi kıt'alarının şimale doğru çekildikleri zannedilmektedir. Avustralya Başvekilinin sözleri Canberra 23 (a.a.) Sovyet Alman vaziyetinden bahseden Avustralya Başvckili Menzies demiştir ki: < Sovyetler Birliği mütecavizle dövüşmeğe hazır olduğu takdirde bu yeni hâdisede herkesin nıkbin olması için sebebler vardır. Hitler'in hareketi Ukrayna buğdaylarını, Baku ve İran petrollarını istihdaf etmesi itibarile manidardır. Avrupaya karşı yapılan ablukanm Almanların itiraf etmek istemediği kadar müessir olduğu aşikârdır. SovyetAlman harbini bildiren heyecanlı haber, Hitler'in yolsuz hareketlerinin yeni ve tam bir ifadesidir. Haber vermeden ve ortada hakikî bir sebeb olmadan Hitler yalnız Sovyetler Bİrliğine karşı giriştiği taahhüdleri nazarı itibara almamazlıkla kaimamış, bu taahhüdleri çiğnemiştir.» i ı Garib haber! Merciayunda muharebeler Kudüs 23 (a.a.) Ordu namına beyanatta bulunmağa mezun bir zatın bildirdiğine göre Vişi kuvvetleri Merciayunun etrafuıda muhtelif noktaları anudane müdafaaya devam etmektedirler. Bu mıntakada, şehrin şarkında telörgüleri vücude geürilmiştir. Ayni zat Merciayun mıntakasında Avustralyalılarla Fransızlar arasınd* piyade ateşi teatisine devam edildiğini ilâve etmiştir. Kuneytradan gelen İngiliz kolu memnuniyete şayan bir surette şimale doğru ilerlemektedir. Mezze etrafındaki mıntakada ve Şamın şimalinde ateş teatisine devam edilmektedir. Sahil mmtakasmda bir değişiklik yoktur. Edirnede su baskınlarına karşı yapılan sedler Edirne (Hususi) Meriç boyundaki ormanla Karaağac yolunu bozan ve 35 kadar büyük ve verimli sebze bahçesini harab eden su baskınlarına karşı 20 bin lira sarfile Edirnede yeni sedler yapılmafetadır. Su işleri dairesi mühendisleri aylardanberi bu iş üzerinde çahşmış ve muvaffak da olmuşlardır. Sedlerin inşası temmuz sonunda tamamen bitecek ve bu sayede sular yataklarmdan süratle vükselip etrafa yayılanııyacak, feyezan zararları da Hırvatistanın Alman devletine verdiği müsaadeler Zagreb 23 (a.a.) Hırvat Devlet Reisl doktor Paveliç, Hırvatistandaki Alman ırk grupunun muvakkat vaziyetinı tayin eden kanunu dün imzalamıştır. Kanun, Alman ekalliyetine siyaset, kültür ve iktısad sahalarında müsavat temin etmekte ve millî seciyesini olduğu gibi muhafaza ederek nasyonal sosyalist akidelerini bilâtahdid serbest kullanmak ve siyasî. fikrî, iktısadî ve içtimaî teşkilât meydana eetirmek hakkını vermektedir, nıspeten azalmıs, olacaktır.